Vaststellen belangrijkste risico s

Transcriptie

1 Bijlage: Methodiek risicoanalyse RISMAN Quick-scan De RISMAN-methode 1 is een gebruikelijke methode om een integrale risicoanalyse op grote ()projecten uit te voeren. De RISMAN quick-scan voor en is een afgeleide hiervan. De quick-scan volgt de RISMAN-methode voor het uitvoeren van een globale risicoanalyse op de. Deze methode is hier als leidraad gebruikt en gaat uit van het volgende stappenplan: Vaststellen doel Inventariseren risico s Vaststellen belangrijkste risico s In kaart brengen Figuur 1: Stappenplan RISMAN quick-scan 1) Vaststellen doel De eerste drie deelstudies hebben geleid tot verfijning van de problematiek. Dit heeft tevens geresulteerd in de focus voor de risicoanalyse. Dit komt met de gewenste resultaten samen in het doel van de risicoanalyse. 2) Inventariseren risico s Om risico s te inventariseren is een risicosessie belegd. Daaraan hebben deelgenomen dhr. M. Huizinga (infra-manager GEM De Zuidlanden, BAM) en dhr. E. Visser (risicomanager en kostendeskundige, DHV). Voorafgaand aan de sessie is een selectie gemaakt van oorzaken die naar verwachting voor de grootste vertraging kunnen zorgen. Hierbij is gebruik gemaakt van de checklist uit de quick-scan. De checklist draagt mogelijke oorzaken aan vanuit verschillende invalshoeken (de 7 Risman brillen ). Gezien het specifieke karakter ervan is gekozen voor een kwalitatieve benadering van de risico s. Op basis van de inschatting van kansen en gevolgen zijn de risico s in onderling perspectief te plaatsen. De inventarisatie vanuit drie invalshoeken (marktpartij, specialist, TU) vermindert de kans op subjectiviteit. 3) Vaststellen belangrijkste risico s Het vaststellen van de belangrijkste risico s is in drie stappen gebeurd. Op basis van eigen inzicht is eerst een opzet voor prioritering gemaakt. Deze opzet is doorgenomen met dhr. Visser. Dat heeft op een aantal punten tot nieuwe inzichten geleid. De resulterende prioritering is voorgelegd aan dhr. Huizinga om ook het beeld vanuit De Zuidlanden hierin te betrekken. 4) In kaart brengen Naar aanleiding van de geïnventariseerde risico s zijn mogelijke opgesteld. Daarbij is gekeken nara de twee mogelijkheden om de risico s te verkleinen: maatregelen om het gevolg van het risico te verkleinen en maatregelen om de kans van optreden te verkleinen. Omdat het in alle gevallen gaat om voor tijdsrisico s, betreft het alleen preventieve maatregelen. Vooraf is het misschien mogelijk vertraging te vermijden, echter (correctieve) maatregelen achteraf kunnen de verloren tijd niet terughalen. Kans Klein risico Groot risico Gevolg Figuur 1: mogelijkheden voor verkleining risico s 1 De RISMAN methode is ontwikkeld in samenwerking tussen Rijkswaterstaat, TU Delft, Twynstra Gudde en Gemeentewerken Rotterdam (weergegeven in het boek De RISMAN-methode, een instrument voor risicomanagement van grote projecten ).

2 Tijdsrisico's gerelateerd aan de hoofd Beschrijving risico's Prioritering 1 Juridisch / wettelijk hoofdinfra Zuidlanden / deelgebieden door derden (Fysieke) afhankelijkheid van derden voor binnen De Zuidlanden aanleg ontsluiting 'westzijde' projectgebied (tov. Overijsselseweg), indien dit pas na oplevering De Haak mogelijk is. Bij de aansluiting van verschillende voorzieningen op de omliggende gebieden dient men rekening te houden met andere partijen en projecten. Bijvoorbeeld voor de aantakking op het netwerk van nutsvoorzieningen of de aansluiting op De Haak. Afhankelijk van de flexibiliteit in fasering van deze aansluitingen, kan dit voor vertraging zorgen bij de van hoofd of deelgebieden. Vooral de van De Haak speelt hierbij een rol. Gezien de omvang van het project De Haak resulteert de afhankelijkheid ervan voor De Zuidlanden in een aanzienlijke kans op vertraging. Vooral indien voortijdig nog geen ontsluiting voor de westzijde van het gebied is gerealiseerd. 2 Tijdig voorzien in alternatieve fasering (alternatieve ontsluiting ) kan de gevolgen bij optreden van het risico beperken. 2 door bezwarenprocedures door bezwarenprocedures bij goedkeuring bestemmingsplannen start (Overijsselseweg) en/of deelgebieden (m.n. gebieden nabij Goutum) Met name de deelprojecten nabij bestaande woningen / buurten zoals Goutum ondervinden hinder van bezwarenprocedures. Belanghebbenden gaan daarbij veelvuldig in beroep tot aan de Raad van State, waardoor de vertraging aanzienlijk oploopt. De verwachting is dat het aantal bezwarenprocedures afneemt, naarmate meer verderop gelegen gebieden in procedure worden gebracht. Het risico blijft met aanzienlijke zekerheid optreden. Echter hierop is steeds beter te anticiperen waardoor de impact voor het geheel te beperken is. ten gevolge van bezwarenprocedures inplannen en/of meerdere procedures tegelijk laten lopen (risicospreiding). 3 in onderbouwing bestemmingsplannen door wijziging uitgangspunten Aanvullende onderzoeken benodigd vanwege gewijzigde uitgangspunten (herziening programmering / ) bij goedkeuring bestemmingsplannen Doordat de nog steeds aan wijzigingen onderhevig is, heeft dit gevolgen voor de aannames en uitgangspunten die gehanteerd worden bij het opstellen van bestemmingsplannen. Dergelijke wijzigingen hebben vaak betrekking op groter gebied dan waarbinnen de wijziging plaats vindt, waardoor nieuwe onderzoeken nodig zijn. Omdat het aannemelijk is dat eventuele wijzigingen zich alleen op kleine schaal voordoen, zijn de gevolgen relatief eenvoudig te achterhalen waardoor de vertraging beperkt blijft. De kans van optreden is reëel, echter de impact van het totale risico is beperkt gezien de marginale vertraging ten opzichte van de totale bestemmingsplanprocedure. Vanwege de kans van optreden blijft het wel een aandachtspunt. Infrastructuur op grotere schaal in detail uitwerken en vastleggen. Tevens vastgelegde structuren en wijzigingen daarin goed beheren om uitgangspunten helder te houden. (vb. 'memo vastleggen structuurkaarten'). 4 Realisatie door arbitrage Arbitrage als gevolg van de aanbesteding van werken aan openbare ruimte / bouwrijpwerkzaamheden van van (algemeen) Binnen dit project betreffen de werken die men aanbesteedt veelal kleinschalige werken (deelgebied niveau). Hierdoor staat niet veel op het spel voor de inschrijvers. Bovendien worden de werken tbv openbare nutsvoorzieningen binnen een raamcontract door vaste aannemers uitgevoerd, waarmee de kans op vertraging door arbitrage sterk afneemt. Impact is marginaal vanwege kleine kans van optreden en beperkte gevolgen in termen van vertraging. Contractstukken ten behoeve van aanbesteding zo helder mogelijk houden. 5 Organisatorisch uitwerkingsfase door onderschatting proces Onderschatting proces voorafgaand aan In de aanloop naar ontstaat vertraging door onderschatting van de doorlooptijd van het voortraject Dit heeft vooral te maken met activiteiten waarbij afstemming met derden nodig is voor besluitvorming, Het risico blijft aanwezig voor een zoals veranderingen in bestaande. Een goed voorbeeld is het proces tot van de aantal onderdelen waar nog geen woonaansluiting Techum. De Overijsselseweg speelt binnen dit risico een belangrijke rol, een ander overeenstemming over is bereikt, voorbeeld is de (toekomstige) stationsomgeving. Naarmate het project vordert blijven er minder zoals de stationsomgeving. vrijheidsgraden over en neemt het risico af. Echter wanneer men deze vrijheidsgraden niet tijdig Vooral zolang geen volledig afbakent, kan dit de uitwerking van omliggende gebieden vertragen. Vooral voor de zuidwest hoek kan overzicht beschikbaar is van dit een rol gaan spelen, gezien de prominente rol die het station heeft. afhankelijkheid van andere partijen. 9 Projectomgeving (actoren) eerder in beeld brengen, deelprojecten integraal benaderen en met betrokken partijen afbakenen. 6 ontwerp- en fase door onderschatting werkzaamheden Onderschatting duur en omvang werkzaamheden (uitvoering) Uitwerkingsplannen en uitvoering vragen meer tijd dan verwacht door zware rol van Als tijdens de planontwikkeling kennis is genomen van de beschikbare in Nu de eerste gebieden het gebied, kunnen de benodigde werkzaamheden op dit gebied zijn onderschat. Hier loopt men opgeleverd zijn, is ook beter zicht tegenaan bij de uitwerking van de hoofd en deelgebieden. Omdat inmiddels de eerste op de werkzaamheden die nog deelgebieden worden opgeleverd, ontstaat meer zicht op aanvullende werkzaamheden tijdens de komen. Gezien de ontwerp- of uitvoeringsfase, waardoor dit risico steeds minder een rol gaat spelen. Wel blijft de afhankelijkheid van ondergrondse een aandachtspunt: de nutsbedrijven sluiten in principe aan op de plannen nutsvoorzieningen blijft dit nog van de GEM, echter hierbij dient rekening te worden gehouden met de doorlooptijd (vanuit de wel een belangrijk risico. nutsbedrijven) van ontwikkeling tot. 10 Voldoende nadruk leggen op de integrale benadering van deelgebieden en, waarbij men ook de ondergrondse hoofd tijdig meeneemt. 1 van 4

3 Tijdsrisico's gerelateerd aan de hoofd Prioritering 7 ontwerpfase tgv verkeerde aannames Verkeerde aannames tav aanwezige en/of noodzakelijke voorzieningen doordat men de uitwerkingsplannen in een laat stadium moet herzien. Wanneer pas in een laat stadium de afhankelijkheid van naar boven komt, kan dit de uitwerkingsplannen van de deelgebieden vertragen. Tevens kan de uitwerking van hoofd vertraging oplopen, doordat inpassing in én aansluiting op de omgeving moeilijker blijkt dan verwacht. Dit speelde bijvoorbeeld bij de aansluiting van Techum op het netwerk van ondergrondse Problemen door zicht op de fysieke mogelijkheden en beperkingen van het gebied, gezien de aanwezige Tijdens de planuitwerking voldoende partijen betrekken voor een volledig beeld van de ruimtelijke mogelijkheden en voorzieningen. Dit risico is met name voor het gebied ten westen van de Overijsselseweg, blijven een rol beperkingen. 8 nog van toepassing. spelen, echter de gevolgen zullen langzamerhand minder groot zijn. 8 deelgebieden door bereikbaarheid Infrastructuur kan wijzigingen fasering niet volgen door benaderingswijze infra vanuit organisatie deelgebieden omdat flexibiliteit in fasering beperkt is (gezien beschikbare infra en lange r.o. procedures voor nieuwe aanleg) De huidige fasering van is vastgelegd in de grondexploitatie en afgestemd op de van deelgebieden (top-down benadering). Daarbij wordt alleen de gerealiseerd die voor de betreffende deelgebieden benodigd is. Bij wijzigingen in fasering van deelgebieden, is de van die gebieden dus afhankelijk van de op dat moment beschikbare. Ook vanwege de lange doorlooptijd van r.o.-procedures is er de kans dat de snel beschikbaar is om te kunnen 'schakelen' tussen verschillende deelgebieden. Dit kan een probleem vormen wanneer demografische of economische ontwikkelingen leiden tot wijziging van de fasering / GREX. Zolang grote delen van het projectgebied onbereikbaar zijn, blijft dit risico actueel en kan het voor aanzienlijke vertraging zorgen. 6 De bandbreedtes voor faseringsmogelijkheden van de in een vroeg stadium in kaart brengen, zodat ook zicht is op de bandbreedtes voor van de deelgebieden (nadruk op ) 9 Realisatie hoofd bij inpassing in omgeving Infrastructuurprojecten in de omgeving beperken de faseringsmogelijkheden binnen De Zuidlanden Realisatie hoofd De Zuidlanden loopt vertraging op ten faveure van andere projecten Doordat vooraf rekening is gehouden met projecten in de omgeving, kan zich nu de situatie voordoen dat verschillende partijen (projecten) tegelijkertijd werkzaamheden op gebied van willen uitvoeren waardoor negatieve effecten ontstaan voor het groter geheel (bijv. bereikbaarheid van de stad). Omdat er veel bereikbaarheidsprojecten op stapel staan in Leeuwarden, is de kans dat hierdoor vertraging optreedt aanwezig. Tevens is men hierbij afhankelijk van de medewerking van de andere partijen. Dit risico is hoofdzakelijk gerelateerd aan de Overijsselseweg en kan grote gevolgen hebben voor de westzijde van het projectgebied. De kans van optreden is aanzienlijk gezien de vele projecten in de omgeving. 5 Tijdige integrale benadering geeft inzicht in de mogelijke gevolgen maar vooral input aan de discussie met derden om tot een gezamenlijke oplossing te komen (bijv. 'Planningsnotitie fasering Overijsselseweg') 10 Technisch / uitvoerend ontwerpfase door wijziging aannames Late wijzigingen in uitwerkingsplannen (w.o. situering ) vanwege gewijzigde aannames mbt. bodemgegevens in ontwerpfase hoofd en/of deelgebieden Wanneer pas in een laat stadium in detail naar bodemgegevens wordt gekeken, bestaat de kans dat alsnog op grote schaal aanpassingen nodig zijn in reeds uitgewerkte plannen. Daarbij loopt de ontwerpfase van deelgebieden en vertraging op. Omdat inmiddels bekend is dat de bodemkwaliteit in het gebied slechter is dan verwacht, zullen voor resterende gebieden eerst onderzoeken worden verricht alvorens ze in meer detail worden uitgewerkt. Het risico is daarom niet noemenswaardig. Kleine kans op gevolgen die hoofdzakelijk op de voorbereidende fase betrekking hebben, wanneer nog speelruimte in de aanwezig is om de vertraging te beperken. Noodzakelijke onderzoeken in een vroeg stadium uitvoeren om aannames te bevestigen. 11 Realisatie door late beschikbaar- heid Hoofd snel beschikbaar om bouwtempo te bedienen (al dan niet ten gevolge van problemen tijdens de uitvoering) deelprojecten In het geval dat deelprojecten eerder zijn gerealiseerd dan dat de definitieve voorzieningen (gebiedsontsluitingswegen, nutsvoorzieningen) beschikbaar zijn (bijv. door vertraging van uitvoering), kan dit de oplevering / overdracht vertragen. Dit is alleen het geval wanneer het tegelijkertijd óók voorzieningen betreft die noodzakelijk zijn voor gebruik / betrekking en waarvoor geen tijdelijke maatregelen kunnen worden getroffen. Een voorbeeld van een dergelijke situatie is dat woningen die gereed zijn voor oplevering niet tijdig over nutsvoorzieningen beschikken. Nu de eerste deelprojecten zijn opgeleverd en er meer bekendheid is met zowel ruimtelijke als technische beperkingen, is de kans dat aan beide voorwaarden tegelijkertijd voldaan wordt echter klein. Relatief kleine kans van optreden waarbij men eventueel nog toevlucht kan zoeken tot tijdelijke maatregelen waardoor ook de gevolgen beperkt blijven. De afhankelijkheid van beperken door eerder aan te leggen (afhankelijk van bandbreedtes voor voorinvestering). 2 van 4

4 Tijdsrisico's gerelateerd aan de hoofd Beschrijving risico's Prioritering 12 Ruimtelijk / Realisatie geografisch bestemmingsplanprocedure door archeologische vondsten Bijzondere vondsten waardoor aanvullend onderzoek vereist is (archeologische vindplaatsen thv. trace Overijsselseweg) bij goekeuring bestemmingsplan Overijsselseweg Indien uit archeologisch vooronderzoek blijkt dat aanvullend onderzoek vereist is, kan dit leiden tot vertraging bij de goedkeuring van bestemmingsplannen of in het specifieke geval van de Overijsselseweg bij het tracébesluit. In dat geval is een aanvullende onderbouwing nodig om de noodzaak van dit deelproject aan te tonen. Afhankelijk van de omvang van de vondsten, is de kans dat dit voor De Zuidlanden een belemmering oplevert klein; de vindplaatsen bevinden zich aan de zuidzijde van het gebied, waar de definitieve pas in een laat stadium operationeel hoeft te zijn. De kans op vertraging is aanwezig, echter de impact voor het project als geheel is ondergeschikt, mede gezien de druk die er is vanuit De Haak om de Overijsselseweg gereed te hebben. Uitgebreidere vooronderzoeken doen of de onderzoeken in de tijd naar voren halen. 13 uitvoering door onzoorziene maatregelen Niet voorziene maatregelen of voorzieningen die noodzakelijk zijn voor óf vanuit de omgeving om de te kunnen / mogen realiseren van uitvoering werkzaamheden hoofd Wanneer tijdens de uitvoering van werkzaamheden aan de blijkt dat maatregelen zijn getroffen om de omgeving te ontzien (bijvoorbeeld om verkeershinder te voorkomen) of om de werkzaamheden binnen de mogelijkheden en beperkingen van de omgeving uit te voeren, zijn aanvullende maatregelen of voorzieningen nodig. Hierdoor loopt de uitvoering vertraging op. Dit speelt een rol bij werkzaamheden op / aan de belangrijkste hoofdinfrastructuren zoals de Overijsselseweg en hoofdleidingen voor nutsvoorzieningen. De mogelijke impact is lastig in te schatten. Echter bij goede voorbereiding zijn zowel de kans van optreden als de gevolgen beperkt. Voldoende ervaring en kennis ter beschikking hebben tijdens zowel voorbereiding als uitvoering. 14 Financieel / economisch Realisatie oplevering door budget Problemen met fasering werkzaamheden (geen budget voor tijdelijke maatregelen) hoofd en/of deelgebieden Omdat geen budget beschikbaar is voor tijdelijke maatregelen, kan dit tot gevolg hebben dat men op bepaalde plaatsen nog niet met de kan starten (of overgaan tot oplevering / overdracht) in afwachting van het gereedkomen van de definitieve. Echter gezien de eerdere momenten in het project waarop zich een dergelijke situatie heeft voorgedaan, is de verwachting dat de borging van de over het algemeen een hogere prioriteit heeft dan de kosten tgv tijdelijke maatregelen die daar tegenover staan. Uit de praktijk is gebleken dat de kans hierop minimaal is waardoor ook het risico als geheel beperkt blijft. Bandbreedtes voor voortijdige van definitieve in kaart brengen. 15 deelgebieden door budget voor Geen budget voor voorinvestering deelgebieden omdat flexibiliteit in fasering beperkt is (beschikbare geeft mogelijkheden) De van is afgestemd op de van deelgebieden (top-down benadering); Gezien de huidige onzekerheden binnen de grondexploitatie is daarom geen budget opgenomen voor voorinvesteringen in. In geval van bijvoorbeeld tegenvallende verkoop zijn er minder inkomsten, waardoor de in financiële markten is de kans op wijziging van de van infra, en daardoor de van deelgebieden in het geding komt. Ook wanneer in de programmering en fasering van deelgebieden geschoven wordt, kan dit vanuit de (bereikbaarheid) voor vertraging zorgen, als daarbij voorinvestering in noodzakelijk is. Of dit daadwerkelijk een probleem zal vormen, is afhankelijk van onder meer demografische en economische ontwikkelingen. relatief groot. Hierdoor is ook dit risico voor De Zuidlanden groot. 3 Bandbreedtes voor fasering in beeld brengen en eventueel varianten op deze fasering onderzoeken die binnen het budget passen, bijvoorbeeld door zowel investeringen naar voren als naar achteren te schuiven in de tijd (nadruk op GREX) 16 Maatschappelijk / sociaal ontwerp door verandering (woning)markt Late wijzigingen in uitwerkingsplannen (w.o. situering ) vanwege wijzigingen in programmering (tgv marktomstandigheden) in ontwerpfase hoofd en/of deelgebieden (bijv. Wiarda, Plantage eo.) Wanneer men door veranderingen in de markt besluit om de programmering van de deelgebieden te wijzigen, leidt dit tot herziening van uitwerkingsplannen waardoor de ontwerpfase vertraging oploopt. Gezien de huidige marktomstandigheden is het niet ondenkbaar dat deze situatie zich zal voordoen. Echter de omvang van de vertraging voor de totale zal daarbij minimaal zijn, omdat de herziening alleen op gebieden van toepassing is die al in de ontwikkelings- of ontwerpfase zijn. Gezien de beperkte invloed voor de totale is dit risico niet erg groot. Het blijft wel een aandachtspunt vanwege de verwachting dat dit risico zich zal voordoen. Robuuste plannen ontwikkelen voor zowel inrichting van deelgebieden als hoofd. 17 tracébesluit Overijsselseweg en uitwerking aangrenzende plannen Wijzigingen inzichten t.a.v. Overijsselseweg vanwege 'Tracébesluit De Haak' tracébesluit, mogelijk ook herziening uitwerkingsplannen van Stadsas, Werpsterhoek en Overijsselselaan en/of beperking ontwikkeling oostzijde vanuit het MER De Zuidlanden. Wanneer de procedure van het tracébesluit vertraging oploopt, kan dit eventuele lokaal genomen besluiten (bestemmingsplan Overijsselseweg) 'overrulen'. In dat geval moet het bestemmingsplan (overeenkostig het tracébesluit) opnieuw in procedure worden gebracht. Hierdoor loopt de fase van vertraging op. In het ongunstigste geval leidt het tracébesluit ook tot wijzigingen voor de gebieden grenzend aan de Overijsselseweg, waardoor ook daar vertraging ontstaat. Verder kan, door vertraging van het tracébesluit, het MER De Zuidlanden de ontwikkelingen aan de oostzijde beperken. Daarbinnen geldt De Haak namelijk als voorwaarde voor toekomstige ontsluiting van dat gebied op de Overijsselseweg. De kans dat inzichten veranderen ten gevolge van het tracébesluit is zeer groot, gezien de mogelijke weerstand vanuit de omgeving. Derhalve geldt dit momenteel als het belangrijkste risico voor de. 1 Afhankelijkheid voor overige gebieden van dit deelproject verkleinen door mogelijkheden uit te werken voor alternatieve fasering van deelgebieden. 3 van 4

5 Tijdsrisico's gerelateerd aan de hoofd Beschrijving risico's Prioritering 18 Realisatie Gebieden zijn nog niet Gewenst bouwtempo irt. de Door veranderende marktomstandigheden kan de situatie ontstaan dat bouwkavels / bouwrijpe Dit risico is in belangrijke mate De afhankelijkheid voor deelgebieden bij verbetering bereikbaar of ontsluiting is niet snel genoeg te realiseren. markt ligt hoger dan haalbaar tempo (m.n. vanwege r.o.-procedures), deelgebieden eerder bereikbaar moeten zijn dan voorzien. Wanneer dit fysiek niet mogelijk is, bijvoorbeeld door financiële beperkingen voor voorinvestering of de afhankelijkheid van r.o.- procedures, kan daarbij een aanzienlijke vertraging ontstaan. Zolang nog grote delen van het gerelateerd aan het wel of niet tijdig hebben van een ontsluiting van de westzijde van het gebied. (woning)bouw van 'bouwrijp maken' beperken door eerder aan te (woning)markt waardoor de projectgebied onbereikbaar zijn, kan dit problemen opleveren. Dit risico is daarom momenteel leggen en eerder bouwrijp te 7 vertraging oploopt nog redelijk groot. maken (afhankelijk van bandbreedtes voor voorinvestering). 19 Politiek / bestuurlijk ontwerpfase Overijsselseweg door verschil in inzicht Late besluitvorming over hoofd Ontwerpfase loopt vertraging op vanwege verschil in inzicht tussen GEM en gemeente Omdat meerdere partijen een rol spelen bij de vormgeving van diverse onderdelen binnen de hoofd (waterwegen, Overijsselseweg), bestaat de kans dat door verschillende inzichten de definitieve uitwerking een dusdanige vertraging oploopt, dat ook een tijdige in het geding komt. Gezien de huidige mate van uitwerking lijkt dit bij de Overijsselseweg niet erg waarschijnlijk, maar in geval van bijvoorbeeld de stationszone blijft dit wel een belangrijk issue. Het risico blijft aanwezig voor die onderdelen die een functie vervullen voor zowel De Zuidlanden als de stad of zelfs een nog groter gebied, omdat men afhankelijk is van andere partijen. 4 Deelprojecten vroegtijdig integraal benaderen en vooral tijdig met betrokken partijen tot besluitvorming komen. 4 van 4

6 Tijdsrisico's gerelateerd aan de hoofd Omschrijving Risico Oorzaak Gevolg ID 1 tracébesluit Overijsselseweg en uitwerking aangrenzende plannen Wijzigingen inzichten t.a.v. Overijsselseweg vanwege 'Tracébesluit De Haak' tracébesluit, herziening uitwerkingsplannen van Stadsas, Werpsterhoek en Overijsselselaan en/of beperking ontwikkeling oostzijde vanuit het MER De Zuidlanden. Achtergrond Beheersmaatregel(en) 17 Maatschappelijk Afhankelijkheid voor overige gebieden verkleinen door mogelijkheden voor alternatieve fasering deelgebieden. 2 hoofdinfra Zuidlanden / deelgebieden door derden (Fysieke ) afhankelijkheid van aanleg ontsluiting 'westzijde' derden voor hoofdinfra De projectgebied (tov. Overijsselseweg), indien dit pas Zuidlanden na oplevering De Haak mogelijk is. 1 Juridisch / Organisatorisch (complexiteit) Tijdig voorzien in alternatieve fasering kan gevolgen bij optreden van het risico beperken. 3 deelgebieden door budget voor Geen budget voor voorinvestering deelgebieden omdat flexibiliteit in fasering beperkt is (beschikbare geeft mogelijkheden). 15 Financieel Varianten fasering onderzoeken (binnen budget schuiven met investeringen, nadruk op GREX). 4 ontwerpfase Overijsselseweg door verschil in inzicht Late besluitvorming over hoofd Ontwerpfase loopt vertraging op vanwege verschil in inzicht tussen GEM en gemeente. 19 Politiek Deelprojecten vroegtijdig integraal benaderen en met partijen tot besluitvorming komen. 5 hoofd bij inpassing in omgeving Infra-projecten in omgeving beperken mogelijkheden fasering binnen De Zuidlanden Realisatie hoofd De Zuidlanden loopt vertraging op ten faveure van andere projecten. 9 Organisatorisch (complexiteit) / politiek Tijdige integrale benadering geeft inzicht in mogelijke gevolgen maar vooral aan discussie met derden tbv. gezamenlijke oplossing. 6 deelgebieden door bereikbaarheid Infrastructuur kan wijzigingen fasering niet volgen door benaderingswijze infra vanuit organisatie deelgebieden omdat flexibiliteit in fasering beperkt is (gezien beschikbare infra en lange r.o. procedures voor nieuwe aanleg). 8 Organisatorisch (beleid GEM) Bandbreedtes fasering geven zicht op bandbreedtes deelgebieden (nadruk op ). 7 deelgebieden bij verbetering (woning)markt Gebieden zijn nog niet bereikbaar of ontsluiting is niet snel genoeg te realiseren. Gewenst bouwtempo vanuit de markt ligt hoger dan haalbaar tempo (m.n. vanwege r.o.-procedures), waardoor de vertraging oploopt. 18 Maatschappelijk Afhankelijkheid (woning)bouw van beperken door voorinvestering. 8 ontwerpfase tgv verkeerde aannames Verkeerde aannames tav aanwezige en/of noodzakelijke voorzieningen doordat men de uitwerkingsplannen in een laat stadium moet herzien. 7 Organisatorisch (voorbereiding) Tijdens planuitwerking voldoende partijen betrekken tbv een goede inventarisatie. 9 uitwerkingsfase door onderschatting proces Onderschatting proces voorafgaand In de aanloop naar ontstaat vertraging door aan onderschatting van de doorlooptijd van het voortraject, zoals afstemming met andere partijen. 5 Organisatorisch (voorbereiding) Projectomgeving eerder in beeld brengen, deelprojecten integraal benaderen en afbakenen. 10 ontwerp- en fase door onderschatting werkzaamheden Onderschatting duur en omvang werkzaamheden (uitvoering) Uitwerkingsplannen en uitvoering vragen meer tijd dan verwacht door zware rol van. 6 Organisatorisch (voorbereiding) Nadruk op integrale benadering deelgebieden en (incl. ondergrondse infra). Rangschikking in afnemende mate van impact op de als geheel (ID refereert naar nummer in overzichtstabel) Top-10 Belangrijkste tijdsrisico's