Help slacht offers overstroming Pakistan

Transcriptie

1 Eerste SHO-rapportage Pakistan 12 augustus november 2010 sho s a m e n w e r k e n d e hulporganisaties SHO-actie Help slacht offers overstroming Pakistan deelnemers aan pakistan-actie: Cordaid Mensen in Nood ICCO & Kerk in Actie Oxfam Novib Nederlandse Rode Kruis Save the Children Stichting Vluchteling Tear UNICEF Nederland World Vision

2 colofon Uitgave Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) Den Haag, februari 2011 Vormgeving: Ontwerpwerk, Den Haag Teksten: de Samenwerkende Hulporganisaties Redactie: Danielle Andela Eindredactie: Saskia Bolt

3 Eerste SHO-rapportage Pakistan 12 augustus november 2010 SHO-actie Help slacht offers overstroming Pakistan

4 Samenvatting Eind juli 2010 werd Pakistan getroffen door desastreuze overstromingen. Een gebied vijf keer zo groot als Nederland kwam onder water te staan. Ruim 20 miljoen mensen werden getroffen. Er vielen doden. Scholen, wegen, bruggen en akkers werden vernietigd. Net als bijna 2 miljoen huizen. De Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) startten op 12 augustus 2010 de Nationale Actie Help slachtoffers overstromingen Pakistan. Er is in totaal 27,5 miljoen euro ingezameld op Giro 555. Het mini sterie van Buitenlandse Zaken schonk hiervan 2 miljoen euro. De ramp volgde kort na de aardbeving in Haïti. Tweemaal werd er een beroep gedaan op de Nederlandse bevolking en werd hier gehoor aan gegeven. De gelden worden door de SHO-deelnemers één jaar lang ingezet voor directe noodhulp aan de slachtoffers. Denk hierbij aan onderdak, schoon (drink)water en voedsel. In de eerste drie maanden hulpverlening is 9,3 miljoen euro besteed. Dit is 34% van het totaal te besteden bedrag. De verdeling van de gelden onder de SHO-deelnemers vond in drie tranches plaats. In de eerste drie maanden hulpverlening vonden twee van de drie overmakingen plaats. In de eerste drie maanden is bijna 50% van de gelden besteed aan onderdak voor de slachtoffers. Bijna 2 miljoen euro is besteed aan voeding en 1,4 miljoen euro aan water en sanitaire voorzieningen. De SHO-deelnemers werken in het rampgebied via internationale koepels of partnerorganisaties die zorgen voor de uitvoering van de hulpverlening ter plaatse. Deze hulpverlening wordt gefinancierd vanuit verschillende kanalen, waar de SHO er één van is. Sommige deelnemers besteden eerst andere hulpgelden en pas in een later stadium het SHO-geld. Voorbeelden hiervan zijn Cordaid Mensen in Nood en Tear. 2 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

5 Uitdagingen bij de eerste drie maanden hulpverlening: de toegang tot en verplaatsing in het immens grote rampgebied, het grote aantal slachtoffers, de beschadigde infrastructuur, de gespannen en gewelddadige sfeer in sommige gebieden, extra controles inzetten tegen corruptie en een schaarste aan producten en vrouwelijke artsen en hulpverleners. Voornaamste leerpunten na de eerste drie maanden hulpverlening: het inzetten van vrouwelijke artsen en hulpverleners, een ruimere inkoop van materialen en producten in de beginfase, extra controles op corruptie en duidelijke coördinatie van de activiteiten van de aanwezige hulporganisaties. Naast het bieden van noodhulp gaat het nog jaren duren voordat de inwoners hun oude leven weer terug hebben. Samenvatting 3

6 4 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

7 Inhoud Voorwoord 6 Raad van Toezicht 9 SHO Pakistan actie 10 Pakistan 10 De ramp 11 Nationale Actie Pakistan 13 Werkprincipes 15 Terug naar huis 17 Uitdagingen 17 Geleerde lessen 18 Resultaten per sector 19 Onderdak 21 Voedsel 21 Water & sanitaire voorzieningen 22 Medische hulp 25 Disaster Response Support 27 Onderwijs 27 Bescherming 28 Levensonderhoud 28 Financiën 30 Actiekosten 30 Organisatiekosten 31 Verdeling SHO-gelden 31 Totaaloverzicht bestedingen per sector 32 Over de SHO 34 De SHO-deelnemers 35 Overzicht SHO-acties 39 SHO contacten en adressen 40 Contact Pakistan actie 40 Algemeen contact SHO 40 Contact SHO-deelnemers 41 Inhoud 5

8 Voorwoord Eind juli 2010 werd Pakistan getroffen door desastreuze overstromingen. Hierdoor kwam in een maand tijd een gebied ruim vijf keer zo groot als Nederland onder water te staan. Slechts geleidelijk werd de omvang van deze ramp duidelijk. De overstromingen zorgden voor ruim 20 miljoen slachtoffers en een enorme verwoesting van dorpen, gebouwen, wegen en bruggen. Huizen werden vernietigd, maar daarbij ook de akkers en dieren die de levensvoorziening vormden van vele slachtoffers. Waar de internationale gemeenschap normaal gesproken binnen enkele uren in actie komt, duurde het bij deze ramp langer dan gewoonlijk om de benodigde noodhulp in het rampgebied te starten. Dit kwam mede door de beperkte toegang tot het rampgebied. Organisaties die al ter plekke waren, hebben wel direct de eerste noodhulp verleend. De daadwerkelijke omvang van de ramp werd pas in augustus goed duidelijk. Zo besloten ook de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) later dan gebruikelijk om een Nationale Actie te starten in Nederland. De SHO startten op 12 augustus 2010 de actie Help slachtoffers overstromingen Pakistan voor de ruim 20 miljoen getroffenen. Het Nederlandse publiek had begin 2010 al ruimschoots bijgedragen aan de SHO Haïti actie, maar ook deze actie voor Pakistan werd een succes. Op 26 augustus 2010 werd een Nationale Actiedag georganiseerd samen met de publieke omroep en verschillende radiozenders. Vanuit het hele land boden mensen diensten en geld aan om de slacht offers van de overstromingen te helpen. In totaal werd er ruim 27,5 miljoen euro ingezameld voor Pakistan. Hiervan werd 2 miljoen euro gegeven door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het SHO-bestuur besloot om de verzamelde gelden in te zetten voor noodhulp, zoals onderdak voedsel en schoon drinkwater. Zoals afgesproken besteden de SHO-deelnemers de gelden binnen een periode van één jaar. In de SHO-rapportage die voor u ligt, staat beschreven wat de deelnemers van de SHO in de eerste drie maanden hulpverlening hebben gedaan met de giften die zijn binnengekomen op Giro 555. Ook staat er in deze rapportage een financieel overzicht over dezelfde periode. 6 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

9 Er volgen nog twee rapportages over deze actie. De tweede rapportage betreft de periode zes maanden na het starten van de actie. De derde rapportage is de eindrapportage welke ingaat op de gehele actie van één jaar. Namens de SHO en hulpverleners in het rampgebied bedank ik iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan de actie voor Pakistan. Dankzij úw gift krijgen vele Pakistaanse slachtoffers de hulp die zij hard nodig hebben. Jan van Doggenaar, Voorzitter SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan Voorwoord 7

10 8 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

11 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft op verzoek van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) de eerste rapportage van de SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan beoordeeld. De Raad waardeert de inzet van alle betrokkenen bij deze actie. Hiermee wordt gedoeld op alle deelnemers van de SHO, hulpverleners in het rampgebied, het ministerie van Buitenlandse Zaken, maar uiteraard ook alle Nederlandse burgers die een bijdrage hebben geleverd. De Raad van Toezicht onderstreept het belang van een transparante verantwoording door de SHO aan het Nederlandse publiek en de Nederlandse overheid. In deze rapportage wordt zicht gegeven op de besteding van de giften voor de SHO-actie voor Pakistan in de eerste drie maanden hulpverlening na het starten van de actie op 12 augustus. Utrecht, februari 2011 De Raad van Toezicht, Mevr. T. Lodders-Elfferich Dhr. H.G. Dix Dhr. H. Grootendorst Mevr. L. Ploumen Raad van Toezicht 9

12 SHO Pakistan actie Onverwacht kwam het rivierwater in juli 2010 hoger dan de meeste Pakistanen ooit hadden meegemaakt. Tijd om spullen in veiligheid te brengen was er nauwelijks. Een ramp voor het toch al kwetsbare Pakistan. Nog geen vijf jaar na de verwoestende aardbeving een nieuwe catastrofe. Reden voor een Nationale Actie in Nederland. Pakistan Pakistan is sinds 1947 onafhankelijk. Het land heeft 165 miljoen inwoners en een oppervlakte van km². Het land wordt omringd door de Arabische Zee, India, China, Afghanistan en Iran. Het noorden van Pakistan is erg bergachtig. Sommige bergen, zoals de K2 in Kashmir, behoren tot de hoogste in de wereld. In het zuiden vindt men het Kirthargebergte en woestijnen. Pakistan bestaat uit vier provincies, twee territoria en twee omstreden gebieden in het noorden. 1 De provincies zijn: Baluchistan, Khyber Pakhtunkhwa (KPK), Punjab en Sindh. 2 De hoofdstad Islamabad ligt in Punjab. Het noorden van Pakistan werd in 2005 getroffen door een zware aardbeving. De beving had een kracht van 7.6 op de schaal van Richter en binnen 24 uur werden er 105 naschokken geregistreerd. De beving en naschokken veroorzaakten een enorme verwoesting. Meer dan mensen kwamen om. Het land heeft, mede door de war on terror, te maken met slechte veiligheidsomstandigheden en een onstabiele politieke situatie. Vooral in het noorden westen vinden geweldsexplosies plaats tussen het leger en militante, extremistische groeperingen. Hierdoor moesten er in Noord- Pakistan een half miljoen mensen in 2008 en 2,7 miljoen mensen in 2009 vluchten. De HDI-schaal (Human Development Index) van de UNDP (United Nations Development Program) rangschikt landen op basis van hun ontwikkeling. Op deze index met in totaal 182 landen stond Pakistan in 2010 op de 141 ste plek SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

13 Figures & Facts ruim 20 miljoen slachtoffers doden gewonden km² (5x Nederland) onder water 2 miljoen hectare akkerbouw vernietigd 1,9 miljoen huizen verwoest scholen weggevaagd De politieke onrust werd begin 2011 aangewakkerd. De regeringscoalitie van premier Gilani viel uiteen. Ook werd Salman Taseer, de gouverneur van Punjab, doodgeschoten. Dit is de belangrijkste politieke moord sinds de dood van Benazir Bhutto eind 2007, toenmalig leider van de PPP (Pakistaanse Volkspartij). Daarnaast verkeert Pakistan in de greep van een ernstige economische crisis. 4 watersnoodramp met een omvang vijf keer zo groot als de oppervlakte in Nederland. Eerst werd het noorden van Pakistan getroffen. Nadat het water in dit gebied zakte, verplaatste de watermassa zich stroomafwaarts naar het zuiden en zorgde daar voor nieuwe overstromingen. Honderdduizenden mensen werden geëvacueerd. De ramp De overstromingen kwamen zeer onverwacht. Het meteorologische kantoor voorspelde kort voor de ramp nog dat de monsoenregenbuien in 2010 niet anders dan gebruikelijk zouden zijn. Enorme regenbuien zorgden er echter voor dat de rivieren in de noordelijke provincies buiten hun oevers traden. De overstromingen trokken een spoor van vernieling langs de rivier de Indus. Volgens de Verenigde Naties (VN) heeft de ramp geografisch gezien een grotere impact dan de tsunami in Zuidoost-Azië en aardbeving in Haïti samengenomen. De overstromingen zorgden voor de verwoesting van bijna 2 miljoen huizen. Ook werden de gebouwen, wegen, bruggen en scholen in het getroffen gebied vernield. Landbouwgrond kwam onder water te staan en oogsten gingen verloren. Het water heeft steden en dorpen verwoest, leidingen voor elektriciteit en communicatie vernield. 1 Deze territoria zijn Islamabad Hoofdstedelijk Territorium en de Federaal Bestuurde Stamgebieden of FATA. De twee omstreden gebieden in het noorden zijn Gilgit Baltistan en Azad, Jammu & Kashmir. 2 KPK was voorheen de Noordwestelijke Grensprovincie of NWFP Onrust Pakistan groeit na moord op gouverneur (4 januari 2011). NRC Next. p. 6. Berichten over de buitengewoon zware regenbuien en extreme overstromingen kwamen mondjesmaat in de internationale media door. SHO-deelnemers ter plaatse waren wel al direct begonnen met het bieden van noodhulp. Langzaamaan werd duidelijk dat de inwoners leden onder een heuse SHO Pakistan actie 11

14 Khyberpakhtunkhwa Baluchistan Kashmir Punjab Kaart 1. Rampgebied Pakistan 5 op 23 augustus Getroffen districten Zwaar getroffen districten Plaats en datum acute watersnood KHYBER- PAKHTUNKHWA CHINA Sindh AFGHANISTAN Nowshera 27 juli Islamabad PUNJAB JAMMU EN KASHMIR Shadadkot 21 augustus BALUCHISTAN Indus Sukkor INDIA Muzaffarfarh 4 augustus Aantal verwoeste huizen per provincie Baluchistan Khyberpakhtunkhwa Kashmir Punjab Karachi SINDH Sindh Momenteel staan delen van de zuidelijke provincie Sindh nog onder water. De overstromingen in 2010 zijn de ergste overstromingen in Pakistan in 100 jaar. Alle provincies hebben te lijden onder de ramp (zie tabel 1). Tabel 1. Overzicht getroffenen per provincie 6 dodental gewonden huizen vernietigd Sindh Punjab Khyber Pakhtunkhwa (KPK) Baluchistan Azad, Jammu & Kashmir (AJ&K) Gilgit Baltistan Reuters (24 augustus 2010). 6 Gegevens geleverd door SHO-deelnemer Save the Children. 12 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

15 Op dit moment is de noodtoestand in sommige delen van Pakistan nog steeds van kracht. De ruim 20 miljoen getroffenen hebben dan ook nog steeds grote behoefte aan noodhulp. De lokale overheden en overheidsinstellingen doen zoveel als zij kunnen, maar de omvang van de ramp gaat de lokale capaciteit te boven. Gelukkig is er naast het ingezamelde geld van het Nederlandse volk ook veel geld opgehaald in andere landen. Het totaalbedrag voor de hulp is dan ook groter dan enkel de Nederlandse bijdrage. Zo heeft Engeland ruim 85 miljoen euro ingezameld. Eind december maakte de VN bekend dat er wereldwijd ruim een miljard euro beschikbaar is gesteld door overheden en hulporganisaties. 7 Volgens de VN is dit bedrag hard nodig. De VN heeft een coördinerende functie in het rampgebied waar verschillende hulporganisaties aanwezig zijn. Naast de noodbehoefte aan onderdak, schoon drinkwater, sanitaire voorzieningen en voeding is het ook belangrijk dat er medische hulp wordt verleend. Met de gezondheid van vele ontheemden is het slecht gesteld, bijvoorbeeld omdat zij in opvangkampen dicht op elkaar wonen en de hygiënische condities slecht zijn. Het risico op de verspreiding van ziekten is daardoor groot. Verder zijn de slachtoffers veel van hun bezittingen en bronnen van inkomst kwijt. Zij zijn voor nu afhankelijk geworden van noodhulp. Nationale Actie Pakistan De beslissing om Giro 555 te openen voor de slachtoffers in Pakistan duurde enkele dagen. Het SHObestuur besloot begin augustus om nog geen Nationale Actie te starten, omdat de ramp in eerste instantie te weinig zou leven onder de Nederlandse bevolking. Het relatief kleine dodental was hier tevens debet aan. Bovendien was er enkele maanden eerder al een beroep gedaan op het Nederlandse volk voor Haïti. Het SHO-bestuur twijfelde of de actie succesvol zou worden. Op 12 augustus besloot het bestuur van de SHO om Giro 555 te openen voor Pakistan. De enorme SHO-voorzitter Farah Karimi, directeur Oxfam Novib (12 augustus 2010): Wij willen dat alle aandacht uitgaat naar de slachtoffers en hoe wij hen het beste kunnen helpen. Veel mensen hebben duidelijk gemaakt één herkenbaar nummer te willen om geld te storten. Wij willen die vraag graag beantwoorden. Bovendien heeft de VN gisteren opnieuw een dringende oproep gedaan voor steun en heeft de Nederlandse regering nog eens twee miljoen vrijgemaakt. Met al deze extra aandacht voor Pakistan hebben we er vertrouwen in dat Nederlanders deze actie tot een succes willen maken. We roepen dan ook iedereen in Nederland op om te geven voor de slachtoffers van deze on gekende ramp. omvang van de ramp en de vraag vanuit de Nederlandse samenleving deed hiertoe besluiten. De deelnemers van de SHO zetten samen een fondsen wervende actie op om de Pakistaanse slachtoffers te helpen. Met de slogan Help slachtoffers overstroming Pakistan vroegen de SHO-deelnemers het Nederlandse publiek de slachtoffers van de ramp te steunen met een gift op Giro 555. Allerlei activiteiten en initiatieven werden opgezet om geld in te zamelen. Het Nederlandse publiek, de media, het bedrijfsleven en de overheid toonden zich genereus. Zo besloot de Nederlandse overheid om 2 miljoen euro voor de slachtoffers in Pakistan te doneren aan Giro Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen stelde: Er is dringend hulp nodig voor deze mensen die alles zijn kwijtgeraakt en moeten worden voorzien van voedsel, medische zorg, schoon drinkwater en noodonderdak De Nederlandse regering heeft eerder geld voor Pakistan beschikbaar gesteld voor de Verenigde Naties (3,6 miljoen euro), het Wereldvoedselprogramma (4 miljoen euro) en het VN Kinderfonds (1,6 miljoen euro) voor de door desastreuze overstromingen geteisterde slachtoffers ( SHO Pakistan actie 13

16 Op 26 augustus 2010 werd een grootscheepse actiedag op touw gezet door radio en televisie voor de slachtoffers. Tientallen bekende Nederlanders droegen hun steentje bij. De actiedag werd succesvol afgesloten met een opbrengst van ruim 16 miljoen euro. De deelnemers van de SHO waren zeer tevreden met dit resultaat. goede sanitaire voorzieningen zijn dringend nodig om verspreiding van ziektes tegen te gaan. Na dit jaar bekijken de hulporganisaties hoe zij de slachtoffers kunnen helpen met de wederopbouw van de regio. Hiervoor gebruiken zij dan andere financiële middelen. Op 1 november 2010 werd de fondsenwervende actie voor Pakistan afgerond. In de twee maanden na de televisie- en radioactie zijn er nog verschillende initiatieven en acties ondernomen en bijdragen geleverd. De actie heeft uiteindelijk een geweldig bedrag opgeleverd van 27,5 miljoen euro. De SHO-deelnemers zegden het Nederlandse publiek toe het geld te besteden aan directe noodhulp voor de slachtoffers. Met noodhulp wordt bedoeld de beschikking over de eerste levensbehoeften, zoals schoon drinkwater, voedsel, medische hulp en onderdak, voor in ieder geval de komende maanden. Vooral schoon drinkwater en Voorzitter SHO-actie Jan van Doggenaar, internationaal programmadirecteur ICCO & Kerk in Actie (26 augustus 2010): We zijn zeer verguld met dit mooie bedrag. We bedanken iedereen die geld heeft gegeven of op een andere manier heeft bijgedragen aan dit goede resultaat. Dat de omroepen en verschillende redacties dit zo snel hebben geregeld, is fantastisch. De deelnemende organisaties van de SHO zullen het geld zorgvuldig besteden. 14 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

17 Gezien het feit dat de overstromingen in Pakistan zo snel volgden op de ramp in Haïti overtreft deze totaalopbrengst de verwachtingen van de deelnemende hulporganisaties. In korte tijd is er twee keer een beroep gedaan op het Nederlandse publiek en is er aan deze oproep gehoor gegeven. Werkprincipes De hulporganisaties die gelden van de SHO ontvangen waren reeds jarenlang actief in Pakistan. Zij kennen daardoor de context en cultuur en hebben goede banden met de plaatselijke bevolking en instanties. De hulporganisaties hebben in het rampgebied eerst vooronderzoek gedaan om te zien waar de noodbehoefte het hoogst is. Het uitgangspunt bij het geven van noodhulp (en ontwikkelingshulp in het algemeen) is dat deze voldoet aan de behoeften van de slachtoffers, de needs based approach. Belangrijk hierbij is een goed gestructureerd selectieproces, zodat de hulp terechtkomt bij hen die deze het hardst nodig hebben. Essentieel blijft ook de participatie van de slachtoffers in de distributie van noodhulpproducten. De bottom-up approach, waarbij de lokale bevolking input en feedback levert, is essentieel om hulpverlening succesvol te laten verlopen. Lokale inwoners worden betrokken bij de hulpverlening en voelen zich zodoende ook verantwoordelijk voor de hulp. De SHO-deelnemers hebben verder klachtenpunten -en lijnen opgezet voor de slachtoffers. Verder wordt de situatie gemonitord, zijn er feedbacksessies met de slachtoffers en wordt er geëvalueerd om te zien of de kwaliteit van de noodhulp goed is en of de hulp op de juiste plek terechtkomt. Het coördinatiebureau van de VN, OCHA (Office for the Coordination of Humanitarian Affairs), heeft een coördinerende rol in het rampgebied. In welk gebied de SHOdeelnemers actief zijn, staat afgebeeld in onderstaande kaart. 9 9 NWFP in de kaart staat voor Noordwestelijke Grensprovincie. Tegenwoordig heet deze provincie Khyber Pakhtunkhwa (KPK). Kaart 2. Geografisch overzicht activiteiten SHO-deelnemers 10 Cordaid Mensen in Nood CHINA Nederlandse Rode Kruis Oxfam Novib AFGHANISTAN Peshawar NWFP Gilgit Islamabad Skardu Srnagar JAMMU EN KASHMIR World Vision Quetta PUNJAB Lahore Stichting Vluchteling IRAN BALOCHISTAN Gawadar SINDH INDIA Icco & Kerk in Actie Cluster Lead Agency (CLA) UNICEF is aanwezig in heel Pakistan en heeft als CLA een coördinerende rol. Karachi 10 Reuters (24 augustus 2010). Tear Save the Children SHO Pakistan actie 15

18 Onder werkprincipes vallen ook bepaalde kwaliteitsnormen die alle SHO-deelnemers toepassen. Deze normen staan vastgelegd in de zogenaamde Code of Conduct (CoC). 11 Hierin staat beschreven dat wie hulp nodig heeft, dat moet kunnen krijgen (het zogeheten humanitair imperatief ) en het verlenen van hulp aan de meest kwetsbaren. Deze hulp wordt onpartijdig verleend door de hulporganisaties en er wordt rekening gehouden met de plaatselijke cultuur. Daarom werken de SHO-deelnemers in Pakistan nauw samen met lokale partnerorganisaties en de bevolking zelf. De deelnemers werken vaak al jaren samen met deze organisaties. De SHO-deelnemers hanteren ook de Spherestandaarden. Deze standaarden bepalen de minimale kwaliteitseisen waaraan hulp moet voldoen. Zo moet er bijvoorbeeld voor elke persoon voeding met een waarde van minimaal calorieën per dag beschikbaar zijn. Ook is er extra aandacht voor participatie van de lokale bevolking, de plaatselijke cultuur en manieren om soortgelijke rampen in de toekomst te voorkomen. Kernbegrippen hierbij zijn gelijkheid, gezondheid en non-discriminatie. De SHO-deelnemers verkondigen deze richtlijnen ook bij hun lokale partners. De zogenaamde Sphere-standaarden stellen bijvoorbeeld dat er een minimale hoeveelheid schoon drinkwater nodig is om te overleven en ziekteverspreiding tegen te gaan. Volgens de Sphere-regels moet elke persoon veilig toegang hebben tot schoon water om te drinken en koken en voor de eigen hy giëne. De regels zeggen concreet wat de minimale standaard moet zijn: voor één huishouden is gemiddeld 15 liter water per persoon per dag beschikbaar de afstand van een onderkomen tot de watervoorziening is niet langer dan 500 meter de wachttijd bij een watervoorziening is niet langer dan 15 minuten het duurt maximaal 3 minuten om een 20 liter jerry can te vullen Elke SHO-deelnemer werkt binnen een internationale koepelorganisatie of samen met lokale partners. De partnerorganisaties waarmee de SHOdeelnemers werken worden geselecteerd op basis van strenge kwaliteitseisen. Maar er komt ook via andere internationale kanalen geld binnen voor Pakistan. De giften die zijn binnengekomen op Giro 555 zijn dus onderdeel van een breder hulpprogramma. 16 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

19 Terug naar huis Twee maanden na het begin van de overstromingen zakte het water in het noorden en keerde 80% van de getroffenen in dat gebied terug naar hun dorpen. De slachtoffers willen hun oude levens oppakken, maar zijn ook op de plek van terugkeer nog steeds afhankelijk van noodhulp zoals schoon water, sanitaire voorzieningen en medische hulp. Het water heeft hele dorpen verwoest. Wat er nog over is van hun huizen moet bestendig zijn tegen eventuele nieuwe overstromingen en de winter. Maar ook akkerbouw, de grootste inkomensbron van een vijfde van de slachtoffers, moet worden hersteld. Het land moet weer bewerkbaar zijn. 12 lastig maakt alle slachtoffers te bereiken. Dit maakt het coördineren van alle activiteiten een echte uitdaging. Daarnaast vinden er vooral in het noorden migraties van inwoners plaats tussen opvangkampen en de dorpen. Ondanks alle gezamenlijke inspanningen en uitgebreide internationale hulpprogramma s is het goed mogelijk dat nog niet alle slachtoffers hulp ontvangen hebben. De gespannen en gewelddadige sfeer en gewelddadige confrontaties tussen de overheid en extremistische organisaties in sommige gebieden zorgen verder voor zeer onveilige situaties. De focus in het noorden ligt nu dus op het helpen van de personen die zijn teruggekeerd. Zij krijgen daarbij ondersteuning van de SHO-deelnemers. In de toekomst is er aandacht nodig voor werkgelegenheid voor de mensen, zodat zij weer in hun eigen onderhoud kunnen voorzien en niet afhankelijk blijven van hulp van buitenaf. In het zuiden zijn in de provincie Punjab ook al veel mensen naar huis teruggekeerd. Maar Sindh staat deels nog onder water. Kortom, noodhulp is in het rampgebied nog hard nodig. Daarnaast gaat het nog jaren duren voordat de inwoners hun oude leven weer terug hebben. De ramp heeft de ontwikkelingen van afgelopen jaren in één keer teniet gedaan. Een grote tegenslag voor het land en haar bevolking. Uitdagingen De SHO-deelnemers lopen in de verlening van noodhulp in het rampgebied tegen een aantal uitdagingen aan. Een andere uitdaging is de instabiliteit van de Pakistaanse regering en het verhoogde corruptierisico in het land. Pakistan scoort 2,3 op een schaal van 10 van de Corruption Perceptions Index 2010 (CPI). 13 Pakistan heeft een 34 ste plek van de 178 landen. De SHO-deelnemers zijn extra alert op corruptierisico s, zoals bij het inkopen van noodhulpgoederen. Alle hulporganisaties hebben een strikt anti-corruptiebeleid. In Pakistan voeren zij extra controles uit om er zeker van te zijn dat de noodhulp van goede kwaliteit is en op de goede plek terechtkomt. Verder hebben zij soms te maken met overheidsbemoeienis of tegenwerking van de overheid bij vergunningsaanvragen om hulp te mogen bieden. 11 Voluit de Code of Conduct for The International Red Cross and Red Crescent Movement and NGOs in Disaster Relief ( 12 Akkerbouw is goed voor ongeveer 20% van het Bruto Nationaal Product (BNP). 13 De CPI wordt opgesteld door internationale organisatie Transparency International (TI). SHO-deelnemer World Vision draagt actief bij aan het werk van TI. Op de CPI-schaal van 0 tot 10 staat 0 voor zeer corrupt en 10 voor een zeer laag corruptieniveau. Allereerst bestrijkt het getroffen gebied een enorme oppervlakte, vijf keer zo groot als Nederland. Een dergelijke ramp gaat ieders voorstellingsvermogen te boven. Het aantal getroffenen in dit gebied is ook enorm. De infrastructuur en communicatiemiddelen zijn grotendeels vernietigd, wat het SHO Pakistan actie 17

20 Tot slot ontstaat er schaarste aan noodhulpproducten in en rondom het gebied, waardoor de prijzen enorm toenemen. Ook is er een tekort aan vrouwelijke en gespecialiseerde hulpverleners in het veld, die een belangrijke rol vervullen in het contact met vrouwelijke slachtoffers. In sommige gebieden is het gebruikelijk dat vrouwen enkel door vrouwelijke dokters worden geholpen. Geleerde lessen Terugkijkend op de eerste drie maanden hulpverlening geven de SHO-deelnemers aan dat zij bepaalde leerpunten zijn tegenkomen. Punten van aandacht zijn flexibiliteit in de planning, het inschakelen van vrouwelijke hulpverleners en artsen en een ruimere inkoop van materialen en producten in de beginfase. Maar ook essentieel is het steunen van lokale instanties en organisaties en een vroegtijdige focus op het herstel van de werkgelegenheid voor de bevolking op de lange termijn. Tot slot blijft het uitermate belangrijk om efficiënt en effectief te communiceren met alle spelers in het rampgebied. Er zijn vele VN-clusterbijeenkomsten, provinciale en lokale bijeenkomsten en andere fora waar hulporganisaties aan elkaar laten weten waar zij wat doen. 14 De clusterbijeenkomsten kwamen echter pas laat op gang. Een goede afstemming en coördinatie blijven cruciaal, mede om te weten te komen in welke afgelegen gebieden er nog geen hulp is ontvangen. Sterke leiding wat betreft de coördinatie is noodzakelijk. 14 Zo is er het Pakistan Humanitarian Forum waar 40 NGO s aan deelnemen. IRC (International Rescue Committee), de partnerorganisatie van SHO-deelnemer Stichting Vluchteling, is voorzitter van dit forum tot 1 januari SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

21 Resultaten per sector Tijdens de SHO Pakistan actie is 27,5 miljoen euro ingezameld. In de eerste drie maanden hulpverlening na de ramp is 34% van dit bedrag (9,3 miljoen euro) besteed aan directe noodhulp. Hieronder staat beschreven wat er met deze gelden is gebeurd. De bestedingen van de SHO-deelnemers zijn onder te verdelen in acht sectoren: onderdak, voedsel, water & sanitaire voorzieningen, medische hulp, disaster response support, onderwijs, bescherming en levensonderhoud. Voor elke sector is een tabel opgesteld waarin staat vermeld wat de SHOdeelnemers hebben gedaan in die specifieke sector. In de tabellen op de volgende pagina s staat per sector vermeld welke SHO-deelnemers hulp hebben verleend en hoeveel personen of families hiermee zijn geholpen (het bereik). 15 In de eerste tabel staan de activiteiten waaraan het meest is uitgegeven (onderdak). Hierna volgen aflopend overzichten van de bestedingen in de andere sectoren. De bestedingen in de sector onderdak bedragen 49,46% van het totaal bestede geld in de eerste drie maanden. Hierna is het meeste geld besteed aan voedsel en water. In de sector levensonderhoud is het minste geld besteed (0,31%). Deze tabel wordt als laatste genoemd. Figuur 1. Bestedingen per sector in procenten in de eerste drie maanden hulpverlening 15 Onder familie wordt een huishouden van gemiddeld zeven personen verstaan. Disaster Response Management 3,43% Medische hulp Water & sanitaire voorzieningen Voedsel 9,24% 15,40% 19,37% Onderwijs 2,06% Bescherming 0,73% Levensonderhoud 0,31% 49,46% Onderdak Resultaten per sector 19

22 Onderdak Besteed (49,46% van totaal besteed bedrag) Organisatie Resultaten Bereik in personen en families Cordaid Mensen in Nood ICCO & Kerk in Actie Oxfam Novib Nederlandse Rode Kruis Uitgedeeld: NFI-kits tenten aan 200 families Uitgedeeld: NFI s gasbranders en keukengerei tijdelijk onderdak opgezet Uitgedeeld: NFI s (muskietennetten, plastic zeilen, touwen, emmers en water koelers) 4 tenten community-sized 150 tenten olielantaarns 1 tentendorp met 50 familietenten opgezet, 5 kleine tenten voor informatiepunten opgezet lichten en generatoren verspreid kampfaciliteiten (zoals ventilatoren, elektriciteit in kampen, water koelers, muskietennetten) verzorgd Uitgedeeld: hygiënekits tenten onderdakvoorzieningen 600 keukengereisets zeilen dekens muskietennetten personen personen personen personen personen personen families families families 600 families families families families 20 eerste hulpkampen (EHK) opgezet personen Save the Children Uitgedeeld: 407 NFI-kits en hygiënekits waterkits (emmers, jerrycans) personen Stichting Vluchteling NFI-kits uitgedeeld personen Tear World Vision Uitgedeeld: onderdakvoorzieningen muskietennetten Uitgedeeld: onderdakvoorzieningen keukengereisets matrassen hygiënekits personen personen 20 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

23 De resultaten per sector staan niet los van elkaar. Een training voor de lokale bevolking over hygiëne wordt gerapporteerd onder de sector water en sanitaire voorzieningen, maar heeft ook gevolgen voor de gezondheid van mensen. Een persoon of familie ontvangt bovendien verscheidene noodhulpartikelen (zoals een tent en water) van verschillende hulporganisaties. Onderdak Behalve tenten en zeilen om onderdak te bieden aan de lokale bevolking, delen de hulporganisaties zogenaamde non-food items (NFI s) uit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan dekens, maar ook aan muskietennetten om ziektes tegen te gaan. Van het bestede geld in de eerste drie maanden ging 49,46% naar onderdak en deze NFI s. Het is onmogelijk exact te berekenen hoeveel slachtoffers er in totaal geholpen zijn met SHOgelden. Daarbij komt nog dat de SHO-gelden vaak maar een onderdeel zijn van een breder programma. Bovendien worden de resultaten proportioneel berekend en afgerond en gaan de SHO-deelnemers soms uit van schattingen. Het totaal aantal geholpen slachtoffers kun je dus niet zomaar bij elkaar optellen, bijvoorbeeld omdat de ontvangen hulp verschilt per persoon of familie. In elke tabel staat het totaalbedrag wat de SHOdeelnemers in die sector hebben besteed. Onder dit totaalbedrag staat het percentage vermeld van het totaal besteed bedrag in de eerste drie maanden. Voedsel Bij het uitdelen van voedsel hanteren de SHOdeelnemers de Code of Conduct (CoC) en Spherestandaarden. Zo houden zij rekening met de Sphere-standaard dat de slachtoffers dagelijks minimaal 2100 calorieën binnenkrijgen. Ook wordt er voedsel uitgedeeld rekening houdende met de plaatselijke cultuur en gebruiken. Lokale inwoners ontvangen gekookt voedsel, droog voedsel dat lang houdbaar is (ongeveer één maand), maar ook speciale voeding voor pasgeborenen. Voedsel Besteed (19,37% van totaal besteed bedrag) Organisatie Resultaten Bereik in personen Cordaid Mensen in Nood voedselpakketten uitgedeeld personen ICCO & Kerk in Actie Oxfam Novib Uitgedeeld: voedselpakketten droge voedselpakketten (in Sindh) Uitgedeeld: gekookt, vers voedsel, met speciale aandacht voor zwangere vrouwen droge voedselpakketten personen personen personen Nederlandse Rode Kruis voedselpakketten uitgedeeld personen Resultaten per sector 21

24 Water & sanitaire voorzieningen Bij de bestedingen in het rampgebied komt de sector water en sanitaire voorzieningen op de derde plaats. Er is tot 12 november 2010 een bedrag van euro besteed in Pakistan in deze sector. Toegang tot schoon drinkwater en toiletten is cruciaal om de uitbraak van ziekten tegen te gaan. In kampen zijn watervoorzieningen geplaatst zoals tanks, handpompen en jerrycans. De sanitaire voorzieningen bieden de nodige privacy. Naast de toegang tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen voor de slachtoffers organiseren de hulporganisaties bijeenkomsten om de lokale bevolking bewust te maken van hygiënestandaarden en het voorkomen van ziekten. Hiernaast worden er lokale commissies gevormd die feedback geven over deze hulpverlening en de voorzieningen helpen te onderhouden. Dat er tot op heden geen grootschalige uitbraak van ziektes is geweest, wijst erop dat dit onderdeel succesvol verloopt. 22 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

25 Water & sanitaire voorzieningen Besteed (15,40% van totaal besteed bedrag) Organisatie Resultaten Bereik in personen Cordaid Mensen in Nood ICCO & Kerk in Actie Oxfam Novib 123 hygiënekits uitgedeeld 530 sanitaire voorzieningen opgezet hygiënekits uitgedeeld voorziening van schoon drinkwater opgezet 90 watertanks geplaatst 293 handpompen geplaatst schoon (drink)water verzorgd ontwatering van ondergelopen gebieden 374 tijdelijke openbare toiletten geplaatst 184 sanitaire noodvoorzieningen gerepareerd 102 bad- en wasplaatsen voor persoonlijke hygiëne (apart voor mannen en vrouwen) hygiënekits uitgedeeld bewustwordingsessies over hygiëne gehouden 861 personen personen personen personen families personen Stichting Vluchteling 14 watertanks geplaatst 62 sanitaire nood voorzieningen opgezet 135 familie -latrines geplaatst hygiënestandaarden gepromoot hygiënekits uitgedeeld personen Tear schoon (drink)water verzorgd personen UNICEF Nederland schoon (drink)water verzorgd sanitaire voorzieningen opgezet hygiënestandaarden gepromoot personen personen personen Resultaten per sector 23

26 Medische hulp Besteed (9,24% van totaal besteed bedrag) Organisatie Resultaten Bereik in personen ICCO & Kerk in Actie 20 medische kampen opgezet 29 mobiele medische kampen opgezet muskietennetten uitgedeeld medische hulp in opvangkampen Hyderabad en Karachi verzorgd personen personen personen personen Save the Children medische hulp verzorgd personen Stichting Vluchteling muskietennetten uitgedeeld personen UNICEF Nederland vaccinaties kinderen tegen mazelen 17 vaccinaties kinderen tegen polio Uitgedeeld: vitamine A-supplement voor kinderen muskietennetten pakketten voor een veilige bevalling behandeling van ondervoede kinderen voedingsupplementen voor kinderen medische hulp voor pasgeboren verzorgd behandeling van ondervoede zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven kinderen kinderen kinderen personen personen kinderen kinderen personen vrouwen 16 5% van de personen die Save the Children medische hulp bood kwam één of meer keren terug. 17 De geholpen kinderen in deze sectoren zijn gemiddeld tussen de 6 en 59 maanden oud. 24 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

27 Medische hulp De vierde tabel betreft de medische hulp voor de slachtoffers. Zo zijn er veel mensen gewond geraakt door de ramp. Maar ook is het noodzakelijk om medische zorg te hebben in de opvangkampen en in de dorpen waar de slachtoffers terugkeren. 9,24% van de bestedingen de eerste drie maanden ging naar medische hulp. Kalsum Jatoi (tweede vrouw van rechts) is al zeven jaar een Lady Health Worker in de Sindh-provincie en is ook zelf getroffen door de overstromingen. UNICEF helpt het team van de Lady Health Workers (bestaande uit vrouwelijke, medische experts) onder andere door hen voorlichtingsmateriaal, pakketten voor een veilige bevalling en middelen tegen uitdroging te geven. Kalsum heeft zelf vier kinderen. Zij vertelt aan de vrouwen in het dorp: Mijn kinderen zijn niet ziek geweest sinds de overstromingen. Ik zorg ervoor dat ze schoon water drinken, hun handen wassen en dat hun kleren schoon zijn. De Lady Health Workers zijn het aanspreekpunt voor onder andere 10 zwangere vrouwen en 28 jonge moeders die borstvoeding geven in de omgeving. Resultaten per sector 25

28 Disaster Response Support Besteed (3,43% van totaal besteed bedrag) Organisatie Resultaten Bereik in personen Cordaid Mensen in Nood kosten gemaakt in opzet hulpprogramma s (administratie- en personeelskosten, communicatie, transport en advisering) - ICCO & Kerk in Actie advisering van lokale instanties 300 personen Oxfam Novib vroegtijdig alarm aan lokale bevolking in Punjab en Sindh verzorgd waardoor evacuaties op tijd werden uitgevoerd reddingsoperaties in 134 gemeenschappen uitgevoerd personen Save the Children transportkosten (huren van auto s en brandstof) - Stichting Vluchteling personeelskosten (management, administratie, communicatie en financiën) in het hoofdkantoor in Islamabad en veldkantoor in Peshawar - Tear personeelskosten, transport, directe programmakosten - World Vision logistiek en transport verzorgd personen Onderwijs Besteed (2,06% van totaal besteed bedrag) Organisatie Resultaten Bereik in personen ICCO & Kerk in Actie UNICEF Nederland basisonderwijs kinderen van 6-12 jaar opgezet medische controles voor kinderen verzorgd volwassenenonderwijs opgezet tijdelijke klaslokalen opgezet leer- en lesmateriaal uitgedeeld training van docenten personen kinderen kinderen 72 personen 26 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

29 Disaster Response Support De kostenposten onder deze noemer zijn de kosten om hulpactiviteiten mogelijk te maken. Denk hierbij aan personeels- en transportkosten, maar ook de coördinatie van de hulpverlening. Een voorbeeld van transportkosten zijn reddingsoperaties met boten voor het veilig stellen van de getroffenen. Onderwijs Haast alle scholen in het rampgebied zijn weggevaagd. Terwijl het juist belangrijk is voor kinderen om snel terug te keren naar school. Ze pakken er het dagelijkse leven weer op en kunnen met leeftijdsgenoten ervaringen uitwisselen en eventuele trauma s verwerken. Bovendien krijgen de kinderen voeding, medische hulp en hygiënekits op de scholen en beschermt het schoolsysteem de kinderen tegen exploitatie of mishandeling. Reddingsoperaties Oxfam Novib SHO-deelnemer Oxfam Novib zorgde in de beginfase voor boten om reddingsoperaties uit te voeren. Ongeveer mensen konden hierdoor in veiligheid worden gebracht. Zo vertelde een hulpverlener van een partnerorganisatie Oxfam Novib: Dankzij de hulp en expertise van Oxfam en de contacten van onze eigen organisatie met de gemeenschap, konden wij vele levens redden. We gebruikten boten om reddingsoperaties en evacuaties uit te voeren. Andere SHO-deelnemers zoals UNICEF en Save the Children zijn ook bezig met het opzetten en uitvoeren van programma s gericht op educatie. Hiervoor hebben zij echter in de eerste drie maanden hulpverlening nog geen SHO-geld gebruikt. Resultaten per sector 27

30 Bescherming Los van het voorzien in noodhulpproducten zetten de SHO-deelnemers zich ook in voor kwesties die van invloed zijn voor de langere termijn in Pakistan in het kader van bescherming van de plaatselijke bevolking. Bijvoorbeeld opkomen voor gelijke rechten voor landeigenaren en boeren, solidariteit tussen mensen van verschillende afkomsten, het herstellen van landgrenzen, het opkomen voor vrouwenrechten, het kwijtschelden van de buitenlandse schulden van Pakistan (Pakistan Coalition for Debt Cancellation Campaign), belastingverlaging en aandacht voor de slachtoffers in de internationale media. UNICEF zet zich tevens in voor de hereniging van kinderen met de familieleden die zij zijn kwijtgeraakt tijdens de ramp. Dankzij de SHO-bijdrage aan UNICEF Nederland zijn 19 kinderen in de eerste drie maanden hulpverlening herenigd met hun familie. Levensonderhoud In eerste instantie zijn de SHO-gelden ingezet om levensreddende hulp te bieden. In een later stadium is het cruciaal om mensen weer te helpen om voor hun eigen levensonderhoud te kunnen zorgen. Tot 12 november hebben SHO-deelnemers hier euro aan uitgegeven. Lokale inwoners worden bijvoorbeeld tijdelijk aan werk geholpen, zoals door te helpen bij het uitdelen van noodhulpproducten tegen een vergoeding. In Pakistan zijn veel bewoners afhankelijk van akkerbouw en vee. Zo bestaat een kwart van het Bruto Nationaal Product (BNP) uit akkerbouw. Een enkele SHO-deelnemer focust daarom op het investeren hierin, zodat lokale gemeenschappen weer kunnen voorzien in hun eigen levensonderhoud. Zo heeft ICCO & Kerk in Actie zaden uitgedeeld, landbouwgereedschap uitgedeeld en dieren gevaccineerd. Hierdoor kunnen de mensen hun leven weer oppakken. Aangezien inmiddels 80% van de slachtoffers is wedergekeerd naar huis, wordt er de komende maanden meer focus gelegd op deze sector. Zo heeft Cordaid inmiddels beoordelingsprogramma s afgerond om voor families te bekijken hoe zij kunnen worden geholpen bij hun eigen levensvoorziening. De lokale economie wordt hier ook mee geholpen. 28 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

31 Bescherming Besteed (0,73% van totaal besteed bedrag) Organisatie Resultaten Bereik in personen Oxfam Novib 15 beschermingscomités in kampen ingesteld demonstratie en 11 sessies in het kader van bescherming van vrouwenrechten georganiseerd 400 lampen voor vrouwen in kampen uitgedeeld lobby vrouwenrechten richting provinciale ministers opgezet - UNICEF Nederland 303 mobiele kindvriendelijke ruimtes voor onderwijs en psychologische steun opgezet kinderen met hun familie herenigd kinderen 19 kinderen Levensonderhoud Besteed (0,31% van totaal bedrag) Organisatie Resultaten Bereik Cordaid Mensen in Nood ICCO & Kerk in Actie vooronderzoek bij families naar hun behoeften aan materialen voor akkerbouw gedaan cash-for-work-projecten vaccinatie vee verzorgd personen dieren - Resultaten per sector 29

32 Financiën De actie Help slachtoffers overstroming Pakistan bracht 27,5 miljoen euro op. Met het ingezamelde geld financieren hulporganisaties die deelnemen aan de SHO de noodhulp in Pakistan. In deze rapportage leggen de SHO-deelnemers gezamenlijk verantwoording af over waar het geld naartoe is gegaan in de eerste drie maanden hulpverlening na de ramp. Alle SHO-organisaties rapporteren aan de SHO over de hulpwerkzaamheden, de SHO maakt hier één rapportage van om aan het Nederlandse publiek te laten zien wat er met haar geld is gebeurd. In het totaal verschijnen er dus drie rapportages voor de Pakistan actie. Actiekosten Voor het opzetten van de grootschalige fondsenwervende actie voor de slachtoffers in Pakistan zijn kosten gemaakt. Onder andere voor het plaatsen van advertenties, het betalings- en telefoonverkeer en het opzetten en onderhouden van de website. De SHO streven ernaar om deze kosten zo laag mogelijk te houden. Gelukkig werken er veel partijen belangeloos mee om de werving voor Giro 555 tot een succes te maken. Ongelooflijk veel mensen hebben zich vrijwillig ingezet of diensten gratis aangeboden. Zo hebben de nationale televisieavond en de radio-uitzendingen de SHO niets gekost. Ook voor de medewerkers van de SHO-deelnemers die meehelpen bij de actie worden geen kosten in rekening gebracht. Uiteindelijk komen de totale kosten voor de actieperiode uit op euro. Het Centraal Bureau voor Fondsenwerving (CBF) schrijft voor dat de kosten van een campagne niet meer dan 25% van de opbrengst mogen zijn. Van de totale opbrengst van de Pakistan actie hebben de SHO slechts 0,87% besteed aan fondsenwerving. Dat is gezien de omvang van deze grote actie een zeer gering percentage. 30 SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

33 Organisatiekosten De SHO-deelnemers hebben afgesproken dat er niet meer dan 7% van de opbrengst aan de zogenaamde apparaatkostenvergoeding (de AKV), ofwel organisatiekosten besteed mag worden. Dit is inclusief de kosten die door de SHO gemaakt worden voor het opstellen van rapportages ter verantwoording en de communicatie hieromheen. In tabel 2 (onderaan) een totaaloverzicht van de baten en kosten van de SHO Pakistan actie. Verdeling SHO-gelden Na aftrek van de actiekosten en de SHO-office kosten, wordt de opbrengst van de Nationale Actie verdeeld onder de SHO-deelnemers. De verdeling van euro gebeurt via een vooraf vastgestelde verdeelsleutel. Deze verdeelsleutel wordt jaarlijks bepaald aan de hand van twee criteria: de omvang van de bijdrage vanuit de Nederlandse organisatie aan humanitair werk wereldwijd (geldt voor 60%) en de eigen fondsenwerving in Nederland (geldt voor 40%). Zo heeft Cordaid gebaseerd op haar internationale noodhulpactiviteiten en fondsenwerving in Nederland recht op 26,11% van alle ontvangen bedragen op Giro 555. In de tabel 3 (p. 32) staat de verdeelsleutel en het bedrag wat de deelnemers uiteindelijk hebben ontvangen (in absolute bedragen en in percentages). Verder hebben deelnemers Cordaid en ICCO & Kerk in Actie een maximale absorptiecapaciteit aangegeven. Het geld wat hen is toegekend conform de verdeelsleutel boven deze grens is evenredig verdeeld onder de overige deelnemers, die uiteindelijk een hoger percentage ontvingen dan vastgesteld door de verdeelsleutel. Het Rode Kruis zou bijvoorbeeld 19,68% ontvangen, maar ontving uiteindelijk 22,78% van het te verdelen bedrag. De totaalbedragen hebben de SHO-deelnemers in drie tranches ontvangen. In de eerste drie maanden hulpverlening zijn twee van de drie overmakingen uitgevoerd. Verder wordt de rente die de SHOdeelnemers ontvangen over de verdeelde bedragen geoormerkt voor de Pakistan actie. Dit betekent dat alle deelnemers de ontvangen rente besteden in het rampgebied zelf. Deze bedragen komen dus ten gunste van de getroffenen. 18 De SHO-office kosten zijn onder meer administratieve, communicatieve en coördinatiekosten. Denk bijvoorbeeld aan de kosten voor het opstellen van de rapportages voor de Pakistan actie. tabel 2. baten & Kosten Opbrengsten Opbrengst publieke donaties Bijdrage overheid Beschikbaar gesteld uit algemene giften Giro Totaal baten Kosten Kosten fondsenwervende actie SHO-office kosten Totaal lasten Beschikbaar voor verdeling Financiën 31

34 tabel 3. Verdeelsleutel en verdeling SHO-gelden Pakistan actie SHO-deelnemers Verdeelsleutel Totaal ontvangen Ontvangen % Cordaid Mensen in Nood 26,11% ,00 19,94% ICCO & Kerk in Actie 12,38% ,00 8,87% Oxfam Novib 16,11% ,97 18,65% Nederlandse Rode Kruis 19,68% ,14 22,78% Stichting Vluchteling 6,40% ,24 7,41% Save the Children 2,70% ,73 3,13% Tear 1,56% ,11 1,81% UNICEF Nederland 13,35% ,31 15,45% World Vision 1,71% ,43 1,98% TOTAAL 100% % Figuur 2. Verdeling per SHO-deelnemer (in totaal ontvangen bedragen) Tear World Vision Save the Children Stichting Vluchteling Nederlandse Rode Kruis Totaaloverzicht bestedingen per sector In de eerste drie maanden hulpverlening sinds 12 augustus hebben de SHO-deelnemers 9,3 miljoen euro besteed. Dit is 34% van het totaal te besteden bedrag over een jaar. In tabel 4 (p. 33) staat per SHO-deelnemer vermeld hoeveel gelden zij exact in een bepaalde sector hebben besteed. ICCO & KiA UNICEF Nederland Oxfam Novib Cordaid Mensen in Nood SHO-actie Help slachtoffers overstroming Pakistan

35 tabel 4. Bestedingen per sector per SHO-deelnemer in eerste drie maanden hulpverlening Onderdak Voedsel Water & sanitaire voorzieningen Medische hulp Disaster Response Support Onderwijs Bescherming Levens onderhoud Totaal Cordaid Mensen in Nood ICCO & Kerk in Actie Oxfam Novib Nederlandse Rode Kruis Save the Children Stichting Vluchteling Tear UNICEF Nederland World Vision Totaal Percentages 49,45% 19,37% 15,40% 9,24% 3,43% 2,06% 0,73% 0,31% 100% Financiën 33