RAPPORT VAN BEVINDINGEN

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Basisschool De Toermalijn Onderzoeksdatum: 3 juni 2008 Datum conceptrapport van bevindingen: 27 juni 2008 Datum vaststelling rapport: 18 augustus 2008 Onderzoeksnummer: Postregistratienummer: Inspecteur: mevrouw M. Van der Wal 1 ONDERZOEK Op 28 maart 2007 heeft de inspectie met het bevoegd gezag van basisschool De Toermalijn gesproken over de aanwezigheid van mogelijke tekortkomingen in de leerresultaten en de onderwijskwaliteit op de school. Uit dit gesprek en uit de beschikbare informatie konden bevoegd gezag en inspectie niet eenduidig vaststellen of deze mogelijke tekortkomingen al dan niet aanwezig zijn. Met het bevoegd gezag is daarom afgesproken, dat de inspectie een onderzoek zal uitvoeren op deze school om na te gaan of er daadwerkelijk sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs, die in relatie staan met de mogelijke tekortkomingen in de opbrengsten. De inspectie heeft op 3 juni 2008 het afgesproken onderzoek uitgevoerd. Onder 2 vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn meegenomen en tot welke bevindingen dit heeft geleid. 2 BEVINDINGEN Tekortkomingen Op basisschool De Toermalijn zijn de volgende tekortkomingen geconstateerd: Leerresultaten De resultaten van leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. Onderwijsleerproces De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau

2 Onderwijstijd De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. Geen tekortkomingen Tijdens het onderzoek is een aantal vermoede tekortkomingen onderzocht, dat als voldoende is beoordeeld. Het gaat hierbij om de volgende indicatoren: Tussenresultaten De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Leertijd De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Onderwijsleerproces De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. De leraren leggen duidelijk uit. De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Zorg en begeleiding De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor zorgleerlingen. De school voert de zorg planmatig uit. De school gaat de effecten van de zorg na. De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten

3 3 ONDERBOUWING TEKORTKOMINGEN Leerresultaten De resultaten van leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kernmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. De leerresultaten aan het einde van de schoolloopbaan van leerlingen liggen drie jaar onder het niveau dat van de leerlingen kan worden verwacht. Hierbij is rekening gehouden met de specifieke kenmerken van de leerlingenpopulatie. De school heeft nog geen systematiek om voor leerlingen met specifieke leerbehoeften een ontwikkelingsperspectief vast te stellen en dit perspectief regelmatig te evalueren. Daarmee kan zij niet aangeven of deze groep leerlingen zich ontwikkelt naar verwachting, of dat het eindperspectief bijgesteld moet worden. Ook voor de zogenaamde KOENkinderen (Kinderen Op Eigen Leerlijn) is het van belang op een transparante wijze vast te stellen of voldoende resultaat is gehaald op basis van het aangeboden onderwijs. De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. De leerlingenpopulatie van basisschool De Toermalijn kenmerkt zich door diversiteit; er zijn leerlingen die met veel en leerlingen die met minder talige bagage de school binnenkomen. Ook heeft basisschool De Toermalijn leerlingen op school die ook op het speciaal onderwijs terecht zouden kunnen. Hoewel momenteel in toenemende mate leerlingen gediagnosticeerd worden en de zorg en begeleiding voor deze leerlingen planmatig vorm krijgen, is in het verleden minder concreet vastgelegd welke doelen voor een aantal leerlingen haalbaar waren. Het lopende jaar kent een substantieel aantal leerlingen dat niet de gehele leerstof heeft aangeboden gekregen, maar op een eigen leerlijn heeft gefunctioneerd. Van deze leerlingen is niet van allemaal duidelijk welke leerlingen terecht op een lager niveau uitstromen en welke leerlingen misschien onterecht minder leerstof hebben aangeboden gekregen. Het leerstofaanbod in groep 1 en 2 is opgebouwd rondom thema's. Hoewel activiteiten worden gepland rondom de tussendoelen beginnende geletterdheid en gecijferdheid, is dit proces nog niet geheel afgerond. Daardoor is er nog geen sprake van een beredeneerd aanbod met een jaarplanning die inzichtelijk maakt welke doelen op welke momenten en gekoppeld aan welke activiteiten aan de orde komen. Onderwijsleerproces en Onderwijstijd De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen

4 Aandachtspunt in het onderwijsleerproces is het tempo voor plusleerlingen en het afstemmingsniveau van de groep als geheel. Voor plusleerlingen ligt het tempo van de lessen soms te laag en door de uitgebreide aandacht voor niveauverschillen bestaat het risico dat er in de benadering van de groep als geheel net teveel rekening wordt gehouden met de lagere niveaus. Dat betekent dat voor een deel van de leerlingen de tijd die voor bepaalde onderwijsprocessen beschikbaar is, kan worden verkort. De differentiatie zoals bedoeld met toepassing van het herhalings- en verrijkingsmodel en het geven van extra instructie aan leerlingen die uitvallen, wordt door de school als geheel in voldoende mate gehanteerd. Hoewel er veel aandacht is voor zelfstandig werken van leerlingen kan dit aspect nog nader worden vormgegeven als doorgaande lijn door de school heen. Een systematische werkwijze hierin en hanteren van zelfstandig/zelfverantwoordelijk werken als mogelijkheid om bepaalde leerlingen nog verder uit te dagen, biedt de school de kans haar adaptiviteit verder te versterken. Hierbij s ook ruimte om leerlingen te stimuleren te komen tot meer zelfverantwoordelijkheid in het leren door dit gedurende de lessen te benadrukken. Aan leerlingen, ook aan leerlingen die het misschien in mindere mate nodig hebben, wordt didactisch gezien veelvuldig tegemoetgekomen daar waar juist uitdaging meer op zijn plaats zou zijn. De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. Voor de zorg voor de kwaliteit in de school worden leerresultaten in toenemende mate gehanteerd als evaluatie-instrument en voor monitoring van verbeterprocessen. De analyses leiden tot concrete verbeteractiviteiten in het onderwijsleerproces. Voor taal is een verbeterplan al enige tijd in werking en voor het leergebied rekenen is een verbeterplan net in uitvoering genomen. Binnen de kwaliteitszorg is met name de borging nog voor verbetering vatbaar. Daar waar afspraken gelden over het onderwijsleerproces en met name waar het gaat om het borgen van een doorgaande didactische lijn (bijvoorbeeld voor het zelfverantwoordelijk leren) is het nodig deze vast te leggen en mee te nemen in de klassenconsultaties. 4 ANALYSE EN CONCLUSIE In deze paragraaf probeert de inspectie in beeld te brengen welke omstandigheden in relatie tot de tekortkomingen en de achterblijvende opbrengsten staan alsook hoe de tekorten zich tot elkaar verhouden. Zoals eerder aangegeven heeft basisschool De Toermalijn een leerlingenpopulatie die zich kenmerkt door diversiteit; leerlingen met speciale onderwijsbehoeften, taalzwakke en taalsterke leerlingen zijn op basisschool De Toermalijn welkom. Met name de laatste paar jaren legt de school zich er in toenemende mate op toe om haar onderwijsleerprocessen op deze diversiteit af te stemmen en de resultaatgerichtheid te verhogen. Met gerichte verbeterplannen voor taal en rekenen werkt basisschool De Toermalijn aan verbetering van de leerresultaten. In de zorg en begeleiding is een aantal jaren geleden een kwaliteitsslag gemaakt om plusleerlingen en leerlingen die uitvallen beter te begeleiden. Analyse en hulp bieden via handelingsplannen met doelgerichte activiteiten en evaluaties is nu gemeengoed geworden. De resultaten tijdens de schoolloopbaan van leerlingen laten van deze maatregelen het positieve effect zien. In de leerresultaten aan het einde van de schoolloopbaan is dit (nog) niet zichtbaar. De cyclische kwaliteitszorg en resultaatgerichte verbeterplannen voor taal en rekenen zullen naar verwachting van de school tot de gewenste verbetering leiden. In afwachting daarvan is de inspectie voornemens de school op dit moment een aangepast arrangement toe te kennen

5 5 GEBRUIKT ONDERZOEKSMATERIAAL Deze rapportage is gebaseerd op: evaluatie schooljaar 2007/2008 en planning jaarplan 2008/2009; zorgdocument schooljaar 2007/2008; KOEN-kinderen schooljaar 2007/2008; afspraken rekenonderwijs schooljaar 2007/2008; schoolverbeterplan leesonderwijs Hard-project 2007/2008 Eerste evaluatie leefstijl; pestprotocol; beleid burgerschap en integratie; overzicht Cito Eindopbrengsten 2006, 2007 en 2008; LVS gegevens voor rekenen en wiskunde groep 4 en 6; technisch lezen in groep 3 en 4; begrijpend lezen groep 6; schoolgids 2007/2008; schoolplan ; inspectierapport periodiek kwaliteitsonderzoek augustus 2006; lesobservaties in de groepen1/2; 3, 4, 5, 6 en 7; gesprekken met de directie, de intern begeleider en de leraren. Voor de beoordeling heeft de inspectie het toezichtkader Primair onderwijs PO 2005 gebruikt, inclusief de daarbij behorende normering. Op de website vindt u achtergrondinformatie (brochure) over dit toezichtkader