Onderzoeksrapportage VYVOJ Inventarisatie wensen Natuur BSO A. Minnema BSc Paterswolde,oktober 2009 e-mail: info@vyvoj.nl www.vyvoj.nl
INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2 2. Resultaten 4 3. Conclusie 14 Bijlage 1: Enquete ouders 15 Bijlage 2: Vragenlijst kinderen 20 1
1. INLEIDING Speelwerk is van voornemens een Natuur BSO te starten in de omgeving van Meppel. Voor het opstellen van het programma van eisen voor de lokatie, het vervoer en de invulling van het programma vindt Speelwerk het belangrijk de mening van kinderen en ouders hierover te peilen. De resultaten van het voorliggende onderzoek is één van de drie vormen waar in de raadpleging van deelnemers heeft plaats gevonden. Op de verschillende BSO s van Speelwerk zijn door kinderen marquetes gemaakt waarin zij hun verwachtingen over de Natuur BSO hebben vormgegeven. Daarnaast is er een ouderavond voor belangstellende ouders en kinderen georganiseerd waarop ideeen over de Natuur BSO zijn uitgewisseld. De Natuur BSO is een nieuw en uniek aanbod. De inbreng van de kinderen en hun ouders in het aanbod is belangrijk omdat veel kinderen het huidige aanbod op de BSO s in Nederland in veel gevallen niet leuk vinden en er niet meer naar toe willen. Ervaring vanuit omringende landen leert ons dat oudere kinderen intensiever bij de organisatie en invulling van hun opvang betrokken willen worden opdat zij het op de buitenschoolse opvang naar hun zin hebben. 1.1 Onderzoeksmethode Het onderzoek is uitgevoerd door het uitzetten van schriftelijke vragenlijsten onder alle ouders en kinderen van de vijf BSO s van Speelwerk in de omgeving van Meppel. De vragenlijsten zijn uitgedeeld en verzameld door Speelwerk. Vervolgens zijn de vragenlijsten ingevoerd door Vyvoj en ook geanalyseerd en gerapporteerd in dit rapport. 1.2 Respons Het responspercentage van enquête is 24,5%, bij Villa Kaketoe en Villa Mobila! ligt het responspercentage boven dit gemiddelde, het responspercentage is met 6,5% het laagst bij de Speelbrink (tabel 1). Het responspercentage bij de kinderen ligt met 67,1% een stuk hoger. Het is hier niet mogelijk om een respons per locatie te geven omdat in de enquête voor kinderen niet naar de locatie is gevraagd. Tabel 1: Responspercentage ouders Locatie Uitgedeeld ouders Terug ouders Leeg terug ontvangen* Responspercentage Villa 38 13 34,2% Kaketoe Stippestap 15 2 13,3% Speelwold 22 6 27,7% Speelbrink 31 2 6,45% Villa Mobila! 81 22 8 27,2% Totaal 187 46 8 24,5% *De leeg ontvangen enquêtes zijn niet meegenomen in de berekening van het responspercentage. 2
1.3 Opbouw rapportage Het rapport is als volgt opgebouwd, de resultaten zijn in twee delen opgedeeld. Eerst worden de resultaten van de enquête bij de ouders beschreven en vervolgens de resultaten van de enquête gehouden bij de kinderen. Vervolgens wordt er een korte conclusie gegeven. In de bijlage zijn de beide enquêtes weergegeven en staan de antwoorden per locatie van de open vragen. 3
2. RESULTATEN 2.1 Resultaten ouders De wensen van ouders over de Natuur BSO zijn in beeld gebracht door het uitgeven van een enquête, deze is te vinden in bijlage 1. In tabel 2 is zichtbaar dat bijna de helft van de respondenten aangeeft dat hun kind naar Villa Mobila! gaan en er maar 2 respondenten van zijn waarvan de kinderen op De Speelbrink zitten. Tabel 2: Van welke BSO maakt u gebruik Frequentie Percentage Villa Mobila! 22 47,8 Stippestap 2 4,3 Villa Kakatoe 13 28,3 De Speelbrink 2 4,3 Speelwold 6 13,0 Niet ingevuld 1 2,2 Als eerste is aan de ouders gevraag hoe tevreden ze zijn met de buitenschoolse opvang. Het opvallendste hierin is dat de ouders het minst tevreden zijn met de inrichting van de buitenruimte (tabel 3). Dit is ook bekeken per locatie en hier viel op dat er bij Villa Mobila! 5 personen ontevreden zijn. Bij de Speelwold zijn alle ouders ontevreden over de buitenruimte. Bij de overige onderwerpen is minimaal 91,3% van de ouders (zeer) tevreden. Tabel 3: Hoe tevreden bent u met de wijze waarop de buitenschoolse opvang op dit moment is door Speelwerk geregeld is? Zeer ontevreden Ontevreden Tevreden Zeer tevreden De activiteiten* 0 (0%) 2 (4,3%) 29 (63,0%) 14 (30,4%) De (inrichting van de) binnenruimte* De (inrichting van de ) buitenruimte* 0 (0%) 4 (8,7%) 30 (65,2%) 11 (23,9) 4 (8,7%) 10 (21,7%) 23 (50,0%) 8 (17,4%) Lengte van openingstijden* 1 (2,2%) 1 (2,2%) 32 (69,6%) 11 (23,9%) Aansluiting bij schooldagen* 0 (0%) 1 (2,2%) 27 (58,7%) 16 (34,4%) De pedagogisch medewerkers* 0 (0%) 1 (2,2%) 31 (67,4%) 13 (28,3%) 4
*Het eerste getal is de frequentie en de tweede het percentage 5
Bij de vraag over hoe de opvang van de kinderen nu geregeld is, was het voor de ouders mogelijk om meerdere antwoorden in te vullen. De opvang wordt voor bijna alle ouders (gedeeltelijk) gedaan door Speelwerk. Verder geeft bijna een derde van de ouders aan dat een (gedeelte van) de opvang gedaan wordt door kennissen en familie (tabel 4). Tabel 4: Hoe heeft u de opvang van uw kinderen nu geregeld? Frequentie percentage Er is altijd iemand thuis 5 10,9% Opvang door speelwerk kinderopvang 43 93,5% Opvang door een gastouder, via het gastouderbureau van Speelwerk 0 0% Opvang door kennissen of familie 17 37% Betaalde oppas 3 6,5% Anders 3 6,5% Aan de ouders is gevraagd of zij belangstelling hebben voor de Natuur BSO en of hun kind daar ook gebruik van gaat maken. 91% van de ouders heeft belangstelling voor de Natuur BSO en al deze ouders denken dat hun kind hiervan gebruik gaan maken (figuur 1 en 2). 9% Ja Nee 91% Figuur 1: Heeft u/ uw kind belangstelling voor de Natuur BSO? 9% Ja Nee 91% Figuur 2: Denkt u dat uw kind gebruik van de Natuur BSO gaat maken? 6
Aan de ouders is gevraagd wanneer hun kind gebruik gaat maken van de Natuur BSO. Bijna een derde van de ouders geeft aan dat hun kind 1 keer per week gebruik gaat maken van de Natuur BSO. Ongeveer 25% van de ouders verwacht dat hun kind de Natuur BSO af en toe eens gaat bezoeken (tabel 5). Tabel 5: Wanneer gaat u gebruik maken van de Natuur BSO Frequentie Percentage Alle dagen dat uw kind naar de 7 15,2% bso gaat 1 keer per week op een dag dat uw kind de bso 15 32,6% bezoekt Af en toe naar keuze op een dag dat uw kind naar 12 26,1% de bso gaat Zoals speelactief, in blokken van 6 7 15,2% tot 9 weken Anders, namelijk 2 4,3% Niet ingevuld 3 6,5% De ouders is gevraagd wat hun voorkeur heeft voor vervoer van en naar de Natuur BSO. Het was mogelijk om meerdere antwoorden in te vullen. Tweederde van de ouders wil graag dat hun kind gehaald wordt van en gebracht wordt naar de BSO, in geval van het bezoek aan de Natuur BSO. Afhalen bij de Natuur BSO of school spreekt beide ongeveer 25% van de ouders aan (tabel 6). Meer dan 17% geeft aan dat ze het op graag op een andere manier willen, hun antwoorden staan weergegeven in de deel 2.3. Tabel 6: Voorkeur vervoer van en naar de Natuur BSO Frequentie percentage Kind wordt opgehaald bij 12 26,1% school en na Natuur BSO kind weer afzetten bij school Kind wordt opgehaald bij 31 67,4% BSO en na Natuur BSO weer afgezet bij BSO Opgehaald bij BSO en daar 11 23,9% ouder zelf afgehaald bij Natuur BSO Anders 8 17,4% 7
De vraag naar het aantal bezoeken aan de Natuur BSO is uitgesplitst naar de locatie van de huidige BSO (tabel 7) en naar het type vervoer dat men wenst (tabel 8). Dit is gedaan om wat meer inzicht te geven in de uitkomsten. Bij de uitsplitsing naar locaties valt op dat Stippestap niet is meegenomen, dit omdat de respondenten van deze locatie de vraag niet hebben ingevuld over wanneer men denkt gebruik te maken van de Natuur BSO. Daarnaast is opvallend dat er in vergelijking met de andere locaties bij Villa Mobila! relatief minder respondenten zijn die aangeven dat hun kind alle dagen naar de Natuur BSO gaat. Verder zijn er bij Villa Kaketoe in vergelijking tot andere locaties veel respondenten die aangeven dat bezoek van de Natuur BSO wordt graag indelen zoals de blokken van speelactief. Tabel 7 : Wanneer men denkt gebruik te maken van Natuur BSO uitgesplitst per locatie Villa Mobila! Villa Kaketoe Speel- brink Speelwold Totaal Alle dagen dat uw kind naar de bso gaat 2 2 1 2 7 1 keer per week op een dag dat uw kind de 9 4 0 2 15 bso bezoekt Af en toe naar keuze op een dag dat uw 8 2 1 1 12 kind naar de bso gaat Zoals speelactief, in blokken van 6 tot 9 2 5 0 0 7 weken Anders, namelijk 1 0 0 1 2 Totaal 22 13 2 6 43 De voorkeur van vervoer van en naar de Natuur BSO is uitgesplitst naar de wanneer de ouders hun kind naar Natuur BSO wil laten gaan. De aantallen van vervoer komen niet overeen met tabel 6 omdat hier alleen de ouders worden meegenomen die hebben aangegeven wanneer ze hun kind naar de Natuur BSO willen laten gaan. In tabel 8 is zichtbaar dat er niet hele grote verschillen zijn tussen de manieren van ophalen en wat de voorkeur is voor het aantal keren dat de Natuur BSO bezocht wordt. Tabel 8 : Voorkeur vervoer uitgesplitst naar voorkeur aantal bezoeken Natuur BSO Alle dagen dat uw kind naar de bso gaat* 1 keer per week op een dag dat uw kind de bso bezoekt* Ophalen en afzetten school Ophalen en afzetten BSO 2 (18,2%) 5 (16,1%) 2 (20%) Ophalen bij BSO en zelf ophalen Natuur BSO Anders 5 (45,5%) 11 (35,5%) 3 (30%) 2 (28,6%) Af en toe naar keuze op een 3 (27,3%) 7 (22,6%) 3 (30%) 3 (42,9%) dag dat uw kind naar de bso gaat* Zoals speelactief, in blokken 1 (9,1%) 7 (22,6%) 2 (20%) 1 (14,3%) van 6 tot 9 weken* Anders* 1 (3,2%) 1 (14,3%) Totaal 11 31 10 7 *Het eerste getal is de frequentie en de tweede het percentage 8
Een klein gedeelte (22%) van de ouders is bereid om betrokken te worden bij de samenstelling van het programma van de Natuur BSO (figuur 3). 9% van de ouders vindt het leuk om praktisch mee te helpen bij het realiseren van de Natuur BSO. Een grotere groep van 37% van de ouders wil misschien meehelpen met het praktisch realiseren van de Natuur BSO (figuur 4). 4% 22% Ja Nee Niet ingevuld 74% Figuur 3: Zou u betrokken willen worden bij de samenstelling van het programma van de Natuur BSO 2% 9% 37% Ja Nee Misschien Niet ingevuld 52% Figuur 4: Vindt u het leuk om praktisch te helpen bij het realiseren van de Natuur BSO 9
2.2 VRAGEN KINDEREN De eerste vraag die aan de kinderen is gesteld, is hoe vaak ze naar de Natuur BSO willen gaan. Het grootste gedeelte (41%) geeft aan dat het af en toe eens een keer naar de Natuur BSO wil. Een iets kleinere groep van 33,1% geeft aan dat het wel 1 keer in de week naar de Natuur BSO wil (tabel 9). De kinderen die deze vraag niet invulden schreven erbij dat ze niet naar Natuur BSO willen Tabel 7: Hoe vaak zou je naar Natuur BSO willen Frequentie Percentage Een keer in de week 48 33,1 Altijd als ik naar de BSO 22 15,2 ga Af en toe eens een keer 60 41,4 Een paar weken achter elkaar en dan 9 6,2 niet meer Niet ingevuld 6 4,1 Aan de kinderen is ook gevraagd met wie ze naar de Natuur BSO zouden willen gaan. Bijna tweederde (65%) wil het liefst met broer of zus naar de Natuur BSO. Een kleinere groep van 15% gaat het liefst met de vriendjes en vriendinnetjes van de BSO (figuur 5). 15% 20% Vriendjes/ vriendinnetjes BSO Vriendjes/vriendi nnetjes school 65% Broer/ zus Figuur 5: Met wie wil je naar de Natuur BSO gaan? 10
De kinderen is gevraagd of ze willen meedenken over de activiteiten op de Natuur BSO. Iets minder dan de helft van de kinderen wil dit, namelijk 43,4% (tabel 10). Tabel 8: Wil je wel meedenken over de activiteiten van de Natuur BSO Frequentie Percentage Ja 63 43,4 Nee 78 53,8 Niet ingevuld 4 2,8 De kinderen mochten kiezen waar ze de Natuur BSO het liefst hebben. Het grootste gedeelte van de kinderen (63,4%) geeft aan dat ze Natuur BSO graag in het bos hebben. Er zijn ongeveer evenveel kinderen die graag naar een weiland willen of op de heide Natuur BSO willen hebben (tabel 11). Tabel 9: Waar zou je de Natuur BSO het liefst willen hebben? Frequentie Percentage In een bos 92 63,4 In een weiland 24 16,6 Op de heide 22 15,2 Anders 6 4,1 Niet ingevuld 1,7 Aan de kinderen is als laatste gevraagd wat hun idee is over het vervoer naar de Natuur BSO. 60% van de kinderen geeft aan dat ze het liefst met de bus naar de Natuur BSO willen. Dit is meer dan 2 keer zoveel als het percentage dat met de fiets naar de Natuur BSO wil komen (tabel 12). Tabel 10: Heb je een idee hoe je van school naar de Natuur BSO gebracht kan worden? Frequentie Percentage Bus 87 60,0 Fiets 39 26,9 Anders 17 11,7 Niet ingevuld 2 1,4 11
2.3 Open vragen ouders Een andere mogelijk om opvang te regelen die is aangegeven zijn: Kind alleen thuis. Wanneer gaat uw kind naar de Natuur BSO: Tijdens vakantie( 2 keer ingevuld) Vervoer van en naar Natuur BSO: Ophalen bij school, afzetten bij BSO locatie (3 keer ingevuld) Tabel 11: Aangegeven activiteiten door de ouders Aantal keer Activiteit genoemd spelen in natuur 4 Natuureducatie Hutten bouwen 19 bosspelletjes Activiteiten beschreven in intro 6 knutselen met natuurlijk effect 4 Op zoek naar dieren 7 Boswachter helpen 9 Verzorgen dieren Bomen klimmen 6 vuurtje maken speurtocht dieren zoeken vuurtje maken 2 Tekenen Experimenten doen Boswachter helpen Overige opmerkingen: -liever eerst buitenruimte locatie aanpakken -Logistiek en rust voor kind erg belangrijk. Niet te veel pendelen -Waarom kick-off plannen voor kinderen doordeweeks -Heel belangrijk dat kinderen de natuur leren kennen, goed plan! -Lijkt me erg leuk voor kinderen, alleen logistiek zie ik nog wat problemen -Mooi idee -Wat zijn de kosten? (2 keer) -Het is moeilijk om de vragen te beantwoorden omdat de lokatie van de natuur BSO nog niet bekend is. -Wat zijn de kosten -Onze kinderen zullen waarschijnlijk geen gebruik maken van de Natuur BSO omdat ze middenin zo'n omgeving waren. Ik kan me voorstellen dat er wel veel belangstelling is. Leuk initiatief, maar voor kinderen uit Ruinerwold die pas tegen tegen 15.45 in Meppel kunnen zijn te omslachtig, maar voor vakantie hartstikke leuk! 12
2.3 OPEN VRAGEN KINDEREN Tabel 12: Hoe zou je willen meedenken over de activiteiten van de Natuur BSO Internet bekijken 2 Boekjes lezen 3 Hutten bouwen 3 Wil niet 3 overleggen in groep 2 Tikke spelletjes Klimwand Zoeken naar dieren in het bos Dieren verzorgen Buiten spelen, verstoppertje Natuur bekijken Survivalen Tabel 13 : Waar zou je de Natuur BSO het liefst willen hebben voetbalveld Voortuin Villa Mobilla Zwembad Op de villa 2 Ideeenbus Tabel 14: Hoe zou je van school naar de Natuur BSO gebracht willen worden Vliegtuig Vervoer ouders 2 Lopend 2 Op de trekker 2 Vrachtauto Auto 13
3. CONCLUSIE Een groot gedeelte van de ouders die gereageerd hebben geeft aan dat ze geïnteresseerd zijn in de Natuur BSO en denken ervan gebruik te gaan maken. Dit is meer dan 93% van de respondenten. Er zijn 7 ouders die van plan zijn om iedere dag dat hun kind naar BSO gaat, gebruik te maken van Natuur BSO. Daarnaast zijn er 15 ouders die aangeven dat ze 1 keer per week gebruik willen gaan maken van de Natuur BSO. Per locatie valt op dat de ouders waarvan de kinderen op Villa Mobila! zitten relatief minder vaak aangeven dat hun kind iedere dag naar de Natuur BSO gaat. Het grootste gedeelte van de ouders (67%) heeft voorkeur dat hun kind wordt opgehaald bij BSO voor Natuur BSO en ook weer bij hun BSO wordt afgezet. Wanneer er wordt opgesplitst naar het verwachte gebruik van de Natuur BSO zijn er geen duidelijke verschillen. Een vijfde van de ouders (22%) is bereid om te helpen bij de samenstelling van het Natuur BSO programma en 9% van de ouders wil helpen bij de Natuur BSO zelf. Het grootste deel van de kinderen is positief over de Natuur BSO. Meer dan 40% wil namelijk af en toe eens naar de natuur BSO en een derde van de kinderen wil 1 keer per week naar Natuur BSO. Een kleine minderheid van de kinderen wil meedenken met de samenstelling van het programma (43,4%). Het grootste gedeelte van de kinderen heeft voorkeur om met de Natuur BSO naar het bos te gaan met de bus. 14
BIJLAGE 1: ENQUETE OUDERS 15
Vragenlijst: inventarisatie van de wensen van u als ouder (In deze vragenlijst gaat het uitsluitend over de Natuur BSO voor kinderen van 8 jaar en ouder) U kunt uw antwoorden aankruisen, omcirkelen, of als tekst schrijven. Per vraag wordt duidelijk aangegeven welke antwoordwijze geldt. Van welke BSO maakt u nu gebruik? Mijn kind(eren) zit(ten) op: Villa Mobila!!, BSO 8+ in Meppel Stippestap, BSO in Staphorst Villa Kaketoe, BSO in Nijeveen De Speelbrink, BSO in Ruinen Speelwold, BSO in Ruinerwold Gegevens samenstelling gezin Geboortedatum kind 1. Geboortedatum kind 2. Geboortedatum kind 3. Geboortedatum kind 4. Huidig gebruik van de Buitenschoolse opvang en de tevredenheid daarover 1.Hoe tevreden bent u over de wijze waarop de buitenschoolse opvang op dit momenteel door Speelwerk geregeld is? 16
Geef uw mening door het juiste getal te omcirkelen. De getallen hebben de volgende betekenis: 1 = zeer ontevreden, 2 = ontevreden, 3 = tevreden en 4 = zeer tevreden De activiteiten / het programma 1 2 3 4 De (inrichting van de) binnenruimte 1 2 3 4 De (inrichting van de) buitenruimte 1 2 3 4 Lengte van de openingstijden 1 2 3 4 Aansluiting bij schooltijden 1 2 3 4 De pedagogisch medewerkers 1 2 3 4 2. Hoe heeft u de opvang van uw kind(eren) nu geregeld als u (on)betaald werkt, studeert of om een andere reden niet thuis bent? (meerdere antwoorden mogelijk) Er is altijd iemand thuis Opvang door Speelwerk kinderopvang Opvang door een gastouder, via het gastouderbureau van Speelwerk Opvang door kennissen of familie Opvang door een betaalde oppas Anders, nl Inventarisatie wensen Buitenschoolse opvang kinderen 8 jaar en ouder 3. Heeft u / uw kind belangstelling voor de Natuur bso? Ja Nee Denkt u dat u / uw kind daar gebruik van gaat maken? Ja Nee Zal dat zijn op: alle dagen dat uw kind naar de bso gaat 17
1 keer per week op een dag dat uw kind naar de bso gaat af en toe naar keuze op een dag dat uw kind naar de bso gaat zoals Speelactief in blokken van 6 tot 9 weken 1 keer per week op een dag dat uw kind naar de bso gaat anders nl...................... 4. De Natuur BSO ligt op een natuurterrein. De kinderen kunnen niet zelfstandig naar huis fietsen. Onder begeleiding van een pedagogisch medewerker fietsen naar de locatie van de Natuur BSO neemt s middags na school te veel tijd. Speelwerk gaat het vervoer daarom in eigen beheer uitvoeren. Hoe ziet u bij voorkeur het vervoer geregeld van uw kind van en naar de Natuur BSO? (meerdere antwoorden mogelijk) o o o o Mijn kind wordt opgehaald van school met een busje van Speelwerk en wordt aan het eind van de middag op een vaste tijd weer voor school afgezet Mijn kind wordt opgehaald van de locatie van de huidige BSO met een busje van Speelwerk en wordt aan het eind van de middag op een vaste tijd weer voor de BSO afgezet Mijn kind wordt opgehaald van de locatie van de huidige BSO met een busje van Speelwerk en wordt aan het eind van de middag door u zelf opgehaald van de betreffende locatie (waarvan we nu nog niet weten waar dat zal zijn) Anders nml 6. Wat voor soort activiteiten zou uw kind leuk vinden om te doen op de Natuur BSO?.. 7. Zou u betrokken willen worden bij de samenstelling van het programma van de Natuur BSO? 18
Ja Nee 8. Vindt u het leuk om ons praktisch te helpen bij het realiseren van de Natuur BSO? U kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld het neerzetten en/of inrichten van het onderkomen, gebruiksklaar maken van de buitenomgeving, verhuizen van materialen of anderszins. Ja Nee Misschien 9. Als u actief betrokken wilt worden bij de samenstelling van het programma van de Natuur BSO of bij praktische ouderhulp bij het realiseren van de Natuur BSO wilt u dan hier uw naam en contact gegevens noteren? Naam Tel. nummer waar u overdag bereikbaar bent Email adres. 10. Ruimte voor uw eventuele opmerkingen. Graag deze vragenlijst inleveren bij de buitenschoolse opvang van uw kind vóór 28 augustus 2009. Hartelijk dank voor uw medewerking namens het team van het project Natuur BSO Dox Poiesz, leidinggevende Natuur BSO Greet Ruifrok, projectmanager Speelwerk Deze vragenlijsten zullen verwerkt worden door Vyvoj, de organisatie die de projectleiding voor de Natuur BSO coördineert. De uitkomsten worden na week 44 aan u bekend gemaakt. 19
BIJLAGE 2: VRAGENLIJST KINDEREN 20
PROJECT NATUUR BSO VRAGENLIJST VOOR KINDEREN VAN 7 TOT 13 JAAR VAN BSO STIPPESTAP, VILLA KAKETOE, SPEELWOLD, SPEELBRINK EN VILLA MOBILA! Hallo, Omdat er een nieuwe NatuurBSO komt, willen we graag van je weten hoe je over de volgende vragen denkt, zodat we nog beter aan het werk kunnen om de NatuurBSO te organiseren! Alvast bedankt dat je antwoord op deze vragen wilt geven. Dox Poiesz. een keer in de week Hoe vaak zou je naar de NatuurBSO willen gaan? altijd als ik naar de bso ga af en toe eens een keer een paar weken achter elkaar en dan niet meer Met wie wil je naar de NatuurBSO gaan? met vriendjes / vriendinnetjes van de bso met vriendjes / vriendinnetjes van school met broertje / zusje Wil je wel meedenken over de activiteiten van de Natuur BSO? Hoe zou je dat willen? ja nee Door: (mag je zelf bedenken) Waar zou je de Natuur BSO het liefst willen hebben? in een bos in een weiland op de heide of (mag je zelf bedenken) Heb je een idee hoe je van school naar de Natuur BSO gebracht kan worden? met een bus met de fiets of (mag je zelf bedenken) 21
22