VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Transcriptie

1 STUK 546 ( ) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING DECEMBER 2014 INTERPELLATIES EN VRAAG OM UITLEG Commissie voor Onderwijs en Vorming van dinsdag 16 december 2014 Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: de heer Bruno De Lille, voorzitter, mevrouw Liesbet Dhaene, mevrouw Khadija Zamouri Plaatsvervanger: de heer Jef Van Damme Andere leden: de heer Paul Delva, de heer Dominiek Lootens-Stael 1309

2 - 2 - INHOUD 1. Interpellaties - Interpellatie van de heer Bruno De Lille tot de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de inschrijvingen voor het secundair onderwijs - Interpellatie van de heer Jef Van Damme tot de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de Vlaamse besparingen op het flankerend onderwijsbeleid 2. Vraag om uitleg - Vraag om uitleg van de heer Dominiek Lootens-Stael aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de problemen met leerplan en eindtermen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel

3 Interpellaties - Interpellatie van de heer Bruno De Lille tot de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de inschrijvingen voor het secundair onderwijs. Tijdens de interpellatie van de heer Bruno De Lille leidt mevrouw Liesbet Dhaene, ondervoorzitter, de werkzaamheden van de commissie. Interpellant Bruno De Lille vangt zijn uiteenzetting aan met de bemerking dat het onderwerp van zijn interpellatie vorige week al ter sprake kwam in de commissie voor Onderwijs en Vorming naar aanleiding van een interpellatie van collega Paul Delva en ook gedeeltelijk in de pers aan bod kwam. Hij wenst echter de zaken nogmaals scherp te stellen. In 2012 keurde de meerderheid in het Vlaams Parlement een decreet goed, dat ondermeer de voorrang regelt voor het Nederlandstalig secundair onderwijs op basis van de taal van de ouders. Groen hekelde toen deze beslissing en stelde dat ze tot problemen zou leiden. Heel wat kinderen die jarenlang in het Nederlandstalig basisonderwijs school liepen, dreigen met deze maatregel uit de boot te vallen voor het Nederlandstalig secundair onderwijs omdat één van hun ouders niet over het juiste taalattest Nederlands beschikt om onder de voorrangsregel Nederlands te vallen. Bij het Huis van het Nederlands melden zich deze dagen meer Brusselaars dan anders aan voor een taaltest. Bij navraag blijkt dit te maken te hebben met de inlichtingen die deze mensen krijgen op de infoavonden die in de basisscholen worden georganiseerd voor de inschrijving in het secundair onderwijs. De registratieperiode start immers op 5 januari Anderstalige ouders krijgen er te horen dat hun kinderen, ongeacht hoe lang die ook al naar het Nederlandstalig onderwijs gaan, niet binnen de voorrangsregel voor Nederlandstaligen vallen als één van beide ouders niet beschikt over een Nederlandstalig diploma of een B2 taalattest Nederlands. Op de infoavonden worden ouders aangemoedigd een B2 taaltest af te leggen via het Huis van het Nederlands. Er is momenteel nog geen capaciteitstekort in het Nederlandstalig secundair onderwijs, maar de druk neemt toe en het is niet ondenkbaar dat er zich de volgende jaren ook in het secundair onderwijs een capaciteitstekort voordoet. De huidige situatie is moeilijk uit te leggen en is een gemiste kans. Een kind dat 6 jaar of meer school heeft gelopen in het Nederlands moet als het dat wenst volgens de interpellant sowieso de kans krijgen om ook in het Nederlandstalig middelbaar onderwijs les te volgen. Kinderen en ouders die al jaren voor de Nederlandstalige gemeenschap hebben gekozen mogen niet worden uitgesloten. Dat is bijzonder onrespectvol tegenover hen. Bovendien is er iets zeer onlogisch, bijna cynisch, in het systeem. Als de interpellant op de website kijkt, staat daar als één van de elementen om als Nederlandstalige ouder te worden erkend: Een bewijs dat hij/zij 9 jaar als regelmatige leerling Nederlandstalig lager en secundair onderwijs heeft gevolgd. 9 jaar Nederlandstalig onderwijs dus, althans voor de ouders. Maar sommige kinderen hebben er ook al 9 jaar Nederlandstalig onderwijs op zitten op het moment dat ze naar het middelbaar onderwijs overstappen en dat telt niet mee.

4 - 4 - Volgens Groen wordt met dit standpunt een volledig foute boodschap gegeven, nl. de boodschap dat iemand wel aansluiting kan proberen te zoeken bij de Nederlandstalige gemeenschap, dat hij/zij tot op zekere hoogte welkom is in het Brussels Nederlandstalig onderwijs, maar dat hij/zij nooit een echte wordt. Dat is problematisch. Was er een advies ten aanzien van de basisscholen om deze informatie te verspreiden en mensen aan te zetten taaltesten Nederlands af te leggen bij het Huis van het Nederlands? Zijn het Huis van het Nederlands of de VGC in staat om alle testen tijdig te laten plaatsvinden? Hoe kan het Brusselse beleid van zich laten horen en duidelijk maken aan de Vlaamse Gemeenschap dat de voorrangsregels voor het secundair onderwijs geen goed idee zijn? Op welke wijze kan druk worden uitgeoefend op de Vlaamse Gemeenschap om het decreet aan te passen? Commissielid Khadija Zamouri deelt de terechte bezorgdheid van de interpellant en sluit zich aan bij zijn vragen. Hoe zal de Vlaamse Regering tegemoet komen aan de vraag om deze problematiek snel en efficiënt op te lossen? Hoe ver staan de gesprekken hierover met Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits? Ondervoorzitter Liesbet Dhaene brengt in herinnering dat de huidige Vlaamse Regering uitvoering geeft aan een beslissing die werd genomen in de vorige legislatuur. Het is in de vorige legislatuur dat de toenmalige meerderheid besliste om het vereiste taalattest Nederlands voor ouders die hun kinderen willen inschrijven in het Brussels Nederlandstalig onderwijs, op te trekken van B1 naar B2. Zij pleit eerder voor het herevalueren van het inschrijfdecreet en de voorrangsregels in hun totaliteit en is geen voorstander van last minute uitzonderingsmaatregelen om de geldende regelgeving te wijzigen. Men doet alsof de kennis van het Nederlands van de ouders niet belangrijk is. De taalkennis Nederlands van de ouders speelt juist in het secundair onderwijs degelijk een aanzienlijke rol. Kinderen die in het Nederlandstalig onderwijs zitten en waarvan geen van beide ouders Nederlands spreekt, maken 300% meer kans om zonder diploma uit te vloeien. Het is een extra ondersteuning voor de kinderen als hun ouders hun onderwijstaal beheersen. VGC-raadslid Paul Delva meent dat het secundair onderwijs op korte termijn eveneens voor een capaciteitsprobleem zal staan. Hij steunt het principe van voorrangsregels in het secundair onderwijs. Tevens is hij van oordeel dat de huidige regels, goedgekeurd in de vorige legislatuur door het Vlaams Parlement, goede regels zijn. Toch is hij gevoelig voor het argument dat kinderen die hun schoolloopbaan in het kleuter- en basisonderwijs (9 jaar) volledig in het Nederlands aflegden, onder de voorrangsregel Nederlands moeten kunnen vallen bij de overstap naar het secundair onderwijs. De spreker volgt het geldende concept, maar meent dat inzake de voorrangsregel Nederlands een inspanning nodig is ten aanzien van kinderen die een volledige cyclus kleuter- en basisonderwijs in het Nederlands aflegden.zij kennen Nederlands. De beslissing om met voorrangsregels te werken in het secundair onderwijs is genomen. Nu moet nagegaan worden hoe voornoemde groep kinderen ter zake kan vooruit geholpen worden. Collegevoorzitter Guy Vanhengel onderschrijft de beschouwingen van collega De Lille en zal ze zelfs nog aanvullen. Maar eerst heeft hij het over de informatiecampagne. De

5 - 5 - collegevoorzitter stelt dat de informatiecampagne die ouders moet helpen de aanmeld- en inschrijfprocedure van het Lokaal Overlegplatform (LOP) secundair onderwijs Brussel te begrijpen en te volgen, uiteraard al enkele maanden aan de gang is. De informatie over hoe aan te melden en in te schrijven in een Brusselse Nederlandstalige school wordt via verschillende communicatiedragers verspreid: affiches en brochures in scholen en CLB s, in gemeenschapscentra, in bibliotheken, in huisartsenpraktijken, enz., flyers voor ouders van kinderen die al op een school zitten, advertenties in weekbladen en banners op websites. De website is de spil van de campagne en verschaft de meest complete en actuele informatie. Als men het op de website heeft over de periode van 9 jaar dat ouders in het Nederlands moeten school gelopen hebben opdat hun kind onder de voorrangsregel Nederlands zou vallen in het secundair onderwijs, dan slaat die 9 jaar op een volledige cyclus basisonderwijs en lager middelbaar onderwijs in het Nederlands. Ook van de verschillende onderwijsnetten en de scholen, die vertegenwoordigd zijn in het LOP, wordt verwacht dat ze hun steentje bijdragen om alle ouders correct te informeren. Het behalen van een B2-niveau voor de kennis van het Nederlands voor de ouders, om in aanmerking te komen voor een voorrang bij de inschrijving, maakt hier deel van uit. De decreetgever van de vorige legislatuur heeft dit niveau vastgelegd. De voorrangsgroep Nederlandstalige leerlingen wordt vandaag afgebakend aan de hand van de taalkennis van de ouders. Met deze beslissing is men in Vlaanderen voorbij gegaan aan het feit dat het onrechtvaardig is om kinderen, die al jaren in het Nederlandstalig basisonderwijs in Brussel zitten, niet te beschouwen als Nederlandstaligen. De schoolloopbaan is echter een belangrijke parameter om de taligheid van een leerling te meten. Dat is al een eerste anomalie. De voorrang wordt ontleend aan de taalkennis van de ouders en niet aan de talenten van de kinderen. Leerlingen die Nederlandstalig basisonderwijs hebben doorlopen, zijn evident de Nederlandse taal machtig. Er wordt in het basisonderwijs immers toegewerkt naar de eindtermen Nederlands. Het is dus logisch om bij het criterium Nederlandstaligheid ook leerlingen in aanmerking te nemen die ingeschreven zijn geweest in een door de Vlaamse Gemeenschap erkende Nederlandstalige school voor lager onderwijs. Doet men dat niet, dan beweert men dat het Nederlandstalig onderwijs, dat attesten aflevert, zijn werk niet doet. Het Huis van het Nederlands is ondertussen gestart met het afnemen van de B2 testen bij ouders (zoals het decreet voorziet). Het Huis van het Nederlands liet mij weten dat er momenteel 179 ouders een B2-test hebben afgelegd, met een slaagpercentage van 66%, of 119 ouders. 179 ouders, dat is bitter weinig in verhouding tot de groep waarover hier sprake. Ondanks de gevoerde communicatie, zullen de gevolgen van Onderwijsdecreet XXIV (OD XXIV) pas tot de ouders doordringen wanneer ze ermee worden geconfronteerd en niet eerder. De VGC heeft voor het afnemen van de testen de noodzakelijke middelen uitgetrokken en stelt een locatie ter beschikking voor de testafname. De VGC is niet bevoegd, maar neemt ook hier haar verantwoordelijkheid op. In feite is dit niet de rol en de taak van de VGC en behoort het niet tot haar opdrachten om de gevolgen van de uitvoering van een Vlaams decreet te financieren. Toch deed de VGC dit omdat er in Vlaanderen discussie ontstond over of het nu het departement Inburgering of het departement Onderwijs was die de kosten van de testafname voor zijn rekening moest nemen. Steevast werd verwezen naar het Huis van het

6 - 6 - Nederlands dat voor deze opdracht niet over middelen beschikte. De VGC nam haar verantwoordelijkheid en zorgde ervoor dat dit onderdeel alvast kon ingevuld worden. In deel twee van zijn betoog, spitst de collegevoorzitter toe op de zaak ten gronde. Hij verklaart dat de voorstanders van de voorrangsregels voor het secundair onderwijs, vervat in OD XXIV, zich vergissen. De regelgeving van OD XXIV schendt puur juridisch het gelijkheidsbeginsel. Daar bestaat jurisprudentie over van het Arbitragehof (1997) en van de Raad van State (2004, 1992, ). Deze jurisprudentie zegt dat wanneer een leerling(e), bij de aanvang van zijn/haar schoolloopbaan koos voor het traject Nederlandstalig onderwijs, hij/zij dat in principe moet kunnen voortzetten. Telkens wordt in deze jurisprudentie dezelfde stelling bevestigd. De huidige voorrangsregel reguleert de toegang tot het secundair onderwijs niet in functie van de schoolloopbaan van de leerlingen, maar in functie van de taalkennis van de ouders. Dat betekent dat leerlingen die dezelfde schoolloopbaan volgden, niet op een gelijke manier toegang krijgen tot het secundair onderwijs. Indien OD XXIV wordt gehandhaafd, noopt dit de VGC ertoe, als belangenbehartiger van de Vlaamse gemeenschap in Brussel en het Nederlandstalig onderwijs in het algemeen, het Grondwettelijk Hof te vatten. Er bestaat, op basis van de jurisprudentie, weinig twijfel over de uitspraak van het Grondwettelijk Hof. Vervolgens wijst de collegevoorzitter er op dat de voorrangsregels van OD XXIV tot absurde situaties leiden. Leerlingen, die 6 jaar school liepen in het Franstalig basisonderwijs, met één van beide ouders met een Nederlandstalig diploma of een B2 taalattest Nederlands, vallen onder de voorrangsregels Nederlands. Zij nemen een plek in van leerlingen die 6 jaar in het Nederlandstalig basisonderwijs les volgden van wie geen van beide ouders een Nederlandstalig diploma bezit of B2 taalattest Nederlands behaalde. Zowel Vlaams Parlement als Vlaamse Regering zijn zich bewust van deze moeilijkheid en probeert dit reeds geruime tijd bij te sturen. De VGC werd gevat door het probleem in oktober 2014, toen verontruste ouders zich meldden om een B2 attest te halen teneinde onder de voorrangsregels te vallen. Niemand wist wie de testafname zou organiseren en betalen. Daarop volgde een eerste gesprek met Vlaams minister voor Onderwijs Hilde Crevits die, zoals collega Dhaene aangeeft, stelde dat deze problematiek kon meegenomen worden in de totaalevaluatie van het inschrijfdecreet, die in de loop van het komende jaar zou plaatsvinden. Met deze timing in het achterhoofd zorgde de VGC er alvast voor dat de testen op zijn minst konden afgenomen worden. Sindsdien groeide het besef, ook omdat steeds meer mensen zich bekommerden over de problematiek, dat het misschien wenselijk zou zijn om het decreet op zeer korte termijn alsnog aan te passen. De pogingen daartoe gingen goed en wel van start rond 27 november Een tweede gesprek met Vlaams minister voor Onderwijs Hilde Crevits vond plaats op 10 december 2014 om na te gaan wat mogelijk is. Meerdere fracties in het Vlaams Parlement zijn hierbij betrokken, waaronder zeker alle meerderheidsfracties. Sedertdien is er ter zake

7 - 7 - permanent overleg. Tot nu toe werd geen consensus bereikt over de wijze waarop dit decreet zou kunnen aangepast worden. Inmiddels vroeg de VGC, als belangenbehartiger van de Vlaamse gemeenschap in Brussel en het Nederlandstalig onderwijs in het algemeen, een juridisch advies over hoe OD XXIV kon geamendeerd worden. Twee voorstellen tot amendering zijn in circulatie gebracht. De amendementen strekken er toe om leerlingen die hun schoolloopbaan basisonderwijs in het Nederlands afwerkten, te beschouwen als Nederlandstalige leerlingen die ressorteren onder de voorrangsregel Nederlands voor het secundair onderwijs, ongeacht de situatie van hun ouders. Dit is de enige correcte manier om uit de huidige situatie te geraken zonder procedures in te leiden die de toets van het Grondwettelijk Hof niet zullen doorstaan. Maar deze amendementen vinden geen consensus in het Vlaams Parlement. Als er deze week geen oplossing uit de bus komt, is het te laat. De inschrijfprocedure start op 5 januari Er werden tussenoplossingen bedacht om verder te gaan in de voorrangshiërarchie van anderstaligen, die helaas nog meer discriminatie genereren binnen dezelfde groep. De enige juiste oplossing is er voor te zorgen dat alle kinderen die uit het Nederlandstalig basisonderwijs komen, voorrang Nederlands krijgen. Het ene attest basisonderwijs is gelijk aan het andere om toegang te verkrijgen tot het Nederlandstalig secundair onderwijs. In feite zou het attest op zich moeten volstaan, ongeacht de duur dat de leerling in het basisonderwijs les volgde. Een attest is een attest. En dat attest geeft toegang. Het is naar de mening van de collegevoorzitter al een toegeving om de duur te laten meespelen. Sommige leerlingen leggen hun traject basisonderwijs af in 5 jaar, enkelen zelfs in 4 jaar. Andere anderstalige leerlingen arriveren in het Nederlandstalig onderwijs in het 3 de of 4 de leerjaar, leren vlug en goed Nederlands en behalen hun attest in het 6 de leerjaar. In het begin was sprake van een 6 jaar durende ononderbroken schoolloopbaan in het Nederlandstalig basisonderwijs, maar deze piste werd inmiddels verlaten. De Vlaamse administratie onderwijs maakte een analyse van het invoeren van een verdere hiërarchie in de doelgroep van de anderstalige leerlingen en kwam tot de vaststelling dat een dergelijke ingewikkelde regelgeving laten ingaan voor 5 januari 2015 niet haalbaar was. Dit zou tot talloze misverstanden en klachtenprocedures leiden. De essentie die, los van juridische beschouwingen en voorrangsregels, alle raadsleden zou moeten bezighouden is of ze geloven in het Nederlandstalig onderwijs zoals het wordt georganiseerd. De collegevoorzitter daagt de raadsleden uit alle doorlichtingen door te nemen. Het Brussels Nederlandstalig onderwijs onderging al 2 keer een doorlichting voor alle scholen, wat tot nu nog nergens in Vlaanderen gebeurde. De doorlichtingen zijn goed. Als de raadsleden geloven in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel, moet het attest basisonderwijs volstaan om voorrang te verlenen voor inschrijving in het secundair onderwijs. VGC-raadslid Dominiek Lootens-Stael vraagt of dan het doel nog bereikt wordt. Collegevoorzitter Guy Vanhengel heeft bedenkingen bij het signaal dat gegeven wordt aan ouders en kinderen die worden toegelaten tot het Nederlandstalig basisonderwijs en daar recht op hebben als na 6 jaar wordt gezegd dat ze geen deel uitmaken van de groep en dat

8 - 8 - wordt nagegaan of ze wel voldoen aan een aantal bijkomende criteria. Al wie aan de bijkomende criteria voldoet, mag dan voorgaan op die kinderen. Aan die maatschappij weigert de collegevoorzitter mee te werken en daar wil hij niet in leven. Interpellant Bruno De Lille is tevreden dat de collegevoorzitter zijn bekommernissen deelt. Een wijziging aan het decreet moet inderdaad nu gebeuren. Na 5 januari 2015 kunnen de spelregels niet meer gewijzigd worden. Hij is het eens met de collegevoorzitter dat toegeven op de duurtijd van het traject basisonderwijs al verregaand is. Groen diende een resolutie in om de situatie te kunnen verbeteren voor 5 januari e.k. Heel het inschrijfdecreet is eigenlijk aan herziening toe. Verontrustend is dat het overleg niet geleid heeft tot een consensus. De spreker hoopt dat er geen politieke spelletjes worden gespeeld op de kap van het onderwijs, de ouders en de kinderen. Tot besluit vraagt de heer Bruno De Lille wie de procedure bij het Grondwettelijk Hof moet inleiden met betrekking tot de schending van het gelijkheidsbeginsel. Collegevoorzitter Guy Vanhengel antwoordt dat het bevoegde collegelid de procedure kan inleiden, als het moet. Interpellant Bruno De Lille zegt dat Groen de collegevoorzitter aanmoedigt om de procedure te starten indien een echte oplossing uitblijft. Op de steun van Groen kan hij rekenen. Collegevoorzitter Guy Vanhengel maakt duidelijk dat het goed zou zijn als de VGC-Raad een unaniem standpunt zou innemen en dit zou kenbaar maken aan Vlaanderen. De VGC deed trouwens haar uiterste best om gedurende de afgelopen 15 jaar het Nederlandstalig onderwijs in Brussel te ontwikkelen en tot een hoog niveau te leiden. De spreker windt er zich over op dat allen pleiten voor een grotere Nederlandskundigheid van de Brusselaars, maar als puntje bij paaltje komt zou men hen de toegang ontzeggen tot verdere studies in het Nederlands, waardoor hun kennis van het Nederlands nog zou verbeteren. Men zou eerder toegang geven aan kinderen die pas later voor het Nederlandstalig onderwijs kiezen dan aan diegenen die er al aan begonnen vanaf de prilste leeftijd. Interpellant Bruno De Lille meent dat al die voorrangsregels een doekje voor het bloeden zijn gewoon omdat er onvoldoende Nederlandstalige secundaire scholen zijn in Brussel. De druk op het secundair onderwijs neemt natuurlijk toe, dus er moet snel iets gebeuren. Collegevoorzitter Guy Vanhengel herhaalt dat er op dit moment geen capaciteitsprobleem is in het Nederlandstalig secundair onderwijs in Brussel. Maar als men regels invoert die tot doel hebben een bepaalde categorie mensen perfect de keuze te kunnen laten maken voor een 4-tal welbepaalde scholen en anderen daarvan uit te sluiten, is men verkeerd bezig. Dan is men bezig aan een segregatie in het onderwijs die volledig haaks staat op het gelijke kansenonderwijs dat gedurende 2 decennia Vlaanderenbreed werd georganiseerd. Brussel telt 33 Nederlandstalige secundaire scholen. De collegevoorzitter vindt dat al die scholen toegankelijk moeten zijn voor alle kinderen die uit het Brussels Nederlandstalig basisonderwijs komen. Er zijn secundaire scholen waar de basisschool zich op dezelfde

9 - 9 - campus bevindt. Ouders moeten nu naar het Huis van het Nederlands een B2 attest gaan halen opdat hun kinderen op dezelfde campus naar het secundair onderwijs zouden kunnen gaan. VGC-raadslid Dominiek Lootens-Stael vraagt of de collegevoorzitter het risico inbouwt dat Nederlandstalige kinderen pur sang kunnen uitgesloten worden? Anders moet hij afleiden dat de collegevoorzitter de voorrangsregels wil afbouwen. Interpellant Bruno De Lille volgt de redenering van sommige sprekers niet dat de ouders noodzakelijk Nederlandstalig moeten zijn opdat hun kinderen goed zouden presteren in het Nederlandstalig onderwijs. Professor Philippe Van Parijs vindt het goed dat ouders de onderwijstaal van hun kinderen aanleren omdat ze dan kunnen communiceren met de school, maar stelt dat ze de onderwijstaal niet moeten spreken met hun kinderen omdat die de onderwijstaal dan minder correct zullen verwerven. Kinderen gaan naar school om iets te leren. Men mag die verantwoordelijk niet naar de ouders verschuiven. Niet alle ouders zijn even goed in staat om hun kinderen te ondersteunen. Dat hangt veelal af van de groep waaruit ze zelf komen of van de opleiding die ze genoten. Collegevoorzitter Guy Vanhengel wijst er op dat in Brussel 174 talen worden gesproken, terwijl er 2 onderwijstalen zijn. Als die regel wordt toegepast, kunnen kinderen wiens ouders geen Nederlands of Frans spreken, niet naar school. Commissielid Khadija Zamouri steunt de zienswijze dat de onderwijstrajecten moeten kunnen afgewerkt worden in de taal waarin ze gestart zijn. Het is ideaal als ouders gelijk met hun kinderen Nederlands leren. Het kan echter niet zijn dat ouders die voor hun kinderen kiezen voor een bepaald traject, dit traject niet kunnen blijven kiezen op basis van hun kennis van de onderwijstaal. Met betrekking tot de stelling van collega Dhaene dat ouders de onderwijstaal moeten kennen om de slaagkansen van hun kinderen te verhogen, verwijst de spreker naar haar gezinssituatie. Zij werkte 4 jaar in Rwanda, waar haar kinderen die Nederlandstalig zijn, school liepen in het Frans. Eerst verliep dat vrij moeizaam, maar in het derde jaar behoorden de kinderen bij de beteren van de klas, ondanks het feit dat geen van de ouders het Frans excellent beheerste. Ondervoorzitter Liesbet Dhaene waarschuwt er voor om de begrippen toegang tot het onderwijs en voorrangsregel niet consequent te verwisselen. Ze is niet blind voor het feit dat er kinderen zijn die al jaren in het Nederlandstalig onderwijs les volgen en dat dit een rol moet spelen in de criteria. Het probleem is een capaciteitsgebrek en bij een capaciteitsgebrek moeten er jammer genoeg keuzes gemaakt worden. Dan komen er voorrangsregels. Het is onjuist dat kinderen geen toegang krijgen tot het secundair onderwijs, het gaat om de voorrangsregel. In dat kader is de spreker het er niet mee eens dat de taalkennis van de ouders niet relevant is. We mogen blij zijn met de kwaliteit van het onderwijs, maar we mogen niet blind zijn voor bepaalde aspecten die eigen zijn aan het meertalig karakter van de kinderen binnen het Nederlandstalig Brussels onderwijs. Het blijft een feit dat kinderen met ouders die de onderwijstaal goed kennen, meer gesteund worden en meer kans hebben op een succesvolle loopbaan. Ouders die de moeite doen om de onderwijstaal van hun kinderen te leren, mogen beloond worden. Ouders met een B2 attest Nederlands tonen aan dat ze de moeite deden om de schooltaal van hun kinderen aan te leren

10 en gaan hun kinderen die al langer in het Nederlandstalig onderwijs zitten, goed kunnen begeleiden. Commissielid Khadija Zamouri zegt dat haar ouders nog steeds geen Nederlands spreken. Collegevoorzitter Guy Vanhengel herhaalt opnieuw dat er zich geen algemeen capaciteitsprobleem stelt in het secundair onderwijs. Mevrouw Dhaene pleit er voor om in de scholen waar een capaciteitsprobleem het meest acuut is, voorrang te verlenen aan een welbepaalde categorie ouders. Hij heeft goed begrepen waarover het gaat. Hij benadrukt dat het laten domineren van de taalkennis van de ouders bij de voorrangsregel Nederlands haaks staat op het project waar het Nederlandstalig onderwijs in Brussel en Vlaanderen al jaren aan werkt. Ondervoorzitter Liesbet Dhaene kan alleen maar concluderen dat, als de collegevoorzitter zegt dat alle kinderen die in het Nederlandstalig basisonderwijs zitten, voorrang krijgen in het secundair onderwijs, in feite de voorrangsregel gewoon wordt afgeschaft. Iedereen heeft dan voorrang. Collegevoorzitter Guy Vanhengel weerlegt dit. Het attest is in feite de enige vereiste voor het secundair onderwijs. ***

11 Interpellatie van de heer Jef Van Damme tot de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de Vlaamse besparingen op het flankerend onderwijsbeleid. Interpellant Jef Van Damme wijst er op dat Vlaams minister van Onderwijs, Hilde Crevits (CD&V), op 4 december 2014 aankondigde dat een groot deel van de middelen waarmee steden zelf een onderwijsbeleid kunnen ontwikkelen, geschrapt worden. Vijfendertig steden krijgen een jaarlijks bedrag voor het zogenaamd flankerend onderwijsbeleid dat vooral wordt geïnvesteerd in projecten tegen spijbelen, huiswerkbegeleiding en initiatieven voor allochtone leerlingen. In Brussel gaan deze intens gebruikte middelen naar projecten binnen de vzw Voorrangsbeleid Brussel. Nu wordt een besparing van 10% aangekondigd en wordt het bedrag evenzeer niet geïndexeerd. Voorrangsbeleid Brussel is een belangrijke partner van het Onderwijscentrum Brussel. Bij de oprichting van het OCB in 2008, kregen VBB en OCB de opdracht hun bestaande werking functioneel op elkaar af te stemmen. Beide organisaties hebben namelijk dezelfde taak. Zij ondersteunen scholen bij projecten rond taalvaardigheid, omgaan met diversiteit en ouder- en buurtbetrokkenheid. Ook in de ondersteuning naar de schooldirecties toe wordt samengewerkt. Daarnaast is er regelmatig directieoverleg tussen de 2 entiteiten en de organisatie van gezamenlijke vormingsmomenten voor de medewerkers. Op het terrein hoort de interpellant positieve klanken over het werk in de scholen. Voor hen is het niet altijd duidelijk of de onderwijsondersteuner vanuit het OCB of het VBB komt. Dit toont aan hoe goed de organisaties samenwerken of hun taken gelijklopend zijn. Elke besparing op het VBB zal dan ook raken aan het functioneren van het Onderwijscentrum. Sp.a is dan ook ongerust over welke invloed dit zal hebben op de werking naar de scholen toe, en hoe deze besparingen zullen opgevangen worden. Wat zal de impact zijn van de besparing op het flankerend onderwijs voor het onderwijscentrum? Is de collegevoorzitter hierover al in overleg gegaan met het VBB en het OCB? Zo ja, wat zijn de resultaten van dit overleg? VGC-raadslid Paul Delva deelt de bezorgdheid van collega Van Damme, maar wenst toch een nuancering aan te brengen. De middelen die worden voorzien voor 2015 zijn dezelfde als deze die werden ingeschreven in 2014, wanneer de eenmalige middelen die voormalig Vlaams minister Pascal Smet inschreef in 2014 niet meegerekend worden. Het zijn die eenmalige middelen van 2014 die niet terugkeren in Dat is toch iets anders dan wat de collega stelt. Collegevoorzitter Guy Vanhengel beantwoordt de interpellatie. Het Decreet betreffende het flankerend onderwijsbeleid uit 2007 gaat enerzijds over de sociale voordelen in het onderwijs (toezicht, leerlingenvervoer, kosten zwembadbezoek, enz.) en anderzijds over projecten flankerend onderwijsbeleid die steden en gemeenten kunnen indienen bij de Vlaamse Gemeenschap en waarvoor ze subsidies kunnen krijgen. Brussel is

12 een uitzondering. Terwijl in het verleden de vzw Voorrangsbeleid Brussel (VBB) en het bicultureel onderwijs hier mee gesubsidieerd werden, is dit sinds het Onderwijsdecreet XXII van 2012 niet meer het geval. De middelen voor VBB vzw worden nu vastgelegd binnen het hoofdstuk Ondersteuning Taalbeleid van het Decreet betreffende de kwaliteit van het onderwijs. Binnen dit decreet voerde de Vlaamse Gemeenschap ook een lineaire besparing door. De subsidie bedroeg in 2014, euro, voor 2015 is euro begroot, een daling van 10%. Het Onderwijscentrum Brussel (OCB) van de VGC en VBB hebben dezelfde doelstellingen. De VGC nam in haar Bestuursakkoord het engagement op om de goede functionele samenwerking tussen het OCB en VBB op het vlak van de ondersteuning van het basisonderwijs, bij voorkeur te verankeren in een structurele samenwerking. In 2012 besliste de Vlaamse Gemeenschap VBB te subsidiëren tot en met het schooljaar De VGC is gesprekken begonnen met de Vlaamse Gemeenschap, ook op 10 december 2014 kwam dat aan bod, om de huidige inspanningen te bestendigen en om de subsidies toe te kennen aan de VGC in functie van de versterking van de bestaande netoverschrijdende structuur. Collegevoorzitter Guy Vanhengel herhaalt en benadrukt wat hij ook in de discussies in de Raad van 5 december 2014 heeft gezegd: het werk van het OCB is zeer belangrijk alle raadsleden zijn daar ook van overtuigd en daarom zal de VGC de komende jaren blijven investeren in het OCB. Zo zal het OCB haar opdracht kunnen blijven uitvoeren: het vergroten van de kansen van alle kinderen en jongeren in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel. Tussen OCB en VBB is er toch een wezenlijk verschil. VBB is een vzw. OCB is een ambtelijk aangestuurd orgaan dat integraal deel uitmaakt van de administratie (maar fysiek elders is gehuisvest dan de administratie) en hergroepeerde verschillende vzw s die in het verleden werkzaam waren op het terrein van onderwijsondersteuning. Interpellant Jef Van Damme vraagt of de 45 scholen die vandaag door VBB begeleid worden, nog op deze dienstverlening zullen kunnen rekenen in de toekomst? 10% besparingen zou kunnen betekenen dat er slechts 40 scholen zullen worden begeleid. Zijn er afspraken tussen OCB en VBB over de overname van een aantal scholen? Vervolgens vraagt de interpellant of een fusie tussen OCB en VBB tot de mogelijkheden behoort. Collegevoorzitter Guy Vanhengel antwoordt geen indicatie te hebben over waar de 10% minder middelen zich zal laten voelen. Er zijn verschillende mogelijkheden. De 45 scholen blijven in begeleiding, maar de iets minder intensief zodat de besparingen over alle scholen verdeeld worden. Of er kan bespaard worden op werkingskosten of personeelskosten. Het is aan VBB om dit te bepalen. Over de overname van een aantal scholen zijn vooralsnog geen afspraken gemaakt. Wat de vraag over de fusie tussen OCB en VBB betreft, antwoordt de collegevoorzitter open te staan voor alles, behalve voor het omvormen van OCB naar een vzw. Dat is uitgesloten. ***

13 Vraag om uitleg - Vraag om uitleg van de heer Dominiek Lootens-Stael aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de problemen met leerplan en eindtermen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel Vraagsteller Dominiek Lootens-Stael meldt dat onder de titel Kruistocht te delicaat voor in de klas de krant De Morgen op 9 oktober 2014 berichtte over een recent onderzoek van de UCL omtrent diversiteit in de Brusselse scholen. Het onderzoek legde een aantal pijnpunten bloot, die hij in het verleden zelf reeds heeft aangehaald binnen de Raad van de VGC. Veel leerlingen, uit meestal islamitische gezinnen, blijken bepaalde feiten en vakken op school niet te aanvaarden. Zo hebben ze problemen met bepaalde historische feiten in de geschiedenisles: het negationisme van de holocaust, de Armeense holocaust, het weigeren mee op uitstap te gaan naar bv. de Dossinkazerne. Ze hebben ook problemen met feiten uit de biologielessen, bv. het darwinisme versus het creationisme en zelfs met de turnlessen waarbij sommige meisjes niet mogen of willen deelnemen als de lessen gemengd zijn. Uit de studie blijkt dat heel wat leerkrachten maar laten begaan en niet goed weten hoe deze problemen aan te pakken. Het is uiteraard meer dan betreurenswaardig dat er wordt toegegeven aan deze inbreuken op het leerplan, enkel en alleen om enkele religieuze fanatici ten dienste te zijn. Op welke manier worden de leerkrachten voorbereid op deze problematiek? Hoe wordt omgegaan met die leerlingen die op dit vlak blijvend voor problemen zorgen? Hoe wordt er voor gezorgd dat het leerplan volledig wordt gevolgd, zodat de andere leerlingen niet het slachtoffer worden van de starre houding van anderen? Collegevoorzitter Guy Vanhengel antwoordt dat het krantenartikel waar de vraagsteller naar verwijst, een rapport verhaalt van het Centre Interdisciplinaire d'etudes de l'islam dans le Monde Contemporain (CISMOC), verbonden aan de UCL. Daarin werd het onderzoek toegelicht naar de relaties en wederzijdse kijk tussen moslims en niet-moslims in Brussel. Het onderzoek spitste zich exclusief toe op leerlingen en leerkrachten uit Franstalige scholen in Brussel. Wanneer de voorlopige bevindingen en conclusies uit dit rapport het onderzoek wordt op een latere datum gepubliceerd naast de initiatieven worden gelegd van de VGC, kan de collegevoorzitter zeker besluiten dat het Nederlandstalig onderwijs in Brussel en de VGC juist zitten met hun doelstellingen over omgaan met diversiteit in een Brusselse context. Het Onderwijscentrum Brussel ondersteunt de competenties van leerkrachtenteams om met taaldiverse en cultuurdiverse groepen om te gaan. Dit gebeurt enerzijds door ondersteuning op de school en op vraag van de school, anderzijds door een aangepast vormingsaanbod. Ook met het concept Brede School zet de Vlaamse Gemeenschapscommissie in op het bevorderen van het contact tussen jongeren via gezamenlijke activiteiten, ook buiten de schooltijd. Daarnaast worden er nog tal van initiatieven en projecten betoelaagd vanuit de VGC, tegen extreme stellingnames en racisme, in alle richtingen.

14 Overigens wil de collegevoorzitter er op wijzen dat hij na de recente doorlichting van de Vlaamse Onderwijsinspectie in de Nederlandstalige scholen in Brussel, geen signalen heeft ontvangen dat de eindtermen geschiedenis of biologie omwille van religieuze redenen niet zouden worden gehaald. Alle onderwijsrapporten over de Brusselse scholen zijn te lezen op de website van de Vlaamse onderwijsadministratie. Het is interessante lectuur. Vraagsteller Dominiek Lootens-Stael vindt het vreemd dat aan Franstalige kant een probleem bestaat, dat helemaal niet aanwezig is in het Nederlandstalig onderwijs. Hij vraagt of de heer Vanhengel dit nog eens kan bevestigen. Collegevoorzitter Guy Vanhengel herhaalt dat er geen signalen zijn die er op wijzen dat er een probleem zou zijn in het Nederlandstalig onderwijs. Door de acties van het OCB wordt voorkomend opgetreden. Dat laatste gelooft de heer Dominiek Lootens-Stael. Het eerste gelooft hij minder. Het is merkwaardig. Dan zijn er 2 werelden in deze stad: een Franstalige en een Vlaamse. Het moet niet zo gemakkelijk zijn om van een Franstalige wereld een Vlaamse te maken.