Verschijnt driemaandelijks JAARGANG 15 NUMMER 46 september Verantw. uitgever : Dr. Stroeken Liesbet, p/a O.C.M.W.-Gasthuisstraat Lanaken

Transcriptie

1 Verschijnt driemaandelijks JAARGANG 15 NUMMER 46 september 2013 S.E.L. Genk.... P.O.P. LANAKEN Contactblad van het Samenwerkingsinitiatief Eerstelijnsgezondheidszorg LANAKEN Verantw. uitgever : Dr. Stroeken Liesbet, p/a O.C.M.W.-Gasthuisstraat Lanaken MULTIDISCIPLINAIRE VORMING COMMUNICATIE rond VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING toegelicht door Brigitte Beckers WANNEER? vrijdag 22 november 2013 om uur WAAR? EUROTEL Koning Albertlaan Lanaken SEL-info september 2013 pagina 1 van 10

2 GEGEVENS JAARVERSLAG 2012 EERSTELIJNSGEZONDHEIDSZORG (GDT) Elke SEL is ook een Geïntegreerde Dienst voor Thuisverzorging (GDT). SEL/GDT Genk en SEL/GDT Hasselt zijn erkend tot 31 december LISTEL vzw blijft behouden als overkoepelende vzw. Het SEL-besluit beschrijft opdrachten met betrekking tot : - het actualiseren en bekendmaken van de sociale kaart - het afsluiten van samenwerkingsovereenkomsten met ziekenhuizen en woonzorgcentra - het ondersteunen van de invoering van zorgtrajecten - het aanbieden van het E-zorgplan - het organiseren van multidisciplinaire vorming - het verlenen van adviezen aan de Vlaamse Overheid / aan lokale besturen in het kader van lokaal sociaal beleidsplan - het bewaken van de procedure van de evaluatie van het zelfzorgvermogen en kwaliteit van het zorgplan - het houden van toezicht op de organisatie van multidisciplinair overleg in het kader van een zorgplan - de aanvrager toeleiden naar een OCMW, regionaal dienstencentrum (RDC) of andere zorgaanbieders voor de organisatie van een multidisciplinair overleg (MDO) - het zelf organiseren van het multidisciplinair overleg indien het niet binnen een termijn van maximum één maand gebeurt. DE PLAATSELIJKE WERKING De term regionale SIT mag niet meer gebruikt worden. We gebruiken nu Plaatselijk OverlegPlatform (POP). POP-Lanaken maakt deel uit van SEL/GDT Genk. De overlegplatforms zullen informatie uitwisselen tussen plaatselijke vertegenwoordigers van de eerstelijnsgezondheidszorg en trachten de onderlinge communicatie te bevorderen. Naast multidisciplinaire vormingen zal het POP op regelmatige tijdstippen een overlegmoment voor de eerstelijns zorg- en hulpverleners organiseren. Dit is de kernvergadering. Hierin zetelen 24 mensen die 10 verschillende beroepsgroepen vertegenwoordigen. Ze vergaderen minstens 2 keer per jaar. Jaarlijks wordt 1 tot 2-maal een algemene vergadering georganiseerd. Ongeveer 250 eerstelijnshulpverleners worden hiervoor uitgenodigd. Een algemene vergadering gaat meestal gepaard met een vormingsmoment. Om onze dienst bekend te maken en informatie te verspreiden geven we een infoblad uit. Voor de samenstelling hiervan komt er een redactieraad samen. Hiervoor zetten zich 7 personen op vrijwillige basis in. Om de kwaliteit van de thuiszorg te bevorderen is een goede samenwerking met de tweede lijn ook van belang. Daarom vertegenwoordigen er telkens 3 tot 4 hulpverleners het POP-Lanaken op de begeleidingscommissies van de ziekenhuizen ZOL en AZ-Vesalius. SEL-info september 2013 pagina 2 van 10

3 DE OVERLEGCOÖRDINATIE De maatschappelijk werkster van het OCMW is aangesteld als overlegcoördinator thuisgezondheidszorg. In die functie organiseert en coördineert ze de hogergenoemde taken in samenspraak met de voorzitter van het SEL/POP-Lanaken, huisarts Liestbet Stroeken. Andere taken van de coördinator is het informeren, adviseren en begeleiden van de patiënt en zijn mantelzorgers doorheen het zorgproces. Het organiseren van een teamvergadering is eveneens een opdracht van de overlegcoördinator. De doelstelling hierbij is het samenbrengen van hulpverleners, zorgverleners, mantelzorgers in de thuiszorg en de patiënt zelf om de best mogelijke zorg voor de patiënt te bekomen. In 2012 is er 36 keer een zorgoverleg georganiseerd voor 27 verschillende patiënten. De meeste aanvragen voor een overleg gebeuren door de thuisverpleegkundigen in overleg met de mantelzorg. Een nakend ziekenhuisontslag, gebrek aan primaire zorgverlening, nood aan opstart van de hulpverlening of taakafspraken maken of bijsturen kunnen het onderwerp zijn van de aanvraag. In 22 gevallen is het een eerste overleg in de thuiszorg geweest. 14 keer was het een follow-up overleg waarbij de afspraken worden geëvalueerd en eventueel bijgestuurd. In complexe thuiszorgsituaties is de nood aan overleg groot. Dat wordt gestaafd door het groot aantal deelnemers aan het overleg. Het gemiddeld aantal aanwezige personen is 6,4. Het grootst aantal aanwezigen is 11, de kleinste overlegtafel telde 3 personen. Beslissingen nemen omtrent de zorg houdt eigenlijk ook in dat de zorgbehoevende gehoord wordt en zijn mening gerespecteerd wordt. Vanuit die visie tracht men de patiënt mee aan de overlegtafel te krijgen. Toch is dat niet altijd mogelijk. De grote psychische of zelf fysieke hulpbehoevendheid zijn de bepalende factor. Meestal wordt de patiënt zijn mening dan verwoord door de echtgeno(o)t(e) of kinderen. Wij telden 25 overlegtafels met de aanwezigheid van de patiënt en 11 keer was hij vertegenwoordigd door een familielid. De deelnemers aan de overlegtafel is een mix van professionele hulp en zorgverleners met mantelzorgers en vrijwilligers. Wij telden 27 verschillende hulpverleningsdiensten, 13 soorten mantelzorgers die deelnamen aan overleg in het afgelopen jaar. De voorbereiding en afhandeling van het thuisgezondheidsoverleg is arbeidsintensief omwille van : - complexere dossiers waar er veel hulp en zorgverleners bij betrokken zijn - de zorg zelf is complex - psychiatrische of palliatieve patiënten - situaties waar thuiszorg voor de patiënt niet meer haalbaar is - situaties waar er geen mantelzorgers zijn, of mantelzorgers uit nieuw samengestelde gezinnen. De besluiten van het overleg worden opgenomen in het zorgenplan. SEL-info september 2013 pagina 3 van 10

4 MANTELZORGTOELAGE (MZT) Het OCMW van Lanaken keert een mantelzorgtoelage (MZT) van 38,00 per maand uit aan personen die bijdragen in de zorg voor een zwaar hulpbehoevende. Het is een blijk van waardering voor de vrijwillige inzet. Om in aanmerking te komen dient de zorgbehoevende een attest voor te leggen waaruit blijkt dat hij ten minste 12 punten van FOD Sociale Zekerheid Dienst personen met een handicap kreeg toegekend. De koppeling van de uitkering aan het behalen van de score bij het FOD heeft meerdere voordelen : 1. de neutraliteit van de persoon die de score bepaalt 2. de aanvrager consulteert het OCMW, nl. de dienst personen met een handicap. Binnen deze dienstverlening wordt niet alleen de aanvraag genoteerd, ze krijgen een integrale hulpverlening, waar alle aspecten van hulp- en dienstverlening aan bod komen. Om uit de discussie van de familie te blijven omtrent de kwaliteit van de zorg, is de inwoning en domicilie nog steeds opgenomen in het reglement. Om de link te leggen naar de overlegcoördinatie wordt er bij elke aanvraag een werkdocument opgemaakt, waarin de thuiszorg wordt omschreven. Deze thuisverzorgers worden op de hoogte gebracht van deze aanvraag. Hierin wordt hen ook gevraagd om de overweging te maken of een teamoverleg in deze zorgsituatie zinvol zou zijn of een meerwaarde inhoudt. Door de koppeling van de toekenning aan de punten van de FOD Sociale Zekerheid is het duidelijker of mensen hiervoor in aanmerking komen. De verwijzende hulpverleners zijn hiermee gebaat. Op 31 december 2012 ontvingen 171 personen een mantelzorgtoelage van het OCMW. MANTELZORGTOELAGE Nieuwe dossiers Verlengingen Schorsingen Weigeringen Stopzettingen Aantal dossiers MZT behandeld op Vast Bureau Terugvorderingen REDEN van Stopzetting Schorsing Weigering Overlijden Opname in een rusthuis/ziekenhuis Verhuis 3-1 Geen 12 punten van de FOD Geen attest van de FOD binnengebracht Zelf afzien van de toelage SEL-info september 2013 pagina 4 van 10

5 Leeftijdscategorie Man Vrouw Totaal -30 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar Totaal TRANSMURAAL ZORGPAD BORSTCARCINOOM Het transmuraal zorgpad borstcarcinoom werd ontwikkeld in het kader van een pilootproject van de Koning Boudewijnstichting Zorgpaden als methodiek voor transmurale zorgcoördinatie. Het zorgpad is bedoeld voor vrouwelijke patiënten, geopereerd aan borstcarcinoom in het Jessaziekenhuis en het ZOL. Het pad start bij de opname voor de operatie en eindigt ongeveer 6 weken na ontslag, bij de start van de nabehandeling. Alhoewel beide ziekenhuizen intern een eigen zorgpad volgen, zijn we voor de transmurale aspecten erin geslaagd om tot één set van afspraken, documenten e.d. te komen tussen de eerstelijn en beide ziekenhuizen. Een zorgpad is steeds in evolutie en dus nooit af. We hebben na vele jaren van hard werk door alle betrokkenen, een werkbaar zorgpad ontwikkeld. Daarom starten we nu met de brede bekendmaking bij de eerstelijs zorg- en hulpverleners. Uit de bevraging bij zorg- en hulpverleners en patiënten bij de start van het project, bleek dat de knelpunten in de zorg voor patiënten met borstcarcinoom zich vooral situeren op het vlak van onderlinge communicatie en informatiedoorstroming bij de zorg- en hulpverleners en bij de aandacht voor psychosociale aspecten t.a.v. de patiënte. De afspraken, documenten, die in het kader van het zorgpad werden opgemaakt, zijn daarom bedoeld als antwoord op deze knelpunten. Volgende elementen werden ontwikkeld en verzameld : checklist voor doorverwijzing : dit is een instrument dat alle betrokken zorg- en hulpverleners in eerste- en tweedelijn kunnen gebruiken. Het is als ondersteuning bedoeld bij het doorverwijzen van de patiënten. Hierbij maken we ook de link naar de verwijsgids voor kankerpatiënten die door de Provincie opgesteld werd; ontslagdocument huisarts : om de communicatie tussen het ziekenhuis en de huisarts te verbeteren. Hierin krijgen ook psychosociale aspecten van de zorg een plaats; standaardvoorschriften voor thuisverpleging, kinesitherapie, prothese (postoperatieve en voorlopige) : om de communicatie tussen het ziekenhuis en de betreffende zorgverleners te verbeteren; richtlijnen en procedures : o.a. procedures rond nazorg waarbij naast aandachtspunten rond fysische aspecten zoals wondzorg, armmobiliteit ook aandachtspunten rond psychosociale noden geformuleerd worden; stroomschema s met de transmurale afspraken en de verwachtingen van de verschillende betrokken zorg- en hulpverleners in de eerstelijnsgezondheidszorg; Naast deze elementen zijn er ook nog een aantal belangrijke aandachtspunten : het ontslagdocument voor de huisarts vervangt het contact tussen de patiënte en haar huisarts niet! Beide zijn belangrijk. De patiënte wordt bij ontslag uit het ziekenhuis gestimuleerd om binnen de 7 dagen op consultatie te gaan bij de huisarts. Op die manier kan de huisarts zijn/haar rol in de nazorg van de patiënte opnemen; het ziekenhuis moet de ontwikkelde standaarddocumenten (ontslagdocumenten, voorschriften) ook effectief gebruiken omdat zij de link SEL-info september 2013 pagina 5 van 10

6 maken binnen het zorgpad tussen het ziekenhuis en een groot aantal van de zorg- en hulpverleners uit de eerstelijn. Daarbij is het essentieel dat deze documenten goed en volledig ingevuld worden, anders schieten ze nog aan hun doel voorbij; diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg die vanuit het ziekenhuis ingeschakeld worden, moeten goed gebriefd worden over de situatie door de dienst patiëntenbegeleiding. Zij hebben namelijk geen voorschrift waarlangs bepaalde informatie-uitwisseling kan gebeuren; uit de testfase hebben we geleerd dat bepaalde zorg- en hulpverleners de beschikbare informatie op de website niet opzochten omdat zij ervan uitgaan dat zij voldoende op de hoogte zijn van de zorg die zij moeten verlenen. Veel van de ter beschikking gestelde informatie is echter ook bedoeld om de aandacht voor de psychosociale aspecten te vergroten. Daarom is het consulteren van de informatie op de website voor iedere betrokken zorg- en hulpverlener van belang. Alle informatie van het zorgpad is terug te vinden op NOOLIM Netwerk GGZ Oost-Limburg Noolim het netwerk Geestelijke Gezondheidszorg Oost-Limburg is een partnerschap van diverse voorzieningen en diensten binnen en buiten de Geestelijke Gezondheidszorg. De partners wensen de zorg voor volwassenen psychiatrische patiënten meer en meer in de thuissituatie aan te bieden en dit in samenwerking met de huisartsen en de diensten binnen de eerstelijn. Centraal in de vermaatschappelijking van zorg staat de herstelgerichte benadering, waarbij de patiënt de regie over zijn zorgtraject terug in eigen handen krijgt. Er is specifiek aandacht voor consultatie, indicatiestelling en diagnostiek van psychiatrische problemen, alsook voor opvang van personen in een crisissituatie naar aanleiding van een psychiatrische problematiek. Het aanbod richt zich naar volwassenen tussen 18 en 65 jaar met een verblijfplaats binnen de Noolimregio. De mobiele teams werken maximaal opname-vermijdend of opname-verkortend. De patiënt dient in te stemmen met de interventies van de mobiele teams. De teams zijn multidisciplinair samengesteld en hebben expertise op vlak van alle psychiatrische problematieken, met inbegrip van aan middelen gebonden stoornissen. SEL-info september 2013 pagina 6 van 10

7 WAT? Het mobiel crisisteam biedt crisisinterventie en intensieve multidisciplinaire psychiatrische behandeling in de thuissituatie gedurende max. 4 weken. De focus ligt op het indijken van de crisis, symptoomreductie en (zo nodig) verdere oriëntatie. VOOR WIE? De patiënt verkeert in een acute of subacute psychiatrische crisissituatie, waarbij interventie in de thuissituatie haalbaar en verantwoord is, wat betekent dat een opname niet strikt noodzakelijk is. (In geval van urgenties, zoals levensbedreigende of andere gevaarssituaties, blijven de klassieke doorverwijskanalen van kracht, met name spoeddiensten en politie). HOE? De aanmelding gebeurt door een arts (huisarts of specialist) die de patiënt heeft geëvalueerd. Binnen 18u na de aanmelding vindt een eerste contact met de patiënt plaats. Er wordt intensief samengewerkt met de patiënt en zijn omgeving, belangrijke derden en andere betrokken hulpverleners. WAT? De mobiele teams voor langdurige zorg bieden behandeling en begeleiding, met aandacht voor activering en herstel, zolang dit (in overleg) nodig wordt geacht. VOOR WIE? De mobiele teams richten zich tot mensen met een ernstige en chronische psychiatrische problematiek die hulp en ondersteuning nodig hebben op meerdere levensdomeinen : geestelijke en lichamelijke gezondheid, wonen, werken, vrije tijd, Zij werken hiervoor samen met andere diensten. HOE? Elke belanghebbende kan aanmelden, in overleg met de betrokken huisarts of psychiater. Hiertoe dient een aanvraagformulier te worden ingevuld. Na de teambespreking wordt een intakegesprek gepland. De psychiater van het team beslist over het al dan niet opstarten van de begeleiding. Indien de patiënt niet weerhouden wordt, wordt een alternatief geadviseerd. Op werkdagen : maandag, dinsdag en donderdag : van 9u tot 12u en van 14u tot 17u woensdag en vrijdag : van 9u tot 12u SEL-info september 2012 pagina 7 van 10

8 Voor vragen op vlak van indicatiestelling en diagnostiek, zoals : Wat is er met deze persoon aan de hand? Heeft deze persoon een psychiatrische problematiek? Een huisarts of eerstelijnshulpverlener kan op het nummer van het GGZ-consult terecht voor een nietdringend telefonisch consult inzake probleemverduidelijking bij een patiënt op vlak van GGZ. Indien dit niet volstaat wordt de patiënt 1 tot max. 3 keer gezien, hetzij op afspraak in het dichtstbijzijnde Centrum Geestelijke Gezondheidszorg, hetzij bij de patiënt thuis. Binnen 14 dagen na het laatste contact, ontvangt de verwijzer een schriftelijk antwoord met een advies. KOSTPRIJS GGZ-CONSULT De eerste consultatie in een CGG is kosteloos; vanaf het 2 de contact geldt de regelgeving van de Vlaamse Gemeenschap. Voor de psychiaters gelden de RIZIV-tarieven. MOBIELE TEAMS Er wordt geen kost aangerekend voor de interventies van de mobiele teams. De eerste consultatie door de psychiater verbonden aan de mobiele teams, is kosteloos. Voor bijkomende consultaties gelden de RIZIV-tarieven. HUIS VAN HET KIND WAT WILLEN WE? (aanstaande) gezinnen met kinderen en jongeren een geïntegreerde, toegankelijke en aan de lokale situatie aangepaste ondersteuning bieden op het vlak van preventieve gezinsondersteuning. DEFINITIE PREVENTIEVE GEZINSONDERSTEUNING Het geheel van maatregelen en aanbod dat gericht is op het bevorderen van het welbevinden van alle gezinnen met kinderen en jongeren, aanstaande ouders met inbegrip van de ondersteuning op het vlak van opvoeding en preventieve gezondheidszorg. GEZINSONDERSTEUNEND AANBOD LANAKEN - 1 consultatiebureau - 1 zitdag opvoedingswinkel Maasland - 1 CKG (Molenberg) - tal van diensten/initiatieven die infoavonden, workshops, ontmoetingsmomenten voorzien - 1 project gezinsondersteuning aan huis - 1 spel-o-theek - x-tal opvanginitiatieven - 9 kleuter- en lagere scholen - 4 secundaire scholen - 2 CLB s - 1 IBO 2 vestigingsplaatsen - tal van netwerken, samenwerkingsverbanden SEL-info september 2012 pagina 8 van 10

9 ACTOREN - middenveldorganisaties - verschillende besturen - vrije beroepen BIJEENBRENGEN VAN DIVERS AANBOD OP VLAK VAN PREVENTIEVE GEZINSONDERSTEUNING Minimaal : aanbod preventieve gezondheidszorg opvoedingsondersteuning activiteiten die tot doel hebben om ontmoeting en sociale cohesie te bevorderen Sleutelpartners : consultatiebureau opvoedingsspreekuur (opvoedingswinkel) gezins- en opvoedingsondersteuning gemeente/ocmw HAL ingebed in een ruimer netwerk van kinderopvang, onderwijs, gezinsondersteunende initiatieven, armoedebestrijding, Werkingsgebied : afhankelijk van verschillende factoren minimaal het werkingsgebied van een consultatiebureau, binnen de grenzen van een zorgregio kleine stad werkingsgebieden van verschillende Huizen van het Kind elkaar nooit overlappen Toepassingsgebied : is beperkt tot de samenwerking tussen actoren voor zover deze aanbod organiseren in een samenwerkingsverband Huis van het Kind Leeftijd : alle gezinnen met kinderen en jongeren aanstaande ouders leeftijdsbereik wordt bepaald door het aanbod dat georganiseerd wordt HUIS of NETWERK? Huis van het Kind is een functionele samenwerking : o netwerk o fysiek Huis HUIS van het KIND LANAKEN Gratis aanbod op herkenbare locatie medisch-preventief en sociaal-verpleegkundig consult (medische opvolging, screening, signalisering en detectie (prenataal, postnataal, ), nazorg) pedagogisch onthaal en advies (informatie over gezondheid, opvoeden, opgroeien, naar school gaan, kinderopvang, ) laagdrempelige ontmoetingsplek groepsgericht aanbod doorverwijzing pedagogische uitleendienst (spel-o-theek) loket kinderopvang SEL-info september 2012 pagina 9 van 10

10 Weetjes VOORAANKONDIGING 23 oktober uur Provinciehuis Hasselt Preventie Geestelijke Gezondheidszorg rond de tafel Info Provinciehuis : tel. 011/ marjet.vanderstraeten@limburg.be BROCHURE verwachtingen en aandachtspunten van de 1 ste lijnsgezondheidszorg meerjarenplan lokale besturen meer info : Listel 011/ info@listel.be Humor GEZONDHEID Drie bejaarden zijn over hun gezondheid en kwaaltjes aan het klagen. De 70-jarige zegt : Ik heb het volgende probleem : ik word elke morgen wakker om 7.00 uur, en het duurt dan nog zeker 20 minuten eer ik kan plassen. De 80-jarige zegt : Mijn geval is erger. Ik sta op om 8.00 uur en zit minstens een half uur te draaien en te keren eer mijn darmen in werking schieten. De 90-jarige zegt : Om 7.00 uur pis ik gelijk een paard, en om 8.00 uur schijt ik gelijk een reiger. Wel, wat is dan uw probleem? vragen de anderen. Ik word pas wakker om 9.00 uur! GEHEUGEN PROBLEEM Frits gaat naar de dokter en zegt : Ik heb een probleem en ik vergeet altijd alles. De dokter antwoordt : Oei, dat is ernstig en zegt tegen de man : Dat is dan 35,00. Frits kijkt verbaasd en zegt : Maar u heeft niets gedaan, waarop de dokter antwoordt : Oei, het probleem is ernstig. U zal nog eens terug moeten komen. SEL-info september 2012 pagina 10 van 10