Samenvatting Filosofie Emoties

Transcriptie

1 Samenvatting Filosofie Emoties Samenvatting door een scholier 1030 woorden 28 mei ,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Filosofie samenvatting Emoties (theorie en primaire teksten) THEORIE Hoofdstuk 1: Twee theorieën Wat is een emotie? Emoties beïnvloeden ons handelen. Die invloed kan duidelijk (zichtbaar) of onduidelijk (niet direct zichtbaar) zijn. Emoties kunnen tot actie leiden of je verlammen. emotie= een reactie van een levend wezen op een gebeurtenis of situatie die door dat wezen als belangrijk wordt ervaren. In andere woorden: belangrijke situatie/gebeurtenis à reactie cognitivistische emotietheorie= emotietheorie waarbij de nadruk wordt gelegd op de rol van het denken bij emoties fysiologische emotietheorie= emotietheorie waarbij de nadruk wordt gelegd op de lichamelijke kant bij emoties Emoties en emocultuur Emoties kunnen op allerlei manieren duidelijk worden. Vaak uit een houding (non-verbaal middel) of taal (verbaal middel). Met o.a. films en boeken worden emoties opgewekt of beschreven. Soms kan je moreel worden getroffen, de emoties die hierbij spelen hebben dus een morele lading. emocultuur = emotiecultuur: de verschijnselen in een samenleving zorgen ervoor hoe jij je emoties uit Pagina 1 van 9

2 De cognitivistische (= nadenkende) emotietheorie (Nussbaum, Solomon, Damasio) en de fyiologische (= lichamelijke) emotietheorie (Descartes, Spinoza + empiristen: Locke, Hume, James) Pagina 2 van 9

3 Cognitivistisch Fysiologisch (somatisch of : gevoels-) - Emotie heeft betrekking op iets - Emotie heeft een lichamelijke gewaar-wording en uiting - Emotie heeft redenen/argumenten - Emotie kan niet bestaan zonder - Emotie heeft een redelijke component (een emotie kan pas lichamelijk gevoel bestaan als er een reden voor is / een rede kan pas bestaan als er emotie is) - Overtuigingen zijn wezenlijk voor emoties Emoties hebben een rationele lading (een rede). Is de rede goed, dan wordt de emotie geuit. Is de rede niet goed, dan wordt de emotie doorgaans niet geuit. - Lichamelijkeaspecten zijn wezenlijk voor emoties Emoties hebben aangename of onaangename gevoelens. Aandacht voor een gegeven emotie, vooral voor de overtuigingen die daarin meespelen, kan ertoe leiden dat we volharden in die emotie of dat we haar bijstellen. 4 factoren bij een emotie (volgens Nussbaum): Emoties hebben een object 2. We interpreteren het object op een bepaalde manier 3. Er zijn overtuigingen bij betrokken James : arousal : (lichamelijke) prikkel. - Er zijn geen emoties mogelijk als er geen arousal is - Gevoelens zijn altijd veranderingen in het lichaam Op het moment dat we iets in de gaten krijgen, vinden er lichamelijke veranderingen plaats. 4. Er zijn waarden bij betrokken (het betrokken object is belangrijk voor die persoon) Damasio: Gevoel en verstand zijn met elkaar verweven. (Nussbaum en Solomon verwijzen vaak naar deze uitspraak) Spinoza: God in alles (à pantheïst) 3 basisemoties (/hartstochten/affecten: aandoeningen van het lichaam die het handelen van het lichaam vergroten of verkleinen, ondersteunen of remmen en de ideeën van deze aandoeningen) begeerte: strevingen v/d mens die veranderen naar de toestand v/d mens en daarom zelden met elkaar in strijd 2. blijdschap: kleine volmaaktheid à grote volmaaktheid. - geneigdheid: blijdschap+idee dat iets de v/d blijdschap oorzaak is - liefde: blijdschap+idee uitwendige oorzaak - toewijding: liefde voor iemand die je bewondert 3. Droefheid: grote volmaaktheid à kleine volmaaktheid - haat: droefheid + idee uitwendige oorzaak - afkeer: droefheid + idee van een ding met als oorzaak droefheid Descartes (op verwondering na fysiologisch): Er zijn 6 primitieve emoties verwondering à iets nieuws te weten te komen, kracht komt meteen tot uiting 2. liefde 3. haat 4. begeerte 5. vreugde 6.droefheid De rest van de emoties zijn van de primitieve emoties afgeleid. Een tekort aan passie wordt gecompenseerd door de wil; een overmaat aan passie wordt gecorrigeerd door allerlei weetjes te filteren en het belangrijke over te houden. Darwin: Gelaatsuitdrukkingen hebben een erfelijke basis (à nature). Emoties hebben een evolutionaire oorsprong en zijn dus functioneel (vb: grote ogen bij verbazing). Emoties zijn universeel à biologische ontwikkeling Ekman: (darwinistische wetenschapper) Toonde met onderzoek aan dat emoties / gelaatsuitdrukkingenuniverseel zijn. 8 basisemoties: angst 2. blijdschap 3. verbazing 4. verdriet 5. woede 6. walging 7. schuld 8. schaamte Pagina 3 van 9

4 ! à Bij cognitivisten: mentale gesteldheid à lichamelijke uiting Bij fysiologen: lichamelijke uiting à mentale gesteldheid Een filosofie van de emoties Emoties filosofisch benaderen door: Begripsverheldering 2. Het belang van de emotie weergeven 3. Kijken naar werk van filosofen Een verschil tussen cognitivisten en fysiologen is dat cognitivisten vaak spreken van redelijk rustige emoties, terwijl het bij fysiologen vaak gaat over wat grotere emoties. Hoofdstuk 2: Emoties tussen natuur en cultuur Ontelbare emoties - Er zijn basisemoties en afgeleide emoties - Er zijn emoties die worden bepaald door natuur en emoties die worden bepaald door cultuur (nature nurture) - Bepaalde emoties kan je altijd en overal vinden - Rol van taal bij emoties Pagina 4 van 9

5 Basisemoties en afgeleide emoties (Descartes, Spinoza) Basisemoties zijn primaire emoties. Elke filosoof vindt dat er andere primaire emoties zijn. Basisemotie = een emotie die niet kan worden afgeleid van andere emoties. PRIMAIRE TEKSTEN Martha Nussbaum (cognitivist: neostoïcijn) Stoïcijnen: - weten dat iets het geval is (propositioneel) - het accepteren (mogelijkheden: accepteren, verwerpen, in het midden laten) à cognitief Je accepteert iets gewoon meteen, niet alles is dus doelbewust Emoties zijn gevoelige gedachten Emoties gaan ergens over, behelzen een bepaalde manier van zien, hebben een basis in overtuigingen en hebben betrekking op het eigen welzijn. - emotie is een kwestie van oordelen en betrokkenheid - noodzakelijke voorwaarde: deze eigenschap (voorwaarde) móet aanwezig zijn om van de zaak te kunnen spreken, bijv. ademen bij mens zijn Pagina 5 van 9

6 voldoende voorwaarde: aan deze eigenschap zie je meteen dat je met deze zaak te maken hebt, bijv. kunnen schrijven bij mens zijn - oordelen en emoties hangen samen 2. William James (fysioloog) Er zijn geen emoties mogelijk als er geen arousal is aantekening 3. René Descartes (fysioloog, omdat hij zegt dat alles in verband staat met het hart) 6 basisemoties: verwondering liefde haat begeerte vreugde droefheid Verwondering is volgens Descartes een uitzondering, omdat deze emotie vooral met kennis te maken heeft. Kennis heeft volgens Descartes niet met het lichaam te maken, maar met de geest. Emoties hebben volgens Descartes een lichamelijke oorsprong, met verwondering als grens. Emoties zijn passies, het is een synoniem Pagina 6 van 9

7 4. Spinoza (soort cognitivist) 3 basisemoties: begeerte blijdschap: de overgang van een kleinere naar een grotere volmaaktheid droefheid: de overgang van een grotere naar een kleinere volmaaktheid Emoties zijn gedachten deze gedachten beschouwt Spinoza als een vergissing of een bron van dwaling. 3 niveaus: Wetenschappelijke (schouwende) kennis 2. Rationele kennis 3. Empirische kennis: verward van aard. Kennis op grond van dagelijkse ervaring, kennis die we van horen zeggen hebben en kennis die voortkomt uit onze hartstochten. 5. Quintilianus Pagina 7 van 9

8 6. Jean-Paul Sartre 7. Friedrich Nietzsche 8. David Hume 9. Aristoteles Pagina 8 van 9

9 10. Seneca (stoïcijn) Pagina 9 van 9