Samen Werkt. Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water

Transcriptie

1 Samen Werkt Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water

2 Samen Werkt Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water Wegen, water, spoor en luchtruim worden drukker. De zeespiegel stijgt, zowel regenval als droogtes worden intenser en de bodem klinkt in. Op het werkterrein van het ministerie van Verkeer en Waterstaat zal het de komende decennia aan uitdagingen niet ontbreken. Uitdagingen die vragen om beleidskeuzes én om innovaties om die beleidskeuzes te kunnen waarmaken. Innovaties in producten en processen om Nederland bereikbaar, schoon en veilig te houden. Zulke innovaties kunnen alleen ontstaan in goed samenspel tussen de overheid die oplossingen zoekt en creatieve ondernemers en onderzoekers die oplossingen bedenken en ontwikkelen. Voor zo n samenspel is duidelijkheid nodig. Duidelijkheid over elkaars posities, duidelijkheid over kansen. Deze brochure behandelt de positie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water en de kansen voor vruchtbare samenwerking. Als informatie én uitnodiging voor innoverende ondernemers, onderzoekers en hun organisaties. Het complete pakket bestaat uit deze introductiebrochure en aanvullende toelichtingen op verschillende onderwerpen die daarin aan de orde komen. Deze onderwerpen zijn in de tekst gemarkeerd.

3 Maatschappelijk nut en bruikbaarheid op de markt In de visie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat zijn de rollen van overheid en marktpartijen bij het bedenken, ontwikkelen en toepassen van innovaties complementair. De overheid zoekt technieken, producten en diensten om maatschappelijke vraagstukken op te lossen, de markt bedenkt en ontwikkelt deze om in een concurrerende omgeving succes en rendement te behalen. Die twee rollen kunnen elkaar daadwerkelijk aanvullen wanneer de vertrekpunten van overheid en markt op elkaar aansluiten. Voor de overheid moet een innovatie en de manier waarop die tot stand komt en beschikbaar is, bijdragen aan het beleid, passen binnen de wet- en regelgeving en voldoen aan de eisen die de overheid als gebruiker stelt. Voor ondernemers en onderzoekers moet de innovatie aansluiten op het bedrijfsprofiel en bruikbaar zijn op de markt van kennis, techniek, producten en diensten. Een markt waar diezelfde overheid een belangrijke partij is. Waarmee de cirkel rond is. Die cirkel blijft rond wanneer innovatieve oplossingen uit de markt, van de overheid alle kansen krijgen die ze verdienen. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat wil vernieuwende ideeën daarom graag kennen en is zeer geïnteresseerd om van die ideeën naar innovatieve producten en processen te komen. Daarvoor heeft het ministerie verschillende mogelijkheden. Uitnodigingen aan de markt en innovatieprogramma s Zo vraagt het ministerie marktpartijen regelmatig om innovatieve inbreng bij planvorming. Zo n marktconsultatie biedt kansen om zonder substantiële investeringen ideeën en inzichten bij de overheid kenbaar te maken. De resultaten van de consultatie kunnen dan ook door iedereen worden geraadpleegd. Het ministerie kan ook marktpartijen met een ideeënprijsvraag uitnodigen tot innovatieve oplossingen voor een specifiek probleem. Iedereen die wil kan aan zo n prijsvraag deelnemen. De inzendingen zijn openbaar en een jury bepaalt de uitkomst van de prijsvraag. Geld of een opdracht zijn er over het algemeen niet mee te verdienen, wel aandacht voor een innovatie en de bedenker daarvan. Led-lampen van de tweede generatie: energiezuiniger, beter zichtbaar en een langere levensduur dan de voorgangers. Overheid en markt specificeerden samen de eisen, Rijkswaterstaat zorgde voor een gegarandeerde afname en Europese standaardisatie, ofwel: een aantrekkelijke markt. Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water Samen Werkt 3

4 Tweede Heinenoordtunnel: overheid en marktpartijen ontwikkelden samen de benodigde techniek om in slappe Nederlandse grond tunnels te kunnen boren, wat minder overlast geeft dan conventionele aanleg. Alle opgedane kennis is beschikbaar gemaakt voor brede toepassing.

5 Het ministerie neemt ook regelmatig financieel en organisatorisch deel aan het onderzoeken en ontwikkelen van innovaties, bijvoorbeeld in het programma small business innovation research (SBIR) dat specifiek gericht is op het innoverende midden- en kleinbedrijf. Opzet is dat overheid en marktpartij gezamenlijk interessante innovaties ontwikkelen en testen, waarna de marktpartij vervolgens alle ruimte heeft om het resultaat te vermarkten. Een vergelijkbare samenwerking tussen markt en overheid zijn de innovatieprogramma s van Verkeer en Waterstaat. Doel van deze programma s is samen met marktpartijen van een innovatief idee tot een toepasbare oplossing te komen. Dit kunnen concrete innovaties voor bepaalde uitvoeringsopdrachten zijn of innovatieve benaderingen van brede maatschappelijke vraagstukken. Eigen initiatieven vanuit de markt Ook eigen initiatieven voor innovaties vanuit de markt juicht het ministerie van harte toe. Bijvoorbeeld wanneer een ondernemer op een reguliere offerteuitvraag van het ministerie reageert met het aanbieden van een innovatief product of een innovatieve dienst. Wanneer de prestatie van zo n innovatief aanbod vast staat en de kwaliteit van de uitvoering geborgd is, gaat het ministerie ook bij een reguliere marktvraag graag in op vernieuwende oplossingen die betere resultaten leveren dan de conventionele. Een ondernemer of onderzoeker die los van een concrete marktvraag van het ministerie een eigen idee heeft, waarvan hij verwacht dat het een antwoord biedt op actuele beleidsopgaven, is eveneens bijzonder welkom. Het ministerie heeft speciaal hiervoor Idee VenW ( opgericht, een team dat beoordeelt of initiatieven vanuit de markt relevant, vernieuwend, oorspronkelijk, concreet en uitvoerbaar genoeg zijn voor een gezamenlijk vervolg. Zo n gezamenlijk vervolg kan uiteenlopen van meedenken, tot een opdracht of gezamenlijk proefproject. Ook financiële deelname of een financiële vergoeding zijn mogelijk, bijvoorbeeld in de vorm van een subsidieregeling. Succesvolle samenwerking: rol en positie Verkeer en Waterstaat Bij al deze verschillende vormen van samenwerking tussen overheid en marktpartijen, hanteert het ministerie van Verkeer en Waterstaat een aantal uitgangspunten. Deze uitgangspunten, in bijgaand overzicht weergegeven, zijn bedoeld om de rolverdeling tussen ministerie en marktpartijen helder te maken en de kansen aan te geven voor inspirerende combinaties tussen maatschappelijk nuttige en commercieel interessante innovaties. Want dáár gaat het om. Meer weten Voor meer informatie over de posities en kansen bij innovaties voor mobiliteit en waterbeheer, kunt u terecht bij IdeeVenw, tel Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water Samen Werkt 5

6 Tweede Heinenoordtunnel: zie het bijschrift en afbeelding op pagina 4. Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Tekstbijdragen en afbeeldingen: Aad Prost, Prost Profiel. Redactie: Jos Lammers, Delft. Vormgeving en opmaak: Ontwerpstudio 2 MAAL EE. Druk: XXXXX. Den Haag, februari Ministerie VenW februari 2009 Publicatie-nr. ac