Integrale Vroeghulp. Bij zorgen over de ontwikkeling van jonge kinderen. Jaarverslag 2016 Regio Delft en Zoetermeer

Transcriptie

1 Integrale Vroeghulp Bij zorgen over de ontwikkeling van jonge kinderen Jaarverslag 2016 Regio Delft en Zoetermeer

2 Inhoudsopgave 1. Voorwoord 3 2. Ketenzorg voor jonge kinderen met ontwikkelingsproblemen 4 3. Aansluiting bij de lokale (jeugd)wijkteams 5 4. Werkgebied 6 5. Samenwerking 6 6. Cliënten Integrale Vroeghulp in zorg Aantal aanmeldingen Leeftijd bij aanmelding Reden van aanmelding De geboden hulpverlening Tevredenheid klanten Het komende jaar:

3 1. Voorwoord Integrale Vroeghulp zet zich in ten behoeve van jonge kinderen met (een vermoeden van) ontwikkelingsproblemen als gevolg van een beperking. Er kunnen zorgen zijn rondom de emotionele, verstandelijke en/of lichamelijke ontwikkeling. Maar ook met vragen over het gedrag van hun kind kunnen ouders terecht bij Integrale Vroeghulp. Integrale Vroeghulp voorziet zo in een behoefte van ouders om duidelijkheid over een eventuele diagnose en/of waar ouders met hun kind terecht kunnen voor passende hulp. Het team wordt gefinancierd door de 11 verschillende gemeenten in de regio Delft en Zoetermeer. Deze subsidie is bestemd voor de coördinatie van de Integrale Vroeghulp en is door de gemeenten bij MEE Zuid-Holland Noord belegd. De samenwerkende instellingen stellen vanuit hun middelen menskracht en materiële middelen beschikbaar om Integrale Vroeghulp mogelijk te maken. Enkele instellingen worden eveneens door de gemeente gefinancierd. Anderen worden betaald uit de ziektekostenverzekering of vanuit de Wet Langdurige Zorg. De aangesloten instellingen zijn: MEE Zuid Holland Noord Stichting IPSE de Bruggen Sophia Revalidatie Delft Stichting Jeugdgezondheidszorg Zuid Holland West GGZ Delfland LangeLandziekenhuis Zoetermeer (kinderneurologisch spreekuur) Jeugdteam Delft Zie voor eventuele verdere informatie over Integrale Vroeghulp ook de websites: en De VNG adviseert gemeenten Integrale Vroeghulp op te nemen in hun beleid. In dit jaarverslag legt het Integrale Vroeghulp team verantwoording af over de gedane werkzaamheden en informeert het team u over de ontwikkelingen in het jaar

4 2. Het doel van de Integrale Vroeghulp is het bieden van een sluitende zorgketen voor kinderen van 0 tot 7 jaar met ontwikkelingsproblemen. Uitgangspunt hierbij is dat de positie van de ouders/ verzorgers als regisseur wordt erkend: zij zijn de constante factor in het leven van hun kind en de eerste belangrijke opvoeder. Onze werkwijze Preventief Het vroeg signaleren van kinderen met ontwikkelingsproblemen om op tijd diagnostiek, zorg en ondersteuning te bieden, zodat de ontwikkeling van het kind optimaal gestimuleerd wordt en gedragsproblemen kunnen worden voorkomen (preventief). We zoeken hier de samenwerking met de jeugdgezondheidszorg en de kinderopvang. Multidisciplinaire diagnostiek Het snel beschikbaar stellen van multidisciplinaire diagnostiek (medisch, gedragsdeskundig en pedagogisch) die aansluit bij de hulpvraag van de ouders. Er is de mogelijkheid om een onafhankelijk beeldvormend ontwikkelingsonderzoek te doen. Regie bij de ouders De ouders worden uitgenodigd om aanwezig te zijn bij het multidisciplinaire team. Samen met de ouders wordt een multidisciplinair adviesplan opgesteld waarin aandacht is voor zorg, onderwijs en ondersteuning van het gezin. Op deze wijze worden ouders meegenomen in het proces en worden zij gesteund in hun eigen kracht. Bij de intake was een goed team van artsen en specialisten vertegenwoordigd waarmee we goed onderbouwd het traject konden uitstippelen. Er was voldoende tijd/ gelegenheid om de problematiek te doorgronden. Onafhankelijk aanspreekpunt gedurende het gehele proces De ouders hebben een vast contactpersoon gedurende het gehele proces en hebben bij afsluiting van het Integrale Vroeghulp traject duidelijkheid over eventuele langdurige trajectondersteuning. Gezinsondersteuning Het team geeft advies over het vroeg inzetten van preventieve en praktische gezinsondersteuning op grond van de vraag van ouders en kind (met en zonder) indicatie. Het advies is een onafhankelijk advies, los van het belang van de eigen organisatie. Het team heeft een brede kennis van de mogelijkheden binnen de verschillende sectoren (jeugdhulpverlening, gehandicaptensector, revalidatiezorg, medische zorg, wijkteams). Afstemming van zorg en onderwijs Het team geeft advies over een aansluitend aanbod tussen onderwijs en zorg in zowel de toeleiding naar zorg en/of onderwijs als de ondersteuning bij de combinatie van zorg en onderwijs. 4

5 3. Aansluiting bij de lokale (jeugd)wijkteams In 2015 vond de transitie zorg en welzijn plaats van de centrale overheid naar de gemeenten. Veel zorg wordt vanuit de lokale (jeugd)wijkteams aangeboden. Integrale Vroeghulp wordt, net als de jaren daarvoor, bovenregionaal aangeboden. Er is gekozen voor een vorm waarbij er aangesloten kan worden bij de gemeentelijke structuur en waarbij er maximaal gebruik kan worden gemaakt van de opgebouwde expertise. In 2016 is deze werkwijze geëvalueerd middels een onderzoek. Het onderzoek is uitgevoerd door een beleidsmedewerker van de gemeente Rijswijk, procesbegeleider van het sociaal kernteam Westland, beleidsmedewerker transitie van Ipse de Bruggen, consulent MEE/ Integrale Vroeghulp uit de gemeente Leidschendam-Voorburg en de coördinator Integrale Vroeghulp. Uit het onderzoek blijkt dat het Integrale Vroeghulp team aanvullend en in de meeste gevallen voorafgaand werkt aan de lokale (jeugd)wijkteams. We zijn zeer tevreden met de hulp die we aangeboden kregen. Dit alles heeft een zeer positieve ervaring opgeleverd voor ons en ben ervan overtuigd dat team Jeugd van de gemeente ons net zo goed zal helpen. Ook werd duidelijk dat er bij een bepaalde grootte de kennis rondom deze specifieke doelgroep geborgd kan worden en de kosten beperkt zijn. Wil deze kennis ook in de toekomst beschikblaar blijven, dan zullen de verschillende gemeenten deze dienst gezamenlijk moeten blijven inkopen. De belangrijkste meerwaarden die zijn genoemd: Casemanagement is al beschikbaar tijdens het diagnostisch proces. Bespreking van het adviesplan wordt samen met de ouders besproken in het onafhankelijk multidisciplinaire team. Goede aansluiting bij het medische circuit. Casemanager is een belangrijke schakel tussen de gemeente en het multidisciplinaire team. In de verschillende gemeenten worden de casemanagers in toenemende mate gezien als aanspreekpunt voor de jonge kinderen binnen hun gemeente. Dit verschilt echter sterk per gemeente. Voor meer informatie: 5

6 4. Werkgebied Dit zijn de gemeenten die onder het werkgebied van Integrale Vroeghulp regio Delft en Zoetermeer: Delft, Pijnacker-Nootdorp, Midden-Delfland, Westland, Rijswijk, Zoetermeer, Leidschendam-Voorburg, Voorschoten, Wassenaar, Vlaardingen en Maassluis. Dit zijn de rode gemeenten op het kaartje 5. Samenwerking Integrale Vroeghulp werkt zowel binnen als buiten het team met verschillende instellingen samen. Naast de zorg voor de kinderen wordt er ingegaan op beleidszaken. Inzet is de wederzijdse bekendheid en de versoepeling van de doorstroming: In 2016 is er vanuit de coördinator Integrale Vroeghulp contact geweest met de lokale (jeugd)wijkteams van de verschillende gemeenten. Inzet is de wederzijdse bekendheid en het afspraken maken rondom de samenwerking (aanmeldingen, beschikkingen, etc). De casemanagers maken deel uit van de lokale (jeugd)wijkteams waardoor er binnen de teams gemakkelijk samenwerking gezocht kan worden rondom jonge kinderen met ontwikkelingsproblemen. In 2016 is er contact gezocht met het samenwerkingsverbanden voor het passend onderwijs in Vlaardingen en Maassluis. Er is informatie uitgewisseld over de mogelijkheden in het onderwijs en hoe we met elkaar kunnen samenwerken rondom kinderen met ontwikkelingsproblemen. De coördinator heeft samen met de casemanagers een presentatie gegeven aan de intern begeleiders van het samenwerkingsverband. De coördinator neemt deel aan platform t jonge kind ; een overleg van de Stichting Jeugdformaat, KDC Kind & Zo, Sophia Revalidatie Delft, team Jeugd Delft, St Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West en MEE ZHN. In het overleg staat het volgen en uitwisselen van de ontwikkelingen in de zorg centraal. Het overleg vindt gemiddeld 2 a 3 x per jaar plaats. De revalidatiearts van Sophia Revalidatie participeert in het Integrale Vroeghulp team. Afstemming met de revalidatiearts en evt het screenteam loopt hierdoor soepel. Namens de Integrale Vroeghulp participeert de gedragskundige van Ipse de Bruggen in het Lappop spreekuur (voorheen kinderneurologisch spreekuur) van het LangeLand Ziekenhuis. Het Lappop spreekuur is een gezamenlijk spreekuur van de kinderneuroloog, kinderarts, fysiotherapeut, revalidatiearts en de gedragsdeskundige van de Integrale Vroeghulp. Aan het eind van de ochtend wordt een advies geformuleerd. De Integrale Vroeghulp kan rechtstreeks aanmelden. 6

7 Er wordt samengewerkt met de polikliniek ontwikkelingsachterstanden (POA) van het Reinier de Graaf Gasthuis. De POA is vergelijkbaar met het Lappop spreekuur (voorheen kinderneurologisch spreekuur) in Zoetermeer. Met MEE ZHN is regelmatig contact over eventuele aanmeldingen en de doorverwijzingen van cliënten. MEE ZHN neemt sinds de zomer van 2012 de aanmeldingen aan voor de Integrale Vroeghulp. 6. Cliënten Integrale Vroeghulp in zorg 6.1. Aantal aanmeldingen De Integrale Vroeghulp regio Delft en Zoetermeer bedient in totaal 11 gemeenten. In 2015 zijn de gemeenten Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Wassenaar en Voorschoten bij het werkgebied van deze regio gekomen. Deze uitbreiding zorgde voor een forse toename van cliënten in Dit was met name aan het eind van het jaar. In 2016 heeft deze stijgende lijn zich verder voortgezet. Overzicht aantallen cliënten Regio Delft en Zoetermeer Aantal cliënten begin januari Nieuwe cliënten Verdeling jongens/ meisjes 69 jongens 31 meisjes 60 jongens 21 meisjes 81 jongens 27 meisjes 98 jongens 45 meisjes Cliënten in zorg Afgesloten cliënten Aantal cliënten eind december De verdeling van de cliënten per gemeente is uit de volgende grafiek af te lezen: Aanmeldingen per gemeente

8 jaar 6.2. Leeftijd bij aanmelding Integrale Vroeghulp hecht er veel waarde aan dat kinderen zo jong mogelijk worden aangemeld zodat op tijd diagnostiek, zorg en ondersteuning geboden kan worden. Op deze wijze kan de ontwikkeling van het kind optimaal gestimuleerd worden en kunnen gedragsproblemen worden voorkomen en daarmee dus wellicht duurdere zorg in de toekomst. ik had graag eerder doorgestuurd willen worden naar jullie. In 2015 was de gemiddelde aanmeldleeftijd flink gestegen. Het Integrale Vroeghulp team heeft hier samen met de jeugdgezondheidszorg extra aandacht aan besteed. Ook is bij verschillende kinderopvangorganisaties het belang van vroeg signaleren onder de aandacht gebracht. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen: er is een flinke toename van aanmeldingen van kinderen tussen de 2 en 3 jaar. Daarnaast zijn er dit jaar relatief veel kinderen in de schoolleeftijd aangemeld. leeftijd bij aanmelding jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar De gemiddelde leeftijd bij aanmelding is dit jaar gedaald. Deze kwam dit jaar uit op 3 jaar en 5 maanden, nog net iets hoger dan de jaren voor ,8 3,6 3,4 3,2 Gemiddelde leeftijd

9 De gemiddelde leeftijd van de kinderen bij aanmelding verschilt per gemeente. Het gaat hierbij echter steeds om wat kleinere aantallen kinderen waardoor een vergelijk niet geheel te maken is. De gemiddelde aanmeldleeftijd loopt van 2 jaar en 8 maanden (Vlaardingen) tot 4 jaar en 3 maanden (Voorschoten). Wassenaar Voorschoten Leidschendam-Voorburg Rijswijk Zoetermeer Pijnacker-Nootdorp Westland Delft Vlaardingen gemiddelde leeftijd per gemeente NB: De gemiddelde leeftijd van de kinderen in Maassluis en Midden Delfland is gebaseerd op 1 of 2 kinderen en zijn daarom uit de grafiek weggelaten Reden van aanmelding Bij de aanmelding bij Integrale Vroeghulp wordt aan de ouders gevraagd wat de reden van de aanmelding is. De ouders maken zich op meerdere vlakken zorgen over hun kind. 67% van de ouders gaf aan zorgen te hebben over het gedrag van hun kind, 37% van de ouders had zorgen over de spraaktaalontwikkeling en 35 % van de ouders gaf aan zich zorgen te maken over de sociaal-emotionele ontwikkeling. Daarnaast hadden ouders zorgen over een ontwikkelingsachterstand (14%) of de contact name (16%). Na mijn eigen zoektocht van 1½ jaar kwam ik bij IVH. Eindelijk werd ik gehoord en nog belangrijker, geholpen. Bedankt! Verreweg de meeste ouders (82%) willen weten wat er met hun kind aan de hand is. Diagnostiek is dan ook de belangrijkste hulpvraag. Daarnaast hebben veel ouders behoefte aan opvoedondersteuning/ ontwikkelingsstimulering (65%) of advies ten aanzien van een passende opvang of school (23%). Bij 18% van de kinderen was er een specifieke vraag naar casemanagement. Een Integrale Vroeghulp traject duurde van de aanmelddatum tot het afsluiten gemiddeld 10,4 maand. Het met de ouders opgestelde plan van aanpak is bij 82% van de kinderen uitgevoerd. Bij de overige 18% is het advies deels uitgevoerd of hebben de ouders gekozen voor een ander traject. 9

10 6.4. De geboden hulpverlening Na afloop van het Integrale Vroeghulp traject weten de ouders wat er aan de hand is met hun kind, krijgt het kind de juiste hulp en weten de ouders waar zij terecht kunnen met hun eventuele vervolgvragen. In onderstaande grafiek is af te lezen waar en bij hoeveel kinderen diagnostiek heeft plaatsgevonden. diagnostiek OVERIG KINDERARTS * AUDIOLOGISCH CENTRUM REVALIDATIECENTRUM CENTRUM AUTISME GGZ INSTELLING MEE * onder kinderarts valt ook de POA (polikliniek ontwikkelingsachterstanden en het kinderneurologisch spreekuur). Bij MEE wordt breed ontwikkelingsonderzoek gedaan. Het kind kan indien nodig ook geobserveerd worden op de peuterspeelzaal, school of thuis. Bij een aantal kinderen is vervolgdiagnostiek nodig bij een GGZ instelling als er sprake is van een vermoeden van psychiatrische problematiek (autisme, hechting, trauma). Bij de GGZ en het revalidatiecentrum wordt naast de diagnostiek ook vaak behandeling ingezet. Bij de kinderarts/ kinderneurologisch spreekuur/ polikliniek ontwikkelingsachterstanden vindt vooral brede medische diagnostiek plaats. Nadat diagnostiek heeft plaatsgevonden, kan de juiste hulp ingezet worden. De hulp is gericht op het optimaal stimuleren van de ontwikkeling en het voorkomen van (het verergeren van) gedragsproblemen. Bij het inzetten van de hulp is het uitgangspunt zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig. Er wordt bijvoorbeeld gekeken of een kind gebruik kan maken van een reguliere voorziening met inzet van (specialistische) ambulante hulp. Indien dit niet toereikend is, wordt er verwezen naar meer specialistische vormen van dagopvang, onderwijs en/ of hulpverlening. Als een kind naar school gaat, wordt met het desbetreffende samenwerkingsverband voor passend onderwijs bekeken hoe de benodigde extra hulp kan worden ingezet. 10

11 geboden dienstverlening OVERIG INZET PASSEND ONDERWIJS KINDERDIENSTENCENTRUM JEUGDGEZONDHEIDSZORG JEUGDFORMAAT * OPVOEDADVIES VANUIT JEUGD/ PPG OF EARLY INTERVENTION FYSIOTHERAPIE ** LOGOPEDIE * hieronder valt de ambulante hulp en daghulp ** veelal wordt fysiotherapie geadviseerd met specialisatie sensorische integratie therapie 7. Tevredenheid klanten Als de hulpvraag van de ouders beantwoord is, ontvangen de ouders een afsluitbrief met een tevredenheidenquête. In de afgelopen jaren is de respons voor de tevredenheidenquête erg teruggelopen. In 2016 hebben we daarom bekeken welke mogelijkheden er zijn om de tevredenheid van de klanten te meten. We hebben hierin de samenwerking gezocht met de andere 2 regio s van Integrale Vroeghulp die onder MEE ZHN vallen. De 3 regio s zijn het erover eens dat het goed is om feedback van de klant te krijgen zodat de dienstverlening hierop aangepast kan worden. Er is afgesproken om in 2017 te starten met een telefonische enquête. Er zijn afgelopen jaar 134 trajecten afgesloten. Er zijn 12 lijsten door de ouders teruggestuurd. Dit is 9.%. Dit is een laag percentage waardoor er beperkt conclusies uit getrokken kunnen worden. Wel is het opvallend en ook bemoedigend dat de binnengekomen reacties zo positief zijn. aanmelding en intake duidelijkheid van het advies goed goed 31% voldoende 22% voldoende 69% matig onvoldoende 78% matig onvoldoende nvt nvt 11

12 trajectbegeleiding afsluiting en bereikbaarheid 8% 25% 67% goed voldoende matig onvoldoende nvt 29% 71% goed voldoende matig onvoldoende Ouders konden aangeven hoe tevreden zij waren over de aanmelding en intake; de duidelijkheid van het advies; de trajectbegeleiding en de bereikbaarheid. Per vraag kon men aangeven in welke mate men tevreden was: goed, voldoende, matig of onvoldoende. Belangrijkste verbeterpunt is de informatie in de folder. Als laatste konden ouders een cijfer geven aan de Integrale Vroeghulp. De regio Delft en Zoetermeer haalde een 8,7 als rapportcijfer. ik vond het zeer prettige samenwerking. Jullie zijn goed te benaderen. 8. Het komende jaar: 2017 Gezien de ontwikkelingen zijn er zaken die in 2017 meer of hernieuwde aandacht vragen: Het goed informeren en blijven informeren van de lokale (jeugd)wijkteams en de Centra voor Jeugd en Gezin. Afstemming zoeken met de lokale (jeugd)wijkteams over de casussen, het bieden van consultatie aan deze teams bij zorgen over de ontwikkeling van jonge kinderen. In overleg met de jeugdgezondheidszorg, de lokale (jeugd)wijkteams, kinderopvang en de Centra voor Jeugd en Gezin bekijken hoe de aanmeldleeftijd bij Integrale Vroeghulp verder naar beneden gebracht kan worden (vroeg signaleren). Voorlichting aan de peuterspeelzaal en kinderopvang. Samenwerking met de samenwerkingsverbanden voor het passend onderwijs verder uitbreiden en intensiveren. Borging van de huidige inkoopafspraken rondom de Integrale Vroeghulp cliënten (casemanagement, onderzoeksmogelijkheden, overige teamleden, coördinatie). Het volgen van en inspelen op de ontwikkelingen in het sociaal domein. De voortgang in de samenwerking met instellingen in de regio. Samenwerking met de ziekenhuizen in de regio NWN verder vorm geven. Het organiseren van een studiedagdeel voor leden van het Integrale Vroeghulp team. Het structureel blijven signaleren van knelpunten. Deze onder de aandacht brengen van de stuurgroep of andere betrokkenen. PR gericht op het bereiken van ouders van jonge kinderen en professionals die te maken hebben met jonge kinderen (Jeugdgezondheidszorg/ centra voor Jeugd en Gezin, kinderopvang, huisartsen en kinderartsen). Opzetten of mede opzetten van een platform t jonge kind in de gemeente Westland en de gemeente Zoetermeer. 12