Aanpassing Oplegnotitie Welstandsnota Pilot welstand

Transcriptie

1 Aanpassing Oplegnotitie Welstandsnota 2007 Pilot welstand Gemeente Hoogeveen november 2014

2 PAGINA 2 VAN 10 Inhoud 1. Inleiding Waarom een aanpassing van de oplegnotitie welstandsnota? Wat willen we ermee bereiken? Hoogeveen wil op een andere manier om gaan met het welstandsbeleid. Doel daarbij is om binnen vooraf bepaalde kaders meer vrijheid en verantwoordelijkheid te geven aan inwoners en bedrijven. Hiervoor is gestart met het project Anders werken aan ruimtelijke plannen. Het aanpassen van de welstandnota was daar een onderdeel van. Ook in het collegeprogramma Kijken in Kansen, is benadrukt dat we werken vanuit vertrouwen en verantwoordelijkheid geven. Vertrouwen in onze inwoners en partners. Vanuit dit vertrouwen bieden we ruimte voor initiatieven, creativiteit, ondernemerschap en maatwerk. We gaan uit van ja tenzij. We willen welstandstoezicht, in lijn met het Hoogeveen Bouwpakket afschaffen en zorgen voor het beter beschermen van historische gebouwen of cultuurhistorisch waardevolle gebieden. De basis hiervoor zijn de cultuurhistorische beleidskaarten. Nota Ruimtelijke Kwaliteit Op basis van de cultuurhistorische beleidskaarten die binnenkort ter inzage worden gelegd en daarna ter vaststelling worden aangeboden aan de raad wordt een nieuwe nota Ruimtelijke kwaliteit opgesteld. Deze vervangt de huidige Welstandsnota en Oplegnotitie. Tegelijkertijd wordt een voorstel voorbereid hoe in de toekomst wordt omgegaan met de welstandscommissie en welstandsadvisering zoals deze nu wordt uitgevoerd door Libau. Uit oogpunt van zorgvuldigheid volgt het herzien van de welstandsnota en organisatie het traject van de cultuurhistorische beleidskaarten. Daarom is het noodzakelijk de looptijd van zowel de pilot als de benoeming van de leden van de welstandscommissie en de uitvoering van de welstandsadvisering door Libau te verlengen tot uiterlijk 31 december Oplegnotitie Welstandsnota 2007, pilot welstand april 2013 Op 11 april 2013 heeft de raad ingestemd met de pilot welstand als onderdeel van het Hoogeveen Bouwpakket. Met de oplegnotitie stelden we een nieuwe manier van werken met welstand voor. We wilden daarmee creatieve initiatieven stimuleren, faciliteren en barrières wegnemen door minder regels, minder administratieve lasten en een efficiënte bedrijfsvoering. Dit moest resulteren in meer diversiteit en meer ruimte en verantwoordelijkheid voor inwoners en bedrijven in gezamenlijke verantwoordelijkheid met de gemeente. Het doel was dus tweeledig: belemmeringen wegnemen en juist investeringen in kwaliteit stimuleren. Oplegnotitie Welstandsnota 2007, evaluatie pilot welstand mei 2014 De werkwijze van de pilot is geëvalueerd. In de effectrapportages is aangegeven dat in meer dan 60% van de bouwplannen de welstandstoetsing achterwege is gebleven. De maatregel heeft daarmee het beoogde effect gehad en draagt bij aan het sneller verlenen van vergunningen voor bouwactiviteiten en geeft inwoners meer ruimte. Dit kan leiden tot andere verschijningsvormen. Conclusie is nog steeds dat zich geen grote ongelukken hebben voorgedaan met het deels afschaffen van het welstandstoezicht.

3 PAGINA 3 VAN 10 Welke maatregelen stimuleren het proces van ruimtelijke initiatieven en vergunningverlening en versnellen? En waar willen we als overheid op sturen en hoe willen we sturen? In deze oplegnotitie bij de Welstandsnota 2007 worden de maatregelen voorgesteld: - bepaalde gebieden (met beperkte ontwikkelingen en met regulier welstand) welstandsvrij maken; - ondernemers stimuleren tot investeringen met een hogere en meer uniforme beeldkwaliteit op de bedrijventerreinen en in het stadscentrum door het verstrekken van advies. De aanpassing van de Oplegnotitie Welstand betreft de verwerking van enkele actuele wijzigingen, zoals het vervallen van de juridisch bindende status van de beeldkwaliteitsplannen in Erflanden en in Pesse. Het opnemen van juridisch bindende beeldkwaliteitsplannen zoals in het stationsgebied, Fluitenberg en Stuifzand. Voor het Stadscentrum Hoogeveen is de kwaliteitscatalogus stadscentrum Hoogeveen leidend. Op een deel van Erflanden is de Welstandsnota weer van toepassing verklaard. De maatregelen met betrekking tot welstand staan hieronder weergegeven. Verder wordt in deze notitie achtergrondinformatie gegeven (paragrafen 2 en 3) en de gebiedsindeling weergegeven (paragraaf 4). Hoogeveen Bouwpakket In navolging van het Hoogeveen bouwpakket worden de volgende maatregelen voorgesteld: Maatregel 1 Welstand afschaffen voor bepaalde gebieden en verhoging van kwaliteit in kwetsbare gebieden juist stimuleren. Doel Vereenvoudigen en verduidelijken van de welstandsregels, door deze in gebieden die zich ervoor lenen af te schaffen of in andere beschermwaardige- en ontwikkelgebieden juist te stimuleren. Dit met vertrekpunt de volgende gebiedsindeling: welstandsvrije gebieden (beperkte ontwikkelingen); gebieden waar het beeldkwaliteitsplan niet als juridisch toetsingsinstrument, maar als stimuleringsinstrument wordt ingezet; gebieden waar de huidige welstandsnota van toepassing blijft; gebieden (met ontwikkelingen) waar het beeldkwaliteitsplan als juridisch toetsingsinstrument aan de welstandsnota is of wordt toegevoegd; Maatregel 2 Stimuleringsregeling beeldkwaliteit.

4 PAGINA 4 VAN 10 Doel Stimuleren ondernemers tot hogere en meer uniforme beeldkwaliteit op de bedrijventerreinen en in het stadscentrum om de representativiteit te vergroten en het vestigings- en investeringsklimaat te versterken. Ondernemers komen in aanmerking voor (gratis) advisering door een stedenbouwkundige over een (ver)bouwplan of inrichtingsplan. 2. Uitgangspunten Welke aandachtspunten en uitgangspunten zijn van belang? Wat zijn de raakvlakken met ander (ruimtelijk) beleid? Cultuurhistorie De cultuurhistorische geschiedenis van Hoogeveen is af te lezen aan de bebouwing, het landschap en de bodem. In 2014 worden de cultuurhistorische beleidskaarten opgesteld. Borging van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing, gebieden, structuren en archeologie vindt plaats in het bestemmingsplan en aanvullend in de welstandsnota. In 2015 wordt beoordeeld of aanpassing van de Welstandsnota (beschermwaardige gebieden) nodig is naar aanleiding van de cultuurhistorische beleidskaarten. Bijzondere of waardevolle gebieden kunnen aangescherpte welstand rechtvaardigen. We gaan er vanuit dat deze gebieden ook binnen het huidige welstandsregime de typering bijzonder hebben meegekregen. Voor deze gebieden geldt het welstandsvrij bouwen in deze pilot niet en wijzigt het beschermingsniveau dus niet. Rijksbeleid Het kabinet Rutte werkt aan een wettelijke vereenvoudiging van het toezicht op welstand. Ook het kabinet hoopt zo de bouwprocedures te kunnen versnellen. Per 1 maart 2013 is in het Besluit Omgevingsrecht (artikel 6) de verplichting om bouwplannen voor te leggen aan een welstandscommissie vervangen door een kan-bepaling. Gemeenten zijn niet meer verplicht de welstandstoets door de welstandscommissie te laten uitvoeren. Met dit besluit loopt het kabinet vooruit op de nieuwe Omgevingswet. Verdere vereenvoudiging van het welstandstoezicht zal in die nieuwe wet vorm krijgen. Het bestemmingsplan wordt vervangen door het gemeentelijk omgevingsplan. Welstand zal dan geen afzonderlijke toetsingsgrond meer zijn, maar wordt integraal onderdeel van het omgevingsplan. Het is nog niet bekend wanneer de Omgevingswet in werking zal treden, maar naar verwachting is dit medio Welstandscommissie Voor de welstandsbeoordeling is Libau Drenthe (voorheen Drents Plateau) ingehuurd. Het contract is overgenomen door Libau te Groningen. De meeste bouwplannen worden door de rayonarchitect van een welstandsadvies voorzien. Een klein deel van de plannen wordt in de commissie ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie besproken en van een advies voorzien. Na afloop van het contract zijn er weer keuzemogelijkheden, zoals: - Nieuw contract sluiten met Libau - Instellen van een Hoogeveense welstandscommissie of regio commissie

5 PAGINA 5 VAN 10 - Ambtelijke toetsing (BOR) - Geen afzonderlijke welstandstoets (nieuwe Omgevingswet). In de opmaat naar de definitieve nota in 2015 worden deze keuzemogelijkheden meegenomen. Wabo Vanuit het project aantrekkelijk Hoogeveen door anders werken aan ruimtelijke plannen wordt er Wabo-lean gewerkt, dat betekent dat bouwprocedures sneller worden afgerond. De procedures zijn zodanig ingeregeld, dat een flitsvergunning mogelijk is (vergunning in één dag). Om dit mogelijk te maken was ook een aanpassing van de welstandsnota nodig. Bestemmingsplannen Bijna alle Hoogeveense bestemmingsplannen zijn geactualiseerd. In de bestemmingsplannen zijn regels en voorschriften opgenomen die voldoen aan de meest recente inzichten. Met deze geactualiseerde bestemmingsplannen zijn dusdanige eisen gesteld aan bouwplannen dat echte uitwassen worden voorkomen. De nieuwe bestemmingsplannen rechtvaardigen derhalve ook een ander welstandsregime. 3. Ambitie Wat is de ambitie van Hoogeveen? Wanneer welstand? Wanneer een beeldkwaliteitsplan? Huidige Welstandsnota De huidige ambitie van Hoogeveen staat verwoord in de Welstandsnota, vastgesteld door de gemeenteraad in 2007, aangevuld in 2008 en Motto van de nota is: kiezen voor kwaliteit. De Welstandsnota geeft aan welk welstandsniveau in de verschillende gebieden geldt en wat de beoordelingscriteria zijn bij bouwplannen. Er worden in de gebiedsgerichte benadering twee welstandsniveaus onderscheiden, bijzonder en regulier welstand. In totaal worden 42 gebieden beschreven in de Welstandsnota of in aanvullende beeldkwaliteitsplannen. Naast de gebiedsgerichte benadering zijn er algemene welstandscriteria geformuleerd en criteria opgenomen voor de sneltoets van aan- of uitbouwen, bijgebouwen, kozijn- en gevelwijzigingen, dakkapellen, dakramen, lage bouwwerken, erf- en perceelafscheidingen, zonnepanelen en collectoren, zonweringen, (rol)luiken en rolhekken. En er zijn beleidsregels voor reclame-uitingen opgenomen. Werkwijze welstand om dezelfde ambitie te realiseren De huidige Welstandsnota legt de verantwoordelijkheid voor toetsing of een bouwwerk architectonisch of qua uiterlijk past in de omgeving, bij de gemeente. Inwoners en bedrijven ervaren dit als belemmerend, soms zelfs als subjectief. Daar waar het kan, is de verantwoordelijkheid terug gegeven aan de inwoners door in gebieden die zich daarvoor lenen minder of geen welstandsregels te stellen. Dat wil niet zeggen dat heel Hoogeveen meteen welstandsvrij gemaakt moet worden en dat wil ook niet zeggen dat het motto: kiezen voor kwaliteit aangepast moet worden. Er wordt alleen een andere werkwijze toegepast en meer verantwoordelijkheid gegeven aan onze inwoners en bedrijven. We doen dat vanuit de overtuiging dat onze inwoners en bedrijven een mooi bouwplan willen realiseren. We kiezen daarom in de pilot voor stimuleren in plaats van controleren.

6 PAGINA 6 VAN 10 We maken daarbij een uitzondering voor bijzondere woonbuurten, stads- en dorpscentra, cultuurhistorisch waardevolle gebieden enz. Hierbij geldt dat naast het particuliere belang, ook het te beschermen algemeen belang zwaar weegt. Hiervoor handhaven we het huidige welstandsregime. Nieuwe werkwijze beeldkwaliteitsplannen Een beeldkwaliteitsplan krijgt of houdt alleen een juridische toetsingsstatus (verplichtend) door formele koppeling aan de welstandsnota. Een beeldkwaliteitsplan is vooral van belang in ontwikkelgebieden en kan uitspraken doen over de gewenste stedenbouwkundige en architectonische vorm en structuur van (een gedeelte) van Hoogeveen of een van de dorpen. Maar het kan ook gaan over de visuele kwaliteiten van de openbare ruimte en van de architectuur. Het kan een onderdeel zijn van de ruimtelijke onderbouwing waarbij uitdrukkelijk een verband wordt gelegd tussen de karakteristieken van een gebied en de ruimtelijke ontwikkelingen. Niet alle beeldkwaliteitsplannen hebben nu een juridische toetsingsstatus. Sommige beeldkwaliteitsplannen gelden ook nu al uitsluitend als leidraad voor de gewenste ontwikkeling. Vooral in ontwikkelgebieden, zoals Erflanden, de Wieken, Grittenhofterrein en plan Beatrix hebben beeldkwaliteitsplannen hun diensten bewezen. In de nieuwe werkwijze maken we een onderscheid in gebieden waar een beeldkwaliteitplan uitsluitend geldt als leidraad voor de gewenste ontwikkeling en gebieden waar om moverende reden het beeldkwaliteitsplan als juridisch toetsingsinstrument gehandhaafd wordt. 4. Gebiedsindeling Wat is de onderbouwing van de keuzes voor de gebieden? Om uitvoering te geven aan bovenstaande wordt de volgende gebiedsindeling gehanteerd: 4.1 Welstandsvrije gebieden Als uitgangspunt is de huidige welstandsnota genomen. Hierbij is gekeken naar de gebieden met beperkte ontwikkelingen en met een regulier welstandsbeleid. Hierin springt gebied 9 het meest in het oog. Omdat dit een groot gebied betreft met veel woningen (seriematige uitbreidingen). De ontwikkelingen in deze woonwijken betreffen met name uit- en aanbouwen, dakkapellen en andere bijbehorende bouwwerken. Gebied 11 (bungalowwijken), gebied 10 (Erflanden), gebied 14 (Lucas Aardenburgterrein) en gebied 9 en 38 (Krakeel) sluiten hierop aan. Het betreft de wijken: De Weide, Erflanden, met uitzondering van enkele ontwikkellocaties, Zuid, Wolfsbos, Krakeel, met uitzondering van enkele ontwikkellokaties, Bebouwde kom van de dorpen, behalve de dorpskernen, linten, in ontwikkeling zijnde uitbreidingen,

7 PAGINA 7 VAN 10 Kinholt, Venesluis, Lucas Aardenburgterrein, met uitzondering van de bedrijfsmatige bestemming (bakkerij). Plan West In deze wijken zien we veel aanvragen en relatief kleine verbouwingen (erkers, dakkapellen en uitbouwen). Voor het grootste gedeelte zijn voor deze gebieden actuele bestemmingsplannen. Hierin wordt al het een en ander geregeld omtrent het straatbeeld, zoals de speciale voorschriften voor erkers, carports en bijbehorende bouwwerken. Voor het welstandsvrij bouwen in het buitengebied is eveneens aansluiting gezocht bij de huidige welstandsnota, hierbij is gekeken naar gebieden met beperkte ontwikkelingen en met een regulier welstandbeleid. De volgende gebieden komen in aanmerking: Veldontginningslandschap, Grootschalig landschap, Kleinschalig landschap, Voor het welstandsvrij bouwen gelden de volgende voorwaarden: - Bouwwerk moet passen in het bestemmingsplan, inclusief binnenplanse vrijstelling; of passen binnen de planologische kruimelregelgeving van artikel 4 bijlage II van het Besluit omgevingsrecht. - In welstandsvrije gebieden is bijlage G van de Welstandsnota beleidsregels voor reclameuitingen wel van toepassing. - Niet voor (her)ontwikkellokaties. Hiervoor kan een afzonderlijke afweging worden gemaakt per project / lokatie. - Niet voor uitbreidingen van agrarische bedrijven. 4.2 Gebieden waar de huidige welstandsnota van toepassing blijft Voor de overige gebieden blijft de huidige welstandsnota van toepassing met toetsing door de commissie ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie (Libau Drenthe). Het betreft voornamelijk gebieden met een bijzonder welstandsregime zoals het stadscentrum, de oude linten, Oostenrijkse buurt, Vondelstraat, plan Beatrix, Nuil enz. (welstandsgebieden 1, 2, 5, 6, 10, 12, 13, 15, 19, 21, 23, 24, 25, 27, 28, 31, 32,). Gelet op het specifieke karakter blijft ook voor enkele reguliere welstandsgebieden de welstandsnota van toepassing. Het betreffen de gebieden aansluitend aan het stadscentrum en de centra van de dorpen (welstandsgebieden 3, 4, 29, 30), deel van Erflanden (welstandsgebied 10) en recreatiegebied/bungalowpark (36). Gebieden waar het beeldkwaliteitsplan als juridisch instrument aan de welstandsnota gekoppeld blijft Enkele beeldkwaliteitsplannen zijn aan de welstandsnota toegevoegd. In deze gebieden hebben de beeldkwaliteitsplannen een verplichtend karakter. Gelet op het specifieke karakter en de samenhang in deze ontwikkelgebieden blijven deze als juridisch toetsingsinstrument gelden. Het betreft de volgende gebieden: Beeldkwaliteitsplannen Erflanden,

8 PAGINA 8 VAN 10 a. Het Bosmilieu, b. De laan, Beeldkwaliteitsplan deelplan Kalkoven, Beeldkwaliteitsplan Fluitenberg, uitbreiding woningbouw, Beeldkwaliteitsplan Fluitenberg, begraafplaats Zevenberg, Beeldkwaliteitsplan Stuifzand, uitbreiding woningbouw, Beeldkwaliteitsplan stationsgebied Hoogeveen, kantoorpaviljoens, Beeldkwaliteitsplan kwaliteitscatalogus stadscentrum. Stimulering beeldkwaliteit centrum Geprobeerd wordt de ondernemers te verleiden om te komen tot een hogere en meer uniforme beeldkwaliteit. In samenwerking met ondernemers van het stadscentrum is een kwaliteitscatalogus opgesteld. Ondernemers komen in aanmerking voor (gratis) advisering door een stedenbouwkundige. Voor het Stadscentrum Hoogeveen (gebied 1) is de kwaliteitscatalogus stadscentrum Hoogeveen leidend. 4.3 Gebieden waar het beeldkwaliteitsplan als stimuleringsinstrument wordt ingezet De overige beeldkwaliteitsplannen gelden gedurende de pilot niet als juridisch toetsingsinstrument, maar als leidraad voor ontwikkelingen. Initiatiefnemers kunnen deze beeldkwaliteitsplannen gebruiken als inspiratiebron. Het betreft de volgende gebieden: Beeldkwaliteitsplan Tiendeveen, uitbreiding woningbouw, Beeldkwaliteitsplan Pesse, uitbreiding woningbouw, Beeldkwaliteitsplan Bentinckspark, Beeldkwaliteitsplan Krakeel centrumgebied, Beeldkwaliteitsplan Grittenhofterrein, Beeldkwaliteitsplan De Kaap, Beeldkwaliteitsplan Bilderdijk, Beeldkwaliteitsplan Buitenvaart 1, Beeldkwaliteitsplan Wijsbersche Hooge, Beeldkwaliteitsplan De Wieken. Stimulering beeldkwaliteit bedrijventerreinen Voor de bedrijventerreinen wordt gekozen voor een beeldkwaliteitsplan of welstandsnota als leidraad voor ontwikkelingen. Geprobeerd wordt de ondernemers te verleiden om te komen tot een hogere en meer uniforme beeldkwaliteit. Ondernemers komen in aanmerking voor (gratis) advisering door een stedenbouwkundige. De gebieden waar het beeldkwaliteitsplan ter stimulering wordt ingezet zijn: 1. Bedrijventerrein de Wieken, (gebied 16 en 17 huidige welstandsnota), 2. Bedrijventerein Buitenvaart 1 (gebied 20) en Buitenvaart 2 (gebied 21), 3. Bedrijventerreinen bij de dorpen gebied (gebied 35),

9 PAGINA 9 VAN Uitvoering Is welstandsvrij, ook vergunningvrij bouwen? Bouwplantoetsing Welstandsvrij bouwen betekent dat er zonder toets aan de welstandsnota of advies van de welstandscommissie gebouwd kan worden. Het bestemmingsplan blijft van toepassing (gebruik, afmeting, grootte en situering), een omgevingsvergunning blijft nodig (toetsing aan de bouwregels) en er kunnen eisen worden gesteld op grond van het bouwbesluit. Maar er zijn minder regels voor een bouwplan en er is meer vrijheid voor inwoners en bedrijven. Zij kunnen uiterlijk, de materialen, de kleur en de verhoudingen van het bouwplan zelf bepalen. Dit uiteraard binnen de grenzen van de bestemmingsplannen. Risico Een risico is dat er een ongewenst straatbeeld ontstaat welke lastig is terug te brengen in de oude staat. Teruggang in beeldkwaliteit van het straatbeeld kan leiden tot waardedalingen van de woningen en een verpauperd straatbeeld. We kiezen voor deze pilot vanuit de overtuiging onze inwoners en bedrijven een mooi bouwplan willen realiseren. We kiezen daarom voor stimuleren in plaats van controleren. In mei 2014 is de werkwijze van de pilot geëvalueerd. In de effectrapportages is aangegeven dat in meer dan 60% van de bouwplannen de welstandstoetsing achterwege is gebleven. Geconcludeerd is dat zich geen grote ongelukken hebben voorgedaan met het deels afschaffen van het welstandstoezicht. Vangnetregeling Indien vanwege bijzondere omstandigheden een strikte toepassing van deze oplegnotitie, naar het oordeel van het college, zou leiden tot een onredelijke beslissing, behoudt het college het recht om af te wijken van het bepaalde in deze oplegnotitie. 6. Bijlagen De Welstandskaarten buitengebied (1a )en komgebied (1b).

10 PAGINA 10 VAN 10