Implementatie van een werkmodel voor vroegdetectie en preventie bij KOPP in Vlaamse GGZ-voorzieningen voor volwassenen:

Transcriptie

1 Implementatie van een werkmodel voor vroegdetectie en preventie bij KOPP in Vlaamse GGZ-voorzieningen voor volwassenen: een stand van zaken. Ben Kwanten KOPP-Vlaanderen Zesde Vlaams Geestelijk Gezondheidscongres 18 september Antwerpen

2 Achtergrond ontwikkeling werkmodel Realiteit: psychische/psychiatrische problemen ouder groter risico bij kind om zelf problemen te ontwikkelen Belang van preventie en vroegdetectie Ouder is de toegangspoort tot het kind Preventie en vroegdetectie start in de GGZ-hulpverlening voor volwassenen Werkmodel: handvatten voor hulpverleners om patiënt/cliënt aan te spreken op zijn/haar rol als ouder 2

3 Situering werkmodel Uitgave boek in 2010: Kop(p)loper in zorg. Werkmodel voor vroegdetectie en preventie bij KOPP (KOPP- Vlaanderen) Naar het voorbeeld van gelijkaardig project in Vlaams- Brabant (P.C.Kortenberg, 2009) Lopend project implementatie van werkmodel in GGZvoorzieningen in provincie Oost-Vlaanderen Psychiatrische ziekenhuizen, CGG s, Mobiele Teams, PAAZ-afdelingen, Centra Psychiatrische Thuiszorg, Beschut Wonen Vrijblijvend aanbod naar voorzieningen 3

4 Structuur project In opdracht van de Vlaamse Overheid en het Familieplatform Geestelijke Gezondheid vzw 1 jaar (dec 2011 nov 2012), verlenging 1 jaar KOPP-team, alle Vlaamse provincies (4 KOPPmedewerkers / 1,25 FT) KOPP-medewerker coacht GGZ-voorzieningen: sensibilisering / vorming consult / advies / intervisie opvolging en evaluatie Kindvriendelijkheid GGZ-voorziening verhogen 4

5 Concept van het werkmodel 1. Standaardprocedure bij intake/opname: gezinssamenstelling bevragen en noteren (naam, leeftijd) KOPP-thema ter sprake brengen; ouder hoort dat er aandacht is voor situatie en beleving van het kind ruimte creëren bij patiënt/cliënt om over kind te praten aanbieden van KOPP-preventiegesprek 2. Eénmalig KOPP-preventiegesprek in vroege fase van behandeling 5

6 Inhoud KOPP-preventiegesprek Het begrip veerkracht : Hoe groter de veerkracht van het kind, hoe kleiner het risico voor het kind Hoe veerkracht van kind vergroten? Dit bespreken met ouder (s): Belang van informatie over psychische problemen van ouder Kind ruimte geven om gevoelens te uiten Kind-gerichte activiteiten mogen doen / voldoende ontspanning / eigen leven kunnen leiden Steun van volwassen vertrouwenspersoon 6

7 Doelstellingen van werkmodel Hoofddoelstelling: voorkomen van psychische/psychiatrische problemen bij kind Subdoelstellingen: Ruimte/veiligheid creëren voor ouder om over ouderschap te praten Versterken van ouderlijke competenties ifv bescherming van het kind Vroegtijdig signaleren van problemen bij kind om beschermende factoren te kunnen installeren 7

8 Schema (CGG) Aanmelding op volwassendienst Intakegesprek: kinderen ja/nee? Indien ja: korte uitleg over KOPP aanbod van 1 KOPP-preventiegesprek over kinderen en gezin KOPP-preventiegesprek Verdere hulp of ondersteuning nodig voor ouder en/of kind? 8

9 Schema (psychiatrisch ziekenhuis) Intakegesprek: bevragen gezinssamenstelling (KOPP-thema benoemen) standaard vermelden: aandacht voor context van de patiënt Opname: korte uitleg over KOPP aanbod van 1 KOPP-preventiegesprek over kinderen en gezin KOPP-preventiegesprek Verdere opvolging in de behandeling van de patiënt 9

10 Stappenplan 1. Contacteren van/op vraag van GGZ-voorziening 2. Informatie/vormingsmoment over werkmodel 3. Start feitelijke implementatie van werkmodel in GGZ-voorziening 4. Opvolging van implementatie (ondersteuning, intervisie, consult, ) 5. Bij volledige implementatie: toekenning kwaliteitslabel kindvriendelijke GGZ-voorziening 10

11 Overzicht Vlaanderen Implementatie werkmodel vroegdetectie en preventie KOPP 1 september 2012 Voorziening Aantal # Hulpverleners Operationeel PZ PAAZ _ CGG BW 1 6 _ MT REV 2 5 _ Totaal

12 Stand van zaken implementatie werkmodel in Vlaamse GGZ-voorzieningen 1 september 2012 Voorziening Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Fase 5 Geen interesse PZ PAAZ 4 1 _ 6 CGG BW _ 1 MT 5 2 REV 1 _ 1 _ Totaal (45) _ 6 Fase 1: contactname met voorziening + toelichting werkmodel Fase 2: overleg over concrete implementatie Fase 3: vorming over het werkmodel Fase 4: feitelijke implementatie van het werkmodel Fase 5: evaluatie van de implementatie van het werkmodel

13 Eerste vaststellingen 51 voorzieningen gecontacteerd waarvan 6 geen interesse, dus 45 wel geïnteresseerd 6 geen interesse: uitsluitend PAAZ huidig totaal bereik: 508 hulpverleners in volwassenzorg 14 voorzieningen in fase 3 en 4 = 325 hulpverleners die vorming kregen 8 voorzieningen plannen start van implementatie 6 voorzieningen operationeel 13

14 Algemene vaststellingen Belang ervan wordt erkend èn veel aarzeling, terughoudendheid, weerstand om ermee te starten Vraagt veel tijd, geduld en doorzetting Tussen 1 e contact voorziening en start van implementatie: vele stappen te doorlopen en vele drempels te overwinnen Weerstand op niveau van: voorziening (directie stafleden) hulpverlener (psychiater psychologen mwer verpleegkundigen) cliënt/patiënt? Denkt de hulpverlener 14

15 Wat houdt voorzieningen/hvers tegen? Men werkt al rond KOPP - niet van aanpak veranderen Werkmodel is té confronterend voor patiënt Aandacht voor KOPP vraagt totaalaanpak, niet enkel één KOPP-preventiegsprek Sommige PAAZ-afdelingen vinden KOPP geen prioriteit gezien korte opnameduur Niet het geschikte moment in de voorziening (andere zaken krijgen prioriteit) Werkmodel is gericht op preventie terwijl kinderen eerder curatieve hulp nodig hebben 15

16 Wat trekt voorzieningen/hvers over de streep? Groeiend besef bij hulpverlener: belang van aandacht voor KOPP aanwezige nood/behoefte bij patiënt ouderschap maakt essentieel deel uit van de mens patiënt heeft zelf KOPP-verleden (cfr belang van preventie) Werkmodel: uitgesproken positieve karakter van werkmodel eenvoudige structuur bruikbaar instrument om met context te werken gericht op psycho-educatie, niet op curatie 16

17 Aandachtspunten bij implementatie Akkoord van directie ( moeten voorgaan in het verhaal ) Eén verantwoordelijke coördinator per voorziening KOPP-referentiepersonen per afdeling installeren Voorstelling van werkmodel in elke afdeling/team KOPP-preventiegesprek zelf voordoen in bijzijn van hulpverlener modelling Regelmatig overleg met KOPP-referentiepersonen: opvolging coaching bijsturing evaluatie Beter traag en algemeen gedragen proces, dan té snel, oppervlakkig, door enkele gedragen! 17

18 Interesse voor implementatie van het werkmodel in jouw voorziening? Per provincie één KOPP-projectmedewerker: West-Vlaanderen: Elke De Groote (T. 09 / ) Oost-Vlaanderen: Ben Kwanten (T. 03 / , vanaf 1 okt. 078 / ) Vlaams-Brabant: Soetkin Claes (T / ) Limburg en Antwerpen: Bo Schouten (T / ) 18

19 Stapstenen voor KOPP-vriendelijk beleid KOPP maakt standaard deel uit van behandeling/begeleiding Per afdeling/team een KOPP-aandachtspersoon Kindvriendelijk onthaal Accommodatie aangepast aan kind Infostands / Literatuur Netwerken ter beschikking Kennis van en samenwerking met preventieve initiatieven Vormingsaanbod voor medewerkers 19

20 KOPP-Vlaanderen Ben Kwanten KOPP-Vlaanderen Administratief adres: CGG Waas & Dender, vestiging Sint-Niklaas Antwerpse Steenweg Sint-Niklaas T. 03 / (vanaf 1 okt.: 078 / ) E. benkwanten@ccgwaasendender.be Website: 20