filosofie Het IK en de vrije wil zin en onzin

Transcriptie

1 filosofie Het IK en de vrije wil zin en onzin

2 Het bewustzijn Fasen van het bewustzijn Fysieke sector Mentale sector Verbeeldingen sector Zintuiglijke waarnemingen en impulsen. De ervaren werkelijkheid is de programmeur van de evolutie. De meest handige met de binnenkomende prikkels heeft de beste overlevingskansen. Gecompliceerde sociale systemen. Deze beïnvloeden het denken en de waarnemingen van de werkelijkheid. Vb. De winkeliersvereniging vs. de hulpverlener voor drugsverslaafden. (de stakers aan de poort) Politieke overtuiging, vrije of geleide marktpolitiek. Kapitalist of socialist. De projectie op lange termijn. De toekomstverwachting, de godsdienst en de ideologie. Het leven is niet gemakkelijk. Ziekten, ongevallen, slachtoffer van misdrijven enz. Niet zo erg want er is een godsdienst die zegt dat het in het hiernamaals wel beter wordt De sterkste De meest gewaardeerde - gewiekste De gelovige / idealist Welke sector van het bewustzijn is het meest bepalend voor de voortgang van de evolutie? Welke factoren spelen een rol? (evolutie in Afrika)

3 endogenisering

4 buitenwereld Het ik Het individu Solipsisme? Het wij Aborigenal bewustzijn Lagere / hogere diersoorten vb. mieren / paarden De geest is het ware zelf, niet de lichamelijke gestalte die je met de vinger kunt aanwijzen. Cicero Een gezonde geest in een gezond lichaam! De ziel leeft langer dan het lichaam. Voor de geboorte en na de dood. Plato Monisme: Alles bestaat uit één fundamentele substantie. De geest is een illusie, opgeroepen door een neurale activiteit in en door het materiele brein. Ontstaan uit primitieve levensvormen. Vgl. Kan iedereen ontsporen. Chemische stoffen in de hersenen bepalen de werking van de neuronen en synapsen dus ons gevoel en gedrag. Dualisme: Er bestaan 2 basissubstanties, met mentale en fysieke eigenschappen. (Descartes: de essentie van de geest is het denken. Naast lichaam bestaat geest zonder dimensie) Interactionisme: Twee identiteiten die elkaar beïnvloeden. Epifenomenalisme: Geest is bijproduct van het lichaam. Lichaam kan geest beïnvloeden, niet andersom. Parallellisme: Geen beïnvloeding van de twee identiteiten. Fysieke gebeurtenissen kunnen ook geen mentale effecten hebben.

5 het Ik Redundantieredenering Wanneer het een waar is en het ander (onzichtbaar) niet onderzocht behoeft te worden om de juistheid van het een te bewijzen kan het als onjuist worden verworpen. Argumenten monisme Een substantie We beseffen dat de geest overeenkomstig het lichaam aan kracht toeneemt of inboet. Chemische stoffen beïnvloeden stemmingen, emotionele gesteldheid en cognitieve functies. Argumenten dualisme Twee substanties We zijn wezens die een geestelijke dimensie hebben ontwikkeld en dus meer zijn dan alleen een complex organisme met een eigen IK.

6 het Ik Interactionisme: Twee identiteiten die elkaar wederzijds beïnvloeden. Depressie -- hart en vaatziekten + Agressie: 3x meer hartaanvallen Stress: cortisol: bloeddruk +: klaar voor de strijd. (Immuunsysteem verzwakt) Muizen met tumorcellen: 3 groepen: 1 met stroomstoot 2. afzetbare stroomstoot 3. controlegroep.

7 De vrije wil De vrije wil Causale effectiviteit van bewuste beslissingen impuls Hersenactiviteit: bereidheidspotentiaal onbewust 1 tot 1,5 sec. seconden (Kornhuber en Deecke 1965) beslissing Haggard en Eimer 1999, exp. Optillen rechter of linker hand Het handelen heeft een onbewuste oorsprong Libet 1983 Intentie tot handelen bewust De handeling William James: 2008: exp. gedachten opwekken en gedrag manipuleren - geen causale keten. Handeling kan worden afgebroken. (Malabu) Libet: geen free will, maar free won t

8 De vrije wil De vrije wil Controle en het zelf Ik ben vrij en kan mijn vrije wil uitoefenen Geen controle over het zelf. Handelen kan ook onbewust plaatsvinden. Vb. Het in een flits maken van een excellent doelpunt. Controle over het zelf. Ik ben mijn bewustzijn = het zelf. Descartes: het ik uit zich in het bewust denken, ervaren en herinneren. De handeling is het gevolg van het bewuste denken. Het onbewuste kan ook een rol spelen bij het overwegen (moraliteit enz.) tot het nemen van een beslissing. Het slimme onbewuste Victor Lamme: De zwijgende dubbelganger in ons hoofd neemt alle beslissingen. Deze dubbelganger is je Echte Zelf. Jouw zelfbewustzijn merkt het alleen op wanneer je iets anders gaat doen. Dat kom je vooral tegen in nieuwe situaties.