POLSSLAG VAN HET VRIJE BEROEP Een initiatief van de Federatie Vrije Beroepen

Transcriptie

1 POLSSLAG VAN HET VRIJE BEROEP 2015 Een initiatief van de Federatie Vrije Beroepen

2 INHOUDSTAFEL 1. Voornaamste indicatoren 2. Het aantal beoefenaars van een vrij beroep 3. Het aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep 4. Het aantal stopzettingen van zelfstandigen in een vrij beroep 5. Provinciale cijfers 6. De tewerkstelling bij de vrije beroepen 7. Bijlage: tabellen 7.1 Aantal beoefenaars van een vrij beroep 7.2 Aantal starters in een vrij beroep 7.3 Aantal stopzettingen in een vrij beroep 7.4 Provinciale cijfers van de vrije beroepen 7.5 Tewerkstelling bij de vrije beroepen 2

3 1 VOORNAAMSTE INDICATOREN 3

4 In deze Polsslag 2015 zetten zich een aantal trends, die we reeds vaststelden n.a.v. vroegere statistieken, duidelijk door voor de toekomst. Zij zullen het profiel en sociaaleconomisch gewicht van de vrije en intellectuele beroepen steeds meer beïnvloeden. Het economische beleid dient hiermee rekening te houden. Aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij en intellectueel beroep. Eind 2014 waren er in België zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep actief, op een totaal van De vrije beroepen vertegenwoordigen meer dan één vierde, of 28,15% van het totaal aantal zelfstandigen. Dat is een pak meer in vergelijking met tien jaar terug. In 2004 was het aandeel van het vrije beroep goed voor net één vijfde ofwel 20,69%. Met zijn stijging van 4,23% het afgelopen jaar is de sector van de vrije beroepen de sterkst aangroeiende sector. De sector van de intellectuele diensten is in 2014 het grootst, met beroepsbeoefenaars of 49,48% van het totale aantal vrije beroepen. Paramedische beroepen zijn de tweede grootste (19,06%), gevolgd door de artsen (9,65%). Het afgelopen decennium manifesteerde een stijgende trend zich in de meeste beroepssectoren van het vrije beroep. Sterkste groeiers zijn de intellectuele diensten (+147,33%), gevolgd door de paramedici (+59,37%). De toename van het aantal beroepsbeoefenaars in deze sectoren bepalen grotendeels het gemiddelde van 60,78%. De dierenartsen mochten 13,07% meer beroepsbeoefenaars noteren, de advocatuur 21,57% en de architecten 21,71%. Artsen, tandartsen, apothekers, notarissen en de sector fiscaal/vastgoed kenden een achteruitgang (resp.-4,10%; -3,05%; -23,31%; - 16,82% en -4,63%) In 2014 is meer dan de helft van de vrije beroepen gevestigd in Vlaanderen (57,16%). Drie op tien is gevestigd in Wallonië (29,98%). 12,17% vrije beroepers is in het Brussels hoofdstedelijk gewest gevestigd. In 2014 zijn de mannen nog steeds in de meerderheid tegenover hun vrouwelijke collega s : 56,32% tegenover 43,68% (ofwel mannen tegenover vrouwen). Dat vrouwelijke beroepsbeoefenaars aan een heuse opmars bezig zijn, wordt glashelder wanneer we het afgelopen decennium in rekening brengen. De toename van het aantal vrouwelijke vrije beroepers tikt af op 68,94% tegenover 54,97% bij de mannen. In absolute cijfers vertaalt dit percentage zich in vrouwen tegenover mannen. Opgesplitst naar aard van de activiteit, wordt het vrije beroep duidelijk beoefend als hoofdactiviteit (64,76%), en voor 27,68% in bijberoep. 7,56% is beroepsactief na pensioenleeftijd. 4

5 Starters als zelfstandige in het vrije en intellectuele beroep In 2014 zijn personen gestart in een zelfstandige activiteit, waarvan meer dan één vierde in een vrij beroep (30,43% of personen). Het grootste aantal starters bevindt zich in de sector van de handel, met name 30,80%. In 2014 startten meer dan de helft van de vrije beroepers in het Vlaams Gewest ( personen of 56,11%). Bijna dubbel zoveel als in het Waals Gewest (28,30% of personen). In het Brussels Gewest startten personen in een vrij beroep ofwel 14,45%. Deze verhoudingen komen min of meer overeen met het gemiddeld aantal beoefenaars per gewest. De man/vrouw-verhouding is bij de starters ongeveer fifty/fifty. Maar voor het derde jaar op rij startten net iets meer vrouwen dan mannen in een vrije beroep (51,82% t.o.v. 48,18%). Meer dan de helft start voor hun 35ste levensjaar (53,15% of personen). De meeste beoefenaars van een vrij beroep startten op de leeftijd van 25 tot 35 jaar (36,12%). Ook de periode 35 tot 45 jaar is een startmoment (24,33%). Er waren startende 50-plussers in het vrije beroep. De startersquote i.c. de verhouding tussen het aantal starters voor een bepaald jaar en het totaal van de actieve beroepsbeoefenaars voor datzelfde jaar voor het jaar 2014 bedraagt voor de vrije beroepen 10,3 starters per 100 beroepsbeoefenaars. Hoe hoger de startersquote, hoe meer instroom. Het aantal stopzettingen in een vrij en intellectueel beroep Voor de eerste keer brengen we ook de cijfers van het aantal stopzettingen in het vrije beroep in kaart. Met stopzettingen komt de sector van het vrije beroep op de derde plaats in het aantal stopzettingen (22,73%). Tegenover vorig jaar zijn er 24,04% meer stoppers. Het grootste aantal stopzettingen vinden we bij de intellectuele diensten (58,96%) en paramedici (17,50%). De man/vrouw-verdeling is bij het aantal stoppers nagenoeg fifty/fifty (52,05% t.o.v. 47,95%). Opmerkelijk is het grote aantal stopzettingen bij de 25 tot 45-jarigen. 30,04% stopt tussen de 25 en 35 jaar, 22,68% stopt tussen de 35 en 45 jaar. Op beroepsniveau zien we een grote uitval bij de jonge (25-35) beroepsbeoefenaars bij de advocaten (59,34%), architecten (51,70%), dierenartsen (40,74%), paramedici (38,24%) en gerechtsdeurwaarders (48,15%).. Een mogelijke verklaring is het groot aantal studenten die uit de opleiding uitstromen en die na hun stage beslissen om te stoppen. Tewerkstelling in het vrije en intellectuele beroep. In 2014 stelden de vrije beroepen werknemers tewerk. In de periode steeg de tewerkstelling bij de vrije beroepen met 35,22% ofwel werknemers. De toename van de tewerkstelling vertoont zich in alle sectoren. De grootste groei deed zich voor in de economische sector (+67,26%). 5

6 Nemen we enkel het voorbije jaar onder de loep, dan noteren we een totale stijging van 1,89%. Als we de evolutie bekijken over de laatste 5 jaar dan zien we dat de bouwkundige sector de enige is die in het rood gaat met een negatieve groei van 4,92% (-1.838). De meerderheid van de werknemers in de sector van de vrije beroepen is in 2014 gesitueerd in Vlaanderen : arbeidsplaatsen, ofwel 53,28% van alle arbeidsplaatsen. Op de tweede plaats komt het Brussels hoofdstedelijk gewest ( werknemers of 24,89%), op de derde plaats gevolgd door Wallonië met werknemers of 21,83%. In 2014 telt het aantal vrije beroepsbeoefenaars die personeel tewerk stelt (+328) personen. Van de klassieke vrije beroepen is de medische sector de grootste werkgever. Met werknemers bij vrije beroepers en werkgevers komen we op een gemiddelde van 6,8 werknemers per werkgever in het vrije beroep. 6

7 2 AANTAL BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP 7

8 INLEIDING Sinds 1993 bundelt de Federatie Vrije Beroepen in haar Polsslag van het vrije beroep op geregelde tijdstippen het beschikbare statistische materiaal met betrekking tot haar doelgroep, name de zelfstandige vrije beroepen. We nemen dit initiatief om het sociaaleconomisch belang van de dienstverlenende intellectuele beroepen in België en Vlaanderen te onderstrepen, en hieruit gepaste acties en aandachtspunten af te leiden. We baseren ons hiervoor op de cijfers van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) wat betreft het aantal zelfstandige vrije beroepen, het aantal starters en het aantal stopzettingen. Daarnaast baseren we ons op gegevens van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) voor de cijfers over de tewerkstelling. Eenzelfde gegevensbron biedt de mogelijkheid om sectoren te vergelijken en algemene trends af te leiden. We zijn er ons echter van bewust dat de voorliggende cijfers kunnen afwijken van de gegevens waarover de beroepssectoren individueel beschikken. Ook in deze editie hebben we ervoor geopteerd om de meest relevante en sprekende cijfers weer te geven aan de hand van grafieken en infographics in plaats van tabellen zoals vroeger. De uitgebreide tabellen met alle cijfers vindt u in de bijlage. We groeperen onze statistieken rond vier invalshoeken. In eerste instantie betreft het cijfermateriaal omtrent de evolutie van het aantal zelfstandige beoefenaars van een vrij beroep. Een tweede hoofdstuk groepeert de statistieken met betrekking tot het aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep. Een derde parameter vormt het aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep. Deze statistiek wordt voor de eerste maal opgenomen. Ten vierde, de provinciale cijfers om tenslotte te eindigen met de tewerkstelling bij de zelfstandige vrije beroepen in het vijfde hoofdstuk. Veel belangrijker dan de absolute cijfers is het voor ogen houden van de trends en evoluties die zich in de sector voordoen en waarvan de Polsslag ook een weergave biedt. DEFINITIE VAN EEN VRIJ BEROEP Wij geven een positieve invulling en gebruiken kwalitatieve criteria, overeenkomstig de 8

9 Europese organisaties, om vrije beroepen te onderscheiden: de dienstverlening bestaat hoofdzakelijk uit een intellectuele prestatie; dit vergt een belangrijke voorafgaande opleiding en permanente vorming; de beoefenaar draagt persoonlijk verantwoordelijkheid; de dienstverlening gebeurt op een onafhankelijke wijze: de beoefenaar handelt daarbij zowel in het belang van zijn/haar opdrachtgever, cliënt of patiënt, als in het algemeen belang; de beroepsuitoefening is onderworpen aan een deontologie, die in het beroepsstatuut vastgelegd is, hetzij bij wet, hetzij bij autonome beslissing van de betrokken beroepsorganisatie. Dit beroepsstatuut beoogt het garanderen en bevorderen van de professionaliteit, de kwaliteit en de vertrouwensrelatie met de opdrachtgever, cliënt of patiënt. Een lijst van NACE-BEL-codes die behoren tot onze doelgroep, is opgenomen in de bijlage 7.5. De beroepen worden gegroepeerd in 5 sectoren: die van de economische-, juridische-, medische-, bouwkundige- en overige intellectuele dienstverlenende beroepen. Augustus,

10 Aantal zelfstandigen per sector evolutie (RSVZ) landbouw visserij nijverheid handel vrije beroepen diensten diverse VRIJE BEROEPEN BLIJVEN TWEEDE GROOTSTE ZELFSTANDIGENSECTOR In ons land zijn vandaag zelfstandigen actief, waarvan 28,15% in het vrij beroep. Meer dan één vierde van de zelfstandigen is met andere woorden een vrij of intellectueel beroeper. Dat is een pak meer dan tien jaar terug toen het aandeel van de vrije beroepen nog 20,69% bedroeg, ofwel net één vijfde van het totaal aantal zelfstandigen. Over de afgelopen tien jaar is het aantal vrije en intellectuele beroepers met maar liefst 60,78% gestegen van zelfstandigen naar ( ). Ook het laatste jaar steeg het aantal vrije beroepers nog met 4,23% ( ). Met dit percentage is de sector van de vrije beroepen veruit de sterkst aangroeiende sector. De sector van het vrije beroep is groter dan die van de nijverheid. De sector van de handel is en blijft in ons land de grootste met net geen één op drie zelfstandigen, doch we tekenen een negatieve groei op over de laatste 10 jaar van 2,80%. De visserijsector is de kleinste, met een aandeel van slechts 0,06% ofwel 564 zelfstandige vissers. 10

11 MEDISCHE VRIJE BEROEPEN GROOTSTE KLASSIEKE SECTOR Met een aandeel van 49,48% is de sector van de intellectuele diensten in België de grootste. Deze groep kende een stijging van maar liefst 147,33% op 10 jaar tijd tot zelfstandigen in Het zijn dan ook de intellectuele beroepen die verantwoordelijk zijn voor de opmars van het totaal aantal vrije beroepen. Bekijken we enkel de klassieke vrije beroepen, dan zien we dat de medische sector met 34% (97.243) de grootste groep is. Binnen deze sector tellen de paramedici het meeste beroepsbeoefenaars (19,06%), gevolgd door de artsen (9,65%). Hun aandeel neemt echter jaar na jaar af. In 2008 was de sector nog goed voor 39%. De juridische sector heeft een aandeel van 7,10%, architecten zijn goed voor 5,85% en de sector fiscaal/vastgoed voor 3,57%. Het afgelopen decennium manifesteerde zich een stijgende trend in de meeste beroepssectoren van het vrije beroep. De sterkste groeiers naast de intellectuele beroepen zijn de paramedici (59,37%), dierenartsen (13,07%), advocaten (21,57%) en architecten (21,71%). Artsen, tandartsen, apothekers, notarissen en fiscaal/vastgoed kenden een achteruitgang van resp. -4,10%, -3,05%, -23,31%, -16,82% en -4,63%. Beschouwen we alleen het afgelopen jaar, dan moeten we vaststellen dat meerdere sectoren achteruit gaan. Het aantal apothekers met -1,86%, het aantal notarissen met -0,71% en dat van fiscaal/vastgoed met -1,26%. Andere sectoren vertonen een stijging of blijven nagenoeg onveranderd. Het totaal aantal vrije beroepen steeg met 4,23% of beoefenaars. 11

12 MANNEN NOG STEEDS IN DE MEERDERHEID In 2014 zijn de mannen nog steeds in de meerderheid tegenover hun vrouwelijke collega s: 56,32% tegenover 43,68% (ofwel mannen tegenover vrouwen). Dat vrouwelijke beroepsbeoefenaars aan een heuse opmars bezig zijn, wordt glashelder wanneer we het afgelopen decennium in rekening brengen. De toename van het aantal vrouwelijke vrije beroepers tikt af op 68,94% tegenover 54,97% bij mannen. In absolute cijfers vertaalt dit percentage zich in vrouwen en mannen. Bekijken we enkel het afgelopen jaar ( ), dan was de instroom door vrouwelijke beroepsbeoefenaars eveneens groter. Het aantal vrouwelijke zelfstandigen in een vrij beroep groeide met 5,50% of personen. Hun mannelijke collega s zijn met 3,26% meer beroepsbeoefenaars (5.082). 12

13 DOCH STERKE VERVROUWELIJKING IN HET VRIJE BEROEP Gemiddeld is 56,32% van de vrije beroepen een man en 43,68% een vrouw. Op 10 jaar tijd is het vrije beroep in zijn geheel met 68,94% vervrouwelijkt ( ). In 2014 tellen nagenoeg alle medische beroepen meer dan gemiddeld vrouwelijke beroepsbeoefenaars. De paramedische beroepen (72,75%) en apothekers (55,92%) tellen zelfs meer vrouwen dan mannen, bij tandartsen is het status qua (50,00%). Dierenartsen (48,30%) scoren meer dan gemiddeld. Het aantal vrouwelijke artsen klimt ook stilaan naar dat gemiddelde (43,13%). In de andere sectoren overschrijdt enkel de advocatuur het vrouwelijke gemiddelde (46,38%). Alle andere subsectoren kennen een lager percentage vrouwelijke beroepsbeoefenaars dan het gemiddelde (43,68%) met fiscaal/vastgoed als meest opvallende subsector (21,88%). In de traditionele mannenberoepen als notaris en gerechtsdeurwaarders sijpelen steeds meer vrouwen binnen. In 2014 telde het notariaat 30,84% vrouwen. Onder de gerechtsdeurwaarders zijn 31,86% vrouwen actief. Het beroep van architect en de sector van de intellectuele diensten zijn goed voor iets meer dan één derde vrouwen (resp. 34,27% en 34,36%) Man 2014 Vrouw

14 Brussel 12% VRIJE BEROEPEN VOORAL IN VLAANDEREN De vrije beroepen zijn voor meer dan de helft (57,16%) gevestigd in Vlaanderen, het aandeel in Wallonië is 29,98% en 12,17% is actief in het Brussels Gewest. Deze verhoudingen weerspiegelen zich in bijna elke subsector. Wallonie 30% Vlaanderen 58% Beschouwen we de verschillende beroepen per regio, dan zien we dat de artsen (52,97%) het minst sterk vertegenwoordigd zijn in Vlaanderen in verhouding tot de andere sectoren en het gemiddelde. De gerechtsdeurwaarders zijn het meest in het Vlaams Gewest gevestigd (60,70%). De verschillen tussen de verschillende sectoren zijn in Vlaanderen niet groot (het verschil tussen de twee uitersten bedraagt bijna 8%). In Wallonië is de situatie anders. Advocaten zijn er het minst vertegenwoordigd (22,34%). Met 39,36% tellen dierenartsen verhoudingsgewijs het meest beroepsbeoefenaars. Het plaatje ziet er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest helemaal omgekeerd uit (gem. 12,17%). Daar zijn de dierenartsen het minst vertegenwoordigd (3,79%) en is de top hier weggelegd voor de advocatuur 21,00%. NET GEEN 65% VRIJE BEROEPEN ACTIEF IN HOOFDBEROEP Opgesplitst naar aard van activiteit, wordt het vrije beroep duidelijk beoefend als hoofdactiviteit (64,76%), en voor 27,68% in bijberoep. 7,56% is beroepsactief na pensioenleeftijd. In hoofdberoep liggen drie sectoren onder dat gemiddelde: paramedici, fiscaal/vastgoed en intellectuele diensten. Alle andere sectoren liggen hoger dan gemiddeld, met als sterkste uitschieters de tandartsen (91,83%) en de advocaten (91,44%). Na pensioenleeftijd blijven vooral de beroepsbeoefenaars in de sector fiscaal/vastgoed actief: 14,35% tegenover het gemiddelde van 7,56%. Ook artsen (11,64%) en apothekers (10,09%) liggen ruim boven het gemiddelde. Paramedici zijn het minst actief na hun pensioen (3,47%). 14 Bijberoep 28% Actief na pensioen 7% Hoofdberoep 65%

15 *Aantal vrije beroepen in verhouding tot het totaal aantal zelfstandigen per leeftijdscategorie. VRIJE BEROEPEN ALGEMEEN JONGER IN VERHOUDING TOT ALLE ZELFSTANDIGEN STERKE VERJONGING BIJ DE ADVOCATUUR Op het totaal aantal zelfstandigen in België is 28,15% actief in de sector van de vrije beroepen. Als we het aandeel bekijken per leeftijdscategorie zien we dat er in verhouding tot het totaal aantal zelfstandigen in de leeftijdsgroep van 25 tot 35 jaar en 35 tot 45 jaar gemiddeld een groter aandeel vrije beroepers actief is met respectievelijk 33,47% en 30,06%. Op het totaal aantal vrije beroepsbeoefenaars is de grootste groep actief tussen 35 en 45 jaar (27,15%). Ter vergelijking, de meerderheid van alle zelfstandigen samen is tussen de 45 en 55 jaar (27,55%). Als we op beroepsniveau gaan kijken, zien we echter grote verschillen. Bij de medische beroepen zien we dat de gemiddelde leeftijd een stuk hoger ligt. Bij de artsen en tandartsen is de grootste groep 55 tot 65 jaar oud (30,32%; 34,60%); bij de apothekers en dierenartsen is de grootste groep tussen 45 en 55 jaar oud (31,89% en 23,84%) en bij de paramedici is 27,46% tussen jaar. Bij de advocaten tellen we de grootste groep jongeren (25-35 jaar) met 34,16%. Ook de architecten zijn gemiddeld gezien in de meerderheid bij de 25 tot 35- jarigen met 32,79%. Notarissen, actieven in fiscaal/vastgoed en intellectuele diensten kennen een grote vertegenwoordiging bij de jarigen met 31,05%, 25,18% en 29,09%. Bij de gerechtsdeurwaarders is 27,67% tussen 55 en 65 jaar. 7,24% is nog actief in het vrije beroep na de pensioensleeftijd van 65 jaar tegenover 8,21% bij alle zelfstandigen. 15

16 3 AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP 16

17 Vrije beroepen; 30% Diversen; 2% Landbouw; 5% Visserij; 0% Industrie; 25% GOEDE INSTROOM In 2014 startten personen als zelfstandige. Iets meer dan 30% (29.471) hiervan startte als vrij of intellectueel beroeper. Vorig jaar was het aandeel startende vrije beroepsbeoefenaars nog 28,82%. Handel blijft de populairste sector om in te starten (30,80%). Het kleinste aandeel starters vinden we terug in de sector van de visserij (0,02%). Opvallend: het aandeel dat het vrije beroep heeft op vlak van het aantal starters (30,43%) is groter dan het aandeel op vlak van het aantal zelfstandigen in het totaal (28,15%). Dit betekent dat de instroom van vrije beroepen gegarandeerd blijft. Diensten; 7% In vergelijking met het jaar 2009, is er in 2014 een stijging van het aantal starters in een vrij beroep met 59,99%. Het totaal aantal starters in een zelfstandige activiteit nam toe met 28,11%. De sterkst dalende sector was de sector diversen (-77,60%), maar dat heeft meer te maken met hercatalogisering. Handel ; 31% Tegenover het jaar 2013 nam het aantal startende vrije beroepen toe met 12,30%. Dit is opmerkelijk in vergelijking met waar de stijging maar 0,93% bedroeg. 17

18 Intellectuele diensten *** GROTE STIJGING AANTAL STARTERS In 2014 startten in totaal 12,30% meer beoefenaars in het vrije beroep op dan in 2013 (+3.228). Architecten Fiscaal/ vastgoed ** Gerechtsdeurwaarders Notarissen Advocaten Paramedici * Dierenartsen Apothekers Het grootste aantal starters in een vrij beroep bevindt zich in de sector van de intellectuele diensten (61,91%). Daarnaast oefent de paramedische sector een grote aantrekkingskracht uit (20,76%). Het aantal artsen, advocaten en architecten (4,32%, 4,62% en 3,84%) stijgt ook enorm in vergelijking met de andere sectoren. Notarissen en gerechtsdeurwaarders leveren de kleinste bijdrage met resp. 0,24% en 0,17%. Als we kijken naar de evolutie in het aantal starters over de afgelopen 5 jaar zien we dat alle beroepsgroepen een stijging kenden, behalve de sector fiscaal/vastgoed die een daling kende van 5,19%. De sterkste stijgers waren de paramedici (70,40%), de notarissen (75%) en de gerechtsdeurwaarders (138,10%). Vergelijken we enkel met 2013 dan zien we een daling in het aantal starters bij 3 sectoren: tandartsen (-2,51%), gerechtsdeurwaarders (- 1,96%) en fiscaal-vastgoed (-0,39%). Daartegenover kennen notarissen binnen de klassieke vrije beroepen - de grootste stijging met 14,75%. Tandartsen Artsen De startersquote in het jaar 2014 bedraagt voor de vrije beroepen 10,30 starters per 100 beroepsbeoefenaars en is dus opnieuw gestegen. Hoe hoger de startersquote, hoe meer instroom. De startersquote ligt hoger dan dit totaalgemiddelde bij de intellectuele diensten (12,89) en de paramedici (11,23). Andere sectoren van het vrije beroep kennen een (veel) lagere startersquote, met de grootste uitschieter bij de apothekers (3,48).

19 MEDISCHE EN JURIDISCHE SECTOR BLIJVEN VERVROUWELIJKEN Voor het derde jaar op rij startten net iets meer vrouwen (51,82%) in een vrij beroep dan mannen (48,18%). Binnen de afzonderlijke sectoren bestaan echter opvallende verschillen. De medische sector lokt opvallend meer vrouwelijke starters, met als meest aantrekkelijke segment de paramedische beroepen: 81,63% vrouwen tegenover 18,37% mannen. De vervrouwelijking in de juridische sector die we konden vaststellen bij het aantal beroepsbeoefenaars, manifesteert zich nog duidelijker bij de starters. In de advocatuur, het notariaat en bij de gerechtsdeurwaarders startten meer vrouwen dan mannen, respectievelijk 61,41%, 61,43% en 56,00%. De populairste sector voor mannelijke starters blijft traditioneel die van fiscaal/vastgoed: 68,69% mannen. Ook de intellectuele diensten is mannelijk getint (59,41% t.o.v. 40,59%). De sector van de architecten is vrij evenwichtig samengesteld. 19

20 Bijberoep 40% Actief na pensioen 3% Hoofdberoep 57% VRIJE BEROEPEN STARTEN IN HOOFDBEROEP De starters in een vrij beroep doen dit voor 57,05% in hoofdberoep, voor 40,05% in bijberoep, en voor 2,90% in een beroepsactiviteit na pensioenleeftijd. Vier op tien start dus in bijberoep. De sectoren waar minder dan gemiddeld wordt gestart in hoofdberoep, zijn die van paramedici (44,93%), fiscaalvastgoed (53,23%) en intellectuele diensten (53,15%). In deze sectoren wordt meer dan gemiddeld gestart in bijberoep. De sectoren waarin meer dan gemiddeld wordt gestart na pensioenleeftijd, zijn die van fiscaal/vastgoed (6,65%) en intellectuele diensten (4%). VRIJE BEROEPEN STARTEN IN VLAANDEREN In 2014 startten meer dan de helft van de vrije beroepers in het Vlaams Gewest ( personen of 56,11%). Dit is dubbel zoveel als in het Waals Gewest (28,30% of personen). In het Brussels Gewest startten personen in een vrij beroep ofwel 14,45%. Brussel 15% Buitenland 1% In vergelijking met vorig jaar startten veel meer mensen in een vrij beroep (+12,30%). De grootste stijging manifesteert zich in Vlaanderen (+14,76%). In het buitenland kennen we een grote daling van 9,65%, daar waar dit vorig jaar nog positief was. Nemen we de afgelopen vijf jaar in beschouwing, dan stellen we vast dat er maar liefst 59,99% meer starters zijn dan in In het buitenland is de toename het grootst (+82,16%). Wallonië 28% Vlaanderen 56% 20

21 STARTENDE VRIJE BEROEPEN JONGER DAN 35 JAAR De man/vrouw-verhouding is bij de starters ongeveer fifty fifty. Maar er startten vorig jaar voor de derde maal op rij net iets meer vrouwen dan mannen (51,82% tegenover 48,18%). Hetgeen sterk opvalt is dat de starters jonger dan 50 jaar merendeels vrouwen zijn en dat starters ouder dan 50 jaar overwegend mannen zijn. Meer dan de helft start voor hun 35ste levensjaar (53,15% of personen). De meeste beoefenaars van een vrij beroep startten op de leeftijd van 25 tot 35 jaar (36,12%). Ook de periode 35 tot 45 jaar is een startmoment (24,33%). Er waren startende 50- plussers in het vrije beroep, ofwel 14,18% van het totaal aantal starters. 21

22 4 AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP 22

23 Landbouw Visserij Nijverheid Handel Vrije Beroepen Diensten Diverse STOPZETTINGEN HET HOOGST IN DE SECTOR VAN DE HANDEL In 2014 waren er in totaal zelfstandigen die hun zaak/activiteit hebben stopgezet. Het grootste aantal stopzettingen vinden we in de sector van de handel (38,44%) en nijverheid (24,74%). Met (22,73%) stopzettingen komt de sector van het vrije beroep op de derde plaats. Beschouwen we de afgelopen 5 jaar dan zien we dat het aantal stopzettingen met 57,66% gestegen is over alle sectoren heen. In het vrije beroep is het aantal stoppers meer dan gemiddeld gestegen met of 80,88% en spant hiermee de kroon. Ten opzicht van 2013 zijn er 13,84% meer stoppers bij de zelfstandigen in het algemeen. Ook hier is het aantal stoppers in het vrije beroep meer dan gemiddeld en het hoogst van alle sectoren met stopzettingen (+24,04%). 23

24 STARTERSQUOTE VERSUS STOPPERSQUOTE Net zoals in de vorige editie van de Polsslag brengen we ook het aantal stopzettingen in het vrije beroep in kaart. De startersquote geeft ons een zicht op het aantal starters per 100 beroepsbeoefenaars, de stoppersquote geeft het aantal stoppers per 100 beroepsbeoefenaars. Zo zien we dat voor elke 8 (8,32) starters in een medisch beroep er 3 (3,44) stoppers zijn. In de sector van fiscaal/vastgoed liggen de verhoudingen minder gunstig. Daar zijn er bijna 4 stoppers per 5 starters. 24

25 Intellectuele diensten GROOTSTE AANTAL STOPZETTINGEN BIJ INTELLECTUELE DIENSTEN EN PARAMEDICI Architecten Fiscaal/Vastgoed Gerechtsdeurwaarders Notarissen Advocaten Bekijken we de sector van het vrije beroep per subsector dan zien we grote verschillen in het aantal stopzettingen. Het grootste aantal stoppers vinden we bij de intellectuele diensten (58,96%) en paramedici (17,50%). Hetgeen ook logisch is gezien dit de grootste subsectoren zijn. Als we hun startersquote en stoppersquote vergelijken (resp. 12,89 t.ov. 5,16 en 11,23 t.o.v. 3,98) zien we dat de verhoudingen juist zitten. De verhouding tussen de starters- en stoppersquote toont een minder optimistisch beeld bij de apothekers (3,48 t.o.v. 3,57) en de notarissen (4,99 t.o.v. 3,56). Paramedici De man/vrouw-verdeling is bij het aantal stopzettingen in het vrij beroep nagenoeg gelijk verdeeld (52,05% - 47,95%). Dierenartsen 135 Apothekers 124 Tandartsen 178 Artsen

26 53% STOPT IN HOOFDBEROEP De verdeling van het aantal stoppers over hoofdberoep en bijberoep is nagenoeg gelijk verdeeld als het aantal starters. We zien wel een groter aantal stopzettingen (12%) bij de zelfstandigen die actief zijn na hun pensioen, hetgeen uiteraard logisch is. Als we inzoomen op de subsectoren zien we grotere uitersten. Onder andere volgende sectoren kennen een meer dan gemiddeld aantal stoppers in hoofdberoep: advocaten (88,11%), gerechtsdeurwaarders (92,59%), dierenartsen (71,11%), tandartsen (70,22%) en architecten (67,80%). Enkel de paramedici (40,08%), actieven in fiscaal/vastgoed (46,19%) en de intellectuele diensten (51,35%) stoppen minder dan gemiddeld in hoofdberoep. Bijberoep 35% Actief na pensioen 12% Hoofdberoep 53% 26

27 OPMERKELIJK VEEL STOPZETTINGEN BIJ DE 25 TOT 45-JARIGEN Als we het aantal stopzettingen bekijken op basis van leeftijdsklasse merken we op dat er opmerkelijk veel stopzettingen zijn bij de 25 tot 45-jarigen. Tussen de 25 en 35 jaar stopt 30,04% of bijna een derde van de beoefenaars van een vrij beroep (3.721) en tussen de 35 tot 45 jaar stopt 22,68% (2.809). Als we dit verder onderzoeken op beroepsniveau zien we grote verschillen. We zien een groot aantal stopzettingen (meer dan gemiddeld) op jonge leeftijd (25 tot 35 jaar) bij de advocaten (59,34%), architecten (51,70%), dierenartsen (40,74%), paramedici (38,24%) en gerechtsdeurwaarders (48,15%). De grote uitval binnen deze beroepen heeft mogelijk te maken met het groot aantal studenten die deze opleidingen volgen en ervoor kiezen om na hun stage te stoppen. We zien een lager aantal stopzettingen dan gemiddeld bij de 25 tot 35-jarigen in de sectoren van de artsen (27,28%), tandartsen (17,42%), apothekers (9,68%), notarissen (16%), fiscaal/vastgoed (18,18%) en intellectuele diensten (24,57%). De sectoren met het meeste aantal stopzettingen na 65 jaar zijn de artsen (33,20%)? apothekers (37,10%) en notarissen (44%). 27

28 5 PROVINCIALE CIJFERS 28

29 AANTAL ZELFSTANDIGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE Vanaf 2014 zullen we ook de provinciale cijfers bijhouden, meer bepaald van Antwerpen, Vlaams-Brabant, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg. In 2014 tellen de 5 Vlaamse provincies samen vrije beroepers, of 26,15% van het totaal aantal zelfstandigen in Vlaanderen. Enkel de provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant zitten net boven dit gemiddelde met resp. 26,99% en 32,47%. Limburg telt het minste aantal vrije beroepers met (12%). Het aantal starters en stoppers kent een gelijkaardig verloop. Indien we kijken naar het aantal vrije beroepers tov het totaal aantal zelfstandigen, telt West-Vlaanderen het minst met 21,25% en Vlaams-Brabant de grootste populatie met 32,47% Aantal vrije beroepers Aantal starters Aantal stoppers 29

30 MEER VROUWEN STARTEN ALS ZELFSTANDIGE IN EEN VRIJ BEROEP IN VLAANDEREN Het totaal aantal zelfstandige in een vrij beroep telt in mannen (57,14%) en vrouwen (42,86%). Hierbij kent de provincie West- Vlaanderen het meest aantal mannen (58,08%) en Vlaams-Brabant het meest aantal vrouwen (43,29%). Ook bij het aantal stoppers zijn er meer mannen (52,81%) dan vrouwen (47,19%). West-Vlaanderen kent ook hier het meest aantal mannen (55,50%). De provincie met het meest aantal vrouwelijke stoppers in een vrij beroep is Antwerpen met 48,69%. Indien we echter kijken naar het aantal starters zien we het omgekeerde. Daar overheersen de vrouwelijke vrije beroepers met 51,91%. Enkel West- Vlaanderen en Limburg scoren hoger dan gemiddeld (54,90% en 52,55%). Aantal vrije beroepers Aantal starters Aantal stoppers Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw 30

31 MEDISCHE EN INTELLECTUELE BEROEPEN SPANNEN DE KROON IN DE 5 VLAAMSE PROVINCIES Zowel de medische als de intellectuele beroepen vormen de grootste groep in alle Vlaamse provincies. Indien we dit per subsector bekijken, is het zeer duidelijk dat de artsen en paramedici in de 5 provincies sterk vertegenwoordigd zijn. In Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg komen hier ook nog eens de advocaten bij (6,60%, 6,65% en 5,38%). In West- en Oost-Vlaanderen vervolledigen de architecten de top 3 met 5,83% en 6,68% Antwerpen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Limburg Medische beroepen Juridische beroepen Economische beroepen fiscaal/vastgoed Bouwkundige beroepen Intellectuele beroepen 31

32 AANTAL STOPPERS EN STARTERS KENNEN EEN GELIJKAARDIG VERLOOP IN ELKE PROVINCIE Aangezien de medische en de intellectuele sector de grootste zijn, is het ook logisch dat hier het meeste aantal starters en stoppers is in een vrij beroep. Indien we gaan kijken naar de subsectoren, zien we dat in de intellectuele beroepen en paramedici het meeste aantal vrije beroepers starten. Advocaten komen in elke provincie op de derde plaats. Ook bij het aantal stoppers kennen paramedici en de intellectuele diensten de grootste vertegenwoordiging. De artsen vervolledigen dit lijstje in West- Vlaanderen. Voor Antwerpen, Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen wordt de top 3 afgesloten door de advocaten, in Limburg door de economische beroepen Aantal starters Aantal stoppers Medische beroepen Juridische beroepen Economische beroepen fiscaal/vastgoed Bouwkundige beroepen Intellectuele beroepen Medische beroepen Juridische beroepen Economische beroepen fiscaal/vastgoed Bouwkundige beroepen Intellectuele beroepen 32

33 6 TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN 33

34 Evolutie tewerkstelling vrije beroepen (RSZ ) Economische Bouwkundige Juridische Medische Overige EVOLUTIE IN DE TEWERKSTELLING ( ) In de periode steeg de tewerkstelling bij de vrije beroepen met 35,22% ofwel met werknemers. De toename van de tewerkstelling vertoont zich in alle sectoren. De grootste groei deed zich voor in de economische sector (+67,26%). Nemen we enkel het voorbije jaar onder de loep, dan noteren we een totale stijging van 1,89%. Elke sector kende een kleine stijging: economische 0,18%, bouwkundige 1,83%, juridische 1,22%, medische 2,53% en de overige of intellectuele 2,14%. Als we de evolutie bekijken over de laatste 5 jaar zien we dat de bouwkundige sector de enige is die in het rood gaat met een negatieve groei van 4,92% ( arbeidsplaatsen). Desondanks is de bouwsector aan een opmars bezig gezien de serieuze val met meer dan 20% van 2009 naar In totaal stellen de vrije en intellectuele beroepen werknemers tewerk waarvan 47,63% in de intellectuele sector, 20,88% in de medische sector, 13,15% in de bouwkundige sector, 11,76% in de economische sector en 6,58% in de juridische sector. 34

35 Aantal werknemers per sector per gewest (RSZ 2014) 47,63% ,88% ,58% 11,76% 13,15% Medische beroepen Juridische beroepen Economische beroepen Bouwkundige beroepen Overige Brussels gewest Vlaams gewest Waals gewest OVERWICHT WERKNEMERS IN DE MEDISCHE SECTOR, IN HET VLAAMS GEWEST De meerderheid van de werknemers in de sector van de vrije beroepen in 2014 situeert zich in Vlaanderen : arbeidsplaatsen, ofwel 53,28% van alle arbeidsplaatsen. Op de tweede plaats komt het Brussels hoofdstedelijk gewest ( werknemers of 24,89%), op de derde plaats gevolgd door Wallonië met werknemers of 21,83%. Als we enkel de klassieke vrije beroepen beschouwen zien we dat er een beduidend grotere tewerkstelling is in de medische sector (20,88%). De tewerkstelling bij de vrije beroepen steeg in de periode met 35,22% ( werknemers). De stijging van de tewerkstelling was sterker dan gemiddeld in Brussel (+ 47,48% of werknemers). Vlaanderen heeft meer werknemers, of +30,67%. De tewerkstelling in Wallonië kreeg ook een boost van 33,94% of ten opzichte van Bekijken we enkel de periode , dan steeg de tewerkstelling gemiddeld 1,89%. In Vlaanderen was dat 2,27%, in Wallonië 1,56% en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1,36%. 35

36 Gerechtsdeur waarders 14% Notarissen 42% Rechtskundige dienstverlening 5% Advocaten 39% TEWERKSTELLING IN DE JURIDISCHE SECTOR In 2014 stelt de sector van de juridische beroepen (+213 t.o.v. 2013) personen tewerk, waarvan 47,82% in Vlaanderen, 29,37% in Wallonië en 22,81% in Brussel. We zien dat er in Vlaanderen meer dan gemiddeld werknemers actief zijn in het notariaat (55,59%) en bij gerechtsdeurwaarders (49,52%). Er is een hoger dan gemiddelde tewerkstelling in de advocatuur (34,64%) en in de rechtskundige dienstverlening (37,41%) in Brussel. TEWERKSTELLING IN DE ECONOMISCHE SECTOR In 2014 stelt de sector van de economische beroepen (+58) personen tewerk, waarvan 57,90% in Vlaanderen, 22,21% in Wallonië en 19,89% in Brussel. Als we kijken naar de verschillende beroepsgroepen zien we dat accountants/belastingconsulenten, boekhouders en bedrijfsrevisoren meer dan gemiddeld zorgen voor tewerkstelling in Vlaanderen (resp. 74,30%, 61,60% en 77,80%). Boekhouders en fiscalisten 21% Bedrijfsrevisoren 9% Accountants en belastingconsulenten 28% Effectenhandel 1% Makelaars in bankdiensten 23% Vermogensbeheer 3% Ondersteunen de diensten 15% 36

37 Ondersteunende diensten 11% Landmetersexperten 2% Vastgoed 16% Schatters 0% Architecten 8% Interieurarchitecte n 1% Stedenbouwkundige en tuin-en landschapsarchitecten 0% Ingenieurs 62% TEWERKSTELLING IN DE BOUWKUNDIGE SECTOR In 2014 stelt de sector van de bouwkundige beroepen (+639) personen tewerk, waarvan 52,01% in Vlaanderen, 16,52% in Wallonië en 31,46% in Brussel. Kijken we per beroepsgroep dan zien we dat er bij de ondersteunende diensten een zeer grote meerderheid (92,72%) tewerkgesteld is in het Brussels Gewest. Bij de architecten, interieurarchitecten, stedenbouwkundigen & tuin- en landschapsarchitecten en landmeters zien we het omgekeerde hier is respectievelijk 13,05%, 12,77%, 9,46% en 6,84% tewerkgesteld in Brussel. 37

38 Vroedkundigen 0% Overige menselijke gezondheidszorg 1% Verpleegkundigen 25% Apotheken 25% Revalidatie 3% Geestelijke gezondheidszorg 5% Ziekenvervoer 2% Medische laboratoria 7% Tandartsen 6% Specialisten 9% Dierenartsen 2% Huisartsen 15% TEWERKSTELLING IN DE MEDISCHE SECTOR In 2014 stelt de sector van de medische beroepen (+1299) personen tewerk, waarvan 53,95% in Vlaanderen, 31,41% in Wallonië en 14,65% in Brussel. Ook hier zien we verschillen tussen de regio s. We vinden meer dan gemiddeld werknemers bij apotheken, huisartsen, actief in de geestelijke gezondheidszorg en actief in de overige menselijke gezondheidszorg in Brussel. Werknemers actief bij dierenartsen vinden we dan weer zeer weinig in Brussel (1,36%), maar meer dan gemiddeld in Vlaanderen (59,85%) en in Wallonië (38,79%). Werknemers actief in de revalidatie en vroedkunde vinden we meer dan gemiddeld terug in Vlaanderen (resp. 78,60% en 73,33%). 38

39 WERKGEVERS IN HET VRIJE BEROEP In 2014 telt het aantal vrije beroepsbeoefenaars die personeel tewerk stelt personen (+328). Van de klassieke vrije beroepen is de medische sector de grootste werkgever (10.743). 57,52% van de werkgevers stellen mensen tewerk in het Vlaams Gewest, 27,36% in het Waals gewest en 15,12% in het Brussels Hoofdstedelijk gewest. Met (+4992 t.o.v. 2013) werknemers bij vrije beroepers en werkgevers komen we op een gemiddelde van 6,8 werknemers per werkgever in het vrije beroep Medische beroepen Juridische beroepen Economische beroepen Bouwkundige beroepen Overige Brussels gewest Vlaams gewest Waals gewest 39

40 7 BIJLAGEN 7.1 Aantal beoefenaars van een vrij beroep 7.2 Aantal starters in een vrij beroep 7.3 Aantal stopzettingen in een vrij beroep 7.4 Provinciale cijfers van de vrije beroepen 7.5 Tewerkstelling bij de vrije beroepen 40

41 7.1 Aantal beoefenaars van een vrij beroep De weergave van de evolutie van het aantal beoefenaars van een vrij beroep, is gebaseerd op de statistieken die het RSVZ jaarlijks publiceert op basis van de sociale verzekeringsfondsen. Elke persoon die in de loop van een jaar gedurende minstens één kwartaal is aangesloten, wordt in deze cijfers opgenomen. In deze editie van de Polsslag gaan de cijfers tot en met het jaar Weliswaar bestaan er nog instanties die over cijfermateriaal over het vrije beroep beschikken dat kan afwijken van de hier voorliggende gegevens. De Federatie Vrije Beroepen bouwt echter op de cijfers van het RSVZ omdat het de enige bron is met een overzicht van vergelijkbare cijfers van het aantal beoefenaars in de verschillende beroepssectoren. De opgenomen statistieken hebben weliswaar enkel betrekking op de zelfstandigen (in hoofd- of nevenactiviteit en pensioen). De beroepsbeoefenaars in dienstverband zijn hier nog niet inbegrepen. Het RSVZ heeft onder de noemer "vrije beroepen" een eigen selectie van dienstverlenende intellectuele beroepen ondergebracht. De medische en de juridische sectoren zijn hierin duidelijker afgebakend dan de economische en de bouwtechnische sector. In de toekomst wil het RSVZ de voorbereiding starten om over te schakelen naar een NACE-BEL-codering. Dit zal een vergelijking met de gegevens uit hoofdstuk over de tewerkstelling mogelijk maken. Opdeling RSVZ: 1. Artsen 2. Tandartsen 3. Apothekers 4. Dierenartsen 5. Paramedici*: Het RSVZ hanteert hier niet de wettelijke begripsomschrijving, en rangschikt hieronder o.m. psychologen, verpleegkundigen, vroedkundigen, therapeuten, masseerders, 6. Advocaten 7. Notarissen 8. Gerechtsdeurwaarders 9. Fiscaal/Vastgoed**: Het RSVZ rangschikt hieronder o.m. accountants, landmeters, ingenieurs, e.a. experten 10. Architecten 11. Intellectuele diensten***: Door de Federatie samengevoegde categorie: o.m. privé-onderwijs, wetenschappen, letteren, kunsten, diverse intellectuele diensten (raadgevers, informatici, servicebureaus, ), mandatarissen van vennootschappen 41

42 TABEL 1 : AANTAL ZELFSTANDIGEN PER SECTOR. EVOLUTIE Kolom1 Landbouw Visserij Landbouw en visserij Nijverheid Handel Handel en diensten Vrije beroepen Diensten Diverse TOTAAL % ,65% -62,99% -9,58% 28,93% -2,80% -0,97% 60,78% 7,49% 402,56% 18,17% % ,37% -19,54% -0,54% 16,56% -1,96% -2,52% 25,37% -4,80% 28,72% 8,69% % ,96% -4,89% 1,91% 1,73% -0,60% -0,47% 4,23% 0,05% -0,87% 1,48% 2004% 10,27% 0,18% 10,44% 19,98% 39,91% 48,56% 20,69% 8,65% 0,32% 100,00% 2009% 8,66% 0,08% 8,73% 20,33% 36,40% 45,38% 24,41% 8,98% 1,14% 100,00% 2013% 7,90% 0,06% 7,96% 21,75% 33,51% 41,49% 27,41% 7,98% 1,38% 100,00% 2014% 7,94% 0,06% 7,99% 21,80% 32,83% 40,70% 28,15% 7,87% 1,35% 100,00% 42

43 TABEL 2: AANTAL ZELFSTANDIGEN VOLGENS LEEFTIJD (2014) Leeftijd Vrije beroepen 2014 Zelfstandigen 2014 Man Vrouw Totaal T% Man Vrouw Totaal T% % ,00% % ,76% % ,50% % ,42% % ,94% % ,82% % ,61% % ,15% % ,41% % ,68% % ,75% % ,62% % ,49% % ,37% % ,25% % ,08% % ,97% % ,16% % ,64% % ,27% % ,08% % ,01% > % ,00% TOTAAL % ,00% 43

44 TABEL 3: AANTAL ZELFSTANDIGEN PER BEROEPSGROEP VOLGENS LEEFTIJD (2014) Leeftijd Artsen Tandartsen Apothekers Dierenartsen Paramedici* Advocaten Notarissen Gerechtsdeurwaarders Fiscaal/ vastgoed** Architecten Intel. Dnst.*** > TOTAAL TOTAAL 44

45 TABEL 4: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR. EVOLUTIE Artsen Tandartsen Apothekers Dierenartsen Paramedici * Advocaten Notarissen Gerechtsdeurwaarders Fiscaal/ vastgoed ** Architecten Intel. Dnst. *** Totaal % -4,10% -3,05% -23,31% 13,07% 59,37% 21,57% -16,82% 7,23% -4,63% 21,71% 147,33% 60,78% % -0,18% 0,97% -8,76% 5,66% 30,10% 12,74% -6,46% 6,97% -4,98% 9,50% 42,81% 25,37% % 0,52% 0,74% -1,86% 1,62% 5,59% 2,01% -0,71% 1,53% -1,26% 1,62% 6,00% 4,23% 2014% 9,65% 2,52% 1,22% 1,56% 19,06% 6,31% 0,49% 0,30% 3,57% 5,85% 49,48% 100,00% TABEL 5: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER REGIO. EVOLUTIE Vlaanderen Wallonië Brussel Andere * Totaal

46 % ,96% 51,83% 51,51% 275,28% 60,78% % ,27% 22,96% 21,92% 41,36% 25,37% % ,65% 3,86% 3,96% -8,04% 4,23% 2014% 57,16% 29,98% 12,17% 0,70% 100% * In het buitenland TABEL 6: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEEFNAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER GESLACHT. EVOLUTIE Mannen Vrouwen Totaal

47 % ,97% 68,94% 60,78% % ,68% 30,47% 25,37% % ,26% 5,50% 4,23% ,32% 43,68% 100,00% TABEL 7: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER GESLACHT (2014) Man 2004 Man 2014 Vrouw 2004 Vrouw 2014 Vervrouwelijking Artsen ,92% Tandartsen ,07% Apothekers ,32% Dierenartsen ,24% Paramedici ,97% Advocaten ,45% Notarissen ,22% Gerechtsdeurwaarders ,11% Fiscaal/ vastgoed ,64% Architecten ,47% Intellectuele diensten ,62% Totaal ,94% 47

48 TABEL 8: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER GESLACHT (2014) Man M% Vrouw V% Totaal Aandeel in totaal Artsen ,87% ,13% ,65% Tandartsen ,00% ,00% ,52% Apothekers ,08% ,92% ,22% Dierenartsen ,70% ,30% ,56% Paramedici * ,25% ,75% ,06% Advocaten ,62% ,38% ,31% Notarissen ,16% ,84% ,49% Gerechtsdeurwaarders ,14% ,86% 860 0,30% Fiscaal/ vastgoed ** ,12% ,88% ,57% Architecten ,73% ,27% ,85% Intellectuele diensten *** ,64% ,36% ,48% Totaal ,32% ,68% ,00% TABEL 9: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR EN PER REGIO (2014) Vlaanderen Vl% Wallonië Wall% Brussel Bxl% Andere Andere% TOTAAL Aandeel% arts ,97% ,71% ,92% 111 0,40% ,65% tandarts ,41% ,05% ,16% 27 0,38% ,52% apotheker ,25% ,67% 312 8,97% 4 0,12% ,22% dierenarts ,56% ,36% 169 3,79% 13 0,29% ,56% Paramedici * ,59% ,61% ,40% 219 0,40% ,06% advocaat ,31% ,34% ,00% 63 0,35% ,31% notaris ,55% ,26% 115 8,19% 0 0,00% ,49% gerechtsdeurwaarder ,70% ,72% 48 5,58% 0 0,00% 860 0,30% fiscaal-vastgoed ** ,37% ,29% ,87% 48 0,47% ,57% architecten ,20% ,50% ,99% 53 0,32% ,85% 48

49 intellectuele diensten *** ,14% ,77% ,06% ,03% ,48% TOTAAL ,16% ,98% ,17% ,70% ,00% TABEL 10: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VAN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR, PER GESLACHT EN NAAR AARD VAN ACTIVITEIT (2014) Hoofdberoep Bijberoep Actief na pensioen Totaal M V T M V T M V T M V T Arts ,17% ,83% ,65% ,13% ,87% ,71% ,25% ,75% ,64% ,87% ,13% Tandarts ,68% ,32% ,83% 73 57,94% 53 42,06% 126 1,75% ,95% 88 19,05% 462 6,42% ,00% ,00% Apotheker ,79% ,21% ,94% 62 44,93% 76 55,07% 138 3,97% ,25% ,75% ,09% ,08% ,92% Dierenarts ,78% ,22% ,70% ,69% ,31% 295 6,61% ,91% 18 7,09% 254 5,69% ,70% ,30% Paramedici * ,22% ,78% ,01% ,44% ,56% ,53% ,60% ,40% ,47% ,25% ,75% Advocaten ,70% ,30% ,44% ,75% ,25% 534 2,96% ,87% ,13% ,60% ,62% ,38% Notarissen ,22% ,78% ,53% 16 57,14% 12 42,86% 28 1,99% ,44% 9 7,56% 119 8,48% ,16% ,84% Gerechtsdeurwaarders ,58% ,42% ,47% 17 58,62% 12 41,38% 29 3,37% 51 96,23% 2 3,77% 53 6,16% ,14% ,86% 860 Fiscaalvastgoed ** ,95% ,05% ,17% ,73% ,27% ,48% ,95% 118 8,05% ,35% ,12% ,88% Architecten ,29% ,71% ,41% ,02% ,98% ,79% ,15% 39 4,85% 804 4,80% ,73% ,27% Intellectuele diensten *** ,87% ,13% ,54% ,83% ,17% ,99% ,68% ,32% ,48% ,64% ,36% Totaal ,75% ,25% ,76% ,88% ,12% ,68% ,49% ,51% ,56% ,32% ,68%

50 7.2 Aantal starters als zelfstandige in een vrij beroep TABEL 1: AANTAL STARTERS IN EEN ZELFSTANDIGE ACTIVITEIT. EVOLUTIE Kolom1 Landbouw Visserij Industrie Handel Diensten Vrije beroepen Diversen Totaal % 5,32% 0,02% 24,96% 30,80% 6,88% 30,43% 1,59% 100,00% 09-14% 74,92% -29,63% 42,83% 20,11% 19,24% 59,99% -77,60% 28,11% 13-14% 28,17% -40,63% 5,63% 3,06% -7,89% 12,30% -9,71% 6,35% TABEL 2: AANTAL STARTERS ALS ZELFSTANDIGE IN EEN VRIJ BEROEP PER GEWEST ( ) Kolom1 Vlaanderen Wallonië Brussel Buitenland Totaal % 56,11% 28,30% 14,45% 1,14% 100,00% 09-14% 57,09% 59,23% 72,33% 82,16% 59,99% 13-14% 14,76% 9,39% 10,97% -9,65% 12,30% 50

51 TABEL 3: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP NAAR LEEFTIJDSKLASSE EN GESLACHT (2014) Starters Man M% Vrouw V% Totaal T% 18 /- 22 jaar ,21% ,79% 888 3,01% 22 /- 25 jaar ,69% ,31% ,01% 25 /- 30 jaar ,64% ,36% ,58% 30 /- 35 jaar ,01% ,99% ,54% 35 /- 40 jaar ,85% ,15% ,47% 40 /- 45 jaar ,50% ,50% ,86% 45 /- 50 jaar ,06% ,94% ,34% 50 /- 55 jaar ,24% ,76% ,15% 55 /- 60 jaar ,66% ,34% ,59% 60 /- 61 jaar 98 64,47% 54 35,53% 152 0,52% 61 /- 62 jaar ,78% 56 35,22% 159 0,54% 62 /- 63 jaar 75 63,56% 43 36,44% 118 0,40% 63 /- 64 jaar 79 71,17% 32 28,83% 111 0,38% 64 /- 65 jaar 62 72,09% 24 27,91% 86 0,29% 65 /- 70 jaar ,72% ,28% 523 1,77% 70 /- 75 jaar 84 78,50% 23 21,50% 107 0,36% 75 /- 80 jaar 31 81,58% 7 18,42% 38 0,13% 80 /- 85 jaar 9 75,00% 3 25,00% 12 0,04% 85 /- 90 jaar 0 0,00% 1 100,00% 1 0,00% 90 /- 95 jaar 1 100,00% 0 0,00% 1 0,00% Totaal ,18% ,82% ,00% 51

52 TABEL 4: AANTAL STARTERS IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEPSSECTOR (2014) Kolom Startersquote**** in 2014 per 100 beroepsbeoefenaars % 09-14% Artsen , ,55% 64,47% Tandartsen , ,51% 37,00% Apothekers ,48 6 5,22% 47,56% Dierenartsen , ,36% 38,19% Paramedici * , ,49% 70,40% Advocaten , ,82% 37,54% Notarissen , ,75% 75,00% Gerechtsdeurwaarders , ,96% 138,10% Fiscaal/ vastgoed ** , ,39% -5,19% Architecten , ,73% 22,35% Intellectuele diensten *** , ,80% 65,41% Totaal , ,30% 59,99% **** De verhouding tussen het aantal starters voor een bepaald jaar en de evolutie van het totaal van de actieve beroepsbeoefenaars voor datzelfde jaar, bepaalt de zgn. startersquote 52

53 TABEL 5: AANTAL STARTERS IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEP EN GESLACHT (2014) Kolom1 Mannen M% Vrouwen V% Totaal T% Verschil Stijgings% Artsen ,71% ,29% ,32% 111 9,55% Tandartsen ,01% ,99% 311 1,06% -8-2,51% Apothekers 40 33,06% 81 66,94% 121 0,41% 6 5,22% Dierenartsen 74 26,91% ,09% 275 0,93% 14 5,36% Paramedici * ,37% ,63% ,76% ,49% Advocaten ,59% ,41% ,62% 75 5,82% Notarissen 27 38,57% 43 61,43% 70 0,24% 9 14,75% Gerechtsdeurwaarders 22 44,00% 28 56,00% 50 0,17% -1-1,96% Fiscaal/ vastgoed ** ,69% ,31% 511 1,73% -2-0,39% Architecten ,22% ,78% ,84% 91 8,73% Intellectuele diensten *** ,41% ,59% ,91% ,80% Totaal ,18% ,82% ,00% ,30% TABEL 6: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR AARD VAN DE ACTIVITEIT (2014) Kolom1 Hoofdberoep H% Bijberoep B% 53 Actief na pensioen P% TOTAAL T% Artsen ,62% ,79% 33 2,59% ,32% Tandartsen ,50% 12 3,86% 2 0,64% 311 1,06% Apothekers 91 75,21% 29 23,97% 1 0,83% 121 0,41% Dierenartsen ,82% 25 9,09% 3 1,09% 275 0,93% Paramedici * ,93% ,36% 44 0,72% ,76% Advocaten ,92% 40 2,93% 2 0,15% ,62% Notarissen 67 95,71% 3 4,29% 0 0,00% 70 0,24% Gerechtsdeurwaarders 48 96,00% 2 4,00% 0 0,00% 50 0,17% Fiscaal/ vastgoed ** ,23% ,12% 34 6,65% 511 1,73%

54 Architecten ,94% ,36% 8 0,71% ,84% Intellectuele diensten *** ,15% ,86% 729 4,00% ,91% Totaal ,05% ,05% 856 2,90% ,00% 7.3 Aantal stopzettingen als zelfstandige in een vrij beroep TABEL 1: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN ZELFSTANDIGE ACTIVITEIT. EVOLUTIE Kolom1 Landbouw Visserij Nijverheid Handel Vrije Beroepen Diensten Diverse TOTAAL % 4,22% 0,04% 24,74% 38,44% 22,73% 8,03% 1,80% 100,00% % 43,54% 21,05% 76,38% 39,31% 80,88% 62,54% 35,40% 57,66% % 11,77% -37,84% 10,54% 11,74% 24,04% 14,92% -5,48% 13,84% 54

55 TABEL 2: AANTAL STOPZETTINGEN ALS ZELFSTANDIGE IN EEN VRIJ BEROEP PER SECTOR. EVOLUTIE Gerechts Fiscaal/ Intellectuele Artsen Tandartsen Apothekers Dierenartsen Paramedici Advocaten Notarissen deurwaar Architecten Vastgoed diensten Kolom1 ders TOTAAL % 6,01% 1,44% 1,00% 1,09% 17,50% 5,84% 0,40% 0,22% 3,29% 4,26% 58,96% 100,00% % 51,84% 76,24% 24,00% 77,63% 80,82% 56,49% 42,86% 107,69% 43,31% 39,31% 96,90% 80,88% % 21,57% 47,11% 22,77% 33,66% 23,53% 19,90% -9,09% 80,00% 38,44% 15,03% 24,41% 24,04% Stoppers quote 2,70 2,47 3,57 3,02 3,98 4,01 3,56 3,14 3,99 3,15 5,16 4,33 TABEL 3: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP NAAR LEEFTIJDSKLASSE EN GESLACHT (2014) Stoppers Man M% Vrouw V% Totaal T% 18 /- 22 jaar 35 55,56% 28 44,44% 63 0,51% 22 /- 25 jaar ,77% ,23% 621 5,01% 25 /- 30 jaar ,04% ,96% ,79% 30 /- 35 jaar ,21% ,79% ,25% 35 /- 40 jaar ,73% ,27% ,38% 40 /- 45 jaar ,47% ,53% ,30% 45 /- 50 jaar ,38% ,62% ,47% 50 /- 55 jaar ,32% ,68% ,43% 55 /- 60 jaar ,30% ,70% 794 6,41% 55

56 60 /- 61 jaar 97 57,40% 72 42,60% 169 1,36% 61 /- 62 jaar 94 55,29% 76 44,71% 170 1,37% 62 /- 63 jaar 86 64,66% 47 35,34% 133 1,07% 63 /- 64 jaar 95 61,69% 59 38,31% 154 1,24% 64 /- 65 jaar 96 72,18% 37 27,82% 133 1,07% 65 /- 70 jaar ,78% ,22% 946 7,64% 70 /- 75 jaar ,22% 48 17,78% 270 2,18% 75 /- 80 jaar ,23% 18 12,77% 141 1,14% 80 /- 85 jaar 69 85,19% 12 14,81% 81 0,65% 85 /- 90 jaar 50 81,97% 11 18,03% 61 0,49% 90/-95 jaar 15 65,22% 8 34,78% 23 0,19% 95 /-100 jaar 3 60,00% 2 40,00% 5 0,04% >100 jaar 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% Totaal ,05% ,95% ,00% TABEL 4: AANTAL STOPZETTINGEN IN HET VRIJE BEROEP PER BEROEP EN GESLACHT (2014) Kolom1 Man M% Vrouw V% TOTAAL AANDEEL Artsen ,35% ,65% 744 6,01% Tandartsen 98 55,06% 80 44,94% 178 1,44% Apothekers 66 53,23% 58 46,77% 124 1,00% Dierenartsen 56 41,48% 79 58,52% 135 1,09% Paramedici * ,39% ,61% ,50% Advocaten ,71% ,29% 723 5,84% Notarissen 35 70,00% 15 30,00% 50 0,40% Gerechtsdeurwaarders 14 51,85% 13 48,15% 27 0,22% Fiscaal/Vastgoed ** ,45% ,55% 407 3,29% Architecten ,38% ,62% 528 4,26% 56

57 Intellectuele diensten *** ,28% ,72% ,96% TOTAAL ,05% ,95% ,00% TABEL 5: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR AARD VAN DE ACTIVITEIT (2014) Kolom1 Hoofdberoep H% Bijberoep B% Actief na pensioen P% TOTAAL T% Artsen ,32% 99 13,31% ,38% 744 6,01% Tandartsen ,22% 7 3,93% 46 25,84% 178 1,44% Apothekers 72 58,06% 8 6,45% 44 35,48% 124 1,00% Dierenartsen 96 71,11% 11 8,15% 28 20,74% 135 1,09% Paramedici * ,08% ,07% 105 4,84% ,50% Advocaten ,11% 29 4,01% 57 7,88% 723 5,84% Notarissen 29 58,00% 0 0,00% 21 42,00% 50 0,40% Gerechtsdeurwaarders 25 92,59% 0 0,00% 2 7,41% 27 0,22% Fiscaal/Vastgoed ** ,19% ,01% ,80% 407 3,29% Architecten ,80% ,40% 57 10,80% 528 4,26% Intellectuele diensten *** ,35% ,37% ,28% ,96% TOTAAL ,02% ,34% ,64% ,00% 57

58 TABEL 6: AANTAL STOPZETTINGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER BEROEP EN NAAR LEEFTIJDSKLASSE (2014) Stoppers Artsen Kolom1 Tand artsen Kolom2 Apothekers Kolom3 Dieren artsen Kolom4 Paramedici Kolom5 Advoca ten Kolom6 Notaris sen Kolom7 Gerechts deurwaar ders Kolom8 Fiscaal/ vastgoed Kolom9 Architecten Kolom10 Intellectuele diensten Kolom11 TOTAAL 18 / - 22 jaar 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 4 0,18% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 1 0,25% 0 0,00% 58 0,79% / - 25 jaar 5 0,67% 8 4,49% 0 0,00% 0 0,00% 146 6,73% 21 2,90% 0 0,00% 1 3,70% 1 0,25% 7 1,33% 432 5,92% / - 30 jaar ,67% 23 12,92% 5 4,03% 38 28,15% ,32% ,38% 8 16,00% 9 33,33% 41 10,07% ,17% ,05% / - 35 jaar 79 10,62% 8 4,49% 7 5,65% 17 12,59% ,91% ,96% 0 0,00% 4 14,81% 33 8,11% ,54% ,51% / - 40 jaar 61 8,20% 12 6,74% 3 2,42% 15 11,11% ,28% 81 11,20% 4 8,00% 1 3,70% 39 9,58% 62 11,74% ,24% / - 45 jaar 39 5,24% 9 5,06% 10 8,06% 4 2,96% 201 9,27% 42 5,81% 0 0,00% 3 11,11% 31 7,62% 50 9,47% ,15% / - 50 jaar 31 4,17% 6 3,37% 10 8,06% 7 5,19% 148 6,83% 24 3,32% 5 10,00% 1 3,70% 37 9,09% 15 2,84% ,48% / - 55 jaar 40 5,38% 20 11,24% 9 7,26% 7 5,19% 180 8,30% 21 2,90% 2 4,00% 4 14,81% 48 11,79% 35 6,63% 678 9,28% / - 60 jaar 53 7,12% 20 11,24% 9 7,26% 8 5,93% 124 5,72% 20 2,77% 3 6,00% 2 7,41% 29 7,13% 15 2,84% 511 7,00% / - 61 jaar 20 2,69% 5 2,81% 5 4,03% 4 2,96% 23 1,06% 3 0,41% 0 0,00% 0 0,00% 6 1,47% 1 0,19% 102 1,40% / - 62 jaar 8 1,08% 3 1,69% 3 2,42% 1 0,74% 28 1,29% 7 0,97% 0 0,00% 0 0,00% 7 1,72% 1 0,19% 112 1,53% / - 63 jaar 8 1,08% 4 2,25% 6 4,84% 2 1,48% 23 1,06% 2 0,28% 2 4,00% 0 0,00% 9 2,21% 3 0,57% 74 1,01% / - 64 jaar 12 1,61% 4 2,25% 7 5,65% 1 0,74% 18 0,83% 4 0,55% 2 4,00% 0 0,00% 15 3,69% 2 0,38% 89 1,22% / - 65 jaar 17 2,28% 6 3,37% 4 3,23% 0 0,00% 16 0,74% 5 0,69% 2 4,00% 0 0,00% 7 1,72% 2 0,38% 74 1,01% / - 70 jaar ,88% 43 24,16% 35 28,23% 24 17,78% 111 5,12% 40 5,53% 20 40,00% 2 7,41% 59 14,50% 34 6,44% 445 6,09% / - 75 jaar 53 7,12% 4 2,25% 3 2,42% 2 1,48% 15 0,69% 6 0,83% 1 2,00% 0 0,00% 22 5,41% 10 1,89% 154 2,11% / - 80 jaar 31 4,17% 2 1,12% 2 1,61% 3 2,22% 10 0,46% 5 0,69% 0 0,00% 0 0,00% 9 2,21% 6 1,14% 73 1,00% / - 85 jaar 11 1,48% 1 0,56% 2 1,61% 1 0,74% 3 0,14% 4 0,55% 1 2,00% 0 0,00% 8 1,97% 8 1,52% 42 0,58% / - 90 jaar 11 1,48% 0 0,00% 2 1,61% 1 0,74% 1 0,05% 7 0,97% 0 0,00% 0 0,00% 4 0,98% 4 0,76% 31 0,42% 61 90/-95 jaar 5 0,67% 0 0,00% 1 0,81% 0 0,00% 0 0,00% 2 0,28% 0 0,00% 0 0,00% 1 0,25% 0 0,00% 14 0,19% / -100 jaar 3 0,40% 0 0,00% 1 0,81% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 1 0,01% 5 >100 jaar 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 Totaal ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00%

59 7.4 Provinciale cijfers van de vrije beroepen TABEL 1: ALGEMEEN AANTAL ZELFSTANDIGEN IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE (2014) Aantal vrije beroepers % Aantal starters % Aantal stoppers % Totaal # ondernemers % VB'ers op # ON'ers Antwerpen ,52% ,08% ,07% ,99% Vlaams-Brabant ,81% ,46% ,80% ,47% West-Vlaanderen ,31% ,87% ,28% ,25% Oost-Vlaanderen ,36% ,26% ,53% ,63% Limburg ,00% ,33% ,32% ,87% Totaal ,00% ,00% ,00% ,15% TABEL 2: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VA EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2014) Aantal vrije beroepers Man % Man Vrouw % Vrouw Totaal Antwerpen ,30% ,70% Vlaams-Brabant ,71% ,29% West-Vlaanderen ,08% ,92% Oost-Vlaanderen ,68% ,32% Limburg ,18% ,82% Totaal ,14% ,86%

60 TABEL 3: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2014) Aantal starters Man % Man Vrouw % Vrouw Totaal Antwerpen ,00% ,00% Vlaams-Brabant ,86% ,14% West-Vlaanderen ,10% ,90% Oost-Vlaanderen ,52% ,48% Limburg ,45% ,55% Totaal ,09% ,91% TABEL 4: AANTAL STOPPERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER GESLACHT (2014) Aantal stoppers Man % Man Vrouw % Vrouw Totaal Antwerpen ,31% ,69% Vlaams-Brabant ,62% ,38% West-Vlaanderen ,50% ,50% Oost-Vlaanderen ,35% ,65% Limburg ,36% ,64% 825 Totaal ,81% ,19% TABEL 5: AANTAL ZELFSTANDIGE BEOEFENAARS VA EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2014) Antwerpen Ant% Vl-Br Vl-Br% W-Vl W-Vl% O-Vl O-Vl% Limburg Lim% Totaal Aandeel% arts ,61% ,10% ,31% ,10% ,56% ,94% tandarts 986 2,27% 972 2,73% 742 2,62% 962 2,63% 540 2,75% ,57% apotheker 423 0,98% 399 1,12% 409 1,45% 536 1,47% 224 1,14% ,22% dierenarts 628 1,45% 401 1,12% 576 2,04% 609 1,67% 311 1,59% ,54% paramedici ,52% ,85% ,36% ,84% ,30% ,20% advocaat ,60% ,65% ,63% ,24% ,38% ,22% 60

61 notaris 182 0,42% 144 0,40% 194 0,69% 201 0,55% 87 0,44% 808 0,49% gerechtsdeurwaarders 140 0,32% 107 0,30% 92 0,33% 116 0,32% 67 0,34% 522 0,32% fiscaal-vastgoed * ,43% ,65% ,91% ,65% 727 3,71% ,64% architecten ,59% ,69% ,83% ,68% ,36% ,65% intell. dnsten *** ,80% ,38% ,84% ,86% ,43% ,20% TOTAAL ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% TABEL 6: AANTAL STARTERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2014) Aantal starters Antwerpen Ant% Vl-Br Vl-Br% W-Vl W-Vl% O-Vl O-Vl% Limburg Lim% Totaal Aandeel% arts 170 3,54% 163 4,59% 94 3,82% 146 3,97% 65 3,19% 638 3,86% tandarts 40 0,83% 27 0,76% 31 1,26% 46 1,25% 20 0,98% 164 0,99% apotheker 10 0,21% 10 0,28% 10 0,41% 21 0,57% 6 0,29% 57 0,34% dierenarts 46 0,96% 30 0,85% 18 0,73% 35 0,95% 20 0,98% 149 0,90% paramedici ,62% ,93% ,73% ,12% ,19% ,16% advocaat 186 3,87% 182 5,13% 113 4,60% 170 4,62% 81 3,97% 732 4,43% notaris 10 0,21% 6 0,17% 10 0,41% 12 0,33% 5 0,25% 43 0,26% gerechtsdeurwaarders 3 0,06% 8 0,23% 6 0,24% 3 0,08% 5 0,25% 25 0,15% fiscaal-vastgoed * 71 1,48% 40 1,13% 36 1,46% 63 1,71% 27 1,32% 237 1,43% architecten 177 3,68% 99 2,79% 95 3,86% 154 4,18% 79 3,88% 604 3,65% intell. dnsten *** ,55% ,15% ,48% ,22% ,70% ,82% TOTAAL ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% 61

62 TABEL 7: AANTAL STOPPERS IN EEN VRIJ BEROEP PER PROVINCIE EN PER SECTOR (2014) Aantal stoppers Antwerpen Ant% Vl-Br Vl-Br% W-Vl W-Vl% O-Vl O-Vl% Limburg Lim% Totaal Aandeel% arts 102 5,24% 73 5,51% 75 6,88% 78 5,17% 27 3,27% 355 5,30% tandarts 29 1,49% 37 2,79% 17 1,56% 27 1,79% 12 1,45% 122 1,82% apotheker 9 0,46% 6 0,45% 17 1,56% 23 1,52% 5 0,61% 60 0,90% dierenarts 26 1,34% 15 1,13% 18 1,65% 15 0,99% 10 1,21% 84 1,25% paramedici * ,97% ,78% ,53% ,24% ,64% ,66% advocaat 116 5,96% 87 6,56% 46 4,22% 85 5,63% 32 3,88% 366 5,47% notaris 6 0,31% 6 0,45% 10 0,92% 4 0,27% 2 0,24% 28 0,42% gerechtsdeurwaarders 4 0,21% 1 0,08% 4 0,37% 3 0,20% 3 0,36% 15 0,22% fiscaal-vastgoed ** 60 3,08% 50 3,77% 58 5,32% 42 2,78% 34 4,12% 244 3,64% architecten 94 4,83% 41 3,09% 39 3,58% 67 4,44% 32 3,88% 273 4,08% intell. dnsten *** ,12% ,39% ,41% ,97% ,33% ,24% TOTAAL ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00% 62

63 7.5 Tewerkstelling bij de vrije beroepen LIJST 1: GEHANTEERDE NACECODES PER BEROEPSGROEP (NACE CODE 2008) 1. Economische beroepen Effecten- en goederenhandel Vermogensbeheer Agenten en makelaars in bankdiensten Overige ondersteunende activiteiten in verband met financiële diensten, exclusief verzekeringen en pensioenfondsen, n.e.g Accountants en belastingconsulenten Boekhouders en boekhouders-fiscalisten Bedrijfsrevisoren 2. Bouwkundige beroepen Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis Schatten en evalueren van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis Diverse ondersteunende activiteiten ten behoeve van voorzieningen Bouwarchitecten Interieurarchitecten Stedenbouwkundige tuin- en landschapsarchitecten Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters Landmeters 3. Juridische beroepen Activiteiten van advocaten Activiteiten van notarissen Activiteiten van deurwaarders Overige rechtskundige dienstverlening 4. Medische beroepen Apotheken Huisartsenpraktijken Praktijken van specialisten Tandartsenpraktijken Activiteiten van medische laboratoria Ziekenvervoer Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg, m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizen Ambulante revalidatieactiviteiten Verpleegkundige activiteiten Activiteiten van vroedvrouwen Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g Veterinaire diensten 5. Overige intellectuele beroepen Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering Activiteiten van managers van artiesten, sportlui en overige bekende personaliteiten Verzekeringsagenten en verzekeringsmakelaars Risico-analisten en schadetaxateurs 63

64 Overige ondersteunende activiteiten i.v.m. verzekeringen en pensioenfondsen Computerconsultancy-activiteiten Uitgeverijen van computerspelen Overige uitgeverijen van software Ontwerpen en programmeren van computerprogramma s Overige diensten op het gebied van informaticatechnologie en computers Beheer van computerfaciliteiten Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten Markt- en opinieonderzoeksbureau Adviesbureaus op het gebied van public-relations en communicatie Reclamebureaus Arbeidsbemiddeling Vertalers en tolken Incassobureaus en kredietbureaus Overige gespecialiseerde wetenschappelijke en technische activiteiten Lease van intellectuele eigendom en vergelijkbare producten, m.u.v. werken onder auteursrecht Opsporingsdiensten en detectivebureaus Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g Overige dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatica Beoefening van uitvoerende kunsten door zelfstandig werkende artiesten Overige ondersteunende activiteiten voor de uitvoerende kunsten Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten 64

65 TABEL 1: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER SECTOR. EVOLUTIE Economische Bouwkundige Juridische Medische Overige Eindtotaal % 11,76% 13,15% 6,58% 20,88% 47,63% 100% % 67,26% 20,88% 14,43% 23,10% 42,90% 35,22% % 3,34% -4,92% 7,49% 13,09% 13,89% 9,15% % 0,18% 1,83% 1,22% 2,53% 2,14% 1,89% TABEL 2: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER REGIO. EVOLUTIE Vlaanderen Wallonië Brussel Totaal

66 % 53,28% 21,83% 24,89% 100,00% % 30,67% 33,94% 47,48% 35,22% % 10,44% 10,91% 5,06% 9,15% % 2,27% 1,56% 1,36% 1,89% TABEL 3: TEWERKSTELLING BIJ DE VRIJE BEROEPEN PER SECTOR EN PER REGIO (2014) Kolom1 Brussels gewest Vlaams gewest Waals gewest TOTAAL AANDEEL Medische beroepen ,88% Juridische beroepen ,58% Economische beroepen ,76% Bouwkundige beroepen ,15% Overige ,63% TOTAAL ,00% 66

67 TABEL 4: TEWERKSTELLING BIJ DE ECONOMISCHE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2014) Economische sector VL VL% W W% B B% TOTAAL T% Effecten- en goederenhandel ,85% 39 11,44% ,71% 341 1,07% Agenten en makelaars in bankdiensten ,03% ,86% ,12% ,39% Overige ondersteunende activiteiten ,78% ,23% ,99% ,23% Vermogensbeheer 45 5,00% 65 7,22% ,78% 900 2,84% Accountants en belanstingconsulenten ,30% ,70% ,00% ,30% Boekhouders en boekhoudersfiscalisten ,60% ,76% ,64% ,55% Bedrijfsrevisoren ,80% 125 4,57% ,63% ,62% TOTAAL ,90% ,21% ,89% ,00% TABEL 5: TEWERKSTELLING BIJ DE BOUWKUNDIGE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2014) Bouwkundige sector VL VL% W W% B B% Totaal T% Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed ,77% ,48% ,75% ,68% Schatten en evalueren van onroerend goed 21 16,67% 47 37,30% 58 46,03% 126 0,36% Bouwarchitecten ,94% ,01% ,05% ,51% Interieurarchitecten ,02% 17 6,20% 35 12,77% 274 0,77% Stedenbouwkundige en tuin- en landschapsarchitecten 86 58,11% 48 32,43% 14 9,46% 148 0,42% Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, excl. landmeters ,60% ,51% ,89% ,97% Landmeters ,52% ,65% 54 6,84% 790 2,23% Diverse ondersteunende 203 5,17% 83 2,11% ,72% ,07% TOTAAL ,01% ,52% ,46% ,00% 67

68 TABEL 6: TEWERKSTELLING BIJ DE JURIDISCHE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2014) Juridische sector Vl VL% W W% B B% Totaal T% Activiteiten van advocaten ,11% ,25% ,64% ,55% Activiteiten van notarissen ,59% ,03% ,38% ,66% Activiteiten van deurwaarders ,52% ,92% ,56% ,09% Overige rechtskundige dienstverlening ,52% 59 7,07% ,41% 834 4,70% TOTAAL ,82% ,37% ,81% ,00% TABEL 7: TEWERKSTELLING BIJ DE MEDISCHE BEROEPEN PER NACECODE EN PER REGIO (2014) Medische sector VL VL% W W% B B% Totaal T% Apotheken ,11% ,82% ,07% ,99% Veterinaire diensten ,85% ,79% 16 1,36% ,09% Huisartspraktijken ,80% ,66% ,54% ,12% Praktijken van specialisten ,74% ,19% ,07% ,73% Tandartspraktijken ,84% ,30% ,85% ,61% Activiteiten van medische laboratoria ,17% ,85% ,99% ,08% Ziekenvervoer ,60% ,78% 84 6,62% ,25% Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg ,55% ,02% ,43% ,70% Ambulante revalidatieactiviteiten ,60% ,38% 136 8,02% ,01% Verpleegkundige activiteiten ,15% ,73% 299 2,13% ,94% Activiteiten van vroedvrouwen 11 73,33% 4 26,67% 0 0,00% 15 0,03% Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g. 50 6,13% ,98% ,90% 816 1,45% TOTAAL ,95% ,41% ,65% ,00% 68

69 TABEL 8: AANTAL ARBEIDSPLAATS PER BEROEPSGROEP EN PER PROVINCIE (2014) Werknemers Antwerpen Brussel Henegouwen Limburg Luik Luxemburg Namen Oost- Vlaanderen Vlaams- Brabant Waals- Brabant West- Vlaanderen TOTAAL Medische beroepen Juridische beroepen Economische beroepen Bouwkundige beroepen Overige TOTAAL TABEL 9: AANTAL WERKGEVERS IN HET VRIJE BEROEP PER SECTOR EN PER REGIO (2014) Kolom1 Brussels gewest Vlaams gewest Waals gewest TOTAAL AANDEEL Medische beroepen ,07% Juridische beroepen ,86% Economische beroepen ,51% Bouwkundige beroepen ,93% Overige ,63% TOTAAL ,00% 69

70 70