De Huidige Situatie van de Nederlandse Werving en Selectie Industrie www.itjobboard.nl T: + 31 (0)20 522 2304
Achtergrond van het rapport Het doel van dit rapport is het samenvatten van de huidige situatie van de werving en selectie industrie in Nederland. Dit rapport is samengesteld aan de hand van onderzoek van huidige en voorgaande ICT-vacatures op de website van IT Job Board.nl als ook primaire resultaten verzameld aan de hand van kandidaten enquêtes en secundair onderzoek beschikbaar op het internet. Dit rapport bevat de volgende informatie: De ICT-markt in Nederland Vraag naar ICT-professionals in Nederland, inclusief: Trends met betrekking tot ICT-vacatures De vraag naar ICT-professionals aan de hand van locatie en vaardigheden Toekomst voorspelling met betrekking tot vaardigheden Overige trends in ICT werving en selectie Nederlandse bedrijven die aanwerven Uitdagingen voor de Nederlandse ICT werving en selectie industrie 1.0 De ICT-markt in Nederland Volgens heliviwe.nl, in een rapport uit April 2008, blijkt dat de ICT-markt in Nederland in 2008 met 2,7% is gegroeid en men verwacht dat de markt in 2009 met 1,1% zal toenemen. Wanneer we Nederland vergelijken met de Europese ICT-markt, welke in 2008 met 3% groeide, heeft Nederland een stabiele groei voor dit financiële jaar bereikt. Het effect van de economische situatie op de ICT-sector wordt duidelijk door de verwachte groei van de Europese ICT-sector met 2,2% terwijl Nederland een groei verwacht van slechts 1,1%. Groei aan de hand van sub-sector Groei 2008 Groei 2009 NL EU NL EU Totaal ICT-sector 2,7 (antal.com) 3% (eito.com) 1,1 2,2% Totaal IT-sector 6,1 4,2% (eito.com) 2,6 4,2% Hardware 4,1 0,3% (eito.com) 0,1-1,4% (feei.at) Software 8,1 5,3% (eito.com) 5,0 2,8% (feei.at) Diensten 7,4 6% (eito.com) 4,0 2,8% (feei.at) Ondanks een gelimiteerde groei in 2009 was de totale waarde van de ICT-industrie in Nederland in 2008 30.9 biljoen. De industrie draagt hierdoor duidelijk bij aan het Nederlandse BBP. Maar het is niet alleen de groei die de kracht van de Nederlandse ICT-industrie toont. In het nieuwste Global Information Technology Report 2008-2009, staat Nederland op de 9e plaats als het gaat om de bereidheid tot netwerken. Dit laat zien hoe actief Nederland is met investeringen en effectief gebruik van technologie in politiek, sociale omgeving en economie.
2.0 De vraag naar ICT-professionals in Nederland 2.1 Trends met betrekking tot ICT-vacatures Ondanks de recessie toont het aantal aangeboden ICT-vacatures in Nederland een zekere mate van veerkracht, vergeleken met andere Europese markten. Wanneer we bijvoorbeeld de maand maart van jaar tot jaar vergelijken, daalde het aantal ICT-vacatures in het Verenigd Koninkrijk met 38% terwijl het aantal vacatures in Nederland maar met 27% daalde. Maar de vroege positieve trends in de stabiliteit van de markt werden gevolgd door een mindere periode in april en mei waardoor de groei in het 2e kwartaal van 2009 negatief zal zijn met betrekking tot het aantal aangeboden ICT-vacatures. Ondanks een kortstondige daling in de statistieken, krijgt de Nederlandse ICT-industrie nog altijd te maken met een tekort aan ICT-professionals. 2008 2010 2012 Tekort ICT professionals 5.958 8.137 11.714 Totaal aantal werkende ICT professionals 152.008 160.639 169.761 Volgens het rapport Marktmonitor 2008 krijgt Nederland te maken met een tekort van 11.700 ICT-professionals in 2012. Dit probleem heeft er wel voor gezorgd dat veel bedrijven geen andere mogelijkheid zien dan het herschikken van wereldwijd ICT-talent om zo direct functies te kunnen vullen. Maar omdat veel organisaties in Nederland de voorkeur geven aan lokaal ICT-talent, spelen lokale werving en selectie bureaus en vacaturebanken een belangrijke rol in het aanwervingproces. 2.2 De vraag naar ICT-professionals per regio Diagram 1 geeft de vraag naar ICT-professionals per regio in Nederland aan. Zeeland 0,2% Noord & Zuid- Holland 67,8% Utrecht 14% Flevoland 0,7% Noord-Brabant 6,3% Noord Nederland 0,8% Gelderland 4,5% Limburg 2% Overijssel 2,5% Zoals duidelijk wordt in diagram 1, bevindt het grootste gedeelte van ICT-vacatures zich in de regio s Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. De Randstad staat voornamelijk bekend als economische centrum, en thuishaven voor verschillende industrieën zoals technologie, gas en olie, productie, communicatie, financieel, bedrijfsdiensten, handel en transport. Daarnaast bevindt zich een groot gedeelte van ICT-vacatures in Noord-Brabant. Deze regio en grote steden zoals Eindhoven en Den Bosch staan ook bekend voor industrieën zoals technologie, transport, elektrotechniek en chemie. Het noorden van het land staat voornamelijk bekend om agricultuur en energie en draagt bij aan 0,8% van ICT-vacatures. Zuid Nederland, bekend voor productie en toerisme, draagt nauwelijks bij aan beschikbare ICT-vacatures in Nederland.
2.3 De vraag naar ICT-professionals op basis van vaardigheden april apr 2008 il 2008 - ICT - I C- T -vacatures in in Nederland and T esten 6.5% O ver i ge 29% O ntw ik k el aar 18% O nd erst euning 23% N etwo r k in g 5.5% Bovenstaande data met betrekking tot ICT-vacatures in Nederland bewijzen dat de groei in de software industrie wordt gedreven door de vraag naar ICT-professionals in software functies zoals ontwikkelaars, testers, bedrijfsanalisten en projectmanagers. Deze functies zijn samen verantwoordelijk voor 43% van online vacatures. Wanneer we de statistieken met betrekking tot het aantal vacatures op de site bekijken is het duidelijk dat de recessie wel degelijk impact heeft op de vraag naar ICT-professionals in de software markt. Het totaal aantal vacatures voor ontwikkelaars en projectmanagers op de website is in april 2009 met 3% respectievelijk 5% gedaald. Er is echter positief nieuws voor de software sector doordat functies zoals testen tijdens dezelfde periode een hoger percentage vacatures op de website liet zien, waardoor de vraag naar testers in vergelijking met voorgaande jaren gelijk is gebleven. Het is daarnaast belangrijk om te weten dat de vraag naar testen hoog blijft doordat softwareprojecten uit 2008 ten einde lopen en hierdoor in 2009 intensief getest dienen te worden. Het resultaat is dat afname in de vraag naar ontwikkelaars en projectmanagers aangeeft dat er in 2009 minder investeringen voor software zullen zijn. In 2010 zal deze ontwikkeling effect hebben op het aantal beschikbare vacatures voor testers. Een andere kwalificatie die terugloopt is networking, doordat er tijdens de recessie door ICT-afdelingen minder gebruik gemaakt wordt van hardware. Het is ook interessant om te weten dat terwijl andere functies tijdens de recessie teruglopen, de vraag naar professionals in veiligheid toeneemt. Er is veel vraag naar professionals in security doordat organisaties te maken krijgen met nieuwe uitdagingen in de wereld van Web 2.0, draadloze apparatuur en nieuwe veiligheidsrisico s die ontstaan vanuit Cloud Computing en SaaS. Toekomst voorspelling kwalificaties B edri j fsana l ist 4% P r oject mana ger 14% april 2009 il - ICT - I C- T -vacatures in innederland Nederland O ver i ge O ntw ik k el aar V ei lig hei d Ondanks de huidige en voormalige vraag naar kwalificaties zijn er verschillende speerpunt sectoren en kwalificaties waar volgens IT Job Board in 2009 en 2010 grote vraag naar zal zijn. Zowel werving en selectiebureau s als ICT-professionals moeten hiervan op de hoogte zijn. Volgens een wereldwijde enquête van Computerworld zijn kwalificaties met grote vraag in 2009 en 2010; 1. Helpdesk/ technische ondersteuning 2. Programmering/ applicatieontwikkeling 3. Projectmanagement 4. Networking 5. Business intelligence 6. Veiligheid 7. Web 2.0 8. Datacentra 9. Telecommunicatie 4% T esten 9% 31% O nd erst eunin g 19% 15% B edr ijfsana l ist N etwo r k in g 4% 9% P r oject mana ger 9%
In het gebied van programmeren en ontwikkeling is het belangrijk om te weten, dat de vraag naar ontwikkelaars met open source ervaring zal toenemen doordat 40% van ICT-jobs in 2020 in direct contact zal staan met open source. Daarnaast voorspelt Antal International News, zowel nu als in de toekomst, grote vraag voor Infrastructuuranalisten, bedrijfsanalisten en consultants in de Nederlandse ICT-industrie. Daarnaast zal de groeiende trend voor Saas en SOA (Services Oriented Architecture) als ook Groene ICT de komende jaren een direct effect op de vraag naar specialisten in infrastructuur hebben. 2.4 Andere trends in ICT werving en selectie De vraag naar vacatures op contract versus vaste basis Ondanks de speculatie dat ICT-vacatures op contract basis tijdens de recessie zouden toenemen, geven statistieken van IT Job Board.nl een ander scenario weer. In april 2008 was de verdeling tussen vacatures op contract en vaste basis in Nederland respectievelijk 10% en 90%. In april 2009 is dit cijfer toegenomen tot 75% voor vacatures op vaste basis en 25% vertegenwoordigd nu vacatures op contract basis. 3.0 Vertrouwen in markt door kandidaten IT Job Board heeft in mei 2009 onderzoek gedaan naar hoe kandidaten denken over het effect van de huidige markt op hun kansen voor werkgelegenheid. Van de 175 ondervraagde kandidaten gaf 93% aan dat de huidige economische situatie het moeilijker maakt om naar een baan te zoeken. Met als resultaat dat 57% van de kandidaten minder selectief is tijdens de zoektocht naar een baan. 24% van deze kandidaten gaf aan dat zij een lager salaris zouden accepteren, terwijl 56% zegt dat zij zowel een baan op contract als op vaste basis zouden overwegen. Daarnaast is de markt nu gunstig om geschikte kandidaten aan te trekken waardoor bedrijven die in de toekomst willen werven hun voordeel kunnen doen door de lage concurrentie in de markt van de gekwalificeerde kandidaten. Vanwege de huidige situatie in de markt doen ICT-professionals er alles aan om ervoor te zorgen dat zij aantrekkelijk zijn voor een baan tijdens de recessie. Zo investeert 35% van kandidaten in het behalen van extra ICT-kwalificaties, terwijl 33% meer tijd investeert in het vergaren van kennis over trends in de ICT-industrie. 4.0 Interesse in ICT werving en selectie bij Nederlandse bedrijven In maart heeft IT Job Board.nl onderzoek gedaan bij 50 bedrijven in Nederland over de vraag naar werving en selectie behoeften in 2009. Toen werd gevraagd of bedrijven in 2009 ICT-professionals zullen aanwerven, zei 56,2% van de werkgevers dit te overwegen. Daarnaast gaf 81,3% van ondervraagden aan dat zij, in vergelijking met 2008, in 2009 hetzelfde of meer in ICT-projecten zullen investeren. Dit cijfer maakt duidelijk dat de ICT-sector in vergelijking met andere industrieën en ondanks de financiële situatie een relatief goed jaar kan verwachten. Dit komt mede doordat veel organisaties begrijpen hoe belangrijk ICT-projecten zijn om de concurrentie voor te kunnen blijven.
5.0 Uitdagingen voor de toekomst voor de Nederlandse ICT werving en selectie industrie Volgens een rapport gepubliceerd door Gartner (news.antal.com) is er een risico voor een tekort aan ICTprofessionals doordat de toekomstige generatie niet genoeg interesse toont in de ICT-industrie vanwege de slechte reputatie voor hard werken en stugheid. De afgelopen 7 jaar heeft dit gezorgd voor een daling in het aantal studenten dat zich voor een ICT-opleiding in Nederland inschrijft. In 2008 is het aantal eerstejaars studenten op universiteiten met 9,4% toegenomen en het aantal aanmeldingen voor HBO opleidingen met 6,2%. Ondanks een korte verbetering blijft dit de komende jaren een groot probleem voor de ICT-industrie in Nederland. Eind 2009 wordt er dan ook een programma in actie gezet welke de perceptie van de ICT-industrie zal verbeteren en zo het aantal aanmeldingen voor ICT-opleidingen zal doen stijgen. Conclusie en feedback Ondanks de economische situatie laat de Nederlandse markt voor ICT werving en selectie diverse positieve signalen zien met betrekking tot stabiliteit en groei in de toekomst. Resultaten uit het onderzoek laten zien dat ondanks de negatieve groei van het aantal vacatures in het 2e kwartaal, de industrie nog steeds een duidelijk tekort aan ICT-professionals in de markt ziet. Daarnaast mist de ICT-industrie aantrekkingskracht op jongere professionals. Lokale instituten en de regering proberen er aan te werken dit te verbeteren. Voor klanten is het belangrijk om ervoor te zorgen dat kandidaten het bedrijf zien als een goede werkgever en zo het beste talent in de industrie aan te trekken. Wij hopen dat u dit rapport met betrekking tot de huidige situatie van de Nederlandse ICT werving en selectie industrie als nuttig heeft bevonden. Wanneer u feedback heeft met betrekking tot de inhoud van dit rapport kunt u een e-mail sturen aan t.decock@theitjobboard.com
Referenties ICT-branche blijft groeien in 2009, Jan 2009: http://www.heliview.nl/applications/heliview.nsf/nieuws/id=236 EITO, European ICT Market Overview, Sept 2008: www.eito.com/reposi/freedatasheets/ict-marketoverview-eu25 The Financial Crisis and the ICT Markets in Europe: Results of New EITO Research, EITO, Oct 2008: http://www.feei.at/img/db/docs/3196.pdf Buoyant Dutch ICT market, Sept 2008: http://news.antal.com/2008/09/buoyant-dutch-ict-market/ The Digital Economy 2008: http://www.cbs.nl/nr/rdonlyres/6b7fb67d-9213-4bb0-b9e6-4- B32A3EAC6EA/0/2008p38pub.pdf How can we estimate the dynamics of the supply of e-skills in Europe?, March 2009: http://www.eskills-monitor.eu/ OECD Information Technology Outlook 2008: www.oecd.org/dataoecd/37/26/41895578.pdf Marktmonitor 2008: http://www.nederlandict.nl/files/ter/ict_marktmonitor_2008.pdf