Nieuwe Arbowet en de zieke werknemer. 22 maart 2018 / Dymphy Schuurman / Bob de Bruijn

Transcriptie

1 Nieuwe Arbowet en de zieke werknemer 22 maart 2018 / Dymphy Schuurman / Bob de Bruijn

2 Programma Inleiding Wijzigingen arbeidsomstandighedenwet De zieke werknemer, situatieve arbeidsongeschiktheid en de rol van de bedrijfsarts Stellingen

3 Inleiding Steeds meer verantw oordelijkheid als w erkgever voor zieke w erknemer Wijzigingen Arbow etgeving AVG, steeds lastiger w at mag een w erkgever w el en niet? Keerpunt tw ee jaar ziekte naar één jaar voor kleine w erkgevers toch w eer van de baan? Wetsvoorstel maatregelen met betrekking tot tv bij ontslag wegens bedrijfseconomische omstandigheden of langdurige arbeidsongeschiktheid

4 Wijzigingen arbeidsomstandighedenwet (I) Verbeteren randvoorwaarden handelen bedrijfsarts (II) Versterking betrokkenheid werkgevers en werknemers (III) Beter onderkennen en melden beroepsziekten (IV) Meer preventie (V) Handhaving

5 I. Verbeteren randvoorwaarden handelen bedrijfsarts Verplichtstelling van een overeenkomst tussen werkgever en arbodienstverleners met daarin de manier van ondersteuning vastgelegd In het basiscontract moet staan hoe de arbodienstverleners de voor de werkgever verplichte taken uitvoeren In plaats van bijstand is nu bepaald dat de bedrijfsarts adviseert en werkgever dus verantwoordelijk is voor de verzuimbegeleiding Basiscontract moet aan aantal minimale voorwaarden voldoen

6 Voorwaarden basiscontract Wettelijke taken voor 1 juli 2017 Toetsen van de risico-inventarisatie en evaluatie Deskundige begeleiding bij ziekte Uitvoeren (Periodiek) Arbeids Gezondheidskundig Onderzoek (onderzoek arbeidsgebonden risico s) Aanstellingskeuring Nieuw per 1 juli 2017 Gelegenheid werkplek bezoeken Second opinion (voordeel?) Klachtprocedure Overleg medezeggenschapsorgaan Beroepsziekten melden bij het Nederlands Centrum voor beroepsziekten Minimumeisen: maatwerk blijft mogelijk Belang voldoen aan deze voorwaarden is groot wegens mogelijkheid opleggen sancties

7 II. Versterking betrokkenheid werkgevers en werknemers Invoering instemmingsrecht medezeggenschap bij persoon en positionering preventiemedewerker Verplichting voor de arbodienstverlener om nauw samen te werken met de medezeggenschap (OR/PVT)

8 III. Beter onderkennen en melden beroepsziekte De bedrijfsarts krijgt in het basiscontract ruimte om beroepsziekten te melden aan het Nederlands centrum voor beroepsziekten Evaluatie in 2020 geen verbetering oplegging bestuurlijke boete

9 IV. Meer preventie Invoering spreekuur voor werknemers door de bedrijfsarts, waarbij werknemers het recht krijgen de bedrijfsarts te raadplegen voordat ze ziek zijn ( open spreekuur ). Werkgever moet werknemer actief informeren. Bedrijfsarts moet werkgever adviseren over preventieve maatregelen voor gezond en veilig werken van werknemers Bedrijfsarts kan de werkvloer bezoeken Benoeming preventiemedewerker met instemming OR voor draagvlak. Medezeggenschapsorgaan medeverantwoordelijk voor goed functioneren preventiemedewerker

10 V. Handhaving Inspectie SZW gaat handhaven op aanwezigheid van basiscontract Elementen contract zijn handhaafbaar gemaakt Mogelijkheid opleggen boetes

11 De zieke w erknemer, situatieve arbeidsongeschiktheid en de rol van de bedrijfsarts

12 Ziek of niet ziek? Situatieve arbeidsongeschiktheid Rol bedrijfsarts Rechtspraak Tips

13 Ziek of niet ziek? Bedongen (= contractuele) arbeid Bedrijfsarts Onderscheid ziekte en arbeidsongeschiktheid Ziek zijn of zo zijn? Gemis aan capaciteiten? HR 3 september 2010, JAR 2010/249 (Beckeringh/I- Control)

14 Situatieve arbeidsongeschiktheid Geen wettelijke definitie In het algemeen wordt deze term gebruikt voor werknemers die naar strikt medische maatstaven geen beperkingen hebben van fysieke of psychische aard (en dus niet echt ziek zijn), maar die van mening zijn dat zij door dreigende psychische of lichamelijke klachten toch niet aan het werk kunnen. Vraag: recht op doorbetaling van loon?

15 Situatieve arbeidsongeschiktheid Consequentie? Hangt af van de ziekteverschijnselen; in beginsel 7:628 HR 27 juni 2008, JAR 2008/188 (Mak/SGBO): vuistregels Een werknemer die zich beroept op situatieve arbeidsongeschiktheid moet aannemelijk kunnen maken dat sprake is van onwerkbare arbeidsomstandigheden; Het moet duidelijk zijn dat de oorzaak van de onwerkbare omstandigheden in redelijkheid voor rekening van werkgever komen; Bewijslast rust op werknemer; Er moet sprake zijn van (dreigende) lichamelijke of psychische klachten waardoor in redelijkheid van de werknemer niet kan worden gevergd het werk te hervatten; De werknemer moet zich maximaal inspannen om de belemmeringen waardoor hij het werk niet kan hervatten, weg te nemen; Lat voor wn ligt hoog Werkgever moet het conflict oplossen! Wijziging met de wwz? STECR-Werkwijzer Let op: opzegverbod wellicht wel van toepassing!

16 STECR Vraag 1: Is de werknemer door ziekte verhinderd de bedongen arbeid te verrichten? Vraag 2: Is er sprake van een arbeidsconflict? A: ziek, geen conflict, wvp B: ziek, conflict, wvp en interventieplan C: niet ziek, geen wvp, advies interventie

17 Verschillen medisch/nietmedisch Niet-medisch 628 BW 100% loonbetaling In beginsel risico wg, tenzij wn niet meewerkt aan oplossing conflict Geen re-integratietraject Reguliere ontslagbescherming Medisch 629 BW In beginsel 70% loonbetaling, tenzij Alleen stopzetten bij lid 3, mits aangekondigd (lid 7) Probleemanalyse PvA Re-integratiedossier (WVP) Evt. loonsanctie Verregaande ontslagbescherming

18 Rol van de bedrijfsarts Onderscheid arbo-arts/bedrijfsarts/verzekeringsarts Taak van de bedrijfsarts Bevoegdheden bedrijfsarts

19 Wat komen w e zoal tegen? Re-integratiebeperkende en/of onduidelijke adviezen Herinneren sterk beperkt icm concentratie sterk beperkt Zelfstandig handelen sterk beperkt Samenw erken sterk beperkt Niet alleen het huis uit kunnen Duurbeperking Geen benutbare mogelijkheden

20 Wat kan een w erkgever doen? Bedrijfsarts w ijzen op de richtlijnen van de WVP-proceslijnen Bedrijfsarts w ijzen op verplichting te handelen conform de richtlijnen NVVG en NVAB Bij blokkerende adviezen respectievelijk GBM vragen om een deugdelijke onderbouw ing van de bedrijfsarts Vragen aan de bedrijfsarts of de beperkingen zijn gebaseerd op de medische diagnose of slechts op de geuite klachten van de w erknemer Urenbeperking meer dan 25% na een jaar arbeidsongeschiktheid geen benutbare mogelijkheden of geen noodzaak 2 e spoor: deskundigenoordeel vragen

21 Vaker een deskundigenoordeel aanvragen Stagnatie re-integratie: bedrijfsarts vragen de casus intern (collegiaal) te bespreken en terug te koppelen naar w erkgever Bij negatief deskundigenoordeel niet w achten op de uitkomst bezw aar- of beroepsprocedure, maar direct starten met repareren voor zover mogelijk Stopzetten loonbetaling ex art. 7:629 lid 3 BW

22 Uitspraken Rechtbank Noord-Nederland 14 maart 2018 (ECLI: NL:RBNNE: 2018:869) Wn 23 oktober 1968 geboren, in dienst 1 september 2006 Functie 1 e monteur Arbeidsongeschikt en arbeidsconflict Diverse keren opgeroepen Loon opgeschort en stopgezet Geen deskundigenoordeel, dit kon ook niet van wg w orden gevraagd Ernstig verw ijtbaar: geen opzegtermijn geen tv

23 Uitspraken Kantonrechter Den Haag 8 maart 2018 Wn in dienst 1 maart 1995, medew erker bibliotheek Wn valt regelmatig uit Wg w int advies in bij een externe adviseur Wn w erkt niet mee, deskundigenoordeel Re-intgratie-inspanningen wn zijn onvoldoende Geen mediation Ontbinding w anprestatie (geen TV en geen billijke vergoeding

24 Uitspraken Gerechtshof Amsterdam 6 maart 2018 Wn geboren 1988 in dienst 2016 Klacht intimidatie Wg doet niets met deze klacht Wn komt niet w erken als zij arbeidsgeschikt is Werkw eigering Wn kon niet w erken w egens het conflict Er is sprake van ernstig verw ijtbaar handelen. Vergoeding

25 Uitspraken Rechtbank Midden-Nederland 14 februari 2018 (ECLI:NL:RBMNE:2018:481 1 maart 1997 in dienst, financieel adviseur hypotheken Verval functie Spanningsklachten Wn niet geschikt voor haar eigen functie maar w erkgever is hierop inblijven zetten Toename spanningsklachten, billijke vergoeding

26 Uitspraken Gerechtshof Amsterdam 13 februari 2018 (ECLI:NL:GHAMS2018:478) Geschil salaris 20 oktober 2016 ziekmelding Geen medische redenen om te verzuimen Salaris moet betaald w orden omdat w erkgever geen noemensw aardige inspanningen heeft verricht om tot een oplossing te komen.

27 Uitspraken Geheel of gedeeltelijk stopzetten loon (HR 6 juni 2014) Niet meew erken mediationtraject (Hof Den Bosch 31 januari 2017) Ktr Roermond: w el DO vereist en niet overgelegd, dus afw ijzing verzoek, zulks met verw ijzing naar parlementaire geschiedenis en Tekst & Commentaar Arbeidsrecht. Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen kan dit niet van wg w orden gevergd (ECLI:NL:RBLIM:2016:10759) Ktr. Rotterdam: in dit geval geen DO vereist, kan in redelijkheid niet van w erkgever w orden gevergd omdat w erknemer niet bij BA en UWV verscheen (ECLI:NL:RBROT:2017:151) Ktr. Limburg: verklaring 7:629a lid 1 BW ontbreekt. Uitzondering niet van toepassing. Wn niet ontvankelijk. Uit het feit dat geen betermelding is gedaan kan geen conclusie w orden verbonden.

28 Sancties bij tekortschietende reintegratieverplichtingen van werkgever UWV kan een loonsanctie opleggen Vanwege onvoldoende re-integratie-inspanningen door werkgever, maar ook indien de juiste formulieren niet zijn aangeleverd Duur is 12 maanden Bezwaar mogelijk Bekortingsverzoek

29 Casus 1 Dirk wordt langdurig ziek en vraagt na 2 jaar ziekte een WIA-uitkering aan, met als bijlage het re-integratieverslag dat hij van zijn werkgever heeft ontvangen In het re-integratieverslag ontbreekt de eerstejaars evaluatie Het UWV stuurt de werkgever een brief met het verzoek het stuk alsnog binnen een week toe te sturen Vanwege vakantieperiode ontdekt werkgever de brief pas na drie weken

30 Stelling 1 WAAR of NIET WAAR? Het ontbreken van een stuk in het re-integratieverslag kan tot een loonsanctie leiden.

31 Antwoord casus 1 Stelling is: WAAR de toets van de re-integratie inspanningen start met controle of het re-integratie verslag compleet is indien niet en bij niet tijdig herstel van verzuim administratieve loonsanctie (loondoorbetalingsverplichting gedurende 52 weken) pas na ontvangst van ontbrekend stuk gaat het UWV de reintegratie-inspanningen beoordelen en wordt beslist over bekorting loonsanctie

32 Casus 2 Dirk valt bij zijn werkgever ziek uit Na één jaar arbeidsongeschiktheid verwacht de bedrijfsarts dat Dirk na zes maanden weer volledig in zijn eigen werk zal kunnen hervatten Drie maanden nadien dus na één jaar en drie maanden -nemen de klachten toch weer toe, de arbodienst adviseert spoor 2 (bevordering re-integratie in passende arbeid in onderneming van een andere werkgever) te starten Werkgever volgt dat advies direct op en schakelt daartoe een reintegratiebureau in

33 Stelling 2 WAAR of NIET WAAR? Werkgever loopt het risico van een loonsanctie vanwege het te laat starten van spoor 2.

34 Antwoord casus 2 Stelling is: WAAR Spoor 2 moet worden opgestart: binnen zes weken nadat de conclusie is getrokken dat er geen re-integratiemogelijkheden meer zijn in het eigen bedrijf, of anders uiterlijk na één jaar arbeidsongeschiktheid Spoor 2 mag slechts achterwege blijven als er binnen drie maanden een concreet perspectief op hervatting in eigen bedrijf is In deze casus: verwachting hervatting na zes maanden: reëel risico van loonsanctie!

35 Casus 3 Dirk valt ziek uit wegens psychische klachten: hij volgt op twee dagen therapie en heeft de andere dagen te weinig energie om aan re-integratie te kunnen doen Psycholoog geeft aan: Dirk kan wel wat werken, maar het is beter hem een periode van rust te gunnen om te werken aan zijn herstel Bedrijfsarts stelt vast: Dirk kan nu niet aan het werk: GBM (geen benutbare mogelijkheden) Na twee jaar stelt verzekeringsarts UWV: Dirk was belastbaar maar werkte niet, re-integratiekansen gemist loonsanctie

36 Stelling 3 WAAR of NIET WAAR? Loonsanctie is onterecht: Werkgever moet immers voor begeleiding tijdens ziekte gebruik maken van arbodienst of bedrijfsarts en mag afgaan op diens deskundigheid.

37 Antwoord casus 3 Stelling is: NIET WAAR De werkgever draagt het volledige risico voor nadelige gevolgen van verkeerde adviezen van door hem ingeschakelde deskundigen (CRvB , LJN BK3713) en moet vinger aan de pols houden Bij twijfel: deskundigenoordeel aanvragen!

38 Casus 4 Dirk werkt jarenlang voor Werkgever, is erg loyaal, een doorzetter die nooit een dag ziek thuis is geweest, maar valt dan toch uit wegens rugklachten Bedrijfsarts: er zijn arbeidsmogelijkheden Dirk zegt: Ik heb zoveel pijn, ik ben voorlopig echt niet tot werken in staat. Werkgever gelooft Dirk en besluit de situatie een half jaar aan te kijken, maar houdt wel vinger aan de pols door nauw contact en spreekuren bij bedrijfsarts

39 Stelling 4 WAAR of NIET WAAR! De loonsanctie ligt op de loer.

40 Antwoord casus 4 Stelling is: WAAR Indien de bedrijfsarts en de verzekeringsarts van het UWV benutbare mogelijkheden vaststellen, moet reintegratie plaatsvinden De werkgever mag niet afgaan op visie van Dirk; van de werkgever wordt verwacht er alles aan te doen om de werknemer te bewegen mee te werken aan reintegratie, desnoods door het loon (al dan niet tijdelijk) stop te zetten Doet de werkgever dat niet/onvoldoende, dan gerede kans op loonsanctie

41 Casus 5 Dirk valt ziek uit en blijft 104 weken ziek Dirk vraagt een WIA-uitkering aan UWV: onvoldoende re-integratie-inspanningen zonder deugdelijke grond Loonsanctie wordt echter te laat, na einde wachttijd afgegeven Werkgever maakt bezwaar UWV verklaart bezwaar gegrond

42 Stelling 5 WAAR of NIET WAAR? De fout van het UWV te laat afgeven van de loonsanctie -heeft voor Dirk nadelige gevolgen.

43 Antwoord casus 5 Stelling is: WAAR De loonsanctie moet tijdig, vóór einde wachttijd, door UWV zijn afgegeven, na einde wachttijd mag dat niet meer (artikel 25 lid 11 WIA) Bij tijdige loonsanctie had Dirk recht op: jaar langer ontslagbescherming (artikel 7:670 lid 11 sub c B.W.) een jaar langer re-integratie door werkgever langere periode van loondoorbetaling (artikel 7:629 lid 11 onder b B.W.) en voorlopig geen uitkering

44 Casus 6 Dirk is ziek uitgevallen wegens rugklachten, blijft arbeidsongeschikt UWV legt loonsanctie op want te laat tweede spoor en daardoor re-integratiekansen gemist UWV: werkgever kan repareren door alsnog tweede spoor af te ronden Na afronding tweede spoor (zes maanden later) dient Werkgever bij UWV een verzoek in tot het opheffen van de loonsanctie

45 Stelling 6 WAAR of NIET WAAR? Nadat is geconstateerd dat de tekortkoming is gerepareerd moet het UWV de loonsanctie direct opheffen.

46 Antwoord casus 6 Stelling is: NIET WAAR De loonsanctie zal inderdaad worden opgeheven, echter niet direct: het UWV moet binnen drie weken op het bekortingsverzoek beslissen en indien positief, dan zal de sanctie pas zes weken nadien zijn opgeheven (artikel 25 lid 15 WIA) Dus: opheffing op z n vroegst negen weken na indiening bekortingsverzoek

47 Casus 7 Dirk heeft bij Werkgever een bepaalde tijd contract voor een jaar Na zes maanden valt hij ziek uit, hij is belastbaar maar alleen met aanpassingen werk(omgeving) Werkgever besluit die aanpassingen niet te doen vanwege hoge kosten, begeleiding door arbodienst gaat wel door Dirk gaat ziek uit dienst en vraagt Ziektewetuitkering aan UWV kent Ziektewet uitkering toe en neemt vanaf dat moment re-integratie over

48 Stelling 7 WAAR of NIET WAAR? Aan Werkgever kan geen loonsanctie worden opgelegd. Dirk is immers uit dienst. Het UWV neemt de reintegratie en na anderhalf jaar zal blijken of het is gelukt om Dirk te re-integreren. Dat is dan echter aan het UWV en niet aan Werkgever.

49 Antwoord casus 7 Stelling is: WAAR Werkgever heeft re-integratieplicht, ook in geval van een tijdelijk dienstverband Indien onvoldoende re-integratie toch geen loonsanctie mogelijk, want Dirk al uit dienst ECHTER: UWV kan in dat geval wel Ziektewetuitkering verhalen op Werkgever(artikel 39a Zw en Besluit verhaal ziekengeld) Periode waarover de uitkering wordt verhaald, wordt afgestemd op de periode waarin Werkgever zijn verplichtingen onvoldoende is nagekomen, max 52 weken

50 Vragen?