Classification: Public. Innovatie bij duurzaam beleggen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Classification: Public. Innovatie bij duurzaam beleggen"

Transcriptie

1 Innovatie bij duurzaam beleggen

2 Stelling 1:Verantwoord beleggen is mijn fiduciaire plicht? Ja Nee Weet het niet

3 Trending Page: 3

4 Sugar economics Page: 4

5 Might as well face it, you re addicted.. Koppeling met goudvoorraad losgelaten in 1971 Jaren 80/90: Greed is good Centrale banken zien het als hun rol om te zorgen voor economische groei (GDP) en prijsstabiliteit Banken blijven onbeperkt krediet verstrekken Lenen om te consumeren Page: 5

6 Groei in aandacht voor MVB Page: 6

7 gedreven vanuit wet- en regelgeving Page: 7

8 Page: 8

9 Wat is het probleem? Page: 9

10 Wat is het probleem? Page: 10

11 Toenemende wet- en regelgeving: ook in Nederland Page: 11

12 DNB: MVB moet integraal onderdeel worden In het toezicht streven we ernaar dat de financiële sector de aan duurzaamheid gerelateerde risico s begrijpt en waar nodig mitigeert Bron: DNB visie op toezicht Page: 12

13 Stelling 2:Ik heb een heldere definitie van wat Verantwoord Beleggen is? Ja Nee Weet het niet

14 (Maatschappelijk) verantwoord beleggen: wat is het eigenlijk? Wikipedia: Duurzaam beleggen (ook wel (maatschappelijk) verantwoord beleggen of ethisch beleggen) is een vorm van investeren waarbij de geldverstrekker de gevolgen voor mens en milieu meeweegt. Wijsheid uit de Griekse oudheid: een duurzame maatschappij is een maatschappij waarin mensen bomen planten terwijl ze weten dat ze nooit in de schaduw van die bomen zullen zitten. Verantwoord beleggen gaat dus over impact van je investeringen op de toekomst en op generaties na ons. Page: 14

15 Wat is verantwoord? Page: 15

16 Wat is verantwoord? Steffen Seibert, woordvoerder van Angela Merckel Page: 16

17 Past Volkswagen in een verantwoorde portefeuille? Page:

18 Van MVB naar impact op rendement Page: 18

19 Low High MVB kansen en risico s variëren per sector 6.01% 1.96% Performance on MATERIAL factors -2.90% 0.60% Low High Performance on IMMATERIAL factors Page: 19

20 Begrijpen van MVB gerelateerde risico s In het toezicht streven we ernaar dat de financiële sector de aan duurzaamheid gerelateerde risico s begrijpt en waar nodig mitigeert Page: 20

21 MVD gerelateerde risico s Page: 21

22 Impact MVB kansen en risico s Kans Page: 22

23 Page: 23

24 Inzicht in MVB risico s: footprinting (1/2) For illustrative purpose only Carbon footprint Water footprint Climate What is the impact of our assets on climate change? Water What is the impact of our assets on freshwater consumption in high risk areas? Annual carbon intensity (CO 2 /euro) for Euro Active Equity Fund Water consumption in high risk areas (m 3 ) For Euro Equity Fund Page: 24

25 Waarom footprinting niet alles zegt Besparing 4.000x zoveel (bron Ecofys) Page: 25

26 For illustrative purpose only Inzicht in MVB risico s: door scenario-analyse (2/2) Waarde-ontwikkeling van een portefeuille onder verschillende scenarios s Portfolio carbon risk exposure Portfolio 1,5DS 2DS 4DS 6DS Tracking error minder goede voorspeller voor risico Page: 26

27 Beleggen is de motor van ieder pensioenproduct Sociaal rendement Financieel rendement Page: 27

28 (CO2/euro) (liter/euro) Van inzicht naar impact For illustrative purpose only Financial Performance Sector breakdown Country breakdown 10 largest holdings Fund Benchmark Select: x Investments Engagements Voting Nestle Reg YES Bank Kingspan L Oreal S.A. Koninklijke Philips N.V. Novozymes A/S Biogen INC Siemens Interface J. Sainsbury PLC Planetary boundaries performance Social and environmental performance Top 10 companies (freshwater consumption) SDG Portfolio Benchmark Climate change Scope 1 Scope 2 Total X X X X X X X Freshwater consumption in high risk areas Total X X Nestle Reg YES Bank Kingspan L Oreal S.A. Koninklijke Philips N.V. Novozymes A/S XXXX XXXX XXXX XXXX liter water/year jobs created/year Carbon emissions Water consumption Biogen INC Siemens XXXX XXXX mn. ton waste recycled/year Portfolio Benchmark Portfolio Benchmark Interface J. Sainsbury PLC XXXX XXXX XXXX XXXX ton CO2/year # houses electricity consumption/ year Page: 28

29 Vooruitkijkend: SDGs en planetary boundaries Meten en sturen op basis van de SDG s Meten en sturen op basis van de planetary boundaries Page:

30 Waar raakt het u in de (advies) praktijk? 1. Definitie van duurzaam/verantwoord: Alleen kijken naar PRI is niet meer voldoende: uiteindelijk gaat het naar complete inzichten en meetbare uitkomsten. 2. De Sustainable Development Goals gaan een cruciale rol spelen. 3. Er komt een nieuwe definitie van risico. De tracking error wordt aangevuld met (of vervangen door) absolute risico-indicatoren. Te beginnen bij klimaat-gerelateerde risico s. 4. DNB verlangt dat u aan duurzaamheid gerelateerde risico s begrijpt en waar nodig mitigeert. 5. High level expert group: this is your fiduciary duty. Page: 30

31 Innovatie bij duurzaam beleggen

Besturen en beleggen in 2019

Besturen en beleggen in 2019 Besturen en beleggen in 2019 Ontwikkeling van ESG: data, data, data Colette Grosscurt Classification: public 1 Toenemende wet- en regelgeving HLEG Requirements to protect the stability of the financial

Nadere informatie

Klimaatrisico en energietransitie CFA Society VBA Netherlands 20 september Ridzert van der Zee

Klimaatrisico en energietransitie CFA Society VBA Netherlands 20 september Ridzert van der Zee Energietransitie Wat zijn de beleggingsrisico's gerelateerd aan de energietransitie? Wat zijn de onderliggende CO 2 risico factoren? Screening beleggingen op transitierisico's Klimaatrisico en energietransitie

Nadere informatie

De beheersing van klimaatrisico s in de praktijk 6 maart 2018

De beheersing van klimaatrisico s in de praktijk 6 maart 2018 De beheersing van klimaatrisico s in de praktijk 6 maart 2018 Ridzert van der Zee Aan welke CO 2 gerelateerde financiële risico s is uw beleggingsportefeuille blootgesteld? Impact van energietransitie

Nadere informatie

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen eerste halfjaarverslag 2018 maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid op gebied

Nadere informatie

SDG Forum Belgium Investeren in SDGs, de noodzaak van impact

SDG Forum Belgium Investeren in SDGs, de noodzaak van impact SDG Forum Belgium Investeren in SDGs, de noodzaak van impact The SDG s also present a tremendous opportunity for investors to support this global agenda by deploying increasing amounts of capital to high-impact

Nadere informatie

IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R

IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R 2 0 1 8 Introductie Werkzaam bij Kempen, onderdeel van Van Lanschot Kempen Fiduciair manager van NL pensioenfondsen Lid ESG council Kempen

Nadere informatie

ACTIAM Academy. (ESG) Self risk assessment. Colette Grosscurt. Classificatie: publiek

ACTIAM Academy. (ESG) Self risk assessment. Colette Grosscurt. Classificatie: publiek ACTIAM Academy (ESG) Self risk assessment Colette Grosscurt 1. Waarom ESG-risico s van belang zijn A. ESG heeft een effect op het risico-/rendementsprofiel van beleggingen nu en in de toekomst B. Link

Nadere informatie

Lange termijn betrokken aandeelhouderschap bij small cap ondernemingen. Lars Dijkstra 11 februari 2014, Amsterdam

Lange termijn betrokken aandeelhouderschap bij small cap ondernemingen. Lars Dijkstra 11 februari 2014, Amsterdam bij small cap ondernemingen Lars Dijkstra 11 februari 2014, Amsterdam Lange termijn betrokken aandeelhouderschap bij small cap ondernemingen Agenda De rol van aandeelhouders Betrokken aandeelhouderschap

Nadere informatie

Impact Investing: Hoe positieve impact op maatschappij te vergroten met beleggingen. 7 september 2017

Impact Investing: Hoe positieve impact op maatschappij te vergroten met beleggingen. 7 september 2017 Impact Investing: Hoe positieve impact op maatschappij te vergroten met beleggingen 7 september 2017 9 elementen van effectief beleggen met impact Risico-rendement profiel portefeuille, strategische context

Nadere informatie

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen Jaarverslag 2017 Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleid voor verantwoord beleggen Inhoudsopgave 1. Doel van verantwoord beleggen... 3 2. De pijlers van het beleid voor verantwoord beleggen... 3 3. Integratie

Nadere informatie

ALM en scenario s bij PGB. Jeroen Rijk, 1 november 2018

ALM en scenario s bij PGB. Jeroen Rijk, 1 november 2018 ALM en scenario s bij PGB Jeroen Rijk, 1 november 2018 Uw pensioen bij PGB in 2016 1 3 september 2015 Inhoud Het ALM Basisscenario Scenario s als risicomanagementtool Scenario s dynamisch beleid 2 Het

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende

Nadere informatie

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment

Nadere informatie

Life Cycling Zwitserleven 21 augustus 2014. Eelco Ubbels Alpha Research

Life Cycling Zwitserleven 21 augustus 2014. Eelco Ubbels Alpha Research Life Cycling Zwitserleven 21 augustus 2014 Eelco Ubbels Alpha Research Beoordeling van Life Cycle fondsen Waar op te letten bij het product van de toekomst? ALPHA RESEARCH EELCO UBBELS RBA Vanmiddag 1.

Nadere informatie

ESG en SDG s in beleggingsbeleid bij fiduciair beheer

ESG en SDG s in beleggingsbeleid bij fiduciair beheer ESG en SDG s in beleggingsbeleid bij fiduciair beheer Ambities en verwachtingen; Een pallet aan mogelijkheden Adrie Heinsbroek Principal Responsible Investment December 2018 www.nnip.com1 Ambities en verwachtingen

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord

Nadere informatie

Impact beleggen: Streven naar een duurzamere wereld met aandacht voor rendement

Impact beleggen: Streven naar een duurzamere wereld met aandacht voor rendement Impact beleggen: Streven naar een duurzamere wereld met aandacht voor rendement Hoe ziet de wereld er in de toekomst uit? Met impactbeleggen streeft NN Investment Partners (NNIP) naar meetbare positieve

Nadere informatie

Beleggen met Impact. Didier Devreese, Head of Sales NN IP Belgium Didier Devreese NN Investment Partners Belgium.

Beleggen met Impact. Didier Devreese, Head of Sales NN IP Belgium Didier Devreese NN Investment Partners Belgium. Beleggen met Impact Didier Devreese, Head of Sales NN IP Belgium 20 June 2017 Didier Devreese NN Investment Partners Belgium www.nnip.com 1 Wat is impact beleggen? 2 Wat is impact beleggen? Financieel

Nadere informatie

MVB beleggingsbeleid: uitdagingen en inzichten uit de praktijk

MVB beleggingsbeleid: uitdagingen en inzichten uit de praktijk MVB beleggingsbeleid: uitdagingen en inzichten uit de praktijk KPMG Investment Management Seminar 10 mei 2016 Robert van der Meer Agenda 1. Inleiding 2. Stand van zaken 3. Praktische inzichten en uitdagingen

Nadere informatie

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement Kunnen beleggers tegelijk financieel rendement behalen én een positieve invloed uitoefenen op milieu, mens en maatschappij? Impactbeleggen maakt dit

Nadere informatie

Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability

Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen IM seminar, Amstelveen 10 mei 2016 Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability Maatschappelijke uitdaging Opiniestuk FD Minister Dijsselbloem

Nadere informatie

Stichting Hoogbouw Bezoek Fenixloods Syntrus Achmea

Stichting Hoogbouw Bezoek Fenixloods Syntrus Achmea Stichting Hoogbouw Bezoek Fenixloods Syntrus Achmea Edvard van Luijn Our vision Asset management for a sustainable future 2 Our policies are based on the United Nations Sustainable Development Goals (UN

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Introductie. Waarom deze guide? Hoe is deze tot stand gekomen? Inhoud van de guide: Self-assessment tool. Lancering

Inhoudsopgave. Introductie. Waarom deze guide? Hoe is deze tot stand gekomen? Inhoud van de guide: Self-assessment tool. Lancering Inhoudsopgave Introductie Waarom deze guide? Hoe is deze tot stand gekomen? Inhoud van de guide: Policy Investment Management Transparantie Self-assessment tool Lancering www.vbdo.nl 2 VBDO Vereniging

Nadere informatie

Duurzaamheid & strategische asset allocatie

Duurzaamheid & strategische asset allocatie Duurzaamheid & strategische asset allocatie Seminar Frank Wagemans Vereniging van beleggers voor duurzame ontwikkeling(vbdo) 16 Maart 2016 1 Content 1. Duurzaamheid & strategische asset allocatie: Waarom

Nadere informatie

IPFOS. Bestuurders Conferentie. De waarde van economische scenario s en de kijk op integraal risico Jos Berkemeijer, Managing Partner Symetrics

IPFOS. Bestuurders Conferentie. De waarde van economische scenario s en de kijk op integraal risico Jos Berkemeijer, Managing Partner Symetrics IPFOS Bestuurders Conferentie De waarde van economische scenario s en de kijk op integraal risico Jos Berkemeijer, Managing Partner Symetrics De waarde van economische scenario s en de kijk op integraal

Nadere informatie

Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice

Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice Agenda 1. Introductie 2. What drives the world: Globale trends in Voedingsmiddelenwereld 3. Drives what we do: Intro

Nadere informatie

Intranet congres 2016 Drs. Wilfried F. Hoffman

Intranet congres 2016 Drs. Wilfried F. Hoffman BANGLADESH DELTA PLAN 2100 Intranet congres 2016 Drs. Wilfried F. Hoffman Intranet Congres 22-03-2016 Sociaal intranet stimuleert samenwerking 2 Wilfried Hoffman Senior consultant Project- en programmamanager

Nadere informatie

Kwartaalrapportage Duurzaam Beleggen Q1 2019

Kwartaalrapportage Duurzaam Beleggen Q1 2019 Kwartaalrapportage Duurzaam Beleggen Q1 2019 Inhoudsopgave Uitsluitingen Stemmen Engagement ESG-karakteristieken aandelenportefeuille 2 4 5 7 1 Uitsluitingen Uitsluitingslijst bedrijven Q1 2019 Company

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende

Nadere informatie

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER DNB SEMINAR UITBESTEDING Door: Oscar van Angeren I. Regulatory framework en II. Algemene contractuele aspecten 1 I. Regulatory framework Uitbestedingsregels pensioenfondsen: artikel 34 Pw en 12-14 BuPw.

Nadere informatie

EEN DUURZAME GEMEENTE

EEN DUURZAME GEMEENTE Duurzaamheidsbeleid met impact EEN DUURZAME GEMEENTE De burger kijkt afwachtend naar de overheid waar het gaat om duurzaamheidsmaatregelen. Hoe mooi zou het zijn als keuzes en de impact van beleid voor

Nadere informatie

Utrecht, 22 APRIL 2017

Utrecht, 22 APRIL 2017 Verantwoord beleggen Ward Kastrop Workshop Ethisch beleggen en duurzaamheid in de praktijk Symposium Laudato Si en financieel beheer Utrecht, 22 APRIL 2017 Verantwoord beleggen Duurzaamheid is eigenlijk

Nadere informatie

Février 2011. Trends Finance Day June 1st 2013

Février 2011. Trends Finance Day June 1st 2013 Février 2011 Trends Finance Day June 1st 2013 STATE BANKRUPTCY POSITIVE CONSUMPTION More responsible More ethical More social More ecological More respect Van MVI tot Impact Financing Het Belgisch landschap

Nadere informatie

MVO in de portefeuille van de Compliance Officer

MVO in de portefeuille van de Compliance Officer MVO in de portefeuille van de Compliance Officer Prof dr André Nijhof Nyenrode Business Universiteit Finance in Transitie Nyenrode executive programma voor bestuurders van banken, verzekeraars en pensioenfondsen

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

Duurzaam beleggen Een nieuwe rol voor investeerders?

Duurzaam beleggen Een nieuwe rol voor investeerders? Duurzaam beleggen Een nieuwe rol voor investeerders? Carolus van de Ven Hoofd vermogensadvies 18 december 2006 Agenda - Definitie duurzaam beleggen - Hoofdvormen - Historie / Huidige situatie - Corporate

Nadere informatie

De PIN code van de wereld verandert... Amerikas Europa Afrika Azië

De PIN code van de wereld verandert... Amerikas Europa Afrika Azië Naar een klimaatbestendige akkerbouw Cees van den Bos 15 november 2018 De PIN code van de wereld verandert... Vandaag 2100 2050 Amerikas Europa Afrika Azië 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Akkerbouwland is niet evenredig

Nadere informatie

DUURZAAM BELEGGEN MAAKT HET VERSCHIL! HUBRIEN, HANS EN MATTHIJS PFP Forum, 31 Januari 2018

DUURZAAM BELEGGEN MAAKT HET VERSCHIL! HUBRIEN, HANS EN MATTHIJS PFP Forum, 31 Januari 2018 DUURZAAM BELEGGEN MAAKT HET VERSCHIL! HUBRIEN, HANS EN MATTHIJS PFP Forum, 31 Januari 2018 Inhoud I. Duurzaam beleggen II. Een gesprek over duurzaam beleggen III. Discussie Q&A 30/01/2018 2 Even voorstellen

Nadere informatie

VOGON SEMINAR. Beleggen in Nederlandse huurwoningen, interessant voor (internationale) beleggers? 22 mei 2014

VOGON SEMINAR. Beleggen in Nederlandse huurwoningen, interessant voor (internationale) beleggers? 22 mei 2014 VOGON SEMINAR Beleggen in Nederlandse huurwoningen, interessant voor (internationale) beleggers? 22 mei 2014 AGENDA Perspectief van (internationale) beleggers op Nederlandse huurwoningen Korte introductie

Nadere informatie

Nieuwe bronnen voor nieuwe inzichten. Marko Roos Coordinator CBDS thema s Arbeid en Mobiliteit

Nieuwe bronnen voor nieuwe inzichten. Marko Roos Coordinator CBDS thema s Arbeid en Mobiliteit Nieuwe bronnen voor nieuwe inzichten Marko Roos Coordinator CBDS thema s Arbeid en Mobiliteit Paradigm shift: data drivensociety. Hoeveelheid geproduceerde data groeit exponentieel De samenleving verandert

Nadere informatie

Koersenlijst Fiscaal Jaaroverzicht

Koersenlijst Fiscaal Jaaroverzicht Koersenlijst Fiscaal Jaaroverzicht Waarde per 31-12-2018 In dit document vindt u de koersen die gehanteerd worden voor de waarde van uw vermogen per 31 december 2018 op uw Fiscaal Jaaroverzicht. Voor de

Nadere informatie

De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen: Een globale visie voor lokaal beleid en actie

De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen: Een globale visie voor lokaal beleid en actie De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen: Een globale visie voor lokaal beleid en actie Jan Beyne Programme Manager CIFAL Flanders Bovenlokaal Bibliotheekbeleid Brussel, 17 0 2018 1. CIFAL FLANDERS UNITAR

Nadere informatie

Flood risk developments in the Rhine Basin and its Delta

Flood risk developments in the Rhine Basin and its Delta Flood risk developments in the Rhine Basin and its Delta Philip Bubeck, Aline te Linde, Jasper Dekkers, Hans de Moel and Philip Ward Content Study Area Problem description and research goals Current flood

Nadere informatie

Beleggen in de jungle van duurzaamheid. Hoe beoordeel ik beleggingen op duurzaamheid?

Beleggen in de jungle van duurzaamheid. Hoe beoordeel ik beleggingen op duurzaamheid? Beleggen in de jungle van duurzaamheid Hoe beoordeel ik beleggingen op duurzaamheid? 23 Classificatie: mei 2019 Situatie: klimaat roept discussie op, maar effecten zijn niet te negeren Pagina: 2 Reactie:

Nadere informatie

Kwartaalrapportage Duurzaam Beleggen Q2 2019

Kwartaalrapportage Duurzaam Beleggen Q2 2019 Kwartaalrapportage Duurzaam Beleggen Q2 2019 Inhoudsopgave ESG-karakteristieken aandelenportefeuille Engagement Stemmen Uitsluitingen 2 4 6 7 1 ESG-karakteristieken aandelenportefeuille ESG-scores spelen

Nadere informatie

Elk jaar meer dividend

Elk jaar meer dividend Elk jaar meer dividend Menno van Hoven Beheerder dividendportefeuille Beleggers Belangen www.beleggersbelangen.nl @mennovanhoven Veel of weinig dividend? Wat was uw totaalrendement de laatste 5 jaar met

Nadere informatie

Het vermogen in beweging: een transitie uit de praktijk van het Oranje Fonds

Het vermogen in beweging: een transitie uit de praktijk van het Oranje Fonds Het vermogen in beweging: een transitie uit de praktijk van het Oranje Fonds Peter Douwes Seminar IBS 13-06-2019 Samen voor een sociaal verbonden Nederland Oranje Fonds - profiel Hybride fonds voor sociale

Nadere informatie

EEN GROEIENDE KLANTBEHOEFTE: DUURZAAM BELEGGEN HUBRIEN, HANS EN KEES FFP CONGRES, 4 OKTOBER 2018

EEN GROEIENDE KLANTBEHOEFTE: DUURZAAM BELEGGEN HUBRIEN, HANS EN KEES FFP CONGRES, 4 OKTOBER 2018 EEN GROEIENDE KLANTBEHOEFTE: DUURZAAM BELEGGEN HUBRIEN, HANS EN KEES FFP CONGRES, 4 OKTOBER 2018 Inhoud DRIE ONDERDELEN 1. Duurzaam beleggen 2. Een duurzame portefeuille 3. Discussie Q&A 08/10/2018 2 Even

Nadere informatie

Strategisch Pensioenmanagement

Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement is samenbrengen. Strategisch Pensioenmanagement De belangrijkste taak van Strategisch Pensioenmanagement is ervoor te zorgen dat u in control

Nadere informatie

Ketentransparantie/-verantwoordelijkheid: Dilemma's en kansen. Workshop Kristalprijs november 2018

Ketentransparantie/-verantwoordelijkheid: Dilemma's en kansen. Workshop Kristalprijs november 2018 Ketentransparantie/-verantwoordelijkheid: Dilemma's en kansen Workshop Kristalprijs 2018 29 november 2018 Agenda Introductie 3 Verantwoordelijkheid & transparantie 5 Better practices 9 Contactgegevens:

Nadere informatie

Ruilverhouding fondsen

Ruilverhouding fondsen Ruilverhouding fondsen Dit document dient enkel ter informatie en is 1) geen voorstel of aanbod tot het aankopen of verhandelen van de financiële instrumenten hierin beschreven en 2) geen beleggingsadvies.

Nadere informatie

How to get the consumer in the driver s seat

How to get the consumer in the driver s seat How to get the consumer in the driver s seat Peter Niermeijer Date: November 11, 2016 Who is RECS International? Membership organization with over 130 members representing the whole chain in renewable

Nadere informatie

Themapublicatie juli 2018

Themapublicatie juli 2018 Impact investing Hoe u kunt bijdragen aan de Sustainable Development Goals Themapublicatie juli 2018 Met uw vermogen bijdragen aan een betere wereld? Dat kan door middel van impact investing. Impact investeerders

Nadere informatie

Ronde tafel MVB/ESG discussie

Ronde tafel MVB/ESG discussie Ronde tafel MVB/ESG discussie Nico Langedijk, STOXX Ltd. Oegstgeest, 13 april 017 Meer dan 5 bestuurders van Nederlandse Pensioenfondsen hebben deelgenomen aan deze questionnaire van MVB/ESG. Hierdoor

Nadere informatie

Wijziging voorwaarden TCM aandelenfondsen

Wijziging voorwaarden TCM aandelenfondsen Wijziging voorwaarden TCM aandelenfondsen Inleiding Trustus Capital Management B.V. (Trustus) voert op dit moment de directie en het beheer van Intereffekt Investment Funds N.V. (IIF). Trustus is in het

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 April 2011 ING Investment Management / ICS Inleiding Jaarlijks stelt het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg (Huntsman)

Nadere informatie

EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen

EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen Prof. dr. Sandra Rousseau Centrum voor Economie en Duurzaam Ondernemen CEDON Brussel, 4 oktober 2016 Sustainable development

Nadere informatie

De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management

De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management Finance Avenue, 14 november 2015 Christophe Palumbo, Senior Business Development Manager Benelux Aberdeen Asset Management

Nadere informatie

Elk jaar meer dividend

Elk jaar meer dividend Elk jaar meer dividend Menno van Hoven Beheerder dividendportefeuille Beleggers Belangen menno.van.hoven@reedbusiness.n l @mennovanhoven Eén aandeel Coca-Cola. IPO in 1919 voor $40 per aandeel Dividend

Nadere informatie

Jaarvergadering 2018

Jaarvergadering 2018 Jaarvergadering 2018 Agenda 1. Opening 2. Verslag beheerder over 2017 3. Organisatiestructuur 4. Vaststelling jaarrekening 2017 5. Decharge beheerder 6. Rondvraag 7. Sluiting Verslag beheerder 2017 Meesman

Nadere informatie

ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen

ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen Samenhang en voorbeelden Ronald Janssen, Ortec Finance 1 Klant centraal stellen: Doelstelling Managen van de verwachtingen van onze cliënten Hoe kunnen we dat doen?

Nadere informatie

Let echter goed op hier!!! Soms wordt een feit.. een probleem,.. als er één van gemaakt wordt NIET doen dus!

Let echter goed op hier!!! Soms wordt een feit.. een probleem,.. als er één van gemaakt wordt NIET doen dus! 9 Let echter goed op hier!!! Soms wordt een feit.. een probleem,.. als er één van gemaakt wordt NIET doen dus! Vrij naar: De Standaard/23 maart 2017/M. Reynebeau 36 Kernbegrippen Je Kans op een actie Aanvaardbaarheid

Nadere informatie

Wat wordt onder klimaatrisico s verstaan en hoe kunnen deze de beleggingsportefeuille

Wat wordt onder klimaatrisico s verstaan en hoe kunnen deze de beleggingsportefeuille Wat wordt onder klimaatrisico s verstaan en hoe kunnen deze de beleggingsportefeuille beïnvloeden? Jeroen Veenstra 21 juni 2018 IORP II: Ontwikkeling pensioenwetgeving Ontwikkeling pensioenwetgeving staat

Nadere informatie

Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Summit Beleggen met betekenis. Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F

Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Summit Beleggen met betekenis. Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F Summit Beleggen met betekenis Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F Outlook 2019-2021 Outlook: Visie op deelmarkten met aanbevelingen beleggingsstrategie En: Hoe kunnen beleggingen

Nadere informatie

TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER

TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER Beringen, 18 juni 2015 www.pldw.be - 1 - BELEGGEN VOLGENS UW WAARDEN TOEGANG TOT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER DOOR DE KRACHTEN VAN TWEE SPECIALISTEN TE BUNDELEN Meer dan

Nadere informatie

Rentmeesterschap! Onze ideeën met Fundamentele analyse Erick Erdtsieck Martin Boer

Rentmeesterschap! Onze ideeën met Fundamentele analyse Erick Erdtsieck Martin Boer Rentmeesterschap! Onze ideeën met Fundamentele analyse Erick Erdtsieck Martin Boer Inhoudsopgave 13:40 Onze manier van kijken "Rentmeesterschap" Definitie en analysemethode Enkele voorbeelden 13:55 Belasting

Nadere informatie

Wijs & van Oostveen VISIE Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie. drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer

Wijs & van Oostveen VISIE Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie. drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer Wijs & van Oostveen VISIE 2014 Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer Driebergen - Rijsenburg, 22 januari 2014 Programma Visie 2013 - Programma Robert

Nadere informatie

VAN HARTE WELKOM! BREUKELEN, 29 SEPTEMBER 2014

VAN HARTE WELKOM! BREUKELEN, 29 SEPTEMBER 2014 VAN HARTE WELKOM BREUKELEN, 29 SEPTEMBER 2014 PROGRAMMA 20.00 uur - 20.10 uur Inleiding: over de VEOV 20.10 uur - 20.30 uur Beleggen na het provisieverbod: in hoeverre staat de cliënt centraal? Hans Dubbeldam,

Nadere informatie

JAARVERSLAG. Stichting Depositofonds C.V. De Volharding

JAARVERSLAG. Stichting Depositofonds C.V. De Volharding JAARVERSLAG Stichting Depositofonds C.V. De Volharding Inhoud Inleiding 3 Jaarverslag Stichting Depositofonds 4 C.V. De Volharding UA Toelichting jaarverslag Stichting Depositofonds 5 C.V. De Volharding

Nadere informatie

Governance Vermogensbeheer: anders denken Robert van der Meer & Martin Mlynár

Governance Vermogensbeheer: anders denken Robert van der Meer & Martin Mlynár Governance Vermogensbeheer: anders denken Robert van der Meer & Martin Mlynár Jaarcongres Pensioenfederatie 16 mei 2017 14:30-15:15 15:20-16:05 Martin Mlynár 06 2113 8933 +41 76 397 4200 martin.mlynar@robeco.nl

Nadere informatie

Beleggingsresultaat lopend jaar Rapportagedatum: 31 maart 2019

Beleggingsresultaat lopend jaar Rapportagedatum: 31 maart 2019 Beleggingsresultaat lopend jaar Maand Beginvermogen 219 januari 219 februari 219 maart 2.484.99,55 2.69.544,25 2.664.591,65 Stortingen en onttrekkingen 2.484.99,55 Beleggingsresultaat Eindvermogen Rendement

Nadere informatie

Beleggingsresultaat lopend jaar Rapportagedatum: 31 maart 2019

Beleggingsresultaat lopend jaar Rapportagedatum: 31 maart 2019 Beleggingsresultaat lopend jaar Maand Beginvermogen 219 januari 219 februari 219 maart 2.86.569,95 2.157.448,1 2.187.538,58 Stortingen en onttrekkingen 2.86.569,95 Beleggingsresultaat Eindvermogen Rendement

Nadere informatie

Beleggingsresultaat lopend jaar Rapportagedatum: 31 maart 2019

Beleggingsresultaat lopend jaar Rapportagedatum: 31 maart 2019 Beleggingsresultaat lopend jaar Maand Beginvermogen 219 januari 219 februari 219 maart 2.226.1,99 2.413.72 2.499.484,19 Stortingen en onttrekkingen 2.226.1,99 Beleggingsresultaat Eindvermogen Rendement

Nadere informatie

Beleggingsresultaat lopend jaar Rapportagedatum: 31 maart 2019

Beleggingsresultaat lopend jaar Rapportagedatum: 31 maart 2019 Beleggingsresultaat lopend jaar Maand Beginvermogen 219 januari 219 februari 219 maart 2.52.577,22 2.97.948,99 2.115.161,2 Stortingen en onttrekkingen 2.52.577,22 Beleggingsresultaat Eindvermogen Rendement

Nadere informatie

Toekomstbestendig Beleggen Een Centraal Beheer APF Case Study 24 januari Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in.

Toekomstbestendig Beleggen Een Centraal Beheer APF Case Study 24 januari Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Toekomstbestendig Beleggen Een Centraal Beheer APF Case Study 24 januari 2017 Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Agenda Introductie Centraal Beheer APF en rol Achmea IM Toekomstbestendige

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017 STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND Performancevergelijking PCN - ABP 2011-2015 24 februari 2017 Inhoud Uitgangspunten Risicohouding Vergelijking strategisch beleggingsbeleid Performancevergelijking

Nadere informatie

Future of the Financial Industry

Future of the Financial Industry Future of the Financial Industry Herman Dijkhuizen 22 June 2012 0 FS environment Regulatory & political pressure and economic and euro crisis 1 Developments in the sector Deleveraging, regulation and too

Nadere informatie

Toezicht op beleggingen

Toezicht op beleggingen Toezicht op beleggingen Studiebijeenkomst VvP, 6 Jurgen Willemsen Inhoud Sectie 1: Introductie toezicht op het beleggingsbeleid Sectie 2: Overzicht vermogensbeheeronderzoeken Sectie 3: Veranderingen in

Nadere informatie

Archieven van de vorige deelnemingen ontvangen vanaf 1 september 2008

Archieven van de vorige deelnemingen ontvangen vanaf 1 september 2008 Archieven van de vorige deelnemingen ontvangen vanaf 1 september 2008 Datum van kennisgeving (1) 20 oktober 2008 AXA S.A. AXA Rosenberg AllianceBernstein AXA Investment Managers 23 oktober 2008 Rebelco

Nadere informatie

Pensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen

Pensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen 14 De lijsten van pensioenfondsen met de hoogste en de laagste vermogensbeheerkosten die onder andere door Pensioen Pro en De Nederlandsche Bank (hierna:

Nadere informatie

DNB Pensioendag. Parallelsessie Beheersing en waardering innovatieve beleggingen. Update DNB themaonderzoek innovatieve beleggingen 21 september 2011

DNB Pensioendag. Parallelsessie Beheersing en waardering innovatieve beleggingen. Update DNB themaonderzoek innovatieve beleggingen 21 september 2011 DNB Pensioendag Parallelsessie Beheersing en waardering innovatieve beleggingen Update DNB themaonderzoek innovatieve beleggingen 21 september 2011 Inleiding DNB verricht in 2011 bij een aantal geselecteerde

Nadere informatie

De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht. Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017

De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht. Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017 De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017 0 1 Outline A. Nieuwe ontwikkelingen; wat is het speelveld? B. Hoe ziet de toekomst

Nadere informatie

Beleggen. met. betekenis. performance. leefbaarheid. duurzaam. met impact. oplossingen. klimaat. stedelijke gaa. ontwikkeling. samenleving.

Beleggen. met. betekenis. performance. leefbaarheid. duurzaam. met impact. oplossingen. klimaat. stedelijke gaa. ontwikkeling. samenleving. Beleggen zullen met samenleving betekenis leefbaarheid welzijn steeds uitgevoerd kwalit transparante hoge gezonde moe stedelijke gaa zullen klimaat oplossingen toekomst financiële duurzaam performance

Nadere informatie

ESG bij Pensioenfondsen

ESG bij Pensioenfondsen ESG bij Pensioenfondsen Klaar voor de toekomst? Ontwikkelingen implementatie ESG bij Pensioenfondsen klaar voor de toekomst? In de afgelopen tien jaar hebben verscheidene pensioenfondsen een verantwoord

Nadere informatie

Rendementstoelichting

Rendementstoelichting ING Investment Office Publicatiedatum 7 november 2017, 14.38 uur Beleggingsstrategie Duurzaam Rendementstoelichting De beleggingsstrategie Duurzaam, beleggingsprofiel Neutraal, boekte met een rendement

Nadere informatie

Informatie Care IS Beleggingsportefeuille

Informatie Care IS Beleggingsportefeuille Informatie Care IS Beleggingsportefeuille Onderstaande informatie is samengesteld op14 juni 2013 Inleiding Binnen de beleggingsportefeuilles van Care IS wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende beleggingscategorieën:

Nadere informatie

Q: Waarom zit er geen lijst van relevante financieringen en beleggingen bij het commitment?

Q: Waarom zit er geen lijst van relevante financieringen en beleggingen bij het commitment? Bijlage 1: Q&A Q: Waarom dit commitment? A: Financiële instellingen willen een bijdrage leveren aan de strijd tegen klimaatverandering en aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. De ondertekenaars

Nadere informatie

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages 22/03/2013 Housing market in crisis House prices down Number of transactions

Nadere informatie

Hoe wij waarde creëren

Hoe wij waarde creëren Hoe wij waarde creëren Onze impact gekwantificeerd 16 maart 2017 Achtergrond Maatschappelijke impact In ons jaarverslag hebben we onze maatschappelijke impact beknopt en schematisch weergegeven. Zie met

Nadere informatie

Duurzaam beleggen Toetsing beleggingsfondsen

Duurzaam beleggen Toetsing beleggingsfondsen ING Investment Office Publicatiedatum: 6 januari 2017 Duurzaam beleggen Toetsing beleggingsfondsen Met onze Niet-financiële indicator (Nfi) geven we alle door ING aangeboden beleggingsfondsen een duurzaamheidskwalificatie.

Nadere informatie

Veranderende opvattingen over toezicht op cultuur en gedrag: Een rondje langs de velden

Veranderende opvattingen over toezicht op cultuur en gedrag: Een rondje langs de velden Veranderende opvattingen over toezicht op cultuur en gedrag: Een rondje langs de velden VITP Muel Kaptein 26 september 2017 Even voorstellen Hoogleraar Bedrijfskunde, Erasmus Universiteit Rotterdam Partner

Nadere informatie

DUURZAAM? SHS Parkmanagementvereniging Slochteren Hoogezand-Sappemeer. 15 februari 2011. Sietse Vlietstra

DUURZAAM? SHS Parkmanagementvereniging Slochteren Hoogezand-Sappemeer. 15 februari 2011. Sietse Vlietstra 2 DUURZAAM? SHS Parkmanagementvereniging Slochteren Hoogezand-Sappemeer 15 februari 2011 Sietse Vlietstra Adviseur duurzaam ondernemen en innovatie Syntens 3 4 Wat is duurzaam? Het voorzien in de behoeften

Nadere informatie

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid

Nadere informatie

Update Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente

Update Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente Update Renewable Energy in the Netherlands Maarten Arentsen University of Twente Dutch political climate since late 2010 Right wing coalition in power with passive parliamentary support of popular party

Nadere informatie

Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA

Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA Verklaring van Beleggingsbeginselen Joachim Aelvoet CBFA 17 maart 2011 Onderzoek 29 IBP's +/- 4,5 miljard euro vermogen +/- 100.000 aangeslotenen methode: eerste analyse individueel gesprek conclusies

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Na raadpleging van de betrokken representatieve organisaties;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Na raadpleging van de betrokken representatieve organisaties; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 12186 8 juli 2011 Regeling van De Nederlandsche Bank N.V. van 28 juli 2011 tot wijziging van de Regeling staten financiële

Nadere informatie

Geen gezeik iedereen rijk

Geen gezeik iedereen rijk Geen gezeik iedereen rijk Lange termijn vermogensopbouw Corné van Zeijl Classificatie: publiek Inhoud De economie Waarom beleggen? Conclusie 3 Beleggen Hoe word je arm, hoe word je rijk? Bron: Lithograph

Nadere informatie

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Ook in 2015 heeft Pensioenfonds Vervoer in het beleggingsbeleid en de uitvoering ervan weer een impuls kunnen geven aan maatschappelijke verantwoord beleggen. Nadat

Nadere informatie

Goed moment high yield obligaties te overwegen

Goed moment high yield obligaties te overwegen Goed moment high yield obligaties te overwegen Het tij zit mee voor hoogrentende bedrijfsobligaties, ofwel High Yield obligaties. Deze categorie bedrijfsobligaties kent een relatief hogere coupon dan reguliere

Nadere informatie