CONTROLE VAN DE VERKIEZINGSUITGAVEN EN DE HERKOMST VAN DE MIDDELEN. Uitspraken over de ingediende bezwaren VERSLAG

Transcriptie

1 Zit ting april 2008 CONTROLE VAN DE VERKIEZINGSUITGAVEN EN DE HERKOMST VAN DE MIDDELEN voor de verkiezing van de provincieraden, de gemeenteraden en de districtsraden van 8 oktober 2006 Uitspraken over de ingediende bezwaren VERSLAG namens de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven uitgebracht door mevrouw Anne Marie Hoebeke en de heer Joris Van Hauthem 4107 IED

2 2 Samenstelling van de commissie: Voorzitter: de heer Carl Decaluwe. Vaste leden: de heer Filip Dewinter, de dames Marijke Dillen, Marie-Rose Morel, de heren Jan Penris, Joris Van Hauthem; de heren Ludwig Caluwé, Carl Decaluwe, mevrouw Joke Schauvliege, de heer Jan Verfaillie; de heren Bart Caron, Kurt De Loor, mevrouw Else De Wachter; mevrouw Anne Marie Hoebeke, de heren Marc van den Abeelen, Paul Wille. Plaatsvervangers: de heer Herman De Reuse; mevrouw Veerle Heeren; de heer Dany Vandenbossche. Toegevoegde leden: de heer Kris Van Dijck; de heer Jef Tavernier. Zie ook: 1635 ( ) Nr. 1: Verslag over gedachtewisseling

3 3 Stuk 1634 ( ) Nr. 1 INHOUD 1. Uitspraak over het bezwaar van de heer Leo Guns tegen de verkiezing van de heer Paul Geeraerts als gemeenteraadslid van Affligem op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet, juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heer Pieter Van Boxel tegen de verkiezing van de heer Harry Hendrickx als gemeenteraadslid van Malle op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van mevrouw Josiane Caproens tegen de verkiezing van de heren Jos Buysmans en Walter Callebaut als gemeenteraadslid van Hoeselt op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heer Roger Willems tegen de verkiezing van de heer Walter Callebaut als gemeenteraadslid van Hoeselt op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heer Dirk Otte tegen de verkiezing van de heer Etienne Ver Cruysse als gemeenteraadslid van Zingem op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van mevrouw Lieve Germonprez en de heer Rik Priem tegen de verkiezing van de heer Daniël Vanpoucke als gemeenteraadslid van Meulebeke op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heer Joeri Jackers tegen de verkiezing van de heren Werner Raskin en Michel Vanroy als gemeenteraadslid van Hoeselt op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heer Eric Schamp tegen de verkiezing van de heer Dirk Brankaer als gemeenteraadslid van Overijse op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heer Tom Thijsen tegen de verkiezing van de heer Hugo Philtjens als gemeenteraadslid van Kortessem op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heer Eddy Van Overstraeten tegen de verkiezing van de heer Luc De Wael als gemeenteraadslid van Lebbeke op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heren Ronny Slootmans, Rudi Nees en Gerard Lipkens tegen de verkiezing van de dames Martine De Graef en Martine Verbist als gemeenteraadslid van Sint-Katelijne-Waver op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Uitspraak over het bezwaar van de heer Frans Goris tegen de verkiezing van de heer Tony Wouters als gemeenteraadslid van Brecht op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Blz.

4 4 Dames en Heren, In uitvoering van de opdracht haar toegewezen door artikel 85ter, 4, van de Gemeentekieswet, j artikel 37/1bis tot 37/5 van de wet van 19 oktober 1921 tot regeling van de provincieraadsverkiezingen (Provinciekieswet) heeft de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven op 14, 26 en 28 februari, en op 5, 7 en 12 maart 2007 de bezwaren behandeld die bij haar waren ingediend tegen de verkiezing van kandidaten en lijsttrekkers op grond van een overtreding van hoofdstuk IIIbis van het decreet van 7 mei 2004 houdende regeling van de controle van de verkiezingsuitgaven. Conform artikel 22 van haar Huishoudelijk Reglement worden die uitspraken, die de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven deed als administratief rechtcollege, hier gepubliceerd. Op haar vergaderingen van 12 december 2007 en 12 maart 2008 heeft de controlecommissie haar ervaringen als administratief rechtscollege voor bezwaren tegen individuele kandidaten en lijsttrekkers bij de lokale verkiezingen besproken en daaruit aanbevelingen geformuleerd. Het verslag over de gedachtewisseling en die aanbevelingen worden gepubliceerd in stuk 1635 ( ) Nr Uitspraak over het bezwaar van de heer Leo Guns tegen de verkiezing van de heer Paul Geeraerts als gemeenteraadslid van Affligem op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet, juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet 1.1. Procedure De heer Leo Guns, hierna verzoeker, heeft op 17 november 2006 aangetekend een bezwaarschrift ingediend bij de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven tegen de verkiezing van de heer Paul Geeraerts, hierna verweerder, als gemeenteraadslid van Affligem. Ter ondersteuning van zijn bezwaarschrift heeft de heer Leo Guns eveneens op 17 november 2006 per aangetekende zending een kopie van zijn verzoek tot nietigverklaring van de gemeenteraadsverkiezingen te Affligem bij de Raad voor Verkiezingsbetwistingen ingediend bij de controlecommissie. Aan de verzoeker werd op 20 november 2006 een ontvangstbewijs toegestuurd voor zijn beide zendingen. Aan de verweerder werd op 18 januari 2007 per aangetekende en gewone post een kopie overgezonden van het bezwaarschrift. De verzoeker heeft op 1 december 2006 door overhandiging aan de commissiesecretaris tegen ontvangstbewijs een kopie ingediend van zijn memorie van antwoord gericht aan de Raad voor Verkiezingsbetwistingen, waar hij eveneens een bezwaar had ingediend. De verweerder heeft op 26 januari 2007 door overhandiging aan de commissiesecretaris tegen ontvangstbewijs een memorie ingediend bij de controlecommissie. Aan de verzoeker werd op 29 januari 2007 per aangetekende van de memorie. De verzoeker heeft op 5 februari 2007 door overhandiging aan de commissiesecretaris tegen ontvangstbewijs een memorie van antwoord ingediend bij de controlecommissie. Aan de verweerder werd op 6 februari 2007 per aangetekende van de memorie van antwoord. Per aangetekende brief en per gewone zending werd aan de verzoeker en aan de verweerder de zittingsdatum meegedeeld: 14 februari Op 17 januari 2007 heeft de controlecommissie haar leden, de heren Joris Van Hauthem en Jef Tavernier benoemd tot rapporteur voor deze zaak. Op 14 februari 2007 heeft in openbare zitting de heer Joris Van Hauthem conform artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/3, 1, Provinciekieswet de zaak uiteengezet. Na het horen van mr. Johan Guns, raadsman van de verzoeker, en de verweerder heeft de controlecommissie, na beraadslaging in besloten vergadering, besloten dat de verzoeker tegen uiterlijk 19 februari 2007 extra stavingsstukken kon indienen en dat de behandeling van de zaak werd voortgezet op 26 februari De verzoeker heeft op 19 februari 2007 door overhandiging aan de commissiesecretaris tegen ontvangstbewijs een bundel ondertekende getuigenissen ingediend bij de controlecommissie.

5 5 Stuk 1634 ( ) Nr. 1 Aan de verweerder werd op 20 februari 2007 per aangetekende van die nieuwe stavingsstukken. Op 23 februari 2007 heeft de controlecommissie na het horen van mr. Johan Guns, raadsman van de verzoeker, en de verweerder, na beraadslaging in besloten vergadering, als volgt geoordeeld Ontvankelijkheid Verzoeker was kandidaat op de lijst VLD-Visie bij de gemeenteraadsverkiezing in Affligem. Daarmee beantwoordt hij aan de vereiste gesteld in artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/1, tweede lid, Provinciekieswet. Het bezwaarschrift werd ingediend op 17 november 2006; dat is binnen de veertig dagen te rekenen van de dagtekening van het proces-verbaal op het hoofdstembureau op 8 oktober Daarmee beantwoordt het aan de gestelde termijn in artikel 85ter, 4, Gemeentekieswet j 85ter, 1, tweede lid, Gemeentekieswet. De verzoeker stelt in zijn bezwaarschrift een ernstige inbreuk vast op de regelgeving op de verkiezingsuitgaven bij de lijst CD&V-NVA-PLUS. Hij vraag hieraan het passend gevolg te hechten. De controlecommissie interpreteert zijn verzoek als een verzoek tot vervallenverklaring van het mandaat van gemeenteraadslid van Affligem van de heer Paul Geeraerts, lijstaanvoerder van de lijst CD&V-NVA-PLUS (artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/2 Provinciekieswet j artikel 8ter, 1, en 8sexies van het decreet van 7 mei 2004 houdende regeling van de controle van de verkiezingsuitgaven en de herkomst van de geldmiddelen voor de verkiezing van het Vlaams Parlement, de provincieraden, de gemeenteraden en de districtraden). Het bezwaarschrift is ontvankelijk Gegrondheid Middelen De verzoeker voert in zijn bezwaarschrift, in zijn kopie van zijn memorie van antwoord aan de Raad voor Verkiezingsbetwistingen, in zijn memorie van antwoord en in de mondelinge toelichting door zijn raadsman op de zittingen van de controlecommissie het volgende aan: De lijst CD&V-NVA-PLUS heeft in de sperperiode evenementen, circusvoorstellingen met gratis hapjes en drankjes, georganiseerd die moeten beschouwd worden als geschenken en dus een inbreuk betekenen op het verbod van artikel 8sexies, 1, van het decreet van 7 mei In de aangifte van verkiezingsuitgaven van de lijst CD&V-NVA-PLUS zijn bepaalde posten niet opgenomen, zoals de kostprijs van een tapas-avond georganiseerd in de sperperiode door kartelpartner sp.a-plus en zoals de kosten voor ontwerp en verspreiding van een cartoonreeks De zeven hoofdzonden van Guns. Andere uitgaven zijn onderschat of niet opgenomen tegen marktprijs, zoals de kosten voor presentator Armand Schreurs, voor het afsluitende vuurwerk, voor de jongleurs en de clownskleren van de medewerkers bij de drie circusvoorstellingen in de sperperiode. De verzoeker herberekent de verkiezingsuitgaven van de lijst CD&V-NVA-PLUS en komt tot de vaststelling dat die verkiezingsuitgaven het toegelaten maximum van euro overschrijden. De verzoeker stelt dat de cartoons De zeven hoofdzonden van Guns wel degelijk in alle brievenbussen zijn verspreid en niet enkel op het internet te vinden waren. Dat wordt bewezen door 69 ondertekende getuigenissen van mensen die verklaren de cartoons in hun bus te hebben ontvangen. De factuur waarnaar de verweerder verwijst, omschrijft de geleverde opdracht als ontwerp en productie van verkiezingsfolders en niet van cartoons. De verweerder voert in zijn memorie en in zijn mondelinge toelichting op de zittingen van de controlecommissie het volgende aan: Gratis toegang tot de evenementen Circus Affligem kan niet beschouwd worden als een geschenk of gadget, omdat gadgets en geschenken per definitie voorwerpen dienen te zijn, die materieel moeten kunnen overhandigd worden aan potentiële kiezers. De voorstellingen van Circus Affligem waren slechts een satirische vorm van politieke meeting,

6 6 waarbij met het uittredende schepencollege de draak werd gestoken. Het waren politieke boodschappen in een originele verpakking. De verweerder bewijst dat er geen gratis drankjes en hapjes werden aangeboden. De deelnemers betaalden hun drankverbruik; hij toont aan dat er gewerkt werd met een systeem van bonnetjes. Er is een totaal aan drankinkomsten geboekt van 1892 euro. De herberekening door de verzoeker van de kosten van de evenementen Circus Affligem is imaginair en beantwoordt niet aan de marktwaarde. Er is ook geen rekening gehouden met de opbrengst van de drankverkoop, die van de kosten moet afgetrokken worden. Op de aangifte van de lijst CD&V-NVA-PLUS zijn de kosten van de drie circusavonden gedetailleerd weer te vinden. De betrokken facturen diende de verweerder in als bijlage bij zijn memorie. Ook de herberekening door de verzoeker van de kosten van de tapas-avond door kartelpartner sp.a-plus is imaginair en beantwoordt niet aan de marktwaarde. Door de opbrengst van de drankverkoop en de entreeprijzen leverde de avond 421,80 euro winst op. In die situatie moesten alleen de uitgaven voor uitnodigingen en reclame aangegeven worden; die uitgaven zijn terug te vinden in de aangifte van mevrouw Arlette De Wachter. Met 8951,97 euro aangegeven verkiezingsuitgaven zit de lijst CD&V-NVA-PLUS onder het wettelijk toegelaten maximum van euro. De verweerder diende een kopie van de aangiften van de lijst en van alle kandidaten van de verkiezingsuitgaven in als bijlage bij zijn memorie. Wat de cartoons De zeven hoofdzonden van Guns betreft, is het ereloon van de tekenaar begrepen in de kosten voor ontwerp en productie in de algemene uitgaven van de lijst CD&V- NVA-PLUS. De verweerder verwijst in de bijlagen van zijn memorie naar factuur nr van Keppendesign onder de rubriek algemene creatie en pre-press : 2000 euro. De cartoons zijn niet uitgegeven in gedrukte vorm maar verspreid over het internet. Een van de ondertekenaars van de getuigenissen die de stelling van de verzoeker steunen, verklaart achteraf schriftelijk dat hij die cartoons dan toch per mail heeft ontvangen Beoordeling Vallen de feiten onder de verboden van het decreet van 7 mei 2004? Voor de verkiezingen van 8 oktober 2006 heeft de Vlaamse Controlecommissie voor Verkiezingsuitgaven een aantal richtlijnen ter interpretatie van het decreet van 7 mei 2004 gebundeld in een vademecum. 1 Dat vademecum werd ruim verspreid onder de deelnemers aan de verkiezingen en was bovendien raadpleegbaar op de website van het Vlaams Parlement. Geschenken of gadgets Artikel 8sexies, 1, 1, van het decreet van 7 mei 2004 verbiedt tijdens de sperperiode van drie maanden voor de verkiezingen het verkopen of verspreiden van geschenken of gadgets. Het decreet definieert niet de begrippen geschenk of gadget. Die begrippen worden dan ook niet beperkt tot voorwerpen die materieel overhandigd kunnen worden. Gratis toegang tot een evenement dat niet illustrerend of opiniërend is ten aanzien van de verkiezingen en van verkiezingskandidaten kan een geschenk zijn, bijvoorbeeld een toegangticket tot een popconcert in Vorst-Nationaal. Maar het is niet verboden bij het voeren van verkiezingspropaganda origineel te zijn. Verkiezingsmanifestaties waarop de politieke boodschap op een verrassende manier wordt meegegeven, vallen niet onder de verboden geschenken of gadgets. Het decreet van 7 mei 2004 verbiedt niet om bijzondere evenementen te organiseren, die passen in een electorale campagne of ertoe strekken een lijst te steunen. Zo mogen er altijd bals of soupers worden georganiseerd 2. 1 Commentaar en aanbevelingen van de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven met betrekking tot de interpretatie van de regelgeving inzake de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de provincieraden, de gemeenteraden en de districtraden. Lokale verkiezingen van 8 oktober 2006, Vlaams Parlement 2006, hierna Commentaar en Aanbevelingen. 2 Commentaar en Aanbevelingen, p. 47.

7 7 Stuk 1634 ( ) Nr. 1 De kostprijs van verkiezingsmanifestaties Niet-periodieke manifestaties met verkiezingsdoeleinden worden geacht te zijn georganiseerd om verkiezingspropaganda te voeren. Daarom moeten bepaalde uitgaven ervan worden aangerekend als verkiezingsuitgaven. Artikel 8quinquies, 3, 7, geeft een regeling. De uitgaven voor reclame en uitnodigingen voor de manifestatie moeten aangegeven worden. Voor zover de andere uitgaven gedekt worden door de inkomsten van een dergelijke manifestatie, van eventuele entreegelden en drankverkoop bijvoorbeeld, met uitzondering van sponsoring, moeten die uitgaven niet worden aangegeven. Als de inkomsten de uitgaven niet dekken, moet het tekort aan een verkiezingsuitgave worden aangerekend. Geldende marktprijzen Volgens artikel 8quinquies, 5, van het decreet van 7 mei 2004 moeten de verkiezingsuitgaven tegen geldende marktprijzen worden verrekend. Dat wil zeggen dat die uitgaven moeten worden berekend tegen redelijke, commercieel verantwoorde prijzen naar gelang van de specifieke omstandigheden van de bestelling. Wanneer de werkelijk betaalde prijs, bijvoorbeeld bij wijze van vriendendienst, lager ligt dan de gewone prijs, moet de normale prijs worden aangegeven en niet de reëel betaalde prijs. Dat sluit echter niet uit dat op commerciële basis kortingen kunnen worden verkregen wegens de omvang van de bestelling 3. Overschrijden van het toegelaten maximum van verkiezingsuitgaven Het overschrijden van het toegelaten maximum van verkiezingsuitgaven voor lijsten en kandidaten is verboden door artikel 8ter van het decreet van 7 mei Zijn de feiten bewezen? Uit de door de verweerder als bijlage aan zijn memorie aangebrachte stukken en uit zijn memorie blijkt dat de drie evenementen Circus Affligem kunnen beschouwd worden als verkiezingsmeetings. De verweerder bewijst dat er geen gratis hapjes en drankjes werden uitgedeeld. 3 Commentaar en aanbevelingen, p. 55. Aangezien het gaat om manifestaties met een opiniërende en illustrerende politieke boodschap ten aanzien van verkiezingskandidaten, is het niet bewezen dat het gratis toegang verlenen tot die evenementen valt onder het verbod tot verkoop of verspreiding van geschenken of gadgets van artikel 8sexies, 1, van het decreet van 7 mei Uit de door de verweerder bij zijn memorie gevoegde stukken blijkt dat voor de drie evenementen Circus Affligem een gedetailleerde en met facturen gestaafde aangifte is gedaan van de daaraan bestede uitgaven. Uit die stukken blijkt ook dat de lijst van de verweerder vergeten is van die uitgaven de gemaakte inkomsten af te trekken, zodat er een groter bedrag is aangegeven dan noodzakelijk. De verzoeker herberekent de aangegeven uitgaven voor voormelde evenementen van de lijst CD&V- NVA-PLUS volgens de prijsgegevens die hij op het internet heeft gevonden van onder meer presentator Armand Schreurs en de vuurwerkleveranciers. Volgens de verzoeker geven die op het internet gepubliceerde prijzen de marktwaarde weer van de geboden diensten. Artikel 8quinquies, 5, van het decreet van 7 mei 2004, dat zegt dat de verkiezingsuitgaven tegen de geldende marktprijzen moeten worden verrekend, sluit evenwel niet uit dat op commerciële basis kortingen worden verkregen. Het is dus niet bewezen dat de lijst van de verweerder in zijn aangifte van verkiezingsuitgaven prijzen heeft gehanteerd die onder de marktprijs lagen. De verzoeker maakt bezwaar tegen het niet aangeven van de uitgaven voor de organisatie van een tapas-avond door kartelpartner sp.a-plus van de lijst CD&V-NVA-PLUS. Uit de documenten die verweerder gevoegd heeft bij zijn memorie, blijkt evenwel dat voor die verkiezingsmanifestatie de inkomsten van entreegelden en drankverkoop de uitgaven overtroffen en dat die uitgaven bijgevolg niet aangegeven moesten worden. De uitgaven voor uitnodigingen en reclame, die wel moesten worden aangegeven, zijn terug te vinden in de aangifte van mevrouw Arlette De Wachter, waarvan een kopie is gevoegd bij de memorie van de verweerder. Volgens de verzoeker ontbreken in de aangifte van de verkiezingsuitgaven van de lijst CD&V-NVA- PLUS de uitgaven voor ontwerp en verspreiding

8 8 van de cartoons De zeven hoofdzonden van Guns. De verweerder verwijst voor de ontwerpuitgaven naar het ereloon van de tekenaar aangegeven in de kosten voor ontwerp en productie in de algemene uitgaven van de lijst CD&V-NVA- PLUS. De verweerder verwijst naar de bij zijn memorie gevoegde factuur nr van Keppendesign onder de rubriek algemene creatie en prepress : 2000 euro. De verzoeker stelt dat de kosten van die cartoons niet zijn opgenomen onder die rubriek, maar brengt daarvoor geen bewijzen aan. Volgens de verweerder zijn er geen kosten voor verspreiding geweest aangezien de cartoons uitsluitend op het internet zijn verspreid. De verzoeker spreekt dat tegen en zegt dat ze verspreid zijn op papier in alle bussen. De verzoeker heeft, ingaand op de tussenuitspraak van de controlecommissie van 14 februari 2007, ter staving van die stelling een bundel van 69 getuigenissen van bewoners van Affligem die verklaren dat zij de cartoons De zeven hoofdzonden van Guns in hun bus ontvangen hebben, ingediend. Daarmee is evenwel geenszins bewezen dat de verspreiding van die cartoons is gebeurd door de lijst CD&V-NVA-PLUS. De verweerder heeft op de openbare zitting van 26 februari 2007 een stuk aan het dossier toegevoegd, bestaande uit een uitgeprint bericht waarin een van de ondertekenaars van de getuigenissen ingediend door de verzoeker, in tegenstelling met zijn getuigenis verklaart die verkiezingscartoons ontvangen te hebben per mail. Het is derhalve niet bewezen dat de lijst van de verweerder de verplichting om alle verkiezingsuitgaven aan te geven, heeft overtreden Besluit Overwegende dat de evenementen Circus Affligem kunnen beschouwd worden als verkiezingsmanifestaties waarop de electorale boodschap op een verrassende manier is verwoord, en dat het verlenen van gratis toegang tot die manifestaties niet kan worden beschouwd als verboden geschenken of gadgets conform artikel 8sexies, 1, 1, van het decreet van 7 mei; Overwegende dat uit de door de verweerder aangebrachte documenten blijkt dat de aangegeven uitgaven voor de evenementen Circus Affligem en voor de tapas-avond, tegen kostprijs zijn aangegeven en dat door de verzoeker niet bewezen is dat die kostprijs onder de marktprijs lag; Overwegende dat door de verzoeker niet wordt bewezen dat de uitgaven voor ontwerp van de cartoons De zeven hoofdzonden van Guns niet zijn aangegeven door de lijst van de verweerder, en overwegende dat de verweerder stelt dat er geen verspreiding op papier en dus ook geen verspreidingskosten zijn geweest zonder dat de verzoeker dat kan weerleggen; Overwegende dat niet bewezen is dat de lijst CD&V- NVA-PLUS het toegelaten maximum aan verkiezingsuitgaven van euro heeft overschreden; besluit de Vlaamse Controlecommissie voor Verkiezingsuitgaven dat het verzoek van de heer Leo Guns ongegrond is. Vlaams Parlement, in openbare zitting op 26 februari Aanwezig: De heren Carl Decaluwe, Joris Van Hauthem, Herman De Reuse, mevrouw Marijke Dillen, de heer Ludwig Caluwé, de dames Trees Merckx-Van Goey, Joke Schauvliege, de heren Marc van den Abeelen, Paul Wille, mevrouw Anne Marie Hoebeke, de heren Kurt De Loor, Bart Caron, Jef Tavernier en Kris Van Dijck De verslaggevers, Joris VAN HAUTHEM Jef TAVERNIER De voorzitter, Carl DECALUWE 2. Uitspraak over het bezwaar van de heer Pieter Van Boxel tegen de verkiezing van de heer Harry Hendrickx als gemeenteraadslid van Malle op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet 2.1. Procedure De heer Pieter Van Boxel, hierna verzoeker, heeft op 17 november 2006 via zijn raadsman Bart Siffert aangetekend een bezwaarschrift ingediend

9 9 Stuk 1634 ( ) Nr. 1 bij de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven tegen de verkiezing van de heer Harry Hendrickx, hierna verweerder, als gemeenteraadslid in de gemeente Malle. Hetzelfde bezwaarschrift werd nogmaals ingediend op 17 november 2006 door overhandiging aan de commissiesecretaris. Aan de verzoeker werd op 17 en 20 november 2006 een ontvangstbewijs toegestuurd. Aan de verweerder werd op 18 januari 2007 per aangetekende van het bezwaarschrift. De verweerder heeft op 23 januari 2007 aangetekend een memorie ingediend bij de controlecommissie. Hem werd op 25 januari 2007 een ontvangstbewijs toegestuurd. Aan de verzoeker werd op 25 januari 2007 per aangetekende van de memorie. De verzoeker heeft op 29 januari 2006 aangetekend een memorie van antwoord ingediend bij de controlecommissie. Hem werd op 31 januari een ontvangstbewijs toegestuurd. Aan verweerder werd op 7 februari 2007 per aangetekende van de memorie van antwoord. Per aangetekende brief en per gewone zending werd aan de verzoeker en diens raadsman, en aan de verweerder de zittingsdatum meegedeeld: 14 februari Op 17 januari 2007 heeft de controlecommissie haar leden mevrouw Joke Schauvliege en de heer Jef Tavernier benoemd tot rapporteur voor deze zaak. Op 14 februari 2007 heeft in openbare zitting de heer Jef Tavernier conform artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/3, 1, Provinciekieswet de zaak uiteengezet. Na het horen van mr. Bart Siffert, raadsman van de verzoeker, en de verweerder heeft de controlecommissie, na beraadslaging in besloten vergadering, heeft de controlecommissie in een tussenuitspraak beslist dat de verzoeker en de verweerder tegen uiterlijk 23 februari 2007 bij de commissiesecretaris van de controlecommissie stavingsstukken konden indienen over de afmetingen van de laadbak van de vrachtwagen waarop de reclameborden of affiches waren, en dat de behandeling van de zaak werd voortgezet op 26 februari Op 21 februari 2007 diende de verzoeker bij de controlecommissie een schriftelijke verklaring in waarin hij zegt dat de afmetingen niet meer zwart op wit af te meten vallen. Hij blijft erbij dat de afmetingen perfect af te leiden zijn uit de bij zijn bezwaarschrift ingediende foto s. Aan de verweerder werd op 22 februari 2007 aangetekend en per gewone post een kopie bezorgd van het schrijven van de verzoeker. Op 26 februari 2007 heeft de controlecommissie, na het horen van de heer Christoffel Steymans, raadsman van de verzoeker, en na beraadslaging in besloten vergadering heeft de controlecommissie als volgt geoordeeld Ontvankelijkheid Verzoeker was kandidaat op de lijst VLAAMS BELANG bij de gemeenteraadsverkiezing in Malle. Daarmee beantwoordt hij aan de vereiste gesteld in artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/1, tweede lid, Provinciekieswet. Het proces-verbaal van het hoofdstembureau werd gedagtekend op 8 oktober Het verzoekschrift werd ter post aangetekend verstuurd op 17 november 2006 en werd eveneens op diezelfde dag ingediend door overhandiging aan de commissiesecretaris van de controlecommissie. Het werd derhalve ingediend binnen de termijn van veertig dagen zoals geëist door artikel 58ter, 1, van de Gemeentekieswet. De controlecommissie verwerpt de interpretatie van de verweerder, die in zijn memorie aanvoert dat de termijn van veertig dagen begint te lopen vanaf en met inbegrip van de dag van de dagtekening van het procesverbaal. In die visie is de veertigste dag 16 november De controlecommissie is van oordeel dat de dies a quo niet in de termijn is begrepen. Het bezwaarschrift is ontvankelijk Gegrondheid Middelen De verzoeker voert in zijn bezwaarschrift en zijn memorie van antwoord het volgende aan:

10 10 De heer Harry Hendrickx heeft tijdens de sperperiode het verbod van artikel 8sexies, 1, 4 en 5, overtreden. Dat wordt aangetoond met twee foto s van een vrachtwagen waarvan de laadbak volledig is ingenomen door verkiezingspropaganda voor de lijst DBM. Het is inderdaad moeilijk uit te maken of de vrachtwagen al dan niet commercieel is. Dat kan alleen uitgemaakt worden uit het huurcontract tussen de eigenaar van de wagen en de heer Hendrickx of de lijst DBM. De afmetingen van de reclameborden zijn af te leiden uit de foto s. De verweerder voert in zijn memorie het volgende aan: Het gaat hier niet om commerciële reclameborden. De foto s van de vrachtwagen bewijzen niet dat het gaat om borden van meer dan 4 m². Het gaat niet om affiches maar om verschillende losse propaganda-elementen. Verwezen wordt naar een arrest van de Raad van State (9e Kamer, 8 mei 2001), waarin volgens de verweerder onder meer wordt gesteld dat diverse naast elkaar gekleefde affiches niet als een reclamebord mogen worden beschouwd en dat een op een bestelwagen gemonteerde houten constructie voor de berekening van de toegelaten oppervlakte niet als een geheel mag worden samengeteld Beoordeling Vallen de feiten onder de verboden van het decreet van 7 mei 2004? Voor de verkiezingen van 8 oktober 2006 heeft de Vlaamse Controlecommissie voor Verkiezingsuitgaven een aantal richtlijnen ter interpretatie van het decreet van 7 mei 2004 gebundeld in een vademecum 4. 4 Commentaar en aanbevelingen van de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven met betrekking tot de interpretatie van de regelgeving inzake de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de provincieraden, de gemeenteraden en de districtraden. Lokale verkiezingen van 8 oktober 2006, Vlaams Parlement 2006, hierna Commentaar en Aanbevelingen. Dat vademecum werd ruim verspreid onder de deelnemers aan de verkiezingen en was bovendien raadpleegbaar op de website van het Vlaams Parlement. Artikel 8sexies, 1, 4, van het decreet van 7 mei 2004 verbiedt tijdens de sperperiode van drie maanden voor de verkiezingen het gebruik van commerciële reclameborden of affiches. Het gebruik van reclameborden die gewoonlijk voor commerciële doeleinden verhuurd worden, is bijgevolg niet toegelaten. Het gebruik van niet-commerciële reclameborden of affiches die niet groter zijn dan 4 m² is wel toegelaten. De wanden van een vrachtwagen of borden (niet groter dan 4 m²) gemonteerd op een aanhangwagen, worden toegelaten als drager van affiches indien de vracht- of aanhangwagen kosteloos gebruikt mag worden. De wand van de vrachtwagen is niet onderworpen aan de 4 m²-restrictie, maar de affiche die erop aangebracht is wel. De borden op een aanhangwagen zijn eveneens onderworpen aan de 4 m²-regel. Borden of affiches van meer dan 4 m² mogen bovendien niet worden gesplitst Zijn de feiten bewezen? Aan de hand van de bij het bezwaar gevoegde foto s valt niet waar te nemen of die foto s zijn genomen in de sperperiode van drie maanden die aan de gemeenteraadsverkiezingen vooraf gingen of niet. De verweerder spreekt die bewering van de verzoeker evenwel niet tegen. Het is bewezen dat de vrachtwagen in kwestie werd gebruikt in de sperperiode. De verzoeker geeft in zijn memorie van antwoord toe dat hij niet kan bewijzen dat het gaat om een commerciële, gehuurde vrachtwagen. Wat de afmetingen van de reclamedrager betreft, verwijst de verzoeker zonder meer naar de foto s die op zichzelf duidelijk zouden moeten zijn. De verweerder stelt dat elke officiële nameting ontbreekt. Hij noemt de stelling van verzoeker dat de maximum toegestane grootte van 4 m² ruimschoots is overschreden lapidair en door niets gestaafd. In zijn memorie van antwoord, noch in zijn brief die hij aan de controlecommissie heeft gestuurd als reactie op de tussenuitspraak van 14 februari 2007, noch ter zitting op 26 februari 2007 brengt de verzoeker nadere elementen aan betreffende de grootte van de reclameborden. Het is niet bewezen dat de reclameborden in kwestie groter waren dan 4 m². 5 Commentaar en Aanbevelingen, p. 65.

11 11 Stuk 1634 ( ) Nr Besluit Overwegende dat niet bewezen is dat de verweerder de gebruikte vrachtwagen commercieel in gebruik had, en overwegende dat de daarop gemonteerde borden bijgevolg conform art8sexies, 1, 4, van het decreet van 7 mei 2004 niet beschouwd worden als commerciële borden; Overwegende dat niet bewezen is dat de borden groter zijn dan 4 m²; besluit de Vlaamse Controlecommissie voor Verkiezingsuitgaven het verzoek van de heer Pieter Van Boxel ongegrond te verklaren. Vlaams Parlement, in openbare zitting op 26 februari Aanwezig: De heren Carl Decaluwe, Joris Van Hauthem, Herman De Reuse, mevrouw Marijke Dillen, de heer Ludwig Caluwé, de dames Trees Merckx-Van Goey, Joke Schauvliege, de heren Marc van den Abeelen, Paul Wille, mevrouw Anne Marie Hoebeke, de heren Kurt De Loor, Bart Caron, Jef Tavernier De verslaggevers, Joke SCHAUVLIEGE Jef TAVERNIER De voorzitter, Carl DECALUWE 3. Uitspraak over het bezwaar van mevrouw Josiane Caproens tegen de verkiezing van de heren Jos Buysmans en Walter Callebaut als gemeenteraadslid van Hoeselt op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet 3.1. Procedure Mevrouw Josiane Caproens, hierna verzoekster, heeft op 13 november 2006 aangetekend een bezwaarschrift ingediend bij de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven tegen de verkiezing van de heren Jos Buysmans en Walter Callebaut, hierna de verweerders, als gemeenteraadslid van Hoeselt. Aan de verzoekster werd op 14 november 2006 een ontvangstbewijs toegestuurd. Aan de verweerders werd op 18 januari 2007 per aangetekende van het bezwaarschrift. Mr. Gerald Kindermans heeft als raadsman van de verweerders op 22 november 2006 aangetekend een kopie ingediend bij de controlecommissie van zijn memorie gericht aan de Raad voor Verkiezingsbetwistingen van Limburg, waar de verzoekster haar bezwaarschrift ook had ingediend. De verweerders hebben via hun raadsman, mr. Gerald Kindermans, op 26 januari 2007 aangetekend een memorie ingediend bij de controlecommissie. Hen werd op 29 januari 2007 een ontvangstbewijs toegestuurd. Aan de verzoekster werd op 29 januari 2007 per aangetekende van de memorie. De verzoekster heeft op 7 februari 2007 aangetekend een memorie van antwoord ingediend bij de controlecommissie. Haar werd op 9 februari 2007 een ontvangstbewijs toegestuurd. Aan de verweerders en hun raadsman werd op 12 februari 2007 per aangetekende en per gewone post een kopie overgezonden van de memorie van antwoord. Per aangetekende brief en per gewone zending werd aan de verzoekster, en aan de verweerders en hun raadsman de zittingsdatum meegedeeld: 26 februari Op 17 januari 2007 heeft de controlecommissie haar leden de heren Bart Caron en Jef Tavernier benoemd tot rapporteur voor deze zaak. Op 26 februari 2007 heeft in openbare zitting de heer Jef Tavernier conform artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/3, 1, Provinciekieswet de zaak uiteengezet. Na het horen van de heer Jos Buysmans en mr. Frank Strauven, raadsman van de verweerders heeft de controlecommissie, na beraadslaging in besloten vergadering, als volgt geoordeeld.

12 Ontvankelijkheid De verzoekster was kandidaat op de lijst sp.a bij de gemeenteraadsverkiezing in Hoeselt. Daarmee beantwoordt zij aan de vereiste gesteld in artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/1, tweede lid, Provinciekieswet. Het bezwaarschrift werd ingediend op 13 november 2006; dat is binnen de veertig dagen te rekenen van de dagtekening van het proces-verbaal op het hoofdstembureau op 8 oktober Daarmee beantwoordt het aan de gestelde termijn in artikel 85ter, 4, Gemeentekieswet j 85ter, 1, tweede lid, Gemeentekieswet. De verzoekster stelt in haar bezwaarschrift klacht te wensen neerleggen tegen de onwettelijke propagandavoering van de partij CD&V Hoeselt. Verder klaagt zij over propaganda-activiteiten van verkozen kandidaat Jos Buysmans. Zij vraagt toepassing van de wet aangaande de foutieve aangifte van verkiezingsuitgaven. De controlecommissie interpreteert haar verzoek als een verzoek tot vervallenverklaring van het mandaat van gemeenteraadslid van Hoeselt van de heer Walter Callebaut, die als lijstaanvoerder verantwoordelijk is voor de lijst CD&V (artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/2 Provinciekieswet j artikel 8ter, 1, en 8sexies van het decreet van 7 mei 2004 houdende regeling van de controle van de verkiezingsuitgaven en de herkomst van de geldmiddelen voor de verkiezing van het Vlaams Parlement, de provincieraden, de gemeenteraden en de districtraden) en als een verzoek tot vervallenverklaring van het mandaat van gemeenteraadslid van Hoeselt van de heer Jos Buysmans (artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/2 Provinciekieswet j artikel 8ter, 2, en 8sexies van het decreet van 7 mei 2004). Het bezwaarschrift is ontvankelijk Gegrondheid Middelen De verzoekster voert in haar bezwaarschrift en haar memorie van antwoord het volgende aan: A. Bezwaren tegen de lijst CD&V lijstaanvoerder Walter Callebaut: De lijst CD&V heeft tijdens de sperperiode het verbod van artikel 8sexies, 1, 1, overtreden. De lijst heeft massaal oranje balonnen met CD&Vlogo verspreid op de toegangswegen naar de stembureaus. Die ballonnen konden door de passanten meegenomen worden. Dat zijn verboden gadgets. Die overtreding van het verbod op het verspreiden van gadgets wordt bewezen door de opname van de kosten van die ballonnen (50 euro) in de aangifte van verkiezingsuitgaven van de lijst CD&V. B. Bezwaren tegen de heer Jos Buysmans, verkozen kandidaat op de lijst CD&V: Kandidaat Jos Buysmans heeft in zijn persoonlijke aangifte niet zijn uitgaven opgenomen voor de huur van twee eyecatchers in de vorm van een levensgrote olifant en een mega-fiets. Kandidaat Jos Buysmans heeft eveneens niet zijn uitgaven opgenomen voor zijn persoonlijke folder en voor advertenties in het blad Demerbode. Het gaat wel degelijk om persoonlijke propaganda van de heer Buysmans ondanks het feit dat er ook andere kandidaten op de folder en de advertenties stonden. Die uitgaven zijn opgenomen in de persoonlijke aangiften van andere kandidaten van de lijst CD&V. Maar uit de bij het dossier gevoegde facturen blijkt niet dat die kandidaten die facturen ook zelf effectief hebben betaald. Bij bepaalde facturen staat zelfs vast dat ze betaald werden door de heer Jos Buysmans. Dat is schriftvervalsing. De vraag rijst waarom er een individueel maximum in de wetgeving is vastgelegd als men zomaar de volledige uitgaven voor persoonlijk propagandamateriaal van een kandidaat kan overschrijven naar een andere kandidaat. De verweerders voeren in hun memories het volgende aan: A. Wat betreft de bezwaren tegen de lijst CD&V lijstaanvoerder Walter Callebaut:

13 13 Stuk 1634 ( ) Nr. 1 De lijst CD&V heeft inderdaad op een aantal toegangswegen naar de stembureaus ballonnetjes aangebracht, gevuld met helium en bevestigd aan kleine zandzakjes. De bedoeling was de ballonnetjes te laten fungeren als reclamedrager, niet als gadget. De ballonnen zijn nooit uitgedeeld. Wie de ballonnen heeft meegenomen, heeft ze in feite gestolen. De uitgaven voor die ballonnen zijn aangegeven, tegen 0,10 euro per stuk voor een totaal van 50 euro. Bij het voeren van kiespropaganda is het niet per definitie verboden originele technieken aan te wenden, op voorwaarde dat de politieke boodschap centraal staat en primeert op de waarde, minstens de gebruikswaarde van het verspreide geschenk of gadget (Raad van State, nr , 6 maart 1995). B. Wat betreft de bezwaren tegen de heer Jos Buysmans, verkozen kandidaat op de lijst CD&V: De olifant en de fiets zijn niet alleen gebruikt door de heer Jos Buysmans; ook andere kandidaten hebben er de aandacht mee getrokken op hun affiches. De uitgaven voor beide eyecatchers, 300 en 120 euro, zijn opgenomen in de persoonlijke aangifte van de heer Bruno Dumoulin, voorzitter CD&V- Hoeselt, tevens kandidaat op de lijst. De folder en de advertentie in Demerbode, die door de verzoekster persoonlijke propaganda van de heer Jos Buysmans worden genoemd, waren gezamenlijke initiatieven van verscheidene kandidaten. De uitgaven van die publicaties zijn opgenomen in de persoonlijke aangiften van de kandidaten Hervé Peters en Robby Maene. Een kandidaat kan zijn bedrag van toegestane uitgaven niet zonder meer aan een andere kandidaat overdragen maar hij mag een andere kandidaat mee gebruik laten maken van het geheel of van een gedeelte van het bedrag van zijn toegestane uitgaven in het kader van een gemeenschappelijke campagne. Het aandeel in de uitgaven voor gemeenschappelijke propaganda dat wordt aangerekend op het toegestane bedrag van elke kandidaat moet niet evenredig zijn met het aandeel in de propaganda voor elke kandidaat. De kandidaten die een gemeenschappelijke campagne willen voeren, moeten gewoon onderling uitmaken hoe de aanrekening bij de aangifte van hun respectieve uitgaven zal gebeuren Beoordeling Vallen de feiten onder de verboden van het decreet van 7 mei 2004? Voor de verkiezingen van 8 oktober 2006 heeft de Vlaamse Controlecommissie voor Verkiezingsuitgaven een aantal richtlijnen ter interpretatie van het decreet van 7 mei 2004 gebundeld in een vademecum 6. Dat vademecum werd ruim verspreid onder de deelnemers aan de verkiezingen en was bovendien raadpleegbaar op de website van het Vlaams Parlement. A. Bezwaren tegen de lijst CD&V lijstaanvoerder Walter Callebaut: Artikel 8sexies, 1, 1, van het decreet van 7 mei 2004 verbiedt tijdens de sperperiode van drie maanden voor de verkiezingen de verkoop of verspreiding van gadgets of geschenken. De controlecommissie interpreteert in haar vademecum dat verbod als een absoluut verbod 7 om gadgets op welke wijze dan ook tijdens de sperperiode uit te delen of te verkopen. Onder de voorbeelden van verboden gadgets noemt de controlecommissie expliciet ballons en voegt daaraan toe: De verspreiding en de verkoop ervan zijn strikt verboden. B. Bezwaren tegen de heer Jos Buysmans, verkozen kandidaat op de lijst CD&V: In haar commentaar op artikel 8ter, 2, van het decreet van 7 mei 2004 schrijft de controlecommissie 8 : Het maximumbedrag van elke individuele kandidaat is persoonlijk en onoverdraagbaar. De kandidaten kunnen die bedragen dus niet aan elkaar 6 Commentaar en aanbevelingen van de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven met betrekking tot de interpretatie van de regelgeving inzake de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de provincieraden, de gemeenteraden en de districtraden. Lokale verkiezingen van 8 oktober 2006, Vlaams Parlement 2006, hierna Commentaar en Aanbevelingen. 7 Commentaar en Aanbevelingen, p Commentaar en Aanbevelingen, p

14 14 overdragen. Evenwel mogen kandidaten van een lijst overgaan tot een gemeenschappelijke verkiezingscampagne. In tegenstelling tot wat voor andere verkiezingen is bepaald, is geen voorafgaande schriftelijke toestemming van de kandidaten nodig om het aandeel in de gemeenschappelijke uitgaven vast te stellen dat aan elk van de kandidaten zal worden aangerekend. Daarbij kan een kandidaat zijn bedrag van toegestane uitgaven niet zonder meer aan een andere kandidaat overdragen. Hij kan een andere kandidaat slechts mee gebruik laten maken van het geheel of van een gedeelte van het bedrag van zijn toegestane uitgaven in het kader van een gemeenschappelijke campagne, d.w.z. een campagne waarbij hij, al is het slechts zijdelings, ook betrokken is. De bedoeling hiervan is dat een kandidaat niet kan worden verplicht tot de gehele of gedeeltelijke overdracht, zonder meer, van zijn bedrag van toegestane uitgaven aan zijn lijst of aan een andere kandidaat. Het aandeel in de uitgaven voor gemeenschappelijke propaganda dat wordt aangerekend op het toegestane bedrag van elke kandidaat moet niet evenredig zijn met het aandeel in de propaganda voor elke kandidaat. De kandidaten die een gemeenschappelijke campagne willen uitvoeren, moeten gewoon onderling uitmaken hoe de aanrekening bij de aangifte van hun respectieve uitgaven zal gebeuren. Bij het aangeven van de uitgaven voor een gemeenschappelijke campagne is het dus toegestaan dat in de persoonlijke aangifte van een kandidaat die aan die campagne heeft deelgenomen, geen uitgaven daarvan worden opgenomen. Wat de betaling van de verkiezingsuitgaven van gemeenschappelijke campagnes betreft, merkt de controlecommissie in haar commentaar op: De uitgaven van de kandidaten mogen gecoördineerd worden door één verantwoordelijke die in hun opdracht de uitgaven doet en voor ieder afzonderlijk de boekhouding voert. Iedere partij of lijst beslist immers vrij over haar interne organisatie en kan dus de hiervoor geschetste werkwijze volgen, op voorwaarde dat de verrichte verkiezingsuitgaven klaar en duidelijk aan de onderscheiden kandidaten kunnen worden aangerekend.. Het is dus toegestaan dat een kandidaat in opdracht van zijn medekandidaten de uitgaven van een gemeenschappelijke campagne doet, zonder dat die uitgaven opgenomen moeten worden op de persoonlijke aangifte van die kandidaat Zijn de feiten bewezen? A. Bezwaren tegen de lijst CD&V lijstaanvoerder Walter Callebaut: Het is niet bewezen dat het achterlaten op de openbare weg van ballonnen bedoeld als reclamedrager en vastgemaakt aan zandzakjes gebeurde met het oog op verspreiding. De controlecommissie wenst er toch op te wijzen dat een dergelijk gebruik van ballonnen onzorgvuldig is gezien het absolute verbod op verspreiding van gadgets voorzien in artikel 8sexies, 1, 1, van het decreet van 7 mei B. Bezwaren tegen de heer Jos Buysmans, verkozen kandidaat op de lijst CD&V: De uitgaven voor de twee eyecatchers en voor de folder en de advertenties in het blad Demerbode zijn opgenomen in de aangiften van andere kandidaten dan de heer Jos Buysmans. Daarmee is voldaan aan de verplichtingen van artikel 8ter, 2, van het decreet van 7 mei De niet-aangifte van die uitgaven is dus niet bewezen Besluit A. Bezwaren tegen de lijst CD&V lijstaanvoerder Walter Callebaut: Overwegende dat niet bewezen is dat de lijst CD&V bij de gemeenteraadsverkiezing van Hoeselt op verkiezingsdag ballonnen heeft verspreid door en daarmee het verbod heeft overtreden van artikel 8sexies, 1, 1, van het decreet van 7 mei 2004; besluit de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven het verzoek van mevrouw Josiane Caproens tot vervallenverklaring van het mandaat van gemeenteraadslid van de heer Walter Callebaut ongegrond te verklaren. B. Bezwaren tegen de heer Jos Buysmans, verkozen kandidaat op de lijst CD&V: Overwegende dat niet bewezen is dat de heer Jos Buysmans verkiezingsuitgaven heeft gedaan die niet door hem of in het kader van een gemeenschappelijke campagne door andere kandidaten zijn aangegeven, besluit de Vlaamse Controlecommissie voor

15 15 Stuk 1634 ( ) Nr. 1 Verkiezingsuitgaven ook dit verzoek van mevrouw Josiane Caproens ongegrond te verklaren. Vlaams Parlement, in openbare zitting op 26 februari Aanwezig: De heer Carl Decaluwe, de heren Joris Van Hauthem, Herman De Reuse, mevrouw Marijke Dillen, de heer Ludwig Caluwé, de dames Trees Merckx-Van Goey, Joke Schauvliege, de heren Marc van den Abeelen, Paul Wille, mevrouw Anne Marie Hoebeke, de heren Kurt De Loor, Bart Caron, Jef Tavernier, Kris Van Dijck De verslaggevers, De voorzitter, Mr. Gerald Kindermans heeft als raadsman van de verweerder op 24 november 2006 aangetekend een kopie ingediend bij de controlecommissie van zijn memorie gericht aan de Raad voor Verkiezingsbetwistingen van Limburg, waar de verzoeker zijn bezwaarschrift ook had ingediend. De verweerder heeft via zijn raadsman, mr. Gerald Kindermans, op 26 januari 2007 aangetekend een memorie ingediend bij de controlecommissie. Hem werd op 29 januari 2007 een ontvangstbewijs toegestuurd. Aan de verzoeker werd op 29 januari 2007 per aangetekende van de memorie. De verzoeker heeft geen memorie van antwoord ingediend. Per aangetekende brief en per gewone zending werd aan de verzoeker, en aan de verweerder en zijn raadsman de zittingsdatum meegedeeld: 26 februari Bart CARON Jef TAVERNIER Carl DECALUWE Op 17 januari 2007 heeft de controlecommissie haar leden de heren Kurt De Loor en Jef Tavernier benoemd tot rapporteur voor deze zaak. 4. Uitspraak over het bezwaar van de heer Roger Willems tegen de verkiezing van de heer Walter Callebaut als gemeenteraadslid van Hoeselt op 8 oktober 2006 op grond van artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/1bis tot 37/5 Provinciekieswet Op 26 februari 2007 heeft in openbare zitting de heer Kurt De Loor conform artikel 85ter Gemeentekieswet juncto artikel 37/3, 1, Provinciekieswet de zaak uiteengezet. Na het horen van mr. Frank Strauven, de raadsman van de verweerder heeft de controlecommissie, na beraadslaging in besloten vergadering, als volgt geoordeeld Procedure De heer Roger Willems, hierna de verzoeker, heeft op 16 november 2006 aangetekend een bezwaarschrift ingediend bij de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven tegen de verkiezing van de heer Walter Callebaut, hierna de verweerder, als gemeenteraadslid van Hoeselt. Aan de verzoeker werd op 17 november 2006 een ontvangstbewijs toegestuurd. Aan de verweerder werd op 18 januari 2007 per aangetekende van het bezwaarschrift Ontvankelijkheid De verzoeker was kandidaat op de lijst VLAAMS BELANG bij de gemeenteraadsverkiezing in Hoeselt. Daarmee beantwoordt hij aan de vereiste gesteld in artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/1, tweede lid, Provinciekieswet. Het bezwaarschrift werd ingediend op 16 november 2006; dat is binnen de veertig dagen te rekenen van de dagtekening van het proces-verbaal op het hoofdstembureau op 8 oktober Daarmee beantwoordt het aan de gestelde termijn in artikel 85ter, 4, Gemeentekieswet j 85ter, 1, tweede lid, Gemeentekieswet. De verzoeker stelt in zijn bezwaarschrift klacht te wensen neer te leggen tegen de propagandavoering van de partij CD&V in Hoeselt. Het bezwaarschrift is vooreerst aan de Raad voor Verkiezingsbetwistin-

16 16 gen van Limburg gericht, waarbij de verzoeker vraagt om de verkiezingen in Hoeselt ongeldig te verklaren. Maar aangezien zijn klacht betrekking heeft op verkiezingsuitgaven, heeft hij diezelfde klacht ook verstuurd naar de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven, zonder zijn verzoek te preciseren. De controlecommissie interpreteert zijn klacht als een verzoek tot vervallenverklaring van het mandaat van gemeenteraadslid van Hoeselt van de heer Walter Callebaut, die als lijstaanvoerder verantwoordelijk is voor de lijst CD&V (artikel 85ter Gemeentekieswet j artikel 37/2 Provinciekieswet j artikel 8ter, 1, en 8sexies van het decreet van 7 mei 2004 houdende regeling van de controle van de verkiezingsuitgaven en de herkomst van de geldmiddelen voor de verkiezing van het Vlaams Parlement, de provincieraden, de gemeenteraden en de districtraden). Het bezwaarschrift is ontvankelijk Gegrondheid De uitgaven voor die ballonnen zijn aangegeven, tegen 0,10 euro per stuk voor een totaal van 50 euro. Een ballon is alleszins een geldig campagnemiddel en is een geoorloofde reclamedrager. Bij het voeren van kiespropaganda is het niet per definitie verboden originele technieken aan te wenden, op voorwaarde dat de politieke boodschap centraal staat en primeert op de waarde, minstens de gebruikswaarde van het verspreide geschenk of gadget (Raad van State, nr , 6 maart 1995). Citaat uit de uitspraak van de Raad voor Verkiezingsbetwistingen van Limburg d.d. 8 december 2006: Zelfs indien men de ballonnen als gadgets beschouwt en er aldus een overtreding is gebeurd van artikel 8sexies van het decreet van 7 mei 2004 [ ] is het niet denkbaar dat zij de kiezer zo hebben beïnvloed dat dit een zetelverschuiving teweeg zou gebracht hebben Middelen De verzoeker voert in zijn bezwaarschrift het volgende aan: De lijst CD&V heeft tijdens de sperperiode het verbod van artikel 8sexies, 1, 1, overtreden. De lijst heeft massaal oranje ballonnen met CD&Vlogo verspreid op de toegangswegen naar de stembureaus. Die ballonnen konden door de passanten meegenomen worden. Dat zijn verboden gadgets. Die overtreding van het verbod op het verspreiden van gadgets wordt bewezen door de opname van de kosten van die ballonnen (50 euro) in de aangifte van verkiezingsuitgaven van de lijst CD&V. De verweerder voert in zijn memories en in de mondelinge toelichting op de zitting van de controlecommissie het volgende aan: De lijst CD&V heeft inderdaad op een aantal toegangswegen naar de stembureaus ballonnetjes aangebracht, gevuld met helium en bevestigd aan kleine zandzakjes. De bedoeling was de ballonnetjes te laten fungeren als reclamedrager, niet als gadget. De ballonnen zijn nooit uitgedeeld. Wie de ballonnen heeft meegenomen, heeft ze in feite gestolen Beoordeling Vallen de feiten onder de verboden van het decreet van 7 mei 2004? Voor de verkiezingen van 8 oktober 2006 heeft de Vlaamse Controlecommissie voor Verkiezingsuitgaven een aantal richtlijnen ter interpretatie van het decreet van 7 mei 2004 gebundeld in een vademecum 9. Dat vademecum werd ruim verspreid onder de deelnemers aan de verkiezingen en was bovendien raadpleegbaar op de website van het Vlaams Parlement. Artikel 8sexies, 1, 1, van het decreet van 7 mei 2004 verbiedt tijdens de sperperiode van drie maanden voor de verkiezingen de verkoop of verspreiding van gadgets of geschenken. De controlecommissie interpreteert in haar vademecum dat verbod als een absoluut verbod om gadgets op welke wijze dan ook 9 Commentaar en aanbevelingen van de Vlaamse Controlecommissie voor de Verkiezingsuitgaven met betrekking tot de interpretatie van de regelgeving inzake de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de provincieraden, de gemeenteraden en de districtraden. Lokale verkiezingen van 8 oktober 2006, Vlaams Parlement 2006, hierna Commentaar en Aanbevelingen.