Inhoudelijke overwegingen; exploitatie MZI's; Voordelta

Transcriptie

1 Inhoudelijke overwegingen; exploitatie MZI's; Voordelta Cascadeplein AD Groningen Postbus RM Groningen T F Bijlage nummer 1 Horend bij Vergunning Nb-wet 1998 Contactpersoon DE AANVRAAG Viskwekerij Neeltje Jans verzoekt om een vergunning op grond van de Natuurbeschermings-wet 1998 (hierna: Nb-wet 1998) voor het exploiteren van mosselzaadinvang-installaties (hierna: MZI) in het Natura 2000-gebied Voordelta. Constructie De aanvrager maakt gebruik van één van de volgende typen MZI-systemen: Systemen die drijven (off bodemconstructies) met als drijflichamen gespannen lijnen (long lines), buizen, vlotten, dobbers of boeien waaraan touwen of netten zijn bevestigd; de drijvende constructies zijn via lijnen met ankers of betonnen blokken verbonden met de bodem; Systemen die met de bodem verbonden zijn: palen met horizontale touwen of netten; Systemen die met de bodem verbonden zijn: kooiconstructies met (horizontaal of verticaal gespannen) touwen of netten, die op de bodem zijn geplaatst. Locaties en ruimtebeslag Het gaat 3,8 hectare op de locatie Brouwershavense Gat 03. De installatie bevindt zich binnen de volgende coördinaten: NB OL Wettelijk kader In relatie tot de betrokken natuurmonumenten zijn relevant de artikelen 60, 10a (lid 1 en 3) en artikel 15a (lid 2) van de Nb-wet Pagina 1 van 10

2 Natura 2000-gebied In relatie tot het betrokken Natura 2000-gebied is in deze relevant de artikelen 19d (lid 1), 19 e, 19ia en het artikel 19f (lid 1) van de Nb-wet De exacte wetsteksten zijn te raadplegen op onder wet- en regelgeving. Beleid Nota Ruimte In zijn algemeenheid is het ruimtelijk beleid voor de VHR-, Nbwet- en EHSgebieden gericht op het behoud, herstel en de ontwikkeling van de wezenlijke kenmerken en waarden van een gebied. De wezenlijke kenmerken en waarden zijn de actuele en potentiële waarden, gebaseerd op de natuurdoelen voor het gebied. Het gaat daarbij om: de bij het gebied behorende natuurdoelen en -kwaliteit, geomorfologische en aardkundige waarden en processen, de waterhuishouding, de kwaliteit van de bodem, water en lucht, rust, stilte, donkerte en openheid, de landschapsstructuur en de belevingswaarde. De bescherming van de wezenlijke kenmerken en waarden vindt plaats door toepassing van een specifiek afwegingskader, het zogenaamd «nee, tenzij»- regime. Beleidsbesluit Schelpdiervisserij Bij besluit van 1 oktober 2004 is het Beleidsbesluit Schelpdiervisserij : Ruimte voor een zilte oogst vastgesteld. In dit beleidsbesluit is m.b.t. MZI s het volgende bepaald: [..] Alternatieve mosselzaadbronnen kunnen leiden tot een verdere reductie van de vrije mosselzaadvisserij (planet) met behoud van een economisch rendabele visserijtak. Alternatieve bronnen voor mosselzaad kunnen een belangrijke aanvulling vormen op het soms schaarse mosselzaad en bijdragen aan meer continuïteit in de aanvoer. Welke mogelijkheden deze alternatieve bronnen daadwerkelijk bieden kan slechts blijken uit de ontwikkelingen in de praktijk. In het kader van het Innovatieplatform Aquacultuur is reeds een aantal aanvragen voor experimenten gedaan. Voor de aangevraagde experimenten, die kunnen voorzien in nog niet onderzochte lacunes in kennis wil het kabinet ruimte bieden. De experimenten moeten de potenties van de MZI s duidelijk maken en de ecologische en landschappelijke effecten in beeld brengen. Op basis van de uitkomst van het onderzoek zal het kabinet in 2007 besluiten of en onder welke voorwaarden in de Nederlandse kustwateren en/of de Noordzee ruimte gereserveerd kan worden voor commerciële toepassing van MZI s. Als in 2008 blijkt dat deze vorm van mosselzaadwinning succesvol is dan zal de mosselsector een streefwaarde voor de productie van mosselzaad voor het jaar 2010 worden opgelegd. Het uiteindelijke doel is om de mosselsector minder afhankelijk te maken van de natuurlijke dynamiek en om de vrije mosselzaadvisserij in het waddensysteem terug te dringen. [..] [..] Bij plaatsing van MZI s en mosselhangcultures komen andere dan bestandsbelangen (garnalenvisserij, natuur, scheepvaart en landschappelijk schoon) in het geding. Voor deze activiteiten dient een helder afwegingskader te worden ontwikkeld. Daarbij wordt met name gedacht aan landschappelijke en ruimtelijke inpassing. Een goede landschappelijke inpassing moet worden gerealiseerd, ook bij bestaande locaties.[..] Pagina 2 van 10

3 Beleidsnota Beleid Mosselzaadinvanginstallaties periode 2010 t/m 2013 Het beleid ten aanzien van MZI s voor de periode 2010 t/m 2013 is verwoord in deze beleidsnota die de randvoorwaarden voor de inzet van MZI s voor de komende jaren geeft. Het beleid, en met name de locatiekeuze voor MZI s, is voorbereid in overleg met vele belanghebbenden, zoals de visserij- en recreatiesector, natuurorganisaties en bestuurders in de regio s. Het formuleert de randvoorwaarden voor MZI s in de Waddenzee, Oosterschelde en Voordelta, teneinde de inzet voor MZI s als alternatief voor bodemvisserij mogelijk te maken. De belangrijkste onderdelen van dit beleid zijn: De aanwijzing van locaties voor MZI s De wijze waarop de inzet van MZI s rekening moet houden met de ecologische draagkracht De inpassing van MZI s: veiligheid en landschap Uitvoeringsaspecten en vergunningverlening Onderzoek en monitoring Voorlichting en voorkomen van calamiteiten Beheerplan Voordelta In juli 2008 in het beheerplan Voordelta vastgesteld. Het doel van het beheerplan is het in stand houden van de beschermde natuur in de Voordelta, het compenseren van verlies aan beschermde natuur bij aanleg van de Maasvlakte 2 en binnen deze natuurbescherming ruimte bieden voor recreatie, visserij en andere activiteiten. In het beheerplan wordt aangegeven dat voor MZI s een beleidsbesluit in voorbereiding is. Het beheerplan verwijst voor de voorwaarden voor de plaatsing van MZI s naar dit beleidsbesluit. De algemene lijn voor de Voordelta is dat MZI s in de gehele Voordelta, maar buiten de rustgebieden, in beginsel is toegestaan. Wel geeft het beheerplan aan dat voor de plaatsing van MZI s in de Voordelta een Nb-wetvergunningprocedure doorlopen moet worden. VERGUNNINGPLICHT De aangevraagde activiteiten vinden plaats in of nabij het Natura 2000-gebied Voordelta. Ik stel vast dat de aangevraagde activiteiten mogelijk de natuurlijke waarden en kenmerken van het bovengenoemde beschermde Natura 2000-gebied kan aantasten. Om die reden ben ik van mening dat de voorgenomen activiteiten vergunningplichtig zijn onder de Nb-wet BESCHERMDE NATUURWAARDEN Beheerplan In dit geval kan vastgesteld worden dat ten aanzien van de voorgenomen activiteit, op het moment van besluitvorming, geen beletsel voortvloeit uit enig beheerplan op basis van de Nb-wet Geen beheerproject De voorgenomen activiteit vormt een project dat geen direct verband heeft Pagina 3 van 10

4 met of nodig is voor het beheer van de betrokken Natura 2000-gebieden. De voorgenomen activiteit is voorts niet eerder in de voorliggende opzet en omvang beoordeeld in het kader van de Nb-wet Mogelijk significante gevolgen Op grond van artikel 19f, lid 1, van de Nb-wet 1998 in combinatie met artikel 19g, lid 1, van de Nb-wet 1998 dient een passende beoordeling aangeleverd te worden door de initiatiefnemer. Het Europese Hof van Justitie heeft in haar uitspraak van 7 september 2004 aangegeven dat een passende beoordeling slechts dan achterwege kan worden gelaten indien op grond van objectieve gegevens kan worden uitgesloten dat uitvoering van de werkzaamheden afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor dat gebied. In dit geval kunnen dergelijke gevolgen niet bij voorbaat uitgesloten worden. Ik concludeer dat een passende beoordeling vereist is. U heeft een dergelijke passende beoordeling bij uw aanvraag gevoegd. In het onderstaande volgt mijn beoordeling van uw effectenanalyse en conclusies. De diverse beschermde waarden van het betrokken Natura 2000-gebied Voordelta staan vermeld op ( Onderwerpen > Natuur > Natura 2000 ). Selectie van relevante natuurwaarden In relatie tot het betrokken Natura 2000-gebied blijkt uit de bij de aanvraag aangeleverde documentatie dat op de volgende habitattypen en -soorten mogelijk effecten kunnen optreden: slik- en zandplaten, Grijze zeehond, Gewone zeehond, Zeeprik, Rivierprik, Fint en Elft. Voor wat de beschermde vogelsoorten van dit gebied betreft, zijn in de passende beoordeling de navolgende vogelsoorten in dat kader geselecteerd: Kuifduiker, Fuut en Roodkeelduiker. Met betrekking tot de in de passende beoordeling geselecteerde beschermde habitattypen en -soorten, merk ik deze als volledig en juist aan. PASSENDE BEOORDELING Ecologie Habitattypen en -soorten H1110B Permanent overstroomde zandbanken (Noordzeekustzone) De Voordelta bestaat voornamelijk uit permanent overstroomde zandbanken, Noordzeekustzone (H1110B) en vormt daarmee een van de belangrijkste gebieden voor dit habitattype in ons land. De Voordelta is op zich een dynamisch gebied in open verbinding met de Noordzee. De voorgenomen MZI-locatie, Schaar van Renesse, ligt in de (voormalige) monding van de Grevelingen. Hier zijn de stroomsnelheden en het debiet sterk afgenomen sinds de bouw van de Brouwersdam, waardoor de geulen langzaam dichtslibben. De hier geplande MZI kan sedimentatie opleveren, maar die is gering ten opzichte van de reeds bestaande sedimentatie. De omgeving is dusdanig groot dat er van verdunning sprake zal zijn, waardoor geen significante effecten op deze locatie worden verwacht (Jongbloed et al. (2009). Pagina 4 van 10

5 H1364 Grijze zeehond en H1365 Gewone zeehond Zeehonden kunnen verstrikt raken in netten en touwen die zich in de waterkolom bevinden. MZI-systemen zijn daarom een potentieel gevaar voor zeehonden. Het gebruik van afdichting om te voorkomen dat zeezoogdieren zich binnen MZIconstructies kunnen begeven, is verplicht in combinatie met de plicht om eventuele slachtoffers onder zeehonden te melden. De aanwezigheid van MZIsystemen heeft vooralsnog geen observaties van negatieve effecten voor zeehonden opgeleverd. In de passende beoordeling is in beeld gebracht waar MZI-locaties en percelen zich bevinden in relatie tot verblijfplaatsen van zeehonden. De MZI-locatie Schaar van Renesse in de Voordelta ligt op voldoende afstand (meer dan meter) van de zeehondenrustgebieden Bollen van de Ooster en Verklikkersplaat. Bij plaatsing van de MZI op bovengenoemde locatie zijn derhalve slechts geringe effecten op zeehonden mogelijk. Een significant effect op de instandhoudingsdoel-stellingen van de gewone en grijze zeehondenpopulaties in de Voordelta wordt door IMARES, dan ook niet verwacht. H1095 Zeeprik en H1099 Rivierprik De vorm van beide vissoorten (geen uitsteeksels, geen kieuwen) maakt het onwaarschijnlijk dat zij door MZI-netten kan worden ingevangen. H1103 Fint en H1102 Elft Voor de Fint en Elft is het wel mogelijk dat deze ingevangen kunnen worden. Gezien de maaswijdte van de netten, de dikte van de touwen, het feit dat er geen meldingen bekend zijn van ingevangen vis en het relatief geringe areaal dat voor MZI s wordt gereserveerd, wordt dit echter onwaarschijnlijk geacht. Vogels Kuifduiker De Voordelta is voor de Kuifduiker het belangrijkste gebied na de Grevelingen en de Oosterschelde. De aantallen in de Voordelta zijn van nationale betekenis. De Kuifduiker is matig gevoelig voor verstoring, met name verstoring door recreatievaart. De soort wordt van oktober t/m maart waargenomen, met als piekmaand februari. De voorgenomen MZI-locatie in de Voordelta ligt in een gebied waar in de wintermaanden relatief hoge dichtheden aanwezig zijn. Vanwege de omvang van het foerageergebied, de beperkte overlap met de aanwezigheid van MZI s, de keuze van het voedsel en de in het gebied aanwezige dynamiek, veroorzaakt door wind en stroming, worden voor deze soort geen effecten verwacht van veranderingen in draagkracht en depositie. Vaarbewegingen kunnen in relatief rustig gebied rond de voorgenomen MZI een verstorend effect op individuele vogels hebben, maar dit effect is volgens IMARES niet significant. Fuut De Fuut komt het gehele jaar verspreid langs de kusten van de Voordelta voor met lage aantallen in maart-mei en een piek in oktober. De Fuut is matig gevoelig voor verstoringen. Vanwege de dynamiek van de foerageergebieden, de keuze van het voedsel en de in de gebieden aanwezige dynamiek, veroorzaakt door wind Pagina 5 van 10

6 en stroming, verwacht IMARES voor deze soort geen effecten van veranderingen in draagkracht en depositie. Roodkeelduiker De grootste aantallen roodkeelduikers zijn in de Voordelta aanwezig in de periode oktober-april, met een piek in februari. De aanwezigheid van roodkeelduikers overlapt in maart/april met de periode waarin werkzaamheden rond MZI s worden uitgevoerd op de locatie Schaar van Renesse. Vanwege de grote mate van verstoringgevoeligheid van deze soort, een MZI-locatie midden in het concentratiegebied en het feit dat een groot deel van de scheepvaartbewegingen door het concentratiegebied van roodkeelduikers voert, kunnen significant negatieve effecten voor de roodkeelduiker, in geval van een volledig gebruik van deze locatie (60 ha), niet met zekerheid worden uitgesloten. Echter bij een beperkt MZI areaal van 12 ha wordt het effect op de instandhoudingdoelstelling (behoud van de huidige situatie) als niet significant ingeschat. In verband met een eventuele opschaling na 2013 worden de effecten van de activiteit op de Roodkeelduiker gemonitord. Geluid als gevolg van het plaatsen en verwijderen van paalankers Voor het verankeren van MZI s wordt gebruik gemaakt van paalankers op de daarvoor geschikte en door het ministerie van I&M vergunde locaties. De palen staan in de ondergrond en de MZI s worden eraan bevestigd. De palen worden bij de start van het seizoen in maart de bodem ingetrild tot een diepte van 7 meter en aan het eind van het seizoen (oktober) weer verwijderd. Het in- en uittrillen veroorzaakt geluid dat nadelig kan zijn voor het gehoor van zeehonden. Er is in 2011 een serie metingen uitgevoerd naar de sterkte en verspreiding van het geluid boven en onder water op de locatie Vogelzand in de Waddenzee. Deze locatie is gekozen omdat werd verwacht dat de bodem hier vrij hard zou zijn en zodoende een worst case situatie (veel geluid) betreft. Tijdens het in- en uittrillen van MZI-palen is op afstanden van meter het geluidsniveau onder water gemeten. Deze gegevens zijn omgerekend naar de zg. cumulatieve SEL (Sound Equivalent Level) waard, waarmee de metingen kunnen worden gerelateerd aan gegevens uit de literatuur over de gehoorgevoeligheid van bruinvissen en zeehonden. Het gaat dan om het optreden van blijvende gehoorschade (PTS) en tijdelijke effecten op het gehoor (TTS). De gemeten SEL-waarden liggen in alle gevallen ruim beneden de PTS (blijvende gehoorschade) grenswaarden. Het risico op blijvende gehoorschade bij zeehonden als gevolg van het in- of uittrillen van palen kan op grond hiervan als nihil worden beoordeeld. Uitgaande van de hoogst gemeten SEL-waarden per meetafstand beperkt het gebied met kans op tijdelijke gehoorschade (TTS) zich tot resp. 50 en 400 meter vanaf het in- en uittrillen van de palen. Er kan gesteld worden dat het intrillen van korte duur (gemiddeld 36 tot 50 sec.) is en geluidsniveaus met zich meebrengt die buiten een zone van 400 meter geen tijdelijke gehooreffecten zullen genereren. Gegeven de mobiliteit en actieradius van zeehonden is te verwachten dat de dieren deze zones gemakkelijk kunnen vermijden, waardoor mogelijke effecten zich niet voordoen. Uit de studie blijkt verder dat trilgeluid in de lucht tot Pagina 6 van 10

7 200 meter meetbaar was, op grotere afstand ( 400 meter) werd het geluid gemaskeerd door ruis van wind en meetschip. Indien zich wel effecten zouden voordoen, zal er bovendien snel herstel optreden van de tijdelijke gehoorschade (4 tot 48 minuten). IMARES verwacht daarom geen significante nadelige effecten op zeehonden als gevolg van het in- of uittrillen van de palen. Zwerfvuil Zeezoogdieren, vogels maar ook vissen en andere waterorganismen kunnen in zwerfafval verstrikt raken, of beschouwen zwerfafval ten onrechte als voedsel. Plastic in de magen kan tot een directe hongerdood leiden en indirect de lichaamsconditie doen afnemen die overlevingskansen of voortplantingssucces negatief beïnvloedt via de combinatie van mechanische effecten en uit plastic lekkende chemische vervuiling. Hoewel de huidige stand van kennis geen aanwijzingen oplevert voor significante negatieve effecten van macro-zwerfvuil van de huidige MZI s, doet IMARES de aanbeveling om het ontstaan van zwerfvuil zoveel als mogelijk te beperken; in het bijzonder ten aanzien van het materiaal waarop het mosselzaad zich moet vestigen en waarvan het wordt afgeborsteld of geschraapt. Daarbij geldt dat er nog geen gegevens zijn over de omvang van de microplastics verontreiniging, die zou kunnen ontstaan bij MZI-gebruik, en over de karakteristieken van het vrijkomend materiaal (vorm en materiaaleigenschappen, ook op langere termijn). Dergelijke emissies worden nader onderzocht voor verschillende MZI-typen. Landschap Er is sprake van enige aantasting van het landschappelijke beeld (bezien vanuit het natuurmonument) door de aanwezige markering, drijvers en paalankers. In het kader van de landschappelijke inpassing van MZI s heeft Dienst Landelijk Gebied (hierna: DLG) van het Ministerie EL&I in 2009 een rapportage opgesteld. Hierin is geconcludeerd dat de MZI-systemen in de huidige stand van hun ontwikkeling (nog) niet onderscheidend genoeg zijn om, landschappelijk gezien, onderbouwd voor het één te kiezen en het ander af te keuren. Voor de Voordelta geeft DLG in haar rapportage aan dat bezien vanuit de Nb-wet 1998 enkel het gebruik van een eenduidige kleurstelling uit de voorgeschreven reeks van grijstinten (RAL-nummers 7035 of 7045) landschappelijk vereist is. Dit is dan ook opgenomen in een voorschrift bij de gevraagde vergunning. Een grijze kleurstelling zal over het algemeen en in de diverse weersomstandigheden, namelijk tot een beperktere zichtbaarheid van de MZI-systemen leiden. DLG geeft in bovengenoemde rapportage aan dat het aan te bevelen is om in 2011 een evaluatie uit te voeren voor de landschappelijke inpassing van MZI s. Deze aanbeveling is meegenomen in het MZI-beleid. In 2011 is een begin gemaakt met deze evaluatie door DLG. DLG heeft een landschapsarchitect ingeschakeld en in het veld is getracht om tot een streefbeeld voor de toekomst te komen. Dit streefbeeld wordt in 2012 verwacht. Het landschappelijk beeld van het gebruik van het mzi-areaal in 2012 en 2013 en de bovenstaande beoordeling daarvan, is geldend voor die beide jaren. Voor Pagina 7 van 10

8 opvolgend gebruik ervan na 2013 zal mede beoordeeld worden op basis van de dan voorliggende evaluatiegegevens c.q. streefbeelden c.q. toetsingskader. Mede door de door mij voorgeschreven kleurstelling worden de weidsheid en het ongeschonden karakter van de betrokken natuurmonumenten niet zodanig aangetast, dat dit grond zou moeten zijn de vergunning te weigeren. CUMULATIE Op basis van artikel 19f van de Nb-wet 1998 dient bij de vergunningverlening voor projecten of plannen een beoordeling plaats te vinden van de cumulatieve effecten indien deze projecten of plannen, afzonderlijk of in combinatie met andere projecten of handelingen, significante gevolgen kunnen hebben voor het desbetreffende gebied. Ik heb hiervoor reeds geconcludeerd dat de uitvoering van de voorgenomen activiteiten zelfstandig beschouwd, niet kan leiden tot een verslechtering van de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in de betreffende Natura 2000-gebieden of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor de betreffende gebieden zijn aangewezen. Cumulatieve effecten van het gebruik van MZI s op de geselecteerde locaties kunnen zich voordoen door interactie tussen de locaties in een bepaald gebied voor de verschillende criteria (draagkracht, depositie en verstoring) en door interactie van MZI s met ander gebruik in de nabijheid van de locaties. Wat betreft cumulatie van effecten op verschillende locaties kan vastgesteld worden dat deze binnen de relevante gebieden zo ver uit elkaar liggen dat cumulatie niet zal optreden. Wat cumulatieve effecten op draagkracht betreft, is er uitgegaan van een beoordeling op het schaalniveau van de stroomgebieden. Effecten op dat niveau zijn als niet significant aangemerkt door IMARES. In de passende beoordeling is voor de verschillende visserijvormen en recreatie gekeken of deze activiteiten mogelijk een effect hebben op dezelfde aspecten als MZI s (draagkracht, depositie en verstoring). Het meest voorkomende cumulatieve effect is verstoring van vogels en zeehonden. De bijdrage van MZI-activiteiten aan deze verstoring is door IMARES als gering aangemerkt ten opzichte van bestaande activiteiten: significante effecten als gevolg van cumulatie worden dan ook niet verwacht. Daarnaast zijn er in de Voordelta drie andere activiteiten die mogelijk een effect kunnen hebben op depositie, namelijk onderhoud van de kustverdediging en andere waterkundige werken, zandsuppletie en baggeren. Echter de invloedsfeer van deze activiteiten overlapt niet met de MZI-invloedsfeer. Er vinden veel menselijke activiteiten plaats in het beschermde gebied, waarbij met name (rust)verstoring een veel voorkomend effect is. Aangezien de bijdrage door MZI-activiteiten lokaal groot kan zijn, maar gering ten opzichte van bestaande activiteiten, worden significante effecten als gevolg van cumulatie niet verwacht. Pagina 8 van 10

9 Ik concludeer dat binnen de aangeleverde passende beoordeling een volledige en juiste cumulatietoetsing is uitgevoerd. AFWEGINGSKADER NOTA RUIMTE Aangezien in dit geval het afwegingskader van de Nota Ruimte het afwegingskader van de Habitatrichtlijn volgt, is met het doorlopen van het afwegingskader, zoals opgenomen in de Nb-wet 1998, materieel aan de vereisten van het afwegingskader van de Nota Ruimte voldaan. BESPREKING INSPRAAK Naar aanleiding van deze aanvraag zijn, op grond van artikel 44, lid 3, van de Nbwet 1998, de provincie Zeeland, de gemeenten Noord-Beveland, Schouwen- Duiveland en Tholen in de gelegenheid gesteld over deze aanvraag hun zienswijze kenbaar te maken. Ingevolge artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht zijn Rijkswaterstaat Zeeland, Ministerie van Infrastructuur en Milieu Directie Noordzee, Stichting de Noordzee, Bestuurlijk Overleg Voordelta, De Zeeuwse Milieufederatie, Vogelbescherming Nederland, Faunabescherming, Vereniging voor Vaste Vistuigvissers en Natuurmonumenten Utrecht in de gelegenheid gesteld tot het geven van een zienswijze betreffende onderhavige aanvraag. Hierna volgt een weergave van de ontvangen zienswijzen. Daar waar opmerkingen en suggesties niet reeds aan de orde zijn geweest of niet binnen mijn inhoudelijke overwegingen reeds aan deze inspraak tegemoet is gekomen, volgt mijn reactie (cursief weergegeven). Gemeente Schouwen-Duiveland Daar de passende beoordeling aangeeft dat er geen significante effecten zijn te verwachten, is de gemeente Schouwen-Duiveland van mening dat de Nbwetvergunning verleend kan worden. Provincie Zeeland In de zienswijze geeft de provincie Zeeland aan de schelpdiersector een warm hart toe te dragen. Zij willen de sector graag op duurzame wijze behouden. De provincie ondersteunt dan ook van harte dat de sector innoveert om deze visserijvorm duurzaam te maken en negatieve effecten op beschermde en belangwekkende natuurwaarden zo beperkt mogelijk te laten zijn. De provincie heeft in principe dan ook geen bezwaar tegen het verlenen van de vergunning op grond van de Nb-wet Wel beveelt de provincie voor de exploitatie van de MZI s in de Oosterschelde en de Voordelta aan om de mitigerende maatregelen t.a.v. zwerfvuil en verstoring van vogels en zeehonden (zoals aangegeven op pag. 42 van de PB) te verwerken in de voorschriften van de vergunning. Met de in de onderhavige vergunning opgenomen voorschriften wordt naar mijn mening tegemoet gekomen aan de zienswijze van de provincie Zeeland. Pagina 9 van 10

10 Het verdient aanbeveling volgens de provincie, conform wat in de PB wordt geadviseerd, om de effecten op de Roodkeelduiker als gevolg van de MZIactiviteiten, goed te monitoren. De provincie acht deze monitoring van groot belang om de effecten nader te kwantificeren, waarmee mogelijk een verdere opschaling van het areaal MZI s in dit deel van de Voordelta (planning na 2013) vergunbaar wordt. De vogelaantallen worden in het MZI-onderzoek gemonitord in de periode voor en na plaatsen van de MZI s. Hiermee wordt naar mijn mening tegemoet gekomen aan de zienswijze van de provincie. De provincie beveelt eveneens aan de effecten van zwerfvuil en het vrijkomen van micro-plastics afkomstig van MZI s te monitoren. Voor 2012 staat onderzoek gepland naar het bepalen van effect van de aanwezigheid van MZI's in de westelijke Waddenzee en Oosterschelde op het ontstaan van zwerfvuil door schade en slijtage. Het doel is het bepalen van de hoeveelheid macrozwerfvuil afkomstig van MZI-activiteiten om een inschatting te kunnen maken van de omvang. Het onderzoek naar micro-plastics is recent (minder dan 5 jaar) gestart en in een verkennende fase. De overige aangeschreven partijen hebben niet binnen de gestelde termijn gereageerd. CONCLUSIE Ik ben van mening dat de gevraagde vergunning onder voorschriften kan worden verleend. Pagina 10 van 10