p o INSPECTIE het ONDERWIJS RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ Obs De Klimop

Transcriptie

1 p o het ONDERWIJS RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ Obs De Klimop School/instelling: obs De Klimop Plaats: Ter Apelkanaal (Gemeente Vlagtwedde) BRIN-nummer: 12LO Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd op: 26 augustus 2008 Conceptrapport verzonden op: 24 september 2008 Rapport vastgesteld te Groningen op: 3 november 2008

2 het ONDERWIJS 1. ONDERZOEK Onderzoek De inspectie heeft op 26 augustus 2008 een onderzoek uitgevoerd op de openbare basisschool De Klimop om na te gaan of er sprake is tekortkomingen in de naleving wet- en regelgeving en de kwaliteit het onderwijs. Aanleiding Uit analyses die de inspectie heeft uitgevoerd kwam naar voren dat zich mogelijke tekortkomingen voordoen in zowel de opbrengsten als het onderwijsleerproces. Gesprek met bevoegd gezag Op 26 juni 2008 heeft de inspectie dit met het bevoegd gezag besproken. Uit dit gesprek en uit de beschikbare informatie konden het bevoegd gezag en de inspectie niet eenduidig vaststellen of deze tekortkomingen al dan niet aanwezig zijn. De inspectie heeft daarom besloten een onderzoek uit te voeren om na te gaan of er daadwerkelijk sprake is de genoemde tekortkomingen. Onderzoeksmethode Deze rapportage is gebaseerd op: - Onderzoek en analyse documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. - Analyse de zelfevaluatie/zelfbeoordeling/eigen rapportage de school/instelling - Onderzoek op locatie, waarbij schooldocumenten zijn bestudeerd; de onderwijspraktijk is geobserveerd; gesprekken met de directie, zorgcoördinator, en met leraren zijn gehouden. Toezichtkader Het onderzoek is uitgevoerd op basis het toezichtkader 2005, alsmede de aanvullende normeringen die opgenomen zijn in de notitie over beoordeling opbrengsten. Deze documenten zijn te vinden op Uit het waarderingskader zijn, naast de opbrengsten indicatoren onderzocht uit de volgende aspecten die mogelijk samenhangen met de onvoldoende opbrengsten. De onderzochte aspecten zijn kwaliteitszorg, het leerstofaanbod, het didactisch handelen en zorg en begeleiding. Naast deze kwaliteitsaspecten heeft de inspectie tevens een aantal wettelijke aspecten onderzocht. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek. Bij vastgestelde tekortkomingen is tevens de onderbouwing deze beoordelingen opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie uit het onderzoek en het vervolg het toezicht, in de vorm het toezichtarrangement.

3 2. Bevindingen Naleving De inspectie heeft onderzocht of wordt voldaan aan de naleving wettelijke voorschriften over onderstaande onderwerpen. Schoolplan in art. 16, lid 1 en 3 WPO Schoolgids in art. 16, lid 2 en 3 WPO Onderwijstijd in art. 8, lid 7, onder b WPO Wel aanwezig Wel aanwezig Wel voldaan aan naleving Kwaliteit Legenda: In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen dit heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm een score. De score geeft aan in welke mate de indicator bijdraagt aan de kwaliteit het onderwijs 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Oordelen op indicatoren Hieronder volgt een tabel met de onderzochte indicatoren, beoordeeld op een 5 puntsschaal. Te beginnen met opbrengsten en vervolgens alle andere onderzochte indicatoren in volgorde de presentatie in het waarderingskader. Resultaten 12.1 De resultaten de leerlingen aan het eind de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1

4 o Ontwikkeling leerlingen 13.1 De resultaten de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode 8 jaar. 2 3 Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften leerlingen met een taalachterstand. 2 3 Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften leerlingen.

5 lp o Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem instrumenten en procedures voor het volgen de prestaties en de ontwikkeling de leerlingen. 1 Zorg Op basis een analyse de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten de zorg na.

6 lp o Onderbouwing Algemeen beeld De inspectie concludeert dat de kwaliteit het onderwijs op openbare basisschool De Klimop zeer zwak is. De school komt in aanmerking voor een aangepast arrangement zeer zwakke scholen. Deze conclusie is gebaseerd op onvoldoende eind- en tussentijdse resultaten in combinatie met een op essentiële punten onvoldoende kwaliteit het onderwijsleerproces. Bovendien is de uitvoering zorg en begeleiding onvoldoende planmatig. Tevens voldoet het onderwijsaanbod voor de basisvaardigheden (begrijpend lezen) niet aan de kerndoelen en de school kan niet verantwoorden dat alle basisvaardigheden worden aangeboden tot en met het niveau groep 8. Verder ontbreekt het de school aan een verantwoord systeem kwaliteitszorg. Daarnaast is de context de school gewijzigd en doen zich belemmerende omstandigheden voor. Ongeveer een jaar geleden is een nieuwe directeur aan de school verbonden en is recentelijk de samenstelling het team gewijzigd. Ook ondervindt de school sinds enige tijd problemen bij het handhaven een goede relatie tussen ouders en school. Dit heeft geleid tot ziekteverzuim onder leraren en bovendien heeft het gevolgen voor de kwaliteit het onderwijs. Met het aantreden de nieuwe directeur is een start gemaakt met schoolontwikkeling en kwaliteitsverbetering het onderwijs. Echter, de inzet is vooralsnog te beperkt en te fragmentarisch om de genoemde knelpunten op te lossen. Ook ontbreekt het aan een professionele schoolcultuur. Tijdens het kwaliteitsonderzoek is de aangetroffen situatie vooral verklaard door het ontbreken beleid gericht op kwaliteitszorg en een integrale evaluatie de kwaliteit het onderwijs. De kwaliteit de opbrengsten en het domein onderwijs en leren wordt onvoldoende geëvalueerd en gemonitord. Dit betreft met name een onvoldoende functionerend primair (didactisch) onderwijsleerproces. Een sluitend netwerk voor zorg en begeleiding is onder aansturing de intern begeleider weliswaar in ontwikkeling, maar in de praktijk nog niet gerealiseerd. Fundamenteel is dat een aantal basale condities en voorwaarden voor het realiseren goed onderwijs ontbreken. De aangetroffen situatie vraagt om een integrale aanpak. De inspectie gaat over tot geïntensiveerd toezicht om aan de hand (prestatie)afspraken te komen tot onderwijs dat minimaal voldoet aan de basiskwaliteit. Opbrengsten De leerresultaten aan het einde het basisonderwijs en de tussentijdse resultaten liggen onder het verwachte niveau. Gezien de kleine aantallen leerlingen is het gewogen gemiddelde bepaald over de jaren De onvoldoende tussentijdse resultaten geven een ongunstig perspectief voor de verdere schoolloopbaan de leerlingen en zijn mede verklarend voor de uitkomsten de eindtoets basisonderwijs. Bovendien is de uitslag de meest recente entreetoets negatief. Dit geeft een ongunstige voorspelling voor de eindtoets basisonderwijs De school onderkent de aangetroffen situatie omtrent de opbrengstgegevens. Inmiddels heeft zij maatregelen genomen, zoals het versterken het onderwijsaanbod taal/lezen en deelname aan een project gericht op leesinterventies.

7 lp o Alhoewel de school een instrument heeft voor het volgen de sociale vaardigheden, is dit onderdeel niet beoordeeld. Aangezien genormeerde toetsgegevens niet beschikbaar zijn, is de inspectie niet in staat om een waardering te geven. Ook gebruikt de school niet structureel een methode op dit gebied en zij draagt dan ook weinig planmatig bij aan de ontwikkeling de sociale vaardigheden haar leerlingen. De school kan onvoldoende verantwoorden of leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (leerlingen die werken volgens een eigen leerlijn) zich ontwikkelen naar hun mogelijkheden. Voor dit onderdeel heeft de school onvoldoende gegevens beschikbaar, zoals specifieke doelen op jaarniveau en een meetbaar ontwikkelingsperspectief per leerling. Kwaliteitszorg Hoewel de school inspanningen heeft gepleegd op het terrein kwaliteitszorg, is dit onderdeel niet het vereiste niveau. De schoolleider heeft in ieder geval het beleid nieuw leven ingeblazen en de kwaliteitszorg weer op teamniveau gepositioneerd. De school beschikt over een instrument voor het evalueren het onderwijs en leren, echter de beschikbare gegevens zijn onvolledig en kennen nog weinig realiteitswaarde. De school heeft geen integraal beeld de situatie, haar sterke dan wel zwakke onderdelen. Wat vooral ten eerste ontbreekt is een visie op onderwijs en een systematiek voor het evalueren, bewaken en borgen het onderwijs. Ten tweede is er nog geen sprake voldoende betrokkenheid en draagvlak bij alle geledingen. Gunstige voorwaarden voor zorg voor kwaliteit het onderwijs zijn ten dele aanwezig. Wel heeft de schoolleiding gerichte stappen ondernomen om de kwaliteitszorg op- en aan te pakken. Voor het huidige schooljaar werkt het team met een concreet en meetbaar verbeterplan. Wel vraagt dit schooljaarplan om een inbedding in een totaalbeleid gericht op kwaliteitsverbetering het onderwijs. Er is te weinig controle over de uitvoering en voortgang en zo nodig het bijsturen en verantwoording afleggen aan alle betrokkenen over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Aan essentiële voorwaarden moet nader vorm en inhoud gegeven worden, zoals onderwijs geven uit een professionele schoolcultuur, een gemeenschappelijke visie op leren en onderwijzen en de inzet alle direct betrokkenen zoals leraren, leerlingen, ouders en bevoegd gezag. Ten slotte is geconstateerd dat er geen uitgekristalliseerd beleid is, gericht op het waarborgen de sociale veiligheid. Het ontbreekt de school aan een veiligheidsplan gericht op inzicht in gevoelens sociale veiligheid en beleid gericht op preventie en afhandeling incidenten op dit gebied. Onderwijsleerproces en zorg en begeleiding De inspectie heeft tekortkomingen aangetroffen binnen het onderwijsleerproces en de zorgstructuur. De gebrekkige kwaliteit deze onderdelen vormt een belangrijke verklaring voor de achterblijvende leerprestaties leerlingen.

8 # o Dit betreft: Het onderwijsaanbod: Cruciale onderdelen het onderwijsaanbod voldoen niet aan de vereiste kwaliteit. De school geeft geen uitvoering aan een leerstofaanbod conform de kerndoelen en op het niveau groep 8, dit betreft met name het vakgebied begrijpend en studerend lezen. Alhoewel de school een ontwikkelingsaanbod voor de kleuterbouw heeft, is in de groepsadministratie onvoldoende verhelderd welke doelen, leerlijnen en activiteiten op het niveau groep 1 en 2 voor een periode worden nagestreefd. Tevens is niet inzichtelijk en verantwoord in hoeverre het aanbod taal door de gehele school afgestemd is op de specifieke taaibehoeften de leerlingenpopulatie. Het didactisch handelen: De kwaliteit het onderwijsleerproces is nogal leraarafhankelijk, dit houdt in dat tijdens klassenbezoeken geconstateerd is dat de kwaliteit lessen zeer divers is. Vooral is de rol de leraar als instructiegever te wisselend waargenomen. Over het geheel genomen wordt weinig ondersteuning aan het leerproces leerlingen geboden. Gerichte aandacht voor onderwijs in denk- en leerstrategieën is nauwelijks aangetroffen. Het ontbreekt vooral aan een goede lesopbouw en een adequate uitleg. Bovendien houden de leraren niet voor alle onderdelen de basisvaardigheden de vorderingen de leerlingen bij, dit geldt met name voor begrijpend lezen. Doordat de leraren geen systematisch inzicht hebben in de vorderingen hun leerlingen en voornamelijk klassikaal werken is het onderwijs zowel qua tijd als instructie niet voldoende afgestemd op verschillen tussen leerlingen. Verder is de actieve en zelfstandige rol leerlingen in het leerproces in beperkte mate waargenomen. De leerlingenzorg: Het systeem leerlingenzorg is onvoldoende planmatig. Alhoewel een inhaalslag en verbetering de leerlingenzorg plaatsvindt, is er nog geen sprake een evenwichtig en uitgekristalliseerd zorgbeleid binnen de school. Zorgbesprekingen leiden in globale zin tot een bepaling de aard de benodigde zorg. Ook worden vervolgactiviteiten vastgesteld, maar deze zijn te weinig doel- en handelingsgericht. De school heeft het fenomeen zorgleerling gedefinieerd, echter op grond criteria wordt onvoldoende nauwkeurig bepaald welke planmatige ondersteuning moet plaatsvinden. Daardoor is er geen onderbouwde planning het handelen dat gericht is op het wegnemen geconstateerde belemmeringen en/of het op gang brengen het bij de leerling passende leer- en ontwikkelingsproces. Handelingsplannen en eigen leerlijnen zijn te weinig een sturings- en verantwoordingsdocument; leraren zijn onvoldoende toegerust voor het ontwikkelen en hanteren er. De aangetroffen kwaliteit het onderwijs vraagt om een grondige analyse de beginsituatie. Bovendien vereist de aangetroffen situatie een sterke interne en externe communicatie, draagvlak en professionaliseringstrajecten en een sterke (onderwijskundige) sturing en regie via een integrale aanpak.

9 H o 3. Conclusie en vervolg Het onderwijs is zeer zwakke kwaliteit. Er is geen tekortkoming in de naleving wettelijke vereisten geconstateerd. Toezichtarrangement Op grond het voorgaande, heeft de inspectie voor openbare basisschool De Klimop een aangepast arrangement Zeer Zwakke Scholen vastgesteld. Het onderwijs op obs De Klimop is beneden aanvaardbaar niveau. De inspectie zal het toezicht intensiveren. Het bevoegd gezag herkent zich in de bevindingen de inspectie en onderschrijft de noodzaak maatregelen te nemen die opheffing de geconstateerde tekortkomingen als doel hebben. Het bevoegd gezag dient binnen zes weken na vaststelling het rapport een bestuurlijke reactie op de geconstateerde noodzaak tot verbetering de kwaliteit aan de inspectie te sturen. De inspectie beziet de bestuurlijke reactie op de volgende punten: zijn er activiteiten voorzien die aansluiten bij de geconstateerde kwaliteitsproblemen? zijn de activiteiten voldoende concreet gepland, zodat de inspectie er in het toezicht op kan aansluiten? is in redelijkheid aan te nemen dat het plan leidt tot een verbetering de vastgestelde tekortkomingen? Melding De minister wordt de geconstateerde tekortkomingen op de school op de hoogte gesteld.