Werksessie Waardensysteem Zeesluis Delfzijl, lopende zaken Marconi en Stuurgroep Vitale Kust. 1 december Provinciehuis Groningen

Transcriptie

1 Werksessie Waardensysteem Zeesluis Delfzijl, lopende zaken Marconi en Stuurgroep Vitale Kust 1 december Provinciehuis Groningen

2 Inhoud Terugmelding en discussie waardensysteem zeesluis 1 Opening Waardensysteem zeesluis Delfzijl... 1 Discussie... 1 Waarderen varianten in werksessie a Taart Sense of Place Marconi Buitendijks Dijkverbetering Eemshaven Delfzijl Stuurgroep Vitale Kust Informeren Stuurgroep 12 december Rondvraag... 5 Bijlage 1 Lijst van deelnemers aan het werkatelier op 1 december Agenda 1. Opening Agenda, verslag, mededelingen 2. Sense of place Toelichting Rob Reintsema - presentatie Joop Mulder 3. Waardensysteem zeesluis Delfzijl Werksessie - presentatie Sien Kok (Deltares) - uitkomsten stakeholderbijeenkomsten - vervolgtraject 4. Marconi Buitendijks Stand van zaken (mondeling) - voortgang uitvoering - beheergroepje CWN - Handelskade Oost 5. Dijkverbetering Eemshaven Delfzijl Stand van zaken (mondeling) 6. Stuurgroep Vitale Kust - toelichting Matthijs Buurman 7. Informeren Stuurgroep 12 december afspraken vorige Stuurgroep - agenda komende Stuurgroep i

3 Terugmelding en discussie waardensysteem zeesluis Sien Kok (Robamci/Deltares) vat de resultaten samen van de werkateliers met stakeholders over het waardensysteem zeesluis. Daarin werden twee alternatieven voorgelegd: een sluis op de huidige locatie en een sluis aan het eind van het Zee- havenkanaal. Beide alternatieven zijn bezien vanuit de belangen van zoet/ zout water, recreatie/ ruimtelijke ontwikkeling en het investeringsklimaat. In deze werksessie zijn de alternatieven gewogen vanuit het oogpunt van natuur en water- veiligheid. Vervolgens passeerden de lopende zaken en het voorbereiden van de Stuurgroep van 12 december. 1 Opening Arjen Bosch heet de aanwezigen welkom. Joop Mulder is verlaat, agendapunt 2 wordt opgeschoven. Bij het verslag van WA 27 zijn geen opmerkingen. De geplande risicosessie is niet doorgegaan; de bestaande risico s zijn benoemd. Het wachten is op de planning van de uitvoerders (Van den Herik en Boskalis). Die loopt iets achter, maar geeft geen bestuurlijk risico.» Vertraging melden in de Leidraad voor de Stuurgroep. RWS kan daar aard en omvang van de verklaring kort toelichten.» De stand van zaken rond het verwijderen Griesberg ook op de agenda zetten. 3 Waardensysteem zeesluis Delfzijl Sien Kok (Robamci/Deltares) presenteert de resultaten van drie werkateliers waarin naast het Nul- alternatief (niets doen, huidige situatie) twee alternatieven zijn besproken: Alternatief 1: nieuwe sluis binnenvaart op huidige locatie Farmsum; Alternatief 2: nieuwe sluis voor zee- en binnenvaart in Zeehavenkanaal. Daarbij stonden de volgende vragen centraal: Hoe beïnvloedt de zeesluis de waterkwaliteit in en rond Delfzijl? Hoe waardeert met de twee scenario s (++/+/0/- /- - )? Zijn de verschillen in waardering te onderbouwen? Kan bij de waardering een kwantitatieve duiding gegeven worden? De belangrijkste punten voor en tegen worden nader geanalyseerd: wat zouden ze in de eindafweging betekenen. Discussie In Alternatief 1 zou er ook een nieuwe recreatiesluis moeten komen (locatie huidige spui Oude Eemskanaal) en een nieuwe spuilocatie (Oterdum). Bij de aanleg van een nieuwe zeesluis bij Farmsum is het niet strikt noodzakelijk een nieuwe recreatiesluis te bouwen. Neem dat mee in de uit te werken scenario s. In elk scenario moeten aanvullende maatregelen meegenomen worden om de aardbevingsrisicio s in de komende jaren te ondervangen. Bereken daarom zowel 1

4 de varianten bij de conventionele aanpak als bij de aardbevingsbestendige variant. Het kostenverschil kun je dan adresseren. Waarderen varianten in werksessie Op drie kaarten is de referentiesituatie weergegeven, Alternatief 1 met een nieuwe sluis te Farmsum en Alternatief 2 met een nieuwe sluis in het Zeehavenkanaal. Van beide alternatieven worden de waarden besproken voor natuur en waterveiligheid. Waarden natuur Scenario 2 impliceert het verlies van een belangrijk deel van het nieuw aangeleg- de kwelderlandschap. Het is een grote plus als er bij Oterdum zoet/zout- natuur bij komt. Als je die dijk aanlegt als een Brede Groene Dijk (zoals de Dollarddijk) zou dat in beginsel ook met nieuwe natuurwaarden kunnen. Het zout in het Oosterhornkanaal is in scenario 1 goed door te spoelen. Bij scenario 2 moet het doorspoelen in het zee- havenkanaal gebeuren en vervalt de meekoppelings- mogelijkheid met natuur bij de Pier van Oterdum. Als er meer zoetwater nodig is om zout te verdrij- ven, is dat (wegens geringere zoetwaterbeschik- baarheid) een min voor natuur elders. De zoutindringing via een nieuwe sluis bij Farmsum moet kleiner zijn dan die van de huidige sluis: zuinig omgaan met zoet water > bellenscherm zou onder- deel van de investering moeten zijn. Bij scenario 2 heb je een ca 10 maal grotere zoutin- dringing wegens het noodzakelijk grotere volume van de sluis. Ook komen er meer schuttingen, want de zeeschepen moeten er ook door. Omdat het zeehavenkanaal dieper is dan het Eemskanaal, zal het effect verhoudingsgewijs wat minder sterk zijn. Bij scenario 2 krijg je minder slib in de haven: een min voor de natuur van de Eems- Dollard. Laat dat punt terugkomen in de motivatie. De te baggeren hoeveelheid havenslib is 1 mln. m 3 / jaar. Als je dat slib onttrekt aan het systeem heb je al 25% van je jaarlijkse doelstelling te pakken. Met een zeesluis in het Zeehavenkanaal kan dat niet meer. Bij de nulvariant en scenario 1 is de slibvang in de haven een plus (havenslib is te onttrekken aan het systeem). Dat is voor scenario 2 een min. Als je kiest voor scenario 2 kun je de zeedijk ook multifunctioneel maken (o.a. natuur en energie). Waarden waterveiligheid Met het oog op bodemdaling en zeespiegelstijging biedt scenario 2 een lange- termijnoplossing. Scenario 1 vermindert het grote aantal kunstwerken en coupures in de kering niet, wat in scenario 2 wel gebeurt. De bedrijven aan de Handelskade komen in de loop der tijd steeds lager te liggen. Dat vang je op met, is dus een plus voor scenario 2. Als je kiest voor scenario 2 zit je vast aan een hoge barrière tussen stad en zee. De huidige Chemiedijk ligt feitelijk al in de luwte van de huidige Schermdijk. Dat is een min voor scenario 2. 2

5 Als de waterveiligheid gegarandeerd is, is er strikt genomen geen verschil tussen beide scenario s. Je zou scenario 2 extra veilig kunnen noemen omdat er oude dijken en een stalen damwand achter liggen. Als je dan de damwand weghaalt heeft scenario 2 geen meerwaarde boven scenario 1. Scenario 1 is neutraal, maar je zou scenario 2 veiliger kunnen noemen omdat het flexibeler is op de hele lange termijn. Scenario 2 scoort positief omdat het dijkvak korter is en er minder coupures en kunstwerken in liggen. Mogelijk kun je bij scenario 2 energie opwekken met het verschil tussen zoet en zout. Mogelijk zijn er nog meer aanknopingspunten voor innovaties. Wat vindt Duitsland ervan? Met het uitvoeren van scenario 2 wijzigen de landsgrenzen en kom je in betwist gebied. Op de onderstaande kaart is dat het gebied tussen de rode lijnen: 3a Taart Namens de gemeente Delfzijl markeert Jornand Veldman dit 28e en laatste Marconi- werkatelier met een feestelijk stuk taart bij de koffie of thee. Ter viering van de in de afgelopen jaren door intensieve samenwerking behaalde resultaten, en met dank voor ieders individuele bijdrage. 2 Sense of Place Joop Mulder (Oerol, Sense of Place) presenteert het oogmerk van de stichting Sense of Place en Programma naar een Rijke Waddenzee: aandacht geven aan de verhalen en de beleefbaarheid van de Waddenzee en de Waddeneilanden. Zijn streven is om ons te inspireren bij het inrichten van de kustlijn. Zoek aansluiting bij en gebruik Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa in Maak de kustlijn aantrekkelijk voor duurzaam cultuurtoerisme door het unieke verhaal ervan te vertellen en te laten zien: leven op de zeebodem in de Lowlands, Pays- Bas, Nederland. Dankzij onze dijken, sluizen, terpen en wierden. Daarbij kun je terugvallen op een historie van meer dan jaar. 3

6 Maak mensen meer bewust van de plek die we hebben aan de Waddenzee: geef ze weer een sense of place. De ideeën en voorbeelden die Joop presenteert zou je heel goed mee kunnen nemen in de nadere uitwerking van het Programma Vitale Kust. Alle betrokken partijen kunnen naast hun technische en inhoudelijke focus ook stilstaan bij de verhalen die ze te vertellen hebben, verhalen die een plek kunnen krijgen in ku(n)stwerken. Sluit aan bij Kiek over Diek. 4 Marconi Buitendijks» Breng de Stuurgroep op de hoogte van de huidige stand van zaken. Wijs op het gevaar van vertraging als bepaalde werkzaamheden niet voor het broedseizoen zijn afgerond. 5 Dijkverbetering Eemshaven Delfzijl Peter van Dijken vat kort samen: Boskalis is druk met voorbereiden van het werk. Idem voor kabels en leidingen en museum, sanering vuilstort loopt 12 december sluit beroepsfase Provinciaal Inpassingsplan (PIP). Waterveiligheidsopgave is geaccepteerd. 13 december verricht deltacommissaris Wim Kuijken de starthandeling van de dijkverbetering. Het projectbureau is geland in het oude havenkantoor van Delfzijl en Noorder- zijlvest wil de benedenverdieping gebruiken als vaste presentatie- en tentoon- stellingsruimte.» Peter van Dijken levert een samenvattende tekst voor de Stuurgroep. 6 Stuurgroep Vitale Kust Matthijs Buurman vat de structuurwijziging samen die aan de opzet van het Uitvoeringsprogramma Vitale Kust ten grondslag ligt. Programma Marconi is de afgelopen jaren, vanaf 2009, door de gemeente Delfzijl getrokken. De Stuurgroep Marconi werkte goed, maar er komen nu steeds (geografisch) bredere thema s bij, zoals Eems- Dollard 2050, de Brede Groene Dijk en de Dubbele Dijk. Organisatorisch valt de Stuurgroep niet meer onder de gemeente Delfzijl, maar wordt deze de verantwoordelijkheid van de provincie Groningen. Kees van Es (Wing) wordt secretaris. In de nieuwe structuur van de Stuurgroep wordt met de gemeenten Eemsmond en Oldambt de regio breder betrokken. In een onafhankelijk rol blijft Gerard Beukema voorzitter van de Stuurgroep. Wethouder Menninga neemt deel namens de gemeente Delfzijl. 4

7 In het Uitvoeringsprogramma Vitale Kust zijn alle partijen net als bij Marconi verantwoordelijk voor de eigen uitvoering, maar stemmen ze onderling af en zoeken ze waar mogelijk naar koppelingsmogelijkheden. 7 Informeren Stuurgroep 12 december 2016 In te brengen punten:» Vertraging melden in de Leidraad voor de Stuurgroep. RWS kan daar aard en omvang van de verklaring kort toelichten.» De stand van zaken rond het verwijderen Griesberg.» De huidige stand van zaken rond Marconi Buitendijks.» De stand van zaken rond de dijkverbetering Eemshaven Delfzijl.» Overstap van Stuurgroep Marconi naar Stuurgroep Vitale Kust.» Voortgang waardenbepaling zeesluis en vervolgstappen: Deltares maakt verslag waarin over alle items economie, zoet/zout en natuur, waterveiligheid wordt gerapporteerd. Het verslag gaat naar alle voor de werkateliers uitgenodigde stakeholders en er komt nog een terugkoppelingsmoment. Rondvraag Stakeholdersbijeenkomsten liepen goed, maar helaas was de opkomst bij het onderwerp zoet/ zout water vrij laag door afwezigheid van LTO Noord en North Water. Het Waddenfonds heeft de cofinanciering voor het project Dwaalfilm toegekend ( Dwaalfilm zoekt nu nog medefinanciers. Kijk of je als partij in de vitale kust wat kunt bijdragen voor een periode van vijf jaar. Noorderzijlvest zou het kunnen meenemen in het infocentrum. Als alle partijen dit initiatief collectief oppakken, kan het vanuit het Programma Vitale Kust mee naar de Stuurgroep van maart Partijen nemen dit in beraad. Mogelijk kan Dwaalfilm een plaats krijgen in de uitwerking van de POV. Arjen Bosch bedankt iedereen voor zijn inbreng en de provincie Groningen voor de genoten gastvrijheid. Bijlage 1 Lijst van deelnemers aan het werkatelier op 1 december 2016 Arjen Bosch Matthijs Buurman Peter van Dijken Rick Hoeksema Erik Jolink Klaas Klaassens Sien Kok Joop Mulder Hans Punter Rob Reintsema Theo Smit Jornand Veldman Sven- Erik Zandvoort De Laar Provincie Groningen Waterschap Noorderzijlvest Rijkswaterstaat Waterschap Hunze en Aa s Provincie Groningen Deltares Sense of Place Tekst & vorm (verslag) Het Groninger Landschap Groningen Seaports Gemeente Delfzijl InVra Plus 5