Beleggers en wonen en zorg

Habi_deel_4_vegter 42 :45 Pagina Vernieuwend Ruimtegebruik Beleggers en wonen en zorg Onderzoek naar investeringen van institutionele beleggers in woonzorgcombinaties voor ouderen Maaike Vegter

" # $ $ %'"'(** +, %,..# # #%/, $ 2 32 3 4555 %, 733 %##,#* " 3 8/

9 74455: 3 ; <4=5>737?@454=55'7.%5<=4,A@5:AA B%5<=4,A@5:A: /C $ /..# DE4:4=F?A5>54:557.%5<A,4G=>55A B%5<A,4G=@@44 /C H$ "455:". " "" " "

<< <: <4 <= <> 45 <@ 4> <@< ' 4> <@4 I 4@ <@> ( 4A <@@ 4: <A 3 4: <A< 9 4: <A4 3. 4: <: 4: " # 4< * 4= 4<< 4= 4<4 4= 4<> I 4E 4<@ * >< 4<A 7J >4 4<: >@ 4<G >: 44 >G 44< >G 444 >G 44> >= 44@ @5 4> @5 4>< @5 4>4 @4 4>> @A 4>@? @G 4@ ( @= $ % ><. A5 ><< A5 ><4 9 A< ><> 9 A< ><@ A4 ><A 3 A> ><: 32 AG ><G ( A= >4 * :5 >4<. :5

>44 7 :5 >4>? :5 >> :< >>< 3 :< >>4 * :4 >@ :@ >@< :@ >@4 :@ >@>? :A >@@ :G >@A := >@:? :E >@G ( :E >A ( :E ' @< $ G< @<< G< @<4 G> @<> G= @4 => @4< => @44. =@ @>? =G @@ $ E4 $ ( A< 3 E> A<< E> A<4 E@ A<> 3 E: A4 EE A4< EE A44? EE A4> ( <55 A4@ $ <5> A> <5@ A>< <5@ A>4 <5@ A>> <5A A>@ $ <5E A@ 3 <<5 A@< <<5 A@4 <<< A@> <<@ A@@ <<: A@A <<: A@: 7 <<G A@G ( <<G AA $ <<= :< $ <44 :4. <4=

:> <>@ :>< <>@ :>4 <>: :>> <>G ' #

' J9 9 < /K2 K2 " @A : 3L.#. 9%,7%,. %, 9 455:

*? / K2 / $ * J * J* J %, " " K %

M2 K M2 K M2 " 2 2 8 +, % <4>, %@A, ", 2 23 * + $% '%( / # " #. <.%, 4 3 %, > (

%, @ 9> A? 9 * " # 9 " %, 9 %, O "%,. 9 %, %, %,..

%, 3 2 2 M %, <=@ <A 2. %, %, P 2 O 9 K2 9%,

%, "%, 9 %, " 45<5 " '. %,. 2 ". " '

* Q 7 8 %, 8 /

K2 K2 / ".%, B<:A 45:A. / 455@ :A 444545 >=%$(4554, K2%B<, :A 45:A.45@5 :A :A /39455@

K 2 " " %39455@($?455@, " K2 # * / B3%455>,45<A <>5555" M 9399* *%394555,K2 / 8 7 %(7 4554I 455@, ( %, 8 M K2 ( %, 4@ 9

B4?8/ 8? 8%B4, 455A<A % 455A, / (7 4554%(7 4554, K 2 455A /?%,., << %, / %, 9 %, #

%, / $ * J * J* J /* < * J 4 *%, J > * J @ *%, J

/ A* J :* %, J G* M J J =* J.,, 8 >> %,E5R S@: O.. K 2K2K 2 %

B> K2 %455>,. * / " / 4 5 5* 5 % $ 5$% 5* %B>," %, ". " "

( ( (%, K2 3 K2K2 %, K2%, 9 O 9 %, Q

3.', <@< ' ' # %,. %4,9 # %4, %, " % O, O %B@,

B@ Casestudie exploitatie. Kenmerken (categorieën woonzorgcombinaties 4. Voor en nadelen woonzorgcombinaties 7. Invloed ontwikkelingen op vraag en aanbod 5. Interne belemmeringen of stimulansen. Belemmerende of stimulerende partijen Basis in literatuuronderzoek, verdieping in semiopen interviews beleggers 2. Woonzorgcombinaties door beleggers huidig 3. Woonzorgcombinaties door beleggers toekomst Interviews beleggers Controle m.b.v. presentatie aan beleggers 8. Realistische oplossingen belemmeringen Geen methode Legenda Onderzoeksvraag Input ter beantwoording onderzoeksvraag <@4 I. 939%39, *( %*(, O %, 39*(B3.$ (%$(, %, $?%$?,39%39, 37 ' *8 9*( '

3L.#. #(3 %, (7 %(7 4554, (7 <@> ( %,.. K 2 O (:5R O <4

<@@ %, " / / A:. <A< 9 %, %, ' %, * <A4 3.. K( 2 455@.,,,

9 K2. / "

" K2 %,.. 4<< 4<4 " ( 45<5 :A %B3455>, %BA,455@ <:%,<@R :A44 >R=5A55555. 454544R:A2@R =5 <G4%$(4554,>= :AG55555=5 #

BA? <E55 45A5 /4555 9 7 2 % (455@, %'455@, 4<> I 9 K2:A. 2. 3A5AA %'455<,. /

B: I 4554 BG 4554 /($?%*4555, AA 9 %B:, AR %BG, <= ( /($?%*4554, %

. O 2 %, AA 9 K2K2 8 %9455>, GA AA 939($? 4<@ * E5R:A?=A %>5R,<G55558 EA >AR %($?455@, :A :AG@A5R :A@>RGA:ER %($? 455@,3G5R:A %39455>, AA =5R.AA :@ G>R :AG@ :5R @5R GA :5R%B=,

B= *AA 4554 /($?%*4554, BE ' 4<A 7J 7.%, %<><GBE, /37%*4554, ($ " 8 %, %, 8 8

. ($ " ( "%B<5, B<5. 2. " * T ( O O K2 < ( * /( <ERA5 E55555 2:55555" A5 /($ "455>%,. K2K2K2%$ 8455>, %AA,<AR =A ER 9 K2 %39455@, I2%I24554, 8... *8%*84554,

B<< %B <<, $ %, %, %, $ / *84554 4<: O %($?455<,I %B3455>, %455@, %, * K 2 %($?455A, # K2K2 :A #$( < :A >5555 4A5 <45 :A 4GR >5555 9 '

:A >A:A A=R. *. * " O. * 9 %'455<, * %, %($?455A, %'455<,# K 2 %455A,9

4<G ' A<5555 4554 45<A@55555 %39455>, %39455>, %B<4,.45<A45555 K 2K 2 45<AE5555 %B3455>, B<4 455>4<5<A /B3455> (. / 8 8

K 2 * K2K2., 44< 444 O. O 9 *. *3

%455@, "% **(**(, 44> * * 44> 9**%394555, 3%39455@, 9 9393 9*(. ' 9%39455@, ( *455<455A455< 39 39 #

49K9 2 ** " %455>, $ % 455>, 7 / %455>, %,.. O ( %455>,

%, %B<>, B<> 78 '778 '778 /455> 78 44@ $ %,. 4>< 7. 9 * '%

B<@ 45 (%, %, #. * %*,<E:>A /<E:A G>555 <EGA<>A555 <55555%$(4554,. % <EE=, %B<@, <E:= *8%*8, P. %B<A, 8 =5E5 '

B<A %, %, 8 8 4>4 3 ' / ( %*(<EEE, 3 8 8 '

8 %, 8 B * % <EE=,(. *89*8 %,?*8. *8 (*8 %?7,9 *7 %*7, *7 I '

B<: 98 * %<A, 3 4 5 7, *. I 9. 7 * 7 8 * $ J %*9, J * J #*8 *8 9 % *( *9, *8 *8 9 8 *( *7?7 *7 7 L *7?7 *7 7?7 * * 8 8 9 *( 8 %, ''

4>> 9 ( K 2 K 2% 455>, <EE@ * %, * <E=G O U * * 9 K 2 '

K2 %<EE=, 8 %(D4554, %<EE=, *8 *8 %*(455@, 7 %78, *9 *8 * 9 %*9, 455:*9 / * * *8 *8 *8 %*8 *9, O O7 %?455@, 4 <455: $ O '

9 B 9*(K 2 *%*.8, KB2 9*(455A 455@ %K2K2, 8 9 8 2 4>@?. O 9 9 O '

**9 *9 *9 *9 *9.' * P. / K2K2 K28 * 939 / * '#

8 O $ / 9 9*( / '

$ / M /. 8 ><< / V? VV 8 V 8 %

><4 9 9 9 9 %' 4554,. 8 %W<EE:, ><> 9 %455<, %455<7<EE>, %, I"9%I9, %, Q %<EE=,

%, Q %, %, %, " / B<G B<G /455< ><@ 8 %D455<,..

O %455@, %<EE=, Q Q ><A 3 " %455>, O "

%455>, %, O %B<=, B<= B O /II<EE= O * * 2 3 '

%455>, ' 38M?% K38M?2,38M?K28 %, M D. 38M? 3 8 %455>, 38M? 38M?? "%?,

B<E 38M? 455@ 455@%B<E, #38? 455@ 455@G:R @4R %,O 455>#= 38?( 38?. 455>455@ 455@ % 455>, 455@ A@R=GR<5<R (4555<=R 38M? %3455@7<EE=, 38M? 3%3, 3 /3 %3<EEG, $*%$*,3 %/, %3333, %O,.%, $* 7 8 338M?

><: 32 2 2 %4555, 2 2 %, %,%B 45, 2 B45 2 9 2 * : " * ; " 2. 7 2 92.

. O 9 %,I O. " O 8 ><G ( #

2 9 Q 3 ( %,. 32 2 2O2 O 2 2. 2 O 2 2*

. 5 >4<. * %*, Q %, 4554 B9 <A455@ X 455A /* >44 7 B9%B9, 2 B9 8 >4>? %,? 455@ ( 9 K 2 '$( ' 8 %

., " B4< >>< 3 " %(455>, (" %B 4<,. "P O %, " K2 KV Grondmarkt Woningbouwmarkt Markt van huurwoningen Kapitaalmarkt

/(455> 3 8 % K2,8 %K2, " >>4 * SA5 @4RS45 4AR 4AR=R %455>,#38M? 455>@@R <5555%394554, O 4554 :G 4G %39455@, <GA555 G@5555 %39455@, 4@R

>5R %455>, :55<555 <555." <A %38?455>, G5R<E=5%455>, I # % <EE=, 2%3(, %455>,O 2 O?8I B #87 # I "

.' >@< >@4 3 8 " %, S:55 S>:555 8 ( / " <4 '

# %O,%, / 9 " P# %, >@>?? %7<EE>, %I<EEG,. %B44,

B44 ' 8.. * %7<EE>, %$<EEA, %7<EE>, / %, 2 %7<EE>, (

>< # %B4>, KM2% O, KM2 8 O %, B4> Alle IVB leden Met woningen Affiniteit zorg % van totaal aantal pen,verz of vast % van totaal aantal pen,verz of vast met w oningen aantal aantal aantal Pen(sioenfonds 7 5 7% 2 4% Verz(ekeraar 5 2 4% 2 % Vast(goedfonds 9 9 47% 4 44% totaal 3 8 >@@ O %, O O (

O # 8 K2 K2K2 ( 8 ><A O *. 7 Q %, >@A %, 2 O 9 O. O #

>@:?? / Q %455>, O 8O O O O >@G ( M. * ; 2 8 Q

Q 2 2 * 8 2 O M %

' '. @<< 8 ** ( ( M %, %, %(455>, K(2. K*2 K 2 * K 2. K 2* "

%, M "%, %, %I455A, '. ' %, %, ( 22 2 " ( %.,%I455A, K 2 * 9 % 2, 9 * %,* "%, " * %,

B %,* O *8 "% ",%, 4@.. %, %, 2. *8 %, * K2%, 4@ / K 2 %, (<EEE D %, @<4 " " 2

K 2 $ %<EE=, %B4@,8 %, O4@% ",. 7 %,. /" K 2 K2 '

B4@ * +< + * + + $ $ = +< =, /%<EE=, 8 9%<EEE,8 %B4A, 7 K 2 " %, 22 " *8%, " %,

B4A? K2 /9<EEE 7 ( %B3455>, ($? * / B4: <: M M " *8

B4: ( K 2 K2 ".. %,. * '.,, 9. *..,. /( 455> I B3%B4G,8 B3 B3 9> / 4@ K 2 K 2

K 2 B4G ( ( B3455> /. '5? "9. ",,. ",,?. /. *4@ '. 8 /B455> ($?%455@, %, %, %, %, %,%, ($? Q %, @<> #

B4= 8 " % ", %,? %B4=,, 2 23 * + $%. '%( / # " # " <</ %B4E, 4@ B4E.

B>5 3 4'K2 %B>5, *8 9%, " K2 *8 M >>(K2%B><, / " K2 K2 8 " #%

B>< ( @@ M %B>4, * > 9 * K 2 ( 9 > B>4 AA? %B>>, %, " #

B>>? B>@ ( %, " " / %B>@,, * $% '%> / # 2 " # 23 +. #

'. + @4< " %, S:55S<555 S<455 * %, K2K2 " B"%, K 2 *(*?* K 2.O << 7O 4 / >( ( / O >3 #

7 @ O %A,%@, / K4@ 2P I @* 7O A? %, %,. %, A$ O @44. %<555M, #'

O /. X %, 9 O * 8 %, / #

. B>A %, %, % % # # # # %B>A, * " #

'. :. O.. * $3?? %, (((II $3? K2 %B >:, #

B>: "# $%# ' ( ( ( # ' ( ( * * * + ( ( ( ( ' (, ( * ( $ ' + "+% (* '. '' ( ( * ' / ( * ( /?455@ / 455@ %., 8 << / U U 4@ U 8 U 8 %, 8 *8 %, 9 * %, ##

* %B>G,* B>G $ 234 5# ( ( ( 234 /# * $' * *(*' * (/ * ( ( ' 7 ( ( ( 234 / # ( ( 234 / (' ' 8 9#9 ( # (' *:' (, * (; ' ( ' 7 ( (" <=><% ( 234 ' 234 /7 * 2 ' ( 7 / 455A * /K 2K 2K 2K2 II% *,<5<A %B>=, %II, %, / #

B>= 7 % / 5 BM $ 7, %, $M M? M L?? * (?? * D 3 L (L $ 9 ' (. L ' BL 7 M ' M M? ' M ' (L 9L$ 9 ( ( (? (. / 455A %B>E,?*8 %

B>E B@5? 2@E F# $F ' ( ( $ $# @ E < G 9# (?3.H$+ /*( ' ( ( ( :: E?. (+ '(* ::? ( ( ( (# ( (# 2@E F# $F( * ( (? * * ** * * * 2@E F# $F(( $ $ ( ( ( (4( ' ( ( /? %B@5,? K2? ; **( ' ; ' 4'' ' ' '. ( ( *( @A ( ( ( "( /+%( # ' 9' (9# 9B 9 ( ( ( ' ( " (* : * % C ( (.* 2 89D C 9 /

'.' " <A <.%, 4 3 > ( @ A? " " %, 7 " 8 " %, O %,.. " $ O

$ ( " 9 %,. A<< %, / M " " 2

" "" @P 2 %, 2 B@< A<4 K2K2 " %B@<, A regulier complex B_ regulier complex waar ouderen wonen B_ ouderencomplex B_2 ouderencomplex + klein zorgsteunpunt plint B_3 ouderencomplex + groter zorgsteunpunt plint B_4 ouderencomplex + groter onafhankelijk steunpunt B_5 ouderencomplex met uitgebreid onafhankelijk steunpunt " 7 Y<YA A555 %, <>54 %, A554 <5554 %B@4, '

B@4 # $* 7, " %, =5 <555 4>5555%Y5, 4>A555 %Y<MYA, Y<MYA 4@5555 8 EA5 <5 <AR 4A ' <R5R<R <A <>55M4%Y4Y>, <=55M4%Y@ YA, E5M4 <55M4 %, 4A 3=R %Y@YA,ER %Y4Y>, %, B@> # 2 2 7 # 2 %B@>, normaal uitponden regulier complex in 8 jaar, alle complexen met ouderen in 2 jaar risico uitponden regulier complex in 8 jaar, alle complexen met ouderen in 4 jaar best uitponden regulier complex in 8 jaar, alle complexen met ouderen ook in 8 jaar

A 2 9 $*%$*, 3%33, 2 P P 4AR 4AR 2 A<> 3 2%, 33 2Y5YA %, 33 %B@@, < %,%,%, 2 2 YA 2Y< B@@ 3 2 9?( 9? 9?@ 9?, 9?' 9?7 @3B8 @3C8 378 3'8 3,8 3@8 38 3(8 3>8 3D8 3B8 "A.

%B@@, %,5AR <=@55555 <A55555 Y5 5<R<=@55555 5<R%Y5Y<, %Y<Y4Y>, %, %Y>Y@, *2%, 2 * 2 2 2 %, ( 9 5<AR 5>GR%Y<,5=ER %YA,9 2

5AR45 ( <=@55555%, O A554 I O 5AR 9 9 " ; %/, * " *8 #

# 9 " *. A4< O A44?? %, " %, / 9

%45, 2 D A4> ( " 9%, %, %, O M K 2 ( / %%

9*( 8 O ( O( Q 9 O 9 O 8 8 9 %, %, K2 ( A5 GA 7O %

K 2Z K 2 K 29 " " " 9 " " %, %, O/ %

8 " %, A4@ $ * 9 M M %, " " 9 * %

"?. ; A>< A4 / A>4 %, " %, 7 $ " %'

K 2 " " *Q 8. %, 9 " A>>. *8 %

*89 *8 *8 8 O 9 K28 ( # " / " %

%, K2 ( O I %,. I 9 %

. ( K 2. " ( %, " %, " %#

" K 2 " " " %, " P A>@ $ " " " 9 %, 9 %

".', A@< %, %B@A, %

B@A? %, IQ 7 * %, %, ( %, $ %, %, 7 %, / %, * %, %, 7 %, 7 A@4? I 7

7 %, %, %, '. '4@ J " 8

%, 9 %, 9 K 2%, %, %, K 2

A@> (. %, %, B ( 2 8 ( '

9K2 %, %, ' 9 ( %,

2 A@@ %, 8 9 %, 9 ( 8 A@A 9

A@: 7 %, * A@G ( %, 7.

8 8 * 2 %,. " ( * #

. / %, 3 / %, 3 9 9 ( ( 8

2 8 K 2 * 7 ( 9 / %

" " " " " 9 %, 7 Q

%,. $ * J * J* J " / <.%, 43 %, >( %, @ 9> A? 9 *

" 8 %, 2 " <5 < 4A< P<5 " 4A " %, @55555 %, E555 @@555

9 39 9 / K2 K2 %, P * /"? %," " %, '

"%, V2 * / 2 2 "? $ 8. V 2

3 < / 3 3 * 9 *8O * *8 O /.. * *

%, 8 " / / K 2 %,. " # *.

M Q 7 8 %, 8 /. 8,, K2 #

" %, M2 " 2 8 2. K 2. 2 8 K 2 8 %, O K 2 "

9 " 4A K2 %, K 2 8 8 2 / K2 K2 %, %

. " M %<@:, %4@:, %, %, /K2 / " %, %>B@:, %,P

', B@: % =4 % % * ' *, * @ @ E A =' * ' =, =@ % *, * @ " 9 8 " " / " " " " %, %

,.. 2 2 ZZ8 2 " * %,

%,. / :><? 7 / B" 9 8 $ %, P %, VV # G5 9 K2 '

$ 2? K2 %, %, K2 3 %, B 3 %, / 3 3 %,

8 :>4. M 8.. 9 ". %, 2 9 9[

O / ( 8 8 %MM M, O O 8 :>> (7 8 #

[ 9 P %,/ V V J K2 9 8 #

< B3%455>,3/ B3 9%455>,I # %4555,$2 L (I D7(%455@, /.>455@ $(%4554, 45@5?<G 4554$( $%,%<EEA, # $(%455>,?( $ 9%4554,?%455>,.# #.# %455<,3 " 7?%<EE>,('I 9%455A, J8 7D.9%455>, A5.($ "M8*8IM#?%<EE=,4/? %<EE=,(I M??D9%<EEE, 8 %455>,455> D%455<,$@/9/39@? 'D9%4554,.

'D9%<EEE,%,?.##"? '9D%455@,?$ ($?%455@,8 ($?455@ ($? 'I3%455<,( A5. I2%4554,7P 745<5 II%455A,. I DD%455@,("8*M*8 # II?*D%<EE=, $<EE=4555((3 I$D%<EEG,.%455>,( #?( D3%455>,??455>B3?'%455@,*/ $ ( B.# WF%<EE:,?"3/39 9<B %455<, 3*%455@,$ 38M? ( 37 %455@, "*4554 3*DB("$D?(%<EEG, #? (%455>,*3 8 '%

(D%455>,* #L373 ($?%455@,($? 455@($? ($?%455@,8 ($?455@ ($? (D?D%4554,* /. 44554 (7 %4554,? (7. '455>455@ 4=4E@<5.37DD %<EE=,? * (IM 39%455@,$ 93 9 39%455@,9J93 9 39%455@,393 9 39%455>, *4554 39%4555,9 9 39 39L#???(%455@, 3 *(%<EEE,8 8? *8*( '

B 9*( *(*8*9. 939 * $ %, '

?*8? I MM A5 $ %, A5 I. 9 8*M8* AA (3AA\* (38? " $( $? '

M ' ( ''

/ $ ( %" 455>, ' J / U U J." * J U *%, U %, U % M, U %MO, U % MO, *M %," J / U U U U U * J* J / U U U U %2, U " 9 * J " J / U U O U %, ( '

' J / U U? U. M U U * U U / U U U U U ' U M U U U U U ] * J* J 8J U 3 %2, U 3%,% 2, U %, U.% ^^, U U * U. U %, U ( % M, U %M, U B U. %, U ] 8 J8 J '

3 7O / ( L8 LQ E455A 9*9<G455A DD8I<A455A $D' I"E 455A $7 B<:455A **73<@455A L?'QM <: 455A 9 %,7 <A 455A O / B((7 4455@ DIW4455@ B<5455@ 3$7( Q?<=455A D(<4 455A '((G 455A '

." %B 3455>, %, 8 / 4@/ "" 4@<AR 4@" >R 8 /. ' " :5R 4@%<AR, %4>R, " 4@ 8 /" " %4>R, / 4@ %,9VV '#

%, " 4@ 4@ ". %, <AR / %, I. %, '

3 % 94554, %

= $* Varianten A regulier complex B_ regulier complex waar ouderen wonen B_ ouderencomplex B_2 ouderencomplex + klein zorgsteunpunt plint B_3 ouderencomplex + groter zorgsteunpunt plint B_4 ouderencomplex + groter onafhankelijk steunpunt B_5 ouderencomplex met uitgebreid onafhankelijk steunpunt Uitpondscenario's normaal uitponden regulier complex in 8 jaar, alle complexen met ouderen in 2 jaar risico uitponden regulier complex in 8 jaar, alle complexen met ouderen in 4 jaar best uitponden regulier complex in 8 jaar, alle complexen met ouderen ook in 8 jaar

3 3$* Invoer exploitatieberekeningen uitganspunten varianten en scenario's woningen A B_ B_ B_2 B_3 B_4 B_5 inflatie normaal.%.%.%.%.%.%.% waardeontwikkeling t.o.v inflatie.%.%.%.%.%.%.% huurstijging t.o.v. inflatie.%.%.%.%.%.%.% kostenstijging t.o.v. inflatie.%.%.%.%.%.%.% Aanvangshuur/woning/maand,,,,,,, G.O. in jaar, % v/d investering 5% 5% 5% 5% 5% 5% G.O. in (evt. jaar 25, % v/d investering n.v.t 5% 5% 5% 5% 5% Frictieleegstand 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% Zakelijke lasten en beheer/wo/jr 55 55 55 55 55 55 55 Onderhoud 4 4 4 4 4 4 4 Huidige koopprijs/woning 24, 24, 24, 24, 24, 24, 24, Start uitponden (jaar 5 5 5 5 5 5 5 Aantal woningen 8 8 78 78 75 74 9 Investering/woning 23, 23, 235, 235, 235, 235, 235, Totale exploitatieperiode (jr, normaal scenario 22 34 34 34 34 34 34 Totala exploitatieperiode (jr, risico scenario 22 53 53 53 53 53 53 Totale exploitatieperiode (jr, best scenario 22 22 22 22 22 22 22 Verkocht start uitponden, normaal scenario 3% 5% 5% 5% 5% 5% 5% Verkocht start uitponden, risico scenario 3% 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% Verkocht start uitponden, best scenario 3% 3% 3% 3% 3% 3% 3% Per jaar uitgepond, normaal scenario % 5% 5% 5% 5% 5% 5% Per jaar uitgepond, risico scenario % 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% 2.5% Per jaar uitgepond, best scenario % % % % % % % Uitgangspunten varianten en scenario's zorgruimtes Waardeontwikkeling n.v.t n.v.t n.v.t.%.%.%.% Huurstijging t.o.v. inflatie n.v.t n.v.t.%.%.%.%.% Kostenstijging t.o.v. inflatie n.v.t n.v.t.%.%.%.%.% Aantal BVO zorgruimtes n.v.t n.v.t n.v.t 5 2 Aantal VVO zorgruimtes n.v.t n.v.t n.v.t 3 5 5 Aanvangshuur/VVO n.v.t n.v.t n.v.t 9 9 9 9 Investering/BVO n.v.t n.v.t n.v.t,3,3,8,8 G.O. in jaar n.v.t n.v.t n.v.t 5% 5% 5% 5% Exploitatiekosten n.v.t n.v.t n.v.t 5 5 5 5 MarktBAR jr 25 n.v.t n.v.t n.v.t 9% 9% 8% 8% Huidige huur kantoor (VVO/maand n.v.t n.v.t n.v.t Totale exploitatieperiode n.v.t n.v.t n.v.t 25 25 25 25

Habi_deel_4_vegter 42 :45 Pagina 2 Inhoud De sterke toename van het aandeel ouderen in de ederlandse bevolking is één van de belangrijkste demografische ontwikkelingen van de komende tijd. Een andere ontwikkeling is dat deze ouderen langer in een zelfstandige woning blijven wonen dan in het verleden gebruikelijk was. In dit rapport komt aan de orde, op welke wijze vastgoedbeleggers op deze ontwikkelingen inspelen. Daarbij kan het gaan om aan de woning verbonden zorgdiensten of om fysieke aanpassingen in de woning of in het woongebouw. Uit onderzoek bij de beleggers komt naar voren, dat hun activiteiten op het gebied van wonen en zorg betrekkelijk beperkt zijn, maar dat bepaalde combinaties van wonen en zorg zeker marktkansen bieden. Colofon Dit onderzoek kwam tot stand in het kader van het onderzoeksprogramma Corpovenista, waarin wordt samengewerkt door een achttal grote woningcorporaties (de Alliantie, de Key, Kristal, Staedion, Vestia, Woonbron, de Woonplaats en Ymere, Aedes (de vereniging van woningcorporaties, Onderzoeksinstituut OTB Technische Universiteit Delft en onderzoeksgroepen van de Universiteiten van Utrecht en Amsterdam (zie: www.corpovenista.nl. Corpovenista is onderdeel van het wetenschappelijk programma binnen het Habiforumkennisontwikkelingsprogramma Vernieuwend Ruimtegebruik. Dit rapport is digitaal verkrijgbaar via www.corpovenista.nl Habiforum Dit is een publicatie van Habiforum in het kader van het programma Vernieuwend Ruimtegebruik. Habiforum is een kennisnetwerk dat ruim 2. experts verbindt, die samen nieuwe vormen van duurzaam ruimtegebruik ontwikkelen én in de praktijk brengen. Het programma omvat praktijkprojecten (proeftuinen en wetenschappelijk onderzoek. Het wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met het Innovatieetwerk Groene Ruimte en Agrocluster en de universiteiten van Delft, Rotterdam, Amsterdam (VU en UvA, Utrecht en Wageningen. Door deze samenwerking ontstaat er synergie tussen wetenschap, praktijk en beleid. Habiforum wordt gefinancierd vanuit Bsik, het kenniseconomieprogramma van de Rijksoverheid, en uit bijdragen van publieke en private partijen. Zie ook: www.habiforum.nl