REACTIE. SCHULDIG VERZUIM VOOR PSYCHIATER DIE AGRESSIEVELING WEIGERT? Psychiater Boechout riskeert vervolging. Meer konden we toen niet doen

Transcriptie

1

2

3 SCHULDIG VERZUIM VOOR PSYCHIATER DIE AGRESSIEVELING WEIGERT? Psychiater Boechout riskeert vervolging Jonathan Jacob overleed aan politiegeweld nadat psychiatrie hem geweigerd had. REACTIE RUDY VERELST, gerechtspsychiater VAN ONZE REDACTEUR PIETER LESAFFER BRUSSEL Het onderzoek naar de dood van Jonathan Jacob (26) begin dit jaar in Mortsel is rond. De onderzoeksrechter stelt niet alleen een agent in verdenking voor opzettelijke slagen en verwondingen. Opvallend is dat hij ook de directeur en de psychiater van het Psychiatrisch Centrum van de Broeders Alexianen in Boechout voor de rechter wil brengen. Hij beschuldigt hen van schuldig verzuim omdat ze Jonathan Jacob vlak voor zijn dood weigerden op te nemen. De jongeman is na die weigering naar een politiecel in Mortsel gebracht, waar hij is overleden. De raadkamer moet begin november oordelen of de psychiater en de directeur effectief voor de rechter moeten verschijnen. Maar daar heerst nu al onrust over. Het kan elke psychiatrische beslissing erg kwetsbaar maken. Even de feiten. Begin dit jaar pakt de politie van Mortsel Jonathan Jacob op. De bodybuilder loopt s nachts in ontbloot bovenlijf rond en maakt een verwarde indruk. De agenten bellen met zijn vader, die meldt dat hij psychotisch wordt van de amfetaminen die hij slikt. De agenten brengen hem uiteindelijk naar het Psychiatrisch Centrum. Daar ontstaat een conflict omdat Jacob weigert de isoleercel binnen te gaan. De psychiater van dienst oordeelt dat de man te agressief is om te kunnen opgenomen worden, en de agenten brengen hem naar een politiecel. Ze schakelen daarbij het Bijzondere Bijstandsteam van de Antwerpse politie in. Zij spuiten hem daar in met een kalmeringsmiddel. Even later overlijdt de jongeman. Medisch onderzoek heeft al uitgewezen dat niet het kalmeringsspuitje fataal is geweest, maar wel het geweld dat met de inspuiting gepaard ging. De jongeman zat onder de plekken, het was een gescheurde lever die hem het leven heeft gekost. Is het Psychiatrisch Centrum mee schuldig aan deze tragische afloop? De directeur Johan Deforche wil nog niet reageren. De gedelegeerd bestuurder van de Broeders van Liefde, waarvan het centrum afhangt, doet dat wel al. Er zijn toen geen fouten gemaakt, zegt Raf De Rycke. Die man vertoonde extreem agressief gedrag. Hij was een gevaar voor de omgeving. Toen hij probeerde te ontsnappen, heeft de politie hem meegenomen. Het centrum kon op dat moment niks meer doen. Medicatie toedienen was ook onmogelijk, want de combinatie met eventuele drugs was te gevaarlijk geweest. Volgens De Rycke is dit incident een voorbeeld van het oneigenlijk gebruik van de gedwongen opname. De collocatie is bedoeld als een uitzonderlijke maatregel. Meer konden we toen niet doen Maar de laatste jaren komt steeds meer de vraag om mensen gedwongen op te nemen zodra ze onhandelbaar zijn, bijvoorbeeld door dronkenschap. Maar daar is die maatregel niet voor bedoeld. De vader van het slachtoffer, Jan Jacob, reageert eerder gelaten op Rudy Verelst. Pieter-Jan Vanstockstraeten Dit gaan we steeds meer meemaken. Vooral in de stedelijke context is er een toename van mensen met gedragsstoornissen. Vaak is dat in combinatie met middelengebruik. Ik begrijp dat het voor de politie niet altijd even gemakkelijk is om daarmee om te gaan. Maar ook voor de psychiatrie zijn dergelijke gevallen niet altijd even evident. Als sector moeten we ons beraden hoe we daarmee omgaan. We moeten ons voorbereiden op deze toenemende vraag. Daarbij zitten we in een spanningsveld. Enerzijds moeten we bekijken of we een instrumentarium hebben om deze mensen op te vangen, en dat vraagt om een creatieve aanpak. Anderzijds is de psychiatrie er niet om alle maatschappelijke problemen op te lossen. Er is een sfeer van: zodra er gedragsproblemen zijn, stuur je iemand door naar de psychiatrie. Maar wij hebben zeker niet altijd alle antwoorden. Bovendien moeten we er rekening mee houden dat de psychiatrie geen instantie voor ordehandhaving is, en dat helemaal ook niet wil of moet zijn. Deze zaak toont ook aan dat we onze beslissingen steeds beter moeten staven. De tijd is voorbij dat we niet moesten uitleggen waarom we iemand weigerden. Onze beslissingen worden meer in vraag gesteld dan vroeger. Ik ben in ieder geval benieuwd naar hoe de rechter erover oordeelt. Want dit gaat in essentie over de zorgvuldigheidsplicht: hebben de betrokken zorgverleners de vraag adequaat beantwoord? Dit gaat ook over de krijtlijnen van de psychiatrie. Wat doen we met mensen die niet in het klassieke psychiatrische plaatje passen? Hoe gaan we daar als maatschappij mee om? (pl) de beslissing van de onderzoeksrechter. Het gaat niet alleen om het psychiatrisch centrum, zegt hij. Het gaat ook om de beslissing om Jonathan, tegen alle medische adviezen in, een kalmeringsmiddel toe te dienen. Het gaat ook om de beslissing om het Bijzondere Bijstandsteam in te schakelen. Was dat wel nodig? Volgens Jan Jacob is zijn zoon maar twee minuten agressief geweest. En dan nog vooral verbaal agressief. Hij wilde gewoon de isoleercel niet in. Hij was daarvoor al twee keer gecolloqueerd, en hij had aan die isoleercel een trauma overgehouden. Vandaar zijn reactie. Ik denk dat de politie hem verkeerd inschatte omdat hij in ontbloot bovenlijf liep. Maar dat kwam door zijn psychose. Dat verdraagt hij geen kledij.

4

5