RAAD VOOR VERKIEZINGSBETWISTINGEN ARREST

Transcriptie

1 RAAD VOOR VERKIEZINGSBETWISTINGEN ARREST van 5 december 2018 met nummer RVERKB/1819/0008 in de zaak met rolnummer 1819-RVERKB-0007 Verzoekende partij De heer Erik VAN ROELEN, wonende te 3545 Halen, Gennepstraat 3 Betrokken partijen 1. de stad HALEN, 2. De heer Chris VANDEBROECK, wonende te 3545 Halen, Doelstraat 41/7, Voorzitter van telbureau 2 bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 in de stad Halen, 3. De heer Luc DEWIJNGAERT, wonende te 3545 Halen, Broekstraat 3, Secretaris van telbureau 2 bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 in de stad Halen I. VOORWERP VAN HET BEZWAAR Het verzoekschrift, ingesteld met een aangetekende brief van 5 november 2018, gaat uit van de heer Erik VAN ROELEN, lijsttrekker voor CD&V voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 in de stad Halen. Het verzoek is gericht tot een hertelling van het aantal naamstemmen behaald door CD&V-kandidaten in telbureau 2 bij de gemeenteraadsverkiezingen in de stad Halen. II. VERLOOP VAN DE RECHTSPLEGING De partijen zijn opgeroepen voor de openbare zitting van 5 december 2018, waar het bezwaar werd behandeld. Bestuursrechter Stef Keunen heeft verslag uitgebracht. Verzoekende partij is ter zitting verschenen. De heer Dewijngaert, hoewel behoorlijk opgeroepen, is zonder enige voorafgaande verwittiging niet ter zitting verschenen. De heer Vandebroeck is behoorlijk opgeroepen maar niet ter zitting verschenen. Via een aangetekend schrijven van 28 november 2018 heeft de heer Vandebroeck zich verontschuldigd. Het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (DBRC-decreet) en het besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 RVERKB 1

2 houdende de rechtspleging voor sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (Procedurebesluit) zijn toegepast. III. FEITEN De feiten die relevant zijn voor de beoordeling van het bezwaar kunnen als volgt worden samengevat. Met aangetekende brief van 5 november 2018, ingekomen bij de Raad voor Verkiezingsbetwistingen op 6 november 2018, verzoekt de heer Van Roelen over te gaan tot een hertelling van het aantal naamstemmen voor CD&V-kandidaten behaald in telbureau 2. Verzoekende partij voert aan dat het aantal naamstemmen niet correct is genoteerd in het procesverbaal van telbureau 2. Het aantal naamstemmen is bepalend voor het aanwijzen van de verkozen kandidaten en uiteindelijk voor het verdelen van de schepenmandaten. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 zijn in de stad Halen 10 stembureaus en 4 telbureaus ingericht. De vraag tot hertelling van de naamstemmen voor CD&V-kandidaten beperkt zich tot de resultaten verkregen in telbureau 2, dat de resultaten bevat van stembureaus 2, 4 en 5. IV. ONTVANKELIJKHEID VAN HET BEZWAAR A. Ratione personae Beoordeling door de raad Verzoeker was als lijsttrekker voor CD&V kandidaat bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 in de stad Halen. Verzoeker is verkozen en bezit bijgevolg een functioneel belang bij een wettige samenstelling van de gemeenteraad (RvS 19 februari 2013, nr , verk. Diepenbeek). Hiermee is voldaan aan de voorwaarden zoals gesteld in artikel 22 van het DBRC-decreet. B. Ratione temporis Het bezwaar is ingediend binnen de 45 dagen te rekenen vanaf de dagtekening van het proces-verbaal van de verkiezingen. Hiermee is voldaan aan de voorwaarden zoals gesteld in artikel 23 van het DBRCdecreet. Het bezwaar is ontvankelijk. V. ONDERZOEK VAN HET BEZWAAR A. Enig middel Standpunt van de partijen In het enige middel roept de verzoekende partij in dat er fouten zijn gebeurd bij de telling van het aantal voorkeurstemmen van CD&V-kandidaten behaald in telbureau 2. Het totaal aantal stemmen voor de CD&V-lijst wordt hierbij niet betwist, het bezwaar is beperkt tot het aantal naamstemmen van CD&Vkandidaten behaald in telbureau 2. Verzoeker voert aan dat bij het turven van het aantal naamstemmen onregelmatigheden hebben plaatsgevonden. Omdat het aantal stembiljetten voor de CD&V-lijst hoger lag dan voor de andere partij in het telbureau, werd een gedeelte van de stembiljetten van de CD&Vlijst door een tweede groep van tellers geturfd. De aanwezige getuige van CD&V in telbureau 2 heeft enkel controle uitgevoerd op één van deze twee telgroepen. De getuige was er zich niet van bewust dat er een tweede groep van tellers een deel van de naamstemmen van de CD&V-lijst aan het tellen was. De getuige geeft in zijn verklaring aan dat hij het PV van de telverrichtingen van telbureau 2 goedkeurde, omdat de cijfers overeen kwamen met wat RVERKB 2

3 hij zelf noteerde. Hij was toen niet op de hoogte van de activiteiten van een tweede telgroep voor de CD&V-naamstemmen. De secretaris van telbureau 2 geeft in een ondertekende verklaring aan dat er mogelijks iets is misgelopen bij het noteren van de naamstemmen van de CD&V-kandidaten in telbureau 2. De secretaris bevestigt de werkwijze van het in twee groepen tellen en turven van de naamstemmen van CD&Vkandidaten op twee formulieren. In de laatste kolom van deze twee formulieren werd het totaal genoteerd van de respectievelijke telgroepen. Op één van de twee formulieren werden de resultaten van de twee groepen opgeteld. Deze optelling werd vóór de laatste kolom op het formulier genoteerd. Bij het opmaken van het PV is volgens de secretaris de vergissing gemaakt om niet de voorlaatste, maar wel de laatste kolom af te roepen. Bijgevolg werd slechts het deelresultaat van de telling van de naamstemmen van CD&V-kandidaten, namelijk slechts van één telgroep, en niet het eindresultaat van de telling in het PV opgenomen. Verzoekende partij brengt in de bijgevoegde stukken een simulatie aan van het aantal naamstemmen behaald door CD&V-kandidaten in stembureaus 2, 4 en 5. Deze stembureaus werden geteld door telbureau 2. Uit die simulatie dient te blijken dat er voor drie stembureaus te weinig naamstemmen zijn genoteerd. Daarvoor baseert verzoeker zich op een vergelijking met het aantal naamstemmen behaald in andere stembureaus. Verzoeker vraagt de raad over te gaan tot hertelling van de naamstemmen van CD&V-kandidaten behaald in telbureau 2. Beoordeling door de Raad In het proces-verbaal van telbureau 2 zijn geen opmerkingen genoteerd door de getuigen. De afwezigheid van deze opmerkingen schept een vermoeden dat de stem- en telverrichtingen op een regelmatige wijze zijn verlopen. Dit verhindert evenwel niet dat de Raad voor Verkiezingsbetwistingen controle uitvoert op deze verrichtingen (Raad van State 15 januari 2013, nr , verk. Brugelette). Het vermoeden van een regelmatig verloop van de telverrichtingen kan enkel door nauwkeurige en met elkaar overeenstemmende gegevens worden weerlegd (Raad van State 16 januari 2007, nr , verk. Middelkerke). Een hertelling van (een gedeelte) van de stemmen kan enkel worden bevolen indien er zodanige vergissingen of onregelmatigheden bewezen worden, waardoor het resultaat van de telling als onzeker moet worden beschouwd en als dit een wijziging in de zetelverdeling tussen de onderscheiden lijsten kan meebrengen of in de rangorde waarin de raadsleden en de opvolgers verkozen zijn verklaard. Het niet opnemen van een deel van de naamstemmen voor CD&V-kandidaten in het proces-verbaal van telbureau 2 en bijgevolg in de volledige uitslag van de verkiezingen kan tot gevolg hebben dat de rangorde van de raadsleden en de opvolgers op de CD&V-lijst wijzigt. Het is daarbij in het algemeen belang dat het aantal naamstemmen een correcte weergave vormt van de verkiezingsresultaten. Uit de verklaring van de secretaris bij telbureau 2 blijkt dat de werkwijze, geschetst door verzoekende partij in zijn bezwaar, correct is. Uit de verklaring blijkt dat er twee groepen van tellers geweest zijn die de naamstemmen van de CD&V-kandidaten hebben geteld in telbureau 2. De mogelijkheid bestaat bijgevolg dat het totaal aantal naamstemmen voor CD&V-kandidaten vervangen is door de deelresultaten van één van de twee telgroepen in het proces-verbaal van telbureau 2. Via extrapolatie tracht de verzoeker aan te tonen dat een deel van de naamstemmen niet zijn opgenomen in het opgenomen eindresultaat van de naamstemmen van CD&V-kandidaten in het proces-verbaal van telbureau 2. Verzoekende partij baseert zich daarvoor op een vergelijking van de resultaten voor andere stembureaus. De Raad voor Verkiezingsbetwistingen is van oordeel dat het extrapoleren van resultaten naar andere stembureaus niet zomaar mogelijk is. In de telbureaus worden geglobaliseerde resultaten genoteerd en geen resultaten per stembureau. De aangebrachte resultaten per stembureau komen hoogstwaarschijnlijk voort uit noteringen van de getuigen die in de telbureaus RVERKB 3

4 de werkzaamheden hebben gevolgd. Met die elementen kan aldus geen rekening worden gehouden. Enkel een vergelijking met de resultaten van andere telbureaus kan duidelijkheid geven over de vraag of er voldoende concrete elementen aanwezig zijn die een hertelling verantwoorden. Verzoekende partij baseert zijn middel onder andere op de verklaring van de CD&V-getuige in telbureau 2. Deze getuige heeft achteraf vastgesteld dat het aantal naamstemmen van CD&V-kandidaten opgenomen in het proces-verbaal van telbureau 2 gelijk is aan het door hem genoteerde aantal. Terwijl achteraf is gebleken dat de naamstemmen voor CD&V-kandidaten door twee groepen van tellers werden geteld, waardoor het aantal op het proces-verbaal slechts een deelresultaat van het aantal naamstemmen weergeeft. De werkwijze wordt bevestigd door de secretaris en de voorzitter van het telbureau. De Raad voor Verkiezingsbetwistingen heeft de resultaten van de naamstemmen behaald door CD&Vkandidaten in de andere telbureaus vergeleken met de resultaten behaald in telbureau 2. Uit de vergelijking blijkt dat de kandidaten van CD&V procentueel gezien minder naamstemmen behalen in telbureau 2 in vergelijking met de andere telbureaus. Gemiddeld gezien behalen CD&V-kandidaten vijf procent minder naamstemmen in telbureau 2, terwijl het volledige resultaat voor de CD&V-lijst identiek of beter is in telbureau 2 dan in de overige telbureaus. In de mate dat de naamstemmen voor de lijsttrekker een indicatie vormt, geeft de Raad voor Verkiezingsbetwistingen mee dat de lijsttrekker van de CD&V in telbureau 2 procentueel gezien een significant lager aantal naamstemmen heeft behaald dan in de overige telbureaus. In telbureau 2 haalt de lijsttrekker van CD&V 28 procent van het totaal aantal uitgebrachte naamstemmen voor CD&Vkandidaten, terwijl dit in telbureau 1 op 72 procent, in telbureau 3 op 54 procent en telbureau 4 op 44 procent ligt. Een vergelijking van het procentueel aantal naamstemmen voor de lijsttrekkers in vergelijking met het totaal aantal naamstemmen toont aan dat de overige lijsttrekkers in elk telbureau minstens 30,5 procent van de voorkeurstemmen behalen. In telbureau 2 behalen de lijsttrekkers van de overige partijen 40 procent (sp.a), 53 procent (N-VA) en 49 procent (Open vld). Dit is beduidend hoger dan de 28 procent voor de lijsttrekker van de CD&V, dit terwijl de CD&V als beste partij uit de verkiezingen komt. Bovenstaande elementen geven aan dat er afdoende aanwijzingen zijn dat er een vergissing is gebeurd bij het opnemen van het aantal naamstemmen van CD&V-kandidaten op het proces-verbaal van telbureau 2. De vergissing kan aanleiding geven tot een wijziging in de volgorde van de verkozenen op de CD&V-lijst en in de volgorde van opvolging. Bovenstaande elementen geven aan dat een hertelling van het aantal naamstemmen van CD&Vkandidaten behaald in telbureau 2 aangewezen is. Het middel is gegrond. RVERKB 4

5 BESLISSING VAN DE RAAD VOOR VERKIEZINGSBETWISTINGEN 1. Het door de verzoekende partij ingediende bezwaar is ontvankelijk en gegrond. 2. De Raad voor Verkiezingsbetwistingen beveelt de hertelling van de naamstemmen voor CD&Vkandidaten in telbureau 2 van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 voor de gemeente Halen. 3. De heer Stef Keunen, lid van de Raad, leidt de hertelling en corrigeert zo nodig het proces-verbaal van het hoofdtelbureau van de gemeente Halen, zoals vastgesteld op 14 oktober De hertelling vindt plaats in het provinciehuis van de provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt op maandag 10 december 2018 om 13u. 4. De Raad, rekening houdend met artikel 204 van het Kiesdecreet, verwittigt alle indieners van een lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 van de gemeente Halen schriftelijk en nodigt de getuigen van het hoofdbureau uit om aanwezig te zijn op de hertelling van de stemmen van telbureau 2 van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 voor de gemeente Halen. 5. De zaak wordt in voortzetting geplaatst op de openbare zitting van 12 december 2018 om 15u. Dit arrest is uitgesproken te Brussel in openbare zitting van 5 december 2018, door de tweede kamer, die samengesteld is uit: DERDE Hilde KEUNEN Stef VANDENDAEL Patrick voorzitter van de tweede kamer Bestuursrechter Bestuursrechter bijgestaan door Marino DAMASOULIOTIS toegevoegd griffier De toegevoegd griffier, De voorzitter van de tweede kamer, Marino DAMASOULIOTIS DERDE Hilde RVERKB 5