COMMISSIE VOOR FINANCIËLE HULP AAN SLACHTOFFERS VAN OPZETTELIJKE GEWELDDADEN EN AAN DE OCCASIONELE REDDERS

Transcriptie

1 COMMISSIE VOOR FINANCIËLE HULP AAN SLACHTOFFERS VAN OPZETTELIJKE GEWELDDADEN EN AAN DE OCCASIONELE REDDERS A.R. M Beslissing van 30 maart 2015 De eerste kamer van de Commissie, samengesteld uit: mevrouw C. DELESIE, voorzitter, mevrouw N. VERBEEST en mevrouw M. PIERAERTS, leden, bijgestaan door de heer B. VAN BEURDEN, plv. secretaris, spreekt de volgende beslissing uit in de zaak van: mejuffrouw Sanae X. vertegenwoordigd door de heer Mohamed X. geboren op../../2004 De Commissie nam kennis van: - het verzoekschrift, neergelegd op het secretariaat van de Commissie op 2 april 2013 waarbij verzoeker namens zijn minderjarige dochter Sanae om de toekenning heeft gevraagd van een financiële hulp voor schade als gevolg van een opzettelijke gewelddaad; - de uitgevoerde onderzoeksinstructies; - het verslag opgemaakt door de verslaggever op 18 augustus 2014 overeenkomstig de artikelen 11 en 12 van het K.B. van 18 december 1986; - het advies van de Minister van Justitie, neergelegd op 1 september 2014; - de schriftelijke reactie van verzoeker q.q., neergelegd op 6 en 18 november De Commissie hoorde op haar openbare zitting van 8 januari 2015 de verslaggever in het verslag over de feitelijke toedracht van de zaak en over de middelen van de partijen. Aangezien verzoeker q.q. niet wenste te worden gehoord, werd hij niet uitgenodigd. De Minister van Justitie is evenmin verschenen noch iemand voor hem. * * *

2 Beslissing inzake M p. 2 I. Feiten Op 18 januari 2009 werd de grootvader van Sanae, de heer Y. ben Allal X. ( 1942), voor de gevel van zijn woning doodgeschoten. Het motief voor de feiten is onduidelijk gebleven. Feit is dat de veroordeelde, zekere Sefko Z., als moslim tegen de Serviërs gevochten had, regelmatig cocaïne en alcohol gebruikte en eerder minstens 10 veroordelingen had opgelopen voor misbruik en diefstal met geweld. Volgens het assisenarrest f 4: De doodslag op X. Y. maakt een absoluut zinloze gewelddaad uit die kennelijk zijn aanleiding vindt in de door beschuldigde opgelopen frustraties, welke geen enkel verband met het slachtoffer hebben. II. Vervolging Verzoeker q.q. had zich burgerlijke partij gesteld tegen de beklaagde. Bij arrest III/4 dd. 25 maart 2011 van het Hof van Assisen van de Provincie... werd de volgende tenlastelegging bewezen geacht in hoofde van de genaamde Sefko Z. ( 1965) en waarvoor deze veroordeeld werd tot 25 jaar opsluiting: Te... op 18 januari 2009: Opzettelijk, met het oogmerk om te doden, X. Y. ben Allal, geboren te... (Marokko) in 1942, gedood te hebben. Op burgerlijk gebied werd Z. bij arrest III/5 dd. 25 maart 2011 van het Hof van Assisen van de Provincie... veroordeeld tot betaling van een morele schadevergoeding van aan verzoeker q.q. Sanae meer de intresten en een rechtsplegingsvergoeding van 1/19 de van = 57,89. Arrest, f 3: Het komt gepast voor aan elk der kleinkinderen, welke hun grootvader hebben gekend, rekening houdend met hun vrij jonge leeftijd eenzelfde morele schadevergoeding ten bedrage van euro toe te kennen. Cassatie werd ingesteld door Z. tegen beide arresten maar verworpen bij arrest dd. 18 oktober 2011 van het Hof van Cassatie. III. Gevolgen van de feiten Verzoeker q.q. verwijst naar het moraliteitsonderzoek van zijn vader/grootvader van Sanae: Y. X. werd geboren in 1942 in... (Marokko). Hij was de middelste in een gezin met zeven kinderen, waarvan thans enkel nog de drie zonen in leven zijn. Hij groeide op op het platteland in een klein dorpje in de provincie... Later verhuisde het gezin naar het stadje..., waar Berbers de voertaal is. Vader verdiende de kost als soldaat in het Spaanse leger en was gekazerneerd in het Rifgebergte in Marokko. Moeder was huisvrouw. De kinderen groeiden op zonder noemenswaardige tekorten, maar het was destijds niet gemakkelijk aan de kost te komen in het toenmalige Marokko. De gezinsleden onderling hadden een goede verstandhouding en ook met de familie in ruimere zin was er een goede band. De familieclan woonde met zijn allen in hetzelfde dorp. Y. was een graag geziene, levendige jongeman en een behulpzame zoon voor zijn ouders.

3 Beslissing inzake M p. 3 Al jong verloofde hij zich met S. Louiza, wat in 1968 tot een huwelijk leidde dat de goedkeuring genoot van alle betrokken partijen. Op 20-jarige leeftijd vertrok hij naar België om hier als gastarbeider de kost te verdienen voor zichzelf en zijn familie in Marokko. Hij vond onmiddellijk werk als gastarbeider in de glasfabriek V. in... waar hij aan de glasovens stond. Hij woonde samen met acht andere gastarbeiders in... in een huis dat eigendom was van de fabriek. Zijn vrouw woonde na haar huwelijk in bij haar schoonouders in Marokko. Pas in 1977 vervoegde zij met de inmiddels vier geboren kinderen haar man in België. Samen kregen ze hier nog drie kinderen. Ze kochten een huis in de...straat en verhuisden later naar een grotere 28 woning in de...straat 41 in de wijk Seefhoek in... Toen na 20 jaar hard werken in 1985 de glasfabriek sloot, vond de toen tweeënveertigjarige Y. geen werk meer. Het gezin was verder aangewezen op de werklozensteun die Y. trok als gezinshoofd, aangevuld met de kinderbijslag. Op materieel vlak waren er geen tekorten. De gezinsbelangen primeerden bij Y.. Y. wijdde zich vanaf 1985 volledig aan het gezinsleven. Hij zette zich verder optimaal in als onbezoldigd vrijwilliger in de moskee El M., sedert 1989 gevestigd aan de...straat.. te... Hij was daar ruim zeventien jaar een toegewijd medewerker. Hij maakte zich verdienstelijk als portier en klusjesman en hij riep zelf ook op tot het gebed. Tijdens de ramadan zette hij zich in voor minderbedeelden. Hij was een gekend figuur en een gerespecteerd man, zowel binnen als buiten de moskee. In huiselijke kring was hij zijn echtgenote behulpzaam onder meer met boodschappen. Hij trachtte zijn kinderen een goede opvoeding te geven en vertoefde graag in het gezelschap van zijn inmiddels elf kleinkinderen. Enkel zijn zoon Boubker wist zich niet op het rechte pad te houden, wat zijn vader betreurde. Op latere leeftijd kreeg Y. last van suikerziekte, maar op een knieprothese na, was hij als inmiddels 68-jarige man nog in goede gezondheid. Zijn karakter wordt zowel vanuit familiale kring als daarbuiten over gans de lijn als positief omschreven. Hij is gekend als een vredelievende man, zachtaardig, emotioneel en gevoelig voor de noden van zijn medemens, luisterbereid en steeds klaar om te helpen met raad en daad. Bij eventuele conflicten trad hij bemiddelend en verzoenend op. Met vertrouwelijke informatie wist hij discreet om te gaan. Hij was gekend als een integer en rechtschapen man zonder schulden of vetes. Hij was een gelovig en praktiserend moslim, die veel tijd doorbracht in de moskee om er te klussen en te bidden. Hij was een verdraagzaam man met respect voor alle mensen om het even welke hun afkomst was. Zijn gewelddadig overlijden op 18 januari 2009 kwam hard aan in de ruime kring van zijn bekenden. Het laat een diep gemis na bij zijn familie, vrienden en kennissen in en rond de moskee. IV. Mogelijkheden tot schadeloosstelling IV-1. De instrumenterende gerechtsdeurwaarder laat op 03/01/2012 weten dat uitvoering van het vonnis niet mogelijk is. De veroordeelde zit een lange gevangenisstraf uit en absoluut over geen regelingsvooruitzichten beschikt. Hij bezit wagen noch onroerend goed. Hij heeft geen enkel inkomen en zal waarschijnlijk naar de toekomst toe ook geen inkomsten kunnen genereren. Uit het opgevraagde strafdossier blijkt dat hij in België nooit officieel gewerkt heeft. IV-2. Rechtsbijstandverzekeraar ALLIANZ kwam in het kader van de waarborg onvermogen van derden tussen voor een bedrag van Deze som werd aangewend ter vergoeding van de persoonlijke schade overkomen aan de ouders van Sanae.

4 Beslissing inzake M p. 4 V. Begroting van de gevraagde hulp Uit de schadebegroting kan worden begrepen dat verzoeker namens Sanae, kleinkind van de overledene, een financiële hulp van vraagt voor morele schade. VI. Beoordeling door de Commissie Het verzoekschrift aan de Commissie is regelmatig naar de vorm en het werd tijdig neergelegd. De wetgeving betreffende de hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden verleent aan de slachtoffers geen subjectief recht op "schadeloosstelling", maar wel op het eventueel bekomen van een "hulp", gesteund op het principe van de collectieve solidariteit. Uit de aard zelf van de hulp volgt dat de "volledige vergoeding" van het door de slachtoffers geleden nadeel niet wordt gewaarborgd. Bij het beoordelen van een hulp dienen de voorschriften van de artikelen 31, 31bis, 32, 33 en 33bis van de wet van 1 augustus 1985 nageleefd te worden. Uit de samenlezing van artikel 32 (inzonderheid 2) van de wet én van artikel 33, 1 volgens hetwelk het bedrag van de hulp naar billijkheid bepaald wordt en nu Sanae, niet-inwonende kleindochter van het overleden slachtoffer, aan de toekenningsvoorwaarden voldoet inzake de gevorderde post morele schade, is de Commissie de mening toegedaan dat het onbillijk zou zijn om het door de assisenrechter toegewezen bedrag van integraal toe te kennen. Immers, dit bedrag van voor morele schade betreft een schadevergoeding inter partes waartoe de dader werd veroordeeld zodat verzoeker q.q. het bij de laatste kan opvorderen. De financiële hulp vanwege de Staat houdt echter geen subjectief recht in aangezien de Staat de schade niet veroorzaakt heeft noch tot betaling veroordeeld werd. De hulp (niet: vergoeding) is dus op een andere filosofie gestoeld, namelijk op deze als exponent van de collectieve solidariteit tussen de leden van eenzelfde natie. Zo baseert de Commissie zich bij de begroting van de morele schadecomponent in geval van nabestaanden op zowel het tarief volgens de indicatieve tabel van het Nationaal verbond van magistraten eerste aanleg en het Koninklijk verbond van vrede- en politierechters, op haar rechtspraak in gelijkaardige casussen als op de specificiteiten van het voorliggend dossier. Nu de Commissie geen reden ziet om af te wijken van de gebruikelijke tarieven, meent zij, rekening houdende met de ernst van de feiten en met de door de minderjarige geleden schade de hulp in alle billijkheid en redelijkheid te kunnen begroten op In deze context wenst de Commissie nog te benadrukken dat, naar haar oordeel, moreel leed, zoals pijn of smart, niet louter door een geldelijke tegemoetkoming kan gelenigd worden. Hooguit is de financiële hulp een erkenning van dit leed, een vorm van troost, een middel om het leed draaglijker te maken. Dienvolgens kan het toegekende bedrag slechts een abstracte begroting zijn. Het toegewezen bedrag zal worden gestort op een spaarrekening die geblokkeerd wordt tot de meerderjarigheid van de begunstigde. * * *

5 Beslissing inzake M p. 5 OP DIE GRONDEN, De Commissie, Gelet op: - de artikelen 17 1, 39 tot 42 van de gecoördineerde wetten van 18 juli 1966 tot regeling van het taalgebruik in bestuurszaken; - de artikelen 28 tot 41 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, laatst gewijzigd bij wet van 30 december 2009; - het koninklijk besluit van 18 december 1986 betreffende de commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders, laatst gewijzigd bij koninklijk besluit van 7 december 2006, Verklaart het verzoek ontvankelijk en kent verzoeker qualitate qua Sanae X. een hulp toe van Zegt dat die som zal geplaatst worden op een spaarboekje te openen op naam van de minderjarige en dat hoofdsom en intresten onbeschikbaar zullen blijven tot aan de meerderjarigheid of ontvoogding, behoudens bijzondere toelating van de bevoegde rechter. Aldus uitgesproken te Brussel, in openbare zitting en in de Nederlandse taal op 30 maart De plv. secretaris, De voorzitter, B. VAN BEURDEN C. DELESIE