Ing. 2 oktober 2013 PS2013-87 2013-0159 PS11/12 Van: jac.splinter Verzonden: maandag 28 oktober 2013 17:22 Aan: omroep@omroepgelderland.nl Onderwerp: Oorlogsmuseum speelt vals spel. Bijlagen: Memo exploitatiekosten Vrijheidsmuseum WO2 18042013.pdf; ATT00001.htm; expertmeeting hele verslag.pdf; ATT00002.htm; exploitatievergelijking2.xlsx.pdf; ATT00003.htm Geachte leden van de Provinciale Staten Gelderland, Bijgaand enkele documenten die ik in mijn bezit heb gekregen omtrent de plannen om een oorlogsmuseum in de Vasim te "realiseren". Ik schrijf dat met opzet tussen aanhalingstekens want de methodes die erdoor de gemeente Nijmegen gebruikt worden op de achtergrond zijn niet om over naar huis te schrijven. Als u meer willen weten dan vertel ik u graag wat ik zoal ontdekt heb in mijn WOB-procedure om de cijfers boven water te krijgen. Ik ben al sinds 6 maart bezig met achterhalen waar de 26 miljoen vandaan komt en waar die aan uitgegeven gaat worden. Mijn eenvoudige vraag resulteerde uiteindelijk in een WOB procedure die nog steeds niet afgerond is omdat de juristen telkens weer fouten maken in de "zorgvuldige afhandeling". De gemeente Nijmegen houdt een aantal haalbaarheidsonderzoeken in de la en weigert pertinent inzage te geven in de documenten die aantonen dat het een financieel debacle gaat worden en dat het rampzalige gevolgen heeft voor de drie musea in de omgeving. Recentelijk is het bestuur van de Vasim door de gemeente "op slot" gezet. Het bestuur mag gegevens uit de documenten die ze krijgen om in de ontwikkeling mee te denken niet meer met de gebruikers bespreken op straffe van 5000 euro per overtreding. En ik heb ondertussen twee documenten ontdekt die de gemeente Nijmegen niet eens aan het bestuur ter inzage heeft gegeven... Ik heb ook een vergelijking gemaakt op basis van de te verwachten bezoekers de cijfers zijn zelfs in het voordeel van het nieuwe plan opgesteld en de meest realistische benadering geevt nog steeds een structureel verlies van 500.000 euro per jaar. Ik heb het Vfonds en de gemeenteraad daar ook over ingelicht. Mocht u meer willen weten dan kunt u mij bereiken op onderstaande telefoonnummers. 1
M e m o Datum 17 april 2013 Project Betreft Aan Van Onze referentie Museum WO2 Nijmegen Exploitatiekosten Vrijheidsmuseum WO2 Werkgroep Haalbaarheid Brink Groep 001660.001.01/13000639/EvdL/IJ 01 INLEIDING Door de werkgroep haalbaarheid is in de afgelopen periode onder meer verkennend (financieel) onderzoek gedaan naar de exploitatiefase van Museum WO2 en de drie sitemusea. Doel hiervan is een integraal financieel beeld te krijgen van alle exploitaties wanneer Museum WO2 daadwerkelijk is gerealiseerd. Op basis hiervan ontstaat een (globaal) inzicht of een langjarig financieel gezonde exploitatie mogelijk is. Als uitgangspunt geldt het boekwerk Vrijheidsmuseum WO2. Hierin ligt de ambitie van het concept vast: een museum met (inter)nationale uitstraling. Behalve de investeringen zijn hierop ook de exploitatiekosten en opbrengsten gebaseerd. Opgemerkt wordt dat nader onderzoek noodzakelijk is. Een ondernemingsplan ontbreekt op dit moment nog. Onder meer de precieze personeelsformatie en de activiteiten die zij zullen ontplooien, zijn nog niet concreet in beeld. Om toch een realistische analyse van de exploitatie te kunnen uitvoeren, zijn aannames gedaan. Dit memo beschrijft de belangrijkste uitgangspunten en resultaten. Belangrijk is te beseffen dat in deze fase van de planontwikkeling slechts op een hoog abstractieniveau naar de exploitatie wordt gekeken. Een nadere verdieping is wenselijk en noodzakelijk in een volgende fase van de planvorming. 02 INKOMSTEN UIT ENTREEGELDEN Met betrekking tot de bezoekersaantallen geldt dat op dit moment geen exacte voorspelling kan worden gedaan. Uit verkennend onderzoek 1 is gebleken dat op basis van de beschreven ambitie circa 220.000 bezoekers verwacht kunnen worden die (afgerond) gemiddeld 11,00 netto aan entreegelden betalen. 1 Inschatting bezoekersaantallen Vrijheidsmuseum WO2 (De Afdeling Onderzoek, mw. M. Wagenaar, d.d. 28-03-13)
03 FORMATIE De betaalde personeelsformatie is een grote beïnvloedbare kostenpost. Om de beoogde ambitie waar te kunnen maken, is de werkgroep van mening dat circa achttien FTE benodigd zijn. Een mogelijke onderverdeling is als volgt: directie en staf: drie FTE; reservering, inkoop, coördinatie vrijwilligers, facilitair, administratie: vier FTE; beheer collectie, ontwikkeling presentatie, educatie: vier FTE; marketing: twee FTE; beveiliging en overige gerelateerde ondersteuning: vijf FTE. Naar verwachting zal het Vrijheidsmuseum WO2 daarnaast ook taken uitvoeren voor de sitemusea. Dit leidt mogelijk tot een uitbreiding van de formatie, maar de kosten daarvan worden uiteraard vergoed door de sitemusea en drukken derhalve niet op de exploitatie van Vrijheidsmuseum WO2. De aanname voor de gewogen gemiddelde kosten per FTE bedragen in totaal 60.000,-- per FTE. 04 BOULEVARD VAN DE VRIJHEID De programmering van de Boulevard van de Vrijheid is op dit moment nog niet bekend. De kosten voor de realisatie van de Boulevard van de Vrijheid zijn compleet opgenomen in de investeringsramingen. De kosten voor het beheer en onderhoud zijn opgenomen in voorliggende exploitatieramingen. Aangezien het de verwachting is dat de Boulevard van de Vrijheid ook inkomsten genereerd, is een aanname gedaan van de hoogte van deze baten. In totaal zijn twaalf grote en twaalf kleinere evenementen per jaar opgenomen. Aangenomen is dat deze respectievelijk een gewogen gemiddeld netto resultaat opleveren van respectievelijk 3.000,-- en 1.000,-- per evenement. De hiertoe te maken kosten en te behalen inkomsten zijn sterk afhankelijk van de aard van de evenementen. In totaal is een netto resultaat van 48.000,-- per jaar opgenomen vanuit de activiteiten en evenementen op de Boulevard van de Vrijheid. 05 OVERIGE AANNAMES Ten einde een totaal inzicht in de exploitatie te verkrijgen, is een groot aantal overige aannames gedaan. Deze zijn weergegeven in bijlage 1. Navolgend een korte toelichting bij de aannames die geen stelpost betreffen: omzet winkel: 2,-- per bezoeker; inkoopkosten winkel: 60% van de omzet en daarenboven 5% verlies/afschrijving van de omzet; omzet horeca: 3,-- per bezoeker, inkoopkosten horeca: 75% van de omzet; parkeergelden: 2,50 netto per auto, 25% auto s per bezoeker; vrijwilligers: tien vrijwilligers per dag krijgen onkostenvergoeding van 15,--, daarnaast 5,-- aan kosten voor eten en drinken voor vrijwilligers; verzuimregeling betaalde FTE: 3% over totale personeelskosten; Onderhoud en beveiliging parkeerplaats: 15% van parkeerinkomsten; creditcardkosten: 2% van bezoekers betaalt met creditcard, hetgeen 2,50 per betaling kost; Onze referentie 001660.001.01/13000639/EvdL/IJ Blad 2
belastingen: OZB-tarief eigenaar: 0,41% van WOZ-waarde OZB-tarief gebruiker: 0,32% van WOZ-waarde waterschapsbelasting: 0,04% van WOZ-waarde rioolheffing: 0,06% van WOZ-waarde reinigingsheffing: hoogste tarief verzekeringen: opstalverzekering: 0,05% investerings- en inrichtingskosten brand-/inboedelverzekering: 0,07% investerings- en inrichtingskosten glasverzekering: 0,02% investerings- en inrichtingskosten WA-verzekering: 0,05% investerings- en inrichtingskosten schoonmaakkosten inclusief glasbewassing: 7,50 per m² bvo dagelijks en preventief onderhoud: 0,70% van bouwkosten planmatige vervangingen: 0,55% van bouwkosten onderhoudskosten terrein: 1,5% van terreinkosten energiekosten: gas: 76.330,-- (gebaseerd op 20,16 m 3 aeq/m² bvo en 0,55 /m 3 ) elektriciteit: 55.513,-- (gebaseerd op 89,6 kwh/m² bvo en 0,09 /kwh) water: 4.643,-- (gebaseerd op 2.580 m 3 en 1,80 /m 3 ) Voor de stelposten wordt verwezen naar bijlage 1. Uitgangspunt is verder dat de te kiezen oplossing voor het staatssteunvraagstuk geen nadelige invloed heeft op de exploitatie. 06 GEVOELIGHEIDSANALYSE VRIJHEIDSMUSEUM WO2 Om het effect van lagere bezoekersaantallen in te kunnen schatten is in dit memo een tweetal theoretische benaderingen gekozen. Dit in afwijking van de doorrekening met de verwachte bezoekersaantallen (220.000) en gewogen gemiddelde entreegelden ( 11,--) zoals gebleken uit het uitgevoerde onderzoek en de gehanteerde formatie (achttien FTE). Scenario midden Er is gekeken met welke bezoekersaantallen en een gelijkblijvende formatie (belangrijkste beïnvloedbare kostenpost) en een lagere gemiddelde entreeprijs, de exploitatie nog net sluitend is. Concreet is uitgegaan van achttien FTE en 9,-- (in plaats van 11,--). Een bezoekersaantal van circa 180.000 is nodig voor een sluitende exploitatiebegroting. Scenario basis Ook is gekozen voor een analyse, waarbij de formatie tot een minimum (naar het oordeel van de werkgroep) is gereduceerd en er dan nog net een sluitende exploitatie mogelijk is. Opgemerkt wordt dat dit uiteraard een ongewenste situatie is, waarbij de (inter)nationale ambitie van het Vrijheidsmuseum WO2 als kerninstelling wordt aangetast, hoewel het gebouw en de inrichting uiteraard nog op het niveau van de ambitie zijn. Het museum functioneert in dat geval op het niveau van een regionaal museum. Onze referentie 001660.001.01/13000639/EvdL/IJ Blad 3
Concreet is uitgegaan van elf FTE (in plaats van achttien FTE) en 9,- (in plaats van 11,--). Een bezoekersaantal van circa 145.000 is nodig voor een sluitende exploitatiebegroting. Hierbij geldt dan dat weliswaar het gebouw en de inrichting nog steeds conform de ambitie zijn, maar het Vrijheidsmuseum WO2, in afwijking van de ambitie, functioneert als een regionaal museum. Scenario Bezoekers Gem. gew. netto Betaalde FTE Exploitatiesaldo entreeprijs Ambitie 220.000 11,-- 18 Positief tussen 0,5 en 1 miljoen Midden 180.000 9,-- 18 Sluitend Basis 145.000 9,-- 11 Sluitend Het batig saldo van het ambitiescenario kan (en zal naar verwachting) worden ingezet om bij te dragen aan het behalen van de doelstellingen. De mogelijke extra kosten voor bijvoorbeeld energie of overhead als gevolg van de extra bezoekers kunnen hieruit worden gedekt. Een extra uitgave van 200.000,-- voor marketing is in dat ambitiescenario reeds opgenomen; het totale beschikbare marketingbudget komt daarmee op 360.000,--. De exploitatiebegroting bevat naast de FTE s uiteraard nog andere beïnvloedbare kosten. In de exploitatiebegroting zijn de structureel benodigde kosten opgenomen. Het is echter goed mogelijk om in onverhoopte situaties deze kosten (tijdelijk) niet uit te geven om daarmee de exploitatie sluitend te houden. Het gaat in totaal om circa 300.000 per jaar, welke onder meer bestaan uit reserveringen voor onderhoud van de buitenruimten, reserveringen voor vervanging van de expositie en diverse marketingkosten. Uiteraard is het niet gewenst deze gelden langjarig niet te besteden, aangezien dat een nadelig effect zal hebben op het gebouw, de attractiviteit van het museum en de bezoekersaantallen. Een bedrag van circa 300.000 per jaar staat ongeveer gelijk aan het equivalent van circa 30.000 bezoekers. Of met andere woorden: in het basisscenario kunnen de bezoekersaantallen dan (tijdelijk) nog verder zakken tot circa 115.000 waarbij een nog sluitende exploitatie mogelijk is. In latere jaren dient dan uiteraard een inhaalslag plaats te vinden voor de bezuinigde uitgaven. 07 GEVOELIGHEIDSANALYSE SITEMUSEA De verwachting van projectbetrokkenen is dat de realisatie van het gehele concept voor het Vrijheidsmuseum WO2 in Nijmegen en de sitemusea in Groesbeek, Overloon en Oosterbeek leidt tot een toename van de bezoekersaantallen van de sitemusea. Het is echter niet uit te sluiten dat het nieuw te realiseren Vrijheidsmuseum WO2 (tijdelijk) een zodanig aantrekkende werking heeft dat de bezoekersaantallen van de sitemusea (tijdelijk) enigszins dalen. Onze referentie 001660.001.01/13000639/EvdL/IJ Blad 4
Voor wat betreft de exploitatiekosten van de sitemusea is het de verwachting dat de realisatie van het Vrijheidsmuseum WO2 een reductie kan opleveren in het aantal betaalde fte s van de sitemusea. Dit bijvoorbeeld door gezamenlijke marketing, administratie, inkoop, et cetera. Op basis van gesprekken met afvaardigingen van de sitemusea is ingeschat wat het mogelijk besparingspotentieel is in het aantal betaalde fte s. Op basis van de verwachtte reductie in exploitatiekosten en de bestaande situatie is geanalyseerd in hoeverre de bezoekersaantallen kunnen dalen opdat een nog net sluitende exploitatie blijft bestaan. Museum Aantal FTE Aantal FTE Verschil toekomstige situatie zonder Vrijheidsmuseum WO2 toekomstige situatie met Vrijheidsmuseum WO2 Overloon 7,0 5,5-1,5 Groesbeek 3,6 2,5-1,1 Oosterbeek 5,7 5,7 0 Indien, als gevolg van de realisatie van het Vrijheidsmuseum WO2, de bezoekersaantallen bij de sitemusea zouden dalen kan dit voor de sitemusea in Overloon en Groesbeek met respectievelijk circa 25% en circa 14% gebeuren zonder dat de exploitatie niet-sluitend wordt. Aangezien door het sitemuseum in Oosterbeek geen voordelen worden voorzien met een daling van het aantal betaalde fte s tot gevolg, is daar geen daling van bezoekersaantallen mogelijk zonder dat dit leidt tot een nietsluitende exploitatie. Opgemerkt wordt dat met name het sitemuseum in Overloon ook als het Vrijheidsmuseum WO2 niet gerealiseerd zou worden tot een reductie van het aantal betaalde FTE over gaat (hiermee is reeds een begin gemaakt). In bovenstaande tabel staat de toekomstige situatie vermeld. Museum Huidige Bezoekersaantallen Verschil bezoekersaantallen benodigd voor sluitende exploitatie in geval van realisatie Vrijheidsmuseum WO2 Overloon 100.000 75.250-24.750 (ca 25%) Groesbeek 40.000 34.500-5.500 (ca 14%) Oosterbeek 80.000 80.000 0 De in de tabel weergegeven huidige bezoekersaantallen zijn gebaseerd op de verstrekte informatie door de sitemusea en hebben betrekking op de afgelopen jaren. Onze referentie 001660.001.01/13000639/EvdL/IJ Blad 5
08 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Geconcludeerd kan worden dat op basis van de gedane aannames een sluitende exploitatie van het Vrijheidsmuseum WO2 goed mogelijk is. Dit mede gebaseerd op uitgevoerd onderzoek naar de bezoekersaantallen (220.000) en entreegelden ( 11,-- netto gewogen gemiddeld) evenals een analyse van de kosten voor de exploitatie van het Vrijheidsmuseum WO2, hierin onder meer inbegrepen het beheer en onderhoud van het gebouw, de marketing, de organisatiekosten en de energiekosten. Ook wanneer de bezoekersaantallen en/of de entreegelden lager zijn dan uit het onderzoek is gebleken, is er niet direct een gevaar voor de exploitatie. Een gelijkblijvende (hoge) ambitie is mogelijk tot het niveau van 180.000 bezoekers en een gewogen gemiddelde netto entreeprijs van 9,--. Wanneer de (inter)nationale ambitie wordt bijgesteld tot een basis regionaal museum (door een reductie van het aantal betaalde fte s van 18 naar 11), is een sluitende exploitatie mogelijk bij 145.000 bezoekers en 9,-. Zelfs in dat geval zijn er nog (tijdelijk) beïnvloedbare exploitatiekosten ten bedrage van circa 300.000, waardoor de bezoekersaantallen (tijdelijk) nog kunnen zakken tot circa 115.000 per jaar. E.e.a. gebaseerd op de aannames zoals weergegeven in voorliggend memo. Belangrijk is te beseffen dat in de huidige fase van de planontwikkeling slechts op een hoog abstractieniveau naar de exploitatie is gekeken. Een nadere verdieping is wenselijk en noodzakelijk in een volgende fase van de planvorming. Aanbevolen wordt een ondernemingsplan op te stellen. Dat ondernemingsplan vormt de basis voor een nadere precisering van de exploitatiekosten. Ook verdient het de aanbeveling de kosten voor het beheer en onderhoud van het gebouw te preciseren op basis van de verdere technische uitwerking van het gebouw en het beoogde gebruik. Tot slot valt aan te bevelen nader onderzoek uit te voeren naar de toekomstige bezoekers, zowel naar doelgroepen, aantallen, wensen alsook hun bestedingen (entree, horeca en winkel). Het anticiperen op de wensen van de potentiele bezoekers (evenementen, vermaak, concerten, attracties, et cetera) kan bijdragen aan een betere exploitatie. Onze referentie 001660.001.01/13000639/EvdL/IJ Blad 6
BIJLAGE 1: EXPLOITATIE MUSEUM WO2 Onze referentie 001660.001.01/13000639/EvdL/IJ Blad 7
Exploitatiebegroting Vrijheidsmuseum WOII Bezoekersaantal (st) 220.000 Formatie (FTE) 18 Exploitatieopbrengsten Entreegelden bezoekers 2.420.000 Omzet winkel 440.000 Omzet horeca 660.000 Parkeergelden 137.500 Netto resultaat Boulevard van de Vrijheid 48.000 Diverse fondsen / subsidies - Totaal bruto omzet 3.705.500 Inkoop winkel -264.000 Inkoop horeca -495.000 Afschrijving winkel -22.000 Totaal inkoopkosten -781.000 Netto exploitatieopbrengsten 2.924.500 Exploitatiekosten Personeelskosten -1.080.000 Vergoeding vrijwilligers -54.750 Diverse kosten vrijwilligers (o.a. eten en drinken) -18.250 Opleidingen (BHV) -4.000 Reiskosten / dienstreizen -15.000 Verzuimverzekering -32.400 Onvoorzien -5.000 Totale personeelskosten -1.209.400 Onderhoud en beveiliging parkeerplaats -20.625 Schoonmaakkosten -51.630 Energielasten -136.486 Onderhoud gebouw -85.313 Belastingen -40.350 Verzekeringen -31.591 Beveiliging gebouw (camerasysteem / aansluitingen) -10.000 Onvoorzien -7.500 Afschrijving installaties -20.000 Totale huisvestingskosten en onderhoud -403.494 Onderhoudskosten expositie -10.000 Educatiekosten -20.000 Kosten collectiebeheer -15.000 Vervangingsreserve multimedia -7.500 Kosten bewerken films -20.000 Reservering vervanging expositie -75.000 Totale kosten collectie en vaste expositie -147.500 Kantoorautomatisering -35.000 Personeelsadministratie -9.000 Accountant -8.000 Telefoonkosten -7.000 Portikosten (exclusief marketing) -4.000 Algemeen drukwerk -3.500 Representatie -8.000 Bestuurs- en adviseurskosten -20.000 Creditcardkosten -11.000 Algemene kosten -5.000 Kantoorartikelen -10.000 Onvoorzien -10.000 Totale overheadkosten -130.500 Advertenties -60.000 Beheer mulitmedia et cetera -15.000 Folders -30.000 TV - commercials -40.000 Publieksactiviteiten -15.000 Extra marketinginspanningen voor bereiken 220.000 bezoekers -200.000 Totale marketingkosten -360.000 Netto exploitatiekosten -2.250.894 Exploitatieresultaat Netto exploitatieopbrengsten 2.924.500 Netto exploitatiekosten -2.250.894 Netto exploitatieresultaat 673.606 Onze referentie 001660.001.01/13000639/EvdL/IJ Blad 8
Exploitatiebegroting Vrijheidsmuseum WOII op basis van de gegevens van het haalbaalheidsrapport van de Brink Groep van 17 april 2013 na- en uitgerekend door Jac.Splinter op 24 juni 2013 Bezoekersaantal (st) 220.000 180.000 145.000 115.000 Formatie (FTE) 18 18 11 11 Exploitatieopbrengsten entreeprijs pp 11 euro 9 euro 9 euro 9 euro Entreegelden bezoekers 2.420.000 1.620.000 1.305.000 1.035.000 Omzet winkel 440.000 360.000 290.000 230.000 Omzet horeca 660.000 540.000 435.000 345.000 Parkeergelden 137.500 112.500 90.625 71.875 Netto resultaat Boulevard van de Vrijheid 48.000 39.275 31.640 25.090 Diverse fondsen / subsidies - 0 0 0 0 Totaal bruto omzet 3.705.500 2.671.775 2.152.265 1.706.965 Inkoop winkel 60% vandde omzet -264.000-216.000-174.000-138.000 Inkoop horeca 75 % van de omzet -495.000-405.000-326.000-258.750 Afschrijving winkel 5% van de omzet -22.000-18.000-14.500-11.500 Totaal inkoopkosten -781.000-639.000-514.500-408.250 Netto exploitatieopbrengsten 2.924.500 2.032.775 1.637.765 1.298.715 Exploitatiekosten Personeelskosten 1.080.000-1.080.000-660.000-660.000 Vergoeding vrijwilligers 54.750-54.750-54.750-54.750 Diverse kosten vrijwilligers (o.a. eten en drinken) 18.250-18.250-18.250-18.250 Opleidingen (BHV) 4.000-4.000-4.000-4.000 Reiskosten / dienstreizen 15.000-15.000-15.000-15.000 Verzuimverzekering 32.400-32.400-19.800-19.800 Onvoorzien 5.000-5.000-5.000-5.000 Totale personeelskosten -1.209.400-1.209.400-776.800-776.800 Onderhoud en beveiliging parkeerplaats -20.625-20.625-20.625-20.625 Schoonmaakkosten -51.630-51.630-51.630-51.630 Energielasten -136.486-136.486-136.486-136.486 Onderhoud gebouw -85.313-85.313-85.313-85.313 Belastingen -40.350-40.350-40.350-40.350 Verzekeringen -31.591-31.591-31.591-31.591 Beveiliging gebouw (camerasysteem / aansluitingen) -10.000-10.000-10.000-10.000 Onvoorzien -7.500-7.500-7.500-7.500 Afschrijving installaties -20.000-20.000-20.000-20.000 Totale huisvestingskosten en onderhoud -403.494-403.494-403.494-403.494 Onderhoudskosten expositie -10.000-10.000-10.000-10.000 Educatiekosten -20.000-20.000-20.000-20.000 Kosten collectiebeheer -15.000-15.000-15.000-15.000 Vervangingsreserve multimedia -7.500-7.500-7.500-7.500-7.500 Kosten bewerken films -20.000-20.000-20.000-20.000-20.000 Reservering vervanging expositie -75.000-75.000-75.000-75.000-75.000 Totale kosten collectie en vaste expositie -147.500-147.500-147.500-147.500 Kantoorautomatisering -35.000-35.000-35.000-35.000 Personeelsadministratie -9.000-9.000-9.000-9.000 Accountant -8.000-8.000-8.000-8.000 Telefoonkosten -7.000-7.000-7.000-7.000 Portikosten (exclusief marketing) -4.000-4.000-4.000-4.000 Algemeen drukwerk -3.500-3.500-3.500-3.500 Representatie -8.000-8.000-8.000-8.000 Bestuur en adviseurskosten -20.000-20.000-20.000-20.000 Creditcardkosten -11.000-9.000-7.250-5.750 Algemene kosten -5.000-5.000-5.000-5.000 Kantoorartikelen -10.000-10.000-10.000-10.000 Onvoorzien -10.000-10.000-10.000-10.000 Totale overheadkosten -130.500-128.500-126.750-125.250 Advertenties -60.000-60.000-60.000-60.000 Beheer mulitmedia etc. -15.000-15.000-15.000-15.000 Folders -30.000-30.000-30.000-30.000 TV - commercials -40.000-40.000-40.000-40.000 Publieksactiviteiten -15.000-15.000-15.000-15.000 Extra marketinginspanningen voor bereiken 220.000 bezoekers -200.000-200.000-200.000-200.000 Totale Marketingkosten -360.000-360.000-360.000-360.000 Netto exploitatiekosten -2.250.894-2.248.894-1.814.544-1.813.044 Netto exploitatieopbrengsten 2.924.500 2.032.775 1.637.765 1.298.715 Exploitatieresultaat 673.606-216.119-176.779-514.329