SHO. Samenwerkende Hulporganisaties

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SHO. Samenwerkende Hulporganisaties"

Transcriptie

1 SHO Samenwerkende Hulporganisaties Vierde gezamenlijke SHO-rapportage Haïti 13 januari december 2011 Deelnemers Haïti-actie: Cordaid Mensen in Nood, ICCO & Kerk in Actie, Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib, Save the Children, Tear, Terre des Hommes, UNICEF Nederland, World Vision, CARE Nederland, Dorcas, Habitat for Humanity, Leger des Heils, Plan Nederland en VNG.

2 Inhoud Voorwoord... 3 Verslag van de Raad van Toezicht Inleiding Situatie Haïti De Nationale Actie van de SHO Bevindingen Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie en de Algemene Rekenkamer Hulpverlening SHO-deelnemers Werkwijze SHO-deelnemers Samenwerking en coördinatie Werkprincipes en standaarden Verantwoording Capaciteitsopbouw Kwetsbare groepen Pleitbezorging en lobbyactiviteiten Monitoring & evaluatie Uitdagingen Aanpassingen van programma s Toekomst Resultaten per cluster Verdeling noodhulp en wederopbouw Clusters Onderdak Water & sanitaire voorzieningen Voedselzekerheid Levensonderhoud Gezondheidszorg Onderwijs Bescherming Rampenmanagement Programmamanagement Financiën Opbrengsten en kosten actie Verdeling en overmaking SHO-gelden Opbrengsten en kosten SHO-deelnemers Bestedingsproces Verdeling noodhulp & wederopbouw Toerekening resultaten Beheersing Financiële verantwoording Bijlage 1: Planning versus realisatie Bijlage 2: Uitsplitsing toegezegde verdeling vanuit SHO Bijlage 3. Uitsplitsing overmakingen van SHO naar de deelnemers Bijlage 4. Samenvatting van gegevens op jaarbasis Bijlage 5. Geldstromen SHO-deelnemers Bijlage 6. Overzicht partners Bijlage 7. SHO en contact

3 Voorwoord Ruim twee jaar geleden trof een zware aardbeving Haïti. Het lijkt alweer lang geleden, maar de beelden van ontstelde gezichten, van ontreddering en angst vlak na de aardbeving staan nog vers in het geheugen. De noodhulpfase, die door de cholera-epidemie langer duurde, is voorbij. Vele mensenlevens zijn gered met het geven van water, voedsel en medische zorg. Inmiddels werken de hulporganisaties samen met de Haïtiaanse bevolking hard aan de wederopbouw van het land. Dat gaat langzaam. De wederopbouw vordert langzaam vanwege de moeilijke omstandigheden in Haïti. Om te beginnen is het land arm en het beschikt over weinig eigen grondstoffen. Een groot deel van de benodigde bouwmaterialen en gereedschappen moet uit het buitenland komen. Daarnaast trof de ramp met name dichtbevolkte gebieden, waaronder het economische en bestuurlijke hart, de hoofdstad Port-au-Prince. Verder maken in de chaos conflicten over grond- en huiseigendom het bouwen van huizen niet gemakkelijk. Daar komt bij dat Haïti al jarenlang gebukt gaat onder een slecht functionerende overheid. Juist bij de wederopbouw van het land is behoefte aan een overheid die de juiste beslissingen kan nemen en die adequaat op de uitvoering kan toezien. Ondanks de moeilijke omstandigheden en de opgelopen vertragingen is er in Haïti ook veel vooruitgang geboekt. In deze rapportage kunt u lezen hoe en met welk resultaat de gelden die de Samenwerkende Hulporganisaties hebben ontvangen via Giro 555 zijn ingezet. Van uw gift konden bijvoorbeeld kinderen weer naar school gaan, woonwijken van schoon drinkwater worden voorzien, lokale organisaties worden opgeleid om de negatieve gevolgen bij volgende rampen te beperken en mensen weer aan werk worden geholpen. Dankzij uw gift zijn veel Haïtianen in staat om, zo goed en zo kwaad als het kan, het dagelijkse leven weer op te pakken. Dankzij uw gift kunnen wij het mogelijk maken de Haïtiaanse bevolking te helpen bij het herstel van het land. Daarvoor wil ik u, namens alle SHO-deelnemers en hulpverleners in het veld, die door uw gift getroffenen hebben kunnen helpen, hartelijk danken. Farah Karimi, Voorzitter SHO-actie Help slachtoffers aardbeving Haïti 3

4 Verslag van de Raad van Toezicht Het is de taak van de Raad van Toezicht om de jaarrapportage van de SHO-actie Help slachtoffers aardbeving Haïti' te beoordelen. De Raad realiseert zich dat het belangrijk is transparant te rapporteren over de besteding van de SHO-gelden die afkomstig zijn van het Nederlandse publiek en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit is eens te meer noodzakelijk gezien de omvang van de ramp, de complexe omstandigheden en het hoge profiel van deze actie. In deze rapportage is te lezen welke hulpactiviteiten de SHO-deelnemers in de eerste twee jaar na de verwoestende aardbeving uitvoerden op Haïti, welke belemmeringen ze daarbij tegen zijn gekomen, hoe de hulp is gecoördineerd en wie met de hulp is bereikt. De Raad realiseert zich dat de hulporganisaties op Haïti opereren onder bijzonder complexe omstandigheden en dat de hulpverlening voor vele uitdagingen staat. Zij spreekt haar waardering uit voor de hulpverlening op Haïti door de SHO-deelnemers. Hiernaast is de Raad alle betrokken organisaties, instanties en individuen erkentelijk voor de inspanningen die in de afgelopen periode zijn geleverd. De Raad is van mening dat deze rapportage, zowel inhoudelijk als financieel, een adequaat inzicht geeft in de ontvangsten en bestedingen van de gelden, geworven voor de SHO-actie Help slachtoffers aardbeving Haïti. Raad van Toezicht, Mevr. P.C. Lodders-Elfferich (voorzitter) Dhr. H.G. Dix Dhr. H. Grootendorst Mevr. E.M.J. Ploumen Mevr. F. Santing Dhr. O.V. van der Harst Utrecht, april

5 1. Inleiding Dit rapport is de tweede SHO-jaarrapportage over Haïti en betreft de periode van 13 januari 2010 tot en met 31 december Het rapport is samengesteld op basis van de individuele rapportages van alle deelnemende SHO-organisaties. De inleiding geeft een achtergrond van de situatie en de SHO-actie. Ook geeft het inzicht in de belangrijkste bevindingen van de Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie en de Algemene Rekenkamer die in 2011 zijn gepubliceerd met betrekking tot de besteding van SHO-gelden in Haïti. Hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de werkwijze en principes van de hulpverlening van de SHO-deelnemers, in algemene zin en specifiek voor Haïti. In het daaropvolgende hoofdstuk wordt specifiek ingegaan op de behaalde resultaten. Tenslotte volgt in hoofdstuk 4 de financiële verantwoording van de SHO-actie. De stichting SHO is een uniek samenwerkingsverband van Nederlandse hulporganisaties die bij een grote humanitaire ramp de handen ineenslaan om, in plaats van ieder apart, gezamenlijke fondsen in te zamelen. Een belangrijk doel van de gezamenlijke fondsenwerving is het verhogen van de efficiency van fondsenwerving. Naast de fondsenwervende functie rapporteert SHO door middel van een samengevoegde rapportage over de ingezamelde gelden om het Nederlandse publiek, en in het geval van een overheidssubsidie, de overheid te informeren. 1.1 Situatie Haïti Het is inmiddels ruim twee jaar geleden dat Haïti door een zware aardbeving werd getroffen. Het was de zwaarste aardbeving op Haïti in 200 jaar. De beving trof ook nog eens een aantal dichtbevolkte steden, waaronder de hoofdstad Port-au-Prince. Er vielen veel slachtoffers: ruim doden en gewonden 1. Ook na deze catastrofale gebeurtenis bleef het land geen ramp bespaard. In oktober 2010 brak een choleraepidemie uit die al meer dan dodelijke slachtoffers heeft geëist. In datzelfde jaar trok ook orkaan Tomas over het land. En dan was er de politieke onrust rond de presidentsverkiezingen van Direct na de aardbeving is een indrukwekkende hulpactie op touw gezet. Hulporganisaties verstrekten op grote schaal water, voedsel, onderdak en medische zorg. Dit redde veel mensenlevens. Inmiddels verleggen hulporganisaties geleidelijk aan het accent van noodhulp naar herstel als basis voor verdere ontwikkeling. Nu in de meest directe noden is voorzien, richten zij hun aandacht op het opbouwen en versterken van de capaciteit en coördinatieverantwoordelijkheid van Haïtiaanse overheidinstellingen. Ondanks alle investeringen en inspanningen is het de Haïtiaanse staat en de internationale hulpgemeenschap nog niet gelukt om significante voortgang te boeken in de wederopbouw van de getroffen gebieden. Deze verloopt moeizamer en langzamer dan iedereen zou willen. De omstandigheden waarin de hulpactiviteiten moeten worden uitgevoerd, blijven moeilijk en veranderlijk. Sterk leiderschap van de overheid ontbreekt en de zwakke nationale economie genereert onvoldoende middelen om het land weer op te kunnen bouwen. Hierdoor blijft de afhankelijkheid van buitenlandse hulp hoog en is het aanleveren van hulpgoederen lastig. Toch is het belangrijk aan een duurzame ontwikkeling te bouwen. Alleen richten op de acute behoeften na de aardbeving, zonder de onderliggende factoren aan te pakken als armoede, diepgewortelde ongelijkheid en structurele tekortkomingen in de overheidsstructuren van Haïti, zou uiteindelijk tot niets leiden. 1 UN-OCHA (United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs) 5

6 Hoewel de werkzaamheden dus moeizaam verlopen, zijn er wel veel successen geboekt. Meer en meer mensen kunnen de tijdelijke kampen verruilen voor een meer permanent onderdak. Er is al meer dan 5 miljoen kubieke meter puin verwijderd uit de straten en er gaan nu zelfs meer kinderen naar school dan voor de aardbeving. 1.2 De Nationale Actie van de SHO Op 13 januari, één dag na de aardbeving, startte de SHO de actie Help slachtoffers aardbeving Haïti. Het Nederlandse publiek, de media, het bedrijfsleven en de overheid toonden hun betrokkenheid met de slachtoffers van de ramp door met elkaar een bedrag van 111 miljoen euro te doneren aan de Nationale Actie. Van dit bedrag werd een groot deel opgehaald via een gezamenlijk radio- en televisieprogramma over de ramp op Haïti en de SHO-actie, dat op 21 januari 2010 werd uitgezonden. Toenmalig minister van Ontwikkelingssamenwerking Bert Koenders verdubbelde elke euro die op die dag op Giro 555 binnenkwam (ruim 41 miljoen euro). De SHO is een fondsenwervend samenwerkingsinitiatief dat de gelden verdeelt onder haar deelnemers. In het geval van Haïti zijn de gelden verdeeld onder 15 in Nederland gevestigde hulporganisaties. Dit zijn allereerst de negen vaste SHO-deelnemers: Cordaid Mensen in Nood, ICCO & Kerk in Actie, het Nederlandse Rode Kruis, Oxfam Novib, Save the Children, Tear, Terre des Hommes, UNICEF Nederland en World Vision 2. Daarnaast deden aan de actie voor Haïti zes gastdeelnemers 3 mee: Dorcas, Plan Nederland, CARE Nederland, Habitat for Humanity, de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten en het Leger des Heils. Deze 15 organisaties financieren met de SHO-gelden hun hulpactiviteiten op Haïti, zowel op het gebied van noodhulp als wederopbouw. De werkwijzen van de deelnemers verschillen. Sommige verlenen directe hulp met eigen teams, terwijl andere werken via partnerorganisaties. Ook vallen de activiteiten van enkele van hen onder het hulpprogramma van hun internationale koepelorganisatie. Per besluit van het SHO-bestuur zullen de ingezamelde SHO-gelden voor Haïti binnen een termijn van vijf jaar worden besteed. Aan de hand van de omvang en duur van de actie heeft het SHO-bestuur het aantal rapportages vastgesteld op zeven: na 3, 6 en 12 maanden en vervolgens jaarlijks. Dit rapport is de tweede jaarrapportage en in totaal de vierde SHO-rapportage over Haïti, en betreft de periode van 13 januari 2010 tot en met 31 december Hierbij ligt de nadruk op 2011, omdat de periode daaraan voorafgaand al is gerapporteerd in de eerste en tweede rapportage (zie de website van de SHO). Dit document is samengesteld op basis van de individuele rapportages van alle 15 SHO-deelnemers. 1.3 Bevindingen Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie en de Algemene Rekenkamer Vanwege de substantiële bijdrage van de Nederlandse overheid aan de SHO-actie voor Haïti is er naast de publieke ook politieke belangstelling voor de besteding van deze SHOgelden. De twee rapporten die in 2011 zijn verschenen over de hulpactiviteiten van de SHOdeelnemers op Haïti, reflecteren dit. In september 2011 verscheen een rapport van de Algemene Rekenkamer (ARK) en in november bracht de Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie (IOB) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken een evaluatierapport uit. Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie (IOB) In 2011 gaf het Ministerie van Buitenlandse Zaken opdracht aan de IOB tot het uitvoeren van een evaluatie naar de noodhulpactiviteiten van de SHO-deelnemers in Het doel van deze evaluatie was om een onafhankelijk oordeel te geven over de uitvoering en 2 Vaste deelnemer, Stichting Vluchteling neemt geen deel aan de Haïti-actie omdat de organisatie zich inzet voor vluchtelingen en ontheemden zoals beschreven in het Verdrag van Genève. 3 Een gastdeelnemer is een Nederlandse hulporganisatie met een aantoonbare toegevoegde waarde in het rampgebied 6

7 resultaten van de activiteiten die in 2010 met SHO-gelden zijn uitgevoerd op Haïti. Het IOB heeft de organisaties en een aantal van de projecten tijdens een drieweeks bezoek aan Haïti bezocht, en heeft alle SHO-rapportages plus de individuele rapportages van de SHO-deelnemers bekeken. De volgende vragen stonden bij de evaluatie centraal: 1) In hoeverre voldeden de bestedingen aan internationaal geldende humanitaire principes als menselijkheid, onpartijdigheid, neutraliteit en onafhankelijkheid? 2) In hoeverre sloten de bestedingen aan op de behoeften, prioriteiten en rechten van de getroffen bevolking? en 3) In welke mate voorzag de hulp in de onmiddellijke materiële en immateriële behoeften van de getroffenen? Het IOB concludeert onder meer in de evaluatie: Die hulp kwam tienduizenden slachtoffers ten goede en verliep in overeenstemming met internationaal geldende principes en standaarden van humanitaire hulpverlening. De start was moeilijk, maar gaandeweg werd de hulpverlening effectiever. Waar mogelijk, werden bij de uitvoering van de hulp de eindgebruikers en hun vertegenwoordigers geraadpleegd. IOB Evaluatie Nieuwsbrief #11 10, oktober 2011 Omdat veel SHO organisaties en hun partners al in Haïti actief waren en ervaring hadden met rampsituaties, bleken zij in staat om effectief hulp te verlenen. Hun werkwijze stemde overeen met de internationaal aanvaarde principes voor humanitaire hulpverlening. Bij het verlenen van de hulp trachtten de organisaties ook zoveel mogelijk te voldoen aan de internationaal aanvaarde kwaliteitscriteria voor humanitaire hulp ( Sphere Standards ). De hulp ging naar sectoren waar de nood het hoogst was: onderdak, levensonderhoud, drinkwater, sanitaire voorzieningen, voedsel, gezondheidszorg en herstel van mogelijkheden voor levensonderhoud ( livelihoods ). De omvang van de ramp, de noodzaak om direct te reageren en de aanwezigheid van veel internationale hulporganisaties bemoeilijkten aanvankelijk hun onderlinge coördinatie. Het overleg van de organisaties met overheidsinstanties, en met de getroffen bevolking en hun vertegenwoordigers verliep moeizaam. Een goed functionerend algeheel systeem van hulpcoördinatie om vast te stellen wie waar hulp zou verlenen en aan wie, ontbrak in de beginfase. Dit beïnvloedde ook de wijze waarop de SHO-organisaties en hun lokale partners betrokken konden worden bij de coördinatie. Later werd dat beter. Volgens de SHO-organisaties kwam er steeds meer overleg met de lokale overheid, wijkorganisaties en comités in de opvangkampen. Daardoor sloten de hulpactiviteiten, waaronder die van de SHO-organisaties, steeds beter aan bij de nationale en lokale behoeften en mogelijkheden. De SHO-organisaties en hun partners hebben steeds de Sphere Minimum Standards in Disaster Response en de gedragscode voor het Internationale Rode Kruis en NGO s zoveel mogelijk toegepast. Daarbij gaat het om het recht van slachtoffers van natuurrampen en geweld op waardigheid, bescherming en hulp, en de plicht van hulpverleners om hun lijden te verlichten. De standaarden bevatten ook concrete criteria, zoals de hoeveelheid drinkwater per slachtoffer per dag, het tentoppervlak voor een familie, of de hoeveelheid sanitaire voorzieningen per aantal gebruikers. Er is heel veel hulp verleend met de gelden van de SHO. Daardoor zijn tienduizenden slachtoffers geholpen in het voorzien van hun basisbehoeften. Ook konden velen van hen de opvangkampen in de loop van 2010 verlaten om hun leven weer op te bouwen. Van begin af aan maakten de SHO-organisaties plannen om van de noodhulpfase zo snel mogelijk over te schakelen naar wederopbouw en ontwikkeling. Het zwakke bestuur in het land en de cholera-epidemie, die verdere noodhulp vereiste, maakten dat echter extra moeilijk. IOB Evaluatie Nieuwsbrief #11 10, oktober 2011 Het IOB plaatste in haar evaluatie ook een paar kritische kanttekeningen: 7

8 De rapportages van de SHO-organisaties geven inzicht in wat werd geleverd aan goederen en diensten (outputs), maar bevatten betrekkelijk weinig informatie hoe de hulp heeft uitgewerkt op het welzijn van de slachtoffers (outcomes). IOB constateert dat de slachtoffers veel baat hebben gehad bij de noodhulpverlening, maar dat het herstel van mogelijkheden voor levensonderhoud, de hulp voor bescherming en de psychosociale steun beter hadden gekund. Psychosociale steun was er vooral voor kinderen, maar zogende moeders ontbeerden die vaak, terwijl sommigen zo waren getraumatiseerd dat hun borstvoeding stopte. Alle hulporganisaties worstelden met de hoge kosten van de hulpverlening. Die waren vooral te wijten aan de noodzaak om vrijwel alle hulpgoederen te importeren, aan de verwoesting en ravage in en rond Port-au-Prince, die ook het overheidsfunctioneren bemoeilijkten, en aan tijdrovende en complexe procedures bij de douane. IOB concludeert overigens niet dat de SHO-organisaties en hun partners inefficiënt hebben gewerkt. Wel valt op dat ze de uitvoeringskosten van de hulpprogramma s verschillend definiëren en onvoldoende duidelijk daarover rapporteren. De SHO is uiteraard blij dat de conclusies uit het IOB-rapport bevestigen dat met de SHOmiddelen voorzien is in de directe noden van de slachtoffers van de aardbevingsramp op Haïti. Een resultaat dat gerealiseerd is door inspanningen van velen, ondanks de uitermate complexe context. Ook de wijze waarop alle SHO-deelnemers ter plekke actief geparticipeerd hebben in internationale coördinatiestructuren en hierdoor afspraken konden maken met andere humanitaire actoren over de uit te voeren hulpactiviteiten, verdient terecht een positieve vermelding in het rapport. Een samenvatting van de bevindingen van de IOB is te vinden op de website van de rijksoverheid 4. De SHO onderschrijft het belang van transparantie en inzichtelijke rapportages. De Algemene Rekenkamer (ARK) Voor de Nationale Actie voor Haïti is de SHO in 2010 de samenwerking aangegaan met de ARK om de hulpverlening en wederopbouw op Haïti door de SHO-deelnemers zo inzichtelijk mogelijk te verantwoorden. SHO heeft in een beheersplan vastgesteld hoe haar deelnemers de SHO-gelden besteden en verantwoorden. Dit is gedaan op basis van ervaringen uit voorgaande noodhulpacties, en met hulp van de SHO-accountant en - deelnemers. Het beheersplan is voorgelegd aan de ARK, die heeft geconcludeerd dat het plan een goede basis vormt voor de verantwoording van de besteding van hulpgeld voor de slachtoffers op Haïti. De ARK blijft het proces van verantwoording volgen en geeft jaarlijks een oordeel over de besteding van de SHO-gelden voor Haïti aan de Tweede Kamer en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit doet zij op basis van de jaarrapportages van de SHO. Het eerste rapport Verantwoording van de hulpgelden 2010 voor Haïti 5 van de ARK is in september 2011 verschenen. Hierin schrijft de Rekenkamer: We concluderen dat de SHO de bestedingen verantwoordt volgens de afspraken die in het nieuwe beheersplan zijn bepaald en dat hierdoor de kwaliteit en kwantiteit van de inhoudelijke en financiële verantwoording verbeterd is ten opzichte van vorige giro 555- acties. We concluderen verder dat de verantwoording van het Ministerie van BuZa 6 over de verstrekte subsidie van 12 miljoen in 2010 conform de afspraken is. 7 Het bestuur en de Raad van Toezicht van de SHO hechten grote waarde aan het rapport van de ARK. De SHO ziet het als haar taak om de verantwoording aan het publiek te blijven verbeteren en de rapportages inzichtelijker te maken. De belangrijkste conclusie van de ARK, dat de SHO de opbrengst van Giro 555 volgens de afspraken heeft verantwoord en 4 steun-van-de-samenwerkende-hulp-organisaties-aan-haiti-in-2010.html 5 ARK 2011, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr Het Ministerie van Buitenlandse Zaken 7 ARK 2011, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 10 8

9 dat de rapportages inzichtelijker zijn geworden, wordt daarom gezien als een erkenning van de gepleegde inspanningen. De ARK heeft ook aanbevelingen gedaan, onder andere over de koppeling tussen bestedingen en bereikte resultaten, de geldstromen en de uitleg over de kosten van het programmamanagement per organisatie. De SHO streeft ernaar alle aanbevelingen zo goed mogelijk op te nemen in het werk van de SHO en haar deelnemers. Naast het beoordelen van de rapportages van de SHO wil de ARK samen met het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de SHO nadenken hoe de hulpsector in Nederland in het verleden geleerde lessen beter kan toepassen in huidige en toekomstige programma s. Hiervoor zal de ARK een aantal wederopbouwprojecten volgen met als doel succes- en faalfactoren van complexe wederopbouwprojecten te analyseren inclusief de verantwoordingslast en communicatie met burgers 8. Dit traject start in Zowel het rapport van de ARK als de IOB geven waardevolle aanknopingspunten voor verdere verbetering van de verantwoording van SHO-gelden. ICCO & Kerk in Actie "Mijn naam ik Rosamond Elima en ik woonde voor de aardbeving in Port-au-Prince. Door de aardbeving van 12 januari 2010 verloren wij ons huis en samen met mijn familie besloten we om naar Jacmel te gaan, waar ik oorspronkelijk vandaan kom en familie heb wonen. Een nicht gaf ons een plekje op haar stuk grond waar we een tent op konden zetten. Daar woonden we een jaar, en geleidelijk werd de conditie van de tent slechter en ook de relatie met mijn nicht werd erg moeilijk. Tot er op een dag mensen langskwamen die mij vroegen naar mijn leefomstandigheden. Doordat een nicht van mijn moeder een stuk land beschikbaar stelde konden we een huis bouwen. En dat ging heel snel. Binnen twee dagen lag de basis voor vloer er en in drie dagen waren de muren, ramen en de deur klaar. Mijn man en ik hielpen bij het graven van het fundament en andere werkzaamheden. Nu ik mijn nieuwe huis heb, voel ik me trots en een nieuw mens." 8 Idem 9

10 2. Hulpverlening SHO-deelnemers De hulpverlening na de aardbeving op Haïti is één van de meest complexe hulpoperaties ooit. De recente geschiedenis kent geen dusdanig grote ramp in een dichtbevolkt gebied. Dit hoofdstuk beschrijft onder andere de werkwijze van de verschillende SHO-deelnemers, de werkprincipes die zij hanteren, hoe zij toezien op een goede wijze van besteding en verantwoording en de belemmeringen die ze ervaren bij de hulpverlening op Haïti. Hoofdstuk 3 is een compilatie van de activiteiten van de verschillende SHO-deelnemers in 2011 en de behaalde resultaten. 2.1 Werkwijze SHO-deelnemers De ingezamelde SHO-gelden worden verdeeld onder de deelnemers die al voor de aardbeving actief waren op Haïti. Deze deelnemers zijn in Nederland gevestigde hulporganisaties. Ieder heeft een eigen werkwijze en ontvangt gelden via meerdere kanalen, waaronder de SHO. De SHO-deelnemers verlenen hulp via een veldkantoor ter plaatse, een zusterorganisatie, één of meerdere uitvoerende partnerorganisaties of een internationale koepel 9. Alle hulporganisaties werken ter plaatse samen met lokale partnerorganisaties of hebben Haïtiaanse hulpverleners in dienst. Zij kennen de specifieke omgeving, tradities, cultuur en lokale bevolking het beste. Hierdoor is goed zicht op de sociale en economische context en zijn de organisaties beter in staat de behoeften van de getroffenen in te schatten. Deze behoeften verschillen per getroffen gebied, stad of bevolkingsgroep. In de meeste gevallen is de samenwerking tussen de SHO-deelnemers en hun lokale partnerorganisaties gebaseerd op jarenlang contact, gerelateerd aan structurele ontwikkelingshulpprogramma s. Via koepelorganisatie Via zusterorganisatie Via eigen veldkantoor UNICEF Nederland Oxfam Novib Cordaid Mensen in Nederlandse Rode Save the Children Nood Kruis (deels) Tear Nederlandse Rode World Vision Terre des Hommes Kruis (deels) CARE Nederland Dorcas Plan Nederland Habitat for Humanity Leger des Heils Via partnerorganisatie ICCO & kerk in Actie Cordaid Mensen in Nood VNG International 2.2 Samenwerking en coördinatie De samenwerking tussen de SHO-deelnemers in Nederland bestaat uit het gezamenlijk werven van fondsen en het gezamenlijk rapporteren over de besteding van de SHO-gelden. Alle SHO-deelnemers rapporteren periodiek aan de SHO over de voortgang van hun hulpverleningsactiviteiten op Haïti. Deze individuele rapportages liggen ten grondslag aan de gezamenlijke SHO-rapportage. De SHO is niet betrokken bij de coördinatie van de hulpverlening op Haïti. Deze wordt in beginsel gedaan door de Haïtiaanse overheid, die daarin wordt bijgestaan door UN-OCHA. Dit is een VN-organisatie die bij rampen alle hulp van overheden, VN-organisaties, internationale niet-gouvermentele organisaties (INGO s) en nationale hulporganisaties mobiliseert en coördineert. In haar coördinatie past UN-OCHA een clusterbenadering toe, waardoor dubbeling van activiteiten zoveel mogelijk vermeden kan worden en waardoor elk geografisch en thematisch gebied en elke bevolkingsgroep zoveel mogelijk worden bereikt. De actoren binnen de verschillende clusters komen periodiek bijeen om kennis uit te wisselen, taken te verdelen en activiteiten op elkaar af te stemmen. Ook maken ze afspraken om de kwaliteit 9 Binnen een internationale koepel worden beheersafspraken gemaakt die gelden voor alle aangesloten organisaties, waaronder de desbetreffende SHO-deelnemer. 10

11 van hulpverlening te waarborgen. De clustercoördinatie tijdens de noodhulpperiode is niet bedoeld om voor altijd te blijven bestaan, maar speelt een belangrijke rol in het herstellen en versterken van leiderschap door nationale partijen. De internationale koepels en uitvoerende organisaties van de SHO-deelnemers nemen zoveel mogelijk deel aan deze coördinatiemechanismen. Afhankelijk van de specifieke situatie werken de SHO-deelnemers op Haïti zelfstandig samen met internationale en lokale hulporganisaties en overheidsinstanties. Overeenstemming met de Haïtiaanse overheid en goedkeuring van de hulpactiviteiten is daarbij cruciaal. Zo is voor het bouwen van een school de goedkeuring vereist van het Ministerie van Onderwijs. Ook geleerde lessen uit eerdere hulpoperaties laten zien dat het belangrijk is om samen te werken met nationale en lokale autoriteiten. Samenwerking draagt bij aan nationaal ownership en aan een betere coördinatie tijdens en na een ramp, beide vereist om de weg naar herstel vrij te maken. Een aantal clusters worden geleid door de internationale koepels van SHO-deelnemers. Zo leidt UNICEF de clusters Voedsel, Water en sanitaire voorzieningen (WASH), het subcluster Kinderbescherming en samen met Save the Children het cluster Onderwijs. Voorbeelden van samenwerking en coördinatie Het cluster Onderwijs, dat verantwoordelijk is voor de coördinatie van NGO s die in de getroffen gebieden werkzaam zijn op het gebied van onderwijs, is haar taken geleidelijk aan het beëindigen. Daarom is er grote behoefte aan een nationaal onderwijsplatform waarin internationale en nationale NGO s informatie kunnen uitwisselen, geleerde lessen en best practices kunnen delen en de samenwerking met het Ministerie van Onderwijs kunnen verbeteren. Op die manier houdt de samenwerking niet op zodra de noodhulp- en wederopbouwfase is afgelopen, maar blijft deze ook op de langere termijn bestaan om de overheid te helpen bij het opzetten en uitvoeren van een onderwijsstrategie en -beleid. Dat hulp bieden zonder de medewerking van de Haïtiaanse overheid moeilijk is, blijkt ook uit de rapportage van Oxfam. Het plan om een vuilnisafvoersysteem op te zetten is mislukt door gebrek aan capaciteit van de lokale autoriteiten. Het lukte Oxfam alleen op kleine en lokale schaal oplossingen te vinden voor de afvoer en verwerking van vuilnis. De zusterorganisatie van Terre des Hommes is al meer dan 20 jaar actief in Haïti. Ze werkt nauw samen met nationale en lokale autoriteiten. Met welke specifieke autoriteit hangt af van de activiteiten en de locatie. In het zuiden is een speciaal Technisch Voedingscomité opgericht, waarbinnen verschillende belanghebbenden regelmatig kennis en ervaringen uitwisselen. Een dergelijk comité gaat Terre des Hommes ook opzetten in het westen van Haïti, op verzoek van het gezondheidscluster. Oxfam Novib Een van de grootste gezondheidsrisico s in dichtbevolkte gebieden is opstapeling van huisafval. Om huisafval te verzamelen en af te voeren heeft de partner van Oxfam Novib een speciaal huisvuilproject opgezet. Veertig vuilinzamelaars en lokale voorlichters zijn getraind om mensen te wijzen op het belang van het afvoeren en verwerken van het huisvuil. Voor een kleine vergoeding per maand (afhankelijk van het inkomen een paar euro) wordt het huisvuil opgehaald en verwijderd. Jovanti Asistil en een van de afvalinzamelaars: "We gaan drie keer per week langs de deur om afval in te zamelen. Daarna brengen we het afval naar een verzamelpunt. Op dit moment doen 547 families mee. 11

12 2.3 Werkprincipes en standaarden Voor de SHO-deelnemers is de kwaliteit van de uitvoering van zowel de noodhulp als de wederopbouwprogramma s van groot belang. Daarom houden ze zich aan de internationaal gerespecteerde principes die zijn vastgelegd in de Code of Conduct for The International Red Cross and Red Crescent Movement and NGOs in Disaster Relief (CoC). Deze code schrijft onder andere voor dat: verlening van hulp aan slachtoffers van rampen prioriteit heeft ( humanitarian imperative ); hulpprioriteiten gebaseerd moeten zijn op behoeften; hulp op een onpartijdige manier gegeven moet worden; hulp moet bijdragen aan het voorkomen van rampen in de toekomst; gebruik moet worden gemaakt van lokale capaciteit; en dat slachtoffers betrokken moeten worden bij de planning en uitvoering van de hulpactiviteiten. Verder hanteren alle SHO-deelnemers de Sphere-standaarden 10. Deze zijn gebaseerd op twee uitgangspunten, namelijk dat al het mogelijke gedaan moet worden om menselijk lijden als gevolg van rampen en conflicten te verlichten, en dat iedereen die door een ramp getroffen wordt recht heeft op een waardig leven (life with dignity) en hulp. Uitgaande van deze twee uitgangspunten geven de Sphere-standaarden richtlijnen voor de kwaliteit van de hulp en voor verantwoording naar de slachtoffers van een ramp. Deze zijn van toepassing op zowel de formulering en planning van interventies als op de uitvoering. Een Sphere-trainer bij ICCO & Kerk in Actie waarschuwde dat bij de implementatie van de Sphere-standaarden onbedoeld negatieve effecten kunnen ontstaan. Sphere-standaarden zijn in sommige gevallen hoger dan de situatie voor de aardbeving. Zo zijn er voorbeelden dat mensen in kampen blijven zitten omdat ze daar gratis diensten krijgen aangeboden, denk aan water en medische zorg, die ze thuis niet ontvangen. Ook is er gevaar voor ongelijkheid als nieuwe huizen, gebouwd volgens Sphere-richtlijnen, beter zijn dan de bestaande huizen. Dit kan de verhouding tussen slachtoffers en niet-slachtoffers binnen gemeenschappen op scherp zetten en voor onrust zorgen. Door de lokale bevolking zoveel mogelijk te betrekken bij de projecten en gezamenlijk de meest kwetsbaren in de gemeenschap aan te wijzen, wordt geprobeerd dit zoveel mogelijk te voorkomen. Het volgen van de Sphere-standaarden is dus niet altijd even makkelijk, maar is wel een streven van alle SHO-deelnemers. Veel basisvoorzieningen in Haïti voldeden voor de aardbeving al niet aan de Sphere-standaarden. De beschikbaarheid van watervoorzieningen in Haïti was bijvoorbeeld altijd al slecht. En in stedelijke gebieden is het door ruimtegebrek moeilijk te voldoen aan de geadviseerde afmetingen voor onderdak of de eisen aan latrines. Maar ook op het platteland, waar meer ruimte is, zijn er problemen. In sommige gevallen lieten landeigenaren het niet toe meer permanente latrines te bouwen vanwege de grotere opslag van uitwerpselen. Daardoor moesten er meer mensen gebruik maken van de latrines dan Sphere adviseert. Voorbeelden werkprincipes en standaarden ICCO & Kerk in Actie huurde in 2011 voor zes maanden een Sphere-trainer in. Deze trainde lokale medewerkers in het effectief gebruiken van de Sphere-standaarden. Tegelijkertijd versterkte deze kennis ook de capaciteit van de overheid en de lokale gemeenschappen. UNICEF houdt zich bij de uitvoering van al haar programma s aan de Code of Conduct for The International Red Cross and Red Crescent Movement and NGOs in Disaster Relief. Zij heeft echter ook haar eigen afspraken die tijdens een humanitaire crisis richting geven aan de hulpactiviteiten. Dit zijn de Core Commitments to Children (CCC s). Deze stelt dat kinderen die blootgesteld zijn aan gewapende conflicten en natuurrampen dezelfde behoeften en rechten hebben als kinderen in stabiele landen. Verder stelt de CCC dat de prioriteit voor noodhulp wordt erkend, evenals de noodzaak te waarborgen dat personeel en goederen veilig toegang krijgen tot getroffenen. Als derde noemt CCC het belang om met noodhulp voort te bouwen op bestaande activiteiten en samenwerkingsverbanden binnen het landenprogramma. Het vierde en laatste uitgangspunt van de CCC is dat de 10 De Sphere-standaarden bepalen de minimale kwaliteitseisen waaraan humanitaire hulp moet voldoen. Zie ook: 12

13 noodhulp gebaseerd moet zijn op nationale prioriteiten en op UNICEF s toegevoegde waarde. Volgens de Sphere-richtlijnen moeten scholen kunnen voorzien in drie liter water per leerling per dag voor drinken en handen wassen. Het Leger des Heils heeft in drie van de zes door hen gerepareerde scholen watervoorzieningen aangelegd, maar heeft onvoldoende fondsen om dat ook bij de overige drie scholen te realiseren. Een erkende aanvulling op de Sphere-standaarden zijn de minimumstandaarden voor onderwijs in crisissituaties van het INEE (het Inter-agency Network for Education in Emergencies). Net als andere SHO-deelnemers die binnen het onderwijscluster werkzaam zijn, past Plan deze INEE-standaarden toe door in de getroffen gebieden tijdelijke en semipermanente scholen op te zetten. De klaslokalen voldoen aan de afspraken over de benodigde ruimte per kind. 2.4 Verantwoording Net zoals de SHO-deelnemers verantwoording afleggen aan de SHO over hoe zij de SHOgelden besteed hebben, leggen de deelnemers ook verantwoording af aan de mensen die de hulp hebben ontvangen. Hulporganisaties zijn namelijk het meest effectief wanneer zij verantwoording afleggen aan de mensen die zij hulp bieden. Met andere woorden: wanneer zij luisteren naar de behoeften en wensen van de lokale bevolking, hen betrekken bij de besluitvorming en de behaalde resultaten aan hen rapporteren. Een dergelijke participatieve benadering komt de kwaliteit en relevantie van de projecten ten goede, is kostenbesparend, efficiënt en levert doorgaans een duurzaam resultaat op, omdat de bevolking zich betrokken en verantwoordelijk voelt voor de resultaten. Er zijn verschillende mechanismen ontwikkeld die ruimte geven aan de doelgroep om invloed uit te oefenen op de besluitvorming. Veel partnerorganisaties zijn lid van het Humanitarian Accountability Partnership - International (HAP-I). Dit partnership helpt hulporganisaties transparanter te worden, verantwoording af te leggen aan de begunstigden van de hulp, en open te staan voor feedback. Ook hebben veel organisaties officiële klachtenprocedures ontwikkeld voor hun hulp op Haïti. Voorbeelden verantwoording Bij hun huisvestingsprogramma betrekt Cordaid Mensen in Nood lokale mensen vanaf het begin van de hulp: van ontwerp en constructie tot en met het herstel van hun huizen. Cordaid Mensen in Nood sluit daarvoor een overeenkomst met de bouwer en de eigenaar van het nieuw te bouwen aardbeving- en orkaanbestendige huis. In deze overeenkomst worden ieders rechten en plichten vastgelegd. Zo moet de toekomstige eigenaar zorgen voor een schoongemaakte en puinvrije bouwlocatie, voldoende water voor de bouw, opslag van bouwmaterialen en hulp bij de bouw van het huis. Huiseigenaren en bouwers zijn getraind om goed de technische structuur van de huizen te beoordelen. Zodra de bewoner tevreden is over de kwaliteit van het huis en alle werkzaamheden zijn volbracht, worden de eigendomsformulieren getekend. Hierna betaalt Cordaid Mensen in Nood de bouwer. Dit zorgt voor verantwoording richting de huiseigenaar en voor capaciteitsopbouw van lokale bouwers. Ook bij de keuze wie een huis krijgt, betrekt Cordaid Mensen in Nood de lokale gemeenschap, door te werken met gekozen comités. In iedere gemeenschap identificeren deze comités samen met Cordaid Mensen in Nood de meest kwetsbare huishoudens. Zij komen als eerste aan de beurt. De gemeenschappen kiezen dus zelf wie het meest recht heeft op een huis, daarom begrijpt iedereen waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt. Zo worden misverstanden en onenigheden voorkomen. 13

14 De uitvoerende zusterorganisaties van Oxfam Novib hebben een verantwoordingsstrategie ontwikkeld om haar begunstigden te betrekken bij de interventies. Deze bestaat uit vijf pijlers; participatie, transparantie, klachten- en feedbackprocedures, doorlopend leren en staf competenties. Hiervoor organiseren de partners formele en informele bijeenkomsten met de hulpbehoevenden, zijn hun medewerkers aanwezig op de projectlocaties en informeren en betrekken ze begunstigden bij de activiteiten, doelen en beoogde resultaten. 2.5 Capaciteitsopbouw Met capaciteitsopbouw wordt bedoeld het versterken van kennis en vaardigheden van de lokale bevolking, en van lokale organisaties en overheidsinstellingen. Het doel hiervan is om de uitvoering van de hulpactiviteiten te verbeteren en de duurzaamheid te vergroten. Doordat hulporganisaties investeren in de competentieontwikkeling van eigen medewerkers, partners en de lokale bevolking zijn deze zelf in staat het herstelproces mogelijk te maken. De kennis en vaardigheden die de nationale organisaties op doen komen niet alleen de huidige hulpverlening ten goede, maar kunnen in toekomst ook bij andere rampen gebruikt worden. Voorbeelden capaciteitsopbouw ICCO & Kerk in Actie traint haar lokale partners onder meer in Sphere-standaarden, monitoring en evaluatie, het aanvragen van fondsen bij externe donoren en strategische planning. Hierdoor werkt ICCO & Kerk in Actie aan capaciteitsopbouw van deze organisaties. Deze partners dragen op hun beurt bij aan lokale capaciteitsopbouw. Zo heeft een partner in Gressier mensen getraind en in dienst genomen om een nieuw geïnstalleerde waterzuiveringsinstallatie te managen. Ook leidt deze partner mensen op om huizen te bouwen, en brengt deze partner hen specifieke vaardigheden bij om metaalwerk te produceren dat lastig te vinden is op de Haïtiaanse markt. De uitvoeringspartner van Dorcas heeft samen met lokale maatschappelijke organisaties gekeken naar hun zwakke en sterke punten. Om de geïdentificeerde zwakke punten te kunnen verbeteren, hebben ze gezamenlijk gekeken naar mogelijkheden voor ondersteunende trainingen en workshops, en naar het opzetten van een samenwerking tussen het maatschappelijk middenveld en lokale autoriteiten. Eén maatschappelijke organisatie had veel baat bij een hulpprogramma dat hielp bij de bouw van een klein kantoor, voorzien van meubilair en kantoorspullen. De lokale organisatie is hierdoor meer toegerust in het uitvoeren van projecten binnen de gemeenschap en meer zelfverzekerd in haar contacten met lokale autoriteiten en NGO s. 2.6 Kwetsbare groepen Sommige groepen in de samenleving zijn extra kwetsbaar. Deze groepen krijgen van de hulporganisaties extra aandacht. Voorbeelden zijn mensen in hooggelegen en geïsoleerde rurale gebieden, vrouwen, kinderen, ouderen en mindervaliden. Om verschillende redenen lopen kinderen gevaar alleen gelaten te worden. Zonder toezicht lopen ze allerlei risico s. Tegelijkertijd zijn ze moeilijk te bereiken voor de hulporganisaties omdat ze door de aardbeving bijvoorbeeld niet meer via een schoolsysteem te vinden zijn. Veel kinderen leven op straat of bij gezinnen waarvoor ze werken. In opvangkampen lopen vooral vrouwen en jonge meisjes een verhoogd risico om slachtoffer te worden van seksueel geweld. Voorbeelden kwetsbare groepen Als bij een aardbeving zoveel mensen hun onderdak hebben verloren, valt het niet mee om te beoordelen wie het meest in aanmerking komt voor hulp bij onderdak. Een partnerorganisatie van Tear loste dit dilemma als volgt op. Op één lijst kwamen alle huishoudens in een bepaalde gemeenschap te staan. Op een andere lijst stonden alle criteria die de mate van kwetsbaarheid van deze huishoudens bepaalden, zoals alleenstaande moeders, ouderen, of zieke of invalide gezinsleden. Deze laatste lijst werd zonder de namen van de families gepresenteerd aan het gemeenschapcomité. Gebaseerd op de status van de gezinnen en aan de hand van de kwetsbaarheidscriteria selecteerde het comité de gezinnen die het huis het hardste nodig hadden. Na deze selectie maakte de 14

15 hulporganisatie bekend welke namen bij deze gezinnen hoorden en wie het comité dus had geselecteerd voor nieuw onderdak. De uitvoerende partner van CARE Nederland richt zich op geweld tegen vrouwen en meisjes. Door het taboe op dit onderwerp was het bijna onmogelijk om onderwerpen zoals geweld en seksueel geweld in groepsdiscussies bespreekbaar te maken. Om meer vertrouwen onder de deelnemers te creëren en daarmee een betrouwbare sfeer te scheppen om deze onderwerpen aan te snijden, besloot CARE Nederland kleinere groepen te formeren. Eén van de projectleiders kwam er echter achter dat de deelnemers veel makkelijker in de derde persoon vertellen over deze gevoelige onderwerpen. Als de vrouwen of meisjes gevraagd werd of ze iemand kenden die het slachtoffer was geworden van gender-gerelateerd geweld, hoefden ze in hun antwoord niet te noemen of ze het zelf waren geweest of dat het over andere vrouwen ging. Hierdoor durfden ook anderen vrouwen verhalen te vertellen en kwamen discussie op gang. Toen ze hoorden dat er ondersteuning is voor slachtoffers van geweld tegen vrouwen en meisjes, werden de discussies opener en konden manieren besproken worden om factoren die dit soort geweld voeden, aan te pakken. 2.7 Pleitbezorging en lobbyactiviteiten Pleitbezorging en lobby vinden plaats op verschillende niveaus, bijvoorbeeld in Europa binnen het Coordination Europe Haïti Network (COEH), en op nationaal, regionaal en lokaal niveau bij de Haïtiaanse autoriteiten. De SHO-deelnemers vragen zelf of via hun partnerorganisaties aandacht voor specifieke zaken zoals landrechten, kinder- en mensenrechten, gedwongen verhuizing en het terugdringen van werkloosheid. Ze dringen er bij de overheid op aan om de belangen van de bevolking (specifiek voor de genoemde onderwerpen) veilig te stellen. Hiervoor gaan de SHO-deelnemers of hun partners gesprekken aan met overheidsinstellingen en andere belanghebbenden. Ook doen ze onderzoek en brengen rapporten uit. Voorbeelden pleitbezorging en lobbyactiviteiten Oxfam publiceerde verschillende onderzoeken en artikelen om aandacht te vragen voor thema s als levensonderhoud, water en sanitaire voorzieningen en duurzame oplossingen voor de hervestiging van ontheemden. Bij de Haïtiaanse overheid drong Oxfam aan op het creëren van banen voor kwetsbare groepen, op het investeren in aanpassingen aan klimaatsverandering en op het verbeteren van rampenmanagement. Daarnaast deed de organisatie een beroep op internationale donoren om hun toezeggingen na te komen, zette zij zich in om gedwongen verhuizing van kampbewoners te voorkomen als er geen alternatieve huisvesting wordt aangeboden en lobbyde zij voor een nieuwe toekomst voor boeren. Dit laatste omdat Oxfam grote potentie ziet in de Haïtiaanse akkerbouw. Terre des Hommes lobbyt voor de uitvoering van een nationale strategie op het gebied van voeding. De organisatie wil dat de Haïtiaanse overheid hiervoor een speciaal protocol implementeert en zorg draagt voor een betere opvolging van activiteiten op het gebied van voeding. Terre des Hommes dringt bij andere NGO s aan op het delen van technische kennis met Haïtiaanse gezondheidsorganisaties en het Ministerie van Gezondheidszorg. 2.8 Monitoring & evaluatie Het uitgangspunt van de SHO is dat de deelnemers hun bestaande beleid en praktijk, (inclusief hun kwaliteitscriteria, werkprincipes en instrumenten) inzetten bij de besteding van SHO-middelen om de kwaliteit van de hulpverlening te garanderen. Dit betekent dat iedere deelnemende organisatie een visie heeft op de kwaliteit van humanitair werk en instrumenten heeft ontwikkeld om deze kwaliteit te bewaken, te meten en te waarborgen. Deelnemers zetten hun eigen monitoring- en evaluatiesystematiek in voor het monitoren en evalueren van de door de SHO (mede)gefinancierde programma s. Monitoren gebeurt door op reguliere basis veldbezoeken uit te voeren en rapporten over de door hen uitgevoerde hulpverlening te analyseren. Door deze tussentijdse monitoring kunnen hulpactiviteiten en gekozen strategieën tijdig worden aangepast. Evalueren heeft als doel lessen te trekken uit 15

16 de geboden hulpverlening. De deelnemers dragen zelf zorg voor de kwaliteit van de projectvoorstellen en rapportages van hun internationale koepel of partners. In 2011 heeft de Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie (IOB) een evaluatie gedaan naar de hulpactiviteiten van SHO-deelnemers in Zie paragraaf 1.3. Voorbeelden monitoring & evaluatie De medewerkers van Cordaid Mensen in Nood gaan dagelijks het veld in om te controleren of de huizen die met SHO- en andere middelen zijn gebouwd kwalitatief in orde zijn. Ze bespreken de voortgang van het werk met de mensen die de huizen gekregen hebben en met betrokken gemeenschapswerkers. Ook verschillende experts van het hoofdkantoor (Den Haag) van Cordaid Mensen in Nood brengen bezoeken aan het veld. Op deze manier kunnen ze oog houden op de voortgang, de financiële administratie en de veiligheidssituatie in Haïti. In 2011 heeft Cordaid Mensen in Nood haar geestelijkegezondheidsprogramma door een externe evaluator laten evalueren. De belangrijkste conclusies waren: - Het is een relevant programma dat heeft bijgedragen aan het zichtbaar maken van geestelijke-gezondheidskwesties en psychologische problemen en daarmee het bewustzijn hierover vergroot. - Het heeft bijgedragen aan verbetering van de gemoedstoestand van mensen na de traumatische ervaring van de aardbeving. Door de kortetermijnnoodhulpvisie is het eigenaarschap van de resultaten niet hoog en duurzaamheid niet voldoende gegarandeerd. Cordaid Mensen in Nood heeft daarop een vervolgtraject gestart dat zich richt op het verankeren van de behaalde resultaten. Save the Children monitort en evalueert haar projecten door continu gegevens te verzamelen van de scholen waar zij mee werkt. Door deze gegevens weet Save the Children hoeveel kinderen en leraren op de scholen aanwezig zijn en hoe de kinderen presteren tijdens examens. De medewerkers van Save the Children bezoeken de scholen wekelijks en geven feedback over de voortgang van het programma aan de schooldirecteuren, leraren, leerlingen en hun ouders. 2.9 Uitdagingen De ongekende omvang en mate van de verwoesting en het grote aantal slachtoffers op een relatief klein, maar dichtbevolkt en grotendeels stedelijk grondgebied kenmerken de ramp die ontstond als gevolg van de aardbeving. Het aantal mensen zonder onderdak, voedsel, water en medische zorg was enorm. Dit plaatste de hulpverlening voor grote uitdagingen. Maar daar bleef het niet bij. In oktober 2010 brak cholera uit en kort daarna trok de orkaan Tomas over het eiland. Daarnaast hield politieke onrust Haïti begin 2011 in de greep, vanwege de presidentsverkiezingen die plaatsvonden in april 2011 en het daaropvolgende trage proces om een effectieve regering en ministersploeg samen te stellen. Andere obstakels die hulpverleners tegenkomen zijn het zwakke overheidsapparaat, wat ervoor zorgt dat nationale besluiten lang op zich laten wachten, de bureaucratische regelgeving en de grote mate van corruptie. Een blijvend probleem voor de hulpverlening is de veiligheidssituatie. Hoewel de situatie wel enigszins verbeterd is, zorgden verkiezingsdemonstraties, gewelddadigheden en andere vormen van sociale onrust ervoor dat de SHO-deelnemers hun hulpoperaties soms tijdelijk stil moesten leggen. Binnen het cluster Onderdak werd in november 2011 bevestigd dat de kosten voor het uitvoeren van huisvestingsprojecten voor alle NGO s verdubbeld zijn. Dit is onder andere het gevolg van de volgende omstandigheden: - De verandering in de verhouding tussen vraag en aanbod wordt gezien als belangrijkste reden voor de kostenverhoging. Sinds vorig jaar de verschuiving is ingezet van noodhulp naar rehabilitatie (herbouw), is de vraag van NGO s en de private sector naar bouwmaterialen enorm toegenomen. 16

17 - Omdat Haïti een eiland is duurt het importeren van goederen en bouwmaterialen lang en zijn transportkosten hoog. Behalve op de kosten heeft dit ook invloed op de planning van de projecten. - De kosten van brandstof zijn enorm gestegen. Dit maakt het transport van (onder andere) cruciale bouwmaterialen zoals gravel en zand zeer kostbaar. - Door de onrust die ontstond vanwege de presidentsverkiezingen, zijn de veiligheidskosten in 2011 significant meer gestegen dan verwacht. De uitdagingen uit deze actie worden meegenomen in de meta-evaluatie die in 2015 uitgevoerd zal worden. Geleerde lessen zijn basis voor het constante leerproces van de SHO en haar deelnemers. Voorbeelden uitdagingen Net als bij veel andere hulporganisaties liep ook het programma van Cordaid Mensen in Nood vertraging op vanwege onrust en blokkades rond de verkiezingsuitslag. Het was niet in alle gebieden mogelijk te reizen. Hierdoor konden hulpverleners projectlocaties niet bezoeken en moest het transport van goederen worden uitgesteld. Verschillende organisaties meldden het gebrek aan gereedschappen en materialen van goede kwaliteit. Save the Children heeft daarom meer inspecties gedaan om de gebruikte materialen bij de constructie van klaslokalen te controleren. Binnen het programma van het Nederlandse Rode Kruis ging de bouw van latrines soms moeizamer dan verwacht. Een aantal van de tijdelijke huizen die het Canadese Rode Kruis heeft gebouwd en waarvoor het Nederlandse Rode Kruis voor water en sanitaire voorzieningen zorgt, zijn verdwenen : het huis werd door de bewoners op een andere, onbekende, locatie neergezet of de gebruikte materialen werden verkocht, inclusief de materialen van al gebouwde latrines. Om dit te voorkomen is de samenwerking met de lokale bevolking geïntensiveerd en worden begunstigden nauw bij het programma betrokken. Eén van de grote risico's bij grote rampen is dat hulporganisaties niet altijd voldoende gekwalificeerd personeel kunnen aantrekken. Zo heeft Oxfam Great Britain (OGB), een van de uitvoerende zusterorganisaties van Oxfam Novib in Haïti die ook door Oxfam Novib wordt gesteund, op 5 september 2011 in een persbericht bekend gemaakt dat een aantal werknemers is ontslagen omdat ze de gedragscode van OGB hadden overtreden. Om dit in de toekomst te voorkomen zijn door Oxfam maatregelen genomen om nog meer te investeren in personeel, dat goed gekwalificeerd is voor noodhulpacties en om nog scherper toe te zien op de naleving van de gedragscode Aanpassingen van programma s Om bij de behoeften van de getroffenen aan te blijven sluiten, is het nodig om continu flexibel te zijn en de programma s indien nodig aan te passen. Soms worden veranderingen ingegeven door menselijk handelen, bijvoorbeeld als er een wijziging is van wetsbesluiten, mensen uit kampen vertrekken of andere hulporganisaties hun plannen aanpassen. Maar ook externe, niet beïnvloedbare factoren leiden soms tot aanpassingen, zoals bijvoorbeeld weersveranderingen. Doorgaans merken SHO-deelnemers en hun partners dergelijke veranderingen op tijdens monitoringsbezoeken en evaluaties, en kunnen ze hun programma s tijdig aanpassen. Voorbeelden aanpassingen van programma s In de buurt van Léogâne, waar Cordaid Mensen in Nood haar huisvestingsprogramma uitvoert, steunde de hulporganisatie tijdelijk een klein privaat ziekenhuis met financiële middelen en medische apparatuur zodat het snel weer zelfstandig kon functioneren. Voor de aardbeving kon het privéziekenhuis bestaan door de bijdragen van patiënten. Na de aardbeving besloot de Haïtiaanse overheid echter dat gezondheidszorg in publieke ziekenhuizen tijdens de noodhulpfase gratis moest zijn. Hierdoor kwamen veel minder patiënten naar het privéziekenhuis en daalden de inkomsten. Daardoor konden de doelen die Cordaid Mensen in Nood samen met het ziekenhuis had afgesproken, niet worden 17

18 gehaald. Achteraf gezien waren deze doelen ook te hoog ingeschat, omdat was uitgegaan van de situatie voor de aardbeving. Doordat gewerkt moest worden vanuit tijdelijke basisfaciliteiten, was het in deze periode niet mogelijk om net zo veel mensen te helpen als voor de aardbeving. Een medewerker van ICCO & Kerk in Actie kwam er tijdens een monitoringsbezoek achter dat bijna alle nieuw gebouwde openbare latrines waren verdwenen of niet langer werden gebruikt. Het hout waarmee de toiletten waren gebouwd en de muren waren verdwenen. Ook het onderhouden en schoonhouden van de toiletten liet te wensen over. Partners van ICCO & Kerk in Actie geven aan dat het moeilijk is om mensen hiertoe te zetten, zeker omdat het niet dagelijks gebruik is om de leefomgeving schoon en gezond te houden. De partners zijn gestopt met het bouwen van openbare latrines en bouwen alleen nog familielatrines en latrines bij scholen. Het regenseizoen zorgde voor de nodige aanpassingen van de SHO-deelnemers. Om een cholera uitbraak te voorkomen, moest er in Léogâne meer aandacht worden besteed aan schoon water en sanitaire voorzieningen. De uitvoeringspartner van Oxfam Novib besloot daarom haar projectlocaties tijdelijk uit te breiden. In een andere regio moest Oxfam haar ontwerp voor latrines aanpassen. Doordat de shelters hier op overstromingsgevoelige plaatsen stonden, konden de latrines en douches er niet direct achter gebouwd worden, zoals oorspronkelijk het plan was. Bij een overstroming zou de verspreiding van de inhoud van de latrines een gevaar vormen voor de hygiëne. Daarom besloot Oxfam, in overleg met de begunstigden, de latrines en douches op een hoger gelegen locatie te bouwen en een beschermde afvoergoot aan te leggen. Hierdoor gingen de kosten omhoog en werden in sommige gevallen de Sphere-standaarden niet volledig gehaald, zoals het aantal mensen per latrine of douche en aparte latrines voor mannen, vrouwen en kinderen. Het werkterrein van het Nederlandse Rode Kruis ligt in een overstromingsgevoelig gebied in Léogâne, een gebied met een hoge grondwaterstand. De oorspronkelijk geplande pit-latrines ( hurktoiletten boven een ingegraven opvangbak) bleken daarom niet geschikt. Dit zou namelijk het grondwater kunnen vervuilen, waardoor het onveilig zou worden dit als drinkwater te gebruiken. Om dit te voorkomen, heeft het WASH-team van het Nederlandse Rode Kruis een flush latrine ( doorspoeltoilet ) ontworpen, die afvoert op een septic tank. In Fondwa (Léogâne) speelden andere problemen. Daar werkt het Nederlandse Rode Kruis in de bergen, waar water schaars is en daardoor niet gebruikt kan worden voor het doorspoelen van een toilet. Hier bood de alternatingventilated improved pit-latrine een goede oplossing, een geventileerde pitlatrine met een dubbele opvangbak. Het huisje van het toilet moest echter nog een andere aanpassing ondergaan: de veelvoorkomende harde wind in Fondwa zou een normale constructie snel omverblazen. Daarom heeft het Rode Kruis de wanden van het toilethuisje met ijzeren stangen verstevigd. Save the Children was van plan om 21 tijdelijke klaslokalen te bouwen. Het Haïtiaanse Ministerie van Onderwijs paste haar beleid in 2011 echter aan. In plaats van tijdelijke klaslokalen wilde het Ministerie dat er meer semipermanente klaslokalen gebouwd zouden worden. Deze zijn echter duurder dan tijdelijke lokalen, zodat Save the Children uiteindelijk minder klaslokalen heeft kunnen bouwen. De gebouwde klaslokalen zijn daarentegen wel van hogere kwaliteit. Ze zijn door de gebruikte materialen en constructies beter bestand tegen orkanen en aardbevingen, en gaan langer mee. Met hun Home Improvement Kit for Camp Transition -programma wilde World Vision kampbewoners die hun kamp moesten verlaten helpen met de overgang naar hun nieuwe woning. Oorspronkelijk was de hulporganisatie daarom van plan pakketten uit te delen met gereedschap en materialen die de mensen zouden helpen hun huizen weer bewoonbaar te maken. Echter, doordat gedwongen uitzetting uit de kampen langer uitbleef dan verwacht, 18

19 raakten de uitgedeelde spullen overbodig. Mensen die de pakketten hadden ontvangen, verkochten de inhoud ervan om andere spullen te kunnen kopen of andere uitgaven te dekken. Door dit soort ervaringen en ook door de ervaringen van andere humanitaire organisaties die op Haïti werken hebben hulporganisaties hun strategie aangepast. In plaats van te focussen op de korte termijn, met snelle oplossingen, kijken ze nu meer naar duurzame oplossingen. Voor World Vision betekent dit dat ze zich richt op de begeleiding van huishoudens die zich voorbereiden op terugkeer naar een huis. Hen biedt World Vision een toelage aan om de huur te betalen, een voucher voor onderwijs voor de kinderen of een voucher voor het volgen van een cursus om in hun eigen inkomen te kunnen voorzien. Habitat for Humanity had de SHO-gelden in eerste instantie bestemd voor de bouw van 165 huizen. Toen door de prijsstijgingen na de aardbeving de werkelijke kosten ver boven de geschatte kosten bleken te liggen, moesten de plannen worden aangepast. In 2011 zijn de SHO-gelden gebruikt om de kosten te dekken voor het ontwerp en de voorbereiding van bouwlocaties (puinvrij maken, onderzoek van de ondergrond, egaliseren). Het aantal huizen is teruggebracht van 165 naar 90 en wordt komend jaar gerealiseerd Toekomst De combinatie van ongelijke verdeling van land, het complexe systeem van landrechten, de alom heersende armoede en het gebrek aan werkgelegenheid biedt weinig mogelijkheden voor snel herstel. Dus zijn er ook geen snelle exitstrategieën mogelijk. Om het land weer op te kunnen bouwen en de maatschappij te herstellen, zijn investeringen nodig in meerdere sectoren. De grootste uitdaging is dan ook om een coherent herstelproces op te zetten dat binnen de verschillende sectoren de belangrijkste behoeften van de bevolking in ogenschouw neemt. Voorbeelden zijn het generen van inkomsten, het toegankelijk maken van openbare basisvoorzieningen en het vergroten van de weerbaarheid van de gemeenschap tegen toekomstige rampen. Er is een voorzichtige omslag te zien naar duurzamere structuren van leiderschap bij de betreffende ministeries. Cordaid Mensen in Nood voert nog tot 1 juli 2012 projecten uit met SHO-fondsen. Daarna wordt het kantoor sterk afgeslankt en worden de activiteiten opgenomen in structurele ontwikkelingsprogramma s. Een deel van de geïntegreerde buurtaanpak in Port-au-Prince wordt voortgezet met financiering van de Europese Commissie. Voor overige delen van het programma zoekt Cordaid Mensen in Nood nog naar andere organisaties die voort kunnen bouwen op de behaalde resultaten. Ook geeft de organisatie een extra impuls aan zijn lopende ontwikkelingsactiviteiten, gericht op ondernemen, gezondheidszorg en conflicttransformatie. Daarnaast investeert Cordaid Mensen in Nood erin zowel haar partners als lokale gemeenschappen weerbaarder te maken tegen nieuwe rampen. De nationale partners van ICCO & Kerk in Actie maken deel uit van een netwerk waarin ze informatie met elkaar delen en gezamenlijk aan capaciteitsopbouw werken. Veel van hen hebben een langetermijnvisie, waarbij hun activiteiten in veel gevallen gefinancierd worden door ICCO & Kerk in Actie. De partners volgen workshops over Sphere- en HAPstandaarden. Deze standaarden zien ze niet alleen als een zeer relevant middel voor de hulp tijdens en na een humanitaire crisis, maar ook als middel om de bevolking van Haïti, dat immers een high risk disaster country is, weerbaarder te maken tegen toekomstige rampen. Om de bereikte resultaten voor langere tijd in stand te houden, is betrokkenheid van lokale belanghebbenden van groot belang. Daarom geeft Oxfam deze belanghebbenden, en vooral de implementerende partners, ownership over de resultaten. Dit doet ze door de partijen te betrekken en met hen samen te werken tijdens alle fases van de programma s: ontwerp, planning en implementatie. De meerderheid van de Haïtiaanse bevolking leeft op het platteland en is voor inkomen afhankelijk van de landbouw. Het is daarom essentieel dat landbouw een centrale plaats krijgt in de wederopbouw. In de komende jaren zal Oxfam daarom samen met boerengemeenschappen blijven werken aan productiediversificatie en aan het verbeteren 19

20 van landbouwgronden, en blijven zoeken naar nieuwe manieren om landbouwproducten te verkopen. UNICEF zal de komende jaren met verschillende partners rehabilitatie combineren met ontwikkelingsgeoriënteerde inspanningen op langere termijn om betere systemen te bouwen op Haïti, zoals bijvoorbeeld toegang tot basisvoorzieningen als gezondheidszorg, water en een goed functionerend onderwijssysteem. Het Nederlandse Rode Kruis versterkt de capaciteit van het Haïtiaanse Rode Kruis in de lastig te bereiken en kwetsbare gebieden Bainet en Cote de Fer. Samen met het Haïtiaanse Rode Kruis zal met de plaatselijke gemeenschappen gewerkt worden aan de voorbereiding op rampen en het verminderen van het risico op rampen. De kwetsbaarheid van de bevolking wordt verder verminderd door de middelen van bestaan van de bevolking beter te beschermen, vooral op landbouwgebied. World Vision Door Meg Sattler We zijn hier vanwege World Vision, zegt Darline, een jonge moeder, zittend op de rand van haar bed in haar nieuwe huisje. Haar beste vriendin en huisgenoot Maryline zit naast haar. Hun kinderen rennen giechelend om het huis, achter elkaar aan. We zijn vrienden. We hebben elkaar in het kamp ontmoet, zegt Maryline. We zaten daar in dezelfde tijd, bijna twee jaar. Het kamp waarin ze zaten is als veel andere kampen: vies, heet en kwetsbaar voor overstromingen. Ze voelden ze zich er niet veilig en maakten zich zorgen om de kinderen. Eén van de dingen die je leert in een kamp is dat je alles wat je hebt moet delen. Zelfs met mensen die je niet kent, zegt Darline. Als je eten of water hebt, verwachten mensen dat je het deelt. Dit is een vereiste in het kamp. Het is er erg moeilijk voor mensen. Er is de laatste twee jaar veel veranderd. In het begin ontvingen we veel hulp, maar dat werd minder en minder. Het werd steeds moeilijker voor ons. Eerst verkocht ik nog dingen als houtskool en ijs, maar later waren er bijna geen klanten meer. Gelukkig kwamen sommige NGO's, zoals World Vision, nog wel water en eten brengen. Ook de overheid bracht water. Maryline vervolgt: Toen de landeigenaar kwam en vertelde dat we het kamp moesten verlaten, wisten we niet wat we moesten doen. Ik had niet genoeg geld om een huis te kopen of de huur te betalen. Toen kwam World Vision. Die hadden ook geen geld om voor iedereen een huis te kopen, maar ze vertelden dat ze een manier hadden gevonden om ons te helpen. Maryline en Darline moesten zelf op zoek naar een huurwoning die voldeed aan de eisen van World Vision. Zo mocht het niet rood of geel gemarkeerd zijn door de overheid, omdat dat een indicatie van aardbevingsschade is. Dat maakte het zoeken niet makkelijker. Toch vonden Maryline en Darline wat. Ze besloten samen te huren, zodat ze een betere woning konden kiezen. Het is een klein appartement, feitelijk niet meer dan een ruimte van cement, maar het is thuis. We zijn hier twee weken gelden ingetrokken, zegt Maryline. Het is een enorm verschil, zegt Darline. We slapen nu veel beter. In de tent was het niet veilig en je kon er niet goed voor jezelf zorgen. Nu kan ik weer mooi zijn en heb ik mijn waardigheid terug. Nu ze fatsoenlijk onderdak hebben, kunnen Maryline en Darline weer naar de toekomst kijken. World Vision helpt ons het eerste jaar huur te betalen en geeft ons een tegemoetkoming voor de huur van volgend jaar. Met dat geld gaan we proberen een handeltje op te zetten. We zijn ervan overtuigd dat het ons gaat lukken, zegt Maryline. Hun kinderen, die er inmiddels bij zijn komen zitten, zijn duidelijk de eerste prioriteit voor Maryline en Darline. We sturen ze naar school, zegt Maryline. Dat is mijn grote droom, vult Darline aan. Ik zou zo graag willen dat mijn dochter haar school afmaakt. En dat ze dan haar dromen kan waarmaken, wat die ook zijn. Als ik in haar schoenen stond, zou ik stewardess willen worden. Maar dat is mijn droom. Het is aan haar, het is haar keuze. 20

Help slachtoffers aardbeving Haïti

Help slachtoffers aardbeving Haïti Foto: Richard Hanson/Tearfund Vijfde gezamenlijk SHO-rapportage 13 januari 2010-31 december 2012 SHO-actie Help slachtoffers aardbeving Haïti D E E L N E M E N D E O R G A N I S A T I E S H A Ï T I - A

Nadere informatie

Leidraad voor provinciale besluitvorming in het kader van noodhulp

Leidraad voor provinciale besluitvorming in het kader van noodhulp bericht op brief van: - uw kenmerk: - De voorzitter van Provinciale Staten van Zeeland p/a Statengriffie ons kenmerk: 10016337/38 afdeling: Economie bijlage(n): 1 behandeld door: P.A.L. van Vooren doorkiesnummer:

Nadere informatie

SHO Samenwerkende Hulporganisaties

SHO Samenwerkende Hulporganisaties SHO Samenwerkende Hulporganisaties Jaarrekening Stichting Samenwerkende Hulporganisaties 2011 Cordaid Mensen in Nood, ICCO & Kerk in Actie, Nederlandse Rode Kruis, Oxfam Novib, Save the Children, Stichting

Nadere informatie

Noodhulp in de Hoorn van. Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie

Noodhulp in de Hoorn van. Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie Noodhulp in de Hoorn van Afrika Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie Wat is er aan de hand? Hoe komt dat? Wat kunnen we er aan doen? Een paar praktijkvoorbeelden Opbouw presentatie

Nadere informatie

Pakistan ZES MAANDEN HULP VERLENING. Marco Borsato: Deze actie was heel hard nodig. 2 Waar is uw gift terecht gekomen? 3 Boer oogst weer 5

Pakistan ZES MAANDEN HULP VERLENING. Marco Borsato: Deze actie was heel hard nodig. 2 Waar is uw gift terecht gekomen? 3 Boer oogst weer 5 ZES MAANDEN HULP VERLENING Pakistan Marco Borsato: Deze actie was heel hard nodig. 2 Waar is uw gift terecht gekomen? 3 Boer oogst weer 5 Lees verder op de volgende pagina Nederland in actie We zijn Pakistan

Nadere informatie

Beter voorbereid op toekomstige rampen

Beter voorbereid op toekomstige rampen Beter voorbereid op toekomstige rampen Gezamenlijke eindrapportage Giro555-actie Help slachtoffers ramp Filipijnen Deel 1: Financieel rapport 11 november 2013-31 december 2015 Publicatiedatum: mei 2016

Nadere informatie

SHO S A M E N W E R K E N D E HULPORGANISATIES

SHO S A M E N W E R K E N D E HULPORGANISATIES SHO S A M E N W E R K E N D E HULPORGANISATIES 6 MAANDEN NA DE RAMP Beau van Erven Dorens: Uit je hart iets doen, daar gaat het om 2 Geen ramp ná de ramp: de resultaten 3 Alles wat niet direct gebeurt,

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting Samenwerkende Hulporganisaties 2012

Jaarrekening Stichting Samenwerkende Hulporganisaties 2012 Jaarrekening Stichting Samenwerkende Hulporganisaties 2012 CARE Nederland, Cordaid Mensen in Nood, ICCO & KerkinActie, Nederlandse Rode Kruis, Oxfam Novib, Save the Children, Stichting Vluchteling, Terre

Nadere informatie

Verantwoording van de hulpgelden 2010 voor Haïti

Verantwoording van de hulpgelden 2010 voor Haïti 2011 Verantwoording van de hulpgelden 2010 voor Haïti Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 32 293 Aardbeving in Haïti Nr. 10 BRIEF VAN DE ALGEMENE REKENKAMER Aan de voorzitter van

Nadere informatie

Help slachtoffers aardbeving Haïti

Help slachtoffers aardbeving Haïti Eindrapportage 13 januari 2010-31 december 2014 Foto: Nederlandse Rode Kruis Foto: Nederlandse Rode Kruis Giro555-actie Help slachtoffers aardbeving Haïti DEELNEMENDE ORGANISATIES HAÏTI-ACTIE: Cordaid

Nadere informatie

Help slacht offers aardbeving Haïti

Help slacht offers aardbeving Haïti Tweede voortgangsrapportage 13 januari - 30 juni 2010 sho s a m e n w e r k e n d e hulporganisaties SHO-actie Help slacht offers aardbeving Haïti Deelnemende orga nisaties Haïti-actie: Cordaid Mensen

Nadere informatie

Jaarrekening Stichting Samenwerkende Hulporganisaties 2013

Jaarrekening Stichting Samenwerkende Hulporganisaties 2013 Jaarrekening Stichting Samenwerkende Hulporganisaties 2013 CARE Nederland, Cordaid Mensen in Nood, ICCO en KerkinActie, Nederlandse Rode Kruis, Oxfam Novib, Save the Children, Stichting Vluchteling, Terre

Nadere informatie

SHO Samenwerkende Hulporganisaties

SHO Samenwerkende Hulporganisaties SHO Samenwerkende Hulporganisaties Jaarrekening Stichting Samenwerkende Hulporganisaties 2010 Cordaid Mensen in Nood, ICCO & Kerk in Actie, Nederlandse Rode Kruis, Oxfam Novib, Save the Children, Stichting

Nadere informatie

Eindverantwoording van de hulpgelden 2010-2014 voor Haïti

Eindverantwoording van de hulpgelden 2010-2014 voor Haïti 2016 Eindverantwoording van de hulpgelden 2010-2014 voor Haïti Eindverantwoording van de hulpgelden 2010-2014 voor Haïti De tekst van het rapport Eindverantwoording van de hulpgelden 2010-2014 voor Haïti

Nadere informatie

Meting december 2013 DONATEURSVERTROUWEN WEER IN DE LIFT

Meting december 2013 DONATEURSVERTROUWEN WEER IN DE LIFT Meting ember 2013 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Peil.nl DONATEURSVERTROUWEN WEER IN DE LIFT Nederland stelt het werk van goede doelen

Nadere informatie

Help slacht offers aardbeving Haïti

Help slacht offers aardbeving Haïti Eerste gezamenlijke rapportage 13 januari - 31 maart 2010 sho s a m e n w e r k e n d e hulporganisaties SHO-actie Help slacht offers aardbeving Haïti Deelnemende orga nisaties Haïti-actie: Cordaid Mensen

Nadere informatie

Verantwoording van de hulpgelden 2012 voor Haïti

Verantwoording van de hulpgelden 2012 voor Haïti Verantwoording van de hulpgelden 2012 voor Haïti Verantwoording van de hulpgelden 2012 voor Haïti De tekst van Verantwoording van hulpgelden 2012 voor Haïti is vastgesteld op 9 december 2013. Het rapport

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 32 605 Beleid ten aanzien van ontwikkelingssamenwerking Nr. 150 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Aan

Nadere informatie

SHO. Samenwerkende Hulporganisaties

SHO. Samenwerkende Hulporganisaties SHO Samenwerkende Hulporganisaties Derde gezamenlijke SHO-rapportage Haïti 13 januari - 31 december 2010 Deelnemers Haïti-actie: Cordaid Mensen in Nood, ICCO & Kerk in Actie, Nederlandse Rode Kruis Oxfam

Nadere informatie

Eindrapportage Giro555-Actie Nederland helpt Nepal. Deel 1: Financiële rapportage. April 2018

Eindrapportage Giro555-Actie Nederland helpt Nepal. Deel 1: Financiële rapportage. April 2018 Eindrapportage Giro555-Actie Nederland helpt Nepal Deel 1: Financiële rapportage April 2018 DEELNEMENDE ORGANISATIES ACTIE Nederland helpt SHO-actie Nepal : CARE Help Nederland slachtoffers! ramp Filipijnen!1

Nadere informatie

Achtergronddocument rapport Verantwoording van de hulpgelden 2013 voor Haïti

Achtergronddocument rapport Verantwoording van de hulpgelden 2013 voor Haïti Achtergronddocument rapport Verantwoording van de hulpgelden 2013 voor Haïti Geldstromen en financiële verantwoording van de SHO en toezicht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken 2 Inhoud SHO-geldstromen

Nadere informatie

12 januari 2010: aardbeving verwoest Haïti

12 januari 2010: aardbeving verwoest Haïti 12 januari 2010: aardbeving verwoest Haïti Land Inwoners: 9.035.536 (België: 10.414.336) Oppervlakte: 27.750 km² (België: 30.528 km²) BNP/capita: $1.300 (België: $37.400) Bevolking Levensverwachting bij

Nadere informatie

De Rekenkamer is verder nagegaan of de verantwoording van de verschuldigde vergoeding over 2011, 2012 en 2013 volledig is.

De Rekenkamer is verder nagegaan of de verantwoording van de verschuldigde vergoeding over 2011, 2012 en 2013 volledig is. 1 Managementsamenvatting De managementsamenvatting is geschreven in het Nederlands en het Papiamentu. De Rekenkamer wil hiermee bereiken dat meer mensen kennis kunnen nemen van de inhoud van het rapport.

Nadere informatie

Datum 19 september 2014 Betreft Noodhulp: herziening Nederlandse humanitaire hulp en de inzet van het Relief fund.

Datum 19 september 2014 Betreft Noodhulp: herziening Nederlandse humanitaire hulp en de inzet van het Relief fund. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 19 september 2014 Betreft Noodhulp:

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Directie Mensenrechten en Vredesopbouw Afdeling Humanitaire Hulp Bezuidenhoutseweg 67 Postbus 20061 2500 EB Den Haag Datum

Nadere informatie

Katakle Business Plan 2011 2018. Groeiplan voor het programma van The Hunger Project in Benin

Katakle Business Plan 2011 2018. Groeiplan voor het programma van The Hunger Project in Benin Katakle Business Plan 2011 2018 Groeiplan voor het programma van The Hunger Project in Benin 0 1. Inleiding Achtergrond De Katakle investeerdersgroep werkt sinds 2008 met The Hunger Project aan het einde

Nadere informatie

Eindrapportage Giro555-Actie Help slachtoffers hongersnood. Deel 1: Financiële rapportage. Mei 2018

Eindrapportage Giro555-Actie Help slachtoffers hongersnood. Deel 1: Financiële rapportage. Mei 2018 Eindrapportage Giro555-Actie Help slachtoffers hongersnood Deel 1: Financiële rapportage Mei 2018 DEELNEMENDE ORGANISATIES ACTIE Help slachtoffers hongersnood : CARE Nederland! Cordaid! Nederlandse Rode

Nadere informatie

Tweede tussenrapportage Giro555-Actie Nederland helpt Nepal. Deel 1: Financiële rapportage. Publicatiedatum: april 2016

Tweede tussenrapportage Giro555-Actie Nederland helpt Nepal. Deel 1: Financiële rapportage. Publicatiedatum: april 2016 Tweede tussenrapportage Giro555-Actie Nederland helpt Nepal Deel 1: Financiële rapportage Publicatiedatum: april 2016 DEELNEMENDE ORGANISATIES ACTIE Nederland helpt SHO-actie Nepal : CARE Help Nederland

Nadere informatie

Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging

Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging Structuur De Internationale Rode Kruisbeweging bestaat uit drie onderdelen: Nationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen (onder meer het Belgische

Nadere informatie

Leidraad voor gemeentelijke besluitvorming. Een ramp in het buitenland, en dan?

Leidraad voor gemeentelijke besluitvorming. Een ramp in het buitenland, en dan? Leidraad voor gemeentelijke besluitvorming Een ramp in het buitenland, en dan? Leidraad voor gemeentelijke besluitvorming Een ramp in het buitenland, en dan? Inhoudsopgave Voorwoord 5 De eerste dagen

Nadere informatie

Vereniging van.,... Nederlandse Gemeenten

Vereniging van.,... Nederlandse Gemeenten r mm mmm J Vereniging van.,... Nederlandse Gemeenten Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Informatiecentrum tel. uw kenmerk bijlage(n) (070) 373 8393 Betreft ons kenmerk datum Ramp op de Filipijnen,

Nadere informatie

VNG. INGEKOMEN 1 0 NOV?m3. IN INI III III II llllll llllll. Van: Verzonden: Aan: Onderwerp:

VNG. INGEKOMEN 1 0 NOV?m3. IN INI III III II llllll llllll. Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: TIC dinsdag 19 november 2013 12:05 Postregistrator FW: Lbr. 13/099 - Ramp op de Filipijnen IN13.08642 INI III III II llllll llllll ehhtflpmógelijkheden INGEKOMEN 1 0 NOV?m3

Nadere informatie

Verantwoording van de hulpgelden 2011 voor Haïti

Verantwoording van de hulpgelden 2011 voor Haïti Verantwoording van de hulpgelden 2011 voor Haïti 2012 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 293 Aardbeving in Haïti Nr. 15 BRIEF VAN DE ALGMENE REKENKAMER Aan de voorzitter van de

Nadere informatie

Actieplan Kinderrechten SINT MAARTEN

Actieplan Kinderrechten SINT MAARTEN Actieplan Kinderrechten Samenvatting Commissie Kinderrechten Mei 2015 Actieplan Kinderrechten Commissie Kinderrechten INLEIDING Het nationaal beleid van het land Sint Maarten voor Jeugd en Jongeren is

Nadere informatie

Hoedster van de EU financiën

Hoedster van de EU financiën NL Hoedster van de EU financiën EUROPESE REKENKAMER Controle van EU middelen overal ter wereld De Europese Rekenkamer is een EU instelling die in 1977 werd opgericht en is gevestigd in Luxemburg. De Rekenkamer

Nadere informatie

Stichting Emda. Beknopt Jaarverslag 2014. Network for European Monitoring and Development Assistance EMDA. Voorwoord

Stichting Emda. Beknopt Jaarverslag 2014. Network for European Monitoring and Development Assistance EMDA. Voorwoord Stichting Emda Beknopt Jaarverslag 2014 Voorwoord De nieuwe publicatieplicht voor een ANBI-status geeft vooral bij kleinere NGO s, zoals de Stichting Emda, nogal extra administratieve en organisatorische

Nadere informatie

Beknopt Jaarverslag

Beknopt Jaarverslag Stichting Emda 1 Beknopt Jaarverslag 2014-2015 Operations Netherlands Stichting Emda Beknopt Jaarverslag 2015 Voorwoord 2 De publicatieplicht voor de ANBI-status geeft vooral bij de kleinere NGO s, zoals

Nadere informatie

Wij leggen rekenschap af over:

Wij leggen rekenschap af over: VRAGEN Het afleggen van rekenschap. ANTWOORDEN TOELICHTING / VOORBEELDEN VRAAG 1. Onze organisatie legt rekenschap af over onze effecten op de maatschappij, de economie en het milieu. Welke activiteiten

Nadere informatie

Hierbij bied ik de antwoorden aan op de Becker over het bericht: Oxfam Novib: seksrapport ook

Hierbij bied ik de antwoorden aan op de Becker over het bericht: Oxfam Novib: seksrapport ook Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2018Z02674 Bijlage(n) Datum 27 februari

Nadere informatie

Passend Onderwijs voor de kinderen op school: samen met ouders en leerkracht

Passend Onderwijs voor de kinderen op school: samen met ouders en leerkracht Passend Onderwijs voor de kinderen op school: samen met ouders en leerkracht Vanaf 1 augustus is de Wet passend onderwijs van kracht. De school van uw kind/uw school is aangesloten bij het samenwerkingsverband

Nadere informatie

Beleidsplan 2013 2016 van de Stichting Ayuda Maya

Beleidsplan 2013 2016 van de Stichting Ayuda Maya Beleidsplan 2013 2016 van de Stichting Ayuda Maya Inhoud Doelstelling en werkwijze Primaire fondsenwerving Andere activiteiten voor fondsenwerving Deskundigheidsbevordering Vermogensbeheer Besteding van

Nadere informatie

Hulp in de Hoorn van Afrika

Hulp in de Hoorn van Afrika Hulp in de Hoorn van Afrika Foto: Save the Children/Petterik Wiggers Sorry Afrika, wij zijn op vakantie 2 Hulpverlening in Somalië, Kenia en Ethiopië 3 Straks kan ik mijn gezin voeden 5 Lees verder op

Nadere informatie

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 5

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 5 S T A T E N V O O R S T E L Datum : 6 januari 2005 Nummer PS :PS2005BEM01 Dienst/sector : Bestuurs- en Managementstaf Commissie : --- Registratienummer : 2005CGC000003i Portefeuillehouder : B. Staal Titel

Nadere informatie

Verspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken

Verspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken Verspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken Dat men zich bewust is van een probleem en een mogelijke oplossing (een verbetertraject) leidt niet automatisch

Nadere informatie

Gezondheidsproject Miski Wawa VI Verkorte eindrapportage

Gezondheidsproject Miski Wawa VI Verkorte eindrapportage Centrum ter ontwikkeling van kind en volwassene in Peru Mozartstraat 46 4003 LD TIEL Tel: 0344 627923 E-mail: info@vilcabamba.nl Postbanknr: 9595983 KvK nr.: 28097696 www.vilcabamba.nl. Gezondheidsproject

Nadere informatie

UPDATE NOODHULP NEPAL

UPDATE NOODHULP NEPAL UPDATE NOODHULP NEPAL nieuwsbrief #03 / mei 2015 Samen voor Nepal Onmiddellijk na de aardbeving in Nepal sloegen de ADID-organisaties de handen ineen, ter plekke en in Nederland. We staan geen van allen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag. Den Haag, 26 juni 2008

Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag. Den Haag, 26 juni 2008 Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag Den Haag, 26 juni 2008 Dank voor het verslag van uw bezoek begin april aan Noord-Irak dat u mij 10 juni jl. aanbood. Uw reis

Nadere informatie

Eindrapportage SHO-actie Help slachtoffers aardbeving Azië. (Tsunami) Periode 26 december 2004-31 december 2007

Eindrapportage SHO-actie Help slachtoffers aardbeving Azië. (Tsunami) Periode 26 december 2004-31 december 2007 Eindrapportage SHO-actie Help slachtoffers aardbeving Azië (Tsunami) Periode 26 december 2004-31 december 2007 Samenwerkende Hulporganisaties: ICCO/Kerk in Actie Mensen in Nood/Cordaid Nederlandse Rode

Nadere informatie

REGLEMENT BEOORDELING AANVRAGEN TOT EEN BIJDRAGE UIT HET NATIONAAL RAMPENFONDS

REGLEMENT BEOORDELING AANVRAGEN TOT EEN BIJDRAGE UIT HET NATIONAAL RAMPENFONDS REGLEMENT BEOORDELING AANVRAGEN TOT EEN BIJDRAGE UIT HET NATIONAAL RAMPENFONDS van de stichting NATIONAAL RAMPENFONDS gevestigd te 's-gravenhage zoals vastgesteld in de vergadering van het Bestuur d.d.

Nadere informatie

Meerderheid Nederland niet van plan om geld te geven Nederlander twijfelt of geld voor noodhulp Hoorn van Afrika goed terecht komt

Meerderheid Nederland niet van plan om geld te geven Nederlander twijfelt of geld voor noodhulp Hoorn van Afrika goed terecht komt Onderzoekssamenvatting NCDO, 5 augustus 2011 Meerderheid Nederland niet van plan om geld te geven Nederlander twijfelt of geld voor noodhulp Hoorn van Afrika goed terecht komt In de Hoorn van Afrika vindt

Nadere informatie

SHO. Honger in de Hoorn van Afrika! Gezamenlijke SHO-eindrapportage. Rapportage periode: 11 juli 2011 31 juli 2012

SHO. Honger in de Hoorn van Afrika! Gezamenlijke SHO-eindrapportage. Rapportage periode: 11 juli 2011 31 juli 2012 Honger in de Hoorn van Afrika! Gezamenlijke SHO-eindrapportage SHO Samenwerkende Hulporganisaties Rapportage periode: 11 juli 2011 31 juli 2012 Deelnemers actie Honger in de Hoorn van Afrika!: Cordaid

Nadere informatie

Pakistan ZO IS UW GIFT BESTEED

Pakistan ZO IS UW GIFT BESTEED ZO IS UW GIFT BESTEED Pakistan Joost Karhof: De giften bleven binnenstromen 2 Zo redde Mohammad zijn dorp 4 Giften vooral besteed aan onderdak, voedsel en water 6 Lees verder op de volgende pagina Alles

Nadere informatie

Help slacht offers overstroming Pakistan

Help slacht offers overstroming Pakistan Eerste SHO-rapportage Pakistan 12 augustus 2010 12 november 2010 sho s a m e n w e r k e n d e hulporganisaties SHO-actie Help slacht offers overstroming Pakistan deelnemers aan pakistan-actie: Cordaid

Nadere informatie

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen

Nadere informatie

SHO. Honger in de Hoorn van Afrika! Eerste gezamenlijke SHO-rapportage. Rapportage periode: 11 juli 2011 31 december 2011

SHO. Honger in de Hoorn van Afrika! Eerste gezamenlijke SHO-rapportage. Rapportage periode: 11 juli 2011 31 december 2011 SHO Honger in de Hoorn van Afrika! Eerste gezamenlijke SHO-rapportage Samenwerkende Hulporganisaties Rapportage periode: 11 juli 2011 31 december 2011 Foto: Petterik Wiggers, Save the Children, Dollo,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 31 568 Staatkundig proces Nederlandse Antillen Nr. 172 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 4 maart 2016 De vaste commissie voor Onderwijs,

Nadere informatie

Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009

Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009 Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009 Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid 17 juni 2009 Inleiding Onderwijs en gezondheid hebben een

Nadere informatie

8 keer beoordeeld 10 december 2013

8 keer beoordeeld 10 december 2013 7,3 Werkstuk door D. 1296 woorden 8 keer beoordeeld 10 december 2013 Vak Levensbeschouwing Methode Standpunt 1A Welke onderwerpen komen aan de orde? Duurzame economie Armoede Duurzame producten Duurzame

Nadere informatie

Het Rode Kruis kiest bij conflicten geen partij. Het kiest altijd voor de slachtoffers, tot welke zijde zij ook behoren.

Het Rode Kruis kiest bij conflicten geen partij. Het kiest altijd voor de slachtoffers, tot welke zijde zij ook behoren. Het Rode Kruis is ontstaan uit het verlangen hulp te bieden, zonder onderscheid. Overal ter wereld handelt de organisatie volgens dezelfde zeven grondbeginselen: Menslievendheid Onpartijdigheid Neutraliteit

Nadere informatie

Onderzoek naar termijnoverschrijding bij afhandeling WOZ-bezwaren

Onderzoek naar termijnoverschrijding bij afhandeling WOZ-bezwaren WAARDERINGSKAMER Onderzoek naar termijnoverschrijding bij afhandeling WOZ-bezwaren Een onderzoek naar overschrijding van de jaargrens bij de afhandeling van WOZ-bezwaarschriften 18 juli 2014 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Beleidsvisie Sociaal Werk

Beleidsvisie Sociaal Werk Beleidsvisie Sociaal Werk Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Het momentum Groot enthousiasme voor deelname aan werkgroepen Sociaal werkers uit verschillende sectoren en

Nadere informatie

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter,

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter, 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. de voorzitter van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie mevrouw L. Ypma Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt

Nadere informatie

Samenwerkend Toezicht Jeugd/ Samenwerkend Toezicht Sociaal Domein Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport

Samenwerkend Toezicht Jeugd/ Samenwerkend Toezicht Sociaal Domein Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport Samenwerkend Toezicht Jeugd/ Samenwerkend Toezicht Sociaal Domein Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport Info toezichtonderzoek Na de vrouwenopvang door Samenwerkend Toezicht Jeugd / Toezicht

Nadere informatie

Toetsingskader Stap 2 voor toezicht naar Veilig Thuis

Toetsingskader Stap 2 voor toezicht naar Veilig Thuis Toetsingskader Stap 2 voor toezicht naar Veilig Thuis Utrecht, juli 2016 Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie

Nadere informatie

Voor de delegaties gaan in bijlage dezes de conclusies van de Raad over Jemen, die de Raad in zijn zitting op 18 februari 2019 heeft aangenomen.

Voor de delegaties gaan in bijlage dezes de conclusies van de Raad over Jemen, die de Raad in zijn zitting op 18 februari 2019 heeft aangenomen. Raad van de Europese Unie RESULTAAT BESPREKINGEN van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: de delegaties Betreft: Conclusies van de Raad over Jemen - Conclusies van de Raad (18 februari 2019) Voor

Nadere informatie

TREND RAPPORTAGE KWALITEITSVRAGENLIJST RAPPORTAGE 2E MONTESSORISCHOOL HET WINTERKONINKJE,

TREND RAPPORTAGE KWALITEITSVRAGENLIJST RAPPORTAGE 2E MONTESSORISCHOOL HET WINTERKONINKJE, TREND RAPPORTAGE KWALITEITSVRAGENLIJST RAPPORTAGE 2E MONTESSORISCHOOL HET WINTERKONINKJE, december 2014 1 ALGEMEEN 1.1 Inleiding Algemeen Het instrument de Kwaliteitsvragenlijst is een hulpmiddel om de

Nadere informatie

Rapportage Giro555-actie Help slachtoffers Syrië Januari 2014

Rapportage Giro555-actie Help slachtoffers Syrië Januari 2014 Rapportage Giro555-actie Help slachtoffers Syrië Januari 2014 Foto: Cordaid Mensen in Nood DEELNEMENDE ORGANISATIES SYRIË-ACTIE: CARE Nederland Cordaid Mensen in Nood ICCO & Kerk in SHO-actie Help slachtoffers

Nadere informatie

OPROEP TOT HET INDIENEN VAN VOORSTELLEN

OPROEP TOT HET INDIENEN VAN VOORSTELLEN OPROEP TOT HET INDIENEN VAN VOORSTELLEN EACEA 14/2018 EU-vrijwilligersinitiatief voor humanitaire hulp: Technische bijstand aan uitzendende organisaties Capaciteitsopbouw voor humanitaire hulp bij ontvangende

Nadere informatie

87,6 Mensen met behoefte aan humanitaire. Dollar hadden de VN en partners in 2016 nodig om mensen in nood te helpen

87,6 Mensen met behoefte aan humanitaire. Dollar hadden de VN en partners in 2016 nodig om mensen in nood te helpen Humanitaire hulp Als gevolg van (langlopende) conflicten en natuurrampen hadden 87,6 miljoen mensen over de hele wereld behoefte aan humanitaire hulp. Miljoenen mensen ontvluchtten hun huis op zoek naar

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 13 februari 2019 Betreft Beantwoording vragen

Nadere informatie

Het verdrag van Istanbul

Het verdrag van Istanbul Het verdrag van Istanbul De gevolgen van het verdrag voor de aanpak van geweld tegen vrouwen 3 november 2014 Inhoud workshop uitleg verdrag het genderperspectief van het verdrag internationaal verdrag

Nadere informatie

Beleidsplan 2014-2016 Stichting Bethesda voor Peru

Beleidsplan 2014-2016 Stichting Bethesda voor Peru Beleidsplan 2014-2016 Stichting Bethesda voor Peru Boslaan 25, Lunteren Correspondentieadres: Spikhorst 49, 3927 DC Renswoude KvK 09115100 info@bethesdavoorperu.nl 1. Doelstelling In de statuten is de

Nadere informatie

EUROPEAN DISABILITY FORUM...

EUROPEAN DISABILITY FORUM... Deïnstitutionalisering en de rechten van personen met een handicap perspectief van Europese Unie... An-Sofie Leenknecht, EDF Human Rights Officer, Brussel, 26 november 2014 EUROPEAN DISABILITY FORUM Vertegenwoordigen

Nadere informatie

Schoon drinkwater en verbeterde hygiëne voor de bevolking van Deh Sabz, Centraal Afghanistan. Eindrapportage

Schoon drinkwater en verbeterde hygiëne voor de bevolking van Deh Sabz, Centraal Afghanistan. Eindrapportage Afghanistan Schoon drinkwater en verbeterde hygiëne voor de bevolking van Deh Sabz, Centraal Afghanistan Eindrapportage Een door ZOA gebouwde latrine in het dorp Omer Khel in Dez Sabz Land: Afghanistan,

Nadere informatie

2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen

2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen 2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen 2.5.0. Inleiding over het opstarten van een BOG Opstarten van een bijzondere onderhandelingsgroep (BOG) Wetenschappelijk onderzoek en

Nadere informatie

Resultaten van onze hulpverlening met geld van Giro555

Resultaten van onze hulpverlening met geld van Giro555 Derde tussenrapportage Giro555-actie Help slachtoffers Filipijnen Verslag: World Vision Over ons World Vision wil dat kinderen in ontwikkelingslanden gezond zijn en onderwijs krijgen. World Vision wil

Nadere informatie

Help slachtoffers Syrië. SHO tussenrapportage Syrië Juli 2013. SHO-actie

Help slachtoffers Syrië. SHO tussenrapportage Syrië Juli 2013. SHO-actie SHO tussenrapportage Syrië Juli 2013 Foto: Chris de Bode/Save the Children SHO-actie Help slachtoffers Syrië DEELNEMENDE ORGANISATIES SYRIË- ACTIE: Cordaid Mensen in Nood ICCO & Kerk in Actie Nederlandse

Nadere informatie

Overzicht hulpwerkzaamheden SHO

Overzicht hulpwerkzaamheden SHO Overzicht hulpwerkzaamheden SHO Stichting Vluchteling Stichting Vluchteling werkt samen met haar lokale partners om noodhulp te verlenen aan de vele vluchtelingen in Kenia, Ethiopië en Somalië. Voor de

Nadere informatie

DE KINDEROMBUDSMAN PRESENTEERT EERSTE NEDERLANDSE KINDERRECHTENMONITOR: GROTE ZORGEN OVER HALF MILJOEN KINDEREN

DE KINDEROMBUDSMAN PRESENTEERT EERSTE NEDERLANDSE KINDERRECHTENMONITOR: GROTE ZORGEN OVER HALF MILJOEN KINDEREN DE KINDEROMBUDSMAN PRESENTEERT EERSTE NEDERLANDSE KINDERRECHTENMONITOR: GROTE ZORGEN OVER HALF MILJOEN KINDEREN De eerste Nederlandse Kinderrechtenmonitor laat zien hoe het gaat met kinderen die in Nederland

Nadere informatie

Rampenmanagement Zuid-Soedan

Rampenmanagement Zuid-Soedan Rampenmanagement Zuid-Soedan In Zuid-Soedan zijn honderdduizenden mensen op de vlucht. Er is groot gebrek aan schoon water, voedsel en medicijnen. De dreiging van hongersnood groeit, miljoenen mensen zullen

Nadere informatie

versie: 2005 Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen De Investors In People standaard

versie: 2005 Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen De Investors In People standaard versie: 2005 De Investors In People standaard Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen Een Investor in People ontwikkelt effectieve strategieën om de prestaties

Nadere informatie

32623 Actuele situatie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten

32623 Actuele situatie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten 33625 Hulp, handel en investeringen 32623 Actuele situatie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten Nr. 178 Brief van de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Aan de Voorzitter van

Nadere informatie

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5

Nadere informatie

Eindrapport Gezamenlijk Actieplan Integriteit: maart december 2018 Marleen van Amersfoort, programmamanager. Bron:

Eindrapport Gezamenlijk Actieplan Integriteit: maart december 2018 Marleen van Amersfoort, programmamanager. Bron: Eindrapport Gezamenlijk Actieplan Integriteit: maart december 2018 Marleen van Amersfoort, programmamanager Bron: www.integriteit.nl 1 Inhoudsopgave eindrapport Gezamenlijk Actieplan Integriteit 1. 2.

Nadere informatie

Functiefamilie ET Thematische experten

Functiefamilie ET Thematische experten Functiefamilie ET Thematische experten DOEL Expertise in een materie* en verstrekken aan de administratieve en politieke instanties teneinde hen te ondersteunen bij de besluitvorming en de uitvoering van

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting A voor Afrika. Juni 2019

Beleidsplan. Stichting A voor Afrika. Juni 2019 Beleidsplan Stichting A voor Afrika Juni 2019 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Algemene gegevens... 3 3. Missie en visie... 4 4. Doelstelling... 4 3.1. Mayoka Primary School Tanzania... 4 3.2. Noodhulp

Nadere informatie

Vrijeschool RotterdamWest

Vrijeschool RotterdamWest Vrijeschool RotterdamWest Herstelonderzoek Datum vaststelling: 15 mei 2019 Samenvatting De kwaliteit van het onderwijs hebben wij in oktober 2017 als zeer zwak beoordeeld, omdat de kernstandaarden Zicht

Nadere informatie

BIJLAGE 5. WAARDERINGSKADER VOORSCHOOLSE EDUCATIE

BIJLAGE 5. WAARDERINGSKADER VOORSCHOOLSE EDUCATIE BIJLAGE 5. WAARDERINGSKADER VOORSCHOOLSE EDUCATIE In deze bijlage is het waarderingskader en de normering voor de voorschoolse educatie opgenomen. De toelichting op de aanpassing van het waarderingskader

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 29 956 Ramp in Zuid-Azië en Oost-Afrika Nr. 7 1 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN BUITENLANDSE ZAKEN EN VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Stichting Jyambere Aanmoediging tot ontwikkeling

Stichting Jyambere Aanmoediging tot ontwikkeling Jaarverslag 2013 2014 Stichting Jyambere Aanmoediging tot ontwikkeling Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Doelstelling... 5 3. Visie... 6 4. Werkwijze... 7 5. Partners van Jyambere in Rwanda... 8 5.1.

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement

FUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement Doel van de functiefamilie Leiden van projecten en/of deelprojecten de realisatie van de afgesproken projectdoelstellingen te garanderen. Context: In lijn met de overgekomen normen in termen van tijd,

Nadere informatie

Opties voor Internationale samenwerking Bijlage 2 bij advies internationale samenwerking

Opties voor Internationale samenwerking Bijlage 2 bij advies internationale samenwerking I Inleiding Het LOGO SOUTH programma is beëindigd en geëvalueerd. Op basis van de resultaten van de evaluatie is het aan de Raad om op grond van haar kaderstellende bevoegdheid een keuze te maken over

Nadere informatie

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB)

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Overige Hoge Colleges

Nadere informatie

Resultaten van onze hulpverlening met geld van Giro555

Resultaten van onze hulpverlening met geld van Giro555 Eindrapportage Giro555-Actie Stop de ebola-ramp Verslag: World Vision Over ons World Vision wil dat kinderen in ontwikkelingslanden gezond zijn en onderwijs krijgen. World Vision wil dat kinderen opgroeien

Nadere informatie

DONATEURSVERTROUWEN BLIJFT STIJGEN

DONATEURSVERTROUWEN BLIJFT STIJGEN Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Kien Het Nederlandse Donateurspanel METING JUNI 2017 In dit rapport leest u de laatste ontwikkelingen

Nadere informatie

Kuilven 22, 5469 GB Erp NL27 RABO 0142 6019 85 www.childrensperfecthope.org. Beleidsplan Stichting Childrens s Perfect Hope 2013-2018

Kuilven 22, 5469 GB Erp NL27 RABO 0142 6019 85 www.childrensperfecthope.org. Beleidsplan Stichting Childrens s Perfect Hope 2013-2018 Beleidsplan Stichting Childrens s Perfect Hope 2013-2018 Voorwoord In dit beleidsplan geven wij u graag een helder beeld van de activiteiten van Stichting Children s Perfect Hope (CPH). Ook informeren

Nadere informatie

Van opbrengst naar opbouw

Van opbrengst naar opbouw Eerste tussenrapportage SHO-actie Help slachtoffers aardbeving Azië 28 februari 2005 Actie Aardbeving Azië Uw geld wordt goed besteed Hoe? Kijk op www.giro555.nl Giro 555 SAMENWERKENDE HULPORGANISATIES

Nadere informatie

Jaarplan Stichting Helping Thulo Parsel

Jaarplan Stichting Helping Thulo Parsel Jaarplan 2017 Stichting Helping Thulo Parsel Inhoud 1. Ons doel... 3 2. Huizen in Thulo Parsel... 3 3. Huizen in andere dorpen... 3 4. Watervoorziening in Thulo Parsel... 4 5. Bezoek dorp... 5 6. Overheadkosten...

Nadere informatie

Relevantie, significantie en prioriteren van de MVO-kernthema s en onderwerpen

Relevantie, significantie en prioriteren van de MVO-kernthema s en onderwerpen Relevantie, significantie en prioriteren van de MVO-kernthema s en onderwerpen Van der Meer B.V. heeft in 2011 een nulmeting laten uitvoeren door een externe adviseur. Deze actie is genomen om op een objectieve

Nadere informatie

Datum 12 april 2012 Onderwerp Inspectie Openbare Orde en Veiligheid rapport "Follow the Money"

Datum 12 april 2012 Onderwerp Inspectie Openbare Orde en Veiligheid rapport Follow the Money 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie