Nieuwsbrief. Werken aan ketenmodel voor Vroeg, Voortdurend, Integraal. September 2010

Transcriptie

1 Nieuwsbrief September 2010 Werken aan ketenmodel voor Vroeg, Voortdurend, Integraal In de komende tijd moet het model voor ketenzorg voor VVI nog een invulling krijgen. Regionaal betekent dit dat pilotregio s werken aan borging van hun regionale keten VVI. Landelijk zal met een werkgroep van verschillende ministeries gewerkt worden aan een landelijk ketenmodel. Het samenwerkingsverband Integrale Vroeghulp (IVH) dient als basis. Immers, hier zijn al veel partners bij elkaar die de zorg aan een kind met een (dreigende) beperking bieden. De innovaties van VVI staan centraal, deze moeten tenminste worden geborgd in een ketenmodel. De ketens moeten leiden tot: het ontstaan van een ketennetwerk van vroegsignalering, integrale diagnostiek, gezinsondersteuning, onderwijs en zorg; de erkenning van de positie van de ouders als regisseur. Zij zijn te allen tijde de constante factor in het leven van hun kind en de eerst belangrijke opvoeder; vroegtijdige signalering en diagnostiek dat uitmondt in een voor ouders begrijpelijk en hanteerbaar integraal adviesplan; beschikbare langdurige trajectbegeleiding voor ouders bij het organiseren van de passende voor zieningen, gezins- en opvoedingsondersteuning; een samenhangend aanbod van onderwijs- en zorgarrangementen. De komende maanden moeten we elkaar vooral inspireren om tot voorbeelden van good-practice te komen, die kunnen leiden tot borging van de keten. Enkele inspirerende voorbeelden: IVH/VVI regio West Brabant heeft een innovatievoorstel ingediend bij het Zorgkantoor met de bedoeling ook in 2011 te blijven werken aan VVI. In samenspraak met enkele zorgaanbieders (IVH partners) en het Zorgkantoor hebben we de mogelijkheid besproken om observaties in te kunnen zetten op zowel school als in de thuissituatie. Het doel is zicht te krijgen op de problematiek vóór het traject IVH start. De bevindingen uit de observaties vormen een leidraad voor een snelle doorgeleiding naar de juiste hulp. Door het toenemend aantal verwijzingen van scholen is er behoefte aan een instrument om in die eerste fase een betere beeldvorming te krijgen, op school én thuis. Op basis hiervan wordt er al dan niet een traject IVH gestart. Wij gaan binnenkort over dit voorstel in gesprek en verwachten in de loop van september te horen of het voorstel is goedgekeurd. In de regio Gelderse Poort is een werkgroep ketensamenwerking opgericht. De samenstelling van de stuurgroep en het samenwerkingsverband voor de regio s Arnhem, Nijmegen en Tiel worden onder de loep genomen. Welke afspraken maken wie? Wie krijgt welke rol? En hoe leggen we dat vast? Kortom, de agenda loopt al behoorlijk vol. Projectleider regio Friesland: Op het gebied van zorg en onderwijs, kunnen wij de komende jaren verder uitbouwen. Dankzij een subsidie van het Sociaal Investerings Fonds in Friesland (van de Provincie) zorgen we dat de consulent Jonge Risico Kinderen in heel Friesland geborgd gaat worden. 1

2 Nieuws uit de pilotregio s Gouda als proeftuin voor D-screening Op 15 juni 2010 is de pilotstudie D-screening (Developmental-screening) van start gegaan. TNO gaat - met Gouda als proeftuin - aan de slag om de D-screening in te voeren in de jeugdgezondheidszorg. Op het consultatiebureau wordt bij de gebruikelijke bezoeken de ontwikkeling van een kind onderzocht. In dit eerste kleinschalig vergelijkend onderzoek wordt onderzocht of met de D-screening kinderen eerder verwezen kunnen worden dan met de gebruikelijke werkwijze op het consultatiebureau. De verwachting is dat de D-screening de professionals ondersteunt bij het (eerder) bespreekbaar maken van de ontwikkeling van een kind en bij het bepalen van het verdere beleid. Het uiteindelijke doel is om kinderen eerder toegang te verlenen tot de juiste vorm van zorg. Eind 2010 loopt deze pilotstudie af en levert TNO een rapport op. Werkgroepen in Twente leveren in najaar 2010 op! In de regio Twente zijn momenteel drie werkgroepen actief met verschillende bouwstenen van VVI. De werkgroep onderwijs levert dit jaar een advies op voor onderwijs-zorgarrangementen. De vertegenwoordigers van het zorg- en onderwijsveld brengen het clusteronderwijs in Twente in kaart. Ook worden de samenwerkingsverbanden tussen zorg en onderwijs geinventariseerd en beschreven. De positieve punten en knelpunten worden er uitgehaald en verwerkt tot een plan van aanpak/advies om te komen tot onderwijs-zorgarrangementen. De werkgroep gezinsondersteuning maakt een sociale kaart van de mogelijkheden van gezinsondersteuning in Twente. Ook brengt de werkgroep lacunes en knelpunten in beeld en komt ze met een voorstel tot oplossingen. De werkgroep multidisciplinaire diagnostiek (bouwsteen 2) is een breed samengestelde werkgroep, ook de coördinatoren van de kernteams nemen hieraan deel. De groep houdt zich bezig met het in kaart brengen van mogelijkheden op het gebied van multidisciplinaire diagnostiek in Twente. Ook brengt ze de werkwijze van het verbrede team Integrale Vroeghulp in beeld en maakt ze verwijslijnen inzichtelijk. Op basis daarvan wordt bekeken wie de sociale kaart van diagnostiekmogelijkheden gaan gebruiken en hoe het onderhoud geregeld gaat worden. Video en handboek Tilburg Een werkgroep in de regio Tilburg werkt hard om voorbeelden van good practice om te zetten in een video en een handboek. Het gaat erom anderen te inspireren en ondersteunen bij het opdoen van voorbeelden rondom de zorg bij jonge kinderen met een ontwikkelingsachterstand. Het uitgangspunt is: het kind staat altijd voorop! Aandacht en zorg moeten vroeg, voortdurend en integraal aanwezig zijn. We kijken uit naar deze producten die in het najaar 2010 beschikbaar komen

3 Nieuws uit de pilotregio s Kortdurende Specifiek Pedagogische Ondersteuning MEE Gelderse Poort heeft een nieuwe methodiek ontwikkeld: Kortdurende Specifiek Pedagogische Ondersteuning (KSPO). Deze methodiek is uitgewerkt in een uitgeschreven handleiding van de methodiek, een trainingsaanbod van 6 dagdelen en een zakboek met tools. Het vernieuwende aspect van de ontwikkeling en implementatie van de nieuwe methodiek is dat de methodiek in de praktijk, met de kennis van de mensen die hem in die praktijk moeten gaan uitvoeren, is ontwikkeld. Momenteel is de methodiek aangeboden aan het Nederlands Jeugd Instituut om te kijken of het in aanmerking kan komen voor een erkenning als bewezen effectieve interventie. Bij MEE Gelderse Poort zijn inmiddels zo'n 60 consulenten Jeugd en gezin getraind. De consulenten geven aan dat ze erg blij zijn met de directe toepasbaarheid in de praktijk. Het geeft ze houvast in het kortdurend werken. De oplossingsgerichte manier van werken en vooral het vragen stellen vereist nog wel enige oefening. Dit gaat geborgd worden in casuïstiekbesprekingen, intervisie en werkbegeleiding. Nieuwe proef met Neonatologie in Rotterdam In maart 2010 vond bij het Multidisciplinair Overleg (MDO) van de afdeling Neonatologie van het Sophia Kinderziekenhuis van het Erasmus Medisch Centrum voorlichting plaats over Integrale Vroeghulp. Neonatologie werkt met prematuur geboren kinderen uit het hele land. De afdeling gaf aan behoefte te hebben aan een maandelijks spreekuur met Stichting Vroeghulp Rotterdam. In dit spreekuur wordt casuïstiek besproken, maar ook andere onderwerpen kunnen aan de orde komen. Sinds april zijn er drie spreekuren georganiseerd. En beide partijen zijn enthousiast. De eerste ervaringen leveren een scherper beeld van de meerwaarde van Integrale Vroeghulp op. Daarnaast is er een aantal kinderen besproken die voor Vroeghulp in aanmerking komen. Voor de ouders betekent dit, naast de waardevolle medische zorg en kennis die het Sophia Kinderziekenhuis biedt, ook ondersteuning richting kinderdagverblijf en (voor)school. Ook de begeleiding bij het vinden van een goede combinatie tussen gezin en werk via Vroeghulp is zo binnen handbereik. Ketenaanpak Jeugd Zuid Holland Noord De activiteiten van het project VVI Zuid Holland Noord (ZHN) sluiten nauw aan op de ontwikkelingen en activiteiten van Ketenaanpak Jeugd ZHN, een convenant dat al langer loopt in deze regio. Een nieuw convenant Ketenaanpak Jeugdbeleid, jeugdzorg en gezinsondersteuning voor de periode bevat afspraken over de totstandkoming van Centra voor Jeugd en Gezin in elke gemeente, de regionale verwijsindex Jeugd- MATCH, de coördinatie van zorg en het werken met Eén gezin, één plan. Vanaf 2008 is de werkwijze Eén gezin, één plan geïntroduceerd bij instanties en gemeenten in Zuid-Holland. Inmiddels zijn er al ruim 120 gezinsplannen opgesteld. Uit de monitor blijkt dat het heel goed gaat en dat de gezinnen blij verrast zijn. 3

4 Nieuws uit de pilotregio Rotterdam Onder hoge druk tot resultaten komen in Rotterdam Op 16 maart 2010 vond in Rotterdam Rijnmond een zogenaamde snelkookpansessie plaats. Bestuurders, beleidsmakers en uitvoerders kwamen samen om rondom een casus concrete oplossingen te ontwerpen. Voor VVI in Rotterdam stond de bouwsteen 1 centraal: Vroeg signaleren van kinderen met een ernstige medische aandoening. Om vroeg te kunnen signaleren is integrale samenwerking tussen alle milieus en het medisch circuit hard nodig. Vierenveertig vertegenwoordigers uit de zorgsector in de regio namen deel aan de sessie. Het verhaal van de tweejarige Otman en zijn familie stond centraal. Aan het begin van de ochtend vertelt de vader van Otman zijn verhaal. De rest van de ochtend was hij aanwezig als klankbord om de bedachte oplossingen aan te toetsen. Otman en zijn familie bestaan echt en hun situatie representeert die van een grote groep gezinnen in de zorg in de Rotterdam en de regio Rijnmond. Gedeelde probleemanalyse en concrete acties Gedeelde oplossingen voor de problemen van de familie van Otman én voor vergelijkbare gezinnen zijn niet mogelijk zonder een gedeelde analyse van de knelpunten te maken. Daarom is de casus samen met alle aanwezigen geanalyseerd. De volgende knelpunten kwamen naar voren: te veel zwevende kennis en informatie tussen professionals; onvoldoende uitleg aan ouders over het te doorlopen proces; de behoefte van de klant staat niet overal centraal; onduidelijkheid over aanmelding bij Stichting Vroeghulp; onvoldoende bekendheid over de toegevoegde waarde van Stichting Vroeghulp; spanningsveld tussen de langdurige trajectbegeleiding van Stichting Vroeghulp en de werkwijze van MEE; te veel multidisciplinaire eilandjes. Vervolgens werden concrete acties benoemd die de deelnemers zelf kunnen uitvoeren om verandering in deze situatie aan te brengen. In algemene zin noemde men de behoefte aan meer kennisdeling tussen professionals, duidelijkere communicatie met ouders, de noodzaak dat iedereen de behoefte van de klant centraal moet stellen, verbetering van de vindbaarheid van Stichting Vroeghulp en duidelijkheid over de toegevoegde waarde, meer aanbod van langdurige trajectbegeleiding en de opheffing van multidisciplinaire eilandjes. Maar daarmee had nog niemand zijn eigen woorden in daden omgezet. Daarom zijn de persoonlijke acties en wensen van de deelnemers opgeschreven, benoemd en in een actieplan opgenomen. Wilt u meer weten, neem dan contact op met projectleider VVI Margreet Smits, VVI Rotterdam Rijnmond, via margreet.smits@meerotterdam.nl 4

5 Kort Nieuws NOVO GO over gezinsondersteuning NOVO GO is een nieuwsbrief over Preventieve Gezinsondersteuning van NOVO Gezinsondersteuning. Met preventieve gezinsondersteuning wil NOVO voorkomen dat kinderen met een ontwikkelingsachterstand onnodige ontwikkelingsachterstanden oplopen. Bij alle interventies die NOVO doet, wordt bekeken op welke manier de overige gezinsleden ingezet kunnen worden om het kind te helpen. Als dat lukt, dan is het betreffende kind het beste af. In NOVO GO juli 2010 veel nieuws over preventieve gezinsondersteuning en over het boek: Aangeboren of aangeleerd?. Gezonde ontwikkeling als medicijn bij kinderen met ontwikkelingsstoornissen. In het najaar van 2010 komt het boek beschikbaar. NOVO GO is te downloaden op: Kennis delen bij expertmeeting Zorg en onderwijs In een expertmeeting Zorg en onderwijs hebben de projectleiders VVI hun kennis met elkaar kunnen delen. Er zijn uiteenlopende voorbeelden hoe je het onderwijsveld bij je samenwerkingverband Integrale Vroeghulp kan betrekken. Alles draait hierbij om de nauwe samenwerking tussen twee ketens: zorg en onderwijs. Eén van de innovaties van VVI is de doelgroep van 0-4 jaar uit te breiden naar 0-7 jaar. De regio Friesland werkt al langer met deze leeftijdsuitbreiding. Ze kunnen de onderwijsexpertise niet meer missen. En ook de 4 jarigen hebben bijna altijd een onderwijsvraag! Wonderlijk dat die aansluiting niet eerder voor iedereen geregeld is. Enkele inspirerende voorbeelden uit de pilotregio s laten zien dat er veel positieve ontwikkelingen zijn. Dit toont ook aan dat we zeker niet verder kunnen zonder dat er financiering en regelgeving voor zorg en onderwijs wordt geregeld. In Friesland was het gemis van pedagogische expertise in het onderwijs de aanleiding om te starten met de Consulenten Jonge Risico Kinderen. Waar moet aan gedacht of gewerkt worden als een kind met een achterstand van peuterspeelzaal of opvang naar school gaat? Dit leidde tot een pedagogisch zorgprofiel. Inmiddels is daar ook meer didactiek en onderwijs in terecht gekomen en is het gegroeid tot een onderwijszorgprofiel. In Zuidoost Brabant koos men ervoor om niet de deuren open te zetten, maar eerst in het netwerk en op papier 5 alles voor te bereiden en de samenwerking met het onderwijsveld te regelen. Vanaf september 2010 kunnen kinderen tot 7 jaar zich aanmelden bij het loket Integrale Vroeghulp Zuidoost Brabant. De eerste stap voor West-Brabant was de consultatiebureaus te informeren over een andere werkwijze voor de doelgroep. Het resultaat is dat in procent van de aanmeldingen in de leeftijd van 5 en 6 jaar liggen. Daarop volgde uitbreiding van het samenwerkingsverband IVH bij zowel het kernteam als de stuurgroep met de Weer Samen Naar School (WSNS) verbanden. In Rotterdam is gewerkt aan een good practice omschrijving van de Mattheusschool, een onderwijszorgarrangement voor moeilijk te plaatsen leerlingen in het speciaal onderwijs in Rotterdam. Dit is een intensieve aanpak. Per kind is er een zorgmedewerker en per kind een zorgschema. School is de basis en de zorg wordt toegevoegd aan school. Een mooi voorbeeld, maar er zitten zeker nog knelpunten in de financiering en bij de indicaties die opgelost moeten worden.

6 Kort Nieuws Tussenrapportage Nederlands Jeugdinstituut (NJI) Het monitoronderzoek door het NJI loopt voorspoedig. In een tussenrapportage is verslag gedaan van de eerste ronde bij de pilotregio s. Onderzoeker Anne Addink: We hebben er voor gekozen om de bevindingen in het tussenrapport per bouwsteen te beschrijven. Op deze manier wordt niet alleen op regionaal niveau maar ook op landelijk niveau de stand van zaken op de bouwstenen zichtbaar. In deze fase van het onderzoek kunnen nog geen conclusies worden getrokken met betrekking tot de onderzoeksvragen. Zichtbaar wordt wel dat de pilot-regio s de ontwikkelingen op de bouwstenen op verschillende manieren vormgeven. In september en oktober 2010 worden de monitoren een tweede keer afgenomen. Het kind centraal maatschappelijke Business Case VVI De Maatschappelijke Business Case (mbc) is een gestructureerde afweging van kosten en baten van VVI. Het economische nut en het maatschappelijke nut worden tegen elkaar afgewogen en er wordt vijf jaar vooruit gekeken naar een volwassen VVI in De mbc is een levend document. Gedurende het transitie-experiment worden nieuwe inzichten verworven die bijdragen aan een steeds duidelijker en kwantificeerbaarder toekomstperspectief. De baten zijn ingeschat en gekwantificeerd door gebruikmaking van onderzoek, literatuur, aannames en het raadplegen van experts. De innovatie van VVI wordt afgezet tegen de huidige producten en diensten van de bestaande netwerken Integrale Vroeghulp waarop die innovatie toegepast wordt. Groningen levert op! Het project Onderwijs, zorg en gezinsondersteuning voor alle kinderen met een beperking in de provincie Groningen is overgedragen naar het Provinciaal Platform Onderwijs Zorg. Hiermee is het project afgerond en wordt vanuit het platform een structurele vorm van ondersteuning geboden. De uitreiking van de CODGmap (Centra voor Onderwijs Dagbegeleiding en Gezinsondersteuning) werd op 19 mei jl. tijdens een feestelijke gelegenheid bij Visio in Haren overhandigd aan de gedeputeerde dhr. De Bruijne en mw. Groeneveld van Menzis. Het landelijk team VVI kreeg de CODG-map ook uitgereikt en kan deze kennis verspreiden naar andere regio s. De CODG-map bevat informatie over de vorm van samenwerking, zorg- en onderwijsarrangementen en over het opstellen van een handelingsplan met zorgprofielen en leerlijnen. Binnen het model CODG is de preventieve gezinsondersteuning essentieel. NOVO heeft een nieuw model ontwikkeld waarvan de voorpublicatie ook op 19 mei symbolisch is overhandigd aan de voorzitter van de Groningse stuurgroep mw. Hetty de With (bestuurder de Zijlen) en aan het landelijk VVI. 6 Colofon Tekst: Susan Osterop en Karin de Roos Eindredactie: Dianne van der Veen Fotografie: Patrick Beckers Fotografie, Amersfoort Vormgeving: LMcc, Lucienne Meijer, Leusden Druk: Ipskamp Drukkers, Enschede Uitgave: September info@vroegvoortdurendintegraal.nl Aan- en afmelden nieuwsbrief Ontvangt u deze nieuwsbrief via een collega en wilt u de nieuwsbrief van VVI ook in uw mailbox ontvangen? Ga naar de webkrant en via de knop nieuwsbrief op de homepage kunt u zich aan- en of afmelden. Het experiment Vroeg, Voortdurend, Integraal wordt mogelijk gemaakt door financiële middelen vanuit het Transitieprogramma in de Langdurende Zorg. Het plan Vroeg, Voortdurend, Integraal is opgesteld door: ActiZ (jeugdgezondheidszorg), BOSK (Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders), MEE Nederland, Nederlandse Vereniging Kindergeneeskunde (NVK), Revalidatie Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), WEC-Raad (Speciaal Onderwijs) en Zorgverzekeraars Nederland.