V.V: 27 juni 2012 Datum 15 mei 2012

Transcriptie

1 Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 27 juni 2012 Datum 15 mei 2012 Agendapuntnr. B.1 Bijlagen Onderwerp Jaarverslag Inleiding Hierbij bieden wij u het jaarverslag over 2011 aan van ons hoogheemraadschap. Het jaarverslag vormt samen met de jaarrekening de bestuurlijke verantwoording over de uitvoering van de taken gedurende het afgelopen jaar. In deze aanbiedingsnotitie lichten wij de gekozen vorm van rapportage toe, gaan wij in op de resultaten en belichten wij waar nodig de achtergronden van deze resultaten. 2. Jaarverslag Het jaarverslag sluit aan op de programmabegroting voor De begroting 2011 bevat vijf programma s, die in grote lijnen gebaseerd zijn op de thema s uit het Waterbeheerplan (WBP). Elk programma is opgebouwd uit een aantal vaste elementen. In het verlengde van de begroting 2011 richt het jaarverslag naast de financiële verantwoording zich ook op de behaalde resultaten. In de programmaverantwoording van het jaarverslag 2011 is beschreven wat elk programma op hoofdlijnen inhoudt en wat de beoogde effecten, doelen en ambities zijn. Tevens is beschreven wat we specifiek wilden bereiken en wat we bereikt hebben in Tot slot wordt in de programmaverantwoording van het jaarverslag per programma en per beleidsproduct toegelicht wat dit heeft gekost. In deze toelichtende notitie staan wij eerst stil bij de resultaten in algemene zin, waarna we de toelichting op de jaarrekening verdiepen naar een analyse op kosten- en opbrengstsoorten, gevolgd door de resultaatbestemming. Daarna volgt een beschouwing van de treasury, de investeringen en de balans. Tot slot wordt de accountantsverklaring kort toegelicht. Financieel resultaat In de voorjaarsnota van 2011 zijn als gevolg van diverse ontwikkelingen wijzigingen in de programmabegroting aangebracht. Deze wijzigingen leidden van een begrotingsoverschot van 1,5 miljoen in de programmabegroting naar een tekort van 0,8 miljoen ten tijde van de voorjaarsnota. Uiteindelijk sluiten wij het jaar 2011 met een overschot van 5,5 miljoen af. In het bijgevoegde jaarverslag treft u een uitgebreide analyse naar programma s en beleidsproducten aan. Daarbij zijn de begrote bedragen ontleend aan de voorjaarsnota 2011 en inclusief interne wijzigingen.

2 Exploitatierekening naar kosten- en opbrengstsoorten De belangrijkste verschillen tussen jaarrekening en begroting lichten wij als volgt toe: Omschrijving Rekening Begroting 2011 na VJN bedragen x Verschil Lasten Rente en afschrijvingen N Personeelslasten V Goederen en diensten van derden V Bijdragen aan derden V Toevoegingen voorzieningen/onvoorzien N Totaal lasten V Baten Financiële baten N Personeelsbaten V Goederen en diensten aan derden V Bijdragen van derden V Waterschapsbelastingen V Interne verrekeningen N Totaal baten V Exploitatieresultaat V Rente en afschrijvingen De rente- en afschrijvingskosten zijn hoger door onder andere een niet-begrote inhaalafschrijving van op rioolgemaal Moderato, omdat de Stichting Beheer Waterschapswerken Zuid-Holland Zuid (SBWZHZ) van waterschap Hollandse Delta met terugwerkende kracht is opgeheven. Tevens zijn een viertal investeringen die lager zijn dan ineens afgeschreven. Volgens het afschrijvingsbeleid van HHSK mogen deze niet geactiveerd worden. Personeelslasten Per saldo een voordeel op de totale personele lasten van , zijnde 1,6% van het jaarbudget. Aan loonkosten personeel en bestuur en overige personeelskosten, zoals kosten werving en selectie, opleidingskosten en advieskosten is minder uitgegeven. Daarnaast is de flexibiliteitreserve voor vervanging bij langdurig ziekteverzuim maar voor de helft aangesproken. Goederen en diensten van derden Aan goederen en diensten van derden is 3,8 miljoen minder uitgegeven dan begroot. De belangrijkste verschillen zijn: 2

3 Voordeel: 3,4 miljoen incidentele lagere kosten grensoverschrijdend afvalwater. Een uitgebreide toelichting staat in het volgende hoofdstuk bij programma 3 Afvalwaterketen en emissies; op advieskosten in diverse programma s; op overige dienstverlening derden (met name programma 2); incidentele huurlasten door terugontvangst huur van waterschap Hollandse Delta voor rioolgemaal Moderato, omdat SBWZHZ is opgeheven (programma 3); op onderhoud software bij diverse programma s; bij verzekeringen wegens voordeel bij Europese aanbesteding binnen diverse programma s; bij druk- en bindwerken binnen diverse programma s. Nadeel: op de energiekosten binnen diverse programma s; op overig onderhoud derden binnen diverse programma s; op onderhoud gebouwen, terreinen, mechanisch elektrische installaties en watergangen binnen alle programma s. Bijdragen aan derden Ten tijde van de Voorjaarsnota 2011 is het budget voor de bijdrage aan muskusrattenbestrijding nog verhoogd van naar 1,3 miljoen. Deze verhoging werd structureel opgenomen op basis van de toenmalige inzichten over de nieuwe organisatie en de nieuwe verdeelsleutels. Ook werd afgesproken dat 1,3 miljoen de maximale bijdrage is die HHSK betaalt in de nieuwe organisatie van muskusrattenbestrijding. In het vierde kwartaal is gebleken dat voor het overgangsjaar nog de oude sleutels zullen gelden, rekening houdend met personeelskosten die de laatste zes maanden voor rekening van HHSK zijn gekomen. Dit betekent dat van de 1,3 miljoen circa is overgehouden. Vanaf 1 januari 2012 gaat de nieuwe organisatie van start. Structureel blijft de verhoging dus van toepassing. Toevoegingen aan voorzieningen en onvoorzien Enerzijds per saldo hogere kosten door een extra dotatie aan de voorziening voor pensioenen en wachtgelden. Anderzijds is het budget van voor de onvoorziene kosten niet aangesproken. Financiële baten Door opheffing van SBWZHZ van waterschap Hollandse Delta is een lening u/g komen te vervallen. De reeds ontvangen rente van is terugbetaald. Personeelsbaten Door uitlening van personeel aan andere waterschappen en uitkering van sociale verzekeringen aan HHSK is een incidentele opbrengst van gerealiseerd. Goederen en diensten aan derden Als gevolg van regelgeving is een activum met een negatieve boekwaarde vrijgevallen en als boekwinst van in de exploitatie op product bouw en verwerving van gemalen verantwoord. Het betreft het gemaal Ommoord. Verder zijn er voordelen op leges van en overige dienstverlening van Hiertegenover staat een nadeel van op de precariobelasting. Bijdragen van derden In december 2011 is een afkoopsom van ontvangen van de provincie Zuid Holland voor de meerkosten van de aanleg en onderhoud van geluidsreducerend asfalt op de IJsseldijk bij Ouderkerk aan de IJssel. Voor de verdere verwerking van deze ontvangst verwijzen wij u naar punt drie Wegenbeheer van deze aanbiedingsbrief. 3

4 Verder zijn niet-begrote bedragen ontvangen uit internationale betrekkingen van Hiertegenover staan circa aan niet geraamde uitgaven voor internationale betrekkingen. Waterschapsbelastingen De totale belastingopbrengst is hoger dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat er minder is kwijtgescholden of oninbaar verklaard. Daarnaast is de opbrengst zuiveringsheffing hoger door een iets groter aantal vervuilingseenheden van bedrijven. De opbrengst wegenomslag is iets lager doordat in de begroting is gerekend met een te optimistische groei van het aantal woonruimten in de Krimpenerwaard. Dit is in de programmabegroting 2012 al aangepast. Interne verrekeningen De doorberekende kosten van pensioenen en wachtgelden, die ten laste komen van de betreffende voorziening, zijn lager. Hiertegenover staat een nadeel van doordat er minder personeelskosten zijn geactiveerd. 3. Resultaatbestemming Onderdeel van de Bepalingen Beleidsvoorbereiding en Verantwoording Waterschappen (BBVW) is dat de verenigde vergadering een bestemming geeft aan het resultaat per taak. Hieronder worden de resultaten per taak opgesomd en voorstellen gedaan voor de bestemming daarvan. Watersysteembeheer Wij stellen u voor om: De ontvangen afkoopsommen ad toe te voegen aan de bestemmingsreserve afkoop erfpacht; De vrijval van de bestemmingsreserve afkoop erfpacht ad en bijdrage provincie in vaarwegbeheer ad in mindering te brengen op het nadelig exploitatieresultaat; het nadelig exploitatieresultaat na bovengenoemde mutaties ad ten laste te brengen van de reserve voor tariefegalisatie (resultaatbestemming). Het saldo van deze reserve bedraagt daarmee ultimo ,2 miljoen. Zuiveringsbeheer Wij stellen u voor om: de vrijval van de bestemmingsreserve subsidie slibverbrandingsinstallatie ad en reserve egalisatie Cross Border Lease (CBL) ad ten gunste te brengen van het voordelig exploitatieresultaat; het voordelig exploitatieresultaat na bovengenoemde mutaties van 5,4 miljoen toe te voegen aan de reserve voor tariefegalisatie (resultaatbestemming). Het saldo van deze reserve bedraagt daarmee ultimo ,6 miljoen. Wegenbeheer Wij stellen u voor om: het voordelig exploitatieresultaat van 0,9 miljoen aan de reserve voor tariefegalisatie toe te voegen (resultaatbestemming). Het saldo van deze reserve bedraagt daarmee ultimo ,5 miljoen. Overwogen is om voor de ontvangen afkoopsom voor extra onderhoudskosten als gevolg van het gebruik van geluidsreducerend asfalt, een bestemmingsreserve te vormen. Gezien de lange looptijd van dertig jaar en de administratieve lastendruk om deze separaat te beheren, zien wij daarvan af. Met de accountant is afgestemd dat de afkoopsom in de tariefegalisatiereserve wordt gestort. 4

5 4. Treasury Deze paragraaf vloeit voort uit de Wet Financiering Decentrale Overheden (Fido) en is bedoeld om financiële risico s in omvang te beperken. Verrichte transacties In het verslagjaar is voor een bedrag van 10,8 miljoen aan leningen afgelost en werd één lening van 10 miljoen aangetrokken. Er zijn in 2011 geen tijdelijk overtollige middelen uitgezet. Toetsing kasgeldlimiet Op grond van de Wet Fido is het maximum bedrag voor het aantrekken van kort geld voor waterschappen bepaald op 23% van het begrotingstotaal. Dit betekent dat de kasgeldlimiet voor 2011 op 18,8 miljoen is vastgesteld. In het verslagjaar werd de kasgeldlimiet in het 2 e kwartaal met 6,2 miljoen overschreden, doordat een subsidie van 35,6 miljoen pas eind juli 2011 werd ontvangen in plaats van mei De overschotten bedroegen in het eerste kwartaal 6,4 miljoen, in het derde kwartaal 20 miljoen en in het vierde kwartaal 8,3 miljoen. Toetsing renterisiconorm De renterisiconorm bindt de looptijd van leningen aan een minimum. De wet Fido is een bedrag ter grootte van een percentage van het begrotingstotaal van het waterschap bij het aanvang van het jaar. In de Uitvoeringsregeling Financiering decentrale overheden is dit percentage voor de waterschappen vastgesteld op 30%. Voor HHSK is de maximale renterisiconorm berekend op 24,5 miljoen (30% van 81,5 miljoen). In 2011 bedroegen de verplichte aflossingen 10,8 miljoen en er zijn geen leningen in portefeuille met renteherziening, zodat dus ruim onder de renterisiconorm werd gebleven. EMU-saldo In het kader van een verantwoorde ontwikkeling van de economie en het monetaire stelsel binnen de landen die deelnemen aan de Economische en Monetaire Unie (EMU) is in het verdrag van Maastricht een aantal afspraken gemaakt. Een belangrijke afspraak is dat het EMU-tekort ( overheidstekort ) van een lidstaat in principe niet meer mag bedragen dan 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Omdat ieder waterschap als medeoverheid medeverantwoordelijk is voor het Nederlandse EMU-saldo zijn er afspraken gemaakt tussen het kabinet en de decentrale overheden over het beheersen van het EMU-saldo. Dit betekent concreet dat in begroting en jaarrekening de waterschappen een overzicht opnemen van het verloop van het EMU-saldo. Uit het in de jaarrekening opgenomen overzicht blijkt dat het werkelijke EMU-saldo over 2011 uitkomt op een tekort van 5,2 miljoen. De referentiewaarde (toegewezen EMU tekort) voor HHSK is 9,4 miljoen en HHSK blijft daar ruimschoots onder met 4,2 miljoen. 5. Investeringen Het totale gevoteerde krediet bedraagt 324,8 miljoen. Hiervan zijn 63 kredieten tot een bedrag van 19,5 miljoen afgesloten. Het totaal van de uitgaven van deze afgesloten kredieten bedroeg 16,8 miljoen. Er resteert derhalve 2,7 miljoen (14,1%). Aan nog lopende kredieten resteert 305,3 ( 324,8 miljoen minus 19,5 miljoen). Van dit bedrag is uitgegeven, of zijn verplichtingen aangegaan, tot een bedrag van in totaal 209,2 miljoen. Er resteert derhalve aan lopende investeringskredieten een bedrag van 96,1 miljoen. 6. Accountantsverklaring en rechtmatigheidverklaring De jaarrekening 2011 is gecontroleerd door Ernst & Young Accountants. Er is een goedkeurende controleverklaring afgegeven met betrekking tot de getrouwheid en de rechtmatigheid. Dit betekent dat de jaarrekening 2011 een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2011 als van de activa en 5

6 passiva per 31 december 2011 en dat de jaarrekening in overeenstemming is met hoofdstuk 4 van het Waterschapsbesluit. Ook zijn de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties, rechtmatig tot stand gekomen om overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder de verordeningen van ons hoogheemraadschap. In 2011 is op basis van de Inkoopscan een risicoanalyse gemaakt op Inkoop en Aanbesteden. Uit de analyse bleek dat er op een aantal inkoopgroepen risico was op niet rechtmatig inkopen. Aan de hand van de risicoanalyse is een herstelplan en een noodprocedure opgesteld. De noodprocedure betreft uitgaven die gedaan moeten worden tot er een contract afgesloten is. In het herstelplan zijn diverse aanbestedingstrajecten opgenomen om de geconstateerde risico s te verhelpen. De analyse en het plan van aanpak is door de accountant als zeer gedegen bestempeld. Ook zijn in 2011 diverse aanbestedingstrajecten, in samenwerking met andere waterschappen, met succes verlopen. In wisselende samenstelling zijn met de waterschappen Delfland, Rijnland, Hollandse Delta, Hollands Noorderkwartier en Brabantse Delta, de volgende inkooptrajecten doorlopen: integrale Technische Advisering, inhuur Financiële professionals, inhuur Technische personeel, inhuur Uitzendkrachten en elektra en Gas. De goedkeurende accountantsverklaring over 2011 is in de jaarrekening 2011 opgenomen. 7. Organisatorische beheersaspecten De jaarrekening geeft een beeld in hoeverre de bij de begroting gestelde (financiële) doelen zijn gerealiseerd en heeft daarmee ook een relatie met de sturing en beheersing van de organisatie en het vermogen de gestelde doelen te realiseren. Hieronder wordt een aantal beheersmatige aspecten belicht waarop de organisatie meer of minder in control is. Zoals uit de accountantsverslag blijkt, geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de werkelijkheid en is er rechtmatig gehandeld. De exploitatie laat een onderschrijding op de kosten zien en de baten zijn hoger dan begroot. Door diverse correcties op de kosten van het grensoverschrijdend afvalwater van voorafgaande jaren zijn diverse voordelen op deze kosten. Op het gebied van Waterschapsbelasting is sprake van meer inkomsten doordat er minder is kwijtgescholden of oninbaar verklaard. Daarnaast is de opbrengst zuiveringsheffing hoger door een iets groter aantal vervuilingseenheden van bedrijven. De opbrengst wegenomslag is iets lager doordat in de begroting is gerekend met een te optimistische groei van het aantal woonruimten in de Krimpenerwaard. De verschillende posten zijn beoordeeld en op basis hiervan is bepaald wat structureel en incidenteel is. De structurele posten zijn verwerkt in de voorjaarnota Zoals gemeld, zijn 63 investeringskredieten met een totaal gevoteerd investeringbedrag van 19,5 miljoen afgesloten. De werkelijk gemaakte kosten voor deze projecten bedroegen 16,8 miljoen, ofwel een positieve afwijking van 2,7 miljoen oftewel 14,1%. Op basis hiervan kan overall worden geconcludeerd dat de in 2011 afgesloten projecten in het algemeen goed werden beheerst. Dat in 2011 de planning en uitvoering van de projecten op adequaat niveau waren, is ook terug te zien in de gereduceerde uitgaven van de lopende kredieten. Van de 77,5 miljoen geplande uitgaven is 71,6 miljoen (92%) uitgegeven. De personele kosten waren eveneens goed in control. In totaal is er 1,6% van de kosten niet uitgegeven. De maatregelen ter beperking van de inhuur van externen, genomen in 2009 en 2010, zijn gecontinueerd. De kosten voor inhuur bedroegen in % van de personeelslasten. In 2010 waren de kosten 10% van de personeelslasten, de doelstelling was om niet boven de 13% uit te komen. Voor het ziekteverzuim is een doelstelling geformuleerd van een verzuimpercentage beneden de 5%, in 2011 bedroeg het ziekteverzuim 3,8%, in 2010 was dit 4%. 6

7 8. Voorstel Wij stellen uw vergadering voor: - de jaarrekening over 2011 vast te stellen en daarmee het college decharge te verlenen over 2011; - in te stemmen met de hierboven in paragraaf 3 voorgestelde bestemmingen van de resultaten per taak; - het concept jaarverslag over 2011 goed te keuren. Dijkgraaf en hoogheemraden van Schieland en de Krimpenerwaard, secretaris-directeur, w.g. M.J.H. van Kuijk dijkgraaf, w.g. mr. J.H. Oosters 7