Bodem onder gebiedsontwikkeling

Transcriptie

1 Bodem onder gebiedsontwikkeling VVM 5 november 2008 Henk Werksma

2 Opbouw presentatie Opbouw presentatie Rol van bodem in RO Cultuurverschillen Verbreed bodembeleid

3 Opbouw presentatie Opbouw presentatie Rol van bodem in RO Cultuurverschillen Verbreed bodembeleid

4 Hij had tekeningen gezien van de gangen waar zulke putten en mangaten naar toe leidden, een verbluffend complex ondergronds netwerk van systemen die ervoor zorgden dat dit hele eiland kon blijven bestaan. [ ] die tot hele netwerken waren verbonden, waar hij nog nooit van had gehoord, net als de zenuwen en anderen en de spiervezels van een reusachtig organisme. Robert M. Pirsig, Lila

5 Ruimte

6 Bodem en ondergrond

7

8

9 Rol van de bodem in RO Oorspronkelijk een hoofdrol Ondergrond sturend

10 Rol van de bodem in RO Toe een bijrol Ondergrond verliest sturende functie

11 Rol van de bodem in RO Om te eindigen bij een rol als figurant Ondergrond van toneel verdwenen

12 Rol van de bodem in RO

13 Rol van de bodem in RO Twee vervelende eigenschappen: Ontoegankelijk Ondoorzichtig

14 Rol van de bodem in RO Gevolgen van figurantenrol: In onze diepste polders bouwen we woonwijken In onze steden raakt de bodem overvol met kabels en leidingen, ondergrondse bouwwerken en energiesystemen We bedrijven landbouw op weinig vruchtbare bodems Natuur en groen plaatsen we daar, waar resterende ruimte is Vervuilde bodems als stilzwijgende en trieste monumenten

15 Rol van de bodem in RO Van figurantenrol naar hoofdrol in collectief theatergezelschap

16 Rol van de bodem in RO De bodem als figurant: Vervuilde grond + Grondverzet Naar bijrol: Archeologie + Ondergronds bouwen Naar hoofdrol in collectief gezelschap: Integrale beschouwing bodemkwaliteiten

17 Rol van de bodem in RO Invulling hoofdrol in collectief gezelschap Wie ligt er wakker? Kansen Problemen Met urgentie!

18 Rol van de bodem in RO Invulling hoofdrol in collectief gezelschap? Niet gesprongen Explosieven

19 Rol van de bodem in RO Bodemkwaliteiten worden allemaal ad hoc ingebracht Sta-in-de-weg i. Korte termijn versus lange termijn ii. Zichtbare versus onzichtbare (ruimtelijke relevantie) iii. Sexy versus niet sexy iv. Euro s versus maatschappelijke baten v. Cultuurverschillen: andere denk- en werkwijze

20 Cultuurverschillen Opbouw presentatie Rol van bodem in RO Cultuurverschillen Verbreed bodembeleid

21 Cultuurverschillen Klassieke rol Bodem en RO Bodemverontreiniging beperkend of vertragend bij RO Nieuwe rol Bodem en RO Vanuit bodemkwaliteiten pro-actief kansen en voorwaarden vroegtijdig inbrengen in planproces Juiste bijdrage, juiste moment, juiste vorm

22 Cultuurverschillen Planologen komen van Mars & Bodemdeskundigen komen van Venus

23 Cultuurverschillen Plankaart Bodemdeskundigen (defensief) Plankaart Planologen (offensief)

24 Cultuurverschillen Bodem: analytisch probleemstellend zoeken naar zekerheid specialistisch gericht op inhoud rol: onderzoeker Planoloog: ontwerpend / visionair mogelijkheden zoekend omgaan met onzekerheid generalistisch gericht op proces rol: adviseur

25 Cultuurverschillen Zowel planologen als bodemdeskundigen leven op aarde

26 Cultuurverschillen Van: Naar: Toetsen van plannen achteraf Inbreng in proces Reactief Pro-actief Specialist chemische bodemkwaliteit Meer generalist (verbreding bodemthema s) Reduceren onzekerheid Omgaan met onzekerheid

27 Cultuurverschillen Van: Naar: Nadruk op beschermen / herstellen chemische kwaliteit Meer nadruk op ontwikkelen en gebruiken gebieden Analyseren / onderzoeken / objectiviteit Ontwerpen / adviseren / subjectiviteit Bedreigingen Duidelijke procedures Kansen Onvoorspelbaar proces

28 Cultuurverschillen Integreren doe je door de taal te spreken! Het goed leren spreken van een vreemde taal duurt minstens een jaar. Het in de omgeving verkeren waar de taal gesproken wordt, is de snelste leerschool!

29 Opbouw presentatie Rol van bodem in RO Cultuurverschillen Verbreed bodembeleid

30 Verbreed bodembeleid Saneren Beschermen Ontwikkelen 1980 Gif in de grond! 1986 Wbb 1995 Beleidsvernieuwing bodem 1997 Actief bodembeheer 2004 Duurzaam bodemgebruik Beleidsbrief Bodem

31 Verbreed bodembeleid Duurzaam bodemgebruik Duurzaam bodemgebruik betreft het afstemmen van bodemkwaliteit op gebruiksfuncties zodat op korte en lange termijn geen problemen ontstaan voor de milieukwaliteit of ruimtelijke functies. Dat betekent?

32 Verbreed bodembeleid Winst door duurzaam bodemgebruik Dat klinkt heel simpel. maar dat is het niet!

33 Juiste bijdrage, juiste moment, juiste vorm Wie zijn er bij dit planproces betrokken? Welke beslisdocumenten zijn er? Wat is onze rol binnen dit planproces? Welke ambities zijn realistisch? Hoe verloopt het planproces? Met wat voor rare dingen zullen ze nu weer komen? Wanneer brengen we onze ambities in?

34 Het juiste moment De eerste vraag: waar is het proces op dit moment? Verkennen (informatie) Programmeren (ambities Ontwerpen (planbijdragen) Uitvoeren / beheren (maatregelen) In theorie: beste moment is het vroegste moment

35 De juiste bijdrage Opstellen ondergrondagenda om invloed uit te oefenen Aansluiten bij maatschappelijke urgenties Agenda afhankelijk van planfase Zonder doel geen richting

36 De juiste vorm Samenwerking in gezamenlijke werksessies Vroeg in het proces Interdisciplinair Open mind en doorzettingsvermogen Participatie planoloog / stedenbouwkundige

37 De juiste vorm Aansluiten bij werk- en denkwijze RO Eenvoudige (kaart)beelden Communiceren in kansen Proactieve houding Aansluiten bij urgenties bovengrond

38 De juiste vorm Stroomlijnen informatievoorziening Afstemmen en stroomlijnen informatie Tekenen-rekenen-lerenevalueren (juiste tools!)

39 "Het leven is als een toneelstuk. Eerst speel je zelf de hoofdrol, dan een bijrol, dan souffleer je anderen en tenslotte zie je hoe het doek valt." Winston Churchill

40 Dank voor uw aandacht

41 Stelling 1: CHANGE! It's time for change! Van saneren naar verbreed Bodembeleid! We moeten

42 Stelling 2: We can! YES we can! Van saneren naar verbreed: natuurlijk kunnen wij als bodemdeskundigen invulling geven aan verbreed bodembeleid! We kunnen

43 Stelling 3: Ik wil! YES we can! Werken aan verbreed bodembeleid is leuker dan het (oude) saneringsbeleid. We willen (wilskracht)

44 Stelling 4: vacature bodemdeskundige Stelling: De geschikte kandidaat voor de vacature van de bodemdeskundige nieuwe stijl zal niet gevonden worden: een terriër met vijf poten en vriendelijk in de omgang Kandidaat 1: Niet vriendelijk in de omgang Kandidaat 2: Geen poten Kandidaat 3: Is een poedel; geen terriër

45 Stelling 5: fikkie Mijn collega s: verbreed bodembeleid? Geef mijn portie maar aan fikkie