Jaarverslag Verpleegkundige Adviesraad

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011 Verpleegkundige Adviesraad

2 Jeroen Bosch Ziekenhuis Secretariaat VAR, locatie H Postbus ME s-hertogenbosch Telefoon Dit jaarverslag is ook te vinden op en op de pagina van de Verpleegkundige Adviesraad op JBZ-net

3 Inhoudsopgave Inleiding 3 Adviezen VAR in Uitgebrachte gevraagde adviezen Uitgebrachte ongevraagde adviezen Overige inspraak in ziekenhuisbeleid 9 - Visie op de verpleegkundige professional Overige activiteiten 9 Advisory Board International Ontbijtsessie unithoofden en Raad van Bestuur Werkveldconferentie de toekomst van de verpleegkundigen in een algemeen ziekenhuis Hervorming van de VAR Bijlage: Algemene informatie over de VAR Wat is de VAR? Organisatie en werkwijze VAR Bestuur VAR Beraad Taken van de VAR Vergaderingen Werk- en projectgroepen Afvaardiging in werkgroepen en commissies in het JBZ Afvaardiging in commissies buiten het JBZ Overleg Raad van Bestuur Overleg secretaris Raad van Bestuur Overleg met de Raad van Toezicht Overleg met clustermanagers Overleg overige medezeggenschapsorganen Scholing en training VAR-leden Samenstelling VAR in 2011 I I V

4 Inleiding Het begin van het jaar 2011 heeft de focus van alle medewerkers van het ziekenhuis in het teken gestaan van de inhuizing naar de nieuwbouwlocatie van het Jeroen Bosch ziekenhuis. Een prestatie en een geweldige ervaring om alle patiënten opgenomen in het ziekenhuis te verhuizen naar de nieuwbouwlocatie. Natuurlijk voor alle medewerkers bijzonder maar voor de verpleegkundigen die cruciaal waren bij de directe patiëntenzorg en diens vervoer van de ene naar de andere locatie een belevenis, die je waarschijnlijk niet meer zult beleven. Het besef kwam later eens te meer dat wij, de professionals met de ondersteunende diensten, gezamenlijk de patiëntenzorg in het Jeroen Bosch ziekenhuis in onverwachte, ongeplande en stressvolle situaties kunnen managen. We zetten patiëntveiligheid en patiëntgerichtheid op de eerste plaats in dergelijke situaties. Voor ons de uitdaging om dit te blijven toepassen in de alledaagse praktijk van de ziekenhuiszorg. Voor de Verpleegkundige Adviesraad 1 het jaar waarin Verpleegkundig Leiderschap in het JBZ een naam heeft gekregen en vertaald wordt in ziekenhuisbeleid. De eerste stappen door de RVE managers worden gezet ten aanzien van het onderscheiden van de MBO (niveau 4) en HBO (niveau 5) verpleegkundigen op de werkvloer in relatie tot de complexiteit, patiëntveiligheid, patiëntgerichtheid en productiviteit. Het is aan de verpleegkundig professional om daarin ook haar eigen rol en verantwoordelijkheid te gaan pakken. De VAR kende een eigen professionaliseringsslag: sinds 1 januari 2011 is het nieuwe VARbestuur een feit. Het secretariaat heeft in 2011 vorm gekregen door de komst van Ellen Nass, secretaresse en Ella Oostenbruggen, ambtelijk secretaris. Ella is tevens ambtelijk secretaris van de Vereniging Medische Staf. Met deze persoonlijke link naar de medische staf ziet de VAR een belangrijke strategische stap: het is een kans om als arts en verpleegkundige samen op te trekken in de kwaliteit van zorg. Kortom een bewogen jaar met een belofte voor de toekomst. Tamara Schalken - Brekelmans Voorzitter van de Verpleegkundige Adviesraad Florence Nightingale Verpleegkundige Adviesraad, vervolgens in dit jaarverslag VAR genoemd 2 De Florence Nightingale prijs 2011 wordt jaarlijks uitgereikt aan de meest patiëntvriendelijke medewerker van het JBZ, Tamara Schalken won de prijs, omdat zij een inspirerende verpleegkundige is die zich zowel op haar eigen afdeling als in de gehele organisatie met succes inzet voor het verbeteren van de verpleegkundige zorg. 3

5 Adviezen in 2011 De primaire taak van de VAR is het adviseren van de Raad van Bestuur over de totstandkoming en uitwerking van beleid met betrekking tot de verpleegkundige zorg. De VAR brengt gevraagde adviezen uit, maar doet ook ongevraagd beleidsvoorstellen aan de Raad van Bestuur. In 2011 heeft de VAR in totaal negen adviezen uitgebracht aan de Raad van Bestuur, waarvan twee ongevraagd. In het verslagjaar heeft de VAR alle adviesaanvragen in behandeling genomen. De VAR heeft ten aanzien van vier beleidsbeslisdocumenten een advies uitgebracht die ter informatie waren aangeboden. De VAR heeft ten behoeve van de beleidsnotitie Verpleegwetenschappelijk onderzoek een keer een bestuursbesluit ingediend. Hieronder volgen korte beschrijvingen van de adviezen die de VAR heeft uitgebracht. Alle adviezen zijn ook terug te vinden op de pagina van de VAR op JBZ-net. Uitgebrachte gevraagde adviezen Kwaliteitsindicatoren eigendom van het verpleegkundig domein Dit advies beoogt de verdere implementatie van kwaliteitsindicatoren in het verpleegkundig domein te bevorderen en wordt op verzoek van de Raad van Bestuur geschreven, voortvloeiend uit de beleidsadviezen van Visie op de verpleegkundig professional. De VAR adviseert, in samenwerking met een adviseur van CKO en een kwaliteitsmentor, de Raad van Bestuur ten eerste om binnen de gehele JBZ organisatie en planningsprocessen consequent de benaming Kwaliteitsindicator te gebruiken in plaats van Prestatie indicator. Op het niveau van Raad van Bestuur en RVE-management maar ook op RVE en Unitniveau moeten de Kwaliteitsindicatoren een vast agendapunt zijn tijdens de kwartaalgesprekken. In de jaarplannen vanaf 2012 van elke unit wordt aangegeven op welke wijze de JBZ- normen voor de verpleegkundige Kwaliteitsindicatoren worden behaald. Oorzaken van het niet behalen van de afgesproken doelen moeten worden geanalyseerd en verbeterplannen moeten worden opgezet. Binnen elke unit is vastgelegd/vastgesteld welke verpleegkundigen verantwoordelijk zijn voor sturing op, registratie en borging van de verschillende indicatoren. Eigenaarschap van de verpleegkundige Kwaliteitsindicatoren kan worden geborgd door onder andere de deskundigheid te verbeteren en de verpleegkundigen adequaat te faciliteren bij de registratie en administratie van de indicatoren. Vanaf de planningscyclus van 2012 worden in alle unit- en RVEjaarplannen ten aanzien verpleegkundige KI 3 vastgesteld, welke opleidingseisen zijn vereist. Het streven is dat minimaal 70% van de verpleegkundigen het Generiek Curriculum in 2012 met succes hebben afgerond. De uitkomsten kunnen voor de patiënten en bezoekers inzichtelijk worden gemaakt door middel van bijvoorbeeld een Kwaliteitsmuur zoals die inmiddels op verschillende (verpleeg)afdelingen aanwezig is. Hierbij kunnen verpleegkundigen in gesprek gaan met patiënten en bezoekers over de kwaliteit van zorg die op de unit wordt geleverd. CKO ontwikkelt in samenwerking met kwaliteitsmentoren en relevante verpleegkundig specialisten en verpleegkundige kartrekkers op de afdeling een meer geïntegreerde KI-checklist en zorgplannen/ 3 Kwaliteitsindicatoren 4

6 formulieren welke in de huidige papieren dossiers gebruikt kunnen worden en als input dienen voor de Kerngroep verpleegkundig deel in Alert. De VAR adviseert de Raad van Bestuur verder Alert de opdracht te geven om in samenwerking met de Werkgroep PI s 4 en de Kerngroep Verpleegkundig deel in Alert de KI zodanig in het EPD te integreren, dat gegevens efficiënt en doelmatig door verpleegkundigen kunnen worden ingevoerd en dat meetresultaten efficiënt uit het systeem kunnen worden geanalyseerd. Bij de uitrol van het Verpleegkundig deel in Alert is deze integratie gerealiseerd. De Raad van Bestuur neemt het advies van de VAR over om consequent de benaming kwaliteitsindicator te gebruiken en zal deze blijven monitoren. De Raad van Bestuur heeft het VAR advies overgenomen en wil hiermee een extra impuls geven aan de doorontwikkeling èn verankering van al deze initiatieven. Het is echter aan de RVE's om hieraan een goed vervolg te geven. Met name waar het bijvoorbeeld gaat om de wijze waarop de registratie van, sturing op kwaliteitsindicatoren en het bespreekbaar maken van uitkomsten op unitniveau vorm krijgt en geborgd wordt. In samenwerking met CKO en de kartrekkers van de verschillende kwaliteitsindicatoren is er een overzichtelijke checklist basiszorgindicatoren in het verpleegkundig dossier opgenomen ter ondersteuning van de zorgplannen, die nu als achtergrond/ basisinformatie wordt gebruikt. Beleidsnotitie Verpleegkundig wetenschappelijk onderzoek Eind 2010 is in samenwerking met de Jeroen Bosch Academie (JBA) de laatste hand gelegd aan de beleidsnotitie verpleegkundig onderzoek met afronding begin De VAR heeft hiervoor een bestuursbesluit aangevraagd bij de Raad van Bestuur. Deze beleidsnotitie beschrijft de opzet van verpleegkundig onderzoek in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Dit beleid dient nog verder tot uitvoering te worden gebracht. De VAR wil Evidence based werken zoveel mogelijk stimuleren. Verpleegkundig leiderschap is hiervoor de leidraad. Door verpleegkundig handelen waar mogelijk te baseren op de beste evidence wordt de kwaliteit van zorg bevorderd. Een cultuur van kritisch denken op het eigen handelen door verpleegkundigen, zal dit ondersteunen. De Raad van Bestuur moedigt het initiatief van de VAR aan en heeft ermee ingestemd om verpleegkundig wetenschappelijk onderzoek in het Jeroen Bosch ziekenhuis een impuls te geven en te verankeren in de organisatie; in samenwerking met de JBA wordt de beleidsnotitie in 2012 uitgevoerd. Verzoek accorderen pilot Service2care Op 12 april 2011 heeft de Verpleegkundige Adviesraad een adviesaanvraag van de Raad van Bestuur ontvangen met betrekking tot Pilot Service2care, een belangrijke stap op weg naar klantgerichtheid, verandervoorstel voor Verloskunde/Gynaecologie en Kindergeneeskunde. De VAR heeft positief geadviseerd ten aanzien van het voorstel tot het uitvoeren van de pilot Service2Care. De VAR heeft een aantal voorwaarden benoemd ten aanzien van de voorgenomen pilot en de vertaalbaarheid daarvan naar reguliere afdelingen. Tevens onderstreept de VAR met nadruk de kanttekeningen die de Raad van Bestuur heeft gemaakt ten aanzien van borging van de functionele relatie tussen verpleegkundigen en servicemedewerkers. 4 Prestatie-indicatoren 5

7 De eindverantwoordelijkheid ten aanzien van voeding ligt bij verpleegkundigen. De VAR wil graag betrokken zijn bij de evaluatie van deze pilot en een eventuele uitrol op verpleegafdelingen. De voorwaarden van de VAR uit het advies zijn opgenomen in de evaluatie van de pilot Sevice2care, de pilot is door de VAR intensief gevolgd, zo ook in Instemmingsverzoek Social Media De Raad van Bestuur vraagt in mei 2011 om een instemmingsverzoek voor het instellen van een gedragscode Social Media ten behoeve van alle medewerkers van JBZ en alle tot JBZ toegelaten (medisch) professionals. De VAR ondersteunt de gedragscode Social Media, en pleit om bewustwording binnen de organisatie te bevorderen. De gedragscode Social Media dient volgens de VAR op meerdere manieren eenduidig gecommuniceerd te worden, met het daarbij uitblijven van een belerende toon. De VAR stelt tevens voor de gedragscode Social Media op te nemen in het introductieprogramma voor nieuwe medewerkers. Om nieuwe maar ook huidige medewerkers bekend te maken met de gedragscode Social Media bestaat ook de mogelijkheid een module op te nemen in het JBZ-Leerplein. Advies RVE inrichtingsplan Op 28 februari 2011 ontving de VAR van de Raad van Bestuur ter informatie de adviesvraag (exclusief bijlagen) die de Ondernemingsraad was toegestuurd over de inrichtingsplannen van de RVE. De VAR heeft op verzoek alsnog de bijlagen ontvangen behorende bij de RVE-inrichtingsplannen, daar de VAR bij de RVE plannen betrokken is geweest bij de span of control van de unithoofden en er is afgeweken van de vooraf opgestelde kaders. In deze plannen wordt tevens de coördinerend verpleegkundige of regie-verpleegkundige geïntroduceerd. De invulling van deze functie heeft gevolgen voor de primaire patiëntenzorg op de verpleegafdeling en de kwaliteit van verpleegkundige zorg. De VAR adviseert een besluit te nemen over de invulling van de verpleegkundige functies zodat de verpleegkundige functies eenduidig kunnen worden ingevuld binnen alle RVE s. Door een wel overwogen opbouw van de verpleegkundige functies van niveau 4/5 beide als uitvoerend verpleegkundigen, waarbij kwaliteitszorg is belegd, met een passend functieprofiel en daarbij behorend salaris is het volgens de VAR mogelijk de span of control van de unithoofden te vergroten. De VAR is kritisch ten opzichte van het loslaten van de vastgestelde kaders span of control van het unithoofd. Het unithoofd moet zichtbaar en laagdrempelig zijn voor de verpleegkundigen. De VAR adviseert een eenduidige naamsvoering van functies binnen de organisatie. Door wisselende naamsvoering kan er verwarring van de functie en wildgroei ontstaan in functie door de veelheid aan namen. Dit advies is tijdens het reguliere overleg met de Raad van Bestuur besproken en heeft daarna nog geleid tot een gezamenlijk advies met de Ondernemingsraad. In 2012 krijgt eenduidige naamsvoering voor alle disciplines werkzaam in het ziekenhuis (waaronder de verpleegkundige functies) een vervolg. 6

8 Advies ten aanzien van invulling verpleegkundige functies De Verpleegkundige Adviesraad heeft samen met de Ondernemingsraad op 30 november 2011 een verzoek ingediend bij de Raad van Bestuur om de bestaande structuur in het primaire proces, betreffende de VECO-functie, niet te wijzigen voordat de nieuwe inrichting van het functiehuis is vastgesteld en besluitvorming hierover heeft plaats gevonden. Dit geldt ook voor de verpleegafdeling waar de coördinerend medewerker al is ingevoerd. Beide raden zijn van mening dat aan de volgende voorwaarden/opmerkingen, betreffende functieprofielen niveau 4 en niveau 5, moeten zijn voldaan: 1. Alle taken van de huidige VECO functie behoren elders belegd te zijn om de kwaliteit van de verpleegkundige zorg en de (kwaliteit)ontwikkeling te waarborgen. 2. Een duidelijk beschreven groeimodel, hoe te komen tot de nieuwe situatie, met een tijdspad van uitvoering. 3. De opbouw in aantal en functie, moet weloverwogen zijn en overeenkomen met de formatieafspraak zoals beschreven in de inrichtingsplannen/ jaarplannen. 4. De invulling van de functieprofielen niveau 4 en 5 behoren plaats te vinden volgens het sociaal plan. 5. Wij vragen om bijzondere aandacht voor de doorgroeimogelijkheden en het behouden van verpleegkundigen met het huidige niveau 5 die mogelijk niet geplaatst worden in het functieprofiel Bij de nieuwe functieprofielen behoren passende FWG-wegingen met bijbehorend salaris te zijn vastgesteld. De Raad van Bestuur heeft aangegeven aandacht te hebben voor het (implementatie) proces en de volgorde waarin de diverse stappen worden gezet. Het proces om te komen tot een andere kwalitatieve invulling van de formatie (verhouding niveau 4 en niveau 5 verpleegkundige) wordt ondersteund met een aantal ontwikkelingen om deze verandering ook kwalitatief te borgen. Verdere uitwerking hiervan volgt in de loop van 2012 en wordt gemonitord door de VAR. Verzoek instemming vaststelling protocol prenatale diagnostiek en zwangerschapsafbreking Op 30 september 2011 krijgt de VAR een instemmingsverzoek van een wijziging ten aanzien van het door de RvB goedgekeurd protocol prenatale diagnostiek en zwangerschapsafbreking (MCZ versie juni 2010, goedkeuring RvB september 2010). Het belangrijke verschil met deze wijziging is: dat bij vaststelling van het syndroom van Down er geen moreel beraad hoeft plaats te hebben. De toetsing van de zorgvuldigheidstoets zal wel achteraf plaatsvinden. Deze wijziging en aanvulling zoals omschreven door dhr. P. Verheij, voorzitter MCZ, bevestigt bij de VAR nogmaals hoe zorgvuldig de Multidisciplinaire Commissie Zwangerschapsafbreking (MCZ) handelt in deze dilemma s. De VAR stemt in met de vaststelling van bovengenoemde wijziging in het protocol. 7

9 Uitgebrachte ongevraagde adviezen Signalering knelpunten Nieuwbouw Twee maanden na het betrekken van de nieuwbouw heeft de VAR, onder andere naar aanleiding van het VAR-Beraad in een brief,de knelpunten opgesteld voor de Raad van Bestuur. Daarin geeft de VAR aan dat er na bijna twee maanden werken op de nieuwe locatie de urgentie van een aantal definitieve werkbare oplossingen van essentieel belang zijn. In de brief zijn de volgende items benoemd: Verpleegkundige Oproep Systeem Bevoorrading Logistieke planning afdelingen Kleding Patiëntenvervoer Telefonische bereikbaarheid De knelpunten benoemd in de brief zijn opgepakt door de verantwoordelijken in het ziekenhuis. Daarbij waren de bevoorrading en (zwangerschaps)kleding extra aandachtspunten die zijn besproken na het sturen van de brief. Projectopdracht Implementatie Verpleegkundig Oproep Systeem (VOS) Naar aanleiding van het verzoek van de Raad van Bestuur ontvangen projectopdracht implementatie VOS in september 2011, brengt de VAR enkele punten onder de aandacht van de projectleider en projectcoördinator. De VAR merkt op dat het een degelijk uitgewerkt voorstel voor een pittige opdracht is. Het tijdspad voor het bereiken van technisch adequaat en betrouwbaar interim VOS ontbreekt nog. Ten aanzien van de prioritering is de VAR van mening dat het goed functioneren van de gele noodknop op alle gewenste locaties/kamers prioriteit heeft. Telefonische bereikbaarheid is een tweede belangrijk aandachtspunt in het kader van de veiligheid. Afstemming gebruik BHV. Tijdens BHV trainingen wordt aangegeven dat bij een grote externe calamiteit of een Zirop procedure de JBZ BHV-ers worden opgeroepen door middel van een automatische alarmering op alle VOS-handsets (toestellen). In hoeverre worden afdelingsoproepen overruled en in hoeverre is het wenselijk dat alle medewerkers worden gealarmeerd? De gebruikersgroep wordt niet direct beschreven in het project voorstel. De VAR neemt aan dat dit de verpleegkundigen, artsen, interne functie medewerkers, radiologie medewerkers, etc. betreft. 8

10 Overige inspraak in ziekenhuisbeleid Visie op verpleegkundige zorg De VAR heeft in opdracht van de Raad van Bestuur de Visie op de verpleegkundige professional geschreven. Het document bestaat uit twee delen: De visie op de verpleegkundige professional in het JBZ en Beleidsadviezen inzake het document visie op de verpleegkundige professional in het JBZ. Het document richt zich met name op de klinische afdelingen, maar is ook te vertalen naar de polikliniek. Belangrijke punten die in de zorgvisie aan bod zijn gekomen: Kwaliteit van de verpleegkundige zorg; verpleegkundige formatie, Evidence Based Practice Verpleegkundige niveaus Centrale rol verpleegkundige in de coördinatie van zorg rondom de patiënt Verpleegkundig leiderschap Verpleegkundige opleidings- en ontwikkelmogelijkheden Flexibiliteit van verpleegkundige inzet binnen verantwoorde grenzen/kaders Het visiedocument is vastgesteld door de Raad van Bestuur en zal de komende jaren gebruikt worden als basisdocument voor het ontwikkelen van de verpleegkundige zorg in het Jeroen Bosch ziekenhuis. Verpleegkundig Leiderschap zal de komende jaren in het ziekenhuis verder worden uitgewerkt en gestimuleerd onder de verpleegkundige beroepsgroep. De ondersteunende diensten de Jeroen Bosch Academie en Sociale zaken- in het ziekenhuis hebben de opdracht gekregen de voor hen relevante beleidsadviezen verder uit te werken en te realiseren in het Jeroen Bosch ziekenhuis. De Raad van Bestuur gebruikt de Visie op de Verpleegkundige professional als leidraad voor het toetsen van de RVE-plannen bij de formatie inrichting van de nieuwbouw. De verpleegkundige formatie dient nader toegedeeld te worden naar kwalificatieniveaus, zodanig dat deze aansluit bij de visie op de verpleegkundige professional van de VAR en past bij de basisindeling van de kliniek in reguliere en niet reguliere verpleegafdelingen en bij de zorgzwaarte van betreffende patiëntencategorieën. Deze concretisering dient zijn beslag te krijgen in het jaarplan 2011 en navolgende jaren. Het volledige document is terug te vinden op JBZ net. Overige activiteiten Een belangrijke taak van de VAR is het bijdragen aan de deskundigheidsbevordering van de verpleegkundige beroepsgroep. Dit doet de VAR door middel van het adviseren aan de Raad van Bestuur en in gesprek met de Jeroen Bosch academie en Sociale zaken, maar ook door de beroepsgroep te informeren over belangrijke beroepsinhoudelijke ontwikkelingen, waar de verpleegkundigen in het JBZ mee te maken krijgen en door het uitdragen van de geformuleerde visie, zowel intern als extern. Het afgelopen jaar hebben wij ervaren dat de visie zoals door ons geformuleerd onder de aandacht is van externe VARren. Het document wordt regelmatig opgevraagd, de VAR wordt bezocht door andere ziekenhuizen of wij worden op andere wijze benaderd dan wel uitgenodigd om onze visie te delen met collegae in den landen. 9

11 Advisory Board International In 2011 is de VAR benaderd door de het Global Center for Nursing Excecutives van de Advisory Board International (ABI). Op basis van contacten en informatie heeft de VAR de Raad van Bestuur geïnformeerd dat een lidmaatschap van de GCNE interessant is. De GCNE biedt best practicesmembership programs aan: uitwisseling van best practices wereldwijd op het gebeid van verpleegkundige zorg (nursing care, nursing quality en nursing management. Zevenentwintig gezondheidsorganisaties, met name ziekenhuizen, zijn wereldwijd aangesloten. Er wordt een vrij laagdrempelige toegang tot een internationaal netwerk (en database) aangeboden met een groot aanbod van met name best practice onderzoek met tools, bruikbaar voor implementatie. Concrete praktische vragen vanuit de organisatie (of afdeling) kunnen aan de Board worden voorgelegd en zij helpen zoeken naar best practices of interessante gesprekspartners omtrent de vraagstelling of het onderwerp. Zelf in de database zoeken behoort tot de mogelijkheden. De Raad van Bestuur heeft op basis van het advies van de VAR ingestemd met een lidmaatschap voor een periode van twee jaar. De Raad van Bestuur wil met dit lidmaatschap de verpleegkundige beroepsgroep in de organisatie een extra mogelijkheid bieden om verpleegkundig leiderschap vorm en inhoud te geven en de verpleegkundigen stimuleren om zelf evidence base en best practice verbetertrajecten in te zetten ten aanzien van kwaliteit van verpleegkundige zorg. Daarnaast wordt ondersteunende disciplines, zoals JBA, Stafafdeling Kwaliteit & Organisatie en Sociale Zaken, de mogelijkheid geboden om gebruik te maken van de ABI diensten t.b.v. inhoudelijke ondersteuning bij verbetertrajecten van de ontwikkeling van verpleegkundige professie en het verpleegkundig handelen aan het bed. Ontbijtsessie unithoofden en Raad van Bestuur In de eerste jaren van zijn bestaan richtte de VAR zich vooral op de Raad van Bestuur en de praktiserende verpleegkundigen en verzorgenden in het JBZ. Vanaf 2005 streeft de VAR ernaar ook bij leidinggevenden draagvlak te creëren voor beleidsvoorstellen. De VAR is daarom in 2006 gestart met het daarvoor actief benaderen van clustermanagers. Vanaf 2008 is de VAR zich ook meer gaan richten op de unithoofden van de verpleegafdelingen en de poliklinieken. In 2011 heeft de VAR daarom de ontbijtsessie van de Raad van Bestuur met de unithoofden aangegrepen om een presentatie te geven over de Advisory Board International met een toelichting op en verkenning van de mogelijkheden van deze advieshulp. Hiermee worden verpleegkundigen in staat gesteld om verbetertrajecten te initiëren en uit te voeren. De Raad van Bestuur staat hierachter en maakt het gebruik van deze belangrijke functie mogelijk. Unithoofden spelen hierbij een belangrijke rol als het gaat om het ondersteunen, plannen en (doen) uitvoeren van verbetertrajecten. 10

12 Werkveldconferentie De toekomst van de verpleegkundige in het algemeen ziekenhuis Op 17 oktober 2011 was Tamara Schalken, voorzitter VAR, dagvoorzitter van de werkveldconferentie De toekomst van de verpleegkundige in het algemeen ziekenhuis. Tijdens deze conferentie heeft een aantal ziekenhuizen en onderwijsinstellingen onderzocht in hoeverre het werkveld een duidelijke visie heeft op de inzet van de nieuwe MBO en HBO verpleegkundigen. De werkconferentie heeft tot doel om samen met managers, praktijkopleiders, P&O-ers en opleiders van de opleidingsinstituten te komen tot beleid dat verpleegkundigen zodanig inzet dat de patiëntenzorg kwalitatief en kwantitatief van hoog niveau is. Het onderwerp van deze conferentie sluit nauw aan bij de visie op de Verpleegkundige professional zoals geformuleerd door de VAR. Hervorming VAR In 2011 is de hervorming van de VAR, beschreven in het jaarverslag 2009 en het beleidsplan , afgerond. De hervorming is gericht op professionalisering van de verpleegkundige adviesfunctie. De hervorming bestaat uit twee onderdelen: het oprichten van een nieuw VAR Bestuur met functieomschrijvingen en facilitair ondersteuning, en het oprichten van een VAR Beraad. Het VAR Beraad Het VAR Beraad is een periodiek overleg. Doel van het overleg is het afstemmen van adviezen met de Beraadsleden, het informeren van de Beraadsleden en voor ieder overleg wordt een onderwerp geagendeerd dat bij voorkeur door een deskundige wordt toegelicht. Het VAR Bestuur Het VAR Bestuur bestaat uit 4 tot 6 leden die ondersteund worden door een ambtelijk secretaris. Elk bestuurslid heeft een specifiek aandachtsgebied waar hij verantwoordelijk voor is. 11

13 Bijlage: Algemene informatie over de VAR Wat is de VAR? Sinds november 2001 bestaat er in het Jeroen Bosch Ziekenhuis een VAR, of kortweg: VAR. De nieuwe VAR bestaat vanaf 2011 uit een VAR-bestuur van 4-6 leden ondersteund door de ambtelijk secretaris, een VAR-secretariaat en een VAR-beraad. Dit beraad is een expertiseplatform dat bestaat uit ongeveer 20 verpleegkundigen. De VAR richt zich specifiek op verpleegkundige vraagstukken en zijn belangrijkste taak is het adviseren van de Raad van Bestuur over beleidszaken, die gevolgen hebben voor de verpleegkundige zorg in het JBZ. Het hoofddoel van de VAR is het bewaken en optimaliseren van de kwaliteit van de verpleegkundige zorg in het JBZ. Organisatie en werkwijzen Bestuur Het VAR Bestuur bestaat uit vier tot 6 leden, die ondersteund worden door een ambtelijk secretaris en een secretaresse. Deze leden zijn allen verpleegkundigen, die op verschillende niveaus en functies werkzaam zijn in het JBZ. Elk bestuurslid heeft een specifiek aandachtsgebied waar hij voor verantwoordelijk is. De taken van het bestuur zijn de volgende: verantwoordelijk voor aansturen beraad en werkgroepen verantwoordelijk voor beleidsplan en jaarplan contact onderhouden met gesprekspartners van de VAR adviesaanvragen afhandelen, in overleg met Beraad Beraad Het Beraad, waarin een twintigtal verpleegkundigen zitting heeft, fungeert als klankbordgroep voor de VAR. Het Beraad is opgericht om meer input te krijgen van de verpleegkundigen van de werkvloer voor advisering en om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren voor de uit te brengen adviezen. Alle (student)verpleegkundigen, werkzaam in het JBZ, kunnen zich aanmelden voor het VAR Beraad. Het streven is om uit elk unit minstens 1 verpleegkundige als vertegenwoordiger in het Beraad te hebben. I

14 Taken van de VAR Gevraagd en ongevraagd adviseren over beleid, met betrekking tot de verpleegkundige zorg en het beroepsprofiel van de verpleegkundigen en verzorgenden. De VAR adviseert primair de Raad van Bestuur, maar richt zijn adviezen zo nodig ook aan anderen in het JBZ, zoals commissies en managers. Bijdragen aan de deskundigheidsbevordering van de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroep. Een voorbeeld hiervan is het organiseren van themabijeenkomsten. Signaleren en onder de aandacht brengen van specifieke knelpunten in de verpleegkundige zorg en hier zo nodig over adviseren. Signaleren en bestuderen van verpleegkundige ontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal, en hier zo nodig over adviseren. Adviseren over de kwaliteitseisen met betrekking tot de verpleegkundige zorg. Bevorderen van de samenhang van de verpleegkundige zorg tussen de verschillende verpleegafdelingen, clusters (RVE s) en locaties. Vergaderingen Het bestuur komt in de nieuwe organisatie één keer in de twee weken voor een overleg van twee uur bijeen. Bij deze vergaderingen worden de lopende zaken besproken. Daarnaast hebben de bestuursleden nog 7 uur per week om hun eigen taken gerelateerd aan de specifieke aandachtsgebieden uit te voeren. Bijeenkomsten Beraad Het Beraad komt 1 keer per zes weken bijeen. Tijdens deze bijeenkomsten worden eerst de algemene zaken besproken waar de VAR zich op dat moment mee bezig houdt. Het tweede uur wordt besteed aan een specifiek thema. Thema s die in 2011 aan bod kwamen, waren: kwaliteits - indicatoren, flexibilisering, nieuwe verpleegkundige functies, voortgang nieuwbouw, PAT 5 en lidmaatschap ABI. De bevindingen en werkzaamheden van de werk- en projectgroepen worden tijdens het overleg van het VARbestuur indien nodig, teruggekoppeld. Afvaardiging in werkgroepen en commissies JBZ Ook in 2011 heeft de VAR geparticipeerd in werkgroepen of commissies in het JBZ. De criteria voor deelname zijn: raakvlakken met de verpleegkundige zorg, de benodigde tijdsinvestering voor deelname en deelname past binnen het beleids- en activiteitenplan van de VAR. De VAR participeerde in 2011 in de volgende ziekenhuiscommissies: Stuurgroep Duidelijk Beter 6 Adviesgroep EPD zorglogistiek verpleegkundig dossier Werkgroep ABI 5 Palliatief Adviesteam 6 Duidelijk Beter is het strategisch beleidsplan van het JBZ dat gericht is op kwaliteitsverbetering van de patiëntenzorg. II

15 Afvaardiging in commissies buiten het JBZ Daarnaast participeert de VAR ook nog in externe commissies. Voor deelname hanteert de VAR dezelfde criteria als voor deelname aan interne commissies. Deze commissies zijn: STZ 7 leiderschapsnetwerk ten aanzien van het Veiligheidsmanagementsysteem STZ netwerk voor verpleegwetenschappelijk onderzoek V&VN discussiegroep ontwikkelen VARcode 8 Overleg met de Raad van Bestuur In de regel is er ieder kwartaal overleg tussen de Raad van Bestuur en een afvaardiging van de VAR. In deze vergaderingen worden de adviezen van de VAR teruggekoppeld en wordt de VAR geïnformeerd over beleidsontwikkelingen in het JBZ. De VAR heeft in 2011 vier maal overleg gehad met de voorzitter of een ander lid van de RvB. Daarnaast heeft de VAR in 2011 een maal een kennismakingsgesprek gehad met een nieuw lid van de Raad van Bestuur. Overleg met de secretaris van de Raad van Bestuur De secretaris van de Raad van Bestuur en het dagelijks bestuur van de VAR hebben in de regel twee overleggen per jaar. Overleg met de Raad van Toezicht Een maal per jaar vindt er gezamenlijk met de Raad van Bestuur een overleg plaats met de Raad van Toezicht. In 2011 heeft er één maal een overleg met de Raad van Toezicht plaats gevonden. Daarnaast heeft de VAR een maal een kennismakingsgesprek met een nieuw lid van de Raad van Toezicht gehad. Overig overleg In 2011 heeft (een delegatie van) de VAR overleg gehad met de managers van respectievelijk de stafafdeling Kwaliteit & Organisatie, de Jeroen Bosch Academie en het cluster Sociale Zaken. De VAR heeft het afgelopen jaar regelmatig gebruik gemaakt van de expertise van stafafdeling Kwaliteit en Organisatie om de VAR adviezen goed aan te laten sluiten bij het huidige kwaliteitsbeleid van het Jeroen Bosch ziekenhuis. 7 STZ: Stichting Topklinische Ziekenhuizen 8 VARcode: gedragsregels voor een succesvolle VAR III

16 Overleg met overige medezeggenschapsorganen Ondernemingsraad Overleg van het bestuur van de VAR met het DB van de Ondernemingsraad (OR) vindt structureel jaarlijks plaats en daarnaast indien nodig ad hoc. Onderwerpen die tijdens het reguliere overleg met de OR besproken zijn onder andere: lopende adviesaanvragen, nieuwbouw en positionering van de VAR en de OR in de organisatie. De VAR heeft in 2011 een gezamenlijke brief geschreven naar de Raad van Bestuur naar aanleiding van Beslisdocument 2 van de RVE vorming. De inhoud van de brief was de invulling van de verpleegkundige functie en de functieprofielen. Cliëntenraad In 2011 heeft een delegatie van de VAR vier keer overleg gehad met het bestuur van de Cliëntenraad. Hierbij is o.a. gesproken over: De visie op de verpleegkundig professional in het JBZ, de coördinerende rol van de verpleegkundige ten opzichte van de patiënt in het zorgproces, ziekenhuishygiëne, patiënten met een verstandelijke beperking in het ziekenhuis. Vereniging Medische Staf Het streven van het stafbestuur van de VMS en het dagelijks bestuur van de VAR is om ten minste vier maal per jaar bij elkaar te komen. In 2011 heeft er drie maal overleg plaatsgevonden tussen beide besturen. Bij deze overleggen zijn de volgende onderwerpen aan bod gekomen: de communicatie tussen de specialisten en verpleegkundigen, de visie op de verpleegkundige professional en de coördinerende rol van de verpleegkundige ten opzichte van de arts in het zorgproces, inrichting van processen in de nieuwbouw en Alert. Scholing en training van de VARleden Jaarlijkse trainingsdagen In het kader van ontwikkelingstraject na hervorming VAR zijn er dit jaar 4 scholingsdagen in twee sessies geweest. Het ontwikkeltraject is begeleid door Martine Vlugter (JBA 9 ) en heeft zich met name gericht op de ontwikkeling van de VAR in de nieuwe samenstelling en hoe de VAR Bestuursleden hun individuele kwaliteiten kunnen inzetten in de adviserende taak van de VAR. Advisory Board International Meeting Londen Riëtte Koekkoek en Sharon van de Ven hebben deze meeting bijgewoond ter voorbereiding op het mogelijke lidmaatschap van de Advisory Board International (ABI). Gedurende deze bijeenkomst werden de mogelijkheden die ABI heeft, door verschillende afgevaardigden van de Advisory Board International toegelicht. De ABI presenteerde een aantal wereldwijde best practices ten aanzien van het verbeteren van de ziekenhuiszorg. Deze dag stond in het teken van informatievoorziening, het schetsen van de mogelijkheden binnen de ABI, en netwerken met andere nationale en internationale leden van de ABI. De drie verschillende takken waarin de ABC haar advisering heeft opgesplitst werden besproken: bestuurlijk niveau, medisch expertisegebied en verpleegkundig niveau. 9 Jeroen Bosch Academie IV

17 Samenstelling VAR in 2011 V.l.n.r. Ellen Nass, Heleen Mulder, Sharon vd Ven, Riëtte Koekkoek, Tamara Schalken en Ella Oostenbruggen Tamara Schalken, voorzitter Functie in JBZ: Aandachtsgebieden VAR: Verpleegkundig coördinator afdeling Neurologie Cluster Hart, Long, Neurologie. Veiligheidsmanagementsysteem Notitie verpleegkundig onderzoek Visie met o.a. Functiehuis verpleegkundigen (niveau 4, 5 etc) Verpleegkundig Leiderschap Cijfers uitwijkpatiënten Kerngroep verpleegkundig proces in EPD Verhouding studenten, stagiaires en trainee Weblog BIG registratie verpleegkundigen JBZ V

18 Riëtte Koekkoek Functie in JBZ: Aandachtsgebieden VAR: Heleen Mulder Verpleegkundig coördinator afdeling MDL Cluster Interne Geneeskunde, Geriatrie en Reumatologie. Visie met o.a. Functiehuis verpleegkundigen (niveau 4, 5 etc) Verpleegkundig Leiderschap Advisory Board International Protocol hoofdbehandelaarschap VTGM en geneesmiddelendistributie VAR beraad Verpleegkundige SEH Sharon van de Ven Functie in JBZ: Aandachtsgebieden VAR: Verpleegkundige flexpool JBZ Notitie verpleegkundig onderzoek Visie met o.a. Functiehuis verpleegkundigen (niveau 4, 5 etc) Verpleegkundig Leiderschap Advisory Board International Service2Care IPortal Centrale Protocollencommissie Publiciteit Visie verpleegkundige professional Weblog Ella Oostenbruggen, ambtelijk secretaris per 1 mei 2011 Taken: Beleidsvoorbereidende ondersteuning van de VAR, begeleiding van VAR-leden Aandachtsgebieden VAR: International Advisory Board Protocol Hoofdbehandelaarschap VOS Samenwerking VMS Ellen Nass, secretaresse per 1 september 2011 Taken: Administratieve ondersteuning van de VAR-(bestuursleden), Organisatie Bestuursvergaderingen (agenda, notuleren, voortgangsbewaking) Organisatie VAR-Beraad Aanspreekpunt VAR JBZ net Organisatie VAR-activiteiten (bijv. symposium) VI