Het postinjectiesyndroom

Transcriptie

1 Het postinjectiesyndroom Psychiatrische afdeling Algemeen Ziekenhuis (PAAZ) Versie Mei objectid vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt,

2 Persoonlijke notities Inhoud 1. Inleiding p Verschillende producten p Post-injectiesyndroom p Symptomen p Gevolgen p Behandeling p Besluit p Contactgegevens p

3 1. Inleiding Persoonlijke notities Vanuit wetenschappelijk onderzoek en op basis van de besprekingen met onze patiënten weten we dat het vaak moeilijk is dagelijks medicatie te moeten innemen, zeker wanneer men zich goed voelt of wanneer men de indruk heeft dat deze medicatie neveneffecten geeft. Voor sommige medicaties (neuroleptica) bestaat het alternatief om dit tweewekelijks of maandelijks in de spieren te spuiten, zoals men bij een vaccin ook doet. Dit alternatief bestaat al vele jaren en lijkt steeds vaker te worden toegepast omdat blijkt dat patiënten dit makkelijker vinden en hun functioneren op lange termijn ook beter is. Op de PAAZ-afdeling stellen wij het alternatief van inspuiting dan ook systematisch voor bij de behandelopties om op die manier iedereen de keuze te geven welke wijze van toediening de voorkeur heeft. Omdat wij vaststellen dat er een groot gebrek aan informatie bestaat betreffende de mogelijke neveneffecten, trachten wij in deze brochure een korte beschrijving te geven van het post-injectie syndroom. 2. Verschillende producten Er bestaan verschillende soorten medicatie die in een behandeling gebruikt kunnen worden. Er wordt altijd met tabletten gestart om na te gaan of de medicatie doet wat ervan verwacht wordt en of ze ook goed verdragen wordt. Eens iedereen, dus ook de patiënt, het erover eens is dat het juiste product gebruikt wordt, kan overgegaan worden tot de mogelijkheid van inspuiting, als deze tenminste bestaat voor het gekozen medicament. Bij Zypadhera, één van de inspuitbare neuroleptica treedt in zeldzame gevallen een bijzonder syndroom op, dat het postinjectie-syndroom genoemd wordt. 2 7

4 8. Contactgegevens Afdelingspsychiaters Dr. Sven Estercam Dr. Emmanuel Maes Dr. Gert Neirinck Tel.: Hoofdverpleegkundige Frederic Ulburghs Tel.: Algemene contactgegevens PAAZ PAAZ B1 Tel.: PAAZ C1 Tel.: Het post-injectiesyndroom Bij Zypadhera wordt een hoeveelheid medicatie in de bilspier ingespoten. Gedurende een maand zal dan vanuit dit reservoir, langzaam medicatie via de bloedbanen die door deze spier lopen opgenomen worden in het lichaam. Wanneer tijdens de inspuiting echter een adertje springt, zal plots een te grote hoeveelheid medicatie in het bloed terecht komen, tot het adertje zichzelf herstelt en het lek gedicht is. Dit duurt meestal niet lang en dan kan het lichaam de te hoge concentratie in het bloed verwijderen wat maakt dat het vaak de dag erna al weer in orde is. Afhankelijk van de grootte van het lek zijn de symptomen ook anders. 4. Symptomen De klachten treden in het algemeen snel na de inspuiting op, gemiddeld na 25 minuten, en kunnen tot 72 uren duren. Er worden twee groepen van klachten weerhouden: sufheid in al zijn vormen gaande van lichte vermoeidheid, (ernstige) slaperigheid tot moeilijke wekbaarheid en verwardheid gaande van lichte concentratieproblemen tot volledig gebrek aan gevoel van realiteit, al dan niet met onrust (agitatie, agressie, rusteloosheid, bewegingsdrang, krampen) en uitgesproken angsten. Daarnaast kunnen andere klachten optreden als zweten, snelle pols, lage of hoge bloeddruk, verwijdde pupillen, een gevoel van onwelzijn, 6 3

5 5. Gevolgen Omdat we op de afdeling sterk achter de behandeling met deze inspuitingen staan, zijn we ook goed op de hoogte van de risico s die beschreven worden in wetenschappelijk onderzoek en volgen we de richtlijnen nauwgezet op. Ook de overheid geeft aanbevelingen die we moeten volgen. Voor de inspuitingen met Zypadhera blijkt in zeldzame gevallen het postinjectiesyndroom te bestaan. Bij ongeveer 0.07% van de inspuitingen treden ernstige neveneffecten op. Ze treden meestal op enkele minuten tot enkele uren (gemiddeld na 25 minuten) na de inspuiting, en duren maximum 72 uur. Het is soms erg spectaculair en geeft veel reden tot bezorgdheid of paniek bij omstaanders, maar het loopt altijd goed af. 6. Behandeling 7. Besluit Het post-injectiesyndroom komt voor bij de inspuiting van depotmedicatie in de spier. Het is een zeldzaam neveneffect dat soms erg spectaculair lijkt, maar steeds goed afloopt na enkele uren tot enkele dagen. Om meer zicht te krijgen op de juiste omstandigheden, wordt aan elke patiënt gevraagd deel te nemen aan een registratie-onderzoek waarbij elk voorval uitgebreid onderzocht wordt. Hiervoor ondertekent hij ook een document waardoor het dossier anoniem aan de juiste onderzoeksinstanties overgemaakt kan worden. Omdat bij het optreden van dit syndroom de patiënt niet meer adequaat is, dient de patiënt de eerste drie uren na inspuiting in het ziekenhuis te blijven en mag hij niet alleen gelaten worden. De behandeling bestaat in de eerste plaats uit een opname met opvolging van de lichamelijke parameters zoals bloeddruk en pols. Daarnaast kan voor de angsten en onrust een kalmeermiddel toegediend worden. Wanneer er veel bewegingsdrang bestaat, kan een middel hiertegen gegeven worden. In zeldzame gevallen wordt overleg gepleegd met een andere dienst om intensieve parametercontrole te doen. Ondanks de soms spectaculaire veranderingen in het gedrag zijn er tot op heden nooit levensbedreigende situaties opgetreden. 4 5