ip o INSPECTIE hetonderwijs DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ Obs De Meander!

Transcriptie

1 ip o INSPECTIE DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ Obs De Meander! School/instelling: De Meander Plaats: Drachten BRIN-nummer: 27UC-1 Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd op: 20 januari 2009 Conceptrapport verzonden op: 9 maart 2009 Rapport vastgesteld te Groningen op: 10 april 2009 Reproductie het rapport zonder toestemming de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.

2 INSPECTIE 1. ONDERZOEK Onderzoek De inspectie heeft op 20 januari 2009 een onderzoek uitgevoerd op de Meander om na te gaan of er sprake is tekortkomingen in de naleving wet- en regelgeving en/of de kwaliteit het onderwijs. Aanleiding De aanleiding was het volgende. Uit de risicoanalyse voor 2008 en de analyse eerdere kwaliteitsonderzoeken die de inspectie heeft uitgevoerd kwam naar voren dat zich mogelijke tekortkomingen voordoen in zowel de opbrengsten als het onderwijsproces. Gesprek met bevoegd gezag Op 13 juni 2008 heeft de inspectie dit met het bevoegd gezag besproken. Namens het bevoegd gezag was aanwezig de algemeen directeur, de heer J. Balkema. Uit dit gesprek en uit de beschikbare informatie konden het bevoegd gezag en de inspectie niet eenduidig vaststellen of deze tekortkomingen al dan niet aanwezig zijn. De inspectie heeft daarom besloten een onderzoek uit te voeren om na te gaan of er daadwerkelijk sprake is tekortkomingen. Onderzoeksmethode Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Onderzoek op locatie, waarbij o schooldocumenten zijn bestudeerd; o de onderwijspraktijk is geobserveerd; o gesprekken met de directie en zorgcoördinator zijn gehouden. Toezichtkader Het onderzoek is uitgevoerd op basis het huidige toezichtkader en de bijbehorende normeringen. Deze documenten zijn te vinden op Uit het waarderingskader zijn, naast de opbrengsten, indicatoren onderzocht uit de verschillende aspecten onderwijskwaliteit die mogelijk samenhangen met de onvoldoende opbrengsten. Naast deze kwaliteitsaspecten heeft de inspectie tevens een aantal wettelijke aspecten onderzocht. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek. Bij vastgestelde tekortkomingen is tevens de onderbouwing deze beoordelingen opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie uit het onderzoek en het vervolg het toezicht, in de vorm het toezichtarrangement.

3 2. BEVINDINGEN lp o INSPECTIE School: De Meander Naleving De inspectie heeft onderzocht of wordt voldaan aan de naleving wettelijke voorschriften over onderstaande onderwerpen 1. Schoolplan in art. 16, lid 1 en 3 WPO Schoolgids in art. 16, lid 2 en 3 WPO Onderwijstijd in art. 8, lid 7, onder b WPO Zorgplan in art. 19, lid 1 en 3 WPO Wel aanwezig Wel aanwezig Wel voldaan aan naleving Wel aanwezig Kwaliteit Legenda: In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen dit heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm een score. De score geeft aan in welke mate de indicator bijdraagt aan de kwaliteit het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Oordelen op indicatoren Resultaten il+ifrnri win rtrt Innrlïrtrian o^r» hat nïnrl ï liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De resultaten de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1 Deze onderwerpen gelden voor het school c.q. cursusjaar De inspectie stelt jaarlijks de onderwerpen vast.

4 INSPECTIE KwahteitS7orq 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Leerstofaanbod De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3 4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau leerjaar De leerinhouden in de verschillende teerjaren sluiten op elkaar aan. 3 6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn - afgestemd op de onderwijsbehoeften individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de * onderwijsbehoeften leerlingen met een taalachterstand. I«rf De leraren maken efficient gebruik de geplande onderwijstijd 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften leerlingen. Pedagogisch handelen De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met _ elkaar omgaan. Didactisch handelen De leraren realiseren con taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming De leraren volgen de vorderingen hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in # ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen Do leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteit? n 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie hun _ eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau.

5 Begeleiding 0 O INSPECTIE 10 1 Do SLhool qebruikt 11 u rimenh ingond systeem von instrumenten on procedures voor het volqen de prestjties t n de ontwikkehnq de leerlingen Zorg 11.2 Op basis een analyse de veizamelde gegevens, bepaalt de school de aard de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten de zórg na. Onderbouwing Algemeen beeld De inspectie heeft vastgesteld dat de kwaliteit het onderwijs en de opbrengsten op o.b.s. De Meander volgens haar beslisregels als zwak moet worden aangemerkt. Daardoor komt de school in aanmerking voor een aangepast arrangement voor het toezicht. De leerresultaten aan het einde de schoolperiode heeft de inspectie over de afgelopen drie jaar als onvoldoende beoordeeld. De leerresultaten op tussenmomenten voldoen wel aan het minimaal verwachte niveau. In het onderwijsleerproces zijn er met name tekortkomingen bij het didactisch handelen, de afstemming op verschillen en het zelfstandig werken, alsmede de zorg voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Bij dit laatste aspect is onder meer de normindicator planmatige zorg als onvoldoende beoordeeld. In het jaarlijks onderzoek 2006 constateerde de inspectie een ongunstig beeld de kwaliteitszorg. In het huidige onderzoek is er sprake een aanmerkelijke verbetering. De directie de school wijst erop dat de afgelopen jaren belangrijke stappen zijn gezet in het professioneel handelen en de resultaatgerichtheid de school. In het kwaliteitsonderzoek 2005 oordeelde de inspectie dat de leerresultaten aan de maat waren, maar dat er ruimte was voor verbetering de eindopbrengsten. Die verbetering heeft zich echter niet voorgedaan. In de kwaliteit het onderwijs is enerzijds sprake verbetering, zoals bij het onderdeel leerstofaanbod, maar blijken andere zwakke onderdelen didactiek en zorg tamelijk hardnekkig aanwezig. Een eenduidige verklaring daarvoor is moeilijk te geven. De inspectie is oordeel dat kwaliteit nog te wisselend in de school aanwezig is en dat strakke uitvoering schoolbrede afspraken en werkwijzen nog te wensen over laat. Hieronder wordt een aantal oordelen bij aspecten en indicatoren nader toegelicht. Het betreft met name de onderbouwing onvoldoende beoordelingen. Resultaten en de ontwikkeling leerlingen De school heeft een enkele leerling die werkt met een eigen programma op een lager niveau. Evenals bij het jaarlijks onderzoek zijn de ontwikkelingsperspectieven die leerlingen voor het eind de basisschool onvoldoende vastgelegd met concreet daar afgeleide doelen voor de tussenmomenten. Wel is er een halfjaarlijks plan aanpak.

6 INSPECTIE Kwaliteitszorg De school heeft in voldoende mate inzicht in de onderwijsbehoeften haar leerlingen en stemt haar onderwijsaanbod hierop af. Het voornemen bestaat om komend schooljaar het taalbeleid verder uit te werken. De school evalueert af vorig schooljaar haar toetsresultaten en maakt daarbij gebruik trendanalyses. Daarnaast evalueert de school de kwaliteit het leren en onderwijzen. De gegevens uit de zelfevaluatie zijn vertaald in nieuw beleid. De doelen de verbeteractiviteiten in het jaarplan zouden vaker in meetbare termen kunnen worden geformuleerd. Voorts zijn verantwoordelijkheden en evaluatie onvoldoende concreet belegd. Wel is bij enkele onderwerpen een nadere uitwerking in de vorm een projectplan aanwezig. In algemene zin komen schoolbrede afspraken terug op het team- en bouwoverleg, maar actieve borging is nog te weinig sprake, met uitzondering een recent leesproject. De school heeft nog geen schoolspecifieke uitwerking het bovenschools vastgestelde veiligheidsbeleid. Ook worden leerlingen nog niet structureel ondervraagd over hun veiligheidsbeleving. Het onderwijsleerproces Leerstofaanbod De school heeft een dekkend leerstofaanbod voor taal en rekenen en wiskunde en beschikt over aanvullende materialen voor leerlingen die extra zorg of uitdaging behoeven. Uit halfjaarlijkse groepsplannen blijkt dat het aanbod daadwerkelijk wordt uitgevoerd en dat vrijwel alle leerlingen de leerstof tot en met het niveau groep 8 krijgen aangeboden. Ten opzichte het vorige onderzoek is de kwaliteit de groepsplanning verbeterd. Didactisch handen, afstemming en zelfstandig werken In de groepsbezoeken is merkbaar dat leraren er in slagen om een voldoende pedagogisch klimaat en een taakgerichte werksfeer te realiseren. Hoewel de kwaliteit uitleg over het geheel genomen voldoende is, kan het door de school gehanteerde model effectieve instructie nog scherper worden uitgevoerd, met name door het benoemen lesdoelen, het stellen controlevragen en het samenvattend afsluiten de instructie. De inspectie blijft kritisch over de wijze waarop de leraren aandacht besteden aan strategieën voor denken en leren. Bij kleuters zou met name de talige interactie met leerlingen veel sterker naar voren moeten komen. Verder is de vakdidactiek rekenen en wiskunde en begrijpend lezen bij meerdere leraren onvoldoende strak zichtbaar. Zo zou bij de instructie voor begrijpend lezen het leesdoel en de aanpak meer direct aan de tekstanalyse moeten worden gekoppeld. Bij rekenen en wiskunde is het vergelijken en structureren de verschillende aanpakken leerlingen te weinig aangetroffen, waardoor leerlingen regelmatig met weinig efficiënte oplossingswijzen werken. Daarbij is de kwaliteit het automatiseren bewerkingen een punt zorg.

7 0 o INSPECTIE Hoewel in alle groepen instructietafels aanwezig zijn en de groepsplannen de intentie hebben om gedifferentieerd te werken, heeft de inspectie een ongunstig oordeel over de kwaliteit de afstemming op verschillen. Te weinig is zichtbaar dat afgesproken principes, zoals het bieden voorinstructie worden uitgevoerd. Als er sprake is verlengde instructie beperkt deze zich tot hulp bij de verwerking opdrachten. Een gerichte extra instructie waardoor zwakkere leerlingen zelfstandig de verwerkingsstof aan kunnen is weinig waargenomen. Daarnaast is de verwerkingsstof te vaak voor alle leerlingen hetzelfde. De inspectie herhaalt kritische opmerkingen uit het vorige kwaliteitsonderzoek over de invulling de takentijd. Van een eenduidige lijn werken in de takentijd is geen sprake, zowel naar inhoud als didactiek. Te weinig is zichtbaar dat het zelfstandig werken en de eigen verantwoordelijkheid leerlingen worden bevorderd. Een eenduidige aanpak voor uitgestelde aandacht tijdens zelfstandig werken ontbreekt. Zorg en begeleiding Het systeem leerlingenzorg voorziet in het adequaat volgen en signaleren mogelijke zorg. Deelname aan een project gericht op verbetering leesresultaten heeft een impuls gegeven aan de zorg. Beleidsmatig is de zorg in ontwikkeling naar een meer preventief gerichte werkwijze. De intern begeleiders vervullen een duidelijke coördinerende en coachende rol naar het team. Dossiervorming en organisatie leerling- en groepsbesprekingen zijn op orde. De inspectie is echter oordeel dat de kwaliteit de handelingsplanning verbetering behoeft. Er zijn weliswaar algemene doelen opgenomen, die toetsbaar zijn met het leerlingvolgsysteem, maar specifieke doelen gerelateerd aan diagnose de (leer-)problemen ontbreken veelal, evenals een gerichte aanpak. Met name de halfjaarlijkse plannen aanpak geven daardoor weinig zicht op de gewenste gerichte intensivering het onderwijs aan zorgleerlingen. In het verlengde hier is de evaluatie nog onvoldoende specifiek. Er zijn nieuwe formats voor evaluatie groepsplanning en handelingsplanning in ontwikkeling.

8 3. CONCLUSIE EN VERVOLG È o INSPECTIE Het onderwijs is zwakke kwaliteit wege de onvoldoende eindresultaten over de laatste drie jaar en onvoldoende kwaliteit uitvoering planmatige zorg. Toezichtarrangement Op grond het voorgaande, heeft de inspectie voor obs De Meander een aangepast arrangement vastgesteld. Het onderwijs^ op de Meander vertoont belangrijke tekortkomingen. De inspectie intensiveert het toezicht. Het bevoegd gezag draagt zorg voor opheffing de geconstateerde tekortkomingen in de kwaliteit het onderwijs. De inspectie heeft met het bestuur afspraken gemaakt over het verbetertraject. Over een jaar voert de inspectie een heronderzoek uit naar de tekortkomingen.