PLANSTUDIE N360 GRONINGEN-DELFZIJL. Alternatief G (Zuidzijde Eemskanaal)

Transcriptie

1 PLANSTUDIE N360 GRONINGEN-DELFZIJL Alternatief G (Zuidzijde Eemskanaal)

2 COLOFON OPGESTELD DOOR Boersma & van Alteren; Ben Boersma Bosch Slabbers Landschapsarchitecten; Tijs van Loon, Martijn Franssen Grontmij; Hans Popken, Hans Praamstra OPDRACHTGEVER Provincie Groningen; Greet Luursema DATUM juni 2011 FOTO OMSLAG het Eemskanaal

3 PLANSTUDIE N360 GRONINGEN-DELFZIJL Alternatief G (Zuidzijde Eemskanaal)

4 4 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

5 0 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 7 2 UITGANGSPUNTEN EN KADERS Inrichtingscriteria Duurzaam Veilig Eemskanaal Energie-infrastructuur Landschap Natuur Archeologie TRACÉBESCHRIJVING MET VARIANTENSTUDIE Beschrijving tracédelen Toetsing varianten Variantkeuze UITWERKING Voorbeelduitwerking landschappelijk ontwerp Financiele haarbaarheid CONCLUSIES 49 LITERATUUR 51 BIJLAGE: REFERENTIEPUNTEN ALTERNATIEF G

6 Bedum Ten Boer N865 N46 N360 ALTERNATIEVEN Haalbaar binnen huidig budget A: verbeteren bestaand tracé Siddeburen B: Opwaarderen bestaand tracé C: Zuidzijde Damsterdiep Niet haalbaar binnen huidig budget Groningen D: Ten Boer Noord E: Zuidzijde Klein Harkstede F: Parallel aan Eemskanaal 6 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

7 1 INLEIDING De N360 tussen Groningen en Delfzijl heeft al jaren te kampen met afwikkelingsproblemen. Dit komt door de huidige verkeersintensiteit in combinatie met een voor de functie ontoereikende weginrichting. Het probleem doet zich hoofdzakelijk voor op het traject Groningen- Ten Boer in zowel de ochtend- als avondspits. Daarnaast treden op diverse kruispunten verkeeronveilige situaties op. Aanleiding In 2008 is gestart met een planstudie specifi ek gericht op het oplossen van deze knelpunten. In de eindrapportage Planstudie N360 fase 1 en 2 (mei 2010) zijn zes alternatieven benoemd die een oplossing bieden voor de doorstromings- en verkeersveiligheidsknelpunten op de N360 Groningen-Delfzijl (zie kaart op nevenstaande pagina). De alternatieven A, B en C zijn vooralsnog te realiseren binnen het budget, terwijl de alternatieven D, E en F niet reëel zijn qua kosten. Provinciale Staten van de provincie Groningen heeft in haar vergadering van 7 juli 2010 een motie aangenomen waarin uitgesproken wordt dat een alternatief tracé aan de zuidzijde van het Eemskanaal volwaardig in het onderzoek opgenomen dient te worden, inclusief uitwerking en kostenraming. Hiermee wordt inzichtelijk wat de wezenlijke verschillen zijn met de zes onderzochte alternatieven, los van de fi nanciële haalbaarheid. Naar aanleiding van deze motie is een ontwerptraject opgestart om samen met de omgeving een alternatief tracé te ontwikkelen aan de zuidzijde van het Eemskanaal. In dit rapport wordt verslag gedaan van de uitkomsten hiervan. Het is een aanvulling op het document Hoofdrapport fase 1 (inventarisatie) en fase 2 (alternatievenontwikkeling) (mei 2010). Voor een beschrijving van de methodiek, de verkeerskundige problematiek, de uitgangspunten en het eerder gevoerde proces van alternatievenontwikkeling wordt naar dit document verwezen. Doel Het oorspronkelijke doel van de studie is het verbeteren van de verkeersafwikkeling op het huidige tracé en het onderzoeken van mogelijkheden die een kortsluiting naar de N46 biedt voor het afvangen van verkeerstromen. Daarnaast worden de doorstromingsmaatregelen voor de bus tussen Groningen en Ten Boer onderzocht en wordt gekeken naar de mogelijkheid voor een Fietsroute Plus op het gedeelte Groningen-Ten Boer. Het nevendoel van de studie is de verbetering van de verkeersveiligheid op de gehele route. Met de wens om ook een tracé ten zuiden van het Eemskanaal te onderzoeken wordt de doelstelling van de studie uitgebreid. Daar waar in eerste instantie de nadruk lag op het traject met de meeste doorstromings- en veiligheidsproblemen (traject Groningen-Ten Boer), wordt met deze aanvulling de bereikbaarheid van de regio Appingedam en Delfzijl nadrukkelijker betrokken. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 7

8 Delfzijl Loppersum N996 Appingedam Bedum N46 N46 Ten Boer N33 N360 N865 Siddeburen STUDIEGEBIED oorspronkelijk studiegebied Groningen uitbreiding studiegebied 8 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

9 Studiegebied De ruimtelijke scope van de studie is uitgebreid. Het studiegebied voor het alternatief ten zuiden van het Eemskanaal ligt voor een groot deel buiten het studiegebied zoals deze is opgenomen in het Provinciaal Omgevingsplan (zie nevenstaande afbeelding). Uitgangspunt voor dit alternatief is dat nabij Groningen aangesloten wordt op alternatief E (Zuidzijde Klein Harkstede) tussen de aansluiting met de Oostelijke Ringweg (aansluiting Driebond) en de oversteek van het Eemskanaal. Alternatief E is in vergelijking met alternatief F het goedkoopst voor de aansluiting op Meerstad. De aansluiting op de N33 vindt plaats ten zuiden van Appingedam. Tenslotte geldt als uitgangspunt het nieuwe tracé te bundelen met het Eemskanaal. Op deze wijze wordt een zo rechtstreeks mogelijke verbinding bereikt én wordt de landschappelijke doorsnijding beperkt. Als zuidelijke grens wordt de lijn van de Graauwedijk en Groeveweg aangehouden zodat het zoekgebied beperkt is tot een strook met een breedte van circa 0,5 bij Overschild tot 1,5 kilometer bij de N33. Proces De variant ten zuiden van het Eemskanaal is ontwikkeld in een open planproces, net als in het voorgaande traject. Dit houdt in dat maatregelen en oplossingen op een interactieve wijze tot stand zijn gekomen. Bewoners, belangengroeperingen, experts en ambtelijke organisaties hebben in een workshop een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het alternatief. Workshop 10 november 2010 Dorpshuis t Holt Ten Post Aantal aanwezigen: circa 50 Deze avond was bedoeld om het zevende alternatief voor de N360 te ontwikkelen. Gestart werd met een presentatie over de eerder vastgestelde alternatieven (A t/m F) en de belemmeringen en mogelijkheden voor een alternatief ten zuiden van het Eemskanaal. Vervolgens hebben vier groepen belanghebbenden zich bezig gehouden met het schetsen van mogelijke varianten voor een nieuw tracé, rekeninghoudend met de aanwezige knelpunten. Leeswijzer In hoofdstuk 2 komen de uitgangspunten en kaders voor deze planstudie aan bod, evenals de ruimtelijke kwaliteit in het studiegebied. De ontwikkeling van het alternatief en mogelijke varianten wordt beschreven in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 is het gekozen alternatief landschappelijk en fi nancieel verder uitgewerkt. Hoofdstuk 5 geeft enkele conclusies over de verkeerskundige effecten van het alternatief. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 9

10 10 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

11 2 UITGANGSPUNTEN EN KADERS Dit hoofdstuk geeft een beknopte beschrijving van de uitgangspunten en kaders voor deze studie. Het een en ander is met behulp van inventarisatiekaarten toegelicht. Om te laten zien hoe het gekozen tracé met de uitgangspunten en kaders omgaat, is het tracé al op deze kaarten ingetekend. De tracékeuze is nader toegelicht in hoofdstuk 3. INRICHTINGSCRITERIA DUURZAAM VEILIG Volgens Duurzaam Veilig dient de inrichting van het wegennet te voldoen aan de volgende drie veiligheidsprincipes, namelijk het voorkomen van onbedoeld gebruik, het voorkomen van grote verschillen in verplaatsingsrichting, massa en snelheid van verkeersdeelnemers onderling en het voorkomen van onzeker rijgedrag van weggebruikers door duidelijke situaties te creëren die geen twijfel oproepen. Het doel van deze veiligheidsprincipes is het gehele wegennet af te stemmen en in te richten op het gewenste gebruik. Duidelijkheid en uniformiteit van de verschillende wegfuncties in het wegbeeld staan hierbij voorop. De weggebruiker moet weten welk gedrag bij een bepaald wegtype van hem/haar wordt verlangd. Om dit te bewerkstelligen zijn aan de Duurzaam Veilig wegcategorieën heldere inrichtingsrichtlijnen gekoppeld. Deze richtlijnen de huidige N360 met rechts het Damsterdiep zijn opgenomen in het ASVV 2004 en Handboek Wegontwerp van het CROW. In aanvulling hierop is de Richtlijn Essentiële Herkenbaarheidkenmerken van weginfrastructuur opgesteld. Hierin worden de kenmerken gedefi nieerd waaraan de onderscheiden wegcategorieën erftoegangswegen, ontsluitingswegen en stroomwegen minimaal moeten voldoen om de herkenbaarheid te waarborgen. De huidige en toekomstige N360 wordt ingericht als gebiedsontsluitingsweg A. Bij gebiedsontsluitingswegen A staat zowel doorstroming als uitwisseling van verkeer centraal. Deze wegen zijn bedoeld voor het verdelen en verzamelen van verkeer en het ontsluiten van bedrijventerrein, woonwijken, etc. Daarvoor gelden de volgende inrichtingscriteria: Snelheid: 80 km/u (binnen bebouwde kom 50 km/u); In principe 1x2 rijbanen, 2x2 rijbanen als intensiteit daartoe aanleiding geeft; Aansluiting met stroomwegen: ongelijkvloers met kruispuntoplossing op gebiedsontsluitingsweg; Aansluiting met overige wegen: rotonde of voorrangskruispunt (eventueel met VRI en/of snelheidsverlagende voorzieningen; In principe geen drempels en plateaus; Erfaansluitingen en landbouwverkeer via parallelweg; (Brom)fi etsverkeer via vrijliggend fi etspad; Langzaam verkeer kruist ongelijkvloers of bij kruispunten. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 11

12 Delfzijl Loppersum N996 Appingedam Bedum N46 Ten Boer N33 N360 N865 ENERGIE INFRASTRUCTUUR zoekgebied Hoogspanningslijn Gasleiding Gaswinlocatie Energie infrastructuur in studie Groningen Tracé alternatief G 12 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

13 EEMSKANAAL Uitgangspunt is dat het nieuwe tracé zo dicht mogelijk langs het Eemskanaal komt te liggen. Geïnventariseerd is aan welke veiligheidseisen de waterkering van het Eemskanaal en de ligging van het wegtracé moeten voldoen: het hanteren Leidraad toetsen op veiligheid regionale waterkeringen, inclusief de Addendum 2010; in het geval dat het Eemskanaal breder wordt *, zal het aanvaarrisico op de kade toenemen (vooral in een situatie met een bakprofi el). Dit is een verhogende factor in samenhang met stabiliteit en afschuiving; de blijvende kruinhoogte (na zetting en klink) bedraagt +2,00 m NAP; de kruinbreedte bedraagt minimaal 4,00 m. Dit is verder afhankelijk van de dwarsprofi elcombinatie van kade en weg (ondermeer de weghoogte ten opzichte van de kruin); het binnentalud (= polderzijde) bedraagt tenminste 1:3; afhankelijk van het statisch hoogteverschil MHW (Maatgevend Hoog Water), het maaiveld van de polder en de kwaliteit van de ondergrond is een (tussenberm)stabiliteits- of pipingberm nodig voor de kade en/of naastgelegen wegconstructie. Voor het ontwerp dient dit als uitgangspunt te worden genomen. Een nadere onderbouwing van de noodzaak kan dan bij de uitwerking plaats vinden; voor de MHW wordt vooralsnog uitgaan van +1,50m NAP. In een HOWA3-studie zullen waterbeheerders en provincie één en ander opnieuw gaan uitwerken op basis van de klimaatveranderingen (hevige buien; afname spuicapaciteit, waterberging etc.); geen bomen op de kade of binnen de obstakelvrije veiligheidszone van 5 meter breed. ENERGIE-INFRASTRUCTUUR In het zoekgebied liggen diverse fysieke objecten die onderdeel zijn van de energie-infrastructuur, zoals gaslocaties en gas- en hoogspanningsleidingen. Deze objecten, zowel bestaand als gepland, zijn belangrijke randvoorwaarden bij de ontwikkeling van een alternatief tracé ten zuiden van het Eemskanaal. In het ontwerp van het nieuwe tracé is een minimale afstand tot de gaslocaties aangehouden van meter. * In de nabije toekomst wordt het kanaal mogelijk verbreed met circa 10 meter. Zodoende wordt de capaciteit van het kanaal vergroot. De tracébepaling van het alternatief moet hierop inspelen. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 13

14 14 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

15 LANDSCHAP Het alternatief ten zuiden van het Eemskanaal ligt grotendeels buiten het oorspronkelijk studiegebied. Nieuwe omgevingsaspecten relevant zijn. Daarom is als aanvulling op de eerder uitgevoerd inventarisatie een verkenning uitgevoerd naar omgevingswaarden in het zoekgebied ten zuiden van het Eemskanaal. Landschapstypen Het studiegebied (Groningen Delfzijl) kent een interessante verscheidenheid aan landschappen welke is terug te voeren op verschillen in ondergrond en occupatiegeschiedenis. De hier weergegeven kaart met landschapstypen en structuurlijnen geeft een overzicht van de belangrijkste deelgebieden en structuren en bijbehorende karakteristieken. Wierdenlandschap Het wierdenlandschap is een zeekleigebied met woonheuvels (wierden) die verspreid als groene eilanden in het open landschap liggen. Voor het overige wordt het landschap gekenmerkt door kronkelende maren, een onregelmatige verkavelingstructuur en verspreid liggende waardevolle landschapselementen, zoals borgen, huiswierden, kloosterterreinen en begraafplaatsen. De Woldstreek De Woldstreek vormt vanwege de afwijkende ontginningsgeschiedenis een apart gebied binnen het Noord-Groningse landschap. De naamgeving duidt op het tijdperk waarin het gebied was bedekt met een uitgestrekt moerasbos. Dit bos is vanaf de randen naar binnen toe ontgonnen. Deze ontginningswijze is nog steeds herkenbaar in de kavelstructuur (strookverkaveling) en de diverse schillen langgerekte lintbebouwing haaks op de ontginningsrichting. De Wolddijk is een ringdijk die is aangelegd om bescherming te bieden tegen het water dat van alle kanten naar het gebied toestroomde. Het westelijk deel van de Wolddijk is als zwaar beplante dijk nog aanwezig als een krans om dit laag gelegen open weideland. Veenlandschap Dit lage natte veengebied vormt een zeer open landschap. Vanuit de oorspronkelijke ontginningsassen op de hogere zandgronden strekt een regelmatige slagenverkaveling zicht uit over het gebied. Momenteel wordt in de laagste gedeelte van het gebied nieuwe natuur ontwikkeld. Fivelboezem De Fivelboezem is een apart landschapstype. Lange tijd vormde dit een open inbraakgebied, waar de zee vrij spel had. De zeeinbraak is in een aantal fasen ingepolderd, waarbij telkens op ruime afstand voor de oude dijk een nieuwe dijk is aangelegd. Hierdoor ontstond een ritmiek van lange, kaarsrechte dijken. Later zijn de dijken afgegraven, maar de lange rechte wegen herinneren nog aan dit patroon. Relicten van de waterloop de Fivel zijn nog aanwezig in het landschap. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 15

16 Wierdenlandschap Eemskanaal Damsterdiep 16 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ Fivelboezem

17 Inversieruggen Ten zuiden van het Damsterdiep manifesteren de (voormalige) oevers van de Fivel zich als hogere ruggen in het landschap: de inversieruggen. Deze ruggen, met een droge stevige grondslag, waren bij uitstek geschikt om wegen op te situeren en om op te wonen. Ook tussen Appingedam en Steendam bevindt zich een inversierug (gehucht Laskwerd). Stadsrand Groningen De oostzijde van Groningen bestaat uit een aantal grote woonwijken en groengebieden. Ten zuidoosten van het Eemskanaal wordt op termijn de grote stadsuitbreiding Meerstad gebouwd. Daarmee ontstaat aan de oostzijde van de stad een nieuw landschap waarin hier en daar nog sporen doorklinken van het oorspronkelijke landschap. Structuurlijnen Naast een aantal landschapstypen heeft het gebied verschillende structuurlijnen. Structuurlijnen zijn elementen die het landschap verankeren en die bepalend zijn (geweest) voor de ontstaansgeschiedenis en de toekomstige ontwikkeling. werd aangelegd, vormde het Damsterdiep de belangrijkste waterverbinding tussen de zee en de stad Groningen. Het Damsterdiep kent twee gezichten: tussen Groningen en Ten Post is het een kaarsrechte lijn door het landschap; tussen Ten Post en Delfzijl is sprake van een slingerend traject langs monumentale buitenplaatsen, lange lintdorpen en industrieel erfgoed. Parallel aan het Damsterdiep ligt een bundel van (historische) wegverbindingen zoals de Stadsweg, de Oude Rijksweg en de N360. Fivel In de Middeleeuwen was de Fivel een brede rivier en een belangrijke vaarverbinding. Tegenwoordig is het een onbeduidend stroompje, maar vormt nog altijd de oorsprong van het herkenbare landschap van de fi velboezem. Aan de Fivel lagen de belangrijkste kloostercomplexen en kastelen van het noorden. Eemskanaal Het Eemskanaal is een stevige lijn door het landschap. Doordat het kanaal van begin tot eind stevig is beplant met populieren is het kanaal al van grote afstand zichtbaar. Damsterdiep Het Damsterdiep is een Middeleeuwse watergang, gegraven voor zowel de scheepvaart als de afwatering. Voordat het Eemskanaal PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 17

18 Delfzijl Loppersum N996 Appingedam Bedum N46 Ten Boer N33 N360 N865 NATUUR zoekgebied Ecologische Hoofdstructuur (EHS) Bos- en natuurgebied buiten EHS Groningen EHS beheersgebied EHS nieuwe natuur Ecologische verbindingszone Tracé alternatief G

19 NATUUR Het open agrarische landschap van Noord Groningen is waardevol voor weidevogels. De lage natte gebieden in het veengebied ten zuiden van het Eemskanaal zijn aangewezen als EHSgebieden (Ecologische Hoofdstructuur). Momenteel wordt hier natuur ontwikkeld. Langs de zuidzijde van het Eemskanaal liggen drie natuurgebieden (voormalige slibdepots) waarvan twee zijn aangeduid als bos- en natuurgebied buiten EHS en één onderdeel is van de EHS. Deze laatste vormt tevens een schakel in de geplande ecologische verbindingszone tussen Schildmeer en Hoeksmeer. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 19

20 Delfzijl Loppersum N996 Appingedam Bedum N46 Ten Boer N33 N360 N865 ARCHEOLOGIE zoekgebied lage verwachtingswaarde middelhoge verwachtingswaarde hoge verwachtingswaarde archeologisch monument Groningen Tracé alternatief G 20 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

21 ARCHEOLOGIE Veel wierden zijn aangewezen als archeologisch monument. Daarnaast zijn de archeologische verwachtingswaarden in kaart gebracht. In het studiegebied zijn de hogere kwelderwallen, waarop lange tijd de bewoning geconcentreerd was, aangewezen als gebieden met een hoge verwachtingswaarde (hoge kans op het aantreffen van archeologische vondsten). De veengebieden die lange tijd onbewoond zijn geweest kennen een lage verwachtingswaarde. In het studiegebied liggen verscheidene huiswierden. Naast de archeologie zijn vaak ook de opstallen op de huiswierden beschermd. Zo heeft de gemeente Slochteren in haar Structuurvisie Buitengebied de beschermingsstatus van de huiswierden vastgelegd. Langs de zuidzijde van het Eemskanaal ligt nabij Woltersum een archeologisch monument. In een vervolguitwerking van het voorkeurstracé zal de archeologie meer in detail onderzocht moeten worden. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 21

22 Delfzijl Loppersum N996 Appingedam Tracédeel N865 N33 Bedum N46 Ten Boer N33 N360 Tracédeel Slibdepot N865 N865 TRACÉ VARIANTEN Basistracé alternatief G Var 1: Aansluiting Appingedam Zuid Groningen Tracédeel Oostelijke Ringweg Meerstad Slibdepot Var 2: Aansluiting Appingedam Zuid + omleg N33 Var 3:Aansluiting Laskwerderweg 22 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

23 3 TRACÉBESCHRIJVING MET VARIANTENSTUDIE Dit hoofdstuk beschrijft hoe alternatief G tot stand is gekomen. Een variantenstudie van de aansluiting van het tracé op de N33 ten zuiden van Appingedam maakt hier onderdeel van uit.. In alle varianten is een aansluiting met de N865 Ten Post Schildwolde, inclusief de hiervoor noodzakelijke aanpassingen aan de N865 zelf, opgenomen. Vertrekpunt Naast de gebruikelijke verkeerstechnische ontwerpeisen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd als vertrekpunt voor de ontwikkeling een alternatief tracé ten zuiden van het Eemskanaal: de ontwerpuitgangspunten Duurzaam Veilig, met daarin de minimale afstand tot de dijk van het Eemskanaal, een wegbreedte van 7,5 meter, sloot, waar nodig een parallelweg, etc; nabij Groningen wordt aangesloten op alternatief E tussen de aansluiting met de Oostelijke Ringweg (aansluiting Driebond) en de oversteek van het Eemskanaal; de aansluiting op de N33 is ten zuiden van Appingedam; zo dicht mogelijk langs het Eemskanaal; de ligging van de energie-infrastructuur; de ligging van natuurgebieden; de ligging van archeologische monumenten en waardevolle landschapselementen. Tracévarianten Op basis van bovenstaande uitgangspunten zijn in overleg met de omgeving drie tracévarianten ontwikkeld. Gebleken is dat er verschillende oplossingen zijn voor de wijze waarop aangesloten wordt op de N33 nabij Appingedam (tracédeel N865-N33). Aansluiting N865 Aansluiting N33 Zonder aansluiting N865 Met aansluiting N865 + aanpassingen N865 Aansluiting Appingedam Zuid Variant 1 Variant 1A Aansluiting Appingedam Zuid + omleg N33 Variant 2 Variant 2A Aansluiting Laskwerderweg Variant 3 Variant 3A Tracévarianten BESCHRIJVING TRACÉDELEN Tracédeel Oostelijke Ringweg Meerstad Slibdepot Alternatief G voert deels door het nieuwe stadsdeel Meerstad en sluit aan op de Oostelijke Ringweg van Groningen. Dit gedeelte van het tracé komt overeen met alternatief E uit het hoofdrapport en valt samen met de hoofdontsluiting van Meerstad. Vervolgens kruist de weg het Slochterdiep met een viaduct en buigt daarna af richting het Eemskanaal. Tot aan het slibdepot ligt de weg strak langs het kanaal. In alternatief E wordt het Eemskanaal gekruist met een brug. De bocht die nodig is voor deze brug gaat om het slipdepot heen. Voor PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 23

24 alternatief G is deze bocht niet nodig en vanuit verkeerstechnische overwegingen en het uitgangspunt van bundeling met het kanaal zelfs ongewenst. Omdat het slibdepot geen onderdeel is van de EHS is gekozen om het slibdepot te doorsnijden. Tracédeel Slibdepot N865 Het tracé loopt tot voorbij Blokum direct ten zuiden van het Eemskanaal. Omdat de aardgaslocatie nabij de N865 te dicht op het kanaal ligt, is gekozen om het tracé ten zuiden van de aardgaslocatie te plannen. Deze ligging is ook noodzakelijk gelet op de ruimtelijke inpassing van de ongelijkvloerse passage van de N865 of een eventuele aansluiting. Om de woningen langs het kanaal ter hoogte van Woltersum te sparen, is gekozen om het tracé eerder dan strikt noodzakelijk af te laten buigen. Daarvoor is een knip in de Laanweg noodzakelijk. De bereikbaarheid van de woningen ten noorden van het tracé kan worden geborgd via de bestaande route langs de zuidzijde van het kanaal. Deze sluit bij de Bloemhofbrug aan op de N865. Ongelijkvloerse passage of aansluiting N865 Ter hoogte van de N865 kan enerzijds gekozen worden voor een ongelijkvloerse passage. Doordat geen aansluiting is gepland, zal geen uitwisseling van verkeer plaatsvinden tussen het nieuwe tracé en de N865. Anderzijds kan gekozen worden voor het realiseren van een volwaardige aansluiting in de vorm van een rotonde. Omdat de N865 een provinciale weg is, ligt het voor de hand om te kiezen voor een volwaardige aansluiting. Met berekeningen in het verkeersmodel (zie verderop in dit hoofdstuk en bijlage 1) is onderzocht welke gevolgen het al dan niet aansluiten van de N865 op het tracé heeft voor de verkeersstromen in de omgeving. Hieruit blijkt dat het aansluiten van de N865 duidelijk waarneembare gevolgen heeft voor de verkeersstromen van de N865 ten noorden van het Eemskanaal (traject Ten Post nieuwe aansluiting) en de N360, maar nauwelijks waarneembare gevolgen heeft voor de N865 ten zuiden van het Eemskanaal (traject nieuwe aansluiting Schildwolde). Tracédeel N865 N33 Ten oosten van de N865 ligt direct langs het Eemskanaal een voormalig slibdepot. Omdat dit gebied onderdeel is van de EHS buigt het tracé pas nabij Overschild weer terug naar het kanaal. Om verkeershinder te voorkomen wordt de bebouwing van Overschild op zo groot mogelijke afstand gepasseerd. Ter plaatse van de Kanaalweg volgt het tracé weer het kanaal en ligt het op circa 100 meter van de meest noordelijke woningen van Schildwolde woningen (Kanaalweg). Aansluiting nieuwe tracé op de N33 Voor de aansluiting van het nieuwe tracé op de N33 zijn drie varianten geschetst: 1. Aansluiting bij de bestaande aansluiting Appingedam Zuid Het tracé loopt tot aan Appingedam veel mogelijk direct ten zuiden van het Eemskanaal. Omdat de aardgaslocatie tussen Overschild 24 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

25 en Appingedam op voldoende afstand ligt van het kanaal is een ongehinderde passage langs de noordzijde van de aardgaslocatie mogelijk. De vaarweg Groeve Zuid is onderdeel van het Basistoervaartnet (verbinding Schildmeer Eemskanaal) en zal daarom gekruist worden door middel van een beweegbare brug met een doorvaarthoogte van 4 meter en spertijden in de spits. De aansluiting van het tracé op de N33 wordt gecombineerd met de bestaande nu nog gelijkvloerse aansluiting Appingedam Zuid. Zodoende kan ook de huidige infrastructurele situatie ter plaatse verbeterd worden. 2. Aansluiting bij de bestaande aansluiting Appingedam Zuid + omlegging N33 Variant 2 is een uitbreiding van variant 1. Deze variant geeft invulling aan de beleidswens om op de langere termijn de N33 tussen Zuidbroek en de Eemshaven te verdubbelen; de no regret maatregel. In aanvulling op deze beleidswens zou de slinger die de N33 nu maakt tussen Tjuchem en de brug over het kanaal afgesneden kunnen worden door het realiseren van een nieuw tracégedeelte ten oosten van de huidige N33. Hiermee ontstaat enerzijds een meer rechtstreekse verbinding tussen Zuidbroek en de Eemshaven en anderzijds een eenduidiger wegenstructuur ten zuiden van Appingedam en Delfzijl. Het huidige tracé van de N33 ten zuiden van Appingedam wordt dan het begin van de nieuwe N360 en sluit met een ongelijkvloerse aansluiting aan op de N33. Ter plaatse van deze aansluiting wordt tevens aangesloten op de N362 richting het havengebied van Delfzijl. 3. Aansluiting bij de Laskwerderweg In deze variant wordt de aansluiting op de N33 gerealiseerd op de locatie waar in de huidige situatie de Laskwerderweg de N33 ongelijkvloers passeert. Om goed uit komen voor deze aansluiting buigt het tracé eerder af van het Eemskanaal en wordt de aardgaslocatie tussen Oveschild en Appingedam aan de zuidkant gepasseerd. Op het laatste gedeelte volgt het nieuwe tracé de huidige Groeveweg en Laskwerderweg. Aanpassingen N360 Een gedeelte van het verkeer dat in de huidige situatie gebruik maakt van de N360 zal gebruik gaan maken van alternatief G. In welke mate deze verschuiving van verkeersstromen optreedt, blijkt af te hangen van de keuze tussen het wel of niet aansluiten van de N865. Indien de N865 wel aangesloten wordt, zullen delen van de bestaande N360 zodanig weinig verkeer aantrekken dat het mogelijk is delen in te richten tot erftoegangsweg (60 km/uur) waarop lokaal verkeer, landbouwverkeer en eventueel openbaar vervoer gecombineerd worden. Ook kan de fi etsverbinding langs het huidige tracé opgewaardeerd worden tot een Fietsroute Plus (zie hoofdrapport). Indien de N865 niet aangesloten wordt zal afwaardering waarschijnlijk niet mogelijk zijn omdat de intensiteiten op het huidige tracé van de N360 te hoog blijven. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 25

26 Basismodel (2020) Effect nieuw tracé Effect nieuw tracé + aansluiting N N993 N N a a N N N N b N A7 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

27 TOETSING VARIANTEN Methode De varianten zijn door middel van een multicriteria-analyse (MCA) getoetst en vergeleken. De MCA is een evaluatiemethode waarmee een onderbouwde en integrale keuze gemaakt kan worden voor verkeerskundige, economische en landschappelijke aspecten van de nieuwe weg. De varianten zijn getoetst ten opzichte van de autonome situatie in 2020, oftewel de situatie dat er geen grote wijzigingen aan de N360 zullen plaatsvinden (maar bijvoorbeeld wel autonome groei van het autoverkeer). Daarbij is gekeken of de varianten een positief of negatief effect hebben op het betreffende criterium, aangegeven met een + of een -. Een neutraal of geen signifi cant effect is aangegeven met een 0. De toetsing betreft een eerste globale verkenning van de varianten en een inschatting van de effecten. De toetsing is gebaseerd op bureauonderzoek voor de betreffende criteria en niet op gedetailleerd gebiedsgericht onderzoek. Een diepgaande toetsing zal plaatsvinden in de m.e.r.-procedure. TOETSING VERKEER & MILIEU De varianten ondermeer getoetst op verkeerskundige en milieuaspecten. De verkeerskundige aspecten spelen de hoofdrol. Immers, de varianten zullen in eerste instantie moeten voldoen aan de hoofddoelstelling van de planstudie, namelijk het bieden van een oplossing voor de verkeersproblematiek. Een variant met een te laag verkeersoplossend vermogen zal dan niet reëel zijn om verder uit te werken. De varianten zijn beoordeeld op de volgende criteria: Effecten op en rond het nieuwe tracé zuidzijde Eemskanaal; Effecten op en rond het huidig tracé van de N360; Effecten op en rond de overige wegen in de regio (structuurniveau). Uit de toetsing blijkt dat de wijze waarop de aansluiting nabij de N33 wordt vormgegeven weinig onderscheidend is op het gebied van verkeer en milieu. Het al dan niet aansluiten van het nieuwe tracé op de N865 is veel duidelijker onderscheidend. De nadruk van de toetsing ligt dan ook vooral op de varianten met en zonder aansluiting N865. Beide situaties zijn doorgerekend met het OmniTRANS verkeersmodel Regiovisie Groningen Assen welke ook is gebruikt in het hoofdrapport. Hierbij is gebruik gemaakt van het prognosejaar 2020 als basismodel, dit is de autonome situatie. Voor een aantal referentiepunten zijn de intensiteiten weergegeven in de kaart hiernaast. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 27

28 Naast de bovengenoemde aspecten zijn ook de verandering in de verkeersveiligheid en de milieusituatie getoetst. Dit zijn aspecten die aanwonenden direct raken en worden derhalve in dit stadium al meegewogen. Effecten op en rond het nieuwe tracé zuidzijde Eemskanaal Verkeersafwikkeling (doelmatigheid) Het verkeer vanuit Appingedam en Delfzijl zal ten opzichte van de huidige N360 een kortere reistijd hebben omdat het niet meer door de bebouwde kom van Ten Boer en Groningen hoeft en omdat op het nieuwe tracé grotendeels 80 km/u gereden mag worden. Dit geldt voor alle varianten in redelijk gelijke mate. De verkeersafwikkeling en gebruikskwaliteit zal bij een aansluiting op de N865 (variant A) sterker verbeteren omdat het tracé een aantrekkelijke optie wordt voor verkeer vanuit Ten Post. In de situatie zonder aansluiting op de N865 bedraagt de verkeersintensiteit op het nieuwe tracé mvt/etmaal (motorvoertuigen per etmaal). Nabij de aansluiting met de Oostelijke Ringweg (aansluiting Driebond) is dit aantal gestegen tot mvt/etmaal omdat het tracé gecombineerd wordt met de hoofdontsluiting van Meerstad. Het verkeer van en naar Meerstad bedraagt in de autonome situatie mvt/etmaal, oftewel een verschil van Blijkbaar zal een deel van het verkeer op het nieuwe tracé geen gebruik maken van de aansluiting Driebond. Waarschijnlijk wordt dit veroorzaakt doordat de hoofdontsluiting van Meerstad op de Oostelijke Ringweg (aansluiting Driebond) in de autonome situatie al een knelpunt is. Uit de verkeersintensiteiten nabij de aansluiting van de N360 op de Oostelijke Ringweg kan afgeleid worden dat een deel van het verkeer via Ruischerbrug weer terugrijdt naar de N360. In de situatie mét een aansluiting op de N865 bedraagt de verkeersintensiteit op het nieuwe tracé respectievelijk (westzijde aansluiting N865) en mvt/etmaal (oostzijde aansluiting N865). Dit is een toename ten opzichte van de situatie zonder aansluiting van respectievelijk en mvt/ etmaal. De verkeersintensiteit op het nieuwe tracé gecombineerd met de hoofdontsluiting van Meerstad bedraagt mvt/etmaal nabij de aansluiting met de Oostelijke Ringweg. Dit is een toename van mvt/etmaal ten opzichte van de situatie zonder aansluiting. Een tracé mét aansluiting op de N865 is dus doelmatiger dan een nieuw tracé zonder aansluiting op de N865. Combinatie auto, openbaar vervoer en landbouwverkeer In alle varianten kan langs het nieuwe tracé waar nodig een parallelweg voor landbouwverkeer worden gerealiseerd. Het openbaar vervoer kan gecombineerd worden afgewikkeld met het autoverkeer. Barrièrewerking De barrièrewerking van alternatief G zal relatief beperkt zijn. Het het tracé wordt zoveel mogelijk gebundeld met het Eemskanaal. 28 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

29 In variant 3 (aansluiting Laskwerderweg) is de barrièrewerking sterker omdat eerder wordt afgeweken van het Eemskanaal. Ruimtebeslag woon- en werkgebieden Door de sterke bundeling met het Eemskanaal is het ruimtebeslag in alle varianten relatief beperkt. Hiervoor dienen evenwel vier boerderijen en twee woningen geamoveerd te worden. Drie andere woningen kunnen aangesloten worden op een parallelweg. Verkeersveiligheid en milieuhinder Alternatief G wordt ingericht conform de inrichtingscriteria Duurzaam Veilig. Daarmee is een verkeersveilige situatie gegarandeerd. Het aantal woningen dat in de wettelijke geluidszone van 250 meter van het tracé komt te liggen en mogelijk hinder ondervindt is relatief beperkt. Verwacht wordt dat, eventueel door het nemen van geluidsreducerende maatregelen, voldaan kan worden aan de voorkeursgrenswaarde uit de Wet Geluidhinder. Ook op het gebied van luchtkwaliteit wordt geen overschrijding van wettelijke normen verwacht. Variant 3 zal naar verwachting extra milieuhinder opleveren voor de EHS gebied rond het Schildmeer. Effecten op en rond het huidig tracé van de N360 Verkeersafwikkeling (verbetering doorstroming) Op de N360 tussen Ruischerbrug en Appingedam neemt de intensiteit af met mvt/etmaal in de situatie zonder aansluiting op de N865. Mét een aansluiting op de N865 blijkt de afname van het verkeer veel groter te zijn ( mvt/ etmaal). Tussen Groningen en Ten Post is sprake van meer dan een halvering van het verkeersaanbod. Blijkbaar is het nieuwe tracé inclusief aansluiting op de N865 een aantrekkelijk alternatief voor het verkeer op de huidige N360. In de situatie zonder aansluiting op de N865 zal de doorstroming op het traject Ten Boer Groningen slechts licht verbeteren. Deze verbetering zal sterker zijn in de situatie mét aansluiting op de N865. Een tracé mét aansluiting op de N865 is dus doelmatiger dan een nieuw tracé zonder aansluiting op de N865. Overigens geldt voor beide situaties dat het geen oplossing biedt voor de situatie nabij de aansluiting met de Oostelijke Ringweg. Die blijft namelijk problematisch als gevolg van de ontoereikende capaciteit van de kruispunten. Combinatie auto, openbaar vervoer en landbouwverkeer Een gedeelte van het verkeer dat in de huidige situatie gebruik maakt van de N360 zal gebruik gaan maken van het nieuwe tracé ten zuiden van het Eemskanaal. In welke mate deze verschuiving van verkeersstromen optreedt, hangt af van de keuze tussen het wel of niet aansluiten van de N865. Indien de N865 wel aangesloten wordt, zullen delen van de bestaande N360 zodanig weinig verkeer aantrekken dat het mogelijk is om deze delen her in te richten tot erftoegangsweg (60 km/uur). Dit zal vooral gelden voor het traject Groningen - Ten Post. Op erftoegangswegen kunnen lokaal verkeer, landbouwverkeer en eventueel openbaar PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 29

30 Criterium Tracévariant Nieuw tracé zonder aansluiting N865 Nieuw tracé met aansluiting N865 NIEUW TRACÉ ZUIDZIJDE EEMSKANAAL Verkeersafwikkeling (doelmatigheid) Combinatie auto en OV met landbouwverkeer Barrièrewerking 0 0 (variant 3: -) Ruimtebeslag woon- en werkgebieden 0/- 0/- Verkeersveiligheid en milieuhinder + (variant 3: 0/+) HUIDIG TRACÉ N360 + Verkeersafwikkeling (verbetering doorstroming) Combinatie auto en OV met landbouwverkeer Barrièrewerking, verkeersveiligheid en milieuhinder /+ + OVERIGE WEGEN IN DE REGIO (STRUCTUURNIVEAU) Verkeerafwikkeling (bundeling verkeer op stroomwegen) Verkeersafwikkeling (toeleidende wegen) Barrièrewerking, verkeersveiligheid en milieuhinder Toetsingstabel verkeer en milieu voor de varianten bij Appingedam + positief effect (kans) - negatief effect (aantasting) 0 vrijwel geen effect

31 vervoer gecombineerd afgewikkeld worden. Indien de N865 niet aangesloten wordt zal afwaardering waarschijnlijk niet mogelijk zijn omdat de intensiteiten op het huidige tracé van de N360 te hoog blijven. Barrièrewerking, verkeersveiligheid en milieuhinder Langs het gehele traject van de huidige N360 zal een afnemende intensiteit een positief effect hebben op de verkeersveiligheid en een afname van milieuhinder en barrièrewerking tot gevolg hebben. Bij een aansluiting op de N865 zal deze afname in sterkere mate gelden. Effecten op en rond de overige wegen in de regio Verkeersafwikkeling (bundeling verkeer op stroomwegen) Het nieuwe tracé (zonder aansluiting op de N865) leidt naast een afname van de verkeersintensiteit op de huidige N360 ook tot een afname op de stroomwegen tussen Groningen en Appingedam/Delfzijl (N33 N387 A7 en N46). Op de route N33 - N387 - A7 neemt de intensiteit af met mvt/ etmaal. Op de route N996 - N46 is de afname met mvt/etmaal relatief beperkt. Deze effecten gelden ook voor de situatie mét aansluiting op de N865. Per saldo heeft het tracé dus een aanzuigende werking op de stroomwegen tussen Groningen en Delfzijl. Omdat de N360 gecategoriseerd is als gebiedsontsluitingsweg en niet als stroomweg is hiermee feitelijk sprake van een verkeerde bundeling van verkeer, namelijk een bundeling op een gebiedsontsluitingsweg vanaf de stroomwegen. Dit is niet conform het provinciaal beleid en de doelstelling van Duurzaam Veilig, welke uitgaan van bundeling van verkeer op stroomwegen. Verkeersafwikkeling (functie toeleidende wegen) Het nieuwe tracé (zonder aansluiting N865) heeft geen noemenswaardige gevolgen voor de verkeersintensiteit op de wegen die haaks staan op bovengenoemde wegen, de zogenaamde toeleidende wegen (N993 Sint Annen Ten Boer en N865 Ten Post Schildwolde). Het nieuwe tracé leidt wel tot een toename van verkeer op de hoofdontsluiting van Appingedam in zuidelijke richting (N989). De toename is met 900 mvt/etmaal beperkt. De situatie mét aansluiting op de N865 heeft echter wel aanzienlijke gevolgen voor de N865 voor wat betreft het traject tussen Ten Post en de nieuwe aansluiting. De verkeersintensiteit op dit traject bedraagt mvt/etmaal. Dit is een aanzienlijke toename ten opzicht van de situatie zonder aansluiting (3.800 mvt/etmaal). Een dergelijke intensiteit zal vooral in de bebouwde kom van Ten Post negatieve effecten opleveren op het gebied van verkeershinder en verkeersveiligheid. In hoofdstuk 4 worden voorstellen gedaan voor aanpassingen aan de N865 zodat negatieve effecten voorkomen kunnen worden. Daarnaast is een lichte stijging van de verkeersintensiteit waar te nemen op de N993 tussen Sint Annen en Ten Boer (600 mvt/etmaal). Het PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 31

32 nieuwe tracé, zowel met als zonder aansluiting op de N865, leidt tenslotte tot een kleine verschuiving van verkeer vanaf de N987 (Siddeburen-Wagenborgen) naar de N362 (N33-Oosterhorn). Het gaat om circa mvt/etmaal. De toename op de hoofdontsluiting van Appingedam in zuidelijke richting (N989) bedraagt mvt/etmaal. Barrièrewerking, verkeersveiligheid en milieuhinder De situatie mét aansluiting op de N865 heeft aanzienlijke gevolgen voor de N865 voor het traject tussen Ten Post en de nieuwe aansluiting. De verkeersintensiteit op dit traject bedraagt mvt/etmaal. Een dergelijke intensiteit zal vooral in de bebouwde kom van Ten Post negatieve effecten opleveren op het gebied van barrièrewerking, verkeersveiligheid en milieuhinder. In hoofdstuk 4 worden voorstellen gedaan voor aanpassingen aan de N865 zodat negatieve effecten voorkomen kunnen worden. De overige toenames in verkeersintensiteiten zijn niet zodanig dat een forse toename van barrièrewerking, verkeersonveiligheid en milieuhinder is te verwachten. 32 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

33 TOETSING RUIMTELIJKE KWALITEIT Een nieuwe weg kan op verschillende manieren aangelegd worden. Het gaat daarbij niet alleen om het bepalen van het vanuit verkeerskundig oogpunt beste tracé, maar ook over de manier waarop de weg invloed heeft op de ruimtelijke kwaliteit. Hoe wordt bijvoorbeeld een dorp benaderd, op welke manier kruist de weg andere wegen, of in welke mate worden landbouw- en natuurgebieden doorsneden? Om dit belang ook mee te laten wegen, zijn de varianten getoetst op ruimtelijke kwaliteit. Ruimtelijke kwaliteit gaat over het landschap dat we buiten zien, over patronen en structuren, de kenmerkende openheid en cultuurhistorisch waardevolle objecten. Het gaat ook over het landschap dat we niet meer zien, over de archeologie verborgen in de bodem. Daarnaast gaat ruimtelijke kwaliteit over het belang van de ruimte voor landbouw, ecologie en recreatie. Het tracé van alternatief G ligt voor het grootste deel strak gebundeld met het Eemskanaal. Deze bundeling zorgt voor een logisch tracé: de weg volgt een rechte en directe lijn tussen Groningen stad en Appingedam. Door de bundeling met het Eemskanaal worden het open landschap en de landbouwgronden niet extra doorsneden. Wel doorsnijdt het tracé enkele waardevolle elementen, zoals de lintbebouwing langs de Woldweg, een archeologisch monument en een ecologische verbindingszone. De bundeling met het Eemskanaal biedt kansen voor een herkenbaar wegprofi el met een eigen onderscheidende identiteit (zie hoofdstuk 4). In deze variantentoetsing is sec gekeken naar de aansluiting bij Appingedam. Derhalve zijn de hierboven beschreven kwaliteiten/knelpunten voor het gehele traject van alternatief G niet meegenomen in de effectbepaling. De effecten zijn weergegeven in de de toetsingstabel op de volgende pagina. In de volgende alinea s worden de effecten op de verschillende toetsingscriteria nader toegelicht. Kenmerkende patronen en structuren Variant 1 volgt zo lang mogelijk de lange rechte lijn van het Eemskanaal. Het kavelpatroon wordt daardoor beperkt doorsneden. Wel worden de waterloop de Groeve en het lint langs de Woldweg doorsneden. In de tweede variant wordt daarnaast de N33 omgelegd. De nieuwe ligging van de N33 voegt zich beter in het kavelpatroon dat hier aanwezig is. Dit alternatief scoort daardoor iets beter dan variant 1. De derde variant heeft een autonome richting ten opzichte van het kavel en wegenpatroon. Haar diagonale doorsnijding doet afbreuk aan de overheersende richting in het landschap. Openheid Geen van de varianten scoort positief op openheid. Positief scoren op openheid betekent dat de oplossing ruimte toevoegt. Dit PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 33

34 Criterium Tracévariant 1 Aansluiting Appingedam Zuid 2 Aansluiting Appingedam Zuid + omleg N33 3 Aansluiting Laskwerderweg Kenmerkende patronen en structuren - 0/- - Openheid Leefbaarheid dorpen Cultuurhistorische waarden - - 0/- Archeologische waarden Recreatieve toegankelijkheid 0/- 0/- 0/- Landbouwkundige gebruikswaarde Ecologische waarde 0/- 0/- - Beleving door de automoblist positief effect (kans) - negatief effect (aantasting) 0 vrijwel geen effect Toetsingstabel ruimtelijke kwaliteit voor de drie varianten

35 kan door bestaande (opgaande) elementen in het landschap weg te halen, zoals wegen of bossages. Door de koppeling aan het Eemskanaal scoort variant 1 neutraal. Variant 2 verlegt de N33 en voegt geen extra weg toe door het open landschap. Dit heeft weinig tot geen effect op de openheid. Het tracé van variant 3 verkleint de maat van het landschap. De openheid en het gevoel van ruimte nemen af doordat de weg een open gebied doorkruist. Leefbaarheid dorpen De leefbaarheid van de dorpen, in dit geval het lintje langs de Woldweg en het dorp Tjuchem, gaat niet vooruit. De varianten 1 en 2 doorsnijden het lintje langs de Woldweg. Met het verleggen van de N33 komt de weg in variant 2 dichter bij Tjuchem te liggen. Beide varianten scoren negatief. Variant 3 scoort neutraal. De weg voert door een open landschap zonder noemenswaardige bebouwing. Cultuurhistorische waarden De cultuurhistorische waarden bestaan uit het bebouwingslint langs de Woldweg, de waterloop de Groeve en de molen. De varianten 1 en 2 doorsnijden het bebouwingslint langs de Woldweg en de Groeve en doen afbreuk aan de cultuurhistorische waarde van het gebied. Variant 3 scoort iets beter omdat het lint niet wordt doorsneden, wel vindt doorsnijding van de Groeve plaats. Archeologische waarden De archeologische verwachtingswaarde is laag tot middelhoog. In alle drie de varianten wordt langs het Eemskanaal een archeologisch momument uit de Romeinse Tijd doorsneden. Recreatieve toegankelijkheid De recreatieve toegankelijkheid van het gebied heeft betrekking op fi etsers en watersport. De varianten scoren licht negatief. Het onderhoudspad aan de zuidzijde van het Eemskanaal vormt een (recreatie) fi etsroute. In alle drie de varianten worden een aantal toevoerroutes vanuit het zuiden door het nieuwe tracé doorsneden. (Dit kan opgelost worden door op een strategische plaats een fi etstunneltje te realiseren.) Daarnaast neemt de attractiviteit van de fi etsroute langs het kanaal af door de bundeling met het autoverkeer. De waterverbinding Schildmeer - Appingedam via de Groeve is een belangrijke recreatieve route. De kruising van het tracé met deze watergang moet hierop worden aangepast (ophaalbrug). Landbouwkundige gebruikswaarde De landbouwkundige gebruikswaarde neemt af in alle varianten. In variant 1 en 2 komt een boerderij tussen het Eemskanaal en het nieuwe tracé te liggen. De boerderij wordt daardoor afgesneden van een deel van landerijen. Variant 3 doorsnijdt op een PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 35

36 VARIANTKEUZE diagonale manier de percelen van enkele boerderijen zodat herverkavelen hier noodzakelijk is. Ecologische waarde Het Schildmeer met aangrenzende percelen en het voormalig slibdepot ten oosten van de Bloemhofbrug zijn de meest waardevolle natuurgebieden in het zoekgebied (onderdeel EHS). Variant 3 passeert het Schildmeer rakelings en scoort derhalve negatiever dan de andere varianten. In alle varianten worden een ecologische verbindingszone en bos- en natuurgebieden buiten de EHS doorsneden. Beleving door de automobilist De beleving vanaf de weg is in alle drie de varianten anders. Variant 1 en 2 zijn lang gekoppeld aan het Eemskanaal waardoor de automobilist de bundeling met het kanaal zo lang mogelijk ervaart. Over het grootste deel van het totale traject van Groningen naar Appingedam is er sprake een eenduidig profi el. Dit is niet het geval bij variant 3 waarbij de weg vroegtijdig afbuigt van het het Eemskanaal. Verkeer & milieu Op basis van deze eerste analyse kan worden geconcludeerd dat variant 1 en 2 op onderdelen iets beter scoren dan variant 3, maar dat de wijze van aansluiting op de N33 verder weinig onderscheidend is. Daarnaast blijkt dat het aansluiten van het nieuwe tracé op de N865 vanuit verkeerskundig oogpunt een toevoeging is die de doelmatigheid van het nieuwe tracé sterk zal vergroten. De aansluiting leidt namelijk tot een veel sterkere afname van het verkeer op de huidige N360 tussen Groningen en Ten Post. Wel moet aandacht worden besteed aan het oplossen van de negatieve effecten van deze oplossing, met name de toename van het verkeer tussen Ten Post en de nieuwe aansluiting. Ruimtelijke kwaliteit Geen van de varianten scoort positief of levert een extra bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit. In alle varianten komt de historische noord-zuid relatie tussen Appingedam en het Schildmeer met het lint aan de Woldweg onder druk te staan. Ook worden recreatieve routestructuren doorsneden. Variant 3 doet de meeste afbreuk aan bestaande waarden, waarbij het doorsnijden van landschapspatronen, een aantasting van de openheid en de mogelijke aantasting van de ecologische waarde van het Schildmeer het meest in het oog springen. Alle varianten verminderen de landbouwkundige gebruikswaarde. Dit is een punt van aandacht voor het vervolg. 36 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

37 Variantkeuze Geconcludeerd wordt dat de varianten 1 en 2 het best scoren. Waarbij variant 2 een uitbreiding is van variant 1. Aansluiten op de N865 is in alle gevallen ingrijpend voor Ten Post. Gelet op de onzekerheden omtrent de verdubbeling van de N33 tussen Zuidbroek en de Eemshaven, en daarmee de aanleiding tot het omleggen van de N33 nabij Appingedam, is vooralsnog gekozen om alleen variant 1 uit te werken en variant 2 als uitbreidingsoptie voor de langere termijn achter hand te houden. Variant 1 is wat dat betreft robuuster dan variant 3 omdat omlegging van de N33 eenvoudiger te realiseren blijft. Tevens wordt gekozen voor de aansluiting van het nieuwe tracé op de N865, inclusief maatregelen om negatieve effecten te voorkomen, omdat dit de doelmatigheid vergroot. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 37

38 G ZUIDZIJDE EEMSKANAAL Delfzijl hoofdweg huidig tracé hoofdweg nieuw tracé Loppersum nieuwe parallelweg nieuwe rondweg Ten Post Appingedam fi etsroute plus Bedum N46 Ten Boer N33 N360 N865 Groningen 38 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

39 4 UITWERKING In dit hoofdstuk is alternatief G, met daarin variant 1 bij Appingedam, uitgewerkt. Er worden voorbeelduitwerkingen gegeven voor een landschappelijk ontwerp van de weg. De uitwerkingen zijn ter inspiratie en hebben verder geen status. Daarnaast zijn de kosten globaal geraamd. VOORBEELDUITWERKING LANDSCHAPPELIJK ONTWERP Concept Het nieuwe tracé ligt parallel aan het Eemskanaal. De weg volgt de meest directe lijn tussen Groningen en Delfzijl. Kanaal en weg zijn vormgegeven als een samenhangende bundel. De bundel vormt een autonome structuur die als het ware los over het landschap ligt, dat wil zeggen dat het tracé zo min mogelijk reageert op lokale omstandigheden. Een brede populierenweide tussen weg en kanaal smeedt de bundel tot een eenheid en geeft het een eigen identiteit. De populierenweide zorgt voor voldoende afstand tot de dijk van het kanaal, dit zorgt voor een aangenaam en rustig wegbeeld. Aan de zuidzijde heeft de automobilist zicht over het weidse Groninger landschap. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 39

40 Bestaand profiel Eemskanaal Inpassing nieuwe weg langs kanaal met populierenweide 10 m 40 B OS C H S LAB B E R S & G RON T M IJ Op termijn verbreden van het kanaal

41 Deeluitwerking: Het tracé langs het Eemskanaal De profi elen op de pagina hiernaast geven inzicht in de relatie tussen het wegtracé en het kanaal, welke op termijn mogelijk verbreed wordt. De bundel weg en kanaal krijgt in het midden een populierenweide, een kilometerslange strook met drie rijen bomen. Gelijktijdig met de aanleg van de weg en de aanplant van de bomen wordt het dijklichaam van het Eemskanaal verbreed en wordt de kwelsloot een tiental meters verplaatst. Er ontstaat een breed dijklichaam met een fl auw afl opend talud richting de bomenweide en de weg. Een talud dat past bij de nieuwe breedte van de bundel. Een vroegtijdige aanleg van dit fl auwe brede talud heeft als bijkomend voordeel dat het grondlichaam zich goed kan zetten, alvorens op termijn wordt overgegaan tot verbreding van het kanaal. een populierenweide tussen eemskanaal en weg PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 41

42 Deeluitwerking: Meerstad Ter hoogte van Meerstad is het tracé van alternatief G gelijk aan alternatief E. De nieuwe weg volgt hier de geplande hoofdontsluiting van Meerstad. Deeluitwerking: Uitbuiking Ter hoogte van de Bloemhofbrug wijkt de N360 voor enkele kilometers van het Eemskanaal. Deze uitbuiking is nodig om een gaswinlocatie en een natuurgebied (onderdeel EHS) te ontwijken. Daarnaast is voldoende (opstel)ruimte nodig tussen de Bloemhofbrug (ophaalbrug) en de aansluiting van de N360 met de N865. Ook bij de uitbuiking dient het autonome karakter van het tracé behouden te blijven, er is sprake van een vloeiend tracé dat zo min mogelijk reageert op lokale omstandigheden. Deeluitwerking: Aansluiting op de N33 De aansluiting van de N360 op de N33 vergt een zorgvuldig ontwerp. Bij deze uitwerking is aansluiting gezocht bij het LOP Noord- Groningen. De LOP-deeluitwerking voor de recreatieve zone Schildmeer - Appingedam geeft aan dat recreatie en de ontwikkeling van een stevig groen raamwerk hier samen kunnen gaan. Het nieuwe tracé kan hieraan bijdragen door het bebouwingslint langs de Tolweg te verdichten. Door het aanbrengen van beplanting (laan, erfbeplanting) wordt de samenhang en herkenbaarheid van het lintje versterkt. Een tweetal nieuw aan te leggen fi etstunneltjes draagt bij aan de recreatieve toegankelijkheid van het gebied. Een aandachtspunt bij nadere uitwerking is ook de herkenbaarheid van de doorgaande route van de N360. Het tracé dient hier een herkenbaar onderscheidend profi el te krijgen zodat voor de automobilist duidelijk is wat de doorgaande route is. In de bocht met de aansluiting op de N33 kan de beleving van de automobilist fraai gericht worden op het weidse landschap door slechts een zijde van het viaduct (in de bocht) te beplanten. Deeluitwerking: De aansluiting op Ten Post De N865 (traject Ten Post nieuwe aansluiting) vormt een belangrijke aanvoerroute voor de N360. Om negatieve effecten van het verkeer door Ten Post te voorkomen wordt aan de oostzijde een rondweg gerealiseerd. Op de volgende pagina zijn twee voorbeelduitwerkingen gemaakt van de rondweg. In het eerste voorbeeld ligt de weg strak om het dorp heen, om het open landschap zo min mogelijk te doorsnijden. De restruimte tussen de weg en een bedrijf wordt ingevuld met beplanting. De weg vermijdt de open ruimte, maar doorkruist wel een kleinschalige ruimte in de dorpsrand. Over het Damsterdiep wordt een nieuwe brug aangelegd. In het tweede voorbeeld zoekt de weg een kortsluiting met de huidige N360 in oostelijke richting, waarbij deels gebruik wordt gemaakt van bestaande wegen. De dorpsrand blijft onaangeroerd, maar de open ruimte wordt doorsneden. 42 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

43 VOORBEELDUITWERKING AANSLUITING OP DE N33 Fietstunneltje Populierenweide Onbeplant talud als opening Beweegbare brug Verdichting Fietstunneltje Buitenbocht afkaderen met naar het weidse landschap in het lint beplanting PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 43

44 VOORBEELDUITWERKING RONDOM TEN POST VARIANT A aansluiting dmv rotonde beplanting kleinschalige dorpszone met groene nieuwe brug; het oude jaagpad langs het damsterdiep wordt geknipt archeologisch monument rondweg strak langs de dorpsrand uitbreiden bosje met bomenweide bestaand wandel / fi etspad m

45 VOORBEELDUITWERKING RONDOM TEN POST VARIANT B aansluiting dmv rotonde beplanting kleinschalige groene dorpszone met tracé over bestaande weg rondweg door het open gebied bestaand wandel / fi etspad wegbeplanting accentueert het oude tracé m

46 Zuidzijde Eemskanaal afgerond min 20% afgerond plus 20% afgerond min 20% afgerond plus 20% SEC Rotondes t.p.v. kruisingen N46/N Driebondsaansluiting Euvelgunne klaverblad op bestaande situatie Euvelgunne turbine kostenraming alternatief G

47 FINANCIËLE HAALBAARHEID De kosten van alternatief G zijn geraamd op miljoen euro (zie nevenstaande tabel). Voor de fi ets is uitgegaan van een Fietsroute Plus tussen Groningen en Ten Boer langs het bestaande tracé. Maatregelen voor het openbaar vervoer zijn in de raming nog niet meegenomen omdat invulling sterk afhankelijk is van het uiteindelijke voorkeursalternatief voor de auto. De scope en uitgangspunten voor de raming staan vermeld in bijlage 2 van het hoofdrapport. In de tabel zijn enerzijds de kosten voor de aanleg van het tracé zelf opgenomen en anderzijds de kosten voor de aansluiting van de N360 met de Oostelijke Ringweg (N46) en de N33. Voor de aansluiting met de Oostelijke Ringweg zijn meerdere opties mogelijk. Tevens zijn de aanpassingen aan het huidige tracé van de N360 meegenomen. Verder geldt als aandachtspunt dat in de ontwikkeling van de infrastructuur voor Meerstad niet is voorzien in een nieuwe aansluiting op de Oostelijke Ringweg. De verwachting is dat de aansluiting Driebondsweg in combinatie met de N360 en de knoop Euvelgunne doorstromingsproblemen zal opleveren. Om dit op te lossen zijn drie aansluitingsvarianten in beeld. De kosten voor de drie oplossingen lopen uiteen van 7-10 miljoen tot de meest duurzame oplossing van miljoen. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 47

48 Delfzijl Loppersum Appingedam Bedum N46 Ten Boer N33 ALLE ALTERNATIEVEN Siddeburen A: verbeteren bestaand tracé N360 N865 B: Opwaarderen bestaand tracé C: Zuidzijde Damsterdiep D: Ten Boer Noord E: Zuidzijde Klein Harkstede F: Parallel aan Eemskanaal Groningen G: Zuidzijde Eemskanaal 48 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

49 5 CONCLUSIES In deze studie is onderzocht of een tracé ten zuiden van het Eemskanaal (alternatief G) voldoende realistisch is om nader te onderzoeken in een milieueffectrapportage. Uit berekeningen met het verkeersmodel is gebleken dat alternatief G in combinatie met een aansluiting op de N865 leidt tot een forse afname van het verkeer op de huidige N360 (vooral tussen Groningen en Ten Post). Delen van de huidige N360 zullen zodanig weinig verkeer aantrekken dat het mogelijk is om deze gedeeltelijk in te richten als erftoegangsweg (60 km/uur) waardoor lokaal verkeer, landbouwverkeer en eventueel openbaar vervoer gecombineerd afgewikkeld worden. Dit heeft een positief effect op de verkeersveiligheid en een afname van milieuhinder en barrièrewerking tot gevolg op de huidige N360. gecategoriseerd is als gebiedsontsluitingsweg is hiermee sprake van een verkeerde bundeling van verkeer, namelijk een bundeling op een gebiedsontsluitingsweg ten koste van bestaande stroomwegen. Dit is niet conform het provinciaal beleid en de doelstelling van Duurzaam Veilig. * Conclusie is dat alternatief G bij kan dragen aan de doelstelling van de planstudie en daarmee ook voldoende realistisch is om nader te onderzoeken in een milieueffectrapportage. De kosten van de maatregelen zijn echter zodanig dat alternatief G niet te realiseren is binnen de huidige fi nanciële mogelijkheden (provinciaal MIT). De belangrijkste negatieve effecten van alternatief G zijn: een sterke verkeerstoename op de N865 traject Ten Post- Bloemhofbrug (circa 53%) als gevolg van de aansluiting van de N865 op het nieuwe tracé. Een dergelijke intensiteit zal vooral in de bebouwde kom van Ten Post verkeershinder en verkeersonveilige situaties veroorzaken. Dit kan voorkomen worden door een rondweg ten oosten van Ten Post te realiseren; een afname van verkeer op de route N33 N387 A7 (circa 30% op de N387). Dit alternatief heeft dus een aanzuigende werking op de bestaande stroomwegen tussen Groningen en Delfzijl. Dit is geen wenselijke ontwikkeling gelet op de provinciale wegencategorisering waarin de N33 en A7 aangemerkt zijn als stroomwegen. Omdat de N360 * Stroomwegen hebben een primaire verkeersfunctie, waarbij de doorstroming centraal staat. Stroomwegen zijn bedoeld voor een betrouwbare afwikkeling van relatief grote hoeveelheden verkeer met een hoge gemiddelde snelheid. Bij gebiedsontsluitingswegen A staat zowel doorstroming als uitwisseling van verkeer centraal. Deze wegen zijn bedoeld voor het verdelen en verzamelen van verkeer en het ontsluiten van bedrijventerrein, woonwijken, etc. PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 49

50 50 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

51 LITERATUUR Provincie Groningen (2008) Planstudie N360-N46 wegverbinding Groningen-Delfzijl, Verkeerskundig vooronderzoek Bosch Slabbers (2008) Planstudie N360, Analyse en toetsingscriteria Landschap, Cultuurhistorie en Archeologie (werkdocument) Grontmij (2008) N360 Groningen - Delfzijl, Inventarisatie en analyse beleid, verkeer en ruimtelijke ontwikkelingen (concept) Planstudie N360 Groningen-Delfzijl (2010), hoofdrapport fase 1 (inventarisatie) en fase 2 (alternatievenontwikkeling) PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 51

52

53 BIJLAGE REFERENTIEPUNTEN ALTERNATIEF G

54 N360 Groningen-Delfzijl Meerstad N46 N993 N996 N865 N387 N33 N989 N362 N987 Nieuw tracé ORW Ruischerbrug- Ten Post- Noord Zuid West Oost Noord Zuid Ten Post Delfzijl Telpunt A A 15B Basismodel (2020) nvt nvt Alternatief G zonder aansluiting N Verschil t.o.v. basismodel nvt nvt -3% -23% -29% -43% -31% 46% -2% 2% -9% -5% 0% -28% -29% 25% -17% 11% 12% -19% nvt nvt Alternatief G met aansluiting N Verschil t.o.v. basismodel nvt nvt -22% -51% -62% -59% -39% 69% 0% 12% -7% 53% 6% -29% -30% 25% -17% 14% 12% -19% nvt nvt referentiepunten N360 alternatief G 54 BOSCH SLABBERS & GRONTMIJ

55 Basismodel (2020) Effect nieuw tracé Effect nieuw tracé + aansluiting N N993 N N a a N N N N b N A7 PLANSTUDIE N360 GRONINGEN - DELFZIJL 55

56 Dit werk is auteursrechtelijk beschermd. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de opdrachtgever en Bosch Slabbers Tuin- en Landschapsarchitecten B.V. (hierna: Bosch Slabbers ). Bosch Slabbers heeft bij haar werkzaamheden de zorgvuldigheid in acht genomen die van haar kan worden verwacht. Aan de getoonde informatie in deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. Op onze werkzaamheden zijn de voorwaarden van toepassing zoals vastgelegd in De Nieuwe Regeling 2005 (DNR 2005). Bosch Slabbers heeft met zorgvuldigheid de beelden in deze publicatie geselecteerd. Het kan voorkomen dat niet alle rechthebbenden van de gebruikte beelden zijn achterhaald. Belanghebbenden worden verzocht contact op te nemen met Bosch Slabbers.

57 Parkstraat JC Arnhem T F arnhem@bosch-slabbers.nl

58