Dormantie: wat wordt daarmee bedoeld?

Transcriptie

1 Dormantie: wat wordt daarmee bedoeld? Studiedag azalea 26 februari 2015 PCS - Destelbergen Kennisplatform Plantenfysiologie Annelies Christiaens

2 Dormantie - jaarcyclus Knopdormantie Knoprust Dormantie doorbreken: koude Groei stopt en knop wordt gevormd onder invloed van lage temperaturen of korte dagen Groei is terug mogelijk Groei: warmere temperaturen en licht Rohde A, Bhalerao R (2007) Plant dormancy in the perennial context. Trends in Plant Science 12: Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/2015 2

3 Bloemknopdormantie Koude nodig Bloei is mogelijk Remmen: groei stopt & aanleggen bloemknop TRENDS in Plant Science Forcerie: licht en temperatuur Anthese: openen van de bloemknop Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/2015 3

4 ENDO-dormantie Dormantie - definitie Afwezigheid van (zichtbare) groei bij structuren (met de capaciteit om de groei te hervatten), zoals knoppen, onder gunstige milieuomstandigheden Geregeld door fysiologische factoren die binnen de knop liggen Vb: Koudebehoefte, fotoperiodische reacties Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/2015 4

5 Dormantie hoe bepalen? Wat gebeurt er in de plant? Verschillende factoren spelen een rol: Knopdormantie Hormonen Genen Horvath D, Anderson J, Chao W, Foley M (2003) Knowing when to grow: signals regulating bud dormancy. Trends in Plant Science 8: Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/2015 5

6 Dormantie ABA bepalingen in de bloemknop Verschillende cultivars: verschillende beginconcentraties Hogere beginconcentratie ABA grotere koudebehoefte ABA concentratie (pmol/g FW) ABA concentratie in bloemknop 'H. Vogel' 'M. Marie' 'Mw. G. Kint' Daling tijdens de 7 C bewaring bij M. Marie en Mw. G. Kint Niet eenduidig te zeggen wanneer dormantie doorbroken is Aantal weken bij 7 C Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/2015 6

7 Dormantie expressie van genen opvolgen DHN (dehydrine) H. Vogel M. Marie Mw. G. Kint Cultivar afhankelijk Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/2015 7

8 Dormantie hoe bepalen? Samenvattend: Verschillende factoren spelen een rol Er is geen éénduidige meting voor handen Wanneer is dormantie doorbroken? Bloeiproef Voorspellen adhv koudebehoefte (indicatief) Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/2015 8

9 Dormantie koudebehoefte Doorbreken van dormantie: Koudebehoefte - geleidelijk proces 100 Bloeipercentage weken 5 weken 0 1/8/2009 1/9/2009 1/10/2009 1/11/2009 Dagen na start forcerie Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/2015 9

10 Dormantie koudebehoefte Koude temperaturen Optimaal: 5-7 C 0 C meestal te koud; 12 C meestal te warm. chilling units - koudesom: het aantal uren waarbij de temperatuur op een dormantie-doorbrekend niveau staat Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/

11 Dormantie koudebehoefte Berekenen koudesom ( chilling units ): modellen Meest gebruikte: model van Utah Temperatuur ( C) Chill unit factor < 1,5 0,0 1,5-2,4 0,5 2,5-9,1 1,0 9,2-12,4 0,5 12,5-15,9 0,0 16,0-18,0-0,5 > 18,0-1,0 Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/

12 Dormantie koudebehoefte Vb: 3 uur bij 7 C + 2 uur bij 2 C = 3 x x 0,5 = 4 CU Temperatuur ( C) Chill unit factor < 1,5 0,0 1,5-2,4 0,5 2,5-9,1 1,0 9,2-12,4 0,5 12,5-15,9 0,0 16,0-18,0-0,5 > 18,0-1,0 Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/

13 Dormantie koudebehoefte Utah: het ideale model? Modellen zijn soort en cultivar afhankelijk Guak S, Neilsen D (2013) Chill unit models for predicting dormancy completion of floral buds in apple and sweet cherry. Horticulture, Environment and Biotechnology 54: Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/

14 Dormantie koudebehoefte De koudebehoefte bepalen: hoeveel CU zijn nodig voor het doorbreken van dormantie? Planten: x aantal weken 7 C bloei testen Cultivar afhankelijk Cultivar Chilling Units Aantal weken 7 C H. Vogel weken M. Marie weken Mw. G. Kint weken Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/

15 Praktisch: koudesom bepalen Koude eenheden ( chilling units ) optellen Voorbeeld: Excel-file Annelies Christiaens Studiedag azalea 26/02/

16 Bedankt voor uw aandacht Technopool Sierteelt is een samenwerking tussen Universiteit Gent, Hogeschool Gent, ILVO en PCS en wordt ondersteund door de Provincie Oost-Vlaanderen Met steun van:

17 Het Kennisplatform Plantenfysiologie is ontwikkeld door de Technopool Sierteelt en kadert in het IWT-project Kennisgedreven sturing van plantfysiologische processen in de sierteelt ter bevordering van plantkwaliteit. Meer info? Het Kennisplatform Plantenfysiologie geeft in de toekomst speciaal voor jou cursussen, workshops, bedrijfsbezoeken... Wens je op de hoogte te blijven van onze activiteiten, wens je advies of heb je vragen? Aarzel dan niet contact op te nemen met: Annelies Christiaens (PCS / UGent) E: annelies.christiaens@pcsierteelt.be T: +32 (0) Emmy Dhooghe (ILVO) E: emmy.dhooghe@ilvo.vlaanderen.be T: +32 (0) Technopool Sierteelt is een samenwerking tussen Universiteit Gent, Hogeschool Gent, ILVO en PCS en wordt ondersteund door de Provincie Oost-Vlaanderen Met steun van: