Datum: 05/02/2013 Portefeuillehouder: C.J. Windhouwer

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Raadsnummer: Registratiekenmerk: Onderwerp: welstandsnota 2012 Korte inhoud: Ter vervanging van de huidige Welstandsnota uit 2004 is een nieuwe Nota opgesteld. Het uitgangspunt daarvan is dat welstandstoezicht alleen plaatsvindt op de plekken waar dat van belang is zoals aangegeven op de nieuwe welstandskaart. Verder is invulling gegeven aan de wens meer welstandsvrij te maken zodat minder aanvragen een welstandstoets nodig hebben. Met het nieuwe beleid wordt gestuurd op het algemene belang van de ruimtelijke kwaliteit en wordt ruimte gegeven aan het particuliere belang van de bewoner en/of eigenaar. De toetsing zal plaats gaan vinden door een stadsbouwmeester ondersteund door een commissie Ruimtelijke Kwaliteit, waarin ten behoeve van integrale advisering de welstand, ruimtelijke ordening, het landschap en zorg voor monumenten wordt samengevoegd Datum: 05/02/2013 Portefeuillehouder: C.J. Windhouwer Voorstel Vaststellen Welstandsnota 2012 met bijbehorende welstandskaart Toelichting: Inleiding Nijkerk heeft in de planning opgenomen om in 2012 de vigerende welstandsnota, daterend uit 2004, te actualiseren. Het beleid is om meerdere redenen aan een herijking toe. - De wetgeving is veranderd met de invoering van de Wabo en het Bor. Hiermee zijn ook veel kleinere bouwwerken omgevingsvergunningvrij geworden. De verantwoordelijkheid voor de gebouwde kwaliteit wordt meer bij de bouwer c.q. aanvrager gelegd. Deze deregulering vraagt om een aanpassing van de welstandscriteria. - Met een vooruitblik naar de nieuwe Omgevingswet heeft de minister besloten dat welstand geen verplichte toets meer is maar dat deze kan plaatsvinden. Ook worden steeds meer gebieden welstandsvrij verklaard. In de nieuwe nota kunnen hiervoor de ambities verder worden uitgewerkt. - Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in de gemeente, zoals nu vastgelegd in beeldkwaliteitplannen, worden geborgd in de welstandsnota. - De wens ligt er om te komen tot een sterk vereenvoudigde nota met een compactere opzet en minder regels. Winst is er te halen door gebieden te integreren, niveaus te heroverwegen hoe hoog moet je als gemeente de lat leggen? en criteria helder en toepasbaar te formuleren. - Voor alle partijen is het van belang dat er een goed werkbare en een stimulerende nota ligt die uiting geeft aan de actuele ruimtelijke ambities van de gemeente. Ambities die verder reiken dan welstand en betrekking hebben op het brede terrein van ruimtelijke kwaliteit, inclusief landschap, openbare ruimte en cultuurhistorie. - Uitwerking van de wens om te komen tot een integratie van de betrokken disciplines (oa. ruimtelijke ordening, bouwen, landschap, monumenten) ten behoeve van de integrale advisering.

2 2 Voor het opstellen van een nieuwe Welstandsnota is na een offertetraject opdracht verstrekt aan bureau SVP uit Amersfoort. De nieuwe nota is in samenwerking met vertegenwoordigers van verschillende disciplines uit de gemeentelijke organisatie gemaakt. Beoogde effecten a) Meetbaar effect: In de Welstandsnota geeft het gemeentebestuur aan: waar zij met Nijkerk, de overige kernen en het buitengebied naar toe wil wat zij de moeite van het behouden of beschermen waard vindt en op welke plekken meer vrijheid van handelen wordt toegestaan. b) Maatschappelijk effect: Het welstandsbeleid is bedoeld om de gerealiseerde ruimtelijke kwaliteit voor langere tijd te behouden. c) Verhoogde efficiency: Door kortere doorlooptijden middels gebiedsdifferentiatie en introductie welstandsvrije gebieden en door integrale beoordeling op welstand, ruimtelijke- en beeldkwaliteit, landschap en monumenten/cultuurhistorie. Argumenten Inhoud Welstandsnota Er is gekozen voor een geheel nieuwe opzet van de welstandsnota. De nota bestaat uit een: 1. Ruimtelijke Atlas: het verhaal van Nijkerk en haar kernen in kaartbeelden. De atlas sluit aan op zowel de Strategische visie als de Structuurvisies. 2. Welstandskaart als specifieke uitwerking van de atlas voor het welstandsbeleid. De ruimtelijke atlas en de welstandskaart bieden het ruimtelijke kader voor welstandstoetsing door de welstandscommissie, maar ook voor stedenbouwkundigen, architecten en andere adviseurs. Het biedt het kader voor het ruimtelijke beleid. 3. Nota: hierin staan de welstandsregimes beschreven die op de welstandskaart staan aangegeven. In de nieuwe Welstandsnota wordt niet omschreven hoe het gebouw vormgegeven moet worden, maar wordt aangegeven waarop de welstandscommissie/rayonarchitect zijn beoordeling van het ontwerp moet baseren. Ruimtelijke Atlas De Ruimtelijke Atlas laat met kaartbeelden en beknopte toelichtingen het ontstaan en de ontwikkeling van de gemeente Nijkerk zien. Van de oorspronkelijke landschappelijke patronen en de latere verkeerstechnische doorsnijdingen hierin tot de onstuimige groei van enkele kernen. Zo ontstaat letterlijk een goed (kaart)beeld van de gemeente, op basis waarvan besloten wordt waar welke vorm van welstandsbeleid van toepassing is. Welstandkaart De Welstandskaart is een goed middel om het welstandsbeleid vorm te geven: een overzicht waar wel en waar geen welstandsbeleid van toepassing is. De keuze hiervoor wordt gemotiveerd vanuit de kwaliteiten die in de Ruimtelijke Atlas zijn genoemd. Het welstandsbeleid krijgt een algemene onderbouwing op structuurniveau, het raamwerk van de gemeente Nijkerk. Welstand wordt op deze manier een kwestie van keuzes op hoofdlijnen als onderdeel van het ruimtelijk beleid. Met dit beleid geeft de gemeente aan op welke plekken de ruimtelijke kwaliteit een algemeen belang vertegenwoordigt. Op andere plekken wordt daarentegen meer ruimte gegeven aan het particuliere belang van bewoner en eigenaar. Bij de afweging tussen openbaar en privé geven wij meer ruimte aan initiatieven van de inwoners van de gemeente. Welstandsregimes Er wordt in de nieuwe nota een viertal niveaus onderscheiden: vrij van welstandstoezicht beperkt welstandsregime: het gebouw of object in relatie tot haar omgeving regulier welstandsregime: het gebouw in haar omgeving, maar ook als zelfstandig object bijzonder welstandsregime: ook nog de details van het gebouw.

3 3 Inhoudelijke afwegingscriteria worden gevormd door: ligging, kwaliteit en kwetsbaarheid. Uitgangspunt is vooral transparantie: duidelijk is waarvoor wordt gekozen en waarom. Politieke, bestuurlijke en maatschappelijke overwegingen spelen een rol in de keuze voor gebiedsgerichte welstandsregimes. De in de nota opgenomen welstandskaart laat zien waar welk regime van toepassing is. Bij het opstellen van deze kaart zijn de meest ruime mogelijkheden voor welstandsvrij als uitgangspunt genomen Reclamebeleid De gemeente biedt in de nabije toekomst ook op dit terrein wat meer ruimte aan haar inwoners maar blijft als een goede beheerder waken over haar eigen domein: de openbare ruimte. Kort samengevat gaat er het volgende gebeuren met het reclamebeleid: Het reclamebeleid voor privéterrein is meegenomen in welstandsnota. De vier welstandsregimes zijn niet alleen van toepassing op gebouwen maar ook op reclame-uitingen op of aan het gebouw en op het eigen terrein. Het beeldkwaliteitplan binnenstad bepaalt na vaststelling niet alleen de inrichting van de openbare ruimte in het historisch centrum van Nijkerk maar ook de reclame-uitingen in het openbaar domein. De APV ten slotte regelt de reclame-uitingen in het openbaar gebied in de gehele gemeente Nijkerk, behalve in de binnenstad van Nijkerk. Daartoe wordt in de APV de mogelijkheid tot het stellen van nadere regels opgenomen. Deze nadere regels worden uitgewerkt in de vorm van een beknopte Reclamenota. Werkwijze De nieuwe welstandsnota vervangt de oude als toetsingskader bij de aanvragen om omgevingsvergunning. De bestaande werkwijze bij advisering over bouw- en ontwikkelingsplannen in de binnenstad van Nijkerk, in de kern van Hoevelaken, de Ooster- en Westerdorpsstraat (met afgesproken begrenzing) en in de nabijheid van aangewezen monumenten voorziet er in dat een afgevaardigde uit de Adviescommissie voor monumenten samen met de rayonarchitect van de Welstandscommissie en de stedenbouwkundige van de afdeling MRO integraal adviseren over de (gewenste) ruimtelijke kwaliteit. Het integraal bewaken van de ruimtelijke kwaliteit maar ook het stroomlijnen van processen (lean maken) vraagt feitelijk om nog stappen verder te gaan. Stadsbouwmeester De eerste stap is het aanstellen van een stadsbouwmeester. Deze is eerste aanspreekpunt bij advisering rond welstand en de gesprekspartner bij ontwikkeling van (bouw-)plannen. De toetsing van plannen aan de welstandskaders kan wekelijks plaatsvinden en daarmee bijdragen en korte procedure van afhandeling om aanvragen. Bij omvangrijker / ingrijpender plannen komt integrale advisering in beeld. De stadsbouwmeester moet dan de commissie Ruimtelijke Kwaliteit inschakelen. Commissie Ruimtelijke Kwaliteit De tweede stap is het instellen van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit. In de commissie Ruimtelijke Kwaliteit zijn de disciplines ruimte, landschap, bouwen en monumenten verenigd. Integraal wordt geadviseerd over de plannen. In de commissie nemen zitting vertegenwoordigers van de afdeling MRO, van de afdeling VTH en externe vertegenwoordigers met deskundigheid op het gebied van landschap en monumenten/cultuurhistorie. Rol adviescommissie Monumenten Met de komst van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit komt de rol van de adviescommissie Monumenten meer op de achtergrond. Feitelijk zal met nog enige uitbreiding van de taken van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit de adviescommissie Monumenten wellicht kunnen worden opgeheven. Omdat het hebben van een adviescommissie Monumenten in de Monumentenwet 1988 is vastgelegd en bij verordening is geregeld volgt nadere advisering over overname van de rol van de adviescommissie Monumenten door de commissie Ruimtelijke Kwaliteit. De adviescommissie wordt hierover geïnformeerd.

4 4 Rol Welstandscommissie en Rayonarchitect De toetsing aan de welstandscriteria is thans belegd bij het Gelders Genootschap te Arnhem. In voorgaande opzet is geen rol meer weggelegd voor de Welstandscommissie. Deze commissie is ingesteld door het Gelders Genootschap en werkt in het verlengde van de Rayonarchitect van de Welstandscommissie. Ook de rol van de rayonarchitect, die thans tweewekelijks Nijkerk bezoekt om plannen te beoordelen, vervalt. Daarvoor in de plaats komt een stadsbouwmeester. Van oude naar nieuwe welstandsnota Kort samenvattend: daar waar de oude welstandsnota als uitgangspunt had gebieden te beschrijven en daaraan gebiedsgerichte criteria te verbinden vooral in voorschrijvende zin, laat de welstandsnota 2012 op een kaart zien welk van de vier toetsingsregimes ter plaatse van toepassing is. De criteria zijn stimulerend en gericht op de ruimtelijke aspecten waarbij veel ruimte wordt geboden aan het particuliere belang. Inspraak Voor het vaststellen van het nieuwe beleid is de algemene voorbereidingsprocedure (artikel 3:4 Awb) gevolgd. De nieuwe Welstandsnota is vanaf 24 oktober 2012 gedurende 6 weken voor inspraak ter visie gelegd. Op 28 november 2012 heeft een openbare inspraakavond plaatsgevonden. De inspraakreacties en de beantwoording daarvan zijn vastgelegd in de Nota van beantwoording inspraak welstandsnota De teneur vanuit de inspraak is vooral instemmend. Daarnaast gaven insprekers goede suggesties voor tekstuele verbeteringen/aanvullingen. Op 24 januari 2013 heeft, voor het verkrijgen van een goed draagvlak voor de nota, een gesprek plaatsgevonden met enkele indieners van de inspraakreacties. Diverse reacties zijn met elkaar doorgenomen. Een en ander heeft geleid tot verbeteringen in de nota en op de welstandskaart. De inspraakreacties zijn waar nodig in de nota en op de welstandskaart verwerkt. In de Mening van 13 maart 2013 wordt de nota toegelicht en besproken. Wij stellen u voor de Welstandsnota 2012 met bijbehorende welstandskaart vast te stellen.. Digitalisering welstandskaart Voor de burger is het belangrijk om het welstandsbeleid transparant en vooral ook goed toegankelijk te maken. Na de vaststelling van de Nota zal de Welstandskaart digitaal beschikbaar worden gemaakt voor de gemeentelijke website. Vergelijkbaar met het bestemmingsplan kan de burger door op de kaart op een bepaalde locatie te klikken, de juiste informatie krijgen over het geldende regime. Motie van de raad van 23 juni 2011 In de motie van de Raad van 23 juni 2011 is gevraagd aandacht te besteden aan de uitbreiding van het welstandsvrij bouwen met daaraan gekoppeld het terugdringen van de rol van de welstandscommissie. De gemaakte keuzes in de nieuwe welstandsnota komen geheel tegemoet aan hetgeen in de motie is uitgesproken: voor minder omgevingsvergunningaanvragen is een welstandstoets nodig en er is sprake van minder en duidelijker regels. In de meerjarenbegroting is de beoogde besparing van ,- reeds opgenomen. In de gebruikelijke rapportages (Berap en Rekening) vindt u de informatie over realisatie van deze besparing. Kanttekeningen Regionaal wordt gewerkt aan een kwaliteitshandvest als inspiratiebron voor de meer grootschalige ontwikkelingen in het buitengebied. De vorm en inhoud is op dit moment nog niet bekend.

5 5 Uitvoering Planning: De nieuwe Welstandsnota treedt op 1 april 2013 in werking. Communicatie: Het nieuwe beleid wordt via de gebruikelijk weg kenbaar gemaakt. Evaluatie/controle: Met een jaarverslag doet de adviescommissie Ruimtelijke kwaliteit verslag van zijn werkzaamheden. Het beleid zoals vastgelegd in de nota maakt hier onderdeel vanuit. Burgemeester en wethouders van Nijkerk, de secretaris, mevrouw mr. M.D. Haalstra de burgemeester, de heer mr. drs. G.D. Renkema

6 RAADSBESLUIT Nummer: De raad van de gemeente Nijkerk; gelezen het collegevoorstel van 5 februari 2013; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet; b e s l u i t : Artikel I Vaststellen Welstandsnota De Welstandsnota Artikel II Inwerkingtreding Het besluit treedt in werking op 1 april Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Nijkerk d.d. 28 maart 2013, de griffier, de voorzitter, de heer O. VAN KOLCK de heer mr. drs. G. D. RENKEMA