Versie: 9 mei 2017 Status: instemming DB -> gemeenteraden -> AB -> provincie. 1 Begroting 2018 GR MijnGemeenteDichtbij

Transcriptie

1 Begroting 2018

2 Versie: 9 mei 2017 Status: instemming DB -> gemeenteraden -> AB -> provincie 1

3 Begroting 2018 & meerjarenbegroting

4 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Inleiding... 4 Bedrijfsvoering en algemene dekkingsmiddelen... 6 Relevante beleidskaders... 6 Wat willen we bereiken en wat willen we daarvoor doen?... 6 Wat mag het kosten?... 8 Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien... 9 Toelichting op de exploitatie... 9 Beleidsindicatoren Paragrafen B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing...17 D. Financiering E. Bedrijfsvoering Financiële begroting 2018, incl. meerjarenraming Uitgangspunten begroting 2018 incl. meerjarenraming Samenvattend overzicht ontwikkeling begrotingssaldo e wijziging begroting Financiële kaderstelling Nieuw beleid Ontwikkeling ambtelijke organisatie Ontwikkeling en fasering financiële taakstelling Inpassing taken regionaal team leerplicht (RTL) Mutaties bijdragen gemeenten Fusiebudget Vakantietoelage reservering Extra personele inzet team Burgerzaken Meerjarig overzicht balans Overzicht van baten en lasten

5 Inleiding Hierbij bieden wij u aan de begroting 2018 met meerjarenraming Dit is inmiddels de derde begroting van onze Gemeenschappelijke Regeling MijnGemeenteDichtbij. Deze begroting is gebaseerd op de door het Algemeen bestuur op 11 april jl. vastgestelde Kadernota begroting Deze begroting staat met name in het teken van de doorontwikkeling van onze ambtelijke organisatie en daarmee samenhangende keuzes in de financiële taakstelling. Samen met directie, colleges en gemeenteraden onderkennen wij het grote belang om in de komende jaren te investeren in onze organisatie, waarmee wij gezamenlijk nog beter in staat zijn om een belangrijke bijdrage te leveren aan het realiseren van de beleidsdoelen voor onze beide gemeenten. Hiertoe hebben we voor onze organisatie een dienstverleningsvisie opgesteld. Op basis van deze dienstverleningsvisie streven wij naar een samenleving waarin eigen verantwoordelijkheid en initiatief van inwoners, ondernemers en organisaties voorop staan met een gemeente die helpt waar dat nodig is. Die hulp is vooral gericht op het ondersteunen en versterken van de zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid van haar inwoners, ondernemers en organisaties, zodat zij zelf de regie over hun ontwikkeling en leven hebben en houden. Mensen zijn samen uitstekend in staat om te bepalen wat goed en nodig is. In de samenleving is veel waardevolle kennis, ervaring en kracht aanwezig die ingezet kan worden voor een beter leven en werken in de gemeenten Boxtel en Sint-Michielsgestel. Bij het vormgeven van samenwerking zijn voor MijnGemeenteDichtbij daarvoor de volgende 7 principes leidend. 1. Doel is toegevoegde waarde leveren voor een beter leven en werken in de gemeenten Boxtel en Sint-Michielsgestel. 2. Samenwerking in plaats van dienstverlening is het vertrekpunt. 3. Vertrouwen in elkaar en eigen verantwoordelijkheid is de basis. 4. De samenwerking is toegankelijk, helder en open. 5. Steeds samenwerken op de manier die het best past. 6. Digitaal waar het kan, persoonlijk contact waar nodig. 7. Kritisch naar de gebaande paden kijken en daarbuiten durven gaan. Vanuit de leidende principes is het nodig om te schetsen wat binnen de organisatie nodig is om dit te kunnen bereiken. Hierbij onderscheiden we 5 aspecten. 1. Investeren in medewerkers. 2. Programmatische aanpak digitalisering prioriteit. 3. Geen backoffice meer: ieder team en iedere medewerker maakt deel uit van het frontoffice. 4. Wijkgericht werken sterker verankeren. 5. Processen op orde. Een oplopende financiële taakstelling staat op gespannen voet met deze visie. Daarnaast zijn eind 2016 de gemeenteraden geïnformeerd over de ontwikkelingen tot dan toe en is aangegeven dat er behoefte is om de organisatie op onderdelen aan te passen. Aanleiding van deze doorontwikkeling is de omvang van de teams in combinatie met de veelheid van onderwerpen. Daarom is een bijstelling in de aansturing gewenst waarbij deze taak gaat verschuiven van programmamanager naar teammanager. Met deze doorontwikkeling zal de focus meer komen te liggen op de ambities uit het Bedrijfsplan, in lijn zijn met de visie op dienstverlening en zich blijven richten op de zelfsturingsvisie van onze organisatie. De hoofdlijnen van de doorontwikkeling/bijsturing zijn: - Verschuiving van de hiërarchie van programmamanagement naar teammanagement; - Rechtstreekse aansturing van teammanagement, wijkmakelaars en concern control door de directie; - Formulering van drie belangrijke ontwikkelprogramma s; - Gedeeltelijke herverdeling taken en functies tussen teams. 4

6 Onze ambtelijke fusieorganisatie verzorgt voor de beide gemeenten de bestuursondersteuning. In deze begroting zijn derhalve uitsluitend budgetten opgenomen voor de bedrijfsvoering van onze ambtelijke organisatie. De programmabudgetten voor de realisatie en uitvoering van gemeentelijk beleid maken geen deel uit van deze begroting. Onze gemeenschappelijke regeling is een btw-ondernemer. Derhalve zijn alle in deze begroting genoemde cijfers exclusief btw. Het schema van de behandeling van deze begroting is als volgt: 1. Instemmen concept begroting , Dagelijks bestuur Week 19 (09-05) inclusief 1 e bestuursrapportage Voorleggen voor zienswijze concept begroting , inclusief 1 e bestuursrapportage 2017 Via colleges naar gemeenteraden Week 20 (16-05) 3. Kenbaar maken zienswijze concept begroting , inclusief 1 e bestuursrapportage 2017 Gemeenteraden Week 25 (22-06, Boxtel) en week 27 (06-07, SMG) 4. Vaststellen begroting , inclusief 1 e Algemeen bestuur Week 28 (11-07) bestuursrapportage Toesturen begroting Gedeputeerde Staten Week 28 (14-07) Het Dagelijks Bestuur GR MijnGemeenteDichtbij. 9 mei

7 Bedrijfsvoering en algemene dekkingsmiddelen De begroting 2018 van onze ambtelijke fusieorganisatie bestaat uit één programma, Bedrijfsvoering en een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen Relevante beleidskaders De activiteiten van onze GR worden uitgevoerd binnen de volgende kaders. Externe wet- en regelgeving: Het gaat hierbij om aanbestedingsregels van de Europese Unie en het Rijk en wetgeving van de Europese Unie en het Rijk, zoals, fiscale wetgeving, Gemeentewet en Beluit Begroting en Verantwoording (BBV). Interne wet- en regelgeving: Omschrijving Besluit Algemeen bestuur Gemeenschappelijke Regeling samenwerkingsorganisatie Boxtel Sint- 26 mei 2015 Michielsgestel Financiële verordening Gemeenschappelijke Regeling Boxtel Sint- 15 december 2015 Michielsgestel Controleverordening MijnGemeenteDichtbij 12 juli 2016 Ondermandaatbesluit Algemeen bestuur MijnGemeenteDichtbij 24 mei 2016 Rechtspositieregeling, zoals Car/Uwo Bezwaarschriftenregeling personele aangelegenheden Boxtel Sint- 3 november 2015 Michielsgestel Akkoord arbeidsvoorwaarden GR MijnGemeenteDichtbij 6 april 2016 Controleprotocol november 2016 Wat willen we bereiken en wat willen we daarvoor doen? Organisatieontwikkeling Begin april 2016 is de nieuwe organisatie van start gegaan. In deze organisatie hebben de programmanagers de rol van leidinggevende gekregen. Na de eerste evaluatie afgelopen zomer is hierover gesproken met de burgemeesters en het Dagelijks bestuur van MijnGemeenteDichtbij. In de praktijk van het afgelopen jaar blijkt dat de programmamanagers veel verschillende taken hebben: personele en organisatorische taken, sturing geven aan strategische ontwikkeling en zorgen voor goede onderlinge afstemming tussen de teams en programma s. Deze combinatie bleek te veel gevraagd. Daardoor lukt het niet om (voldoende) aandacht te geven aan medewerkers en hebben programmamanagers onvoldoende ruimte om op strategisch niveau te opereren met overstijgende programma s in de organisatie. (Functioneren in een moderne maatschappij, optimaliseren van de interne organisatie en het samenvoegen/harmoniseren van twee organisaties). In het laatste kwartaal van 2016 is er een voorstel gedaan tot bijstelling in de aansturing en is besloten door directie en het Dagelijks bestuur om de leidinggevende rol te verschuiven van de programmamanagers naar de teammanagers waarbij de nieuwe teammanagers direct worden aangestuurd door de directie. De organisatie blijft plat en de teams en teamleden blijven hierbij zo de belangrijkste bouwstenen van onze organisatie. Het voornemen is de wijziging in de aansturing in te laten gaan na het eerste kwartaal dit jaar. In de laatste maanden van 2016 is gewerkt aan een zorgvuldige uitwerking, samen met programmamanagers en teamregisseurs, de ondernemingsraad en het Dagelijks bestuur. Per saldo leidt de organisatieaanpassing tot een uitbreiding van de formatie van 3 teammanagers (aantal teams is uitgebreid van 17 tot 20), 1 directiesecretaris en 1 directeur tot vooralsnog 1 januari 6

8 2020. Daarnaast leidt de aangepaste rol van de teammanager tot een aanpassing van de waardering van deze functie. Personeel en Organisatie Binnen de organisatie MijnGemeenteDichtbij is vanaf de start veel ingezet op zelfsturing van teams. Er zijn diverse sessies geweest waarbij alle medewerkers zelf aan de slag zijn gegaan met het uitwerken van thema s rondom zelfsturing. Deze ontwikkeling wordt in de komende periode verder voortgezet met vervolgsessies voor alle (nieuwe) teams. Vanuit HR zullen beleidsterreinen verder worden uitgewerkt om onze organisatie verder te ontwikkelingen. Te denken valt aan ziekteverzuimbegeleiding, nieuwe manieren van werving en selectie, werktijden regeling, opleidingsmogelijkheden, beoordeling en persoonlijke ontwikkeling. Verder is in 2017 een start gemaakt met het opzetten van een strategische personeelsplanning (SPP) per team. Hierbij wordt naar de ontwikkeling van medewerkers gekeken vanuit de visie over het werkveld binnen het team maar ook daarbuiten. Vanuit het SPP worden plannen gemaakt met medewerkers voor om- en bijscholing en bekeken of medewerkers op de juiste plek in de organisatie zitten en mee kunnen met de organisatie ambities. Veranderprogramma Anders Samenwerken De organisatie MijnGemeenteDichtbij wil transformeren naar een innovatieve werkomgeving waarin we van buiten naar binnen werken en we op excellente en efficiënte wijze samenwerken met elkaar en met burgers en bedrijven. Met een dienstverlening waarbij we waar mogelijk, snel reageren, transparant zijn, bereikbaar zijn, service verlenen, burgers en bedrijven de wijze van dienst verlenen laten bepalen en we intensief met hen samenwerken. Burgers en ondernemingen kunnen via internet altijd terecht bij de gemeenten en daarmee de hele overheid, waarbij zij zelf bepalen welke producten zij afnemen, waar zij die afnemen en hoe ze die afnemen. En waarbij zij regie voeren op beschikbaarstelling van hun eigen gegevens. De innovatieve werkomgeving moet een efficiënte collegiale samenwerking opleveren waarin zelfsturing, flexibiliteit en bereikbaarheid leidende aspecten zijn. We zijn mobiel en kunnen tijd- en plaats-onafhankelijk werken. Onze werkplek zal steeds vaker buiten bij burgers en bedrijven liggen. Desondanks zijn we maximaal bereikbaar voor elkaar en voor burgers en kunnen we slim informatie uitwisselen. Onnodige processen en processtappen laten we vervallen. Met deze omvangrijke veranderslagen gaan we onze ambities en strategische doelen realiseren, die zijn vastgelegd in het Bedrijfsplan, de Dienstverleningsvisie en de I-visie. Verder worden in 2017 en 2018 op het terrein van I&A en informatievoorziening slagen gemaakt. Wettelijke verplichtingen, vastgelegd in het programma van BZK Digitaal 2017 en de wet GDI (Generieke Digitale Infrastructuur, 2017) verplichten gemeenten om per 1 januari 2018 hun dienstverlening aan burgers en bedrijven digitaal te kunnen verzorgen. Dienstverleningsprocessen moeten uniform en gebruikersvriendelijk zijn ingericht, met de juiste informatievoorziening en volledige digitale afhandeling. Het programma Digitale Agenda 2020 wordt in 2018 verder geïmplementeerd. Hierbij wordt de koers van de VNG gevolgd. De baten van het veranderprogramma bestaan uit de realisatie van onze ambities en zijn met name kwalitatief van aard. De echte inverdienbesparingen zoals formatievermindering en vermindering van ICT-lasten moeten in de komende jaren gerealiseerd gaan worden. De veranderopgave draagt verder aan bij het verbeteren van onze processen, waardoor ze verkort en daardoor goedkoper worden. Op termijn zal dit tot structurele lastenvermindering leiden. Samenvattend zijn de kwalitatieve baten: - we werken beter samen met burgers en bedrijven in onze gemeenten; - we werken beter samen met onze ketenpartners; - we werken (op termijn) efficiënter en effectiever; - het maakt ons werk aangenamer en makkelijker; - het draagt bij aan de vijf K s (Kwaliteit omhoog, Kort bij inwoners, Kosten beheersing, Kwetsbaarheid verminderen, Kleur lokaal behouden); - het veranderprogramma is een vliegwiel voor de organisatieverandering en geeft een impuls aan het proces van zelfsturing; - het is vernieuwend en het verbindt. 7

9 Daarnaast staan de volgende ontwikkelingen op het programma: - NUP/NHR (basisregistratie handelsregister) - E-facturering vanaf november 2018 moeten we e-facturen gaan ontvangen en versturen - Digitalisering Planning&Control proces. Huisvesting Medio 2016 is de organisatie ondergebracht binnen de gebouwen van beide gemeenten. De organisatie hanteert het flexibel werken concept. Onderzocht wordt op welke wijze het meest efficiënt gebruik kan worden gemaakt van de diverse gebouwen. Ook wordt hierbij meegenomen de gevolgen voor de huisvesting van onze ambtelijke organisatie vanwege de eventuele ombouw van een deel van het gemeentehuis van Sint-Michielsgestel tot multifunctionele accommodatie. Op dit moment wordt de haalbaarheid hiervan onderzocht en de politieke besluitvorming op basis hiervan vindt later dit jaar plaats. Wat mag het kosten? Exploitatie Programma bedrijfsvoering Realisatie Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting (bedragen x 1.000) Lasten: Personeelskosten Huisvesting Facilitair Automatisering/I&A Tractie Gemeentelijke belastingen Regionaal team leerplicht (RTL) Rente en afschrijving Financiële taakstelling Fusiebudget Overige Totaal lasten Baten: Personeelskosten Huisvesting Facilitair Automatisering/I&A Tractie Gemeentelijke belastingen Regionaal team leerplicht (RTL) Rente en afschrijving Financiële taakstelling Fusiebudget Overige Totaal baten Saldo: bijdragen gemeenten

10 Investeringen Voor 2017 en volgende jaren zijn de volgende (samenvattende) investeringen begroot: Investeringen (bedragen x 1.000) ICT/Automatisering Tractiemiddelen Machines TOTAAL De investeringen ICT/automatisering worden meegenomen bij de aanstaande beoordeling en herbeoordeling van budgetten voor ICT en automatisering. De investeringen voor tractie en machines zijn gebaseerd op het vervangingsprogramma van de bestaande middelen. De kapitaallasten van deze investeringen zijn als exploitatielast in de begroting opgenomen. Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Algemene dekkingsmiddelen Realisatie Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting (bedragen x 1.000) Lasten: Totaal lasten Baten: bijdrage gemeente Boxtel bijdrage gemeente Sint-Michielsgestel Totaal baten Resultaat na bijdragen gemeenten bijdrage in % gemeente Boxtel 56,86% 53,60% 53,85% 53,82% 53,79% 53,86% gemeente Sint-Michielsgestel 43,14% 46,40% 46,15% 46,18% 46,21% 46,14% In het bedrijfsplan dat de basis was voor de ambtelijke fusie is bepaald dat de twee gemeenten tezamen de jaarlijkse netto exploitatielast van de ambtelijke fusieorganisatie dragen. Er is op basis van de uitgangspunten volgens het bedrijfsplan gekozen voor een eenvoudige verdeelsleutel, te weten de omvang van de inbrengbegrotingen van het eerste begrotingsjaar De verdeelsleutel (afgerond op twee decimalen) op basis van ingebracht budget geldt voor alle toekomstige jaren, tenzij via een begrotingswijziging een verandering in het takenpakket wordt doorgevoerd, die voor de twee genoemde gemeenten verschillend uitpakt. Toelichting op de exploitatie Ten opzichte van 2016 stijgen de totale lasten met bijna 3,5 miljoen. Onderstaand een samenvatting van de belangrijkste redenen hiervoor. Personeelskosten De personeelskosten stijgen met name vanwege de genoemde in- en ontvlechtingen per 1 januari 2017 (Ple1n en OptimIsd). Dit is overigens budgettair neutraal omdat daar in gelijke mate ook budgetten voor zijn meegekomen of afgeraamd. Daarnaast is sprake van een aanpassing van de formatie vanwege de organisatieontwikkeling en reguliere indexeringen. Deze 2 laatste ontwikkelingen leiden tot een structurele bijraming van ongeveer 1 miljoen. 9

11 Fusiebudget Ter voorbereiding op de ambtelijke fusie hebben de beide gemeenten in 2015 gezamenlijk een budget van 3 miljoen beschikbaar gesteld. Het resterende deel per 1 januari 2017 bedraagt Van dit bedrag zal worden ingezet ter dekking van het project anders samenwerken. Rente en afschrijving Op basis van het besluit van het Dagelijks bestuur op 6 december 2016 is per 30 november 2016 ter financiering van de overname van de boekwaarde van de bedrijfsvoeringsmiddelen een geldlening van 4 miljoen aangetrokken bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Het rentepercentage van deze 20-jarige lening is 1,13%. Ten opzichte van de rekenrente van 3,5% levert dit incidenteel en structureel voordeel op. Een deel van dit budget wordt ingezet ter dekking van de structurele lasten voortkomend uit het project anders samenwerken. Samenvattend ontwikkelt de begroting, als netto bijdrage voor de gemeenten, zich als volgt: Begroting totaal (x 1.000) primitief begroot e wijziging ( vastgesteld) financiële kaderstelling nieuw beleid ontwikkeling ambtelijke organisatie ontwikkeling en fasering financiële taakstelling inpassing taken regionaal team leerplicht (RTL) TOTAAL In de Financiële Begroting worden deze ontwikkelingen nader toegelicht. 10

12 Beleidsindicatoren In het BBV 2004 werden gemeenten voor het eerst verplicht om niet-financiële informatie in de begroting en jaarstukken op te nemen. Naast de financiële gegevens werden de 3 w-vragen (wat mag het kosten, wat willen we bereiken en wat gaat we daarvoor doen) opgenomen. Dit heeft er toe geleid dat de begrotingen beleidsmatiger werden. Het wordt steeds belangrijker voor gemeenten om te kunnen sturen op basis van meetbare prestaties. Naast de uniforme taakvelden, wordt daarom in het herziene BBV voorgeschreven dat gemeenten vanaf 2017 een basisset van 39 beleidsindicatoren hanteren voor de begroting en verantwoordingsstukken. Desgewenst kunnen daar eigen indicatoren, toegesneden op de lokale situatie, aan worden toegevoegd. De indicatoren maken deel uit van de beleidsbegroting bij de programma s. Zo kunnen raadsleden en anderen een helder beeld vormen over de beleidsresultaten van de gemeente en gemeenten onderling vergelijken. Het BBV is ook van toepassing op gemeenschappelijke regelingen. De opname van de beleidsindicatoren is via het BBV verplicht gesteld en gelden daarmee ook voor gemeenschappelijke regelingen. Het ministerie van BZK heeft daarbij aangegeven dat gemeenschappelijke regelingen alleen die indicatoren hoeven op te nemen die behoren bij de taakvelden waarbinnen de gemeenschappelijke regeling activiteiten uitvoert voor de afnemende gemeenten. Beleidsindicatoren die buiten de taakvelden van de GR vallen, kunnen worden weggelaten. Aangezien onze GR de volledige bestuursondersteuning verzorgt voor de beide gemeenten, nemen we dus in deze begroting het volledige overzicht op van de beide gemeenten, Voor de gemeenten is door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING), met raadpleging van enkele gemeenten, een lijst van indicatoren ontwikkeld en samengesteld. Daarbij golden een aantal belangrijke uitgangspunten: de indicatoren leveren een bijdrage aan de versterking van het horizontaal toezicht; de raadsleden worden daarmee in staat gesteld om op maatschappelijke effecten te kunnen sturen; de indicatoren zijn van toepassing op alle gemeenten; de indicatoren zijn gebaseerd op landelijke bronnen waardoor er geen extra informatie uitvraag hoeft te worden gedaan en zodat gemeenten automatisch deelnemen; er worden bestaande bronnen gebruikt; de indicatoren worden regelmatig door de bronnen gepubliceerd; voor de indicatoren met betrekking tot het sociaal domein is aangesloten bij de reeds bestaande Gemeentelijke monitor sociaal domein. Via de website waarstaatjegemeente.nl zijn nagenoeg alle gegevens voor het opnemen van de indicatoren voor alle gemeenten beschikbaar. De beleidsindicatoren in het taakveld bestuur en ondersteuning zijn niet op deze website opgenomen maar worden via de gemeenten zelf ingevuld. In verband met de ambtelijke fusie zijn juist deze gegevens voor onze gemeenten niet beschikbaar aangezien de budgetten voor bedrijfsvoering, overhead e.d. overgezet zijn naar onze GR In navolgend overzicht worden de indicatoren van onze gemeenten gepresenteerd. 11

13 Nr. Indicator Taakveld Eenheid Periode Boxtel SMG Nederland Bron Beschrijving 1 Formatie 0. Bestuur en ondersteuning 2 Bezetting 0. Bestuur en ondersteuning 3 Apparaatskosten 0. Bestuur en ondersteuning 4 Externe inhuur 0. Bestuur en ondersteuning 5 Overhead 0. Bestuur en ondersteuning Fte per inwoners Fte per inwoners 2017 *) *) Eigen 12 gegevens 2017 *) *) Eigen gegevens Kosten per inwoner 2017 *) *) Eigen gegevens Kosten als % 2017 *) *) Eigen gegevens % van totale lasten 2017 *) *) Eigen gegevens Formatie in fte per inwoners. Bezetting in fte per inwoners. Apparaatskosten per inwoner. Kosten inhuur derden als % van totale loonsom + kosten inhuur derden. Omvang overhead als % van de totale lasten. 6 Verwijzingen Halt 1. Veiligheid per inwoners ,6 128,7 139,7 Bureau Halt Het aantal verwijzingen 7 Harde kern jongeren 1. Veiligheid per inwoners ,1 0,9 1,3 Korps 8 Winkeldiefstal per inwoners 9 Geweldsmisdrijven per inwoners 10 Diefstal uit woning per inwoners 11 Vernieling en beschadiging per inwoners 12 Ziekenhuisopname nav verkeersongeval met een motorvoertuig 13 Ziekenhuisopname nav vervoersongeval met een fietser 1. Veiligheid aantal per inwoners 1. Veiligheid aantal per inwoners 1. Veiligheid aantal per inwoners 1. Veiligheid aantal per Verkeer en vervoer 2. Verkeer en vervoer inwoners Landelijke Politiediensten (KLPD) ,5 0,4 2,4 CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen ,1 2,5 5,3 CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen ,3 3,6 3,9 CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen ,4 2,5 5,6 CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen naar Halt, per inwoners in de leeftijd van jaar. Het aantal harde kern jongeren, per inwoners in de leeftijd van jaar. Het aantal winkeldiefstallen per inwoners. Het aantal geweldsmisdrijven, per inwoners. Voorbeelden van geweldsmisdrijven zijn seksuele misdrijven, levensdelicten zoals moord en doodslag en dood en lichamelijk letsel door schuld (bedreiging, mishandeling, etc.). Het aantal diefstallen uit woningen, per inwoners. Het aantal vernielingen en beschadigingen, per inwoners. % ,00 10,00 8,00 VeiligheidNL als aandeel van het totaal aantal ongevallen die leiden tot ziekenhuisopnamen. % ,00 9,00 9,00 VeiligheidNL als aandeel van het 14 Functiemenging 3. Economie % ,70 40,80 52,10 LISA De totaal aantal ongevallen die leiden tot ziekenhuisopnamen. functiemengingsindex (FMI) weerspiegelt de verhouding tussen banen en woningen, en varieert tussen 0 (alleen

14 Nr. Indicator Taakveld Eenheid Periode Boxtel SMG Nederland Bron Beschrijving wonen) en 100 (alleen werken). Bij een waarde van 50 zijn er evenveel woningen als banen. 15 Bruto gemeentelijk product (verwacht/gemeten) 3. Economie index Atlas voor 16 Vestigingen 3. Economie per inwoners 15-64jr 13 Gemeenten Bruto gemeentelijk product (BGP) is het product van de toegevoegde waarde per baan en het aantal banen in een gemeente. De verhoudingswaarde tussen verwacht BGP en gemeten BGP geeft aan of er boven verwachting (<100) of beneden verwachting (>100) wordt gemeten/verwacht ,9 132,8 134,0 LISA Het aantal vestigingen 17 Absoluut verzuim 4. Onderwijs per leerlingen DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs 18 Relatief verzuim 4. Onderwijs per leerlingen DUO - Dienst 19 Voortijdige schoolverlaters totaal (VO + MBO)% 20 Niet-sporters 5. Sport, cultuur en Uitvoering Onderwijs 4. Onderwijs % ,00 1,90 3,20 DUO - Dienst recreatie 21 Banen 6. Sociaal domein per inwoners 22 Jongeren met delict voor rechter Uitvoering Onderwijs % ,70 42,00 46,60 RIVM jr Zorgatlas van bedrijven, per inwoners in de leeftijd van jaar. Het aantal leerplichtigen dat niet staat ingeschreven op een school, per leerlingen. Het aantal leerplichtigen dat wel staat ingeschreven op een school, maar ongeoorloofd afwezig is, per leerlingen. Het percentage van het totaal aantal leerlingen (12-23 jaar) dat voortijdig, dat wil zeggen zonder startkwalificatie, het onderwijs verlaat. Het percentage inwoners dat niet sport ten opzichte van het totaal aantal inwoners ,9 452,5 744,0 LISA Het aantal banen, per 6. Sociaal domein % ,04 0,73 1,45 Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel 23 % kinderen in armoede 6. Sociaal domein % ,83 2,31 6,58 Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel inwoners in de leeftijd van jaar. Het percentage jongeren (12-21 jaar) dat met een delict voor de rechter is verschenen. Het percentage kinderen tot 18 jaar dat in een gezin leeft dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen.

15 Nr. Indicator Taakveld Eenheid Periode Boxtel SMG Nederland Bron Beschrijving 24 Netto arbeidsparticipatie 6. Sociaal domein % ,90 68,30 65,80 CBS - Arbeidsdeelna me 25 % 6. Sociaal domein % ,20 7,02 11,61 Verwey Jonker achterstandsleerlingen Instituut - Kinderen in Tel 26 % jeugdwerkloosheid 6. Sociaal domein % ,05 0,87 1,52 Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel 27 Bijstandsuitkeringen 6. Sociaal domein per inwoners ,7 14,3 41,3 CBS - 18jr eo Participatie Wet 28 Aantal reintegratievoorzieningen 6. Sociaal domein per inwoners 15-65jr ,6 12,9 25,5 CBS - Participatie Wet 29 Jongeren met jeugdhulp 6. Sociaal domein % van alle jongeren tot ,50 6,40 8,20 CBS - 18 jaar Beleidsinformat ie Jeugd 30 Jongeren met jeugdbescherming 31 Jongeren met jeugdreclassering 32 Wmo-cliënten met een maatwerkarrangement 33 Fijn huishoudelijk restafval 34 Hernieuwbare elektriciteit 6. Sociaal domein % ,40 0,70 1,00 CBS - Beleidsinformat ie Jeugd 6. Sociaal domein % ,50 0,00 0,40 CBS - Beleidsinformat ie Jeugd 6. Sociaal domein per inwoners CBS - Monitor Sociaal Domein Wmo 7. Volksgezondheid en Milieu Kg per inwoner 2014/ CBS - Statistiek Huishoudelijk afval 7. Volksgezondheid % ,80 2,50 10,00 Rijkswaterstaat en Milieu Klimaatmonitor Het percentage van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking. Het percentage leerlingen (4-12 jaar) in het primair onderwijs dat kans heeft op een leerachterstand. Het percentage werkeloze jongeren (16-22 jaar). Het aantal personen met een bijstandsuitkering, per inwoners. Het aantal reintegratievoorzieningen, per inwoners in de leeftijd van jaar Het percentage jongeren tot 18 jaar met jeugdhulp ten opzichte van alle jongeren tot 18 jaar. Het percentage jongeren tot 18 jaar met een jeugdbeschermingsmaat regel ten opzichte van alle jongeren tot 18 jaar. Het percentage jongeren (12-22 jaar) met een jeugdreclasseringsmaatr egel ten opzichte van alle jongeren (12-22 jaar). Aantal per inwoners in de betreffende bevolkingsgroep. Een maatwerkarrangement is een vorm van specialistische ondersteuning binnen het kader van de Wmo. Voor de Wmo gegevens geldt dat een referentiegemiddelde gebaseerd is op aantal deelnemende gemeenten. Niet gescheiden ingezameld huishoudelijk afval. Hernieuwbare elektriciteit is elektriciteit die is opgewekt uit wind, 14

16 Nr. Indicator Taakveld Eenheid Periode Boxtel SMG Nederland Bron Beschrijving waterkracht, zon of biomassa. 35 WOZ-waarde woningen 8. Vhrosv duizend euro CBS - Statistiek Waarde Onroerende Zaken 36 Nieuwbouw woningen 8. Vhrosv aantal per ,4 14,4 6,0 ABF - Systeem woningen Woningvoorraa d 37 Demografische druk 8. Vhrosv % ,10 78,50 68,50 CBS - Bevolkingsstati stiek 38 Woonlasten éénpersoonshuishouden 8. Vhrosv euro COELO, Groningen 39 Woonlasten 8. Vhrosv euro COELO, meerpersoonshuishoud Groningen en *) vanwege ambtelijke fusie per 1 januari 2016 zijn deze gegevens niet beschikbaar De gemiddelde WOZ waarde van woningen. Het aantal nieuwbouwwoningen, per woningen. De som van het aantal personen van 0 tot 20 jaar en 65 jaar of ouder in verhouding tot de personen van 20 tot 65 jaar. Het gemiddelde totaalbedrag in euro's per jaar dat een éénpersoonshuishouden betaalt aan woonlasten. Het gemiddelde totaalbedrag in euro's per jaar dat een meerpersoonshuishouden betaalt aan woonlasten. 15

17 Paragrafen Het Besluit begroting en verantwoording Provincies en Gemeenten is een aantal verplichte paragrafen voorgeschreven: A. Lokale heffingen B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing C. Onderhoud kapitaalgoederen D. Financiering E. Bedrijfsvoering F. Verbonden partijen G. Grondbeleid Voor onze gemeenschappelijke regeling zijn de paragrafen Lokale heffingen, Onderhoud kapitaalgoederen, Verbonden partijen en Grondbeleid niet van toepassing. 16

18 B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Het beleid Op basis van de in december 2015 door het Algemeen bestuur vastgestelde financiële verordening neemt het Dagelijks bestuur in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing bij de begroting en jaarrekening tenminste op de verplichte onderdelen op grond van artikel 11 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. In dit artikel is het volgende opgenomen: 1. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: a. de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente/gr beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken; b. alle risico's waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. 2. De paragraaf betreffende het weerstandsvermogen en risicobeheersing bevat ten minste: a. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; b. een inventarisatie van de risico's; c. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico's; d. een kengetal voor de: a. 1a. netto schuldquote; b. 1b. netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen; c. 2. solvabiliteitsratio; d. 3. grondexploitatie; e. 4. structurele exploitatieruimte; en f. 5. belastingcapaciteit. e. een beoordeling van de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot de financiële positie. MijnGemeenteDichtbij heeft geen beleidsnota vastgesteld op basis waarvan invulling wordt gegeven aan de wettelijke regelgeving. De weerstandscapaciteit Voor het in beeld brengen van de weerstandscapaciteit wordt beoordeeld of de GR bij een risicoscenario de schuldverplichtingen in de toekomst kan blijven nakomen zonder dat de uitgaven en de investeringen in noodzakelijke publieke voorzieningen in de knel komen. De weerstandscapaciteit bestaat uit de incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Bij de incidentele capaciteit gaat het om de mogelijkheid tot opvangen van calamiteiten en eenmalige tegenvallers zonder dat het invloed heeft op voortzetting van taken op het vastgestelde niveau. Met de structurele capaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen zonder dat dit ten koste gaat van uitvoering van de bestaande taken. Gelet op de bepaling volgens artikel 30a van de Gemeenschappelijke Regeling als basis voor onze samenwerking is bepaald dat de GR geen eigen reserves zal gaan vormen. Eventuele exploitatieoverschotten worden na afloop van het jaar, terugbetaald aan de beide gemeenten en eventuele exploitatietekorten worden aanvullend in rekening gebracht. Deze handelwijze impliceert dat risico s niet door de GR kunnen worden opgevangen maar uiteindelijk doorgeleid gaan worden naar de beide gemeenten. Van een weerstandscapaciteit is derhalve geen sprake. De risico s - Personele ontwikkelingen/mobiliteit Onze organisatie is per 1 januari 2016 van start gegaan en vraagt veel van onze medewerkers. Op diverse fronten wordt een forse werkdruk geconstateerd en de komende periode zal onze organisatie zich ontwikkelen naar het model van zelfsturing. Verder zal onze organisatie in 2017 doorontwikkeld worden waarbij de rollen van de huidige programmamanagers en teamregisseurs worden aangepast. Het is niet uit te sluiten dat deze ontwikkelingen ook voor alle medewerkers passend zal blijken te zijn. Dit kan extra kosten in het kader van mobiliteit, verzuim, vervanging of eventueel uitstroom met zich gaan meebrengen. Voor de korte termijn is hiervoor het frictiebudget nog beschikbaar. 17

19 - Realiseren financiële taakstelling Op basis van het bedrijfsplan is de financiële taakstelling op de begroting van de GR bepaald op achtereenvolgens, 2% in 2016, 5% in 2017, 7% in 2018 en vanaf %. In deze begroting worden voorstellen gedaan om de financiële taakstelling te faseren en deels structureel en incidenteel in te vullen. Met deze maatregelen kan het jaar 2017 volledig worden inverdiend en resteert en nog een structurele financiële taakstelling van 1,124 miljoen. Momenteel wordt een plan van aanpak samengesteld om te bezien op welke bedrijfsvoeringsonderdelen besparingen mogelijk zijn. Tevens wordt een strategische personeelsplanning opgesteld. In het najaar van 2017 hopen we hiermee een concreet plan samen te stellen om te komen tot invulling van de resterende financiële taakstelling. - Fiscale gevolgen, BTW/BCF, VPB en WKR Op basis van de huidige inzichten is gekozen voor BTW ondernemerschap vanuit de GR. Dit lijkt op dit moment het meest efficiënt, hoewel deze keuze wel BTW nadelen voor de gemeenten tot gevolg heeft. De gevolgen voor VPB en WKR zijn ook naar de huidige inzichten in beeld gebracht en leveren volgens de huidige inzichten geen fiscale nadelen op. - Gemeente Haaren De gemeente Haaren neemt via de gemeente Boxtel diensten af in het kader van de uitvoering op het terrein van het sociaal domein. Voor ICT en gemeentelijke belastingen zijn met Haaren dienstverleningsovereenkomsten gesloten. Afhankelijk van de toekomstkeuze van de gemeente Haaren is bepalend óf en in welke mate deze dienstverlening in de komende jaren kan worden voortgezet. Beëindiging van deze samenwerking leidt tot minder inkomsten en personele overcapaciteit. In 2017 worden nadere afspraken gemaakt met de gemeente Haaren over de voortzetting of ontvlechting van taken op het terrein van ICT en gemeentelijke belastingen. Dit is mede afhankelijk van de toekomst voor Haaren. Verwacht wordt dat daar in het eerste half jaar van 2017 meer zicht op gaat komen. Mocht er voor een voortzetting worden gekozen dan gaan zowel MijnGemeenteDichtbij als Haaren bekijken met welke verdeelsleutel dat financieel wordt uitgewerkt. Afgezien van deze negatieve risico s leidt de samenwerking ook tot extra kansen en positieve risico s. Het lijkt ons goed om deze ook te benoemen. De kansen - Harmoniseren De huidige financiële taakstelling is geënt op efficiencyverbetering binnen de GR door het afstemmen van werkprocessen e.d. De samenwerking zal tegelijkertijd weliswaar zonder de gemeentelijke autonomie geweld aan te doen leiden tot harmoniseren van beleid en uitvoering op de programma s zelf, hetgeen leidt tot besparingen voor de gemeenten (en niet of in mindere mate voor de GR). Het potentiele inverdieneffect hiervan is nog niet gekwalificeerd en gekwantificeerd, maar verwacht mag worden dat deze van substantiële omvang zal zijn. - Economische groei Eventuele economische groei kan leiden tot verbetering van de financiële positie van beide gemeenten. Economische groei gaat in de regel gepaard met intensiveren van taken en/of nieuwe taken met als mogelijk gevolg, dat de voorziene personele krimp van 40 fte of meer bij de GR, mogelijk naar beneden kan worden bijgesteld. - Dienstverlening GR Eventuele uitbreiding van dienstverlening van de GR aan bestaande partijen en/of dienstverlening aan nieuwe partijen kan, na zorgvuldige kosten-batenanalyse, leiden tot additionele inkomsten voor de GR. Kengetallen Zoals in het begin van deze paragraaf vermeld dient m.i.v. de begroting 2016 een set van vijf financiële kengetallen te worden opgenomen. De invoering van deze set van vijf kengetallen is bedoeld om de financiële positie voor bestuurders en raadsleden meer inzichtelijk te maken. Per kengetal wordt een korte beoordeling gegeven. 18

20 1A. Netto schuldquote De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeenschappelijke regeling ten opzichte van de begrotingsomvang. netto schuldquote per 31 december rekening 2016 begroting 2017 begroting ,05% 9,88% 9,68% Een netto schuldquote tussen 0% en 100% wordt door de VNG als normaal beoordeeld, bij een percentage >100% is voorzichtigheid geboden 1B. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Om inzicht te verkrijgen in hoeverre sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast. MijnGemeenteDichtbij kent geen doorgeleende geldleningen. Derhalve is kengetal 1B gelijk aan kengetal 1A. netto schuldquote per 31 december, gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen rekening 2016 begroting 2017 begroting ,05% 9,88% 9,68% 2. De solvabiliteitsratio Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeenschappelijke regeling in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal. Aangezien MijnGemeenteDichtbij geen eigen reserves kent is dit ratio niet relevant. 3. Kengetal grondexploitatie Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten. Ook dit ratio is voor MijnGemeenteDichtbij niet van toepassing. 4. Structurele exploitatieruimte Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte er is om tekorten of extra lasten te kunnen opvangen. Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. Bij incidentele lasten of baten gaat het om eenmalige zaken die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Een begroting waarvan de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is meer flexibel dan een begroting waarvan het omgekeerde geldt. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten (zie artikel 17, onderdeel c, van het BBV) en uitgedrukt in een percentage. Voor MijnGemeenteDichtbij geldt dat het resultaat voor bestemming wordt verrekend met de beide gemeenten, waardoor er altijd sprake is van een structureel sluitende begroting en jaarrekening. Structurele exploitatieruimte rekening 2016 begroting 2017 begroting ,00% 0,00% 0,00% 5. Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden Ook dit kengetal is niet van toepassing voor onze GR. 19

21 D. Financiering Inleiding Deze paragraaf bevat de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille en geeft inzicht in de rentelasten, het renteresultaat en de wijze waarop rente aan investeringen, grondexploitaties en taakvelden wordt toegerekend en de financieringsbehoefte. De uitvoering van de gemeentelijke financieringsfunctie vindt plaats binnen de kaders zoals gesteld in de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet FIDO). Deze financieringsparagraaf is samen met de in december 2015 vastgestelde financiële verordening een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is een door de Wet FIDO voorgeschreven sturings- en verantwoordingsinstrument ter beperking van het renterisico op de korte schuld met een looptijd van minder dan een jaar. Deze kasgeldlimiet geeft het maximale bedrag aan dat met vlottende middelen mag worden gefinancierd en bedraagt 8,5% van de begrotingsomvang bij aanvang van het jaar. Voor onze gemeenschappelijke regeling is voor het begrotingsjaar 2018 de volgende kasgeldlimiet van toepassing. begrotingsomvang kasgeldlimiet Met onze huisbankier, Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), is een financieringsovereenkomst aangegaan van Schatkistbankieren Op basis van de Wet FIDO zijn decentrale overheden verplicht om overtollige liquide middelen tegen marktconforme rente (zijnde de rente waartegen de Nederlandse staat zichzelf financiert op de geld - en kapitaalmarkten) in de schatkist aan te houden. Deze regeling trad per 31 december 2013 in werking. Om decentrale overheden enige flexibiliteit te geven is een drempelbedrag van toepassing. Indien het totaal aan liquide middelen deze drempel overschrijdt, behoren de overtollige middelen te worden uitgezet bij de schatkist. Voor onze gemeenschappelijke regeling is voor 2018 de volgende drempel voor schatkistbankieren van toepassing. begrotingsomvang schatkistbankieren In de overeenkomst met de BNG worden bedragen vanaf automatisch afgeroomd. Renterisiconorm Het renterisico is gebaseerd op de Wet FIDO en heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen en te spreiden. De renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van de begrotingsomvang. Het doel hiervan is om het financieel risico bij rentestijgingen zoveel als mogelijk te spreiden over de jaren. MijnGemeenteDichtbij heeft in november 2016 een 20-jarige geldlening aangetrokken van met een rentevast-percentage van 1,13%. Voor de komende meerjarenbegroting is de renterisiconorm als volgt berekend. 20

22 Berekening renterisiconorm (bedragen x 1.000) renteherzieningen netto aflossingen renterisico begrotingsomvang percentage risiconorm 20% 20% 20% 20% renterisiconorm Liquiditeitsbegroting In het begrotingsproces wordt financieringsruimte geclaimd en is het in het belang van een solide liquiditeitsbegroting om deze lasten zo voorspoedig mogelijk op te nemen. Door omstandigheden (procedures, personele capaciteit, economische ontwikkelingen e.d.) kunnen plannen vertragen en ontstaat er een afwijkend financieringsbeeld, uiteraard met de bedoeling om de begroting daar zo mogelijk op aan te passen. Gebaseerd op de werkelijke cijfers 2016, de geactualiseerde begroting 2017 en de meerjarenbegroting ontwikkelt de liquiditeitsbegroting zich als volgt financieringsbehoefte (bedragen x 1.000) saldo inkomsten exploitatie en investeringen saldo ontvangen aflossingen saldo ontvangsten saldo uitgaven exploitatie saldo investeringen en voorzieningen aflossing geldleningen saldo uitgaven op te nemen geldleningen financieringsresultaat Cumulatief overschot overschot overschot tekort tekort tekort Afhankelijk van de renteontwikkelingen wordt periodiek beoordeeld of het aantrekken van langlopende of kortlopende geldleningen wenselijk of noodzakelijk is. Op basis van deze prognoses zal financiering, afgezien van de reeds geraamde opname van geldleningen, zoveel als mogelijk plaatsvinden met kortlopende geldleningen, aangezien ook in meerjarig perspectief het cumulatieve tekort binnen de kasgeldlimiet blijft. EMU-saldo Op Europees niveau zijn afspraken gemaakt dat het EMU-tekort (het gezamenlijke begrotingstekort van de overheden en de sociale fondsen) niet meer dan 3% mag bedragen. Ook lokale overheden dragen bij aan dit tekort. Op basis van de Wet FIDO heeft de minister van Financiën aanwijzingsbevoegdheden met betrekking tot het EMU-saldo. Het afgesproken gezamenlijke tekort voor de decentrale overheden voor 2016 wordt ingeschat op -/-0,5% bbp. Het verwachte verloop van het EMU-saldo behoort opgenomen te worden in de jaarlijkse begroting. Hiervoor kan verwezen worden naar onderstaand overzicht. 21

23 Omschrijving x 1000,- x 1000,- x 1000,- Volgens realisatie tot en met sept. 2017, aangevuld met raming resterende periode Volgens begroting 2018 Volgens meerjarenraming in begroting Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c) 2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie minus de vrijval van de voorzieningen ten bate van de exploitatie 4 Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4 6 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord 7 Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan) 8 Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord 9 Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen 22

24 10 Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten 11 Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie? Berekend EMU-saldo Rente Rente speelt een belangrijke rol in de begroting; er zijn kosten (vergoeding voor het lenen van geld) maar ook opbrengsten (bespaarde rente) mee gemoeid. Mede gelet op de omvang van deze bedragen, is het gewenst dit onderdeel van de begroting inzichtelijk te maken. Daarbij gaat het zowel om factoren die invloed op de rente hebben, als het in beeld brengen van de keuzemogelijkheden die hier aanwezig zijn. Onderscheid kan worden gemaakt tussen de zogenaamde korte rente en lange rente. We spreken van korte rente voor termijnen tot maximaal 1 jaar en van lange rente voor termijnen van 1 jaar of langer. De hoogte van de rente kan fluctueren als gevolg van diverse omstandigheden. Gemeenten kunnen op de ontwikkelingen die van buiten komen, weinig tot geen invloed uitoefenen. Wel kunnen gemeenten de interne rekenrente bepalen en ook keuzes maken in de manier waarop geld aangetrokken of uitgezet wordt. Zij zijn daarbij gebonden aan wettelijke bepalingen, waaronder de Wet Fido en de Wet HOF. Op basis van de BBV-vernieuwing zoals die vanaf 2017 van toepassing is behoort voortaan de rente op een post in de begroting te worden opgenomen en wel via het taakveld treasury. De commissie BBV geeft aan dat er 3 methoden kunnen worden toegepast voor wat betreft de renteomslag: 1. In de renteomslag ook de berekende rente over het eigen vermogen en de voorzieningen verwerken; 2. Alleen de werkelijk betaalde rente verwerken in de renteomslag; 3. Geen renteomslag toepassen en alleen rente toerekenen aan projecten, investeringen en grondexploitatie. Wij hebben gekozen om methode 1 toe te passen om hiermee de taakvelden naar evenredigheid te kunnen blijven doorbelasten van de te maken rentekosten. 23

25 Samenvattend geeft dit het volgende overzicht. Renteschema rentetoerekening (x 1.000) a. De externe rentelasten over de korte en lange financiering b. De externe rentebaten Totaal door te rekenen externe rente c. De rente die aan de grondexploitatie moet worden doorberekend De rente van projectfinanciering Saldo door te rekenen externe rente d.1 Rente over eigen vermogen d.2 Rente over voorzieningen De aan de taakvelden toe te rekenen rente e. De werkelijke aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag) f. renteresultaat op het taakveld treasury