JAARVERSLAG. MW-JAARVERSLAG-2011-OMSLAG3.indd :25

Transcriptie

1 JAARVERSLAG M o z a ï e k Wo n e n MW-JAARVERSLAG-2011-OMSLAG3.indd :25

2 MW-JAARVERSLAG-2011-OMSLAG3.indd :25

3 Jaarbericht Mozaïek Wonen Mozaïek Wonen Goedgekeurd door de RvC op 26 april 2012 Vastgesteld door de directie op 26 april 2012 Jaarbericht 2011: - Volkshuisvestingsverslag - Jaarverslag - Jaarrekening De bakens verzet Bezoek- en post adres: Bachstraat HZ Gouda info@mozaiekwonen.nl Website:

4 Jaarbericht Mozaïek Wonen Enkele kerngegevens Woningvoorraad 2011 aantal woningen totaal, in Gouda, Bodegraven en Moordrecht aandeel goedkoop (tot 361,66) (percentage / aantal) 18% / aandeel bereikbaar (aftoppingsgrens 554,76) (percentage / aantal) 69% / aandeel betaalbaar (tot huurtoeslaggrens 652,52) (percentage / aantal) 10% / 867 aandeel vrije sector (percentage / aantal) 3% / 240 gemiddelde netto huurprijs (van huurwoningen) 443 gemiddelde huurstijging % 1,24% aandeel en aantal eengezinswoningen (percentage / aantal) 45,7% / aandeel en aantal meergezinswoningen (percentage / aantal) 54,3% / aantal nul-tredenwoningen Verhuur en verkoop mutatiegraad en aantal verhuringen (percentage / aantal) 6,4% / 541 aantal actief woningzoekenden en gemiddelde slaagkans % % huurachterstand actieve contracten - totaal bezit 1,14% % huurachterstand actieve contracten - woningen 0,73% % leegstand - totaal bezit 0,75% % leegstand - woningen 0,29% aantal huisuitzettingen vanwege huurschuld en overlast/woonfraude 13 6 aantallen verkoop 32 Beheer en investeringen totaal en gemiddeld bedrag dagelijks onderhoud per woning totaal en gemiddeld bedrag planmatig onderhoud per woning totaal aan investering milieu totaal aan bijdrage leefbaarheid technisch en sociaal Technisch: Sociaal: totaal aan verbetering basiskwaliteit huurwoningen/wooneenheden nieuwbouw opgeleverd, in uitvoering, in voorbereiding koopwoningen nieuwbouw opgeleverd, in uitvoering, in voorbereiding commercieel en maatschappelijk vastgoed opgeleverd, in uitvoering, in voorbereiding in m Financiën solvabiliteit 39,53% rentedekkingsratio 1,36 eigen vermogen jaarresultaat netto bedrijfslasten per eenheid Organisatie aantal medewerkers en FTE's ,6 ziekteverzuim 3,97%

5 Jaarbericht Mozaïek Wonen VOORWOORD We hebben in 2011 de bakens verzet. Mozaïek Wonen ontstond in 2005, voor de bankencrisis en de daaropvolgende monetaire en economische crises. In de tijd dat de bomen tot in de hemel leken te groeien en de overheden de taakvelden van de woningcorporaties steeds verder uitbreidden. En Mozaïek Wonen was succesvol. Waar het de rechtsvoorgangers niet lukte om de stedelijke vernieuwing van Gouda op gang te krijgen en de zo broodnodige woningen aan de voorraad van Bodegraven en Gouda toe te voegen, lukte dat Mozaïek Wonen wel. En onze stakeholders waardeerden Mozaïek Wonen hoog, zo bleek bij de visitatie in Met de bankencrisis van 2008 braken andere tijden aan. In plaats van de veronderstelde stijgende welvaart moesten we rekening gaan houden met koopkrachtverlies, met afzetproblemen voor koopwoningen en met oplopende wachttijden voor huurwoningen. Dat alles ging gepaard met een begrenzing van het werkterrein van de woningcorporaties. Geen financiering meer voor bedrijfsmatige verhuur, noch voor allerlei maatschappelijk vastgoed en huurwoningen duurder dan zo n 650 euro/mnd. Als één van de eerste corporaties in Nederland hebben we gereageerd op die veranderde omstandigheden. We hebben onze bedrijfskosten met 15% teruggebracht. Rigoureus, zelfs door middel van gedwongen ontslagen. Voorts hebben we ons investeringsmodel herzien. Op koopwoningen kun je geen projectexploitatie meer baseren. Op huurwoningen wel. Dat is tenslotte onze corebusiness. Zo hebben we de bakens verzet en kunnen we constateren dat we dat tijdig gedaan hebben. Mozaïek Wonen blijft in staat om al haar ambities uit te voeren, zoals die zijn vastgelegd in prestatieafspraken met de stakeholders. Ondertussen gaan onze zorgen wel uit naar onze bewoners. Net als zovelen worden ze getroffen door inkomensterugval of zelfs werkloosheid. We doen van alles om hen te helpen. Een stringent huurincassobeleid, betalingsregelingen, samenwerking met schuldhulpverlening en welzijns- en zorginstellingen om probleemsituaties aan te pakken, maken daar onderdeel van uit. Als ook investeringen om het energieverbruik van onze woningen verder terug te brengen. Inmiddels is het april Het is nog volkomen onduidelijk hoe het verder gaat. Komt Spanje nu aan het infuus? Komen ze eruit in het Catshuis? Ik weet het niet. Wel weet ik dat Mozaïek Wonen in staat is om in te spelen op ieder scenario. Peter de Klerk Directeur-bestuurder Gouda, april 2012

6 Jaarbericht Mozaïek Wonen Jaarbericht 2011 Mozaïek Wonen Volkshuisvestingsverslag, bestuursverslag en jaarrekening in één jaarbericht In dit jaarbericht 2011 Mozaïek Wonen verantwoorden wij ons over de door ons geleverde prestaties en behaalde resultaten. Behalve het op grond van art. 26 lid 2 BBSH vereiste volkshuisvestingsverslag, dienen corporaties op grond van art. 26 lid 1a BBSH tevens een bestuursverslag (jaarverslag) op te stellen, waarop art. 2:391 BW van toepassing is. Volgens laatstgenoemd artikel moeten in het bestuursverslag de volgende elementen aan de orde komen: a. Gang van zaken en gevoerde beleid tijdens het verslagjaar en toestand per balansdatum; b. Bijzondere gebeurtenissen waarmee in de jaarrekening geen rekening behoeft te worden gehouden; c. Verwachte gang van zaken; d. Activiteiten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling; e. Doelstellingen en beleid risicobeheer in verband met financiële instrumenten. In het onderhavige jaarbericht zijn in overeenstemming met de aanbevelingen van de Raad voor de Jaarverslaglegging (RJ ) de specifieke elementen van het volkshuisvestingsverslag en bestuursverslag 2011 van Mozaïek Wonen tot één stuk gecombineerd. In het tweede deel volgt de jaarrekening 2011.

7 Jaarbericht Mozaïek Wonen Inhoudsopgave Deel 1: Volkshuisvestings- en jaarverslag 1. Jaarbericht 2011: inleiding Missie en visie 1.2 De omgeving 1.3 Belangrijkste doelstellingen en prestaties in 2011 van Mozaïek Wonen 1.4 Financiën: het jaarresultaat Het bij voorrang passend huisvesten van de primaire doelgroep Het bezit van Mozaïek Wonen 2.2 Nieuwbouw 2.3 Huurprijsbeleid 2.4 Verhuringen 2.5 Verhuurbaarheid 2.6 Bestrijden onrechtmatige bewoning 2.7 Huurincasso 2.8 Verleende diensten (servicekosten) 2.9 Verkoop van woningen 3. Het kwalitatief in stand houden van het bezit Onderhoud 3.2 Duurzaam bouwen, onderhoud en milieu 4. Het betrekken van huurders bij beheer en beleid Periodiek overleg met huurdersverenigingen, de Koepel en bewonerscommissies 4.2 Overleg met belanghouders 5. Het bevorderen van de leefbaarheid in wijken en buurten Criteria voor investeren in leefbaarheid 5.2 Wijkontwikkeling 5.3 Citymarketing 5.4 Woongedrag en buurtbetrokkenheid 5.5 Uitgaven voor materiële leefbaarheidsvoorzieningen 6. Wonen, welzijn en zorg Nieuwbouw 6.2 Bestaande voorraad 6.3 Samenwerkingen 6.4 Bijzondere aandachtsgroepen

8 Jaarbericht Mozaïek Wonen 7. Het waarborgen van de financiële continuïteit Betrouwbaar financieel beleid 7.2 Resultaten Bewaken van de waardeontwikkeling van het bezit 7.4 Kasstromen en financiering van investeringen 7.5 Bewaken van macro economische en politieke ontwikkelingen 7.6 Beoordeling CFV en WSW 7.7 Financieel gezond, maar 8. De organisatie van Mozaïek Wonen De werkorganisatie 8.2 Medewerkers 8.3 Beloning bestuurder 8.4 Beheer derden 8.5 Verbindingen 8.6 Ondernemingsraad 8.7 Personeelsvereniging 9. Governance Bestuur 9.2 Governancestructuur 9.3 Overleg en samenwerking met belanghouders 9.4. Klachtencommissie 9.5 Toezicht houden en klankborden 9.6 Besluiten Raad van Commissarissen 9.7 Bevindingen Raad van Commissarissen 9.8 Corporate governance 9.9 Visie op 2012 Bijlagen 1. Colofon 2. Profielschets Raad van Commissarissen (samenvatting) 3. Samenstelling Raad van Commissarissen 4. Besluitenlijst Raad van Commissarissen 5. Samenstelling klachtencommissie 6. Verhuringen in 2011 naar huishouden en inkomensklassen 7. Verhuringen in 2011 naar inkomen en prijssegment voor Mozaïek Wonen totale aanbod, het aanbod in Gouda, Bodegraven en Moordrecht 8. Verhuringen in 2011 naar aantal personen, leeftijd en aantal kamers en woningtype voor Mozaïek Wonen totale aanbod, het aanbod in Gouda en in Bodegraven 9. Gemiddeld aantal reacties per doelgroep op via advertenties verhuurde woningen in 2011 naar aantal kamers, type, prijs en locatie 10. Nadere informatie met betrekking tot overlastdossiers 11. Nadere informatie leefbaarheids- en empowermentfonds 12. Sponsoractiviteiten

9 Jaarbericht Mozaïek Wonen Deel 2: Jaarrekening Balans (na resultaatbestemming) Winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Algemene toelichting Grondslagen voor waardering van activa, passiva en resultaat Toelichting op de balans Niet in de balans opgenomen verplichtingen Toelichting op de winst- en verliesrekening Kengetallen Overige gegevens Verklaringen van het bestuur en van de Raad van Commissarissen Assurancerapport 152

10 Jaarbericht Mozaïek Wonen Deel 1: Volkshuisvestings- en jaarverslag 1. Jaarbericht 2011: Inleiding 1.1. Missie en visie In 2010 schreven we ons nieuwe ondernemingsplan, waarin we de koers voor de jaren 2011 t/m 2015 van Mozaïek Wonen beschrijven. Vanzelfsprekend is ons ondernemingsplan primair gebaseerd op onze volkshuisvestelijke taak zoals die in het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) is vastgelegd, namelijk het huisvesten van de doelgroepen van beleid. Mozaïek Wonen heeft voor de komende jaren haar missie als volgt geformuleerd: Het bieden van kwalitatief goed en betaalbaar wonen aan groepen in de gemeente Gouda en Bodegraven-Reeuwijk, die daar zelf niet in kunnen voorzien. Daarbij ziet Mozaïek Wonen haar taken ruimer dan het bouwen, verhuren, onderhouden en verkopen van woningen. Mozaïek Wonen wil samen met haar lokale partners invulling geven aan de thema s wonen, welzijn, zorg, leefbaarheid en duurzaamheid en wel op een dusdanige wijze dat dit leidt tot perspectief en participatie. Een corporatie heeft als maatschappelijke onderneming qua resultaatgerichtheid te maken met drie aandachtsvelden, namelijk klantrendement, maatschappelijk rendement en financieel rendement. Het spreekt vanzelf dat deze gebieden nauw met elkaar samenhangen. Mozaïek Wonen heeft ze vertaald naar acht strategische doelstellingen, te weten: Draagkracht: De doelgroepen van Mozaïek Wonen wonen in voor hen betaalbare woningen; Kwaliteitsniveau: De doelgroepen van Mozaïek Wonen wonen passend naar kwaliteit; Positionering: Mozaïek Wonen is een lokaal verankerde, transparante en betrouwbare organisatie; Financiën: Mozaïek Wonen is een financieel gezonde organisatie; Leefbaarheid: Klanten van Mozaïek Wonen wonen in een vitale stad met sterke, leefbare en inspirerende wijken; Welzijn en Zorg: Mozaïek wil samen met partners komen tot voldoende en betaalbare zorg- en welzijnsproducten en -diensten: Service: Mozaïek Wonen biedt een gedegen en klantgerichte dienstverlening; Organisatie: Mozaïek Wonen is een effectieve en efficiënte organisatie. Onze accenten: Mozaïek Wonen zal zich ook de komende jaren onverkort blijven inzetten voor: 1. De kwaliteit en kwantiteit van het woningbezit; 2. Een intensieve samenwerking met gemeenten en lokale partners; 3. Stedelijke vernieuwing en leefbaarheid. Mozaïek Wonen zal meer investeren in bestaand bezit en leefbaarheid en iets minder in nieuwbouw. Daarbij zal Mozaïek Wonen zich vooral focussen op betaalbare huurwoningen. Het milieu en de energiebesparing blijven belangrijke speerpunten. Ook zal Mozaïek Wonen de komende jaren nog meer inzetten op de stedelijke vernieuwing en de daarmee gepaard gaande sociale aspecten zoals armoedebestrijding.

11 Jaarbericht Mozaïek Wonen 1.2. De omgeving Economische onzekerheid Drie jaar nadat de financiële wereld op haar grondvesten schudde, doen zich nog steeds forse naschokken voor. De zwaarste naschok tot nu toe is de crisis rondom de Europese staatsschulden, die in 2010 begon en nog altijd voortduurt. Directe aanleiding was onzekerheid over de houdbaarheid van de Griekse overheidsfinanciën. Al snel rezen er ook twijfels over de Portugese en Spaanse overheidsfinanciën, in de loop van 2011 is Italië daar aan toegevoegd. Door de onderlinge verwevenheid van banken, centrale banken en overheden is een oplossing van de Europese schuldencrisis nog niet in zicht. Totdat er een structurele oplossing is, blijft de schuldencrisis als een donkere wolk boven de financiële markten hangen en zijn de gevolgen ongewis. Dit geldt ook voor het Nederlandse financiële stelsel en de Nederlandse overheid die garant staat voor een deel van het Europese noodfonds. Het is wel zo dat Mozaïek Wonen van de crisis profiteert door een historisch lage rente Den Haag/Aedes Het Kabinet heeft op 12 mei 2011 het wetsvoorstel Herziening Woningwet naar de Tweede Kamer gestuurd. Een nieuwe autoriteit gaat financieel toezicht houden op woningcorporaties, een aantal bevoegdheden blijft een ministeriële verantwoordelijkheid. Corporaties moeten een scheiding aanbrengen tussen de taken die zij met staatssteun uitvoeren (zogenaamde DAEB-activiteiten 1 ) en activiteiten zonder staatssteun (de niet-daeb-activiteiten). In het wetsvoorstel onderstreept het Kabinet de rol van corporaties bij de uitvoering van de woonopgave van gemeenten. Daarvoor zijn concrete afspraken tussen gemeenten en corporaties nodig. In het wetsvoorstel is ook de primaire taak voor corporaties benoemd, namelijk het bieden van huisvesting aan huurders met een inkomen tot en maatschappelijk vastgoed zoals buurthuizen en brede scholen. Daarvoor blijft staatssteun beschikbaar. Bij overige activiteiten kan de corporatie een rol spelen, zoals bij huisvesting van middeninkomens met de bouw van huur- en koopwoningen. Voorwaarde is dat dit plaatsvindt zonder staatssteun en onder gelijke condities met commerciële partijen. Het brede werkterrein van de corporaties blijft dus gehandhaafd. Corporaties zijn en blijven verantwoordelijk voor goede huizen in een goede woonomgeving voor iedereen die daar hulp bij nodig heeft. En in de huidige woningmarkt zijn dat op veel plekken in ons land ook de huishoudens met een middeninkomen. Niet-DAEB mag, maar of dat ook kan, is momenteel de grote vraag. In het wetsvoorstel zijn nog geen regels over de inzet van eigen vermogen van corporaties opgenomen omdat dit één van de vele zaken is die nog in een Algemene Maatregel van Bestuur nader uitgewerkt zal worden. In een reactie op het wetsvoorstel stelt Aedes daarom terecht Wat nodig is, moet wel kunnen, hierbij specifiek doelend op het feit, dat wanneer corporaties de financiering van de niet-daeb activiteiten niet langer met staatssteun kunnen regelen, zij deze financiering op een andere wijze op de kapitaalmarkt moeten zien te regelen. Dat kan alleen met de inzet van het eigen vermogen. De in het wetsvoorstel aangegeven vermogensscheiding kan daarom verstrekkende gevolgen hebben. Een rigide begrenzing zal de lokale investeringsambities van corporaties onder druk zetten. En dat gaat ten koste van de leefbaarheid in wijken en steden. Aedes bepleit daarom dat de wet deze inzet van het vermogen veilig stelt. 1 DAEB= Diensten van Algemeen Economisch belang. 2 Prijspeil

12 Jaarbericht Mozaïek Wonen Bij het schrijven van dit jaarverslag (maart 2012) is het wetsvoorstel voor de herziening van de woningwet bijna klaar voor behandeling in de Tweede Kamer. De zorg van Aedes is echter, dat de behandeling ervan vertraging oploopt vanwege de wens van de Tweede Kamer om een parlementaire enquête naar de corporatiesector te houden vanwege de ontstane situatie bij Woningcorporatie Vestia. Deze woningcorporatie kwam begin 2012 in het nieuws vanwege de financiële risico s ten gevolge van hun derivatenportefeuille Woningmarkt De economische onzekerheid en de Europese schuldencrisis hebben de woningbouw met vertraging hard geraakt. De vraag naar koopwoningen is sterk teruggevallen. Financiers zijn terughoudender geworden in het verstrekken van hypotheken aan particulieren en bij de bouw van nieuwe koopwoningen. Om projecten te laten starten, moet een groter deel van de woningen verkocht zijn dan vóór de crisis. Ook de verkoop van woningen door corporaties is door de crisis teruggelopen en daarmee hun financieringsruimte voor investeringen. Voor gemeentelijke grondbedrijven is door de teruglopende bouwproductie een belangrijke pijler weg gevallen onder de financiering van gebiedsontwikkelingen en woningbouwprojecten. Eén en ander heeft er toe geleid dat de investeringen in de woningbouw inmiddels met circa 30 procent zijn verminderd. De economische onzekerheden komen concreet tot uitdrukking in minder doorstroming op de arbeidsmarkt (kansen op een nieuwe baan zijn onzeker), beperkingen in de hypotheekmogelijkheden (verlagen van garantiegrenzen en leennormen), grotere aanloop bij voedselbanken en forse bezuinigingen bij centrale en lokale overheid. En uiteraard hebben deze ontwikkelingen effect op de koopkracht, het consumentenvertrouwen en de beschikbaarheid van voorzieningen. De vraag is hoe lang en hoe ernstig deze ontwikkelingen zich voor (blijven) doen. Gegeven de grote onrust op de financiële markten, moeten we rekening houden met jarenlange beperkte groei of zelfs krimp - en mogelijk oplopende werkloosheid. Grofweg zien we op de woningmarkt de volgende effecten als gevolg van de economische tegenwind: In 2011 zijn er vrijwel evenveel personen verhuisd als in In de tweede helft van 2011 verhuisden iets meer personen dan in dezelfde periode een jaar eerder. Of hiermee een einde is gekomen aan de medio 2006 ingezette jaar op jaardaling van het aantal verhuisde personen is echter de vraag. Het consumentenvertrouwen neemt nog steeds af en dat betekent dat de verhuisgeneigdheid van jongere huishoudens, gezinnen, middeninkomens en andere zogeheten kwaliteitsdoorstromers gering is: zij zijn geneigd minder risico s te nemen en stellen hun verhuizing dus (even) uit; Starters hebben (vooral financieel) minder mogelijkheden toe te treden tot de woningmarkt en blijven noodgedwongen nog een jaartje langer thuis wonen; De verhuiswens van senioren blijft redelijk stabiel, maar de daadwerkelijke verhuizing stagneert in toenemende mate vanwege het feit, dat zij niet in staat zijn hun huidige woning te verkopen of omdat er niet altijd (kwalitatief) passend aanbod is; De inkomensontwikkeling m.n. van de lage en middeninkomens zal de komende jaren beperkt zijn. Hierdoor kan de omvang van de doelgroep toenemen. Op het moment dat de energieprijzen stijgen, kunnen veel bewoners, m.n. in de sociale huur- en koopsector, in de problemen komen. Het aantal mensen dat in armoede leeft, zal toenemen. Uit jaarcijfers van de NVM blijkt, dat NMV-makelaars in woningen (totale markt woningen) verkochten. Dat is een daling van 7% ten opzichte van Uiteindelijk werd alleen in het 3 e kwartaal van 2011 een plus gehaald in het aantal transacties als gevolg van de toen ingestelde (tijdelijke) verlaging van de overdrachtsbelasting. De andere kwartalen in 2011 waren allemaal slechter dan een jaar eerder. De prijs van een verkochte woning daalde in 2011 gemiddeld met 4,1%. De NVM verwacht dat in 2012 het aantal transacties nog iets verder zal afnemen en dat ook de gemiddelde woningprijs verder zal dalen met ongeveer 5%. De koopmarkt blijft dus instabiel en herstel laat op zich wachten. Hierbij spelen veel onzekerheden (gaan de prijzen nog verder dalen, doe ik er wel goed aan nu te kopen, blijven de fiscale voordelen

13 Jaarbericht Mozaïek Wonen met betrekking tot hypotheekrenteaftrek echt wel bestaan e.d. ) en de aangescherpte hypotheekregels per uiteraard een grote rol met als gevolg, dat de zo gewenste doorstroming op de woningmarkt stagneert Ontwikkelingen in sociale huurmarkt 2011, Gouda en Bodegraven Hoe heeft de reeds in 2009 en 2010 toenemende druk op de lokale woningmarkt zich in 2011 ontwikkeld? Hoe pakt de voortdurende en toenemende stagnatie in de koopmarkt uit voor de kans op een sociale huurwoning? Wie zoeken een sociale huurwoning? Wat is het effect geweest van de nieuwe regels rond inkomenstoetsing die de toegang van de middeninkomens tot de sociale huursector beperken? De hierna volgende beschrijving van de vraag naar sociale huurwoningen in 2011 is gebaseerd op de reacties van woningzoekenden op het woningaanbod van de woningcorporaties Mozaïek Wonen en Woonpartners Midden-Holland. Tabel Aantal en slaagkans woningzoekenden 2011, Gouda en Bodegraven Aantal actieven (1) Gouda 2011 Bodegraven 2011 Aantal geslaagden (2) Slaagkans (3) Aantal actieven (1) Aantal geslaagden (2) Slaagkans Doorstromers ,3% ,0% Starters ,6% ,8% Zelfstandig wonenden ,0% ,8% Totaal Binnen plaats ,7% ,2% Buiten plaats ,7% % Totaal % ,8% 1 persoon ,9% ,6% 2 persoon ,3% ,4% 3 t/m 5 personen ,5% ,7% 6 en meer ,5% ,0% Totaal % ,8% 18 t/m 23 jaar ,8% ,6% 24 t/m 30 jaar ,0% ,0% 31 t/m 45 jaar ,0% ,3% 46 t/m 55 jaar ,3% ,5% 56 t/m 65 jaar ,2% ,7% 66 t/m 75 jaar ,4% ,2% vanaf 76 jaar ,0% 5 14 >100,0% 3 Totaal % ,8% 0 tot ,0% ,9% tot ,1% ,0% tot ,3% ,8% > ,3% ,1% Onbekend ,5% Totaal % ,8% (3) (1) woningzoekenden met minimaal 1 reactie op een aangeboden woning in het betreffende jaar (2) woningzoekenden aan wie een woning is toegewezen (3) aantal geslaagden gedeeld door aantal actieven 3 Slaagkans > 100% vanwege specifieke toewijzing, t.w. zorggeïndiceerden project Rijngaarde, Bodegraven

14 Jaarbericht Mozaïek Wonen Toelichting: In Gouda is het aantal actief woningzoekenden in 2011 (3.665) gestabiliseerd ten opzichte van voorgaand jaar ( ), waarbij er in 2010 nog sprake was van een forse toename (16%). Deze stabilisatie doet zich voor bij het merendeel van de groepen woningzoekenden. Een toename zien we bij starters, bij lokale woningzoekenden en de lage inkomens. Het aantal middeninkomens onder de woningzoekenden is gelijk gebleven. Deze groep blijft het proberen. Hoewel het aantal en aandeel gezinnen gelijk is gebleven (25%), is het aantal grote gezinnen fors afgenomen. Het aanbod aan sociale huurwoningen dat via Woningnet werd verhuurd nam in 2011, vergeleken met 2010 helaas iets af, ondanks de toevoeging van nieuwbouw. De afgenomen mutatiegraad zet zich door. De slaagkans voor actief woningzoekenden is daarmee iets afgenomen: van 14,5% in 2010 naar 14% in Dat is nog steeds een veel te geringe slaagkans. In 2008 was deze nog 21%. Voor het merendeel van de groepen is de slaagkans iets afgenomen. De slaagkans van de lage inkomens is gestabiliseerd, maar die van de middeninkomens is duidelijk afgenomen. Hoewel de starters nog steeds een betere slaagkans hebben dan de doorstromers, is ook voor hen de slaagkans afgenomen (naar 17,6%). De slaagkansen voor de grote gezinnen en 75-plussers zijn fors verbeterd. In Bodegraven is duidelijk sprake van een andere ontwikkeling. Daar is het aantal woningzoekenden fors gestegen. Een verdubbeling zelfs ten opzichte van Terwijl in 2010 ook al sprake was van een forse stijging. Mogelijke oorzaken zijn de stagnatie in de koopmarkt en het beschikbaar komen van mooie nieuwbouwwoningen die veel potentiële vraag losmaken. De toename doet zich voor onder alle groepen woningzoekenden, zowel onder starters als senioren, lage- en middeninkomens. Opmerkelijk is dat het aantal woningzoekenden van buiten Bodegraven nog steeds groter is dan het aantal woningzoekenden vanuit Bodegraven zelf. Dit vergt nader onderzoek. Het aandeel gezinnen onder de woningzoekenden in Bodegraven is 35%. Het aandeel woningzoekenden met een inkomen boven de ,- (de nieuwe doelgroepgrens) was in 2011 in Gouda 13% en in Bodegraven 14%. Onder de toegewezenen (via Woningnet) is het aandeel respectievelijk 9% en 12%. Dat was in 2010 nog 18%. Ondanks de lagere mutatiegraad is het beschikbare woningaanbod in Bodegraven toegenomen door de opgeleverde nieuwbouw (+22%). Maar omdat het aantal woningzoekenden zeer fors is toegenomen, is de slaagkans in Bodegraven fors afgenomen, van 16% naar 10% (in 2009 slechts 7%). We moeten hierbij wel opmerken dat de slaagkans voor de lokale woningzoekenden 25% is (was in 2010 zelfs 36%). Ook de senioren hebben een goede slaagkans. De toegenomen krapte in de sociale huurmarkt komt ook tot uitdrukking in een toename van het aantal reacties op het woningaanbod: van gemiddeld 117 in 2010 naar 127 in Opmerkelijk daarbij is dat het gemiddelde aantal reacties per woning in Gouda fors hoger is dan in Bodegraven (148 versus 69). In Bodegraven reageert men kennelijk gerichter. De eengezinswoningen met 4 kamers in het segment tot aftoppingsgrens krijgen de meeste reacties. Het gemiddelde aantal reacties op de vrije sector woningen is zeer gering: 3. Ondanks het feit dat de middeninkomens minder toegang hebben tot het sociale segment. Ofwel de middeninkomens moeten er nog aan wennen dat ze in de vrije sector moeten gaan zoeken ofwel de prijs/kwaliteit van het aanbod voldoet niet. Conclusies Op grond van bovenstaande constateringen concluderen wij dat de conclusies van vorig jaar nog steeds gelden. Voor Gouda: Overeind houden van nieuwbouwaantallen, doorzetten van de nieuwbouwwijk Westergouwe (onder de voorwaarde dat de markt dit mogelijk maakt); In het nieuwbouwprogramma een groter aandeel huurwoningen, met name een groter aandeel eengezinshuurwoningen en vooral in het sociale segment. Een kleiner aandeel meergezinskoopwoningen en een groter aandeel middeldure koop; Beperkte sloop en verkoop bestaande huurwoningen.

15 Jaarbericht Mozaïek Wonen Voor Bodegraven: Bijstellen van eerder geprognosticeerde aantallen en programmering nieuwbouw, t.w. lagere aantallen en groter aandeel huurwoningen, in sociale segment en vrije huursector. Voor Gouda en Bodegraven: De mogelijkheden om de slaagkansen op korte termijn te verbeteren, zijn beperkt. Naast het feit dat we hard werken aan het door laten gaan van nieuwbouwprojecten en het mogelijk toevoegen van extra huurwoningen door het overnemen van oorspronkelijk voor de verkoop bedoelde nieuwbouw, zoeken wij ook naar mogelijkheden om: Samen met partners de doorstroming van scheefwoners en senioren in grote woningen te stimuleren; De lokale markten via een regionale verordening te verbinden; Jongeren te huisvesten in leegstaande kantoren Gouda, Bodegraven-Reeuwijk, Moordrecht In Gouda zijn in 2009 nieuwe prestatieafspraken voor de periode gemaakt. Met deze overeenkomst beogen partijen gemeente Gouda, Mozaïek Wonen en Woonpartners Midden Holland de wederzijdse afstemming van en afspraken over de investeringen in woningen en woonomgeving te bevorderen. De prestatieafspraken met de gemeente Bodegraven golden tot Aangezien de gemeente Bodegraven per 1 januari 2011 is gefuseerd met de gemeente Reeuwijk dienen er voor de nieuwe gemeente Bodegraven-Reeuwijk nieuwe prestatieafspraken gemaakt te worden. Dit zal in 2012 zijn beslag krijgen. In 2011 hebben we samen met de nieuwe gemeente Zuidplas een analyse van de woningmarkt gemaakt. Deze woningmarktanalyse vormt de basis voor het in 2012 gestarte traject om te komen tot prestatieafspraken met de gemeente Zuidplas. Ook in de gemeenten waar Mozaïek Wonen werkzaam is, staan de start of voortgang van bouwprojecten onder druk vanwege de economische onzekerheid en het teruglopende consumentenvertrouwen. Om de start of voortgang van een bouwontwikkeling toch zeker te stellen, biedt Mozaïek Wonen voor een aantal woningen achtervang. Dit betekent dat Mozaïek Wonen aan de projectontwikkelaar zekerheid biedt de voor de verkoop bedoelde woningen, die niet verkocht worden, over te nemen. Zo houden we de productie van nieuwbouw op gang en verruimen we het huurwoningenaanbod waarmee we de slaagkans voor woningzoekenden verbeteren. De bouw van de Westerkade/Snoystraat is gestart, de start van het Rode Dorp is voorgenomen voor begin Na enige stagnatie werken we verder aan de ontwikkeling van de projecten Olympiadeplein en Vromade. Naar aanleiding van een in 2010 uitgevoerd onderzoek en het door de gemeente Gouda aanstellen van een city-marketeer, is het nu zaak om tot concrete activiteiten te komen, waarmee de woonaantrekkelijkheid en bereikbaarheid van Gouda en Bodegraven-Reeuwijk worden verbeterd. Dat moet leiden tot een hogere economische en sociale waarde. Om tot een goed en blijvend resultaat te komen, vinden we het belangrijk dat er draagvlak en goede samenwerking betreffende dit onderwerp ontstaan binnen de gemeenten. Er komt zo langzamerhand duidelijkheid over een multifunctionele centrumontwikkeling Korte Akkeren, waarbij nog wel voorzieningen als scholen, kinderopvang, sportzaal en fitness, buurthuis en winkels bij elkaar komen te liggen, maar niet meer in één gebouw. In de concept gebiedsovereenkomst Korte Akkeren zijn afspraken gemaakt met de gemeente Gouda over de benodigde acties en inzet van middelen. Het gaat dan om projecten als de sloop en inrichting van de Erasmusstraat (de Bunker), uitvoering plan Wachtelstraat, uitwerking plan Gunningmavo en inrichting tijdelijk parkeren Prins Hendrikstaat.

16 Jaarbericht Mozaïek Wonen In Moordrecht verwachten we begin 2012 de oplevering van 28 huurwoningen aan het Westeinde en is de bouw van 28 huurwoningen in het Julianaproject gestart. De gemeente Zuidplas heeft Mozaïek Wonen benaderd met de vraag of we de Ambonwijk zouden willen overnemen. In Bodegraven verwachten we in 2012 de oplevering van 8 sociale huur eengezinswoningen en 12 KoopGarant eengezinswoningen in het project Weideveld Huur- en woonlastenbeleid Gezien de economische situatie mogen we aannemen, dat de inkomensontwikkeling de komende jaren beperkt zal zijn. Wanneer we daarbij ook nog eens de stijgende energielasten in ogenschouw nemen, dan zal duidelijk zijn dat de woonlasten van met name de lage en lage middeninkomens verder onder druk komen te staan. Om deze verwachting wat meer reliëf te geven: Uit woonlastenonderzoek van Mozaïek Wonen begin 2010 bleek al dat In de aandachtsgroep (= < woonkostentoeslaggrenzen): - Van de eenpersoonhuishoudens 49% een woonquote heeft boven de acceptabele woonquote van 40% - Van de tweepersoonhuishoudens 54% een woonquote heeft boven de acceptabele woonquote 35%; - Van de huishoudens met drie of meer personen 58% (drie personen) en resp. 43% (vier of meer personen) een woonquote heeft boven de acceptabele woonquote van 30%. In de groep overig tot : - Van de eenpersoonhuishoudens 29% een woonquote heeft boven de acceptabele woonquote van 45%. - Van de tweepersoonshuishoudens 19% een woonquote heeft boven de acceptabele woonquote van 40%. Van de groep middeninkomens heeft een kleine 10% een woonquote boven 40%. Deze constatering en de verwachting, dat de inkomenspositie van met name de lagere en lage middeninkomens de komende jaren verder onder druk zal komen te staan, zijn voor Mozaïek Wonen in 2011 aanleiding geweest voor een heroriëntatie op haar opgave en verschillende beleidsvelden. Dit betrof o.a. nieuwbouw, verkoop, huurbeleid en woonruimteverdeling - uiteraard ook mede ingegeven door de Europese regelgeving en de concepttekst nieuwe Woningwet. Maatregelen uit deze heroriëntatie, zoals het verkennen van de mogelijkheid om hogere inkomens (> ) extra huurverhoging te geven en de effecten daarvan, het ontwikkelen van stimuleringsmaatregelen om doorstroming op gang te brengen (bijvoorbeeld verhuispremie, koopkorting doorstromende huurders) zijn hierbij gedefinieerd en worden in 2012 verder uitgewerkt. Daarnaast hebben we ook vastgesteld dat we vooral nieuwbouw in het betaalbare huursegment moeten ontwikkelen, en slechts mondjesmaat in het niet-daeb segment. Wij hanteren ook in 2012 een terughoudend huurbeleid en blijven fors investeren in het verbeteren van de energieprestatie van onze bestaande voorraad. Dit laatste doen we niet alleen vanwege zorg over het milieu maar juist ook vanwege ons streven om de woonlasten van onze bewoners zoveel mogelijk te beperken Onze overige stakeholders Eén van de aanbevelingen uit het visitatierapport van 2010 is dat Mozaïek Wonen nog nadrukkelijker met haar stakeholders kan communiceren over gemaakte keuzes, gerealiseerde prestaties en de achtergronden daarvan. We nemen deze aanbeveling van de visitatiecommissie ter harte en actualiseren in 2012 onze werkwijze met betrekking tot onze omgang met onze stakeholders. Eén van de activiteiten is het versterken van de positie van de huurderskoepel o.a. door het organiseren van informatieve en consulterende themabijeenkomsten. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) beschouwde ons op basis van de financiële cijfers over 2010 wederom als kredietwaardig. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) beoordeelt

17 Jaarbericht Mozaïek Wonen Mozaïek Wonen met een continuïteitsoordeel A1. Dit houdt in dat het Fonds op basis van de ingediende prognosegegevens concludeert, dat de voorgenomen activiteiten in financieel opzicht passend zijn bij de vermogenspositie van Mozaïek Wonen. Ook onze solvabiliteit wordt als voldoende beoordeeld. Onze huurders waarderen hun woning met een 7,3 en de leefbaarheid in hun directe omgeving eveneens met een 7,3. Op onderdelen van zowel de woning als de leefbaarheid loopt de waardering echter terug. Dit geldt eveneens voor de waardering van onze dienstverlening, namelijk 6,8. Dit mede als gevolg van onrust binnen de werkorganisatie na gedwongen ontslagen in het kader van de reorganisatie en bezuinigingen op bedrijfslasten. Uiteraard trekken we ons dit aan. Het eind 2011 gehouden bewonersonderzoek biedt voldoende aanknopingspunten om in 2012 verder te werken aan het verhogen van de klanttevredenheid.

18 Jaarbericht Mozaïek Wonen 1.3. Belangrijkste doelstellingen en prestaties in 2011 van Mozaïek Wonen Onderstaand een overzicht van onze belangrijkste voorgenomen prestaties en gerealiseerde prestaties in 2011: Top-10 activiteiten bedrijfsplan 2011 Mozaïek Wonen 1 Voorgenomen De beoogde 15% reductie van de bedrijfskosten eind 2011 is gerealiseerd. Met daarbij ook een goed functionerend Woonservicepunt en een uitgeplaatst of afgeslankt Woningonderhoudsbedrijf. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) Dit is gerealiseerd. 2 Voorgenomen Een breed gedragen citymarketing voor Gouda. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) Momenteel is er nog geen sprake van een breed gedragen citymarketing voor Gouda. De mede door Mozaïek Wonen betaalde citymarketeer richt zich vooral op de Binnenstad van Gouda. De intentie om zich in te zetten voor het (gezamenlijk) beter organiseren van de communicatie over Gouda (inclusief visie en projecten) is bij alle partijen aanwezig, maar de samenwerking kan nog beter. 3 Voorgenomen Een overeenkomst met de gemeente en de bewoners over de gebiedsontwikkeling Korte Akkeren (incl. MFA). En een begin van de uitvoering daarvan: de gevels van de Turfsingel, sloop van de Erasmusstraat, sloop van de panden Prins Hendrikstraat bij de Ligthartschool en achter de Wachtelstraat. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) Besloten is om met de ondertekening van de gebiedsovereenkomst te wachten tot er een besluit ligt rond de MFA. Er is nu overstemming tussen de gemeente en Mozaïek Wonen over de gebiedsovereenkomst. De gevels Turfsingel zijn voorspoedig en met zeer goed resultaat aangepakt. De aangekochte panden aan de Erasmusstraat zijn inmiddels gesloopt en de tijdelijke inrichting is een feit. In december zijn de sloopwerkzaamheden van de panden naast de Jan Ligthartschool (Pizza Spidi-locatie) afgerond. De plannen met betrekking tot de tijdelijke parkeervoorziening en de planontwikkeling aan de achterzijde van de Wachtelstraat zijn door de gemeente goedgekeurd. Planning sloop panden achterzijde Wachtelstraat is in 2012 (vanwege RO-procedure). Verkoop van stukken grond aan Erasmusstraat en Koningin Wilhelminaweg wordt begin 2012 afgerond. 4 Voorgenomen Start bouw van Snoystraat/Westerkade en Rode Dorp en overeenkomst met de gemeenten over Olympiadeplein en Vromade. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) De bouw van de 36 huurappartementen aan de Westerkade/Snoystraat is op 9 februari 2011 gestart. Ook is gestart met de bouw van een deel koopwoningen. Mozaïek Wonen biedt achtervang voor 8 koopwoningen, zodat het project kan worden afgebouwd. De contractvorming rond de realisatie van 26 huurwoningen Rode Dorp is medio 2011 afgerond. Vanwege tegenvallende belangstelling voor de koopwoningen biedt Mozaïek Wonen achtervang voor de 41 koopwoningen zodat ook hier de bouw door kan lopen. De overeenkomst over het Olympiadeplein heeft wat vertraging opgelopen. Verwacht wordt, dat begin 2012 alsnog deze intentieovereenkomst kan worden getekend. Halverwege 2011 bleek dat er te weinig belangstelling was voor de afname van alle geplande commerciële - en zorgruimten in het project Vromade. Tegelijk werd duidelijk, dat MW niet langer de financiering en het afzetrisico van deze ruimten wil/kan dragen. Inmiddels wordt overlegd met een andere afnemer, opdat het plan toch door kan gaan. 5 Voorgenomen Een met partners gedragen woonlastenbeleid / armoedebeleid en een daarbij passend huurbeleid.

19 Jaarbericht Mozaïek Wonen Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) Het woonlastenonderzoek en de woonverkenning (op basis van WoOn 2009 en behoefteprognose) zijn afgerond. De vertaling in een opgave (m.b.t. omvang en samenstelling woningportefeuille) en de bijbehorende maatregelen (inzet op nieuwbouw, verkoop, huurbeleid) zijn vastgesteld. Armoedebeleid: Inmiddels is de gemeente Gouda gestart met Social Return en zijn de eerste jongeren en volwassenen tewerkgesteld in Gouda. In de verslagperiode heeft de besluitvorming plaatsgevonden en start in het 1 e kwartaal 2012 een pilot met de Van Ieperen groep. 6 Voorgenomen Een voldoende voortgang bij de milieu-investeringen, waarmee we onze woningen ten minste op C-niveau willen krijgen. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) In 2011 is in totaal 2 miljoen uitgegeven aan energiebesparende maatregelen in de bestaande voorraad. Respectievelijk 1978 (Gouda) en 113 (Bodegraven) woningen hebben hierdoor een energetische prestatie van gemiddeld c-niveau bereikt. Hiermee liggen we op schema met betrekking tot de voorgenomen voortgang. 7 Voorgenomen Een voldoende verkoop (zowel uit geoormerkt bezit -streven is 35 stuks- als bij nieuwbouwprojecten), belangrijk voor de financiering en voor de voortgang van de bouwplannen. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) In 2011 zijn 32 woningen uit de bestaande voorraad verkocht. Een stagnerende (verkoop)markt is hier debet aan. 8 Voorgenomen Door de crisis lopen de slaagkansen dramatisch terug. Alle reden dit kritisch te volgen en mogelijk maatregelen te nemen. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) Door een stagnerende woningmarkt, waardoor er minder aanbod is, blijven de slaagkansen onverminderd (te) laag. We hebben hierop onder meer gereageerd door het overeind houden van de voorgenomen bouwproductie. 9 Voorgenomen De grote onzekerheden dwingen ons tot een nog betere risicobeheersing / - management. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) Mozaïek Wonen heeft bedrijfsbreed de belangrijkste risico s geïnventariseerd. Monitoring via afdelings- en bedrijfsrapportages. 10 Voorgenomen Vanwege tegenvallende resultaten van de meting MTO eind 2010 wordt eind 2011 weer een MTO gehouden. In 2011 geven we verder inhoud aan coaching en competentiemanagement. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) Het MTO 2011 is voorbereid en afgestemd met Ondernemingsraad. Uitvoering begin Voorbereiding competentiemanagement eind 2011 voltooid. Implementatie Voorgenomen De minister heeft besloten de nieuwe EU-regelgeving per 1 januari 2011 in te voeren. De daartoe benodigde maatregelen dienen te worden geïmplementeerd. Gerealiseerd/Stand van zaken ( ) De maatregelen t.g.v. nieuwe EU-regelgeving (o.a. toewijzing conform ministeriele richtlijn minimaal 90% toewijzingen aan inkomens < ) zijn in de bedrijfsvoering van Mozaïek Wonen geïmplementeerd. Op sommige (zoals administratieve scheiding DAEB / niet-daeb segment) is voorgesorteerd, het wachten is op de concrete uitwerking via een Algemene Maatregel van Bestuur.

20 Jaarbericht Mozaïek Wonen 1.4. Financiën: het jaarresultaat 2011 We hebben 2011 afgesloten met een positief jaarresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening van Over 2010 boekte Mozaïek Wonen nog een positief jaarresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening van Het jaarresultaat van 2011 uit gewone bedrijfsuitoefening is lager in vergelijking tot 2010, voornamelijk als gevolg van extra planmatige onderhoudswerkzaamheden. Het uiteindelijke jaarresultaat over 2011, groot vloeit vooral voort uit de posten vennootschapsbelasting en de mutatie actuele waarde. In paragraaf 7.2 worden de verschillen nader verklaard. De volgende tabellen bevatten kerncijfers met betrekking tot financiële resultaten en positie. Tabel Financiële kerncijfers, na verwerking jaarresultaat (x 1.000) Bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Saldo Rentebaten Rentelasten Jaarresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Vennootschapsbelasting Resultaat deelnemingen Mutatie actuele waarde Jaarresultaat Tabel Financiële kengetallen Overige reserves Solvabiliteit (EV/TV) 39,53% 34,29% 33,75% Liquiditeit (current ratio) 0,33 0,53 0,76 Rentabiliteit eigen vermogen 21,39% 3,85% -2,85% Rentabiliteit totaal vermogen 3,76% 4,68% 1,77% Rentedekkingsratio 1,36 1,61 1,31 Gemiddelde vermogenskostenvoet 4,25% 4,49% 4,72%

21 Jaarbericht Mozaïek Wonen 2. Het bij voorrang passend huisvesten van de primaire doelgroep Strategisch doel: Mozaïek Wonen wil komen tot een grote bouwproductie, voldoende bereikbare voorraad en doorstroming. Inzet van middelen Doelstelling 2011 Resultaten Onze investeringen in nieuwbouw (t/m 2015): - Gouda: 69,8 milj. - Bodegraven: 59,7 milj. - Moordrecht: 10,6 Geraamde uitgaven in 2011: - Gouda: 11,4 milj. - Bodegraven: 9,6 milj. - Moordrecht 0 Geraamde uitgaven in 2011 ten laste van eigen vermogen: 4,3 milj. Huur: Gouda B graven M drecht - Oplevering nieuwbouw: Woningen in productie (A-proj.): Woningen in voorbereiding (B-proj.) Koop: - Oplevering nieuwbouw: Woningen in productie (A-status) Woningen in voorbereiding Sloop: Verkoop (bestaande voorraad): en 19 woongelegenheden Gedifferentieerd en gematigd huurbeleid. Streefhuren lager dan maximaal redelijk. In overleg met gemeenten Gouda en Bodegraven aanpassen woonruimteverdeling naar aanleiding van implementatie EC-regeling, Regeerakkoord en fusie Bodegraven/ Reeuwijk - Herzien huurbeleid ten gevolge van EU-dossier, herziening Woningwaarderingstelsel en resultaten woonlastenonderzoek - Monitoren slaagkansen - Geactualiseerde woonruimteverdeling Opgavediscussie gevoerd en afgerond en vertaald in maatregelen. Door een stagnerende markt blijven de slaagkansen laag. In overleg met gemeenten verschoven naar 2012 i.v.m. nieuwe woningen huisvestingswet Het bezit van Mozaïek Wonen In onderstaande tabel wordt aangegeven hoe de woningvoorraad van Mozaïek Wonen zich in 2011 heeft ontwikkeld. Tabel Samenstelling woningvoorraad naar huurprijs per 31 december 2010 en 2011 en ontwikkeling in 2011 (nettohuren) per aantal - % DAEB tot kwaliteitskortingsgrens <= 361, ,9% tot 1 e aftoppingsgrens > 361,66 - <= 517, ,8% tot 2 e aftoppingsgrens > <= ,9% tot huurtoeslaggrens > <= ,9% Niet-DAEB vrije sector > ,5% Totaal % Ontwikkeling: - aankoop - verkoop - sloop - nieuwbouw - overig - huurbeleid Huurgrenzen op basis van netto huur.

22 Jaarbericht Mozaïek Wonen per aantal - % ,1% ,6% 703 8,3% ,2% 240 2,8% % Woningtypen: - eengezins - meergezins Gouda - aantal - % Bodegraven - aantal - % Moordrecht - aantal - % ,6% % 10 37% ,1% ,2% 5 18,5% ,9% 161 9,8% 0 0% ,3% % 1 3,7% ,1% 16 1% 11 40,7% % % % Overig bezit Wooneenheden 84 Standplaatsen + woonwagens 11 garages / park.plaatsen/ bergingen 220 bedrijfsruimten / winkels 33 maatschappelijk vastgoed 37 Overig 8 Er hebben zich in 2011 geen grote verschuivingen voorgedaan in de samenstelling van onze voorraad. Omdat er iets meer woningen zijn bijgebouwd dan verkocht en gesloopt, is de voorraad per saldo licht toegenomen met 28 woningen. Het aandeel huurwoningen in de vrije sector is, hoewel door huurverhogingen en nieuwbouw iets toegenomen, nog steeds zeer gering (2,8%). Ook het segment middelduur (tussen aftoppingsgrens en liberalisatiegrens) is nog steeds klein (10,2%). De verdeling naar prijs van onze voorraad is in Gouda bijna gelijk aan die in Bodegraven. Verkoop vindt in alle prijssegmenten (behalve het goedkoopste segment) plaats. Sloop betreft vooral de allergoedkoopste woningen. En het is ons ook in 2011 weer gelukt om woningen toe te voegen in het betaalbare segment (< 652,52). Iets meer dan de helft van ons bezit bestaat uit meergezinswoningen. Dat aandeel is iets toegenomen omdat we vooral eengezinswoningen verkopen en appartementen toevoegen Nieuwbouw Samenvattend de resultaten Concreet: De projecten waar wij in samenwerking met een ontwikkelaar of aannemer koop- en huurwoningen ontwikkelen, dreigden niet te starten omdat de ontwikkelaar nog geen 70% van zijn koopwoningen verkocht had. Daarmee stagneerde ook de bouw van de huurwoningen. Mozaïek Wonen heeft daarom voor een aantal koopwoningprojecten een achtervangpositie ingenomen. Daardoor zijn de projecten vlot getrokken. De ontwikkelaar blijft zijn woningen verkopen. De eventueel niet verkochte woningen worden verhuurd en blijven geoormerkt voor verkoop. Dit betreft 41 woningen Parkwijk (voormalige Rode Dorp), 28 woningen van het Bolwerk, 8 koopwoningen aan de Westerkade / Snoystraat en 22 woningen Graafse Waard, Bodegraven. In de praktijk blijkt dit te werken; bij het project Westerkade/Snoystraat worden de koopwoningen alsnog verkocht, doordat kopers de zekerheid krijgen dat het project wordt gerealiseerd. In het bedrijfsplan 2011 beoogden we in woningen op te leveren, 597 woningen in productie te hebben en nog eens 252 woningen in voorbereiding. Concreet hebben we in 2011: Opgeleverd: 96 huurwoningen. Het betrof: 19 zorgappartementen met twee woonkamers en 18 huurwoningen in Weideveld in Bodegraven en 34 appartementen voor 55+ers met een lichte zorgindicatie aan de Thijsselaan in Gouda. Daarnaast zijn in huurwoningen in juni opgeleverd en 37 huurappartementen in de Graafse Waard in Bodegraven opgeleverd (in december opgeleverd, planning was maart 2012).

23 Jaarbericht Mozaïek Wonen In productie: 527 woningen, waarvan 439 huur en 88 koop Het verschil tussen beoogd (597) en gerealiseerd (527) is te verklaren door: 1. het project Vromade is in herontwikkeling genomen waardoor de fase van in productie naar in voorbereiding is geschoven (28 eenheden); 2. het project Olympiadeplein is eveneens in herontwikkeling verschoven van in productie naar in voorbereiding (59 eenheden); 3. het aantal woningen in enkele projecten is bijgesteld (bijvoorbeeld de Driestar: was 132 studentenwoningen en wordt nu 121); 4. het Bolwerk 2 is van in voorbereiding naar in productie verschoven (28 eenheden). In voorbereiding: 311 woningen waarvan 262 huur en 49 koop) Het verschil tussen beoogd (252) en gerealiseerd (310) is te verklaren door: 1. het project Vromade is verschoven van in productie naar in voorbereiding (28 eenheden); 2. het aantal woningen in project Olympiadeplein is met één eenheid naar beneden bijgesteld; 3. het Bolwerk 2 is van in voorbereiding naar in productie verschoven(28 eenheden). Onze financiële inzet ten behoeve van de nieuwbouwprojecten staat vermeld in de jaarrekening, paragraaf Daaruit blijkt, dat de voor de volgende in 2011 opgeleverde woningen, de stichtingskosten de verantwoordingsgrens van overstijgen. Projecten met stichtingskosten > appartementen voor 55+ met een lichte zorgindicatie aan de Thijsselaan in Gouda 6 huur EGW en 37 huurappartementen in de Graafse Waard in Bodegraven. Motivatie/bijdrage aan strategische doelstelling Mozaïek Wonen Mozaïek Wonen wil samen met partners komen tot voldoende en betaalbare zorg- en welzijnsproducenten en diensten. De doelgroepen van Mozaïek Wonen wonen in voor hen betaalbare (=< 652 huur) woningen, in gedifferentieerde woonmilieus en leefbare wijken. Met de oplevering van het project Thijsselaan wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het huisvesten van senioren met een lichte zorgindicatie in Gouda. Naast de hoge grond- en bouwprijzen, dragen de aanvullende investeringen om de woningen geschikt te maken voor senioren met een lichte zorgindicatie bij aan de hogere stichtingskosten. Bij het project Graafse Waard is in het kader van het streven naar leefbare wijken gekozen voor extra investeringen om te komen tot een gedifferentieerd woonmilieu. Deze extra kosten betreffen architectuur en afwerking van de woningen, maar ook de extra kosten voor de inrichting van het openbaar gebied dragen bij aan de overschrijding van de verantwoordingsgrens. Huisvesting van specifieke doelgroepen en het bevorderen van gedifferentieerde woonmilieus om de leefbaarheid te verbeteren, zijn belangrijke doelstellingen van Mozaïek Wonen en van het BBSH. Om toekomstbestendige woningen te bouwen voor specifieke doelgroepen en de leefbaarheid in kwetsbare wijken te verbeteren, blijken hogere stichtingskosten soms onvermijdelijk. In de hierna volgende tabel zijn al onze nieuwbouwplannen opgenomen en geordend naar fase, aantal woningen, segment, doelgroep, woningtype en (mogelijk) opleveringsjaar.