Thesisonderwerpen 2013 LFVB en FTC

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Thesisonderwerpen 2013 LFVB en FTC"

Transcriptie

1 Thesisonderwerpen 2013 LFVB en FTC - onderwerpen hebben een wetenschappelijke en praktische component en kunnen altijd bijgestuurd worden (interesse, competentie) - major versus motivatie (LB-GP, C&G, LMT, L&B) - samenwerkingen - pcfruit - Universiteit Stellenbosch - andere labo s faculteit - begeleiding, meestal via lopende projecten Wannes.keulemans@biw.kuleuven.be Mark.davey@biw.kuleuven.be Dany.bylemans@biw.kuleuven.be Nick.hias@biw.kuleuven.be Stijn.vanderzande@biw.kuleuven.b Wendy.vanhemelrijck@pcfruit.be

2 6 Wannes Keulemans 6 Mark Davey-Wannes Keulemans 4 Dany Bylemans

3 1. Polystress: rol van polyploïdisatie in de (a)biotische stressresistentie in appel Context: nood aan ontwikkeling duurzame stressresistente cultivars polyploïden = planten met meerdere hom(e)ologe chromosomen artificieel geïnduceerde polyploïdie resulteert potentieel in verhoogde tolerantie tegen abiotische stress: droogtestress zoutstress pathogenen? Diploïde vs. tetraploïde Spathiphyllum onder droogtestress Doelstelling: karakterisering impact van polyploïdisatie van appel op de (a)biotische stresstolerantie en morfologische kenmerken

4 Werkplan: Vergelijkende studie van diploïd vs. tetraploïd appelgenotype: 2x 4x 2x 4x Biochemische en moleculaire karakterisatie van droogte-respons: plantmorfologie (afmetingen, oppervlak, stomatale grootte en densiteit, bladdikte) Invloed tetraploïde onderstam op droogte-tolerantie van de ent Technieken: Biochemisch: spectrofotometrie en HPLC Moleculair: genexpressie via qpcr morfologisch: macroscopische evaluatie, lichtmicroscopie, Fysiologisch: bladwaterstatus, stomatale geleidbaarheid, relatieve groeisnelheid,

5 2. Genetische diversiteit en pathogeniciteit typering van de schimmel Venturia pirina, veroorzaker van schurft bij de Europese peer (Pyrus communis) Studie naar verschillen in virulantie en cultivargevoeligheid Correlatie met genetische diversiteit (ook orgaanspecificiteit?) Promotor: Prof. Wannes Keulemans Co-Promotor: Mark Davey Begeleiding: promotoren, Yasemin Yilmazdemir (labo)

6 Werkplan en technieken Werkwijze Pathogeniciteit: infectietesten met verschillende schimmelherkomsten op verschillende perencultivars symptoomevaluatie Genetische diversiteit: Verzamelen en opkweek isolaten (ook deze van infectietesten) Bepalen diversiteit aan hand van SSR en AFLP merkers Bepalen van genetische verwantschappen Technieken: Opkweek schimmels (in vitro) en planten (serre) Infectietesten (serre) DNA isolatie Primerontwikkeling (genoom gedeeltelijk gesequenst) PCR (AFLP, SSR) Genetische analyse (software ter beschikking)

7 3. De latente aanwezigheid van de schurftschimmel bij peer gedetecteerd via real-time PCR en bepaling van inoculumdrukvermindering na bestrijding via bladbehandelingmethodes. Bewaring Latente aanwezigheid op blad en vrucht Tijdige detectie voor beslissingen In geval (zichtbare of latente) van inoculumdruk. - drukvermindering via bladbehandelingen (pcfruit) - effectieve alternatieve milieuvriendelijke behandelingen Promotor: Prof. Wannes Keulemans Co-Promotor: Wendy Van Hemelrijck (pcfruit) Begeleiding: Wendy Van Hemelrijck, Yasemin Yilmazdemir (labo)

8 ng schimmel DNA/ 10ng plant DNA 0, Twijg 2 0 Dagen 5 na 10 ascospoor 15 uitstoot Werkplan en technieken Werkplan Ontwikkeling Venturia specifieke primers Studie latente aanwezigheid op verschillende afstanden van de potentiële infectiebron (vruchten, bladeren) Kwantificatie van infectiedruk via sporenvallen Vermindering infectiedruk via bladbehandelingen Technieken - Primerontwikkeling - DNA isolatie - qpcr - Uivoeren van bladbehandelingen en opvolging van ascosporenuitstoot

9 4. Moleculair genetische analyse van de bloemknopvorming en de verschillen in bloemknopkwaliteit en vruchtkwaliteit bij Conference peer Conference heeft een te kleine vruchtmaat: beperkte verbetering > 20 miljoen euro/jaar Oorzaak: slechte bloemknopkwaliteit? Kan de genetische controle van het bloemknopvormingsproces in kaart gebracht worden? Kunnen verschillen in bloemknopkwaliteit moleculairgenetisch gekwantificeerd worden? Promotor: Prof. Wannes Keulemans Co-Promotor: Mark Davey Begeleiding: promotoren, Yasemin Yilmazdemir (labo)

10 Werkwijze en technieken Werkwijze Staalnames vanaf inductie (mei-juni) tot bloei voor RNA-isolatie Bloemknoppen in slechte en goede positie RNASeq (NGS) door GCF Gasthuisberg Differentiële expressie tussen goed en slecht qpcr voor differentiële RNAs Technieken: - RNA isolatie - Genassemblage, blasten en functiebepaling - Primerontwikkeling voor qpcr - Kwantificatie van genexpressie via qpcr

11 5. Kunnen bij de perencultivar Conference dikkere vruchten van een betere kwaliteit geteeld worden door verbetering van de bloemknopkwaliteit? Conference heeft een te kleine vruchtmaat: beperkte verbetering > 20 miljoen euro/jaar Oorzaak: slechte bloemknopkwaliteit? Wat bepaalt de verschillen in bloemknopkwaliteit? Promotor: Prof. Wannes Keulemans Begeleiding: promotor en Tom Deckers (pcfruit)

12 Werkplan en technieken u30 3u 5u 6u30* Tijd vanaf begin Werkplan Verschillen in bloemknopkwaliteit volgens plantsysteem en positie bloemknop Zijn er verschillen in vruchtgrootte en zijn deze gerelateerd met bloemknopkwaliteitsverschillen Technieken Microscopie bloemknoppen Visuele waarnemingen en metingen bloemknopstructuren Stuifmeelkiemingstesten Vruchtmetingen en gaschromatografie

13 6. Analyse van de overexpressie van druivenlijnen, getransformeerd met die genen die betrokken zijn bij plantdefensie Voorstel van Michelle Hermans

Masters Onderwerpen 2013. Mark W. DAVEY mark.davey@biw.kuleuven.be Wannes KEULEMANS Wannes.Keulemans@biw.kuleuven.be

Masters Onderwerpen 2013. Mark W. DAVEY mark.davey@biw.kuleuven.be Wannes KEULEMANS Wannes.Keulemans@biw.kuleuven.be Masters Onderwerpen 2013 Mark W. DAVEY mark.davey@biw.kuleuven.be Wannes KEULEMANS Wannes.Keulemans@biw.kuleuven.be website http://www.biw.kuleuven.be/biosyst/plantenbiotechniek/fruitgenetics/lfbb/education

Nadere informatie

Huidig waarschuwingssysteem. Schurftbestrijding in een nieuw kleedje. Verbeteren Schurfbestrijding appel 24/01/2019

Huidig waarschuwingssysteem. Schurftbestrijding in een nieuw kleedje. Verbeteren Schurfbestrijding appel 24/01/2019 Huidig waarschuwingssysteem Schurftbestrijding in een nieuw kleedje Studiedag pitfruit 18/1/219 Het waarschuwingssysteem (infectierisico) van Pcfruit is gebaseerd op: Klimatologische waarnemingen: regenval,

Nadere informatie

Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr

Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr. 140982 Proefveldbezoek PCG 25/8/2017 Stefaan Fabri Proefstation voor de Groenteteelt 1 Over het project Partners

Nadere informatie

Alternariain in aardappel: een ziektecomplex? Prof. Geert Haesaert Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Vakgroep Toegepaste Biowetenschappen

Alternariain in aardappel: een ziektecomplex? Prof. Geert Haesaert Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Vakgroep Toegepaste Biowetenschappen Alternariain in aardappel: een ziektecomplex? Prof. Geert Haesaert Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Vakgroep Toegepaste Biowetenschappen Meer Alternaria? Alternaria -aantastingen worden als een toenemend

Nadere informatie

Presentatie. Afsterven steenfruitbomen. Klantendag Stonefruitconsult. Echteld Donderdag 7 maart. Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO

Presentatie. Afsterven steenfruitbomen. Klantendag Stonefruitconsult. Echteld Donderdag 7 maart. Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO oetermeer Presentatie Afsterven steenfruitbomen Klantendag Stonefruitconsult Echteld Donderdag 7 maart Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO Boomuitval Grotere verliezen aan bomen binnen steenfruit

Nadere informatie

Karakterisatie van stammen van de aardappelziekte in Wallonië (2014)

Karakterisatie van stammen van de aardappelziekte in Wallonië (2014) Karakterisatie van stammen van de aardappelziekte in Wallonië (2014) V. César (CRA-W) Samenvatting Het Waals onderzoekscentrum voor de landbouw onderzoekt sinds 1999 de populaties van de aardappelplaag.

Nadere informatie

Geïntegreerde beheersing van Cylindrocladium buxicola in Buxus. Bjorn Gehesquière Studiedag Boomkwekerij 11 februari 2011

Geïntegreerde beheersing van Cylindrocladium buxicola in Buxus. Bjorn Gehesquière Studiedag Boomkwekerij 11 februari 2011 Geïntegreerde beheersing van Cylindrocladium buxicola in Buxus Bjorn Gehesquière Studiedag Boomkwekerij 11 februari 2011 Wat is Cylindrocladium buxicola? Symptomen Partners PCS (Proefcentrum voor Sierteelt)

Nadere informatie

Samenvatting De kleurverandering van bladeren is een van de opvallendste kenmerken van de herfst voordat ze afsterven en afvallen. Tijdens de herfst worden de bouwstoffen die aanwezig zijn in het blad

Nadere informatie

Bloeikwaliteit bij azalea: 4 jaar onderzoek in een notendop

Bloeikwaliteit bij azalea: 4 jaar onderzoek in een notendop Bloeikwaliteit bij azalea: 4 jaar onderzoek in een notendop In september 2008 werd het IWT-landbouw project Bloeiregulatie en kwaliteit bij azalea: interactie tussen genetische, fysiologische en teeltgebonden

Nadere informatie

Genomics: een doorbraak in de strijd tegen de aardappelziekte?!

Genomics: een doorbraak in de strijd tegen de aardappelziekte?! Genomics: een doorbraak in de strijd tegen de aardappelziekte?! De aardappelziekte De aardappelziekte Wel of geen infectie? Veroorzaakt door Phytophthora infestans Verantwoordelijk voor hongersnood 19e

Nadere informatie

Grip op ongrijpbare virussen

Grip op ongrijpbare virussen Grip op ongrijpbare virussen Annelien Roenhorst FES Virus consortium Vraag Wie heeft wel eens last gehad van een virus? Wie heeft wel eens een virus gezien? Virussen Tobamovirus Nepovirus Afmetingen Virus

Nadere informatie

Inhoud les 2. Afwijkingen van wetten van Mendel Polyploïdie. Autopolyploïden Allopolyploïden. les 2 Populatie- en kwantitatieve genetica 1

Inhoud les 2. Afwijkingen van wetten van Mendel Polyploïdie. Autopolyploïden Allopolyploïden. les 2 Populatie- en kwantitatieve genetica 1 Inhoud les 2 Afwijkingen van wetten van Mendel Polyploïdie Autopolyploïden Allopolyploïden genetica 1 Schijnbare afwijkingen van Wetten van Mendel Certatie: letterlijk wedstrijd (tussen pollenkorrels).

Nadere informatie

Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes

Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes 20 juli 2012 Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes Opdrachtgever: Looptijd project: september 2011 maart 2012 COLOFON: Contactpersoon: Adriaan

Nadere informatie

Multi-Omics Analyses of the Molecular Physiology and Biotechnology of Escherichia Coli and Synechocystis sp. PCC6803 O. Borirak

Multi-Omics Analyses of the Molecular Physiology and Biotechnology of Escherichia Coli and Synechocystis sp. PCC6803 O. Borirak Multi-Omics Analyses of the Molecular Physiology and Biotechnology of Escherichia Coli and Synechocystis sp. PCC6803 O. Borirak Samenvatting O. BORIRAK Het hoofddoel van het onderzoek beschreven in dit

Nadere informatie

NIEUW! BLOSSOM PROTECT BIOLOGISCHE BESTRIJDING VAN BACTERIEVUUR IN APPELEN EN PEREN

NIEUW! BLOSSOM PROTECT BIOLOGISCHE BESTRIJDING VAN BACTERIEVUUR IN APPELEN EN PEREN FIER OP ONS FRUIT BLOSSOM PROTECT BIOLOGISCHE BESTRIJDING VAN BACTERIEVUUR IN APPELEN EN PEREN NIEUW! Blossom Protect is een zeer effectief biologisch middel tegen bacterievuur. Blossom Protect bevat de

Nadere informatie

De brede kennisbasis van de Groene Genetica: van onderzoek naar perspectief. Gerco Angenent

De brede kennisbasis van de Groene Genetica: van onderzoek naar perspectief. Gerco Angenent De brede kennisbasis van de Groene Genetica: van onderzoek naar perspectief Gerco Angenent Onderzoek voor bedrijfsleven met een academisch karakter Publiek Private Samenwerking (PPS) exploitatie wetenschappelijke

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: Dr. Molewaterplein 40 3015 GD Rotterdam Nederland Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Locatie Afkorting Dr. Molewaterplein 40 3015 GD Rotterdam Nederland Flexibele

Nadere informatie

Minimal Residual Disease (MRD)) onderzoek. bij hematologische maligniteiten

Minimal Residual Disease (MRD)) onderzoek. bij hematologische maligniteiten Minimal Residual Disease (MRD)) onderzoek bij hematologische maligniteiten MRD Principe, doel en eigenschappen Technieken voor MRD analyse Klinische toepassingen Minimal Residual Disease Bij diagnose:

Nadere informatie

biologie vwo 2017-II Bananen bedreigd

biologie vwo 2017-II Bananen bedreigd Bananen bedreigd Bananen zijn de belangrijkste voedselbron voor meer dan 400 miljoen mensen in de tropen. De wereldwijde bananenproductie wordt bedreigd door schimmels die de Panama-ziekte veroorzaken.

Nadere informatie

Identificatie en karakterisatie van MIC

Identificatie en karakterisatie van MIC Identificatie en karakterisatie van MIC Harmien Verstraete Vanda Branco AVECOM NV - Bioproducts & Apps 3/11/2016 1 AVECOM 1) Onderzoeksprojecten zowel tailor-made onderzoek voor industriële partners als

Nadere informatie

Ontwikkelingen schurftherkenning fruit. Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker

Ontwikkelingen schurftherkenning fruit. Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker Ontwikkelingen schurftherkenning fruit Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker ISAFruit Crop Adapted Spray Application identificatie van PROBLEEM CHS Crop Health Sensor identificatie van DOEL CIS

Nadere informatie

Geïntegreerde beheersing van Cylindrocladium buxicola in Buxus Bjorn Gehesquière 1 maart 2011

Geïntegreerde beheersing van Cylindrocladium buxicola in Buxus Bjorn Gehesquière 1 maart 2011 Geïntegreerde beheersing van Cylindrocladium buxicola in Buxus Bjorn Gehesquière 1 maart 2011 Wat is Cylindrocladium buxicola? Symptomen Symptomen Partners Financiering Werkgroep BUXUS Onderzoek Onderzoek

Nadere informatie

In vitro methoden bij genotoxiciteit L. Verschaeve

In vitro methoden bij genotoxiciteit L. Verschaeve In vitro methoden bij genotoxiciteit L. Verschaeve Rue Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussels Belgium T +32 2 642 54 36 email: luc.verschaeve@wiv-isp..be GENETISCHE EFFECTEN genotoxiciteit ERFELIJKE AANDOENINGEN

Nadere informatie

Studieavond Courgette

Studieavond Courgette Ecologie van courgettevirus in Vlaanderen de weg naar een duurzame geïntegreerde beheersing Studieavond Courgette 28 februari 2014 IWT landbouw: 100893 Mathias De Backer Kris De Jonghe Thijs De Langhe

Nadere informatie

Japanse roest: sporensnuffelpalen en fungicidenresistentie

Japanse roest: sporensnuffelpalen en fungicidenresistentie Japanse roest: sporensnuffelpalen en fungicidenresistentie Mathias De Backer, Mikhail Claeys en Kurt Heungens Studiedag potchrysant PCS 01/12/10 Overzicht 1. Inleiding - symptomen - hoe beheersen? - probleemstelling

Nadere informatie

De juiste rassen, soorten en teeltsystemen in een veranderend klimaat

De juiste rassen, soorten en teeltsystemen in een veranderend klimaat De juiste rassen, soorten en teeltsystemen in een veranderend klimaat Tom De Swaef Eenheid: Plant Klim-O-dag Organisatie vanuit ELK - Expertisecentrum Landbouw en Klimaat 20-04-2017 Topic 1: Aangepaste

Nadere informatie

Voorspelling optreden zwarte vlekken in bewaarpeen

Voorspelling optreden zwarte vlekken in bewaarpeen Voorspelling optreden zwarte vlekken in bewaarpeen Nathalie Verhoef, Johannes Draaijer, Anneloes Strijker, Peter Balk (NSure) Hendrik Eerkens (Agrifirm Plant) Datum: 01-07-2014 4 Referaat Zwarte vlekken

Nadere informatie

Themanummer Nieuwsgolf april 2010 Sierteelt

Themanummer Nieuwsgolf april 2010 Sierteelt Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Wetenschappelijke instelling van de Vlaamse overheid - Landbouw en Visserij Burg. Van Gansberghelaan 96 bus 1 9820 Merelbeke, België Tel. 09 272 25 00 - Fax

Nadere informatie

Platina. Ieder jaar dikkere peren

Platina. Ieder jaar dikkere peren Platina Ieder jaar dikkere peren Samenstelling Bladmeststof (stikstof N) op basis van tryptofaan, een plant-eigen aminozuur Verschil t.o.v. andere aminozuurbladvoedingen Enkelvoudig aminozuur (geen keten)

Nadere informatie

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw Tom De Swaef tom.deswaef@ugent.be www.plantecology.ugent.be Sensoren: plantreactie op omgeving Omgeving: kasklimaat: straling, relatieve vochtigheid,

Nadere informatie

Gentechnologie & moleculaire analysetechnieken Godelieve Gheysen 1999-2000 eerste zit

Gentechnologie & moleculaire analysetechnieken Godelieve Gheysen 1999-2000 eerste zit Gentechnologie en moleculaire analysetechnieken Godelieve Gheysen 1 Gentechnologie & moleculaire analysetechnieken Godelieve Gheysen 1999-2000 eerste zit Gentechnologie en moleculaire analysetechnieken

Nadere informatie

Essentaksterfte. Ontwikkelingen onderzoek en alternatieven. Jelle Hiemstra. Informatiebijeenkomst Groninger Bomenwacht; Zuidwolde, 18 oktober 2017

Essentaksterfte. Ontwikkelingen onderzoek en alternatieven. Jelle Hiemstra. Informatiebijeenkomst Groninger Bomenwacht; Zuidwolde, 18 oktober 2017 Essentaksterfte Ontwikkelingen onderzoek en alternatieven Jelle Hiemstra Informatiebijeenkomst Groninger Bomenwacht; Zuidwolde, 18 oktober 2017 Inhoud Essentaksterfte Oplossing??? Onderzoek naar minder

Nadere informatie

Samenvatting

Samenvatting Voor toepassingen in plantenkweek is het van groot belang om de genetische diversiteit in een populatie alsmede de ontwikkeling van homozygote lijnen goed te kunnen beoordelen. Het verkrijgen van homozygote

Nadere informatie

Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers?

Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers? Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers? Edith Lammerts van Bueren Louis Bolk Instituut, Wageningen University DNA labs, 8 maart 2013 De schrik van elke

Nadere informatie

Genomica: technologie van populaties tot proteomics

Genomica: technologie van populaties tot proteomics Aardappel: een wereld gewas Genomica: technologie van populaties tot proteomics Prof. dr. Richard Visser Laboratorium voor Plantenveredeling, Wageningen Universiteit Waarom aardappel? Aardappel is belangrijkste

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting 139 Staphylococcus aureus is één van de belangrijkste bacteriën verantwoordelijk voor implantaat gerelateerde infecties. Biomateriaal gerelateerde infecties beginnen met reversibele hechting van bacteriën

Nadere informatie

Bio Fruit Advies. Marc Trapman Dorpsstraat 32 4111 KT Zoelmond

Bio Fruit Advies. Marc Trapman Dorpsstraat 32 4111 KT Zoelmond Bio Fruit Advies Marc Trapman Dorpsstraat 32 4111 KT Zoelmond Geleide schurftbestrijding met RIMpro in geïntegreerde of biologische appel- en perenteelt Marc Trapman 29 februari 2004 Tel: +31 (0)345 502627

Nadere informatie

Chapter 8 Samenvatting. Samenvatting

Chapter 8 Samenvatting. Samenvatting Chapter 8 185 Chapter 8 187 De wereldpopulatie groeit, voorspeld wordt dat er in 2050 9.5 miljard mensen op aarde zijn. Het is een grote uitdaging om in de toekomst aan de zoetwater- en voedselbehoefte

Nadere informatie

Molecular Characterization of Candida in the Oral Cavity and Factors Involved in Biofilm Formation and Virulence E.A. Kraneveld

Molecular Characterization of Candida in the Oral Cavity and Factors Involved in Biofilm Formation and Virulence E.A. Kraneveld Molecular Characterization of Candida in the Oral Cavity and Factors Involved in Biofilm Formation and Virulence E.A. Kraneveld Samenvatting Dit proefschrift beschrijft onderzoek gerelateerd aan orale

Nadere informatie

Little Cherry Virus Dinsdag 9 september 2014

Little Cherry Virus Dinsdag 9 september 2014 Little Cherry Virus Dinsdag 9 september 2014 Samen sterk voor de Haspengouwse kersen Toon Vanrykel, pcfruit Diensten aan Telers Proefcentrum Fruitteelt vzw Fruittuinweg 1, B-3800 Sint-Truiden 0032 (0)11

Nadere informatie

Karakterisatie van stammen van de aardappelziekte in Wallonië (2012)

Karakterisatie van stammen van de aardappelziekte in Wallonië (2012) Karakterisatie van stammen van de aardappelziekte in Wallonië (2012) V. César (CRA-W) Samenvatting Sinds 1999 onderzoekt het CRA in Libramont de kenmerken van de verschillende stammen van de aardappelziekte

Nadere informatie

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Datum: 5 juli 2017 Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Rapportnr: HHD015-FFDNA-Def01 Status: Definitief

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 1 hoofdstuk 2

Samenvatting Hoofdstuk 1 hoofdstuk 2 Samenvatting In de Westerse wereld is prenatale diagnostiek een integraal onderdeel geworden van verloskundige zorg. Om chromosoom afwijkingen bij de foetus te kunnen vaststellen is een invasieve procedure,

Nadere informatie

AIRbezen Achtergrond. Wat is AIRbezen?

AIRbezen Achtergrond. Wat is AIRbezen? AIRbezen 2015 Achtergrond Luchtverontreiniging, meer bepaald door fijnstof, is een van de belangrijkste problemen in stedelijke omgevingen. De term fijnstof omvat in de lucht zwevende deeltjes die kleiner

Nadere informatie

van Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Laboratorium voor Diagnostische Genoomanalyse (LDGA), Afd klinische Genetica

van Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Laboratorium voor Diagnostische Genoomanalyse (LDGA), Afd klinische Genetica Einthovenweg 20 2333 ZC Leiden Nederland Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Locatie Afkorting Einthovenweg 20 2333 ZC Leiden Nederland Flexibele scope 1 Medisch

Nadere informatie

What s New Klinische Chemie Bewogen biomarkers

What s New Klinische Chemie Bewogen biomarkers What s New Klinische Chemie Bewogen biomarkers Nascholing Jordanie Rick Brouwer Klinische chemie Meting van endogene biomarkers in lichaamsvloeistoffen routine chemie, hematologie, endocrinologie, immunologie,

Nadere informatie

De zaak Parnassia in Drenthe

De zaak Parnassia in Drenthe De zaak Parnassia in Drenthe risico s van hulp bij lange afstandsverspreiding Gerard Oostermeijer Annie Vos Ben Hoentjen Hans Dekker Karin Uilhoorn Loekie van Tweel Rob Bregman Harry Offringa Willem van

Nadere informatie

Snoei van Appel en Peer

Snoei van Appel en Peer VELT Dijlevallei Roger Verlinden 15/02/2011 Roger.Verlinden2@telenet.be Snoei van Appel en Peer 1. Wat is snoeien Snoeien is het wegnemen of vervormen van plantendelen. 2. Waarom snoeien Zieke, verkeerd

Nadere informatie

Opkomende problematiek: nieuwe GGO en UGM

Opkomende problematiek: nieuwe GGO en UGM Opkomende problematiek: nieuwe GGO en UGM S. Broeders, S. De Keersmaecker, N. Roosens WIV-ISP, Dienst Platform Biotechnologie en Moleculaire Biologie (PBB) Een genetisch gemodificeerd organisme (GGO) is

Nadere informatie

Consultancy-onderzoek naar de veroorzaker van een onbekende verwelking in komkommer

Consultancy-onderzoek naar de veroorzaker van een onbekende verwelking in komkommer Consultancy-onderzoek naar de veroorzaker van een onbekende verwelking in komkommer December 2008 Adriaan Vermunt, Mohamed Chettou en Barend Groen van Groen Agro Control Pim Paternotte en Roel Hamelink

Nadere informatie

24 September 2013 FRUITTEELTBERICHT NO. 92

24 September 2013 FRUITTEELTBERICHT NO. 92 Centrale Adviesdienst Fruitteelt BV Zandweistraat 20 4181 CG WAARDENBURG T : (0418) 655 927 F : (0418) 655 941 E : info@caf.nl I : www.caf.nl Beschermt teelt en telers... 24 September 2013 FRUITTEELTBERICHT

Nadere informatie

ADVIES. Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017

ADVIES. Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017 ADVIES Een substantiële vermindering van het aantal dierproeven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : principenota Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017 Economische en Sociale Raad

Nadere informatie

Jantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw

Jantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw Toepassing van moleculaire technieken voor monitoring van bodemschimmels in de glastuinbouw: van droom naar werkelijkheid Jantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw Monitoring schimmels in

Nadere informatie

Monitoring van blauwalgen risico s Ron van der Oost

Monitoring van blauwalgen risico s Ron van der Oost Blauwalgen platform, Amsterdam, 14 april 2014 Monitoring van blauwalgen risico s Ron van der Oost Overzicht Risicoanalyse Inter-laboratorium ringtest blauwalgen monitoring Vergelijking monitoring methoden

Nadere informatie

Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering. Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog

Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering. Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog Acute luchtweginfecties Belangrijke oorzaak van ziekenhuis opnames bij kinderen

Nadere informatie

Workshop 4 Plantweerbaarheid

Workshop 4 Plantweerbaarheid Workshop 4 Plantweerbaarheid Is mijn plant/gewas weerbaar 23 maart, Luc Stevens, Jantineke Hofland-Zijlstra Plantweerbaarheid Vermogen van de plant te reageren op een verstoring door stressor te weerstaan

Nadere informatie

Voorspelling optreden zwarte vlekken in bewaarpeen

Voorspelling optreden zwarte vlekken in bewaarpeen Voorspelling optreden zwarte vlekken in bewaarpeen Nathalie Verhoef, Peter Balk, Johannes Draaijer, Monique van Wordragen (NSure) Hendrik Eerkens (Agrifirm Plant) Theo van der Horst (Bejo Zaden) Project

Nadere informatie

Chapter 6. Nederlandse samenvatting

Chapter 6. Nederlandse samenvatting Chapter 6 Nederlandse samenvatting Chapter 6 122 Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Het immuunsysteem (of afweersysteem) beschermt het lichaam tegen lichaamsvreemde en ziekmakende organismen zoals

Nadere informatie

ONDERZOEKS RESULTATEN ABSTRACT. Ir An Deckers. De uitgevoerde onderzoeken: omschrijving en resultaten

ONDERZOEKS RESULTATEN ABSTRACT. Ir An Deckers. De uitgevoerde onderzoeken: omschrijving en resultaten ABSTRACT Dit document bevat de korte beschrijving en interpretatie van de onderzoeken rond de mogelijke impact van de I9 waterfles op de vitaliteit van het water en van de watergebruikers. Ir An Deckers

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch Summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch Summary) Nederlandse samenvatting (Dutch Summary) 87 Appendix Inleiding Diabetes mellitus gaat een steeds belangrijkere rol spelen in onze gezondheidszorg. Het aantal patiënten met diabetes zal naar verwachting

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1 inleiding in de

Samenvatting Biologie Thema 1 inleiding in de Samenvatting Biologie Thema 1 inleiding in de biologie Samenvatting door E. 1726 woorden 5 november 2013 7,7 20 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie hoofdstuk 1, wat is biologie?

Nadere informatie

fungicide suspensie concentraat 400 g/l pyrimenthanil 4 x 5 l GEVAAR

fungicide suspensie concentraat 400 g/l pyrimenthanil 4 x 5 l GEVAAR Scala Toelatingsnummer 11555 N W.4 Productgroep: Formulering: De identiteit van alle stoffen in het mengsel die bijdragen tot de indeling van het mengsel: Werkzame stof: Verpakking: Gevarenaanduidingen:

Nadere informatie

HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE

HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE dr. Nele De Witte Romy Sels 1 MHEALTH - WEARABLES Geheel van sensoren en apparaten die op het lichaam kunnen worden gedragen met als doel om

Nadere informatie

Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases

Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases Thesis by: Claire M. Mugasa Promotores: Prof. Dr. P.A. Kager & Prof. Dr. George W. Lubega Copromotor: Dr. Henk D.F.H.

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek

Moleculaire diagnostiek Moleculaire diagnostiek van infectieziekten Arjan de Jong 8 december 2015 Moleculaire diagnostiek Diagnostiek op basis van moleculair biologische (DNA/RNA) technieken Moleculaire diagnostiek van infecties

Nadere informatie

Bodemmoeheid bij appel in de bio-teelt

Bodemmoeheid bij appel in de bio-teelt Pit en steenfruit -project Bodemmoeheid bij appel in de bio-teelt Jef Vercammen & Ann Gomand Project: Bodemmoeheid bij appel in de bio-teelt. Doelstelling: Nagaan of verschillende mycorrhiza-preparaten

Nadere informatie

Evolution of Races within Fusarium oxysporum f.sp. Lycopersici B.V. Chellappan

Evolution of Races within Fusarium oxysporum f.sp. Lycopersici B.V. Chellappan Evolution of Races within Fusarium oxysporum f.sp. Lycopersici B.V. Chellappan University of Amsterdam Evolution of races within Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici Biju Vadakkemukadiyil Chellappan Samenvatting

Nadere informatie

Nieuwe technieken die oude overbodig maken?

Nieuwe technieken die oude overbodig maken? Nieuwe technieken die oude overbodig maken? FES Fyto Symposium 22 juni 21 Dr. Piet M. Boonekamp Plant Research International Voor welke organismen Identificatie/Detectie? Diagnostiek is weten waar het

Nadere informatie

Door de voortdurende blootstelling aan verschillende vormen van stress, hebben planten

Door de voortdurende blootstelling aan verschillende vormen van stress, hebben planten Samenvatting SAMENVATTING Door de voortdurende blootstelling aan verschillende vormen van stress, hebben planten verfijnde mechanismen ontwikkeld die een verscheidenheid aan verdedigingsreacties oproepen.

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/37134 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/37134 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37134 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Zhang, Yu Title: Functional analysis of Dof transcription factors controlling

Nadere informatie

Agrobacterium, niet elke wortel even gek?! Lien Bosmans 20/10/2015

Agrobacterium, niet elke wortel even gek?! Lien Bosmans 20/10/2015 1 Agrobacterium, niet elke wortel even gek?! Lien Bosmans 20/10/2015 2 Wat ziet de tuinder? Plant Uitbundig groeiende planten Zeer vegetatief Veel blad Onderaan sterk verdikte stam Vrucht Tomaat: kniktrossen,

Nadere informatie

CHAPTER 10. Samenvatting en Toekomstperspectief

CHAPTER 10. Samenvatting en Toekomstperspectief Samenvatting en Toekomstperspectief SAMENVATTING EN TOEKOMSTPERSPECTIEF De laatste 20 jaar is er veel vooruitgang geboekt in de behandeling van plaveiselcelcarcinomen in het hoofd-halsgebied (HHPCC). Desalniettemin

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 2

Samenvatting Hoofdstuk 2 Brassica rapa is wereldwijd een van de meest belangrijke oliehoudende zaadgewassen met een grote ecologische impact. Naast het gebruik in de plantaardige olie-industrie, voorziet het de gemeenschap over

Nadere informatie

t Saet kruipt waar het niet gaan kan Research en DNA technieken

t Saet kruipt waar het niet gaan kan Research en DNA technieken t Saet kruipt waar het niet gaan kan Research en DNA technieken Organisatie Bejo Zaden BV Veredeling vollegrond Veredeling fruit crops Onderzoek Zaadteelt & vermeerdering Productie & verwerking Verkoop

Nadere informatie

Studie naar het voorkomen van het Bacilliform virus in Crangon crangon. Benigna Van Eynde Studiedag Grijze Garnaal 1 juli 2015

Studie naar het voorkomen van het Bacilliform virus in Crangon crangon. Benigna Van Eynde Studiedag Grijze Garnaal 1 juli 2015 Studie naar het voorkomen van het Bacilliform virus in Crangon crangon Benigna Van Eynde Studiedag Grijze Garnaal 1 juli 2015 Deel 1: Inleiding Samenwerking Universiteit Gent Departement Gewasbescherming

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Samenvatting De mogelijkheid om genen op een specifieke wijze te reguleren creëert diverse manieren om genfunctie te kunnen bestuderen of moduleren. Artificiële transcriptiefactoren

Nadere informatie

FOOD-OMICS & ONZE VOEDING VAN MORGEN. Maarten Hertog

FOOD-OMICS & ONZE VOEDING VAN MORGEN. Maarten Hertog FOOD-OMICS & ONZE VOEDING VAN MORGEN Maarten Hertog K.U.Leuven Opgericht1425 Grootste Univ van Belgium 33 000 Studenten 7000 Staf Organigram K.U.Leuven Science, Technol. Engin. Group Humanities Group Biomedical

Nadere informatie

MRD als prognostische merker in CLL

MRD als prognostische merker in CLL MRD als prognostische merker in CLL Jan Philippé 2011 Universitair Ziekenhuis Gent 1 Behandelingsstrategieën bij CLL Cramer & Hallek Nat Rev Clin Oncol 2010 2 2 Hoe kan men CLL opvolgen? Watch and wait

Nadere informatie

Moleculaire methoden voor kwantificatie en identificatie van Aeromonas in drinkwater

Moleculaire methoden voor kwantificatie en identificatie van Aeromonas in drinkwater Moleculaire methoden voor kwantificatie en identificatie van Aeromonas in drinkwater Mei 2013 Moleculaire methoden voor kwantificatie en identificatie van Aeromonas in drinkwater Mei 2013 2012 KWR Alle

Nadere informatie

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven

Nadere informatie

Praktijkaanpak Phytophthora ramorum op basis van onderzoek

Praktijkaanpak Phytophthora ramorum op basis van onderzoek Praktijkaanpak Phytophthora ramorum op basis van onderzoek Kurt Heungens Studienamiddag Azalea en Rhododendron Departement Landbouw en Visserij & PCS 23 februari 2017 Inhoud Inleiding: Phytophthora ramorum

Nadere informatie

Vermoedens bevestigen?

Vermoedens bevestigen? Vermoedens bevestigen? Wat zijn de mogelijkheden om geknoei op te sporen? 21/03/2014 SLIDE 1 Twijfel? Tracking en traceability Vertrouwen in de leverancier? Korte ketens versus lange ketens Ontwikkeling

Nadere informatie

Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium. Adrie Atsma

Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium. Adrie Atsma Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium Adrie Atsma Drinkwater laboratorium Nederland Controleren drinkwater van bron tot tap Chemisch Fysiologisch Micro-organismen Controleren

Nadere informatie

Bodemmoeheid bij appel in de bio-teelt

Bodemmoeheid bij appel in de bio-teelt Pit en steenfruit -project Bodemmoeheid bij appel in de bio-teelt J. Vercammen en A. Gomand Project: Bodemmoeheid bij appel in de bio-teelt. Doelstelling: Nagaan of verschillende Mycorrhiza-preparaten

Nadere informatie

Globaryll 100 Ieder jaar sterkere bloembotten en dikkere appels en peren

Globaryll 100 Ieder jaar sterkere bloembotten en dikkere appels en peren Globaryll 100 Ieder jaar sterkere bloembotten en dikkere appels en peren Samenstelling Globaryll 100 SL-Formulering Verpakking: 1 liter Actieve stof: 100 g/l 6-benzyladenine Gebruik Globaryll 100 Globaryll

Nadere informatie

DNA/RNA extracties uit FFPE weefsel Dr. Sc. Elke Boone, H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen

DNA/RNA extracties uit FFPE weefsel Dr. Sc. Elke Boone, H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat 2-8800 Roeselare DNA/RNA extracties uit FFPE weefsel Dr. Sc. Elke Boone, H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen Belang van intacte DNA/RNA moleculen voor

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Wytemaweg 80 3015 CN Rotterdam Nederland Locatie Afkorting Wytemaweg 80 3015 CN Rotterdam Nederland Flexibele scope 1 Medisch

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2018 Referentiecentrum voor Clostridium botulinum en Clostridium perfringens.

Rapportering voor het jaar 2018 Referentiecentrum voor Clostridium botulinum en Clostridium perfringens. Rapportering voor het jaar 2018 Referentiecentrum voor Clostridium botulinum en Clostridium perfringens. Coördinator Referentiecentrum Oonagh Paerewijck Tom Van Nieuwenhuysen Sciensano 14, J. Wytsmanstraat

Nadere informatie

Laboratoria Stichting PAMM. Pathologie en Medische Microbiologie

Laboratoria Stichting PAMM. Pathologie en Medische Microbiologie Laboratoria Stichting PAMM Pathologie en Medische Microbiologie Na Lunchtijd Na Lunchtijd Locatie Adherentie gebied van de PAMM voor medische microbiologie 800.000 mensen Zuid-Oost Brabant Onderzoeken

Nadere informatie

Onderzoeksvoorstel Voorbeelden van Taakherschikking in de Zorg

Onderzoeksvoorstel Voorbeelden van Taakherschikking in de Zorg Onderzoeksvoorstel Voorbeelden van Taakherschikking in de Zorg De Verpleegkundig Specialist: De invloed op zorgpraktijken, kwaliteit en kosten van zorg in Nederland Iris Wallenburg, Antoinette de Bont,

Nadere informatie

Dormantie: wat wordt daarmee bedoeld?

Dormantie: wat wordt daarmee bedoeld? Dormantie: wat wordt daarmee bedoeld? Studiedag azalea 26 februari 2015 PCS - Destelbergen Kennisplatform Plantenfysiologie Annelies Christiaens Dormantie - jaarcyclus Knopdormantie Knoprust Dormantie

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting 9 Chapter Nederlandse samenvatting Baarmoederhalskanker kost in Nederland jaarlijks aan 200 vrouwen het leven. Het aantal sterfgevallen als gevolg van baarmoederhalskanker is de afgelopen decennia gelukkig

Nadere informatie

Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer. IWT-project nr. 140982

Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer. IWT-project nr. 140982 Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr. 140982 1 Overzicht project 2 Werkpakket 1 1/ Optimalisatie protocol voor airsampling Op zoek naar selectief

Nadere informatie

Symptomen opwekken in planten, overmatige wortelgroei.

Symptomen opwekken in planten, overmatige wortelgroei. Symptomen opwekken in planten, overmatige wortelgroei. Februari 2012 Symptomen opwekken in planten, overmatige wortelgroei. Opdrachtgever: Looptijd project: november 2011 februari 2012 COLOFON: Contactpersoon:

Nadere informatie

EUH401 Volg de gebruiksaanwijzing om gevaar voor de menselijke gezondheid en het milieu te voorkomen.

EUH401 Volg de gebruiksaanwijzing om gevaar voor de menselijke gezondheid en het milieu te voorkomen. PENNCOZEB SC TOELATINGSNUMMER AARD VAN HET PREPARAAT WERKZAME STOF GEHALTE W8 : 10274 N : SUSPENSIE CONCENTRAAT (SC) : MANCOZEB : 500 G/L GEVARENAANDUIDINGEN H317 Kan een allergische huidreactie veroorzaken.

Nadere informatie

Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren

Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren Edwin Kardinaal, Danielle van der Linde, Lonneke Hensen & Bart Wullings KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein Inhoud

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Shirzadian, R. (2008). Molecular genetic regulation of developmental leaf longevity Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Shirzadian, R. (2008). Molecular genetic regulation of developmental leaf longevity Groningen: s.n. University of Groningen Molecular genetic regulation of developmental leaf longevity Shirzadian, Reza IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to

Nadere informatie

Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling

Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling Masterproef Geneesmiddelenontwikkeling Overzicht van te bespreken items: - experimenteel werk - beoordeling masterproef deel 1 - schrijven van masterproef deel 1 - belangrijke data - schrijven van masterproef

Nadere informatie

Samenvatting en toekomst visie

Samenvatting en toekomst visie 9 Samenvatting en toekomst visie 143 SAMENVATTING Voor meer dan een eeuw zijn miljoenen man uren aan onderzoek zijn gespendeerd in het oplossen van de fundamentele werktuigkundige problemen ten aanzien

Nadere informatie