Groene berichten WAT STAAT ER OP HET SPEL? Zwijndrecht - Burcht. De gemeentelijke volksbevraging over Oosterweel: Nieuws van de Groen-fractie

Transcriptie

1 Groene berichten Zwijndrecht - Burcht Nieuws van de Groen-fractie Extra editie De gemeentelijke volksbevraging over Oosterweel: WAT STAAT ER OP HET SPEL? IN DEZE FOLDER Een stem voor Zwijndrecht - Burcht Waarom Oosterweel niet goed is voor Zwijndrecht mobiliteit en luchtkwaliteit 7 redenen om voor de Oosterweelverbinding te zijn Waarom Oosterweel niet goed is voor Zwijndrecht lawaai en ruimte Gemeentelijke volksbevraging en de rol van de Overkappingsintendant

2 VOORWOORD JA, JA EN NEE: EEN STEM VOOR ZWIJNDRECHT-BURCHT Hoe ver moet Zwijndrecht-Burcht gaan in zijn strijd voor een leefbare gemeente? Hebben wij als relatief kleine gemeenschap het recht om doeltreffende bescherming te vragen tegen gezondheidsschade en andere hinder door het steeds toenemend snelwegverkeer op ons grondgebied? Als het van Groen afhangt wel. Maar wat denk jij? De nv BAM heeft een bouwaanvraag ingediend voor de eerste fase van de Oosterweelwerken: infrastructuurwerken in Zwijndrecht-Burcht en Linkeroever. Van 15 oktober tot 13 december loopt hierover een openbaar onderzoek waarbij burgers opmerkingen en bezwaren mogen indienen over de geplande werken. Daarnaast moet onze gemeente een formeel advies uitbrengen. De Vlaamse Regering is niet verplicht dit advies te volgen. Legt ze het advies naast zich neer, dan moet ze haar beslissing wel goed verantwoorden wanneer zij de vergunning aflevert. De start van de werken is voorzien in de loop van volgend jaar. Het Oosterweelplan werd strategisch opgesplitst in twee bouwvergunningen: één voor het rondmaken van de ring via de nieuwe Scheldetunnel, en één voor de aanpassingswerken op grondgebied Zwijndrecht-Burcht en Linkeroever. Hoewel de impact van de Oosterweelverbinding op onze gemeente enorm zal zijn, gaat de bouwaanvraag dus enkel over de werken in Burcht-Zwijndrecht en Linkeroever. De Vlaamse overheid zet onze gemeente hierdoor enigszins buiten spel. Toch heeft ons gemeentebestuur de plicht te waken over onze levenskwaliteit door bij het Oosterweelproject garanties op vlak van gezondheid en leefbaarheid te eisen. Om deze eis kracht bij te zetten én om te weten waar de bevolking de lat legt, organiseert de gemeente een schriftelijke bevraging bij zijn bewoners. Het resultaat van deze bevraging zal centraal staan in het gemeentelijk advies. Groen Zwijndrecht volgt dit dossier al jaren van nabij op. Wij zijn ervan overtuigd dat de voorliggende plannen niet deugen: ze lossen de huidige verkeerschaos niet op, en onze bevolking zal blijven lijden onder lawaaihinder en nog meer luchtverontreiniging. In deze brochure leggen we aan de hand van feiten en cijfers uit waarom wij weinig heil zien in de Oosterweelverbinding. Als ze er dan toch komt, moet op z n minst de E17 tussen Burcht en Zwijndrecht ingrijpend worden gebufferd. Wij vragen dit al jaren, en een goede buffering kan volgens ons enkel door een vertunneling van de autostrade of door een bovengrondse overkapping van de bestaande infrastructuur. Dit laatste lijkt alvast een haalbare kaart, want dankzij de inzet van onze burgemeester en zijn medewerkers heeft de Antwerpse intendant voor de overkapping van de ring Zwijndrecht aan zijn studieopdracht toegevoegd. Samen met onze coalitiepartner CD&V en de andere partijen in de gemeenteraad denken wij dat de stem van de gemeente sterker is wanneer ze gedragen wordt door alle inwoners in welke richting deze stem ook gaat. Wij hopen dat Zwijndrecht-Burcht van zich laat horen... OPENBAAR ONDERZOEK Iedereen kan de bouwaanvraag en het milieueffectenrapport gaan inkijken in de Raadszaal van het OCMW (Dorp-Oost 45) alle werkdagen van 9-12u, op dinsdag ook van 17u30-19u en op woensdag ook van 14-16u. Je hebt de mogelijkheid om vóór 13 december 2016 je eigen opmerkingen en bezwaren op papier te zetten en in te dienen bij het college van burgemeester en schepenen van de gemeente Zwijndrecht, Binnenplein 1, 2070 Zwijndrecht.

3 IN T KORT In de huidige toestand is er tijdens de ochtend- en avondspits over een afstand van 2 km een verzadiging van meer dan 100% en over 2 km (ochtend) of 3 km (avond) een verzadiging tussen 80% en 100%. Na realisatie van de Oosterweelverbinding blijft dat zo. De ochtendspitsbelasting boven de 80% is zelfs nog een kilometer langer geworden. De verzadiging van de Kennedytunnel na Oosterweel wordt: ochtendspits richting Antwerpen % avondspits richting Gent % Vanaf 80% vertraagt het verkeer. Vanaf 100% staat het verkeer zo goed als stil. WAAROM OOSTERWEEL NIET GOED IS VOOR ZWIJNDRECHT deel 1 De aanpassingswerken op de linker Scheldeoever werden onderzocht in een officieel milieueffectenrapport. Dit rapport beoordeelt de impact van deze aanpassingswerken, maar het beschrijft ook welke effecten de Oosterweelverbinding in haar geheel heeft op onder meer het verkeer, de luchtkwaliteit en het lawaai. Deze effectbeschrijving gebeurt op basis van simulaties. We hebben het rapport doorgenomen en halen er enkele concrete vaststellingen uit (zie kaders). MEER VERKEER, NIET MINDER FILES Wat blijkt? Het verkeer zal vlotter verlopen door extra rijstroken, een nieuwe Scheldetunnel, lokale parallelwegen en het wegwerken en bundelen van de linkse opritten. Maar die winst wordt meteen weer ingenomen door nieuw verkeer. Na de werken moet de Kennedytunnel tijdens de spits nog steeds meer verkeer slikken dan hij aankan. De files blijven. Het aantal filekilometers stijgt zelfs licht ten opzichte van vandaag. Bovendien stijgt het aandeel autogebruik met 1 à 1.5% ten koste van het gebruik van het openbaar vervoer. Dit is een stap in de verkeerde richting. Op de E17, ter hoogte van Zwijndrecht en Burcht (tussen afrit Kruibeke en afrit Linkeroever), zal er meer verkeer rijden. Daar bovenop komt het verkeer op de parallelwegen. Het aantal personen blootgesteld aan NO 2 -concentraties boven de kritieke norm van 32 µg/m3 stijgt in Burcht van 21 naar 29%. De toenemende blootstelling aan NO 2 -concentraties is uitgesproken negatief voor Zwijndrecht-centrum-Oost, Vliet, Krabbenhoek, Burcht-dorp, t Hoeksken, Boskouter, Neuzenberg en Heidam. NEGATIEVE GEZONDHEIDSEFFECTEN DOOR LUCHTVERONTREINIGING Stikstofdioxide (NO 2 ) beschadigt de luchtwegen en wordt tevens geziens als een belangrijke indicator van luchtvervuiling door verkeer in het algemeen. Hoe meer NO 2, hoe ongezonder de lucht. Uit het rapport blijkt dat heel wat inwoners zullen worden blootgesteld aan hogere concentraties NO 2. Hun gezondheid zal lijden onder de verkeerstoename. In Zwijndrecht verhoogt ook de blootstelling aan fijn stof net op die plaatsen waar veel mensen wonen. Fijn stof dringt diep in de longen door en kan ook heel wat gezondheidsleed veroorzaken. (verder op p.7) Vandaag rijden er op de E17 tussen Burcht en Zwijndrecht, tijdens de spits, in elke richting gemiddeld personenwagenequivalenten (pae) per uur. Dat worden er na de werken Op de E34 stijgt het gemiddeld aantal pae s per rijrichting tijdens de spits van 2350 vandaag tot 3882 na de bouw van de Oosterweelverbinding. Een vrachtwagen telt voor 2,5 pae, een personenwagen is 1 pae. Foto: Brug over de Pastoor Coplaan. Dit vertrouwde beeld zal niet verdwijnen.

4 7 redenen om vòòr de Oosterweelverbinding te zijn. Of toch niet? Na jaren stilstand is het eindelijk zo ver: volgend jaar starten de werken aan de Oosterweelverbinding. #1 Weldra zijn de files in en rond Antwerpen verleden tijd. Eerst zijn de aanpassingswerken op Linkeroever en in Zwijndrecht aan de beurt (bouwvergunning 1), vervolgens wordt de Antwerpse ring gesloten via een nieuwe tunnel onder de Schelde (bouwvergunning 2). Over de Oosterweel-werken op grondgebied Zwijndrecht bestaat weinig discussie. De meeste mensen zijn #2 ervan overtuigd dat ze moeten worden uitgevoerd. Er komt een lokale ringweg naast de autostrade, van aan de Pastoor Coplaan helemaal rond Zwijndrecht tot aan Waaslandhaven-Oost (E34). Deze ringweg (ook wel parallelweg ) takt aan op de autostrade via 3 knooppunten: van en naar Gent (bestaande op- en afrit Pastoor Coplaan), van en naar Antwerpen (aan Gazet van Antwerpen), en van en naar Brugge en Antwerpen (E34, Waaslandhaven-Oost). Zwijndrecht-Burchtenaren begeven zich naar de parallelweg via de Blancefloerlaan of via de Pastoor #3 #4 Coplaan. Hierdoor krijgt Zwijndrecht een vlotte verkeersafwikkeling en minder sluipverkeer. De verkeersknopen worden logischer en compacter. De linker invoegstroken voor de Kennedytunnel worden vervangen door rechter invoegstroken en bruggen over de snelweg, waardoor in- en uitvoegen vlotter #5 en veiliger wordt. Op t Zand (grens Zwijndrecht-Linkeroever, kruising Blancefloerlaan en nieuwe ringweg) komt een parkeergebouw voor 1500 wagens, waar men kan overstappen op het openbaar vervoer. Dit parkeergebouw #6 is enkel bereikbaar langs de nieuwe ringweg, waardoor de hinder voor Zwijndrecht beperkt blijft. Langs de E34 komen aarden bermen, en langs de E17 komen glazen geluidspanelen. Het lawaai in Zwijn#7 drecht-burcht zal afnemen. Een kap over de E17 is dus eigenlijk niet nodig.

5 Dit is een hardnekkig misverstand. De nieuwe Scheldetunnel biedt uiteraard een alternatief bij ongevallen, maar de structurele files zoals we ze vandaag kennen, verdwijnen helemaal niet. De Kennedytunnel blijft opgestopt en ook de nieuwe Oosterweeltunnel loopt vast. Op de ring zien we nauwelijks verbetering. Zie p. 3 Door de opsplitsing van het project in twee bouwvergunningen heeft onze gemeente enkel nog adviesrecht voor de aanpassingswerken, en niet meer voor het hele dossier (de nieuwe Scheldetunnel en de verkeersstromen die deze met zich meebrengt). Dat neemt niet weg dat de impact voor ons enorm zal zijn. Bepaalde aanpassingen langs onze kant van de Schelde ( bouwvergunning 1 ) hebben op zich een belangrijke meerwaarde voor de leefbaarheid van onze gemeente, maar in combinatie met de Oosterweelverbinding ( bouwvergunning 2 ) gaan deze leefbaarheidsbaten gedeeltelijk teniet. In principe is dit een goed en logisch systeem. Heel wat maatregelen die onze gemeente nu moet nemen om straten veilig en leefbaar te maken, noodgedwongen maar soms ten koste van het rijcomfort van onze eigen bewoners, kunnen misschien gewoon terug verdwijnen wanneer het sluipverkeer vlot kan worden gedraineerd naar deze ringweg. Dit klopt helaas niet. Er bestaat geen enkele aanwijzing dat er minder sluipverkeer zal zijn. Volgens de mobiliteitsstudie neemt de druk op ons onderliggend wegennet (d.w.z. binnen de woonkernen) zelfs verder toe. Alles hangt natuurlijk samen: het verkeer op de E17 en E34 wordt een pak drukker (op de E34 gaat het bijna om een verdubbeling) ten gevolge van de ongebreidelde groei van auto- en vrachtverkeer de komende jaren, die door de Oosterweelverbinding en de uitbreiding van de havenactiviteiten op de linker Scheldeoever nog een flink duwtje in de rug krijgt. Hoe deze nieuwe parallelweg tijdens de spitsuren écht zal functioneren, laat zich dan ook raden: als vijfde rijstrook van de snelweg. Zie ook p. 3 Dit klopt: de nieuwe verkeersknopen zullen logischer en veilig zijn, met als gevolg minder ongevallen en dus minder incidentele opstoppingen. De inplanting van deze park & ride is niet ideaal. Aangezien hij voornamelijk de toevoer vanuit het Waasland moet bedienen, heeft onze gemeente gevraagd eerst de park & ride van Melsele tot haar volledige capaciteit uit te bouwen (daar is plaats voorzien voor een verdubbeling). Op deze vraag is niet ingegaan. Omdat er nog steeds terugslagfiles zullen staan op de E17, vrezen wij een toename van Waasland-verkeer op het onderliggend wegennet, via (de zijstraten van) de N70 en de Pastoor Coplaan. De cijfers in de verkeersstudie geven ons helaas gelijk. Bovendien is het nieuwe parkeergebouw eigenlijk wél bereikbaar via de Verbrandendijk. Even doorrijden tot aan Linkeroever en dan terugdraaien volstaat. Zal dit het sluipverkeer door Zwijndrecht ontmoedigen? De kans is klein. Voor woningen dicht bij de snelweg is er verbetering. Woon je verder dan 400 meter, dan zal je geen verschil merken. Bovendien zijn de geplande schermen langs de E17 gemaakt van glas. Dat is budgettair interessant en aangenaam voor de snelweggebruiker, maar naar buffering toe niet zo n interessante keuze. Zie p. 6 Een overkapping van een (boven- of ondergrondse) E17 zorgt daarentegen voor een algemene en sterke beperking van het lawaai voor de hele gemeente. Zie p. 7-8

6 WAAROM OOSTERWEEL NIET GOED IS VOOR ZWIJNDRECHT VERKEERSLAWAAI ZAL AFNEMEN, MAAR BLIJFT HOOG Langsheen de E17 worden geluidsschermen geplaatst en langs de E34 komen aarden wallen in combinatie met geluidsschermen. Dat is natuurlijk een goede zaak, en eigenlijk vinden we dat de Vlaamse Overheid hier al eerder had mogen ingrijpen. De geluidsdruk in onze gemeente is vandaag veel te hoog en zou zelfs nog wat toenemen mochten de Oosterweelplannen worden uitgevoerd zonder bijkomende maatregelen. Het milieueffectenrapport beschrijft het effect van de geplande schermen en bermen. De situatie vandaag wordt vergeleken met de situatie na de bouw van de Oosterweelverbinding aan de hand van vier categorieën: mensen die doorheen de dag hinder ondervinden, mensen die doorheen de dag ernstige hinder ondervinden, mensen die in hun slaap verstoord worden en mensen in hun slaap ernstig verstoord worden. deel 2 Uit de cijfers blijkt dat ook na uitvoering van de plannen met schermen en bermen te veel mensen gehinderd en in hun slaap verstoord blijven. Bovendien zetten de onderzoekers van het Oosterweelproject vraagtekens bij hun eigen simulaties. De percentages gehinderden en slaapverstoorden in de situatie met geluidschermen zijn volgens het rapport een onderschatting. In werkelijkheid kan het effect van schermen wel eens tegenvallen omdat de impact van windrichting en windsterkte bepalend is. Op de koop toe werd bij deze simulatie geen rekening gehouden met de materiaalkeuze. Volgens de bouwaanvraag gaat het om schermen in glas. Ze zijn dus weerkaatsend en niet absorberend. Een goede graadmeter voor lawaaivermindering is de afstand tussen je woning en de snelweg: dat gaat van een flinke reductie (tot -10 db) bij woningen op ca. 50 meter van de snelweg tot ongeveer -4 db bij woningen op ca. 250 meter. Wie verder dan 400 meter van de snelweg woont, zal doorgaans geen verschil merken. Schermen en wallen lossen dus maar een stukje op. Voor ons is dat niet genoeg. Vooral omdat er ook andere oplossingen mogelijk zijn, zoals de intunneling of een overkapping. Impact van de geluidsschermen tot 400m. E17 ALS BARRIÈRE De E17 is een hele zware structuur die dwars door onze gemeente snijdt. Ze zorgt ervoor dat het heel moeilijk is om veilige, aangename verbindingen tussen Zwijndrecht en Burcht te realiseren. De Oosterweelverbinding versterkt die barrière nog. Er komt een bijkomende brug naast de huidige brug over de Pastoor Coplaan. Zo n onderdoorgang is niet zo aangenaam voor wandelaars en fietsers. De gronden rondom de E17 zijn niet geschikt voor woningen, speelpleintjes, sportvoorzieningen, e.d. Burcht heeft daardoor nagenoeg geen vrije ruimte meer die geschikt is voor verdere ontwikkeling. De E17 beperkt zo de ontwikkelingsmogelijkheden voor Zwijndrecht en Burcht. In tijden dat grond en ruimte schaars wordt, vindt Groen dat de Oosterweelwerken moeten worden aangegrepen om ook de kwaliteit van de omgeving te herstellen of minstens te verbeteren. IN T KORT ZWIJNDRECHT referentiesituatie (cf. vandaag) met Oosterweelverbinding (+ schermen en bermen) BURCHT referentiesituatie (cf. vandaag) met Oosterweelverbinding (+schermen en bermen) gehinderden ernstig gehinderden slaapverstoorden ernstig slaapverstoorden 24,42 % 10,39 % 14,21 % 6,26 % 20,40 % 8,37 % 12,39 % 5,32 % 24,49 % 10,21 % 14,31 % 6,29 % 17,91 % 7,01 % 11,03 % 4,61 %

7 GEMEENTELIJKE VOLKSBEVRAGING Groen gaat voor Ja- Ja - Nee De Oosterweelverbinding zal de leefomgeving in onze gemeente ingrijpend bepalen voor de komende decennia. Daarom heeft de gemeenteraad over de partijgrenzen heen besloten dat de bevolking zich hierover moet kunnen uitspreken. De Oosterweelverbinding is de rechtstreekse aanleiding voor de volksbevraging, maar er speelt nog iets mee. In december 2015 heeft de Vlaamse regering een overkappingsintendant aangesteld om een overkapping van de Antwerpse Ring en andere leefbaarheidsmaatregelen te onderzoeken. Op nadrukkelijke vraag van het gemeentebestuur werd Zwijndrecht-Burcht opgenomen als één van de projectgebieden. Ondertussen zette de gemeente, in samenwerking met Natuurpunt WAL, een studiebureau aan het werk. Dit heeft geleid tot een plan met een ondergrondse E17 ter hoogte van Zwijndrecht en Burcht. Tegelijk wordt ook de Verbindingsweg naar de E34 verdiept zodat de natuurgebieden op Linkeroever en in Zwijndrecht met elkaar verbonden kunnen worden. Dit plan werd overgemaakt aan de intendant en de Vlaamse regering. De timing van de Oosterweelverbinding doorkruist dit proces. De bouwaanvraag voor de werken op Linkeroever en in Zwijndrecht werd ingediend zonder bijkomende leefbaarheidsprojecten. Het is volgens ons logisch dat deze projecten in de bouwaanvraag worden opgenomen en samen met de Oosterweelwerken uitgevoerd. Voor een ondergrondse E17 is dit zonder meer noodzakelijk, maar ook andere maatregelen, zoals een bovengrondse overkapping, kan men beter samen met de Oosterweelverbinding in de stijgers zetten. Toch ligt de bouwaanvraag voor de Oosterweelverbinding klaar. Eventuele leefbaarheidsprojecten zijn voor later. De volksbevraging gaat wél over dit geheel: de bouwaanvraag voor de Oosterweelverbinding die voorligt én de vraag hoever het gemeentebestuur moet gaan in haar streven naar een leefbare, gezonde gemeente.

8 INFO? stel je vraag aan Over kapp ings plan voor Zwij ndre chtburc k n Lin ht e eroe ver. Er worden drie vragen gesteld. De eerste en tweede vraag lijken op elkaar, maar toch is er een belangrijk verschil. De tweede vraag gaat over het overkappen van de E17, ongeacht hoe. De eerste vraag daarentegen gaat over een E17 die helemaal onder de grond verdwijnt tussen de woongebieden van Zwijndrecht en Burcht. De eerste vraag gaat over ons voorkeursscenario. De werken zouden moeten worden benut om de bestaande, slechte situatie grondig te saneren, zoals voorzien in het plan dat de gemeente en Natuurpunt WAL lieten tekenen. De E17 kan vanaf de Kennedytunnel laag gehouden worden tot voorbij onze woongebieden om daar aan te sluiten op de op- en afrit Kruibeke. Over die ondergrondse E17 wordt een vlakke kap gelegd. Met een dergelijke, ondergrondse en overkapte E17 verdwijnt de barrière tussen Zwijndrecht en Burcht én komt een heel stuk nieuwe ruimte vrij. De verbindingsweg kan op zijn beurt ook laag blijven liggen zodat de natuurgebieden daarrond ook veel gemakkelijker met elkaar kunnen worden verbonden. Het is een ingrijpend plan. Toch is dit de enige manier om onze gemeente naast minder lawaai en betere lucht ook nieuwe ruimte te bieden en om veilige en aangename verbindingen te maken tussen Zwijndrecht en Burcht en de natuurgebieden. Eenmaal de Oosterweelwerken voorbij zijn zal het de komende decennia waarschijnlijk niet meer mogelijk zijn om de E17 fundamenteel aan te pakken. Het zou goed zijn dat het gemeentebestuur wordt ondersteund om daarvoor te blijven ijveren met een overtuigde In de tweede vraag wordt enkel in een overkapping van de E17 voorzien. Het is mogelijk om een kap te plaatsen over de E17 zoals we die vandaag kennen. Het talud en de brug over de Pastoor Coplaan blijven dan wat ze zijn, maar worden volledig afgeschermd. Er bestaan systemen die dit mogelijk maken. Dat heeft als voordeel dat het verkeerslawaai en de luchtvervuiling worden ingekapseld. Het lawaai in onze woongebieden zal sterk afnemen en de luchtkwaliteit verbetert. De overkapte E17 zal echter een sterke ruimtelijke barrière blijven tussen Zwijndrecht en Burcht. Stel dat de Oosterweelwerken worden uitgevoerd zoals voorzien, dan kan het gemeentebestuur op basis hiervan toch blijven ijveren voor een overkapping van de E17. Voor dit scenario genieten we steun van de intendant voor de overkapping van de Antwerpse ring. Wij bevelen dan ook aan om hierop te antwoorden met De derde vraag gaat, meer algemeen, over de Oosterweelplannen zoals ze nu voorliggen. Houdt men voldoende rekening met de leefbaarheid van Zwijndrecht en Burcht? Met leefbaarheid bedoelen we alle mogelijke aspecten die een impact hebben op de kwaliteit van de woonomgeving: lawaai, luchtkwaliteit, verkeersveiligheid, lokale mobiliteit, ruimte, visuele kwaliteiten, enz. De uitvoering van een Oosterweelproject dat zijn eigen verkeersdoelstelling niet haalt vinden we bijzonder jammer (zie p. 6). Die strijd ligt helaas achter ons. Maar dat het plan ook nog eens onze bevolking onvoldoende beschermt tegen de negatieve gevolgen ervan, daarmee kunnen wij het niet eens zijn. Op de derde vraag antwoorden wij daarom Verantwoordelijke uitgever: Knut De Swert, Constant Van Goeystraat 8, 2070 Zwijndrecht DRIE VRAGEN