Verantwoording en dank

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verantwoording en dank"

Transcriptie

1 204 Zorg om mensen met dementie Verantwoording en dank Dit boek bouwt voort op de inzichten die ik heb verwoord in Dement: zo gek nog niet en verscheen eerder als Dementie dichterbij in de reeks Cahiers Ouderdom en Levensloop. Sindsdien is het eerstgenoemde boek verschillende malen herdrukt. Het laatstgenoemde boek heeft sinds de eerste uitgave geen herdruk beleefd. Het verschijnt nu opnieuw, onder een andere titel en aangevuld met enkele teksten. De eer voor dit initiatief tot heruitgave komt toe aan Sacha Buddingh, eindredacteur van Denkbeeld, tijdschrift voor psychogeriatrie. Volgens hem heeft het boek de tand des tijds uitstekend doorstaan. Anders gezegd: misschien was het boek zijn tijd wel vooruit. De huidige vraag naar goede scholing voor verzorgenden, die dag in dag uit professioneel met mensen met dementie en hun familie werken, rechtvaardigt het opnieuw uitbrengen ervan. Voor een volledige verantwoording van mijn bronnen verwijs ik naar de oorspronkelijke uitgave. Hier wil ik volstaan met te vermelden dat ik veel dank verschuldigd ben aan het voormalige NIZW en Mia Duijnstee. Mijn belangrijkste inspiratie vond ik in het oeuvre van wijlen Ilse Warners en John Bowlby. In mijn ogen is het in het bijzonder de besefcontext van de patiënt die inzicht verschaft in zijn of haar lijdensdruk. Daarom staan de interviews met Hans Wierenga, de schrijver van de brief op bladzijde 18 en 19 van Dement: zo gek nog niet net als in mijn boek Mijn leed, mijn lief ook in het hart van deze uitgave. Ten slotte wil ik de Stichting Uyttenhooven Doyen Fonds bedanken. De financiële steun van dit fonds maakte het mogelijk deze herdruk voor te bereiden. Maar bovenal: het

2 Verantwoording en dank 205 fonds maakte het ook mogelijk alle deelnemers aan het derde congres van het lectoraat PsychoGeriatrie van De Haagse Hogeschool dit boek mee naar huis te geven.

3 206 Zorg om mensen met dementie Personalia Dr. Bère Miesen (*1946) is geregistreerd klinisch psycho(geronto)loog NIP en GezondheidsZorgpsycholoog, adviseur psychogeriatrie bij WoonZorgcentra Haaglanden, lector PsychoGeriatrie aan De Haagse Hogeschool, en gastmedewerker bij de vakgroep Klinische en Gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden. In 1990 promoveerde hij aan de toenmalige Katholieke Universiteit Nijmegen op het proefschrift Gehechtheid en Dementie. Hij ontving in 1979 de Poëzieprijs van de stad Maastricht, in 1995 de PsychoGeriatriePrijs, in 2000 de TerHaar-penning van Alzheimer Nederland en hij werd in 2002 door koningin Beatrix benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Al sinds 1969 is hij werkzaam in de zorg voor mensen met dementie en hun familie. Hij heeft talloze publicaties over dementie op zijn naam, initieerde in 1997 in Nederland het Alzheimer Café en in 2005 het Café PG. Zijn boeken zijn vertaald in het Engels, Duits en Grieks. Zijn meest bekende boeken ( deskundig, betrokken, praktisch en inspirerend ) zijn: Dement: zo gek nog niet Dit cahier is bedoeld als inleiding in de psychologie van dementie. De beleving van de demente persoon zelf en van diens familie staan daarin centraal. Het is geschreven als voorlichting voor ouderen die in verzorgingshuizen wonen en steeds vaker met gedrag van dementerende medebewoners in aanraking komen. Deze informatie is een handreiking in de omgang met hen. Onbekend maakt immers onbemind. ISBN

4 Personalia 207 Mijn Leed, mijn lief Dit boek belicht op een heldere manier de psychologische kanten van dementie. Het geeft inzicht in wat zich gedurende het dementeringsproces afspeelt in het hoofd en in de beleving van de patiënt, maar ook met welke gevoelens en ervaringen partners, familieleden en professionele hulpverleners te kampen hebben. Het boek is bedoeld als leidraad voor wie als familie, deskundige of professioneel verzorgende aan het begin staat van een dementietraject. Maar ook voor patiënten in het beginstadium van dementie kan het boek handvatten bieden. Weten wat er aan de hand is, nadenken over mogelijke achtergronden van het eigen gedrag en dat van de andere betrokkenen, brengt begrip voor elkaars situatie. ISBN Het Alzheimer Café In dit boek beschrijft Bère Miesen, initiator van het eerste Alzheimer Café in Leiden, zijn persoonlijke ervaringen. Mede aan de hand van levendige, maar vooral betrokken verslagen van zijn contacten met enkele patiënten laat hij ons een aantal wezenlijke aspecten herkennen waarmee vrijwel iedereen die met dementie in aanraking komt, te maken krijgt. Zijn ontmoetingen met wijlen prof. dr. Jan Bastiaans, een bekend psychiater en traumatoloog en zelf ook Alzheimerpatiënt, spelen daarin een bijzondere rol. Het Alzheimer Café is bedoeld voor iedereen die met dementie te maken heeft: patiënten, deskundigen, mantelzorgers en familieleden. Daarnaast is het geschikt voor iedereen die zelf een Alzheimer Café wil opzetten. De tips en praktische aanwijzingen zijn handvatten voor initiatoren en kunnen problemen voorkomen op het gebied van communicatie, techniek, locaties en gespreksonderwerpen. ISBN

5 208 Zorg om mensen met dementie Liefde voor het leven In dit boek schetst de auteur vanuit een psychosociaal perspectief het lijden van mensen met dementie en hun familie. Deze mensen hebben behoefte aan en recht op zorg die meer behelst dan wat de basiszorg te bieden heeft. Vanuit dit perspectief maakt de auteur duidelijk wat de opdracht is waar verzorgenden en andere hulpverleners dagelijks voor staan. Ondersteuning en professionalisering horen hierbij vanzelfsprekend te zijn. Daarom worden in Liefde voor het leven praktische overlegstructuren beschreven waardoor verzorgenden kunnen profiteren van de deskundigheid van andere disciplines. Het is de hoogste tijd dat de kwaliteit van de zorg aan zo n mensen met dementie een krachtige impuls krijgt. Daaraan levert dit boek een substantiële bijdrage. ISBN

Een kleine psychologie van dementie, en dan nog in een notendop.

Een kleine psychologie van dementie, en dan nog in een notendop. Bm/25102010/denhaag/ceg Geachte aanwezigen Voor alle duidelijkheid: ik richt vandaag tot u het woord vanuit het perspectief een specifieke groep chronisch zieke mensen: namelijk patiënten met dementie.

Nadere informatie

Zorg om mensen met dementie

Zorg om mensen met dementie Zorg om mensen met dementie Voor Ries en Myrthe Zorg om mensen met dementie Een handleiding voor verzorgenden Bère Miesen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer

Nadere informatie

PSYCHOGERIATRIE EN BEROEPENVELD SLAAN SAMEN DE HAND AAN DE PLOEG

PSYCHOGERIATRIE EN BEROEPENVELD SLAAN SAMEN DE HAND AAN DE PLOEG PSYCHOGERIATRIE EN BEROEPENVELD SLAAN SAMEN DE HAND AAN DE PLOEG tekst: Arie Verhoef 72 In 2030 zullen naar verwachting een half miljoen mensen lijden aan dementie. Het lectoraat Psychogeriatrie doet onder

Nadere informatie

Voor Ries en Anne, mijn eerste en laatste liefde

Voor Ries en Anne, mijn eerste en laatste liefde Je suis dementie Voor Ries en Anne, mijn eerste en laatste liefde Bère Miesen Je suis dementie Een dertigtal minicolleges Illustraties Ries Kleijnen Van Tricht uitgeverij Deventer, 2019 www.vantrichtuitgeverij.nl

Nadere informatie

Help me even herinneren

Help me even herinneren Help me even herinneren Deze uitgave is tot stand gekomen met medewerking van Stichting Alzheimer Nederland en met financiële steun van de Stichting Centraal Fonds RVVZ en het Roomsch Catholyck Oude Armen

Nadere informatie

Samen werken aan goede zorg en behandeling

Samen werken aan goede zorg en behandeling Samen werken aan goede zorg en behandeling Informatie voor cliënten, familie en naasten In deze folder geven we u algemene informatie over de zorggroep Dignis. Ook lichten we de uitgangspunten van Dignis

Nadere informatie

Zorggroep Apeldoorn en omstreken

Zorggroep Apeldoorn en omstreken Psychogeriatrie 2 Zorggroep Apeldoorn en omstreken Inhoud Inleiding 4 Psychogeriatrie 5 Wat kunt u verwachten? 7 Tot slot 9 3 Inleiding Uw familielid [1] wordt binnenkort opgenomen op een psychogeriatrische

Nadere informatie

Geheugenstoornissen Hulpverlenende instanties. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Geheugenstoornissen Hulpverlenende instanties. Ziekenhuis Gelderse Vallei Geheugenstoornissen Hulpverlenende instanties Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 2 Casemanager 2 Praktische zorgverlening 2 CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) 3 WMO 3 Psychosociale hulpverlening

Nadere informatie

Een patiënt met stress en burnout

Een patiënt met stress en burnout Een patiënt met stress en burnout Een patiënt met stress en burnout in de huisartspraktijk Bart Verkuil Arnold van Emmerik Roelf Holtrop Houten 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer

Nadere informatie

Kennisbank / bibliotheek Dementie Twente

Kennisbank / bibliotheek Dementie Twente titel auteur korte toelichting op de inhoud Boeken Dementie op jonge leeftijd Annemie Janssens & Marjolein de Vugt Dementie op jonge leeftijd bevat een rijkdom aan informatie die helpt bij het herwinnen

Nadere informatie

In de laatste levensfase staat de mens voor aan aantal taken:

In de laatste levensfase staat de mens voor aan aantal taken: Ouderdomsfase: (=8 e en laatste levensfase in de theorie van de psychoanalyticus Erik Erikson) In de laatste levensfase staat de mens voor aan aantal taken: - verwerken - terugzien - balans opmaken - berusting

Nadere informatie

Emoties in de zorg Emot.zorg A5-1kzm dyn.indb :49:16

Emoties in de zorg Emot.zorg A5-1kzm dyn.indb :49:16 Emoties in de zorg Spinoza lijkt gelijk te hebben als hij zegt dat het verkrijgen van inzicht in je eigen pijn een van de meest opbeurende activiteiten ter wereld kan zijn. Martha Nussbaum in: Oplevingen

Nadere informatie

Lerend vermogen van mensen met dementie

Lerend vermogen van mensen met dementie Landelijk Congres Lerend vermogen van mensen met dementie Vergroten zelfredzaamheid en kwaliteit van leven 18 juni 2012 - t Klooster in Amersfoort Leervaardigheden bij mensen met dementie. Verschillende

Nadere informatie

Start Alzheimercafe s in Bère Miesen, psycholoog, psychogerontoloog

Start Alzheimercafe s in Bère Miesen, psycholoog, psychogerontoloog Start Alzheimercafe s in 1997 Bère Miesen, psycholoog, psychogerontoloog 8 Alzheimer cafe s + 1 Jungheimercafe Oosterwolde/Drachten/Leeuwarden/Franeker/Wolvega/ Sneek/Dokkum/Drachten Dementie is de naam

Nadere informatie

Georgie Dom. Greep op uw geheugen. Zo blijft u scherp

Georgie Dom. Greep op uw geheugen. Zo blijft u scherp Georgie Dom Greep op uw geheugen Zo blijft u scherp 1 e druk, juli 2010 Copyright 2010 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond

Nadere informatie

Radboud Alzheimer Centrum, congres 21 September 2017

Radboud Alzheimer Centrum, congres 21 September 2017 Dr. José Peeters, onderzoeker, projectcoördinator Dr. Marjolein van der Marck, projectleider Ingrid Schouten-Minten, oud-mantelzorger Radboud Alzheimer Centrum, congres 21 September 2017 Doel van het project

Nadere informatie

Lerend vermogen van mensen met dementie

Lerend vermogen van mensen met dementie Landelijk Congres Lerend vermogen van mensen met dementie Vergroten zelfredzaamheid en kwaliteit van leven 20 juni 2011 - t Klooster in Amersfoort Leervaardigheden bij mensen met dementie. Verschillende

Nadere informatie

Ziektegerelateerde agressie in de zorg

Ziektegerelateerde agressie in de zorg Congres Ziektegerelateerde agressie in de zorg Vrijdag 17 juni 2011 Jaarbeurs Utrecht Bestemd voor verpleegkundigen, verzorgenden en leidinggevenden in de zorg Dit congres geeft antwoord op de volgende

Nadere informatie

Dementiepoli. Mondriaan. Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen. Ouderen. voor geestelijke gezondheid

Dementiepoli. Mondriaan. Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen. Ouderen. voor geestelijke gezondheid Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Ouderen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Ouderen Dementiepoli Als je geheugen je in de steek laat... September 2011 Copyright Mondriaan

Nadere informatie

Liefde voor het leven

Liefde voor het leven 13 Liefde voor het leven Bère Miesen Wat betekent het als we te horen krijgen dat bij iemand dementie is vastgesteld? Eenvoudig uitgedrukt: dat deze persoon lijdt aan een chronische ziekte van de hersenen

Nadere informatie

Ziektebeleving en dementie bij migranten

Ziektebeleving en dementie bij migranten Ziektebeleving en dementie bij migranten Gözde Duran coördinator ProMemo, Expertisecentrum Dementie voor Professionals Agenda 1. Kennismaking 2. Waar lopen we tegenaan in de praktijk? 3. Uitleg dementie

Nadere informatie

Dementie Radboud universitair medisch centrum

Dementie Radboud universitair medisch centrum Dementie Bij u, uw partner of familielid is dementie vastgesteld. In deze folder kunt u lezen wat dementie is en waar u voor verdere vragen en informatie terecht kunt. Vanwege de leesbaarheid wordt in

Nadere informatie

Groenengrijs. Jong en oud met elkaar in gesprek. Karen van Kordelaar. Astrid Vlak. Yolande Kuin. Gerben Westerhof

Groenengrijs. Jong en oud met elkaar in gesprek. Karen van Kordelaar. Astrid Vlak. Yolande Kuin. Gerben Westerhof Groenengrijs Groenengrijs Jong en oud met elkaar in gesprek Karen van Kordelaar Astrid Vlak Yolande Kuin Gerben Westerhof Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van

Nadere informatie

Dementie Coöperatie Oisterwijk. Presentatie Rabobank Hart van Brabant Themagroep zorg en ouderen 24 juni 2015

Dementie Coöperatie Oisterwijk. Presentatie Rabobank Hart van Brabant Themagroep zorg en ouderen 24 juni 2015 Dementie Coöperatie Oisterwijk Presentatie Rabobank Hart van Brabant Themagroep zorg en ouderen 24 juni 2015 dementie: Brabantse feiten Verhouding aantal mensen met dementie in de Brabantse bevolking 2012

Nadere informatie

Werken met sociale netwerken in de zorg voor

Werken met sociale netwerken in de zorg voor Werken met sociale netwerken in de zorg voor mensen met een lichte verstandelijke beperking VGN, 26-05-11 Lectoraat Zorg voor Mensen met een Verstandelijke Beperking Hogeschool van Arnhem en Nijmegen i.s.m.

Nadere informatie

Ouderen en seksualiteit:

Ouderen en seksualiteit: Ouderen en seksualiteit: een oud taboe of een sexy verhaal? Vaak denken jongeren dat mensen van boven de 60 geen seks meer hebben, of daar toch zeker niet van genieten. Niets is minder waar. Maar ook in

Nadere informatie

HANDLEIDING Familiegesprekken

HANDLEIDING Familiegesprekken Family Meetings in memory clinics Onderzoek naar de effecten van Familiegesprekken voor mantelzorgers van dementerenden HANDLEIDING Familiegesprekken Onderzoeksteam Dr. Hein van Hout, projectleider Dr.

Nadere informatie

Bijna Dood Ervaringen

Bijna Dood Ervaringen Bijna Dood Ervaringen Een korte introductie Niecky Fruneaux en Edith Bertrand Algemeen geestelijk verzorgers Inleiding De inlossing van een belofte aan een cliënt: meer mensen vertellen over dit soort

Nadere informatie

Een studie naar de effecten van de Verhalentafel op bewoners van zeven verzorgingshuizen/woonzorgcentra

Een studie naar de effecten van de Verhalentafel op bewoners van zeven verzorgingshuizen/woonzorgcentra De Verhalentafel Een studie naar de effecten van de Verhalentafel op bewoners van zeven verzorgingshuizen/woonzorgcentra Amsterdam, februari 2005 - Samenvatting J.J. Nieuwesteeg J.P. Osté L. Horn C.P.M.

Nadere informatie

De essentie van het geluk

De essentie van het geluk De essentie van het geluk Ook verschenen van Zijne Heiligheid de Dalai Lama bij Xander Uitgevers De diepte van het zijn (2013) De kunst van relaties (2013) Geloven in harmonie (2013) Open je hart (2013)

Nadere informatie

Onderwijs & Onderzoek. Annemie Spooren (PXL) Greet De Beuckeleer (Pulderbos)

Onderwijs & Onderzoek. Annemie Spooren (PXL) Greet De Beuckeleer (Pulderbos) Onderwijs & Onderzoek Annemie Spooren (PXL) Greet De Beuckeleer (Pulderbos) Onderwijs & Onderzoek Wat hebben we gedaan? Wat betekent dit voor werkveld? Waar het begon nood aan Kennis en competenties voor

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/39720 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Hafkemeijer, Anne Title: Brain networks in aging and dementia Issue Date: 2016-05-26

Nadere informatie

Leerboek Atherotrombose

Leerboek Atherotrombose Leerboek Atherotrombose Leerboek Atherotrombose Prof. dr. J.W. Jukema Prof. dr. F.W.A. Verheugt Tweede, geheel herziene druk Eerste druk, 2004 Tweede, geheel herziene druk, 2008 Bohn Stafleu van Loghum,

Nadere informatie

Positieve psychologie & Zingeving

Positieve psychologie & Zingeving Positieve psychologie & Zingeving Studiebijeenkomst KSGV Vrijdag 29 maart 2019, 13.00-17.00 uur Auditorium Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht) Informatie en aanmelding: www.ksgv.nl ksgv@ksgv.nl

Nadere informatie

Functiebeschrijving netwerk dementie regio Haaglanden

Functiebeschrijving netwerk dementie regio Haaglanden Functiebeschrijving netwerk dementie regio Haaglanden Inleiding De voor de cliënt en zijn omgeving zeer ingrijpende diagnose dementie roept veel vragen op over de ziekte en het verloop hiervan maar ook

Nadere informatie

Denken + Doen = Durven

Denken + Doen = Durven 1 Denken + Doen = Durven Werkboek voor ouders Houten Bohn Stafleu van Loghum, 2008 2 Denken + Doen = Durven Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Denken + Doen = Durven, Werkboek voor ouders, is onderdeel

Nadere informatie

Dr. Bère Miesen (*1946) is klinisch psycho(geronto)loog NIP en gezondheids-zorgpsycholoog.

Dr. Bère Miesen (*1946) is klinisch psycho(geronto)loog NIP en gezondheids-zorgpsycholoog. Redactie Drs. Maritza Allewijn (*1960) is gezondheidszorgpsycholoog NIP en bijna 20 jaar werkzaam in de ouderenzorg. Ze is verbonden aan psychogeriatrisch centrum De Stichtse Hof te Laren (NH). Een van

Nadere informatie

Voorwoord door Femmie Juffer

Voorwoord door Femmie Juffer Voorwoord door Femmie Juffer leder mens staat wel eens stil bij het begin van zijn leven. Er zijn mensen die zeggen dat zij nauwelijks terugdenken aan hun jeugd en hun eerste levensjaren. Toch worden ook

Nadere informatie

Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis. Informatie voor familie. Ouderen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid

Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis. Informatie voor familie. Ouderen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis Informatie voor familie Ouderen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Ouderen Niet vrijwillige opname 2 Niet vrijwillige opname Ouderen Waarom deze folder?

Nadere informatie

GeheugenCentrum Parkstad. Een multidisciplinaire benadering

GeheugenCentrum Parkstad. Een multidisciplinaire benadering GeheugenCentrum Parkstad Een multidisciplinaire benadering Inhoud Voorwoord 3 Inleiding 3 Oorzaken 3 Verschillende problemen 3 Diagnose 4 GeheugenCentrum Parkstad bundelt zorg 4 Doelstellingen 5 Vroege

Nadere informatie

Preview. Voorwoord. Gilbert Silvius Voorzitter normcommissie Projectmanagement

Preview. Voorwoord. Gilbert Silvius Voorzitter normcommissie Projectmanagement Voorwoord De internationale richtlijn voor projectmanagement, ISO 21500, is er! Het resultaat van vier en een half jaar werk door bijna honderd experts op het gebied van projectmanagement. Vier en een

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

Bijeenkomst LND. 14 oktober 2015

Bijeenkomst LND. 14 oktober 2015 Bijeenkomst LND 14 oktober 2015 JONGE MENSEN MET DEMENTIE Marian Salari en Monique Hertogs Doelgroep Mensen met dementie, waarbij de ziekte begint vóór 65 jaar. 15.000-25.000 mensen Meer sprake van erfelijkheid

Nadere informatie

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM MANTELZORGBELEID VIERSTROOM Doel Het doel van deze tekst is een kader beschrijven waarbinnen doelstellingen en randvoorwaarden zijn vastgelegd die de samenwerking met mantelzorgers en ondersteuning van

Nadere informatie

Sociale netwerken in F-ACT. Wat werkt? Raymond Brandt, Pro Persona Ilse Menheere, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Sociale netwerken in F-ACT. Wat werkt? Raymond Brandt, Pro Persona Ilse Menheere, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Sociale netwerken in F-ACT. Wat werkt? Raymond Brandt, Pro Persona Ilse Menheere, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Inhoud workshop Waarom samenwerken aan sociaal netwerk Social Network Map Een app om

Nadere informatie

De opvang van nabestaanden na een suïcide

De opvang van nabestaanden na een suïcide De opvang van nabestaanden na een suïcide Discussiegroep voorjaarscongres 2012 NVvP dr. Marieke de Groot Vrije Universiteit afdeling klinische psychologie mh.de.groot@psy.vu.nl dr. Remco de Winter Parnassia

Nadere informatie

Lesmodule 4 fasen van. dementie. VOORBEELD LESMODULE: 4 fasen van dementie

Lesmodule 4 fasen van. dementie. VOORBEELD LESMODULE: 4 fasen van dementie Lesmodule 4 fasen van dementie Inhoudsopgave: 1. Wat is dementie? blz. 3 2. Twee basisprincipes over de werking van de hersenen blz. 4 3. Omschrijving van de vier fasen van ikbeleving bij dementie blz.

Nadere informatie

Boekproeverij Dementheek Oisterwijk. Jolanda Pegels 21 september 2017 DEMENTHEEK OISTERWIJK

Boekproeverij Dementheek Oisterwijk. Jolanda Pegels 21 september 2017 DEMENTHEEK OISTERWIJK Boekproeverij Dementheek Oisterwijk Jolanda Pegels 21 september 2017 Krentenkoppen Ties Teurlings In Krentenkoppen zijn de bezoeken van Ties aan zijn opa en oma verzameld. Hij documenteert hun proces op

Nadere informatie

Boekproeverij Dementheek Oisterwijk. Jolanda Pegels 21 september 2017

Boekproeverij Dementheek Oisterwijk. Jolanda Pegels 21 september 2017 Boekproeverij Dementheek Oisterwijk Jolanda Pegels 21 september 2017 Krentenkoppen Ties Teurlings In Krentenkoppen zijn de bezoeken van Ties aan zijn opa en oma verzameld. Hij documenteert hun aftakeling

Nadere informatie

Toekomstwijzer Sectie Revalidatie SPS-NIP

Toekomstwijzer Sectie Revalidatie SPS-NIP Toekomstwijzer Sectie Revalidatie 2019-2020 SPS-NIP 1 Toekomstwijzer: De weg naar psycholoog in de Revalidatiesetting Wat houdt het in? Als psycholoog in de Revalidatiesetting onderzoek en behandel je

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Arnold van Emmerik, psycholoog, is als universitair docent verbonden aan de Universiteit Leiden, Faculteit Sociale Wetenschappen, sectie Klinische en Gezondheidspsychologie. Daarnaast is

Nadere informatie

Ouderen, naasten en probleemgedrag

Ouderen, naasten en probleemgedrag Ouderen, naasten en probleemgedrag Omgaan met gedragsveranderingen in de ouderenzorg Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 11 JANUARI 2016 Hannie en Henk 1 Filmfragment 1 2 Hannie en Henk nabespreken

Nadere informatie

UITNODIGING MASTERCLASS

UITNODIGING MASTERCLASS UITNODIGING MASTERCLASS 3 DECEMBER 2018 VAN DER VALK UTRECHT SOCIALE BENADERING DEMENTIE Bij deze de uitnodiging voor een boeiende themabijeenkomst op 3 december 2018 over de zorg voor mensen met dementie

Nadere informatie

Leven met dementie. Frans Hoogeveen

Leven met dementie. Frans Hoogeveen Leven met dementie Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe men met

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

EXPERTS MEET THE. Seminars voor financials in de zorg WWW.BAKERTILLYBERK.NL/FINANCE4CARE DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG

EXPERTS MEET THE. Seminars voor financials in de zorg WWW.BAKERTILLYBERK.NL/FINANCE4CARE DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG MEET THE EXPERTS KENNISMAKING MET LEAN IN DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG DOOR DR. VINCENT WIEGEL OP 16 OKTOBER 2014 VERBINDENDE CONTROL DOOR MR. DR. HARRIE AARDEMA OP 6 NOVEMBER 2014 INKOOP

Nadere informatie

UITGEVERIJ DAMON ZORG UITGAVEN

UITGEVERIJ DAMON ZORG UITGAVEN UITGEVERIJ DAMON Z O RG UI T G A V EN SPREKEN IS ZILVER, VRAGEN IS GOUD In dialoog met ouderen Aagje van der Vossen Marja Havermans Isbn 978 94 6036 208 8 Hoe ga je in gesprek met ouderen? Hoe stel je

Nadere informatie

Nawoord. Fouten door angst voor fouten

Nawoord. Fouten door angst voor fouten Nawoord Fouten door angst voor fouten We zijn aan het einde van de reis door dit boek gekomen. Het was eigenlijk ook een tocht door de geheimen van de menselijke geest. We realiseren ons: angst voor fouten

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Omgaan met (on)macht in de acute intensieve zorg Leren van ervaringen Donderdag 14 oktober 2010 te Nijmegen Inleiding Iedere hulpverlener ervaart

Nadere informatie

Als je naaste niet meer wil douchen

Als je naaste niet meer wil douchen Als je naaste niet meer wil douchen Dilemma's bij dementie. Handleiding voor het gesprek met mantelzorgers. In een viertal films vertellen 10 mantelzorgers over 4 dilemma's die spelen bij de zorg voor

Nadere informatie

Als ik niet meer kan zijn wie ik was Als ik niet meer in mezelf pas Als de flarden door me heen waaien En ze mijn woorden verdraaien Als de mist door

Als ik niet meer kan zijn wie ik was Als ik niet meer in mezelf pas Als de flarden door me heen waaien En ze mijn woorden verdraaien Als de mist door Als ik niet meer kan zijn wie ik was Als ik niet meer in mezelf pas Als de flarden door me heen waaien En ze mijn woorden verdraaien Als de mist door alle poriën naar binnen trekt En alles wat vertrouwd

Nadere informatie

Jaarverslag BJ 2013. Stichting Wetenschap Balans. 1 augustus 31 december. Tel 06-46741683 Keileweg 8 3029 BS Rotterdam

Jaarverslag BJ 2013. Stichting Wetenschap Balans. 1 augustus 31 december. Tel 06-46741683 Keileweg 8 3029 BS Rotterdam Jaarverslag BJ 2013 1 augustus 31 december Stichting Wetenschap Balans Tel 06-46741683 Keileweg 8 3029 BS Rotterdam www.swbalans.nl info@swbalans.nl Inhoudsopgave Inhoud Highlights... 1 Strategische highlights...

Nadere informatie

Inspiratiereizen Dementie. Frankfurt: Eigen kijk op dementie

Inspiratiereizen Dementie. Frankfurt: Eigen kijk op dementie Inspiratiereizen Dementie Frankfurt: Eigen kijk op dementie Introductie De zorg voor mensen met dementie staat in Nederland volop in de belangstelling. En dat is volkomen terecht. Door de dubbele vergrijzing

Nadere informatie

Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014. Dr. Roeslan Leontjevas

Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014. Dr. Roeslan Leontjevas Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014 Dr. Roeslan Leontjevas Doen bij Depressie: effectief depressie aanpakken Dr. Roeslan Leontjevas - psycholoog - onderzoek aan Radboud Universitair

Nadere informatie

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen 1 Innovatiekompas Inspiratie Sessies Contacteer ons voor: Een voordracht om kennis te maken met het kompasmodel. Een workshop om het toepassen van

Nadere informatie

Regio Haaglanden Functiebeschrijving Casemanager dementie regio Haaglanden augustus 2012

Regio Haaglanden Functiebeschrijving Casemanager dementie regio Haaglanden augustus 2012 Regio Haaglanden Inleiding De voor de cliënt en zijn omgeving zeer ingrijpende diagnose dementie roept veel vragen op over de ziekte en het verloop hiervan, maar ook over de organisatie van zorg en over

Nadere informatie

Kwesties ter bespreking. Wensen in deze fase van het leven. Zelfbeschikking. Identiteit en levensverhaal. Veranderingen

Kwesties ter bespreking. Wensen in deze fase van het leven. Zelfbeschikking. Identiteit en levensverhaal. Veranderingen Kwesties ter bespreking StudieArena Congres Gedragsverandering Ouderen, waarden en wensen Waarden en wensen Autonomie en zelfbeschikking Verschuivende belangen Betrokkenheid van naasten Vertegenwoordiging

Nadere informatie

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Dit boek, Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel is tevens een werkboek

Nadere informatie

WoonZorgcentra Haaglanden Postbus 32326, 2503 AA denhaag Tel:(070) 8901492 Fax:(070) 8901499 E-mail: bmiesen@wzh.nl www.destrijpwaterhof.

WoonZorgcentra Haaglanden Postbus 32326, 2503 AA denhaag Tel:(070) 8901492 Fax:(070) 8901499 E-mail: bmiesen@wzh.nl www.destrijpwaterhof. /010307/ Dr Bère Miesen, PhD Geregistreerd Klinisch Psycho(geronto)loog NIP Gezondheidszorgpsycholoog Nieuwkoopseweg 26, 2641 PB Pijnacker (the Netherlands) Tel: 015-3695374 WoonZorgcentra Haaglanden Postbus

Nadere informatie

Psycho-educatiepakket Dementie en nu

Psycho-educatiepakket Dementie en nu Psycho-educatiepakket Dementie en nu Wintermeeting 26 februari 2016 Jurn Verschraegen Promofilmpje Uitleg pakket ontwikkeling pakket Aan de slag met het pakket Digitaal aanbod Vragen Overzicht Promofilmpje

Nadere informatie

Gezonde hersenen nodig in strijd tegen dementie

Gezonde hersenen nodig in strijd tegen dementie Gezonde hersenen nodig in strijd tegen dementie VUmc, Alzheimer Nederland en Hersenstichting introduceren Hersenonderzoek.nl Hersenonderzoek.nl is een digitale omgeving waar mensen zich aan kunnen melden

Nadere informatie

Project PCOB Gewest Brabant Dementie, óók onze zorg

Project PCOB Gewest Brabant Dementie, óók onze zorg Project PCOB Gewest Brabant Dementie, óók onze zorg 1 Project PCOB Gewest Brabant Dementie, óók onze zorg 2 1a. Aanleiding voor het project De groep mensen met Dementie in Nederland bij 65 jaar en ouder

Nadere informatie

'Zorgen doe je samen, een presentatie met praktische tips uit Nederland

'Zorgen doe je samen, een presentatie met praktische tips uit Nederland 'Zorgen doe je samen, een presentatie met praktische tips uit Nederland Jennifer van den Broeke onderzoeker, senior projectleider/adviseur Ouderen en gezondheid Waar hebben we het over? Achtergrond inzet

Nadere informatie

Verwijzen naar digitale bronnen

Verwijzen naar digitale bronnen Verwijzen naar digitale bronnen Aanvulling op de Leidraad voor juridische auteurs 2013 I. Bennigsen mr. dr. L.D. van Kleef-Ruigrok 2 februari 2015 1 1 Inleiding In de Leidraad voor juridische auteurs 2013

Nadere informatie

Psychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking'

Psychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking' DEMENTIE 31JAN2001 Psychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking' Steeds meer ouderen blijken zichzelf en hun woning te

Nadere informatie

Werken in sph. Maria van Deutekom Britt Fontaine Godelieve van Hees Marja Magnée Alfons Ravelli

Werken in sph. Maria van Deutekom Britt Fontaine Godelieve van Hees Marja Magnée Alfons Ravelli Verslaafden Werken in sph Redactie: Dineke Behrend Maria van Deutekom Britt Fontaine Godelieve van Hees Marja Magnée Alfons Ravelli 2 Verslaafden Auteur: Hans van Nes Bohn Stafleu Van Loghum Houten, 2004

Nadere informatie

Samen de schouders eronder

Samen de schouders eronder LECTORAAT JEUGD - KENNISCENTRUM GEZONDHEID & WELZIJN Samen de schouders eronder Visie Rapportage Handreiking Toolkit Visie rapportage handreiking toolkit Windesheim zet kennis in werking Samen de schouders

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Op verhaal komen bij ziekte

PATIËNTEN INFORMATIE. Op verhaal komen bij ziekte PATIËNTEN INFORMATIE Op verhaal komen bij ziekte Als ziekte in je leven komt De confrontatie met een ingrijpende ziekte, ouderdom of rouw doet iedereen wel iets. Heftige emoties kunnen je overspoelen,

Nadere informatie

Seminar Aanpak Ouderenmishandeling

Seminar Aanpak Ouderenmishandeling Seminar Aanpak Ouderenmishandeling 16 juni 2016 theater dakota, zuidlarenstraat 57, den haag programma Programma Ontspoorde mantelzorg 09.00 uur Inloop 09.30 uur Opening door Ellen Boszhard, projectleider

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Hersenschimmen door J. Bernlef

Boekverslag Nederlands Hersenschimmen door J. Bernlef Boekverslag Nederlands Hersenschimmen door J. Bernlef Boekverslag door een scholier 2142 woorden 26 januari 2008 6,2 9 keer beoordeeld Auteur Genre J. Bernlef Psychologische roman Eerste uitgave 1984 Vak

Nadere informatie

Geschreven vanuit het hart

Geschreven vanuit het hart Geschreven vanuit het hart 1 Geschreven vanuit het hart Lian Verkerk ISBN:9789402166408 2 Beste unieke lezer, Mijn naam is Lian Verkerk en ik ben momenteel 17 jaar oud. Ik studeer toegepaste psychologie

Nadere informatie

Jaarlijks Forum Ups & Downs, manisch-depressief? Zo gek nog niet!

Jaarlijks Forum Ups & Downs, manisch-depressief? Zo gek nog niet! Jaarlijks Forum Ups & Downs, manisch-depressief? Zo gek nog niet! Sinds 2007 organiseert Ups & Downs jaarlijks in oktober (op of in de buurt van Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid) een studiedag

Nadere informatie

CRDL. contact door aanraking

CRDL. contact door aanraking CRDL contact door aanraking Het lijkt of mensen als het ware ontwaken. Ze kijken op, soms lopen er tranen over hun wangen. Het is zo bijzonder om te zien wat het effect op onze bewoners is. Voor familie

Nadere informatie

IMPRESSIE WORKSHOP 4. praktijkgericht juridisch onderzoek. G.A.F.M. van Schaaijk

IMPRESSIE WORKSHOP 4. praktijkgericht juridisch onderzoek. G.A.F.M. van Schaaijk IMPRESSIE WORKSHOP 4 praktijkgericht juridisch onderzoek G.A.F.M. van Schaaijk AANKONDIGING VAN EEN NIEUW BOEK: PRAKTIJKGERICHT JURIDISCH ONDERZOEK DOOR GEERTJE VAN SCHAAIJK Verwachte verschijningsdatum:

Nadere informatie

Psychologie Inovum. Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers

Psychologie Inovum. Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers Psychologie Inovum Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers Waarom psychologie Deze folder is om bewoners, hun naasten en medewerkers goed te informeren over de mogelijkheden

Nadere informatie

B elangenverklaring. Persoonlijke gegevens aanvrager

B elangenverklaring. Persoonlijke gegevens aanvrager B elangenverklaring In het kader van de Code ter voorkoming van oneigenlijke beïnvloeding door belangenverstrengeling wordt alle beoogd betrokkenen bij de totstandkoming van wetenschappelijke adviesrapporten

Nadere informatie

Thema s en onderwerpen

Thema s en onderwerpen Thema s en onderwerpen aandacht 54, 65 aanspreken 24, 37, 43, 45 activiteiten 32 afspraken 92, 97 agressie, geweld en boosheid 73 bespreken 100 bijscholing 18 boos op familie 73, 75 complimenten 24, 62,

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling door de medisch psycholoog in het ziekenhuis

Onderzoek en behandeling door de medisch psycholoog in het ziekenhuis Onderzoek en behandeling door de medisch psycholoog in het ziekenhuis Inleiding In deze folder kunt u lezen over de medisch psycholoog in het Gemini Ziekenhuis. Aan de orde komen onder meer: met welke

Nadere informatie

Waardig verhuizen van thuis naar verpleeghuis. Julie Meerveld Hoofd belangenbehartiging en Regionale Hulp

Waardig verhuizen van thuis naar verpleeghuis. Julie Meerveld Hoofd belangenbehartiging en Regionale Hulp Waardig verhuizen van thuis naar verpleeghuis Julie Meerveld Hoofd belangenbehartiging en Regionale Hulp Waardig verhuizen Dementie: Is fataal, je overlijdt eraan als uiteindelijk ook de basale lichaamsfuncties

Nadere informatie

V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf

V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013 Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf Herdenking Dr. P.H. (Pieter) Kooijmans (1933-2013) Op 13 februari jongstleden

Nadere informatie

De economische betekenis van mantelzorg

De economische betekenis van mantelzorg De economische betekenis van mantelzorg Guus Schrijvers, opvolger van prof.dr. J.C.M. Hattinga Verschure en auteur van het boek Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel Beschrijving van het begrip mantelzorg

Nadere informatie

Jong verlies. Rouwende kinderen serieus nemen

Jong verlies. Rouwende kinderen serieus nemen Fiddelaers-Jaspers, R. (2005). Jong verlies. Rouwende kinderen serieus nemen Kampen: Ten Have, 329 pp. Mieke De Preter Dit boek is bedoeld voor iedereen die in de privé-sfeer of beroepsmatig omgaat met

Nadere informatie

stichting Er Zijn Inhoudsopgave: ANBI verantwoording 2013

stichting Er Zijn Inhoudsopgave: ANBI verantwoording 2013 stichting Er Zijn ANBI verantwoording 2013 Inhoudsopgave: 1 De naam 2 2 RSIN/fiscaal nummer 2 3 Contactgegevens 2 4 Bestuurssamenstelling en namen bestuursleden 2 5 De doelstelling 2 6 Het beleidsplan

Nadere informatie

- Treffende titels: grabbelzakje - Treffende titels: kaartjes. - Tijdschriften/kranten. - Kopieerblad. - Kopieerblad

- Treffende titels: grabbelzakje - Treffende titels: kaartjes. - Tijdschriften/kranten. - Kopieerblad. - Kopieerblad Thema Lessen en materialen groep 8 Instructie Spellingcheck Netversie voorlezen Gevoelens Les 1: Treffende titels: Gekke gevoelens - Treffende titels: grabbelzakje - Treffende titels: kaartjes Gedichten

Nadere informatie

Memo. Leden van de commissie WOS. R.Kool- van Mourik CDA-fractie. Betreft: Informatie over kwetsbare ouderen. Datum: 15-3-2011

Memo. Leden van de commissie WOS. R.Kool- van Mourik CDA-fractie. Betreft: Informatie over kwetsbare ouderen. Datum: 15-3-2011 Aan: Van: Leden van de commissie WOS R.Kool- van Mourik CDA-fractie Betreft: Informatie over kwetsbare ouderen. Datum: 15-3-2011 Inleiding. Ruim een kwart van de 65-plussers is kwetsbaar voor ernstige

Nadere informatie

De wondere wereld van dementie

De wondere wereld van dementie Bob Verbraeck Anneke van der Plaats De wondere wereld van dementie Vanuit nieuwe inzichten omgevingszorg bieden aan dementerenden Houten, 2016 Eerste druk, eerste t/m zevende oplage, Reed Business, Amsterdam

Nadere informatie

Cursussen en Themabesprekingen

Cursussen en Themabesprekingen Cursussen en Themabesprekingen voor NPV-Thuishulpafdelingen en voor Kerkelijke Thuishulpprojecten Cursussen en Themabesprekingen Cursussen en Themabesprekingen NPV-Thuishulp De NPV-Thuishulp richt zich

Nadere informatie

Een multideskundige ecommunity ter ondersteuning van ernstige psychische aandoeningen

Een multideskundige ecommunity ter ondersteuning van ernstige psychische aandoeningen Een multideskundige ecommunity ter ondersteuning van ernstige psychische aandoeningen Anne Marsman, promovenda, Universiteit Maastricht Disclosure Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie