Eindrapportage Giro555-Actie Help slachtoffers hongersnood. Deel 1: Financiële rapportage. Mei 2018

Transcriptie

1 Eindrapportage Giro555-Actie Help slachtoffers hongersnood Deel 1: Financiële rapportage Mei 2018 DEELNEMENDE ORGANISATIES ACTIE Help slachtoffers hongersnood : CARE Nederland! Cordaid! Nederlandse Rode Kruis! ICCO & Kerk in Actie! Oxfam SHO-actie Novib! Help Plan slachtoffers Nederland! ramp Filipijnen!1 Save the Children! Stichting Vluchteling! Terre des Hommes! UNICEF Nederland! World Vision

2 Inhoudsopgave 2. Inleiding 6 3. Opbrengsten en kosten actie 7 4. Verdeling en overmaking Giro555-gelden 8 5. Opbrengsten en kosten Giro555-deelnemers (AKV) Bestedingsproces en bestedingen Bestedingsproces Bestedingen en resultaten Bestedingen per organisatie en sector Bestedingen per organisatie en land Programmamanagementkosten Toerekening resultaten Beheersing Financiële verantwoording 17 Bijlage 1: Overmaking en andere opbrengsten Bijlage 2: Geldstromen SHO-deelnemers Bijlage 3: Programmamanagement support (PMS) Leeswijzer: Dit financiële rapport geeft een overzicht over de financiën van de Nationale Actie Help slachtoffers hongersnood in de periode van 6 maart 2017 tot en met 28 februari Het rapport is samengesteld op basis van individuele financiële rapportages aangeleverd door de 11 hulporganisaties die deelnamen aan deze actie. Het rapport start met een algemeen overzicht, zowel in cijfers als in een illustratie. Dit overzicht wordt vervolgens uitgewerkt en verder uitgelegd in de rest van het rapport. Dit financiële rapport completeert het inhoudelijke rapport met de uitleg over hulpverlening, behaalde resultaten van de hulpverlening en persoonlijke verhalen van getroffenen dat op dezelfde datum is verschenen als dit financiële rapport. Er is meer informatie te vinden over de Nationale Actie Help slachtoffers hongersnood op de website Daarnaast vindt u op de website uitleg over Giro555, hoe hulporganisaties samenwerken, hoe kwaliteit bewaakt wordt, eerdere Nationale Acties enz. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!2

3 Tabel 1: Totale financiële overzicht van de Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood 1. Financiële overzichtstabel en -figuur Tabel 1: Totale financiële overzicht van de Giro555-actie 'Help slachtoffers hongersnood' Baten Opbrengst donaties Bijdrage Ministerie van Buitenlandse Zaken Totaal baten Lasten Kosten eigen fondsenwerving Giro555 bureaukosten : Totaal lasten Totaal te verdelen Deelnemers Perscentage verdeelsleutel Totaal verdeeld Renteopbrengst per organisatie Totaal te besteden CARE Nederland 6,06% Cordaid 15,49% ICCO en Kerk in Actie 8,80% Nederlandse Rode Kruis 16,43% Oxfam Novib 12,74% Plan Nederland 6,84% Save the Children 7,82% Stichting Vluchteling 6,33% Terre des Hommes 2,75% UNICEF Nederland 13,92% World Vision 2,82% Totaal deelnemers 100% Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!3

4 Committeringen Overmakingen Bestedingen AKV* Bestedingen plus AKV CARE Nederland Cordaid ICCO en Kerk in Actie Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib Plan Nederland Save the Children Stichting Vluchteling Terre des Hommes UNICEF Nederland World Vision Totaal deelnemers Voor toelichting op het proces van committeringen, overmakingen en bestedingen, zie paragraaf 6.1. * apparaatskostenvergoeding, zie paragraaf 5 Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!4

5 Publieke donaties Totale opbrengst Bijdrage Ministerie Actiekosten Giro555 Bureaukosten Terres des Hommes Nederlandse Rode Kruis World Vision CARE Nederland Stichting Vluchteling Totaal hulpgeld Cordaid UNICEF Plan Nederland Save the Children ICCO & Kerk in Actie Oxam Novib Vanaf 6 maart 2017 Tot 28 februari ,2 miljoen besteed (100%) Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!5

6 Figuur 1: Overzicht financiën 2. Inleiding 2. Inleiding Op 6 maart 2017 startten de hulporganisaties achter Giro555 een Nationale Actie voor de 20 miljoen mensen die honger leden of onzeker waren over hun volgende maaltijd. Deze Nationale Actie bracht in totaal ruim 35 miljoen op. Daarin zit een bijdrage van 2 miljoen van Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. De ingezamelde gelden zijn verdeeld over 11 hulporganisaties die aan deze actie deelnemen; CARE Nederland, Cordaid, ICCO en Kerk in Actie, Nederlandse Rode Kruis, Oxfam Novib, Plan Nederland, Save the Children, Stichting Vluchteling, Terre des Hommes, UNICEF Nederland en World Vision. Vanaf de start van de actie wordt de focus gelegd op de 4 landen waar de situatie het meest nijpend is, Zuid-Soedan, Somalië, Jemen en Noordoost-Nigeria. Toen bleek dat de opbrengst boven verwachting werd, besloten hulporganisaties de hulpverlening met geld van Giro555 uit te breiden naar de omringende landen Ethiopië, Kenia, Oeganda en Niger. Met het Giro555-geld financieren deze organisaties hulpverlening in de periode van 6 maart 2017 tot en met 28 februari In deze eindrapportage volgt een financieel overzicht over de gehele bestedingsperiode van 6 maart 2017 tot en met 28 februari Dit overzicht is gebaseerd op de samengevoegde rapportages van de individuele deelnemende organisaties. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!6

7 3. Opbrengsten en kosten actie 3. Opbrengsten en kosten actie Tijdens de Nationale Actie voor de slachtoffers van de hongerrampen, die liep van 6 maart 2017 tot en met 31 augustus 2017, kwam op Giro aan donaties van de Nederlandse bevolking, gemeenten, het Ministerie van Buitenlandse Zaken, bedrijven en organisaties binnen. Om de Nationale Actie mogelijk te maken worden kosten gemaakt. Dit zijn kosten voor bijvoorbeeld het maken van communicatiemiddelen, het inrichten van een belpanel, het mogelijk maken van online- en andere manieren van doneren, bancaire kosten, kosten voor medewerkers van het Giro555-bureau en het mogelijk maken van de nationale actiedag in Beeld & Geluid. Dankzij de inzet van vele vrijwilligers en verschillende gratis aangeboden diensten van bedrijven en media zijn de kosten beperkt gebleven tot (1,4% van de totale opbrengst). Daarnaast maakt Giro555 kosten voor de verantwoording van de bestedingen, zoals het schrijven van rapportages als deze, het up-to-date houden van de website en social media, communicatie, administratie en externe controles zoals audits en de (meta-) evaluaties. Voor deze bureau- en verantwoordingskosten is een reservering van opgenomen voor de gehele verantwoordingsperiode 2017 en Dit is 1% van de totale opbrengst. De totale lasten komen daarmee neer op 2,4% van de opbrengst 1. In de onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de totale opbrengsten en kosten. Tabel 2: Baten en lasten van de Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood Baten Opbrengst donaties Bijdrage Ministerie van Buitenlandse Zaken Totaal baten Lasten Kosten eigen fondswerving Bureau- en verantwoordingskosten : Totaal lasten Totaal te verdelen Dit is aanzienlijk minder dan de 25 procent van de totale opbrengst die het Centraal Bureau voor Fondsenwerving (CBF) voorschrijft als het maximaal te besteden percentage voor fondsenwerving. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!7

8 4. Verdeling en overmaking Giro555-gelden 4. Verdeling en overmaking Giro555-gelden Na aftrek van de actie- en Giro555-bureaukosten is de opbrengst verdeeld onder de 11 hulporganisaties die deelnamen. Direct na het starten van de Nationale Actie is middels een instaptoets nagegaan of de algemene competentie van de deelnemers ook voor de specifieke context van deze ramp geldt 2. De instaptoets geeft inzicht in het trackrecord van de organisatie in het getroffen gebied (kent men het gebied, heeft men aantoonbare werkervaring in het gebied), in de aanwezigheid van de organisatie in het rampgebied, en in de absorptiecapaciteit (heeft de organisatie een infrastructuur van eigen logistiek of van partnernetwerken om de ingezamelde gelden snel en effectief te besteden). Omdat alle 11 de deelnemende organisaties in meerdere getroffen landen aanwezig waren en konden aantonen de gelden snel en effectief te besteden binnen de gestelde eisen, heeft de instaptoets bij deze nationale actie niet geleid tot aanpassingen aan de basisverdeelsleutel. De basisverdeelsleutel is weergegeven in tabel 3. De basisverdeelsleutel wordt berekend op basis van de omvang van de humanitaire hulpverlening en de opbrengsten van de fondsenwerving in Nederland van de betreffende organisaties, beide berekend over het gemiddelde van de afgelopen 3 jaar. Vervolgens wordt de verdeelsleutel indien nodig aangepast aan de context van de ramp op basis van de instaptoets. Tabel 3: Verdeelsleutel Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood Vaste deelnemers % verdeelsleutel CARE Nederland 6,06% Cordaid 15,49% ICCO en Kerk in Actie 8,80% Nederlandse Rode Kruis 16,43% Oxfam Novib 12,74% Plan Nederland 6,84% Save the Children 7,82% Stichting Vluchteling 6,33% Terre des Hommes 2,75% UNICEF Nederland 13,92% World Vision 2,82% Totaal deelnemers 100% In tabel 4 staat het totaal van de toegezegde bedragen van Giro555 aan de deelnemers. Dit bedrag is in fasen overgemaakt. Dit is te zien in bijlage 1. Om direct te kunnen starten met levensreddende noodhulp worden de eerste donaties snel overgemaakt aan de deelnemende organisaties na goedkeuring van het bestuur van de stichting Samenwerkende Hulporganisaties (SHO). Begin september, na het sluiten van de actieve fondsenwervende periode is de laatste overmaking gedaan. 2 Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!8

9 Figuur 2: Verdeling van Giro555-gelden per deelnemer Tabel 4: Verdeling van de Giro555-gelden per deelnemer Totaal ontvangen per organisatie CARE Nederland Cordaid ICCO en Kerk in Actie Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib Plan Nederland Save the Children Stichting Vluchteling Terre des Hommes UNICEF Nederland World Vision Totaal deelnemers Alle in Nederland gevestigde hulporganisaties achter Giro555 hebben hun eigen manier van werken. Sommige verlenen hulp via hun internationale koepelorganisatie, terwijl andere directe hulp verlenen vanuit een eigen veldkantoor of werken via partner- of zusterorganisaties. De geldstromen van de deelnemende organisaties worden inzichtelijk gemaakt in bijlage 2. Alle hulporganisaties waren al werkzaam in de verschillende getroffen landen voordat de ramp zich voltrok. De organisaties waren daarom al bekend met lokale partner- en zusterorganisaties en maakten zoveel mogelijk gebruik van deze bestaande netwerken bij het opzetten van hulpprogramma s met Giro555-bijdragen. De deelnemers maakten zelf afspraken met de organisaties waarmee zij samenwerken. Soms werden alle gelden voorafgaand aan een project overgemaakt, maar het komt ook voor dat de overmaking in delen plaatsvindt. Daarbij wordt het laatste bedrag overgemaakt bij voltooiing van het project en na controle door de hulporganisatie. Om die reden zijn in tabel 5 verderop de overmakingen bij enkele organisaties ten tijde van het uitbrengen van deze rapportage lager dan de bestedingen. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!9

10 5. Opbrengsten en kosten Giro555-deelnemers (AKV) 5. Opbrengsten en kosten Giro555-deelnemers (AKV) Elk van de deelnemers beslist zelf op welke wijze en aan wat voor type hulp de bijdrage van Giro555 wordt besteed, zolang zij de afspraken van de stichting Samenwerkende Hulporganisaties volgen. Zo mogen de Giro555-middelen met uitzondering van de apparaatskostenvergoeding (AKV) alleen worden besteed in de 8 landen waar de hongerrampen plaatsvinden, binnen de gestelde bestedingstermijn en met het doel om adequate noodhulp te verlenen aan de slachtoffers. De organisaties zijn ook zelf verantwoordelijk voor een correcte en efficiënte besteding. Dit gebeurt conform de beheerskaders van de deelnemers en de aanvullende afspraken zoals opgenomen in de reglementen van de stichting Samenwerkende Hulporganisaties. Deze reglementen zijn te vinden op de website van Giro Een deel van het Giro555-geld wordt niet in het rampgebied besteed, maar hier in Nederland of binnen het internationale netwerk van een hulporganisatie. Dit deel wordt de apparaatskostenvergoeding (AKV) genoemd. Dit zijn de kosten die de hulporganisaties maken ter voorbereiding en coördinatie van de hulpverlening. Hieronder vallen onder andere het beoordelen, coördineren, controleren en verantwoorden van de hulpprogramma s en kosten voor staf die zich daarmee bezighoudt. Volgens afspraak mag de AKV niet meer dan 7% van de feitelijk bestede middelen bedragen. Onder deze 7% vallen dus ook de voorbereidings- en coördinatiekosten die een eventueel betrokken internationale koepel- of zusterorganisatie maakt. In tabel 5 hieronder is te zien hoeveel AKV de Giro555-deelnemers hebben besteed. In totaal hebben de deelnemers gezamenlijk besteed aan apparaatskosten. Dat is 6,8% van de bestede middelen en valt daarmee binnen de norm van 7%. 3 Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!10

11 6. Bestedingsproces en bestedingen 6. Bestedingsproces en bestedingen 6.1 Bestedingsproces 6.1. Bestedingsproces De hulporganisaties achter Giro555 werken bij de hulpverlening in de rampgebieden met lokale partners of via een koepelorganisatie. Vaak dienen deze partnerorganisaties (of uitvoerende organisaties) projectvoorstellen in bij de betrokken hulporganisatie. Bij goedkeuring van het voorstel gaat deze hulporganisatie een verplichting (committering) aan voor financiering van het voorgestelde hulpproject. Deze gelden worden als het ware gereserveerd voor een bepaald voorstel of project en kunnen niet meer vrij gemaakt worden voor andere projecten. Hierna worden de middelen, al dan niet in gedeelten, door de hulporganisatie overgemaakt naar de partnerorganisatie (overmaking). Vervolgens besteden de partners het geld en wordt daarover via de betrokken hulporganisatie gerapporteerd (besteding). In sommige gevallen worden projecten voorgefinancierd door lokale organisaties en vindt de overmaking plaats op basis van goedgekeurde rapportages. Rente die hulporganisatie ontvangen over het Giro555-geld komt eveneens ten goede aan de hulpverlening. In tabel 5 is te zien hoeveel geld er door de hulporganisaties is gecommitteerd, overgemaakt en besteed aan hulp en aan AKV tot en met 28 februari Tabel 5: Overzicht financiën per deelnemer Committeringen Overmakingen Bestedingen AKV CARE Nederland Cordaid ICCO en Kerk in Actie Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib Plan Nederland Save the Children Stichting Vluchteling Terre des Hommes UNICEF Nederland World Vision Totaal deelnemers Bestedingen en resultaten Giro555-geld is bij deze nationale actie alleen ingezet voor noodhulp. Onder noodhulp verstaan de hulporganisaties achter Giro555: Tijdelijke hulp, direct volgend op een grote ramp of crisis, om de levensbedreigende situatie van de direct getroffenen, mensen wier leven bedreigd wordt en die hun woon- en werkomgeving en waardigheid geheel of gedeeltelijk zijn kwijtgeraakt, weg te nemen, met het doel hen te voorzien van basisbenodigdheden zoals tijdelijk onderdak, water, voedsel, sanitair,gezondheidszorg en bescherming (fase 1). (SHO Actiereglement - versie juni 2015, p.2) De noodhulp aan de getroffen bevolking in Zuid-Soedan, Somalië, Jemen, Noordoost-Nigeria, Ethiopië, Kenia, Oeganda en Niger bestond vooral uit het uitdelen van water, voedselpakketten of kant-en-klare maaltijden. Daarnaast werden ondervoede kinderen en zwangere of borstvoeding gevende vrouwen Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!11

12 gescreend op ondervoeding, behandeld indien nodig en bijgevoed. Er werd ingezet op medische zorg en kinderen werden ingeënt. Mensen werden voorgelicht over hygiëne en ziektes als cholera wat vaak voorkomt in droogtegebieden en ontvingen hygiëneproducten zoals zeep en waterzuiveringstabletten. Mensen profiteerden van het herstel of de nieuwbouw van waterbronnen en sanitaire voorzieningen. Verder zijn veel mensen geholpen bij herstel van hun levensonderhoud met het uitdelen van landbouwgereedschap en droogtebestendige zaden, visgerei, een geldelijke bijdrage, agrarische trainingen en het inenten van vee. In totaal zijn door de hulporganisaties achter Giro555 2,1 miljoen mensen geholpen. Zo hebben onder meer mensen voedselhulp ontvangen, zijn kinderen gescreend op ondervoeding, waarvan kinderen zijn behandeld met therapeutische voeding en ook zwangere of borstvoeding gevende vrouwen ontvingen bijvoeding. Ruim hygiënepakketten zijn uitgedeeld en mensen zijn bereikt met hygiënevoorlichting. 22,8 miljoen liter water is uitgedeeld en nog eens mensen profiteerden van herstelde of nieuwgebouwde waterbronnen latrines werden hersteld of gebouwd, waar bijna mensen van profiteerden mensen kregen een medische behandeling, kinderen zijn ingeënt en 417 medische pakketten (met verband, infuushouders, naalden, thermometers, etc) zijn uitgedeeld aan klinieken voor primaire zorg. Ruim mensen ontvingen droogtebestendige zaden en gereedschappen en mensen profiteerden van het uitdelen van visgerei om weer in levensonderhoud te voorzien mensen ontvingen een geldelijke bijdrage of geld voor werk om eten of andere basisbehoeften te kunnen kopen. Tenslotte ontvingen mensen een (agrarische) training en werden dieren ingeënt, bijgevoed of behandeld. In deel 2 van deze rapportage, de inhoudelijke rapportage, beschrijven alle hulporganisaties achter Giro555 uitgebreid welke hulp zij verleend hebben en welke resultaten daarmee zijn behaald. 6.3 Bestedingen per organisatie en sector Giro555 gebruikt voor haar rapportages een onderverdeling in hulpsectoren. Voor deze ramp is gekozen om alle gelden te besteden in 4 specifieke hulpsectoren. Daarnaast mochten er programmamanagementkosten (zie paragraaf 6.5) gemaakt worden. De 4 hulpsectoren zijn water en sanitaire voorzieningen, voedsel, levensonderhoud en gezondheidszorg. Bescherming van kwetsbare groepen werd in alle sectoren geïntegreerd en niet als aparte sector beschouwd. In tabel 6 en in onderstaande figuur 3 is te zien dat het merendeel van het Giro555-geld is besteed aan voedsel (43,4%) en levensonderhoud (23%), sectoren waarvoor de behoefte van de getroffen mensen het grootst was. In tabel 9 (aan het eind van het rapport) is te zien in welke hulpsectoren de verschillende organisaties hebben gewerkt. Figuur 3: Besteding per sector Tabel 6: Splitsing bestedingen per sector Sector Euro % Voedsel ,40% Levensonderhoud ,00% Water & sanitaire voorzieningen ,21% Gezondheidszorg ,16% Programmamanagement ,23% Totaal % Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!12

13 6.4 Bestedingen per organisatie en land Hulporganisaties achter Giro555 hebben in overleg met de eigen uitvoerende organisaties en in overleg met elkaar besloten in welke landen zij de gelden het meest effectief konden besteden. Uiteraard gold dat elke organisatie voor een specifiek land de instaptoets diende te halen om er Giro555-fondsen te mogen besteden. Onderling is afgesproken dat minimaal 80% van de gelden besteed zou worden in de 4 zwaarst getroffen landen, Zuid-Soedan, Somalië, Noordoost-Nigeria en Jemen, en dat maximaal 20% van de opbrengst naar de omringende landen gaat. Verdere richtlijnen over de besteding per land en per cluster zijn niet gesteld door het bestuur van Giro555, omdat de uitvoerende organisaties en partners in de getroffen regio s het beste zicht hebben op welke hulp nodig is en waar die hulp nodig is. Het bestuur ziet het belang in om die verantwoordelijkheid en keuzemogelijkheid dan ook te laten bij het personeel in het veld. Daarbij moet hulp afgestemd worden in een groter geheel van hulporganisaties, iets dat eveneens in het veld gebeurt en niet vanuit Nederland gestuurd wordt. Uiteindelijk is ruim 85% in de 4 zwaarst getroffen landen besteed. In tabel 7 is te zien hoeveel de hulporganisaties gezamenlijk hebben besteed per land. Tabel 10 aan het eind van de rapportage geeft inzicht in de bestedingen per organisatie in de verschillende landen. Figuur 4: Besteding per land Tabel 7: Splitsing bestedingen per land Landen Bedrag Percentage Zuid-Soedan ,70% Somalië ,42% Jemen ,75% Noordoost-Nigeria ,33% Kenia ,98% Oeganda ,00% Ethiopië ,89% Niger ,94% Totaal % 6.5 Programmamanagementkosten Naast de apparaatskosten die hulporganisaties in Nederland of binnen hun internationale netwerk maken ter voorbereiding en coördinatie van de hulpverlening (zie paragraaf 5), maken zij ook in de rampgebieden zelf kosten die gerelateerd zijn aan de uitvoering van projecten of programma's. Dit zijn programmamanagementkosten (PMS). Zonder deze kosten zou de hulp niet bij de hulpbehoevenden aankomen. Hieronder vallen kosten als het operationeel maken of houden van een veldkantoor (zoals Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!13

14 bijvoorbeeld computers, bewaking, gas, licht en water, internet, etc.), de kosten van overkoepelende stafleden en logistieke kosten voor transport, douane en huur van opslagloodsen. Bijlage 3 geeft een overzicht van het type kosten dat de hulporganisaties boeken als programmamanagementkosten en de manier van het berekenen van deze kosten. Tabel 9 toont het totaal van de PMS-kosten per deelnemer. Voor de duidelijkheid is er één concreet voorbeeld uitgelicht, waarbij een (fictieve) hulporganisatie pakketten met hygiëneartikelen uitdeelt aan hulpbehoevenden, bijvoorbeeld aan mensen die op de vlucht zijn geslagen voor droogte of geweld en daarbij de meeste bezittingen moesten achterlaten. Een pakket bevat producten als zeep, shampoo, handdoeken, waterzuiveringstabletten, maandverband, tandenborstel en tandpasta, scheergerei, wc-papier en soms specifieke babyproducten zoals luiers en billenzalf. In onderstaande figuur wordt systematisch weergegeven wat de stappen zijn om de pakketten met huishoudelijke artikelen bij de hulpbehoevenden te krijgen. Direct na een ramp onderzoeken noodhulpexperts wie getroffen zijn en welke hulp nodig is. Bij deze zogenoemde needs assessments wordt de lokale bevolking betrokken, zodat zij inspraak krijgen in de hulp. Dit proces is belangrijk om ervoor te zorgen dat de juiste mensen de juiste hulp krijgen. Het salaris van deze expert kan onder PMS vallen, evenals de kosten voor beveiliging, kantoor, de telefoon, computer, overige kantoorbenodigdheden en elektriciteit die zijn of haar werk mogelijk maken. Ook ander personeel dat niet direct betrokken is bij de uitvoering van programma s, maar ondersteunend is aan het werk valt hieronder. Dit zijn bijvoorbeeld een financieel medewerker die de financiën beheert van diverse projecten of een personeelsmanager die zorgt dat de juiste mensen worden aangenomen. Vervolgens moet de hulp worden gepland, goederen worden ingekocht en alle logistiek worden geregeld. In de figuur hieronder wordt ervan uitgegaan dat opgeslagen goederen naar de getroffen gebieden worden vervoerd per vrachtwagen. Soms is het nodig om goederen uit het buitenland te halen. Zonder transport zou de hulp nooit aankomen. Nadat de hulp is uitgedeeld, moeten eventuele klachten worden afgehandeld en er zal worden geëvalueerd. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!14

15 7. Toerekening resultaten 7. Toerekening resultaten De bereikte resultaten worden per deelnemer op verschillende wijzen toegerekend aan de bestedingen. Dit heeft te maken met de verschillende werkwijzen per deelnemer en de afspraken die deelnemers maken met organisaties die de programma s daadwerkelijk uitvoeren. Alle organisaties waren al werkzaam in de verschillende ramplanden voordat de Samenwerkende Hulporganisaties gezamenlijk in actie kwamen. Sommige hebben een eigen veldkantoor ter plekke, andere werken samen met lokale partner- of zusterorganisaties, of werken via internationale koepelorganisaties. Veel Giro555-deelnemers waren daarom al bekend met lokale partner- of zusterorganisaties en lokale netwerken. Deze lokale organisaties hebben veel kennis van de bevolking en de lokale culturen, zodat de hulpverlening goed kan worden afgestemd en ingebed. Dit geldt ook voor de koepelorganisaties, die wereldwijd grote capaciteit en veel middelen beschikbaar hebben, maar ook lokale aanwezigheid in veel landen in de wereld hebben. De financiële bijdrage die de deelnemers van Giro555 ontvangen, is onderdeel van een groter hulpprogramma, waarvoor ze ook van andere donoren geld ontvangen. Al deze donoren hebben, net als Giro555, eisen wat betreft verantwoording en besteding. Directe financiering Deelnemers die een eigen veldkantoor hebben of hun partners direct financieren, kunnen een rechtstreekse link leggen tussen de resultaten en de uitgaven. De uitgaven worden gedaan op basis van goedgekeurde projectvoorstellen waarover terug wordt gerapporteerd. Oormerken Deelnemers waarbij Giro555-geld onderdeel uitmaakt van een breder programma, maken afspraken met zuster- of partnerorganisaties over specifieke activiteiten of clusters waaraan de Giro555-gelden besteed moeten worden. Dit heet oormerken. Proportioneel Bij hulporganisaties achter Giro555 die gelden niet kunnen oormerken omdat het geld van de verschillende donoren wordt samengevoegd, is de Nederlandse euro niet in alle gevallen precies te volgen. Deze hulporganisaties berekenen de resultaten proportioneel. Als een organisatie bijvoorbeeld 1 miljoen van Giro555 heeft ontvangen en met haar totale programma van 10 miljoen mensen heeft kunnen helpen, rapporteert deze organisatie dat met de Giro555-gelden mensen bereikt zijn. Organisaties passen soms een combinatie van bovenstaande wijzen van berekening toe. Tabel 8: Wijze van toerekening van resultaten door de SHO-deelnemers Directe financiering Oormerken Proportioneel CARE Nederland Cordaid Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib Save the Children Stichting Vluchteling Terre des Hommes ICCO & Kerk in Actie Plan Nederland UNICEF Nederland World Vision ICCO & Kerk in Actie Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib World Vision Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!15

16 8. Beheersing 8. Beheersing Om als deelnemer toegelaten te worden tot de SHO ofwel Giro555 moet de organisatie in Nederland gevestigd zijn en voldoen aan de kwaliteitseisen en drempelvoorwaarden zoals vastgesteld in het SHOorganisatiereglement. Een voorbeeld van de eisen van Giro555 is dat elke deelnemer de Code of Conduct of the Red Cross and Red Crescent Movement and Non-Governmental Organisations in Disaster Relief ondertekent en hanteert. Deze code schrijft onder andere voor dat verlening van hulp aan slachtoffers van rampen prioriteit heeft (humanitarian imperative), dat prioriteiten gebaseerd moeten zijn op de behoeften van slachtoffers en dat hulp op een onpartijdige manier gegeven moet worden. Ook moet een deelnemer een eigen evaluatiebeleid hebben, het CBF-keurmerk voor fondsenwerving en gemiddeld meer dan een miljoen euro per jaar aan noodhulp en wederopbouw besteden. Een beheerskader is een set van richtlijnen, doelstellingen en maatregelen om processen succesvol te laten verlopen en risico s te verminderen of vermijden. Het beheerskader van Giro555 de SHO wordt in eerste instantie gevormd door de beheerskaders van de deelnemers zelf. Dit omdat een groot deel van de deelnemers deel uitmaakt van, of is aangesloten bij, een internationale koepel (internationaal netwerk). Binnen een dergelijke koepel - op internationaal niveau - worden diverse beheersafspraken gemaakt die gelden voor alle aangesloten organisaties, waaronder de betreffende hulporganisatie. Organisaties die zijn toegelaten tot Giro555 zetten hun eigen systemen in voor een optimale besteding van de Giro555-gelden. In aanvulling op de bestaande beheerskaders kent de SHO additionele beheersmaatregelen, vastgelegd in het organisatie- en actiereglement. Daarin staat onder andere dat een deelnemer binnen haar mogelijkheden zorg draagt voor een adequaat intern beheersingsbeleid met betrekking tot uitvoerende organisaties en internationale koepels. Dit beleid omvat een geheel van maatregelen, startend met de beoordeling van de beheerscapaciteit van de uitvoerende organisaties of internationale koepels tot en met de evaluatie en opvolging van de bevindingen achteraf. Elke hulporganisatie draagt de zorg voor een in opzet en werking deugdelijke administratieve organisatie, met daarin opgenomen een stelsel van maatregelen voor interne beheersing. Hiermee worden de voorwaarden geschapen voor een doelmatige besteding van de Giro555-gelden en de verantwoording daarvan. De goede werking van de administratieve organisatie en interne beheersing dient voortdurend door de hulporganisatie te worden bewaakt. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!16

17 9. Financiële verantwoording 9. Financiële verantwoording De financiële verantwoording van de bestedingen van Giro555-gelden vindt plaats binnen de jaarrekening van een deelnemende organisatie. Deze jaarrekening wordt gecontroleerd door de externe accountant van de deelnemer. De jaarrekening of afzonderlijke verantwoording (voorzien van een goedkeurende controleverklaring) wordt binnen zes maanden na de afsluiting van een kalenderjaar bij het bureau van Giro555 ingediend. Naast de verantwoording via de jaarrekening leggen alle hulporganisaties die deelnemen verantwoording af aan het Nederlandse publiek middels tussentijdse en eindrapportages, zowel inhoudelijk als financieel. Deze eindrapportage is daar een voorbeeld van. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei 2018!17

18 Tabel 9: Bestedingen per organisatie per cluster tot en met 28 februari 2018 Gezondheidszorg Water & sanitaire voorzieningen Voedsel Levensonderhoud Programmamanagement Totaal CARE Nederland Cordaid ICCO & Kerk in Actie Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib Plan Nederland Save the Children Stichting Vluchteling Terre des Hommes UNICEF Nederland World Vision Totaal Percentages 3,16% 17,21% 43,40% 23,00% 13,23% 100,00% Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

19 Tabel 10: Bestedingen per organisatie per land tot en met 28 februari 2018 Zuid- Soedan Noordoost- Nigeria Somalië Jemen Kenia Ethiopië Oeganda Niger Totaal CARE Nederland Cordaid ICCO & Kerk in Actie Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib Plan Nederland Save the Children Stichting Vluchteling Terre des Hommes UNICEF Nederland World Vision Totaal Percentages 26,70% 17,33% 23,41% 17,75% 5,98% 2,89% 4,00% 1,94% 100,00% Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

20 Bijlage 1: Overmakingen van Giro555 naar de deelnemers Vaste deelnemers 1e verdeling 2e verdeling 3e verdeling 4e verdeling 5e verdeling Totaal overgemaakt aan deelnemers Rente opbrengst per organisatie Totaal te besteden CARE Nederland Cordaid ICCO en Kerk in Actie Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib Plan Nederland Save the Children Stichting Vluchteling Terre des Hommes UNICEF Nederland World Vision Totaal alle deelnemers Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

21 Bijlage 2: Geldstromen SHO-deelnemers Deze afbeelding laat zien welke weg het geld van Giro555 heeft afgelegd: van het gezamenlijke rekeningnummer via de hulporganisaties tot aan de begungstigden in de acht landen. Zuid-Soedan Internationale koepelorganisatie Veldkantoor Somalië Jemen Opbrengst Giro555 Deelnemers Giro555 (11) Veldkantoor Zusterorganisatie Noordoost- Nigeria Ethiopië Particuliere initiatieven Nederland Regionaal kantoor Kenia Oeganda Zusterorganisatie Veldkantoor Niger Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

22 439 Veldkantoor Somalië Somalië CARE Nederland Veldkantoor Jemen Jemen 948 Veldkantoor Zuid-Soedan Zusterorganisatie Zuid-Soedan Cordaid Veldkantoor Oeganda Zusterorganisatie 330 Oeganda Somalië Nigeria Internationale koepel Ethiopië ICCO & Kerk in Actie Particuliere initiatieven Somalië Kenia Regionaal kantoor Ethiopië Zuid-Soedan Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

23 Nigeria Somalië Internationale koepel Jemen Nederlandse Rode Kruis Kenia Zuid-Soedan Oeganda 14 Kenia 2 Zuid-Soedan Oeganda Zusterorganisatie Veldkantoor Jemen Veldkantoor Zuid-Soedan Jemen Zuid-Soedan Oxfam Novib Veldkantoor Nigeria Nigeria 617 Veldkantoor Niger 617 Niger Veldkantoor Somalië Somalië Plan Nederland Internationale koepel Veldkantoor Nigeria Veldkantoor Ethiopië Nigeria Ethiopië 609 Veldkantoor Zuid-Soedan 609 Zuid-Soedan + rente 2 Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

24 A Save the Children Internationale koepel Veldkantoor Somalië Veldkantoor Zuid-Soedan Somalië Zuid-Soedan 650 Veldkantoor Jemen 650 Jemen Stichting Vluchteling Zusterorganisatie 500 Veldkantoor Somalië 500 Somalië 889 Veldkantoor Zuid-Soedan 889 Zuid-Soedan Terre des Hommes Zusterorganisatie Veldkantoor Kenia Zuid-Soedan Kenia Veldkantoor Jemen Jemen Unicef Nederland Internationale koepel Veldkantoor Nigeria Nigeria 651 Veldkantoor Kenia Kenia Wold Vision Internationale 901 Veldkantoor Somalië 901 koepel Somalië Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

25 Bijlage 3: Programmamanagement support (PMS) Het onderstaande overzicht geeft een overzicht van het type kosten dat Giro555-deelnemers boeken als programmamanagement kosten. Ook legt de tabel kort uit hoe deze kosten worden berekend. Omdat de hulporganisaties onderdeel uitmaken van een groter netwerk van koepels en zusterorganisaties is het niet mogelijk om één standaarddefinitie van deze kosten voor Giro555-deelnemers te hanteren. Er is wel een richtlijn, die aangeeft dat de kosten in het getroffen gebied gemaakt worden ter ondersteuning van de directe hulpverlening. PROGRAMMAMANAGEMENTKOSTEN Deelnemer Type kosten (voorbeelden) Uitleg berekening van PMS CARE Nederland Bij PMS worden alle kosten verantwoord die nodig zijn om de implementatie van een project in het projectland mogelijk te maken, maar die niet direct bijdragen aan de beoogde resultaten. Hieronder vallen personeelskosten (ondersteunend), kantoorkosten (huur en verbruikskosten), transport van personeel, aanschaf van kantoormateriaal, communicatiekosten. verschillende projecten. Cordaid ICCO en Kerk in Actie Nederlandse Rode Kruis Het landenkantoor in Zuid-Soedan en het team in Oeganda begeleiden de projecten en salariskosten, transport, opslagkosten, assessmentkosten zijn hier ondergebracht. Kosten van ICCO & Kerk in Actie die de uitvoering van het noodhulpprogramma ondersteunen, inclusief capaciteitsopbouw van de partnerorganisaties. Type kosten zijn: kantoorkosten, personeelskosten, logistiek en transport. De PMS betreft kosten voor posities die niet technisch inhoudelijk (o.a. WASH, Health) zijn. Dit zijn bijvoorbeeld een logistiek medewerker en coördinator. Kantoor-, personeels-, communicatie- en transportkosten van een landenkantoor of van een partnerkantoor worden procentueel meegenomen afhankelijk van de tijd die aan een project besteed wordt. Bijvoorbeeld de salariskosten van de landendirecteur die verantwoordelijk is voor meerdere projecten worden procentueel toegerekend aan Kosten die direct te relateren zijn aan projectmanagementondersteuning worden onder PMS geboekt. Zoals begeleidingskosten. Deze kosten worden specifiek gemaakt voor het noodhulpprogramma. Het betreft een aantal directe werkelijke kosten. Overige PMS-kosten worden gedekt met geld van andere donoren. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

26 PROGRAMMAMANAGEMENTKOSTEN Deelnemer Type kosten (voorbeelden) Uitleg berekening van PMS Oxfam Novib Hieronder vallen kantoorkosten en kantoormaterialen, salarissen van lokale ondersteunende stafmedewerkers, communicatie, veiligheidskosten en andere kosten die niet toe te schrijven zijn aan een enkel cluster. Plan Nederland Save the Children Stichting Vluchteling Terre des Hommes Kosten die onder PMS vallen: programmaondersteunende staf (lokale salarissen van ondersteunend personeel), reizen, monitoring en evaluatie kosten, kantoorkosten (Plan en partners). - Lokale personele kosten van ondersteunend personeel (o.a. financieel, administratief en logistiek personeel). - Huur van kantoorruimte, communicatie, kantoormaterialen, schoonmaakkosten, transportkosten en kosten gebruik en onderhoud van generator van het landenkantoor. 1) salarissen internationale staf, verbonden aan hoofdkantoren (Juba, Nairobi, Sana'a) die verantwoordelijk zijn voor administratieve, operationele en/of veiligheidsondersteuning aan de uitvoerende staf; 2) salarissen lokale staf in financiën, administratie en/of logistiek; 3) transportkosten hoofdkantoren en 4) algemene ondersteuning hoofdkantoren (huur, communicatie, bankkosten); PMS-kosten zijn ondersteunende kosten die gemaakt worden om de uitvoering van het project mogelijk te maken, zoals salarissen van logistieke/administratie medewerkers, vervoerkosten, kantoorbenodigdheden (huur, kleine kantoorartikelen, elektriciteit, beveiliging), communicatiekosten, auditkosten en bankkosten. Als eerste worden programmagerelateerde kosten berekend. Vervolgens worden de kosten die nodig zijn ter ondersteuning van het programma berekend. PMS worden berekent op basis van werkelijk geboekte kosten. Het betreft hier de kosten gemaakt in het land zelf die de uitvoering van de directe programma-activiteiten ondersteunen. Een proportioneel deel van de totale PMSkosten van het landenkantoor komt daarmee voor rekening van het programma. Berekening vindt plaats naar rato op basis van het aandeel van het betreffende programma in het totale budget van het landenkantoor. Dit is geautomatiseerd via de zogenaamde CAM-calculator (Cost Allocation Methodology). Binnen het gedetailleerde budget zijn daarnaast specifieke budgetlijnen aangemerkt voor PMS. Voorbeeld berekening: salarissen van internationale en lokale staf zijn percentueel toegerekend naar geplande/ bestede tijd aan ondersteuning van het project. Vooraf wordt er een budget opgesteld met de partners die de uitvoering van het project doen. Dit budget is gebaseerd op de afspraken binnen Giro555 en in proportie met het totale budget. Dan worden de verwachte supportkosten (zoals hierboven genoemd) berekend op basis van daadwerkelijke kosten binnen het afgesproken PMSbudget. Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei

27 PROGRAMMAMANAGEMENTKOSTEN Deelnemer Type kosten (voorbeelden) Uitleg berekening van PMS UNICEF Nederland Monitoring en evaluatie, kantoorbenodigdheden, reiskosten, salarissen van lokaal en internationaal personeel, transportkosten, clustercoördinatie. Het landenkantoor van UNICEF rekent een gedeelte van deze kosten toe aan PMS, op basis van richtlijnen van de internationale koepel. De omvang van de PMS-kosten hangt samen met de coördinatietaken van de organisatie in de clusterbenadering van de Verenigde Naties. Deze betreffen onderwijs, water en sanitatie, voeding en World Vision 1) Directe projectkosten die betrekking hebben op meer dan 5 projecten, zoals een auto die door meer dan 5 projecten gebruikt wordt of een accountant die meer dan 5 projecten beheert. 2) Operationele kosten van een kantoor: Administratie, communicatie, inkoop en logistiek, veiligheid, financiën, HR, IT, monitoring en evaluatie, interne audits, management staf. bescherming van kinderen. PMS wordt toegerekend aan de projecten op basis van de omvang van het budget van het project in verhouding tot het budget van alle projecten bij elkaar opgeteld. Ieder project draagt daarmee een fair share bij aan PMS. Dat geldt voor zowel de gedeelde kosten als voor de operationele kosten Colofon Uitgave stichting Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) Den Haag, mei 2018 Voor meer informatie zie: Contact Voor vragen of meer informatie over de Giro555 kunt u contact opnemen via info@giro555 Eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers hongersnood, mei