Dr. Bère Miesen (*1946) is klinisch psycho(geronto)loog NIP en gezondheids-zorgpsycholoog.

Transcriptie

1 Redactie Drs. Maritza Allewijn (*1960) is gezondheidszorgpsycholoog NIP en bijna 20 jaar werkzaam in de ouderenzorg. Ze is verbonden aan psychogeriatrisch centrum De Stichtse Hof te Laren (NH). Een van haar taken daar is het begeleiden van mantelzorgers, zowel individueel als in groepen. Zij is adjunct-directeur van de PgD Psychologische expertise voor de ouderenzorg. In 1991 was ze co-auteur van de Geheugencursus van Teleac en in de periode redacteur van de Leidraad Psychogeriatrie. Ze heeft diverse publicaties op haar naam op het gebied van het woon- leefklimaat voor en de omgang met mensen met dementie. Zij ontwikkelde samen met een aantal collega s de post-academische cursus Het begeleiden van verzorgende teams en is tevens docent in deze cursus. Dr. Bère Miesen (*1946) is klinisch psycho(geronto)loog NIP en gezondheids-zorgpsycholoog. Op dit moment is hij Lector PsychoGeriatrie aan de Haagse Hogeschool, adviseur PsychoGeriatrie bij verpleeghuis WZH De Strijp-Water-hof, en gastmedewerker bij de Vakgroep Klinische en Gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden. Hij promoveerde in 1990 aan de Universiteit Nijmegen op het proefschrift Gehechtheid en Dementie. Hij ontving in 1979 de Poëzieprijs van de stad Maastricht, in 1995 de PsychoGeriatriePrijs, in 2000 de TerHaar-penning van Alzheimer Nederland en werd in 2002 benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. M. Allewijn, B. Miesen (Red.), Basisboek zorg om ouderen, DOI / , 2010 Bohn Stafleu van Loghum, Houten

2 Auteurs Maritza Allewijn, psycholoog Ella Broek, psycholoog Leo Cahn, psychiater/neuropsycholoog Pim Cuijpers, psycholoog Jan van Eijle, fysiotherapeut Noud Engelen, klinisch psycholoog John Ekkerink, psycholoog Ronald Geelen, psycholoog Cees Hertogh, verpleeghuisarts Jan van Ingen Schenau, verpleeghuisarts Cees Jonker, gedragsneuroloog Jenneke Lagerberg-de Koning, juridisch medewerker Jos Kooreman, gezondheidspsycholoog Eric van Loo, psycholoog Ron Moerkens, psycholoog Josephine Paulussen, advocaat Bas Reedijk, psychiater/neuropsycholoog Martin Smalbrugge, verpleeghuisarts Carolien Smits, senior wetenschappelijk medewerker Lisette Stok, psycholoog Marja Vink, klinisch psycholoog en universitair docent Marijk van Wetten, verpleegkundige Ingrid Weijnen, psycholoog en psychotherapeut M. Allewijn, B. Miesen (Red.), Basisboek zorg om ouderen, DOI / , 2010 Bohn Stafleu van Loghum, Houten

3 Register aanpassingen 87, 208 achterdocht 12, 104, adviezen 111, en dementie 109, oorzaken 108 afasie 38 affectlabiliteit 124, adviezen 130, en dementie 127, herkennen 124 afhankelijkheid 34, 39, 53, 199, 205 agressie 37, 193, adviezen 41, en dementie 37, oorzaken 37 agressief gedrag 128 alcohol 152 Alzheimer, ziekte van 12 angst 45, 46, 90, 108, 114, 116, 164, 193, 199, adviezen 122, behandeling 121, oorzaken 117, soorten 116 angstig gedrag 150 angststoornis 44, 114 antidepressiva 92, 102, 121, 211, bijwerkingen 214 antipsychotica 211, bijwerkingen 218, soorten 219 apathie 21, adviezen 27, en dementie 25, herkennen 27, oorzaken 21 autobiografisch geheugen 189 bedreigd gevoel 105 bedreigd ik 174, 201 belasting, mantelzorger 193, 232 benzodiazepinen, 211, bijwerkingen 213 beroerte 14, 34, 76 bevelshallucinaties 146 bewegingsbeperkingen 77 bewegingsstoornis 72, adviezen 81, als symptoom van dementie 73, oorzaken 73, vormen 73 bewind 250, 262, adviezen 269 bewindvoerder 253, 263, beëindiging van taak 266, beloning 266, taken 264 bijwerkingen 73, 121 boezemfibrilleren 17 cholesterolgehalte 16 cholinesteraseremmers 13 claimen 30, adviezen 35, en dementie 34, oorzaken 32, risicofactoren 34 cognitieve gedragstherapie 121, 122 cognitieve stoornis 139 compulsies 44 consulent, arts- 243 contact met de werkelijkheid 144 controle 12 controleverlies 131 curandus 254 M. Allewijn, B. Miesen (Red.), Basisboek zorg om ouderen, DOI / , 2010 Bohn Stafleu van Loghum, Houten

4 274 Basisboek Zorg om ouderen curatele 250, adviezen 269, beëindiging 257 curator 253, beloning 257, en curandus 256, ontslag 258, taken 255 CVA (cerebrovasculair accident) 14, 17 dag-nachtritme 140, 219 delier 15, 17, 132, 139, 149, adviezen 140, behandeling 140, en dementie 153, herkennen 136, oorzaken 138, prognose 137 delirant gedrag 144, 152 dementie 11, 137, 139, 149, 193, 199, 242, adviezen 19, 184, diagnose 11, en achterdocht 109, en affectlabiliteit 127, en agressie 37, en apathie 25, en claimen 34, en delier 153, en depressie 97, en dwangmatig gedrag 53, en geest 174, en geheugenstoornis 166, en life review 192, en ontremd gedrag 64, en psychofarmaca 210, en roepen 84, en wanen 149, fasen 201, gemengd 15, omgaan met 173, 184, onderzoek 19, vier fasen 174, vormen 11 depressie 94, 139, adviezen 102, behandeling 99, en dementie 97, en dwangmatig gedrag 54, en geheugenstoornis 164, 165, en leeftijd 96, en vergeetachtigheid 164, en wanen 155, herkennen 95, gemaskeerd 95, onderzoek 98, oorzaken 96, tekenen van 95 diagnose dementie 11 diagnostiek 96 doelgericht handelen 61, 201 drugs 146 dwangdenken 116 dwanghandelingen 116 dwangmatig gedrag 44, als symptoom 44, en dementie 53, en depressie 54, twee soorten 46, voorbeelden 49 eenzaamheid 108 eigen wereld 151 emoties 149 euthanasie 238, adviezen 248, proces 240, vs. moord 244, zorgvuldigheid 244 faalangst 24 familiezorg 225 fatsoen, gevoel voor 61 fobie 116 frontotemporale dementie 12, 18, herkennen 18 gedrag 145, 150, sturing 124 geheugen 158, 161, soorten 160 geheugensteuntje 162, 167 geheugenstoornis 164, adviezen 167, en dementie 166, en depressie 164, 165, en omgeving 167, vs. vergeetachtigheid 162 geheugenverlies, reacties 166

5 Register 275 ehoorshallucinaties 146 gemengde dementie 15 gevoelshallucinaties 146 gezichtshallucinaties 146 hallucinaties 133, 142, adviezen 155, oorzaken 149, 152, soorten 146 handelsonbekwaamheid 254 handelsonbevoegd 260, 264 handzetting 207 herhalen van handeling 80 herinneringen 118 herinneringen ophalen 177, 184, 189, 191, adviezen 196 hersenafwijking 12 hersenbeschadiging 14, 38, 66, 76, 125, 126, 127, 129 hersenstoornis 149, 152 hoge bloeddruk 16 hoger beroep 268 hospitalisatiesyndroom 22 huilbuien 125 huisarts, 55, 168 hulp bij zelfdoding 244 hulpbehoevendheid 39 hulpmiddelen 168, 203, 207, technisch 200 illusies 142, adviezen 155, oorzaken 149, 152 illusionaire waarneming 143 invloed van omgeving 129 isolement 107 isoleren 90 kalmerende middelen 211 Korsakov, syndroom van 23 levenseinde, beslissingen 247 Lewy-lichaampjesdementie 12, 17, behandeling 18 lichaamsfuncties 205 lichamelijke beperkingen 34 lichamelijke ontregeling 26 lichamelijke ziekte 97, 118 life review 189, 190, 192, effecten 193, en dementie 192, theorie 195, vormen 194 loopdrang 80 mantelzorg 225, adviezen 234 mantelzorger, belasting 232 medicijnen 13, 73, 91, 98, 102, 111, 121, 131, 152, 156, 169, 211 mentor, beloning 261, ontslag 262, taken 261 mentorschap, adviezen 269, einde 261 moord vs. euthanasie 244 motivatie 164, van mantelzorger 233 motoriek 72 motorische stoornis 109 myoclonieën 79 nachtmerrie 132, 135, 146 neuroleptica 73, 91 neuromotorische stoornis 72 neuropsycholoog 168 noodsituaties 147 observeren 19 obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis 46 oefeningen, therapie- 121 omgaan met dementie 173, 184, adviezen 184 omgeving en geheugenstoornissen 167 omgeving en vergeetachtigheid 167 onderbewindstelling 262 ondraaglijk lijden 241 ontkenning 150 ontremd gedrag 58, adviezen 69, en dementie 64, invloed 67, kenmerken 63, oorzaken 63, 66 ontstekingsremmende middelen 13

6 276 Basisboek Zorg om ouderen onzekerheid 165 oogcontact 207 oordeelsvermogen 62 oorzaken van agressie 37 Openbaar Ministerie 243 overbelasting van mantelzorger 232 overlast beperken 77, 79 palliatieve zorg 238 paranoia 106, 107, 108 Passiviteiten van het Dagelijks Leven (PDL) 199, adviezen 207, 7 situaties 202 persoonlijkheid 119 piekerstoornis 116 posttraumatische stress-stoornis 116 provisioneel bewind 253 psychiatrische ziekte en agressie 39 psychofarmaca, adviezen 220, en dementie 210 psycholoog 121 psychotherapie 101 realiteitsoriëntatiebenadering (ROB) 178, 184 reminiscentie 177, 184, 191, theorie 195, vormen 194 reukhallucinaties 146 rituelen 46 roepen 84, adviezen 92, en dementie 84, gevolgen 89, redenen 87, risicofactoren 88, varianten 85, verklaring 85 rouw 22 schaamte 164 schommelbewegingen 202 schriftelijke wilsverklaring 240 selectief geheugen 160 serotonine 102 slaapmiddelen 212 slechthorendheid 109 slechtziendheid 109 snoezelen 182, 184, 203 sociaal netwerk 232 spierspanning 76 spraakstoornis 16, 213 statines 17 stemming 62 stress bij mantelzorger 226 sturing 183, 184 syndroom van Korsakov 23 tardieve dyskinesie 219 technische hulpmiddelen 200 terminale sedatie 246 tia (transient ischaemic attack) 15 toetsing 243 toetsingscommissie 243 tolerantie voor roepen 90 uitleg geven 140 uitzichtloos lijden 241 validerende benadering 180, 184 vasculaire dementie 12, behandeling 16, risicofactoren 15 veiligheid 105, verlies 118 verborgen ik 176, 181, 201 verdwaald ik 175, 181, 201 vergeetachtigheid 159, adviezen 167, en depressie 164, en omgeving 167, herkennen 164, vs. geheugenstoornis 162 vergeetfobie 116 verlies 40, 97, 120, 127, 155, 161, 186 vermijdingsgedrag 115 versterven 246 verwardheid 137 verzonken ik 176, 201 visioen 148 waanbeelden 133 waangedachten 144 waanideeën 107 waanstoornis 144, 153 waarnemingsfouten 109

7 Register 277 wanen 142, adviezen 155, en dementie 149, en depressie 155, oorzaken 149, 152, 155 wantrouwen 106 warme zorg 181, 184 Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst 239 wisselligging 207 zelfbeeld 193 zelfbeschikkingsrecht 239 zelfcorrectie 126 zelfvertrouwen 168 zinloos medisch handelen 245 zinsbegoocheling 142, 147 zinvol contact 204 zorgvuldigheidseisen 239