Leven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU

Transcriptie

1 Leven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU

2 Quality of live Opzet Lezing Waarom is er kennis over de ondergrond nodig? Welke kennis? Hoe te organiseren?

3 WAAROM?

4 Maatschappelijke trends Wereldwijde toename van verstedelijking (2050: ± 70% bevolking woont in steden) Dit leidt tot afname van milieukwaliteit indien maatregelen uitblijven Duurzaamheid is blijvende trend (het sluiten van kringlopen) Ondergrond wordt intensiever gebruikt en meer functies moeten vervuld worden Het managen van (digitale) data ( big data ) is cruciaal en past in toenemende digitalisering Integrale aanpak van complexe problemen is nodig

5 Steden moeten leefbaar, gezond, veilig, duurzaam, bereikbaar en sociaal-economisch vitaal zijn

6 Delft Beeld maastricht

7 Beeld Delft

8 Den Haag

9 Beelden

10 Utrecht Beeld maastricht

11 Beeld utrecht

12 Integrale gebiedsgerichte aanpak Oosterdokseiland, Amsterdam

13 Kansen Multifunctioneel gebruik van boven- en ondergrond gezamenlijk: biedt kansen Afstemming van functies en gebruik: cruciaal Integrale aanpak (inhoud en proces): nodig Dilemma s Bovengronds - ondergronds: nog apart gezien Integraliteit en regie: suboptimaal Andere financiële/juridische afspraken: nodig. Business cases anders onderbouwd.

14 WELKE KENNIS?

15 Kennis over de ondergrond is versnipperd: oorzaken bodembeleid beslaat uiteenlopende beleidsvelden die onvoldoende samenwerken kennis ontwikkeling vindt plaats op deelgebieden (technisch, natuurwetenschappelijk, sociaaleconomisch, juridisch terrein) optimaal bodemgebruik vergt integratie van kennis en een integrale, gebiedsgerichte en multidisciplinaire aanpak (STRONG aanpak; KIBO)

16 Vroeger Milieuhygiënische kennis over bodemsanering Technische kennis over ondergrondse infrastructuur Benodigde kennis: vroeger en nu Heden Veel meer functies die vervuld moeten worden vanuit een bodembrede benadering met nieuwe risico s en kwaliteitseisen. Dit vergt multi-disciplinaire kennis met specialisten en generalisten. Toekomstgericht!

17 T shaped learning

18 Spanningsveld kennis-innovatie- business ontwikkeling Toepassingsgericht project dat uitontwikkelde technische kennis benut, heeft vooral sociaalorganisatorische en financieel-economische kennis/innovatie en/of databanken nodig. Dergelijke innovaties hebben vaak geen prioriteit in kennis- en innovatieprogramma s. Project met nadruk op kennisontwikkeling is minder interessant voor bedrijven, tenzij zij er direct baat bij hebben. Business case is vaak nog niet helder.

19

20 Bodemloket Een initiatief van gemeenten, provincies en het Rijk

21 Basisregistratie in stedelijk gebied Integrale basisregistratie van stedelijk gebied ontbreekt. Historie van bodemgebruik in wijken: slecht bekend; geld beperkt om dit te verbeteren. Vergelijk landelijk gebied: voor boer is het noodzakelijk de bodemkwaliteit te kennen om deze te garanderen voor toekomstig gebruik. Ditzelfde zou moeten gelden voor bodem in stedelijke gebieden.

22 HOE?

23 Quality of live Organiseren van samenwerking op regionaal/lokaal niveau(quadriple helix)

24 Quality of live Slimme regie nodig om toekomstbestendige keuze te ontwikkelen en invoeren vanuit een integrale visie en strategie om activiteiten en stakeholders (bedrijfsleven, burgers, overheden, onderzoekers) vroegtijdig en op het juiste moment te betrekken.

25 Twee COB rapporten

26 Aanbevelingen COB Zie ondergrond en bovengrond als één integraal systeem en denk out of de box in ontwerpfase Betrek alle benodigde disciplines in een project, werk samen en leer elkaars taal kennen Verbreed de besluitvorming (neem zowel bovenals ondergrond mee) Het gebruik van de ondergrond is meestal irreversibel Maak bewuste keuzes en accepteer de consequenties

27 STURINGSMODEL?

28 TRECHTER MODEL Cie Elverding R&D bedrijfsprocessen

29 CONCLUSIES Kennis over boven- en ondergrond in samenhang ontwikkelen Multidisciplinaire kennis ontwikkelen vanuit integrale aanpak en slimme regie T-shaped learning: nodig Bodemkennis in stedelijke gebieden moet vergroot worden. Big data delen is daarbij cruciaal