Oplegnotitie Welstandsnota Pilot welstand

Transcriptie

1 Oplegnotitie Welstandsnota 2007 Pilot welstand Gemeente Hoogeveen Maart 2013

2 PAGINA 2 VAN 10 Inhoud 1. Inleiding Waarom ligt er een aanpassing van de welstandsnota? Wat willen we ermee bereiken? In de programmabegroting is al aangegeven dat Hoogeveen op een andere manier om wil gaan met het welstandsbeleid. Doel daarbij was om binnen vooraf bepaalde kaders meer vrijheid en verantwoordelijkheid te geven aan inwoners en bedrijven. Hiervoor is gestart met het project Anders werken aan ruimtelijke plannen. Het aanpassen van de welstandnota is daar een onderdeel van. De aanpassing van het welstandsbeleid was voorzien voor Met deze oplegnotitie bij de Welstandsnota nemen we daar als een onderdeel van het Stimuleringsplan Bouw Hoogeveen bij wijze van pilot alvast een voorschot op. Op dit moment gelden voor het gehele grondgebied van de gemeente Hoogeveen welstandsregels, vastgelegd in de Welstandsnota en beeldkwaliteitplannen. Met deze oplegnotitie stellen we een nieuwe manier van werken met welstand voor. We willen daarmee creatieve initiatieven stimuleren, faciliteren en barrières wegnemen door minder regels, minder administratieve lasten en een efficiënte bedrijfsvoering. Dit moet resulteren in meer diversiteit en meer ruimte en verantwoordelijkheid voor inwoners en bedrijven in gezamenlijke verantwoordelijkheid met de gemeente. Het doel is dus tweeledig: belemmeringen wegnemen en juist investeringen in kwaliteit stimuleren. Welke maatregelen kunnen het proces van ruimtelijke initiatieven en vergunningverlening stimuleren en versnellen? En waar willen we als overheid op sturen en hoe willen we sturen? In deze oplegnotitie bij de Welstandsnota 2007 worden de maatregelen waartoe in het Stimuleringsplan Bouw Hoogeveen is besloten verder uitgewerkt. Samengevat wordt het volgende voorgesteld: - bepaalde gebieden (met beperkte ontwikkelingen en met regulier welstand) welstandsvrij maken; - ondernemers stimuleren tot investeringen met een hogere en meer uniforme beeldkwaliteit op de bedrijventerreinen en in het stadscentrum door het verstrekken van (gratis) advies. De maatregelen uit het stimuleringsplan Bouw Hoogeveen met betrekking tot welstand staan hieronder weergegeven. Verder wordt in deze notitie achtergrondinformatie gegeven (paragrafen 2 en 3) en de gebiedsindeling weergegeven (paragraaf 4). Stimuleringsplan Bouw Hoogeveen (looptijd 1 mei 2013 tot 1 maart 2014) In het pakket aan maatregelen ter stimulering van de bouw en werkgelegenheid in Hoogeveen wordt onder nummer A.3 het volgende voorgesteld: Maatregel 1 Welstand afschaffen voor bepaalde gebieden en verhoging van kwaliteit in kwetsbare gebieden juist stimuleren.

3 PAGINA 3 VAN 10 Doel Vereenvoudigen en verduidelijken van de welstandsregels, door deze in gebieden die zich ervoor lenen af te schaffen of in andere beschermwaardige- en ontwikkelgebieden juist te stimuleren. Huidige welstandsnota wordt voor de inwerkingtreding van het Stimuleringsplan Bouw Hoogeveen voorzien van een oplegnotitie, met daarin als vertrekpunt de volgende gebiedsindeling: welstandsvrije gebieden (beperkte ontwikkelingen); gebieden waar het beeldkwaliteitsplan niet als juridisch toetsingsinstrument, maar als stimuleringsinstrument wordt ingezet; gebieden waar de huidige welstandsnota van toepassing blijft; gebieden (met ontwikkelingen) waar het beeldkwaliteitsplan als juridisch toetsingsinstrument aan de welstandsnota is of wordt toegevoegd; Deze werkwijze is een pilot en wordt voor een periode van een jaar ingesteld. Binnen dit jaar wordt geëvalueerd of de werkwijze afdoende is en of aanpassing nodig is. Hierbij worden dan ook de cultuurhistorische beleidskaarten betrokken, die op dit moment worden opgesteld (planning afronding eind 2013). In het pakket aan maatregelen ter stimulering van de bouw en werkgelegenheid in Hoogeveen wordt onder nummer B.10 het volgende voorgesteld: Maatregel 2 Stimuleringsregeling beeldkwaliteit. Doel Stimuleren ondernemers tot hogere en meer uniforme beeldkwaliteit op de bedrijventerreinen en in het stadscentrum om de representativiteit te vergroten en het vestigings- en investeringsklimaat te versterken. Ondernemers komen in aanmerking voor (gratis) advisering door een stedenbouwkundig supervisor over een (ver)bouwplan of inrichtingplan tot een bedrag van maximaal per locatie. Dit betekent dat 50 adviezen kunnen worden verstrekt. Advies is gratis indien dit betrokken wordt bij de uiteindelijke plannen. 2. Uitgangspunten Welke aandachtspunten en uitgangspunten zijn van belang? Wat zijn de raakvlakken met ander (ruimtelijk) beleid? Anders werken Het project Stimulering Bouw Hoogeveen sluit aan bij het project aantrekkelijk Hoogeveen door anders werken aan ruimtelijke plannen. Het actualiseren van de Welstandsnota is één van de activiteiten in het project anders werken aan ruimtelijke plannen, zoals ook aangegeven in de programmabegroting. Het anders faciliteren van ruimtelijke initiatieven is van belang om aan de focus aantrekkelijk Hoogeveen uitvoering te geven. Het gaat daarbij om het faciliteren van de gewenste ruimtelijke

4 PAGINA 4 VAN 10 initiatieven door binnen de gehele keten efficiënter en effectiever te werken. Daar waar nodig willen we duidelijke kaders vooraf stellen en sturen aan de voorkant. Aan de andere kant willen we, daar waar het kan, meer ruimte bieden voor particulier initiatief en daar ook de verantwoordelijkheid laten. Zoals aangegeven is de actualisatie van de Welstandsnota een lopend traject. Hierin wordt nu vanuit het Stimuleringsplan Bouw Hoogeveen een versnelling aangebracht met deze pilot welstandsvrij bouwen in gebieden die zich daarvoor lenen. Daarnaast wordt in beschermwaardige- en ontwikkelgebieden welstand juist gestimuleerd. In paragraaf 4 en bijgevoegde kaart is de gebiedsindeling weergegeven. Evaluatie van de pilot gaat plaatsvinden in 2014 in het kader van het stimuleringsplan, maar ook als opmaat naar de definitieve actualisatie van de Welstandsnota. Cultuurhistorie De cultuurhistorische geschiedenis van Hoogeveen is af te lezen aan de bebouwing, het landschap en de bodem. In 2013 worden de cultuurhistorische beleidskaarten opgesteld. Borging van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing, gebieden, structuren en archeologie vindt plaats in het bestemmingsplan en aanvullend in de welstandsnota. In 2014 wordt beoordeeld of aanpassing van de Welstandsnota (beschermwaardige gebieden) nodig is naar aanleiding van de cultuurhistorische beleidskaarten. Bijzondere of waardevolle gebieden kunnen aangescherpte welstand rechtvaardigen. We gaan er vanuit dat deze gebieden ook binnen het huidige welstandsregime de typering bijzonder hebben meegekregen. Voor deze gebieden geldt het welstandsvrij bouwen in deze pilot niet en wijzigt het beschermingsniveau dus niet. Rijksbeleid Het kabinet Rutte werkt aan een wettelijke vereenvoudiging van het toezicht op welstand. Ook het kabinet hoopt zo de bouwprocedures te kunnen versnellen. Per 1 maart 2013 is in het Besluit Omgevingsrecht (artikel 6) de verplichting om bouwplannen voor te leggen aan een welstandscommissie vervangen door een kan-bepaling. Gemeenten zijn niet meer verplicht de welstandstoets door de welstandscommissie te laten uitvoeren. Met dit besluit loopt het kabinet vooruit op de nieuwe Omgevingswet. Verdere vereenvoudiging van het welstandstoezicht zal in die nieuwe wet vorm krijgen. Het bestemmingsplan wordt vervangen door het gemeentelijk omgevingsplan. Welstand zal dan geen afzonderlijke toetsingsgrond meer zijn, maar wordt integraal onderdeel van het omgevingsplan. Het is nog niet bekend wanneer de Omgevingswet in werking zal treden, maar naar verwachting is dit medio Welstandscommissie Voor de welstandsbeoordeling is Libau Drenthe (voorheen Drents Plateau) ingehuurd. Het contract is overgenomen door Libau te Groningen en loopt nog tot en met De meeste bouwplannen worden door de rayonarchitect van een welstandsadvies voorzien. Een klein deel van de plannen wordt in de commissie ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie besproken en van een advies voorzien. Na afloop van het contract zijn er weer keuzemogelijkheden, zoals: - Nieuw contract sluiten met Libau - Instellen van een Hoogeveense welstandscommissie of regio commissie - Ambtelijke toetsing (BOR) - Geen afzonderlijke welstandstoets (nieuwe Omgevingswet).

5 PAGINA 5 VAN 10 In de opmaat naar de definitieve nota in 2014 worden deze keuzemogelijkheden meegenomen. Wabo Vanuit het project aantrekkelijk Hoogeveen door anders werken aan ruimtelijke plannen is er de wens Wabo-lean te werken, dat betekent dat bouwprocedures sneller worden afgerond. De procedures worden zodanig ingeregeld, dat een flitsvergunning mogelijk is (vergunning in één dag). Om dit mogelijk te maken is ook een aanpassing van de welstandsnota nodig. De pilot sluit daar dus goed bij aan. Bestemmingsplannen Bijna alle Hoogeveense bestemmingsplannen zijn geactualiseerd. In de bestemmingsplannen zijn regels en voorschriften opgenomen die voldoen aan de meest recente inzichten. Met deze geactualiseerde bestemmingsplannen zijn dusdanige eisen gesteld aan bouwplannen dat echte uitwassen worden voorkomen. De nieuwe bestemmingsplannen rechtvaardigen derhalve ook een ander welstandsregime. 3. Ambitie Wat is de ambitie van Hoogeveen? Wanneer welstand? Wanneer een beeldkwaliteitsplan? Huidige Welstandsnota De huidige ambitie van Hoogeveen staat verwoord in de Welstandsnota, vastgesteld door de gemeenteraad in 2007, aangevuld in 2008 en Motto van de nota is: kiezen voor kwaliteit. De Welstandsnota geeft aan welk welstandsniveau in de verschillende gebieden geldt en wat de beoordelingscriteria zijn bij bouwplannen. Er worden in de gebiedsgerichte benadering twee welstandsniveaus onderscheiden, bijzonder en regulier welstand. In totaal worden 42 gebieden beschreven in de Welstandsnota of in aanvullende beeldkwaliteitsplannen. Naast de gebiedsgerichte benadering zijn er algemene welstandscriteria geformuleerd en criteria opgenomen voor de sneltoets van aan- of uitbouwen, bijgebouwen, kozijn- en gevelwijzigingen, dakkapellen, dakramen, lage bouwwerken, erf- en perceelafscheidingen, zonepanelen en collectoren, zonweringen, (rol)luiken en rolhekken. En er zijn beleidsregels voor reclame-uitingen opgenomen. Nieuwe werkwijze welstand om dezelfde ambitie te realiseren De huidige Welstandsnota legt de verantwoordelijkheid voor toetsing of een bouwwerk architectonisch of qua uiterlijk past in de omgeving, bij de gemeente. Inwoners en bedrijven ervaren dit als belemmerend, soms zelfs als subjectief. De wens is, daar waar het kan, de verantwoordelijkheid terug te geven aan de inwoners door in gebieden die zich daarvoor lenen minder of geen welstandsregels te stellen. Dat wil niet zeggen dat heel Hoogeveen meteen welstandsvrij gemaakt moet worden en dat wil ook niet zeggen dat het motto: kiezen voor kwaliteit aangepast moet worden. Er wordt alleen een andere werkwijze toepast en meer verantwoordelijkheid gegeven aan onze inwoners en bedrijven. We doen dat vanuit de overtuiging dat onze inwoners en bedrijven een mooi bouwplan willen realiseren. We kiezen daarom in de pilot voor stimuleren in plaats van controleren. We maken daarbij een uitzondering voor bijzondere woonbuurten, stads- en dorpscentra, cultuurhistorisch waardevolle gebieden enz. Hierbij geldt dat naast het particuliere belang, ook het te beschermen algemeen belang zwaar weegt. Hiervoor handhaven we het huidige welstandsregime.

6 PAGINA 6 VAN 10 Nieuwe werkwijze beeldkwaliteitsplannen Een beeldkwaliteitsplan krijgt of houdt alleen een juridische toetsingsstatus (verplichtend) door formele koppeling aan de welstandsnota. Een beeldkwaliteitsplan is vooral van belang in ontwikkelgebieden en kan uitspraken doen over de gewenste stedenbouwkundige en architectonische vorm en structuur van (een gedeelte) van Hoogeveen of een van de dorpen. Maar het kan ook gaan over de visuele kwaliteiten van de openbare ruimte en van de architectuur. Het kan een onderdeel zijn van de ruimtelijke onderbouwing waarbij uitdrukkelijk een verband wordt gelegd tussen de karakteristieken van een gebied en de ruimtelijke ontwikkelingen. Niet alle beeldkwaliteitsplannen hebben nu een juridische toetsingsstatus. Sommige beeldkwaliteitsplannen gelden ook nu al uitsluitend als leidraad voor de gewenste ontwikkeling. Vooral in ontwikkelgebieden, zoals Erflanden, de Wieken, Grittenhofterrein en plan Beatrix hebben beeldkwaliteitsplannen hun diensten bewezen. In de nieuwe werkwijze willen we een onderscheid maken in gebieden waar een beeldkwaliteitplan uitsluitend geldt als leidraad voor de gewenste ontwikkeling en gebieden waar om moverende reden het beeldkwaliteitsplan als juridisch toetsingsinstrument gehandhaafd wordt. 4. Gebiedsindeling Wat is de onderbouwing van de keuzes voor de gebieden? Om uitvoering te geven aan bovenstaande wordt de volgende gebiedsindeling gehanteerd: 4.1 Welstandsvrije gebieden Als uitgangspunt is de huidige welstandsnota genomen. Hierbij is gekeken naar de gebieden met beperkte ontwikkelingen en met een regulier welstandsbeleid. Hierin springt gebied 9 het meest in het oog. Omdat dit een groot gebied betreft met veel woningen (seriematige uitbreidingen). De ontwikkelingen in deze woonwijken betreffen met name uit- en aanbouwen, dakkapellen en andere bijbehorende bouwwerken. Gebied 11 (bungalowwijken), gebied 10 (Erflanden), gebied 14 (Lucas Aardenburgterrein) en gebied 9 en 38 (Krakeel) sluiten hierop aan. Het betreft de wijken: De Weide, Erflanden, met uitzondering van enkele ontwikkellocaties, Zuid, Wolfsbos, Krakeel, met uitzondering van enkele ontwikkellokaties, Bebouwde kom van de dorpen, behalve de dorpskernen, linten, in ontwikkeling zijnde uitbreidingen, Kinholt, Venesluis, Lucas Aardenburgterrein, met uitzondering van de bedrijfsmatige bestemming (bakkerij).

7 PAGINA 7 VAN 10 Plan West In deze wijken zien we veel aanvragen en relatief kleine verbouwingen (erkers, dakkapellen en uitbouwen). Voor het grootste gedeelte zijn voor deze gebieden actuele bestemmingsplannen. Hierin wordt al het een en ander geregeld omtrent het straatbeeld, zoals de speciale voorschriften voor erkers, carports en bijbehorende bouwwerken. Voor het welstandsvrij bouwen in het buitengebied is eveneens aansluiting gezocht bij de huidige welstandsnota, hierbij is gekeken naar gebieden met beperkte ontwikkelingen en met een regulier welstandbeleid. De volgende gebieden komen in aanmerking: Veldontginningslandschap, Grootschalig landschap, Kleinschalig landschap, Voor het welstandsvrij bouwen gelden de volgende voorwaarden: - Bouwwerk moet passen in het bestemmingsplan, inclusief binnenplanse vrijstelling. - Niet voor (her)ontwikkellokaties. Hiervoor kan een afzonderlijke afweging worden gemaakt per project / lokatie. - Niet voor uitbreidingen van agrarische bedrijven. 4.2 Gebieden waar de huidige welstandsnota van toepassing blijft Voor de overige gebieden blijft de huidige welstandsnota van toepassing met toetsing door de commissie ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie (Libau Drenthe). Het betreft voornamelijk gebieden met een bijzonder welstandsregime zoals het stadscentrum, de oude linten, Oostenrijkse buurt, Vondelstraat,plan Beatrix, Nuil enz. (welstandsgebieden 1, 2, 5, 6, 12, 13, 15, 19, 21, 23, 24, 25, 27, 28, 31, 32,). Gelet op het specifieke karakter blijft ook voor enkele reguliere welstandsgebieden de welstandsnota van toepassing. Het betreffen de gebieden aansluitend aan het stadscentrum en de centra van de dorpen (welstandsgebieden 3, 4, 29, 30) en recreatiegebied/bungalowpark (36). Bijzondere of waardevolle gebieden kunnen bij de evaluatie van de Welstandsnota in 2014 na afronding van de cultuurhistorische beleidskaarten behoren tot gebieden met aangescherpte welstand. Gebieden waar het beeldkwaliteitsplan als juridisch instrument aan de welstandsnota gekoppeld blijft Enkele beeldkwaliteitsplannen zijn aan de welstandsnota toegevoegd. In deze gebieden hebben de beeldkwaliteitsplannen een verplichtend karakter. Gelet op het specifieke karakter en de samenhang in deze ontwikkelgebieden blijven deze als juridisch toetsingsinstrument gelden. Het betreft de volgende gebieden: Beeldkwaliteitsplannen Erflanden, a. Blankvoorn b. Het Bosmilieu c. De laan Beeldkwaliteitsplan deelplan Kalkoven, Beeldkwaliteitsplan Pesse, uitbreiding woningbouw,

8 PAGINA 8 VAN 10 Beeldkwaliteitsplan Fluitenberg, uitbreiding woningbouw, in procedure Beeldkwaliteitsplan uitvaartcentrum en crematorrium begraafplaats Zevenberg, in procedure. 4.3 Gebieden waar het beeldkwaliteitsplan als stimuleringsinstrument wordt ingezet De overige beeldkwaliteitsplannen gelden gedurende de pilot niet als juridisch toetsingsinstrument, maar als leidraad voor ontwikkelingen. Initiatiefnemers kunnen deze beeldkwaliteitsplannen gebruiken als inspiratiebron. Het betreft de volgende gebieden: Beeldkwaliteitsplan Tiendeveen, uitbreiding woningbouw, Beeldkwaliteitsplan Bentinckspark, Beeldkwaliteitsplan Krakeel centrumgebied, Beeldkwaliteitsplan Grittenhofterrein, Beeldkwaliteitsplan De Kaap, Beeldkwaliteitsplan Bilderdijk, Beeldkwaliteitsplan Kantoorpaviljoens/Stationsgebied, Beeldkwaliteitsplan Buitenvaart 1, in procedure, Beeldkwaliteitsplan Wijsbersche Hooge, Beeldkwaliteitsplan De Wieken, in procedure, Beeldkwaliteitsplan kwaliteitscatalogus stadscentrum, in voorbereiding. Stimulering beeldkwaliteit bedrijventerreinen en centrum Voor de bedrijventerreinen wordt in plaats van een reguliere welstandstoets gekozen voor een beeldkwaliteitsplan of welstandsnota als leidraad voor ontwikkelingen. Geprobeerd wordt de ondernemers te verleiden om te komen tot een hogere en meer uniforme beeldkwaliteit. Dit geldt ook voor het stadscentrum waar in samenwerking met ondernemers een kwaliteitscatalogus is opgesteld. Ondernemers komen in aanmerking voor (gratis) advisering door een stedenbouwkundig supervisor over een (ver)bouwplan of inrichtingplan tot een bedrag van maximaal per locatie. Dit betekent dat 50 adviezen kunnen worden verstrekt. De gebieden waar het beeldkwaliteitsplan ter stimulering wordt ingezet zijn: 1. Bedrijventerrein de Wieken, (gebied 16 en 17 huidige welstandsnota), 2. Bedrijventerein Buitenvaart 1 (gebied 20) en Buitenvaart 2 (gebied 21), 3. Bedrijventerreinen bij de dorpen gebied (gebied 35), 4. Stadscentrum Hoogeveen gebied (gebied 1), hiervoor is dekwaliteitscatalogus stadscentrum Hoogeveen in ontwikkeling. 5. Uitvoering Is welstandsvrij, ook vergunningvrij bouwen? Bouwplantoetsing Welstandsvrij bouwen betekent dat er zonder toets aan de welstandsnota of advies van de welstandscommissie gebouwd kan worden. Het bestemmingsplan blijft van toepassing (gebruik, afmeting, grootte en situering), en een omgevingsvergunning blijft nodig (toetsing aan de bouwregels en

9 PAGINA 9 VAN 10 er kunnen eisen worden gesteld op grond van het bouwbesluit. Maar er zijn minder regels voor een bouwplan en er is meer vrijheid voor inwoners en bedrijven. Zij kunnen uiterlijk, de materialen, de kleur en de verhoudingen van het bouwplan zelf bepalen. Dit uiteraard binnen de grenzen van de bestemmingsplannen. Risico Een risico is dat er een ongewenst straatbeeld ontstaat welke lastig is terug te brengen in de oude staat. Teruggang in beeldkwaliteit van het straatbeeld kan leiden tot waardedalingen van de woningen en een verpauperd straatbeeld. We kiezen voor deze pilot vanuit de overtuiging onze inwoners en bedrijven een mooi bouwplan willen realiseren. We kiezen daarom voor stimuleren in plaats van controleren en denken dat de risico s te overzien zijn. We zullen de pilot tijdig evalueren en behouden altijd het recht om de pilot eerder te stoppen. Vangnetregeling Indien vanwege bijzondere omstandigheden een strikte toepassing van deze oplegnotitie, naar het oordeel van het college, zou leiden tot een onredelijke beslissing, behoudt het college het recht om af te wijken van het bepaalde in deze oplegnotitie. 6. Bijlagen De Welstandskaarten buitengebied (1a )en komgebied (1b).

10 PAGINA 10 VAN 10