E VIR AG ontwikkeling in beweging
Voorwoord In het najaar van 2005 kreeg de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ) de vraag van de nieuw opgerichte Projectdirectie Leren & Werken of het mogelijk was om het concept van een succesvol loopbaanproject uit de bouw over te zetten naar de ziekenhuizen. Omdat het project in de bouw er veelbelovend uitzag en goede resultaten had opgeleverd, is de StAZ hiermee aan de slag gegaan. Na een inventarisatie bij een aantal ziekenhuizen, bleek er duidelijk behoefte te bestaan en heeft het bestuur van de StAZ besloten om een loopbaanproject voor de ziekenhuizen op te zetten. Dit heeft geleid tot Virage (= verandering van richting). Een combinatie van goede elementen uit het concept van het project van de bouw en een aansluiting op de specifieke kenmerken en behoeften van de ziekenhuizen hebben de opzet van Virage bepaald. Voor het project is gebruik gemaakt van subsidie van de Projectdirectie Leren & Werken. Virage is een pilotproject en vooral praktisch en concreet van opzet. Het doel was om 200 loopbaantrajecten te realiseren bij de dertien deelnemende pilotinstellingen. Uit tien instellingen zijn trajectadviseurs opgeleid in het gebruiken van een specifieke methode voor loopbaanbegeleiding. Al tijdens de opleiding is men begonnen met het begeleiden van medewerkers uit de eigen instelling. In de instellingen is er veel gebeurd op het gebied van loopbaanontwikkeling, er is vooral veel in beweging gekomen. De trajectadviseurs kijken terug op een intensieve, maar waardevolle periode tijdens het project. Ze hebben vooral veel van elkaar geleerd en onderling ervaringen uitgewisseld. Hun verhalen en praktijkervaringen worden in dit boekje verteld. Het is leuk om te lezen hoe de trajectadviseurs het hebben aangepakt en we hopen dat u er inspiratie uit op kunt doen. De StAZ wenst u veel plezier toe bij het lezen van dit boekje. Margot Eekhout StAZ Projectleider Virage
Inhoudsopgave Voorwoord 1. Loopbaantraject Virage Inleiding 6 Doel en uitgangspunten 6 Opzet project 7 Vijffasenmodel 7 Deelnemers 10 Resultaten 10
2. Interviews Sint Jansdal Harderwijk 14 Projectmatige aanpak goede aanvulling op bestaand sociaal beleid Nij Smellinghe te Drachten 19 Enthousiaste leidinggevende en zichtbaar resultaat Deventer Ziekenhuis 23 Loopbaanadviescentrum is een positieve ontwikkeling Reinier de Graaf Groep 28 te Delft De vraag achter de vraag De Tjongerschans te 33 Heerenveen Helderheid en hernieuwde energie Leveste te Emmen 38 Extra impuls aan loopbaan en mobiliteit t Lange Land Ziekenhuis te 43 Zoetermeer Actieve invulling aan loopbaanbeleid Medisch Spectrum Twente 48 te Enschede Ruimte voor medewerkers met een carrièrewens Groene Hart Ziekenhuis 53 te Gouda Beter op de hoogte van de mogelijkheden VieCuri Medisch Centrum 56 te Venlo Katalysator van een duidelijker loopbaanbeleid 3
4
5
1. Loopbaantraject Virage 1.1 Inleiding In de zorg is het vaak moeilijk om medewerkers voldoende loopbaanperspectief te bieden. Als medewerkers de ruimte krijgen om hun talenten te openbaren, kan de juiste persoon op de juiste plaats ingezet worden voor een optimale productiviteit. Bij loopbaanontwikkeling gaat het om het expliciet maken van competenties en groeimogelijkheden van de medewerkers. Voor organisaties heeft loopbaanmobiliteit veel voordelen: medewerkers met ambitie krijgen ontwikkelingsmogelijkheden en blijven gemotiveerd. Verder kan uitval van medewerkers door ziekte voortijdig worden voorkomen. Samen met het Projectmanagement sectoraal loopbaanbeleid van CINOP is de StAZ in het voorjaar van 2006 Virage gestart. Virage betekent wending of koersverandering en sluit goed aan bij de doelstelling. 1.2 Doel en uitgangspunten De doelstelling van Virage was om bij de deelnemende instellingen 200 loopbaantrajecten te realiseren en daarmee de arbeidsmobiliteit te verbeteren en de loopbaanontwikkeling in de ziekenhuizen te stimuleren. De doelgroep was tweeledig: medewerkers die vanuit ambitie graag een loopbaanstap wilden maken en preventie van uitval door ziekte. Een loopbaanstap kon worden gemaakt binnen het eigen ziekenhuis, naar een ander ziekenhuis, naar een andere instelling in de zorg of een loopbaanstap buiten de zorg. Een belangrijk principe van Virage was het aanbieden van leer-/werktrajecten aan medewerkers. Door te werken met erkende opleidingen heeft het diploma ook waarde buiten de instellingen en buiten de sector. En dat is belangrijk voor verdere loopbaanstappen van medewerkers. Met de duale opleidingen werd werken en leren zo veel mogelijk geïntegreerd. Het kon hier gaan om opleidingen die duaal zijn. Het kon ook gaan om leertrajecten die door de instelling duaal worden gemaakt, bijvoorbeeld door de deelnemer naast de opleiding te coachen op de werkplek. 6
1.3 Opzet project Na een eerste belangstellingsinventarisatie werd een pilotgroep gevormd van 13 instellingen, 12 ziekenhuizen en een revalidatiecentrum. Tien van deze instellingen kozen voor het opleiden van een eigen trajectadviseur. De overige instellingen maakten gebruik van een externe trajectadviseur van CINOP. In het pilotproject werd gebruik gemaakt van een systematische aanpak: het vijffasenmodel. De trajectadviseurs hebben allemaal de Post-hbo Leergang Trajectadviseur Sectoraal Loopbaanbeleid via Avans + gevolgd. In deze opleiding stond het werken met de methodiek van het vijffasenmodel centraal. Met behulp van een applicatie in Lotus Notes werden deelnemersgegevens per fase geregistreerd. Dit maakte het mogelijk de voortgang en resultaten optimaal te volgen. Voor het meedenken over en adviseren aan de projectleiding over de opzet en voortgang van het project was een begeleidingsgroep opgericht waaraan vertegenwoordigers van alle betrokken partijen deelnamen: StAZ, CINOP, Projectdirectie Leren & Werken en de ziekenhuizen. Deze begeleidingsgroep is tijdens het project een aantal keer bij elkaar geweest. 1.4 Vijffasenmodel Het doel van een loopbaantraject was een medewerker ondersteunen in een proces van heroriëntatie en het vinden van een passende werkplek via een opleiding. In het feitelijke traject werden de volgende vijf fasen onderscheiden: - Intake - Nader onderzoek - Opstellen individueel opleidingsplan - Uitvoeren individueel opleidingsplan - Nazorg In de loop van het traject werd een steeds groter beroep gedaan op de zelfwerkzaamheid van de deelnemer. De trajectadviseurs bekleedden vanuit een onafhankelijke positie verschillende rollen, zoals: voorlichter, coach, adviseur, inkoper, bemiddelaar en vertrouwenspersoon. Waar nodig faciliteerden zij de communicatie tussen de deelnemer en de werkgever. In de laatste fase werd de deelnemer waar nodig geholpen bij het daadwerkelijk instromen in een nieuwe functie. Gedurende het hele traject was er regelmatig overleg tussen de deelnemer en de trajectadviseur. 7
Fase 0 AANMELDEN Beslissen of de deelnemer voor de voorziening in aanmerking komt AANMELD Fase 5 NAZORG In de gaten houden of het ontwikkelingstraject het gewenste resultaat heeft en indien nodig het inschakelen van begeleiding bij her- en uitplaatsing NAZORG UITVOEREN Fase 4 UITVOEREN Beslissen of de deelnemer voor de voorziening in aanmerking komt S 8
EN Fase 1 INTAKE In kaart brengen van de wensen en mogelijkheden van de deelnemer INTAKE ONDERZOEK NADER Fase 2 NADER ONDERZOEK Verhelderen van wensen en mogelijkheden van de deelnemer OPLEIDING IND. PLAN OPSTELLEN Bron: Het vijffasenmodel is eigendom van het CINOP. Fase 3 OPSTELLEN INDIVIDU EEL OPLEIDINGSPLAN Vastleggen van afspraken over (leer)activiteiten ter ondersteuning van de loopbaanontwikkeling/ competentieontwikkeling 9
1.5 Deelnemers De volgende 10 ziekenhuizen hebben zelf een trajectadviseur opgeleid: - Sint Jansdal te Harderwijk - Nij Smellinghe te Drachten - Deventer Ziekenhuis te Deventer - Groene Hart Ziekenhuis te Gouda - Leveste te Emmen - Reinier de Graaf Groep te Delft - VieCuri Medisch Centrum te Venlo - De Tjongerschans te Heerenveen - t Lange Land Ziekenhuis te Zoetermeer - Medisch Spectrum Twente te Enschede De drie instellingen die gebruik hebben gemaakt van een externe trajectadviseur zijn: - Meander Medisch Centrum te Amersfoort - Elkerliek Ziekenhuis te Helmond - Revalidatiecentrum Amsterdam te Amsterdam 1.6 Resultaten De resultaten en gegevens van de deelnemers zijn in het kader van de kwaliteitszorg bijgehouden en er werd regelmatig een evaluatie uitgevoerd. De trajectadviseurs en projectleiding maakten hierbij gebruik van een geautomatiseerd systeem. Bij de afloop van het traject op één oktober 2007 zijn er 226 loopbaantrajecten, waarvan 79 duale trajecten gerealiseerd. De StAZ is erg tevreden over deze succesvolle resultaten. Deze resultaten en de grote belangstelling voor Virage, heeft de StAZ doen besluiten Virage te vervolgen. Een tweede Virage project start in 2008. Met de trajectadviseurs en een aantal deelnemers zijn interviews afgenomen. In deze succesverhalen komt onder andere naar voren dat Virage een nieuwe impuls heeft gegeven aan loopbaanontwikkeling en mobiliteit. De medewerkers en managers zijn meer betrokken. Virage heeft volgens sommige deelnemers ook meer structuur gebracht en een procesmatige benadering. Ook is Virage voor een instelling een belangrijke katalysator geweest bij de totstandkoming van het Loopbaanadviescentrum in hun ziekenhuis. 10
Deze ervaringen van de deelgenomen ziekenhuizen kan van nut zijn voor andere ziekenhuizen. De StAZ heeft daarom besloten de interviews te bundelen en zo beschikbaar te stellen voor alle instellingen. 11
12
13
2. Interviews Interview trajectadviseur 2.1 St. Jansdal te Harderwijk Projectmatige aanpak goede aanvulling op bestaand sociaal beleid Voor het St. Jansdal te Harderwijk was het belang van Virage dat de loopbaanvragen concreet opgepakt werden. De structurele aanpak van Virage was een goede aanvulling op het bestaande beleid binnen het ziekenhuis. Trajectadviseur Arjan Donk: Ik heb meer inzicht gekregen in de interne processen van de organisatie en in de mogelijkheden om concreet aan de loopbaanontwikkeling samen met deelnemers gestalte te geven. Medewerker Marit van den Broek: Doordat ik binnen deze organisatie een ander plekje heb gevonden en persoonlijk gegroeid ben, is deze kans zeer waardevol. Arjan Donk werkt als caremanager bij Ziekenhuis St. Jansdal te Harderwijk en houdt zich bezig met verzuim en reïntegratie. Naast dat het Virage-project aansloot bij de wens van de organisatie heeft hij ook vanuit zijn eigen loopbaanontwikkeling deelgenomen aan het project Virage. Een belangrijk resultaat van Virage was voor Arjan de intensivering van het contact met de medewerkers. Voorheen lagen zijn contacten door zijn functie vooral op het gebied van ondersteuning van leidinggevenden. 14
Nu kan hij meer in gesprek komen en aan de slag gaan met medewerkers op het gebied van loopbaanontwikkeling. Loopbaanontwikkeling zoals Virage, met zijn projectmatige, methodische aanpak, was een goede aanvulling op het al bestaande sociaal beleid van de organisatie. Dit preventieve beleid wordt in de komende periode verder uitgewerkt. De organisatie Hij ervaart dit als een zeer aangename ontwikkeling van zijn werkgebied. Zichtbaarheid in de organisatie Toen Virage startte was er binnen St. Jansdal nog geen kant-en-klaar beleid voor loopbaanontwikkeling. Hierin is door deelname aan Virage een belangrijke stap gezet. biedt nu een plek waar loopbaanvragen serieus opgepakt worden en er concreet aan gewerkt wordt. Binnen de organisatie is er draagvlak gecreëerd om verder te gaan met loopbaanontwikkeling Dit proces wordt van harte ondersteund door het management. De medewerkers spreken hun waardering uit dat er tijd en mogelijkheden beschikbaar werden 15
gesteld om hiermee aan de slag te gaan, ondanks dat er niet altijd een loopbaanstap gezet werd. Bewustwording van processen Voor Arjan heeft Virage vooral verbreding van zijn werkzaamheden opgeleverd: Het is soms lastig om meerdere taken te hebben en het is wel een kwestie van prioriteiten stellen door de toegenomen werkzaamheden, zo geeft hij aan. Maar het leidt ook tot meer plezier in zijn werk. Tijdens het project was hij er zich van bewust geworden dat de verantwoordelijkheid voor loopbaanontwikkeling bij de deelnemer ligt, hoe graag hij ook ondersteuning biedt. Ook heeft hij meer inzicht gekregen in de interne processen van zijn organisatie en hoe hij tactisch manoeuvreert om de mogelijkheden van de deelnemers binnen te organisatie te kunnen benutten. Het blijft wel lastig om te bepalen welke concrete functies passen bij de loopbaanwensen van een deelnemer, zo geeft Arjan aan. Een aantal belangrijke stappen die hij heeft gezet tijdens het project zijn het doorvragen om de essentie boven tafel te krijgen, het zakelijk en concreet houden van de opdracht en stappen te zetten. Daarbij oog houdend voor zijn eigen stijl en zijn authentieke zelf niet te vergeten. Verder heeft hij veel gehad aan het delen van instrumenten van de andere ziekenhuizen en deelnemers van het project. Hij kijkt met plezier terug op het project, van de bevlogenheid van sommige docenten tot verschillende producten zoals de instrumenten. Tot slot zou ik het zeer toejuichen als op sectoraal vlak loopbaanontwikkeling meer gestalte krijgt, want sectoraal loopbaanbeleid is binnen Virage nog niet helemaal uit de verf gekomen, aldus Arjan. 16
Interview deelnemer Marit van den Broek was secretaresse P&O in het St. Jansdal te Harderwijk en gaat aan de slag als secretaresse voor een andere P&O-adviseur bij de sector klinische zorg. Eenzelfde functie, maar in een nieuwe omgeving, met nieuwe uitdagingen Ook wilde ze zich persoonlijk verder ontwikkelen. Ze kreeg de folder van het Virageproject in handen. Na enkele testen en gesprekken kwam een omscholing naar fysiotherapeut, voeding en diëtetiek naar voren. Na deze studies uitgediept te hebben bleek dat het fulltime studies betrof met een hoge studiebelasting. Hiervoor had ik niet voldoende motivatie. Ik wilde niet nog Marit miste uitdaging in haar functie eens vier jaar studeren, want naast mijn werk heb ik een druk sociaal leven, sport ik veel en minder werken was niet aan de en was op zoek naar de functie die orde vanwege mijn financiële situatie. Na wikken en wegen met ondersteuning van trajectadviseur Arjen Donk heeft Marit bij haar paste. besloten om geen van beide studies te gaan volgen. Het voelde een beetje als een mislukt project. Maar samen met mijn afdelingshoofd en Arjen ben ik verder gaan zoeken. Uiteindelijk is uit het loopbaantraject naar voren gekomen waar Marit per één november 2007 aan de slag kon als secretaresse onder een andere adviseur bij de sector klinische zorg van de verpleegafdelingen. 17
Zo blijf ik secretaresse maar krijg ik andere taken en ontmoet ik andere mensen. Juist doordat ik binnen deze organisatie een ander plekje heb gevonden en persoonlijk gegroeid ben door het traject is deze kans zeer waardevol, zegt ze. Een leuke bijkomstigheid vind ik dat Arjen mijn directe collega is bij P&O. Door het hele traject heb ik veel waardering voor hem gekregen. 18
2.2 Nij Smellinghe te Drachten Enthousiaste leidinggevende en zichtbaar resultaat Interview trajectadviseur Na Virage willen leidinggevenden meer investeren in loopbaanbeleid dan voorheen. De zichtbare resultaten maakten de leidinggevenden enthousiast en betrokken bij de loopbaan van de medewerkers. Medewerkers zijn daardoor gemotiveerd in hun werk of beginnen enthousiast aan een nieuwe uitdaging na het volgen van een loopbaantraject. Trajectadviseur Helena Venema: Ik merk dat leidinggevenden meer mensen doorsturen naar loopbaanbegeleiding. Medewerker Hennie Smale: Ik wilde graag mijn horizon verbreden en mij heroriënteren op mijn toekomst. Helena Venema is werkzaam als opleidingsadviseur in ziekenhuis Nij Smellinghe te Drachten. In Virage begeleidde ze als trajectadviseur zowel trajecten in haar eigen ziekenhuis als bij het Revalidatiecentrum Amsterdam (RCA). Stilstaan bij zichtbaarheid en resultaten Bij ziekenhuis Nij Smellinghe zijn ze al vanaf 2004 bezig met loopbaanbegeleiding. Het is het een geaccepteerd onderdeel van P&O. 19
Voorheen hadden de leidinggevenden toch een wat afwachtende houding tegenover loopbaanbegeleiding. Nu zien ze de voordelen en zijn bereid om echt te investeren in loopbaanbeleid omdat het zichtbare resultaten oplevert. Ik merk dat leidinggevenden toch meer mensen doorsturen naar loopbaanbegeleiding, zegt Helena. Ook geven de leidinggevenden aan dat medewerkers ofwel gemotiveerder met hun werk bezig zijn of vol enthousiasme met iets nieuws beginnen na het volgen van een loopbaantraject. Even stilstaan bij die zichtbaarheid en resultaten wordt als bijzonder prettig ervaren. Ik vind het belangrijk dat loopbaanbeleid wordt toegespitst op de loopbaan van de kandidaat zelf, vertelt Helena. Het gaat immers om de mensen en de aansluiting bij zijn of haar eigen mogelijkheden en passies. Wat ik in de afgelopen periode in de praktijk heb geleerd, is dat er best één of twee loopbaangesprekken zonder medeweten of toestemming van de leidinggevenden gevoerd kunnen worden ter oriëntatie van de desbetreffende persoon. Wel zegt ze dat het vervolgens handig is om het hoofd te informeren over de gang van zaken. Stapt de leidinggevende er te laat in dan is het moeilijk om nog in te kunnen spelen op het loopbaanbeleid van de medewerker. Kennisverspreiding in de organisatie Doordat wij binnen onze organisatie al enige jaren bezig zijn met loopbaanbeleid vond ik in eerste instantie weinig aansluiting bij de opleiding, zegt Helena. Een omslagpunt voor mij was dat ik me besefte dat ik zelf ook in ontwikkeling ben en dan is er altijd iets te halen en te brengen. De nieuwe ideeën en kennis van anderen maakten het ruim voldoende om mee door te gaan. 20
Daarnaast heb ik veel geleerd van de gastcolleges, die vond ik zeer inspirerend zo geeft ze aan. De spellen die zijn getoond zoals het inspiratiespel en bijvoorbeeld het normen en waarden spel en allerlei andere werkvormen vond ik erg boeiend en inspirerend om mee aan de slag te gaan. Het dwingt mij om heel bewust over de dingen na te denken. Hierdoor heeft de opleiding Helena absoluut wat gebracht. Ten eerste de bewustwording dat zij zelf op het goede spoor zit en tevens de bewustwording dat ze nooit is uitgeleerd. Een mooi voorbeeld hiervan is dat ik het loopbaanbeleid heel lang alleen heb gedaan binnen het ziekenhuis. Nu heb ik bewust een collega benaderd die ik begeleid in loopbaantrajecten. Doordat zij mij vragen stelt word ik me veel bewuster van hoe en wat ik doe, en dat werkt zeer verhelderend voor mij. Ik krijg zelf meer en andere inzichten in loopbaanbeleid. Verdere samenwerking tussen trajectadviseurs Kennisuitwisseling heeft een belangrijke rol voor Helena gespeeld binnen het Virage project. Zoals ze al aangaf vindt Helena het prettig om in de keuken van een ander ziekenhuis te mogen kijken en als het dan ook nog klikt met iemand die in de opleiding zit dan is dat leuk. Ik ga samen met een collega van de opleiding een workshop geven over een werkvorm van loopbaanbeleid tijdens een congres van StAZ. We hebben dezelfde ideeën over loopbaanbeleid en ik heb het gevoel dat we in de toekomst vaker gaan samenwerken. Zo heb ik toch ook weer onbewust aan mijn netwerk gebouwd, aldus Helena. Interview deelnemer Hennie Smale is werkzaam in het medische archief van het ziekenhuis Nij Smellinghe te Drachten. Bewust worden wie je bent Hennie wilde heel graag haar horizon verbreden en zich heroriënteren op haar toekomst. De dossiers van het archief worden gedigitaliseerd en dat betekent dat er minder mensen in het archief nodig 21
zijn en veel medewerkers herplaatst worden. Ik wist eigenlijk al vanaf het begin wat ik wilde; doktersassistente worden. Dit is een opleiding van twee jaar. Trajectadviseur Helena Venema heeft Hennie gecoacht en ondersteund. Ze heeft me gecoacht om bewuster te worden in wie ben ik en wat ik kan. Ook tijdens de opleiding heeft ze me begeleid en ondersteund. Helena kwam met goede tips voor het vinden van de goede balans tussen werk, privé en studie. Daarnaast gaf ze aan dat het ook erg belangrijk was om leuke dingen te blijven doen. Hennie heeft de opleiding net afgerond. Ik heb een prettig contact gehad met de trajectadviseur, het loopbaantraject wordt toegespitst op mij en mijn passie. En als er een vacature vrijkomt in het ziekenhuis of daar buiten welke aansluit op de opleiding zou dat geweldig zijn. Het is de tenslotte de bedoeling om een baan te krijgen als doktersassistente. 22
2.3 Deventer Ziekenhuis Loopbaanadviescentrum is een positieve ontwikkeling Interview trajectadviseur Virage was een welkome aanvulling bij de oprichting van het loopbaanadviescentrum en gaf loopbaanbegeleiding een kop en een staart. Persoonlijke ontwikkeling en blijvende inzetbaarheid van de medewerkers is van belang. Het loopbaanadviescentrum heeft daarom een enthousiast team en biedt werknemers begeleiding bij de te maken stappen. Trajectadviseur Jenny Krabbenborg: Mobiliteit en inzetbaarheid zijn thema s die blijvend prominent aandachtspunt moeten zijn in de organisatie. Medewerker Robbert Brekveld: Ik had de verwachting dat mij een gouden ei werd geboden maar ik moest zelf aan de slag! Jenny Krabbenborg is werkzaam als personeels- en loopbaanadviseur in het Deventer Ziekenhuis en heeft als trajectadviseur deelgenomen aan het project Virage. 23
Binnen het ziekenhuis werd net voor Een kop en staart aan loopbaanbegeleiding de start van het Virage project een loopbaanadviescentrum opgericht. Jenny haar deelname aan het project was een welkome aanvulling op deze ontwikkeling. Ik verwachtte door Virage mijn kennis op het gebied van loopbaan te vergroten en onderling wat voor elkaar te kunnen betekenen. Dit laatste was een wat te positief beeld zo schetst Jenny. De onderlinge uitwisseling zat toch vast op tijd en afstand. Ook dacht Jenny dat het mogelijk zou zijn om deelnemers onderling uit te wisselen. Maar deelnemende ziekenhuizen liggen te ver uit elkaar om dit te realiseren. Positief aan Virage vond ik het structureel werken aan de hand van het vijffasenmodel en het feitelijk afronden van een loopbaantraject verteld Jenny. Loopbaanbegeleiding heeft zo een kop en een staart. Daarnaast vond zij het met elkaar ervaringen uitwisselen heel leerzaam. De theoretische input heeft ook een verrijking opgeleverd, bijvoorbeeld het normen- en waardenspel gaf Jenny veel inspiratie en nieuwe inzichten en heeft een bijdrage geleverd aan haar persoonlijke ontwikkeling. Ik ben bewuster bezig met hoe ik mijn rol pak, en wat ik daarin wel of niet doe. 24
Mobiliteit en inzetbaarheid op langere termijn Binnen de opleiding zijn de feedbackmomenten zeer belangrijk geweest. Door casussen te bespreken merkte ik dat we uit hetzelfde werkveld kwamen en kreeg ik welkome feedback op mijn handelen en alternatieven in aanpak zegt Jenny. Ook is een collega-trajectadviseur bij het ziekenhuis komen kijken hoe zij het loopbaanadviescentrum hebben opgezet. Jenny vond het belangrijk om een bijdrage te leveren aan het succes van het traject vooral om voor de toekomst het thema mobiliteit op de kaart te krijgen. Ik geloof in het onderwerp voor ziekenhuizen, vertelt Jenny. Het behouden van goede medewerkers is van cruciaal belang maar het is ook belangrijk om tijdig je bakens te verzetten om blijvend goed inzetbaar te zijn. Jenny vindt dat mobiliteit en inzetbaarheid thema s zijn die blijvend prominent aandachtspunt moeten zijn in de organisatie. Het praten over mobiliteit en inzetbaarheid heeft op langere termijn het effect van de juiste mensen op de juiste plek. Dat ik mijn resultaatgerichtheid iets heb moeten bijstellen is een feit. Voor Jenny was een loopbaantraject succesvol wanneer er feitelijk tot actie wordt overgegaan. Maar nu beseft ze dat het ook zo kan zijn dat deelnemers een spiegel voorgehouden krijgen en dat ze tot de conclusie komen dat ze prima op hun plek zitten. Zo kun je tevreden zijn over alle trajecten als er maar bewuste keuzes worden gemaakt, dat soort inzichten zijn mooi, aldus Jenny. Voor individuele medewerkers is het belangrijk dat ze in een organisatie werken waarin belang wordt gehecht aan persoonlijke ontwikkeling en blijvende inzetbaarheid. Dat er een loopbaanadviescentrum is waar mensen terecht kunnen met hun loopbaanvragen is een positieve ontwikkeling. 25
Verdieping van het traject Jenny geeft aan erg blij te zijn met de resultaten die nu behaald zijn. In de organisatie blijkt dat er een grote behoefte is aan loopbaanbegeleiding. Het loopbaanadviescentrum staat op de kaart en ze hebben een team, dat met veel enthousiasme aan de slag is om loopbaanvragen bij deelnemers helder te krijgen en begeleiding te bieden om feitelijke stappen te zetten. Daarnaast is Jenny tevreden over de persoonlijke stappen van mensen. Je geeft enerzijds advies over loopbaantrajecten gericht op de deelnemer met loopbaanvragen maar anderzijds adviseer je ook de organisatie over loopbaanbeleid. Dit vind ik Interview deelnemer Robbert Brekveld is werkzaam geweest binnen het Deventer Ziekenhuis als instellings- /dieetkok. Hij kwam in het loopbaanadviescentrum omdat op termijn zijn werkzaamheden in de keuken worden uitbesteed. Robbert kwam in het najaar 2006 in het loopbaanadviescentrum met de verwachting dat zijn probleem zou worden opgelost: hij wilde namelijk zo snel mogelijk een nieuwe baan! Zelf was hij ook aan de slag gegaan, maar sollicitaties liepen nog op niets uit omdat hij niet precies wist wat hij wilde. Wel was duidelijk dat hij geen kok meer wilde zijn. Trajectadviseur Jenny Krabbenborg vroeg hem na te denken over wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik. Ik vond het maar lastig, vertelt Robbert. In plaats van een oplossing kreeg ik door de gesprekken voor mijn gevoel een nog groter probleem. Nu wist ik helemaal niet meer wat ik moest. zeer waardevol. 26
De winst van het loopbaantraject Wat Robbert vooral heeft geleerd in En wat voor Robbert belangrijk is, hij heeft een nieuwe baan gevonden: als verkoopadviseur in een bouwmarkt waarin hij zijn persoonlijkheid en waarden goed tot zijn recht kan laten komen. het loopbaantraject is daar waar hij de verwachting had dat hem het gouden ei werd geboden moest hij zelf aan de slag. Ik moest zelf het ei leggen en nog uitbroeden ook! Ik dacht, ik doe een paar testen en dan rolt de ideale baan zo van de plank en met een prettig duwtje in de rug van de trajectadviseur kan ik kiezen. Maar hij begreep al snel dat hij zelf de verantwoordelijkheid moest nemen en echt zelf moest bedenken wat hij wilde. Naast opdrachten en testen heeft Robbert later ook een sollicitatietraining gevolgd. Ook hier heb ik veel aan gehad, voornamelijk om mezelf goed te profileren. Tevens heb ik in de begeleiding een uitlaatklep gevonden. 27
4.4 Reinier de Graaf Groep te Delft De vraag achter de vraag Interview trajectadviseur Er was bij de Reinier de Graaf Groep al sprake van de opzet van een loopbaanadviescentrum. Mede door de ervaringen met Virage heeft deze vorm gekregen en was de spin-off groot. Het vijffasenmodel bood de nodige structuur en gespreksvaardigheden toonden de vraag achter de vraag bij de medewerkers. Trajectadviseur Mariëtte de Groot: Ik heb veel zicht gekregen op het proces van loopbaanbegeleiding en de beschikbare instrumenten. Medewerker Ingrid Lots: Zo n loopbaantraject geeft me het gevoel dat de organisatie me serieus neemt en in me wil investeren. Mariëtte de Groot is adviseur P&O in de Reinier de Graaf Groep te Delft. In Virage werkte ze als trajectadviseur. Voor haar een nieuwe, uitdagende verbreding van haar functie. Het was leuk om P&O-werk en loopbaanadvies te combineren, zo geeft ze aan. Het vereist wel dat je heel duidelijk naar kandidaten communiceert wanneer je welke rol hebt. 28
Loopbaanadvies was nieuw voor Mariëtte en de post-hbo Trajectadviseur Sectoraal loopbaanbeleid betekende een intensieve leerperiode. Het was niet altijd gemakkelijk om werk, gezin en opleiding te combineren, zo geeft Mariëtte aan. Maar het heeft me wel heel veel opgeleverd. Het vijffasenmodel geeft structuur aan het proces en geeft ook steeds aan wanneer het tijd is voor een volgende fase. Daarnaast maakt het je bewust van de noodzaak tot verdieping van de loopbaanvraag, het kijken naar de vraag achter de vraag. Een intensieve leerperiode In de komende periode ga ik kijken hoe ik ruimte kan vinden om hier een verdere invulling aan te geven. Door de opleiding heeft Mariëtte goed zicht gekregen op het proces van loopbaanbegeleiding en op de beschikbare instrumenten. Die instrumenten spelen een minder belangrijke rol dan zij dacht. Ze heeft gemerkt dat vooral gespreksvaardigheden van cruciaal belang zijn voor het succesvol begeleiden van loopbaantrajecten. De samenwerking met de andere trajectadviseurs heeft Mariëtte als zeer positief ervaren. Vooral het feit dat je samen een netwerk vormt vol informatie, en over en weer informatie kunt uitwisselen is erg leuk. Het zou mooi zijn als die informatie in de toekomst zou worden gebundeld in een centrale databank, zo geeft Mariëtte aan. Van een vraaggestuurde naar een aanbodgestuurde dienstverlening Virage heeft binnen de Reinier de Graaf Groep een flinke impuls gegeven aan loopbaanbeleid. Toen Virage begon was er al sprake van de opzet van een loopbaanadviescentrum maar die plannen heb- 29
ben in de afgelopen periode, mede door de ervaringen met Virage, verder vorm gekregen. In dit loopbaanadviescentrum worden de diensten op het gebied van loopbaanadvies en reïntegratie gebundeld. De spin-off van Virage is groot, zo geeft Mariëtte aan. Er is veel beweging ontstaan in de organisatie. nieuwe uitdaging in hun functie of op een andere plek in de organisatie. Mariëtte geeft aan dat het leuke aan Virage is dat het haar de mogelijkheid bood om in gesprek te gaan met medewerkers uit de hele organisatie. Mensen te vragen aan welke ondersteuning ze behoefte hadden. Ze geeft aan dat in een aantal gevallen het de boel flink heeft opgeschud. Het project bood me de ruimte om de diepte in te gaan. De nieuwe dienstverlening vanuit afdeling P&O, het volgen van een loopbaanadviestraject van Virage is inmiddels organisatiebreed bekendheid aan het krijgen en zowel deelnemers als leidinggevenden hebben goed de weg naar Virage kunnen vinden. Hoewel het nog wat vroeg is om een daling in uitstroomcijfers te kunnen constateren, geven kandidaten stuk voor stuk aan dat vooral het kijken waar ze staan en het inzichtelijk maken van ontwikkelmogelijkheden waardevol is geweest. Daar waar zij vanuit onvrede met hun huidige werkzaamheden of gebrek aan groeimogelijkheden met het loopbaanadviestraject startten, zien zij gaandeweg Het komende jaar zal volgens Mariëtte aan de dienstverlening van het LoopbaanAdviesCentrum en vooral de invulling van de loopbaanadviestrajecten organisatiebreed nog meer aandacht worden gegeven. 30
Al met al een leuk project waarin ik veel heb geleerd en wat me veel inspiratie heeft gegeven, ook voor mijn eigen loopbaan, aldus Mariëtte. opleiding op hbo-niveau kon gaan doen. De persoonlijkheidstest was confronterend, maar zette me wel aan het denken. Interview deelnemer Ingrid Lots is medewerker Personeel & Organisatie bij de Reinier de Graaf Groep te Delft. Toen ze een advertentie over het Virage-project in de vacaturekrant zag staan, werkte ze al acht jaar in haar functie en was op zoek naar een nieuwe uitdaging. Met trajectadviseur Mariëtte de Groot ging ze aan de slag met haar CV en deed een capaciteitentest en een persoonlijkheidstest. Best confronterend wat daar uit kwam, zo vertelt Ingrid. Ik was bang voor de capaciteitentest, maar de uitkomst was een openbaring voor me. Het bleek dat ik best een Na het bespreken van de uitkomst van de persoonlijkheidstest met de trajectadviseur en met haar partner besloot ze eerst een assertiviteitscursus te gaan volgen. Die start binnenkort. Verder heeft ze besloten een opleiding te gaan volgen en is ze op zoek naar een passende studie. Ingrid: Omdat ik bij P&O werk, leek het me altijd logisch dat ik iets in die richting zou gaan doen. Maar na een gesprek met de assistent-personeelsadviseurs en een bezoek aan de opleiding ben ik er achter gekomen dat een dergelijke functie eigenlijk niet bij mij past. Ik ben me nu aan het oriënteren op een opleiding Bedrijfskundige informatica of een opleiding Informatiedienstverlening en -management. 31
Terugkijkend op het traject geeft Ingrid aan dat ze niet verwacht had dat een loopbaantraject zo veel zou losmaken. Maar ik ben blij dat ik het gedaan heb. Ik heb veel zelfkennis gekregen. Dat maakt dat ik me ook lekkerder voel in mijn huidige functie. Zo n loopbaantraject geeft me het gevoel dat de organisatie me serieus neemt en in me wil investeren! 32
2.5 De Tjongerschans te Heerenveen Helderheid en hernieuwde energie Interview trajectadviseur Virage heeft bij De Tjongerschans ervoor gezorgd dat loopbaanbegeleiding professioneler wordt aangeboden. De structuur en de instrumenten van Virage bood de medewerkers meer helderheid in denken en gaf ze hernieuwde energie. Daardoor zijn de medewerkers gemotiveerder bezig met hun ontwikkeling. Trajectadviseur Ria Bakker: Ik ga alleen aan de slag als ze een motivatie hebben geschreven met daarbij een duidelijke vraagstelling. Medewerker Mieke Klerkx: Virage heeft mij geholpen om helderheid en structuur aan te brengen in mijn denken. Ria Bakker werkt als personeels- en organisatieadviseur in het ziekenhuis De Tjongerschans te Heerenveen. Toen ik startte met het project Virage was mijn doel om loopbaanbeleid meer op de kaart te zetten in ons ziekenhuis en mijzelf te ontwikkelen op dit gebied. Deze doelen zijn zeker behaald. Naast het aandachtsgebied communicatie heb ik nu ook loopbaanbegeleiding in mijn pakket. Ik heb gekozen voor een pragmatische aanpak van loopbaanbegeleiding, met als achterliggende visie dat De Tjongerschans een lerende organisatie wil zijn met een klimaat waarin medewerkers 33
effectief, zinvol en gemotiveerd kunnen werken, met daarbij aandacht voor de ontwikkeling van medewerkers Mensen bewust maken van ontwikkelmogelijkheden Voor Ria heeft Virage ervoor gezorgd dat loopbaanbegeleiding meer richting heeft gekregen en dat loopbaanbegeleiding professioneler wordt aangeboden in het ziekenhuis. Ik zie het op de werkvloer terug. Veel medewerkers willen wel hun kwaliteiten ontwikkelen maar weten niet altijd hoe. Ria probeert mensen bewust te maken van de mogelijkheden om zich te ontwikkelen. Als loopbaanbegeleider is Ria soms coachend en soms een beetje meer sturend bezig en zo krijgen de medewerkers net dat zetje in de goede richting om met hun ontwikkeling aan de slag te gaan. Ik merk dat het vaak niet zo moeilijk hoeft te zijn. Een paar goede gesprekken zijn soms al voldoende om boven tafel te krijgen waar de kansen liggen. aankondiging in het informatiebulletin. Na een overweldigende start met veel aanmeldingen was het lastig om iedereen te begeleiden. Hierin had ik zelf ook nog het één en ander te leren. Ik ben zeer enthousiast begonnen en nam soms teveel hooi op mijn vork. De voorwaarde die Ria nu aan deelnemers stelt is dat ze een beetje moeite moeten doen als ze met loopbaanontwikkeling aan de slag willen. Ze kwam erachter dat een duidelijke loopbaanvraag belangrijk is als je met loopbaanbegeleiding aan de slag gaat. Ik ben nu veel zakelijker, leer nee te zeggen en ga alleen aan de slag als ze een motivatie hebben geschreven met daarbij een duidelijke vraagstelling. Een duidelijke loopbaanvraag als voorwaarde In het begin van het project hebben ze in het ziekenhuis reclame gemaakt voor loopbaanbegeleiding via affiches en een 34
Vorm geven aan droombanen De opleiding is voor mij zeer ondersteunend geweest in de zin van achtergrondinformatie en instrumenten. Jammer was dat er niet voldoende tijd en ruimte was om de sociale en emotionele aspecten van het werk verder uit te diepen, vertelt Ria. Mensen die vertellen over hoe hun droombaan eruit moet komen te zien, stralen als ze het hebben over die droombaan. Ik focus veel op het samen op zoek gaan naar die droombaan of naar het meest haalbare dat in de buurt komt. Dat vind ik leuk om te zien en het geeft me energie. Ria geeft aan de mensen uiteraard graag te behouden voor de organisatie, maar soms lukt dit niet. Wanneer iemand die weg gaat blij is met de begeleiding en gelukkig is met haar of zijn nieuwe functie, dan telt dat voor mij wel degelijk mee. Het bevestigt dat ik een goede stap heb gezet door deel te nemen aan het project Virage om bewust bezig te zijn met mijn eigen ontwikkeling en de ontwikkeling van de medewerkers. Door Virage heb ik gemerkt dat ik het zeer positief en leuk vind om met mensen bezig te zijn die er zelf voor kiezen om met hun ontwikkeling bezig te zijn. 35
Interview deelnemer Mieke Klerkx is hoofd Pre Operatieve Screening en Planbureau van ziekenhuis De Tjongerschans te Heerenveen. Voorheen was zij hoofd ICT in hetzelfde ziekenhuis. De positieve weg van loopbaanbeleid Na acht jaar in dezelfde functie te hebben gewerkt vond ik het hoog tijd om opnieuw te gaan solliciteren, prettig om te doen. Ik moest hierdoor beter gaan nadenken over wat ik echt wilde bereiken en wat er gaande was. Mieke heeft diverse gesprekken en opdrachten gedaan met haar trajectadviseur. Deze stelde aan Mieke voor om een online assessment te doen, nadat zij vastliep op een evaluatie van een sollicitatie. Aan dit assessment heb ik ontzettend veel gehad. De positieve uitslag gaf me weer zelfvertrouwen. vertelt Mieke. Maar het solliciteren naar een nieuwe functie, zowel binnen als buiten het ziekenhuis, lukte niet meteen. Als afdelingshoofd wist Mieke van het project Virage. Zodoende heeft zij contact opgenomen met de trajectadviseur of deelname ook voor haar mogelijk was. Zij verzocht mij om een motivatie te schrijven en specifiek aan te geven wat mijn vraag was. Dit vond ik 36
Virage gaf structuur in het denken Virage heeft mij gestimuleerd om zelf initiatief en verantwoordelijkheid te nemen voor mijn loopbaanontwikkeling vertelt Mieke. Virage heeft mij ook geholpen om helderheid en structuur aan te brengen in mijn denken, het had voor mij een klankbordfunctie. Door de gesprekken kreeg ik de bevestiging dat ik op de goede weg was. Ik werd hierdoor veel positiever en kreeg hernieuwde energie om te solliciteren. Juist door Virage werd ik me ervan bewust dat ik er alles aan wilde doen om een andere baan te vinden en dat is gelukt. Ik heb meer rust gevonden om een functie te aanvaarden die mij uitdaging biedt en toch in een kleinere aanstelling uitgevoerd kan worden. 37
2.6 Leveste te Emmen Extra impuls aan loopbaan en mobiliteit Interview trajectadviseur Bij het ziekenhuis Leveste te Emmen heeft Virage het loopbaanbeleid een extra impuls gegeven. Er wordt nu ruimte gegeven om gestructureerder te werken aan het realiseren van de organisatiedoelstellingen op het gebied van mobiliteit en loopbaanbeleid. Het vijffasenmodel gaf sturing en leidinggevenden werkten daardoor meer samen aan oplossingen voor mobiliteitsvraagstukken. Traject adviseur Marianne Berens: In de organisatie is er zichtbaar een samenhang ontstaan tussen ontwikkeling, groei en loopbaanbeleid. Deelnemer Rabia el Faressi: Ik ben trots op het resultaat. Marianne Berens werkt als loopbaanadviseur bij Leveste (voorheen Zorggroep Suydevelt, divisie Scheperziekenhuis) te Emmen en begeleidde in het kader van Virage zowel deelnemers in haar eigen ziekenhuis als bij Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Impuls aan mobiliteit en loopbaanbeleid Het belangrijkste resultaat van Virage bij Leveste, zo geeft Marianne aan, is dat loopbaan en mobiliteit een extra impuls heeft gekregen en nu steeds vaker op de agenda staat. 38
We waren al bezig met mobiliteit en loopbaanbeleid, maar deelname aan het project Virage heeft ruimte gegeven om meer structureel te werken aan het realiseren van de doelstellingen van de organisatie op dit punt. Volgens Marianne is er in de organisatie zichtbaar een samenhang ontstaan tussen ontwikkeling, groei en loopbaanbeleid. Dat zie je bijvoorbeeld terug in het aantal ontslagen ten gevolge van de lopende reorganisatie. De verwachting was dat door deze reorganisatie veel mensen boventallig zouden worden. Tot nu toe hebben we echter iedereen intern en extern kunnen herplaatsen, zo geeft Marianne aan. Hiervoor is zowel in- als externe loopbaanbegeleiding aangeboden, waarvan een aantal trajecten binnen Virage. Maar ook is extra scholing gestart voor functies waar vacatures ontstonden zoals apothekersassistenten, verzorgenden en afdelingsas- sistenten. Deze scholingstrajecten zijn intussen gestart voor onder andere een groep verpleegkundigen en medewerkers in de schoonmaakdienst. Wat je voortdurend bij activiteiten rondom loopbaan en mobiliteit ziet is de invloed van de werk-privé balans. Mensen zijn moeilijk in beweging te krijgen en kiezen nog steeds vaak voor zekerheid en veiligheid vertelt Marianne. Ze geeft aan dat privé-omstandigheden vaak een belangrijke rol spelen bij het al dan niet durven of kunnen maken van een loopbaanstap en daarmee loslaten van een stukje zekerheid. Ze krijgt vaak de opmerking: het is zo fijn om hier te werken. Medewerkers realiseren zich niet altijd dat ze zichzelf hierdoor te kort kunnen doen. Als trajectadviseur moet je je daarvan bewust zijn en goed kijken wat mensen nodig hebben. 39
Voor mijzelf heeft Virage vooral opgeleverd dat ik minder ad hoc bezig ben met loopbaanmobiliteit, zo ziet. Waar voorheen de begeleiding sterk gericht was op de individuele deelnemer gaat het nu in toenemende mate om het begeleiden van leidinggevenden. Kennisdeling en kennisontwikkeling nog verder intensiveren vertelt Marianne. Procesmatige benadering van loopbaanbeleid De dienstverlening heeft, mede door het vijffasenmodel uit Virage, een meer procesmatig karakter gekregen. Daarnaast heeft de samenwerking met de leidinggevende veel meer vorm gekregen. Ik heb meer ruimte genomen om stil te staan bij de ontwikkelingen in de organisatie. Dat maakt dat ik in een eerder stadium met een leidinggevende om tafel zit om samen te kijken naar oplossingen voor mobiliteitsvraagstukken. Ik ben nu meer van begin tot het eind bij een traject betrokken en dat levert veel plezier en voldoening op, aldus Marianne. Ze geeft ook aan dat je een accentverschuiving in de ondersteuning De uitwisseling met andere ziekenhuizen is een belangrijke toegevoegde waarde van Virage. Je ziet dan ineens hoeveel je gezamenlijk hebt. De leergang heeft vooral geleid tot reflectie op eigen handelen, zo geeft Marianne aan. Natuurlijk zijn er volgens Marianne ook verschillen tussen instellingen, maar je kunt door kennisuitwisseling veel van elkaar leren en veel leren over hoe je het zelf doet en waar je zelf staat. In dit opzicht is een kijkje nemen in een ander ziekenhuis, in haar geval Meander Medisch Centrum, een waardevolle ervaring. Het is dan opval- 40
lend hoeveel gelijkenis er is over dit thema tussen de twee ziekenhuizen en het is dan erg gemakkelijk om het werk op te pakken. En als het aan haar ligt mag de sectorale kennisdeling zoals geïnitieerd in Virage best intersectoraal worden. Want juist in deze nog bredere insteek ziet Marianne nieuwe kansen voor loopbaanmobiliteit. Interview deelnemer Rabia el Faressi was afdelingsassistent bij Leveste (voorheen Zorggroep Suydevelt, divisie Scheperziekenhuis) te Emmen en is nu verzorgende in een verzorgingshuis vallend onder de divisie care van Leveste. Ze volgt één dag in de week de opleiding tot verzorgende bij het Drenthe College in Emmen en werkt daarnaast drie dagen per week in het zorgcentrum. Afdelingsassistente wordt verzorgende Rabia werkte al acht jaar als afdelingsassistent en wilde graag meer. De zorg sprak haar aan, maar ze wilde graag meer kunnen betekenen voor patiënten. Een verpleegkundige raadde Rabia aan eens te gaan praten met trajectadviseur Marianne Berens. Met Marianne voerde Rabia in totaal vier gesprekken. Marianne: In die gesprekken keken we naar wat ze wilde en waarom ze dat wilde. Verschillende nieuwe beroepen kwamen naar voren, maar uiteindelijk kwam ze toch uit bij haar aanvankelijke wens om in de ouderzorg te gaan werken. Marianne heeft toen geregeld dat Rabia drie dagen mee kon lopen op een afdeling. Dat heb ik gedaan en het beviel heel goed, aldus Rabia. Ze solliciteerde op een functie als verzorgende, maar werd afgewezen. Ze was erg teleurgesteld, maar trajectadviseur Marianne bleef haar steunen. Ze probeerde het opnieuw en nu lukte het wel. Sinds september werkt ze als verzorgende en volgt tegelijkertijd een duale opleiding. Die duurt drie jaar. Het is best pittig, met veel huiswerk, maar ik heb ondersteuning van een werkbegeleider en een praktijkbegeleider en ik zie het helemaal zitten! zegt Rabia. Het is erg leuk, dit is echt wat ik wil! Ik ben Marianne heel 41
dankbaar voor de steun die ze me heeft gegeven. Ze regelde de stage voor me en toen ik in eerste instantie werd afgewezen bleef ze me steunen. Dat heeft me veel zelfvertrouwen gegeven. Ik vond het best een lang en moeilijk traject en het heeft me veel inspanning gekost om tot hier te komen. Maar ik ben wel heel trots op het resultaat. 42
2.7 t Lange Land Ziekenhuis te Zoetermeer Actieve invulling aan loopbaanbeleid Interview trajectadviseur Virage gaf bij t Lange Land Ziekenhuis loopbaanontwikkeling een actieve invulling. Leidinggevenden stonden achter het project en zagen de noodzaak van het gehele loopbaantraject. Het stappenplan gaf voortgang en bood structuur aan medewerkers om aan loopbaanontwikkeling te doen. Trajectadviseur Susanne van Benten: Ik zie dat steeds meer leidinggevenden hun medewerkers attent maken op de mogelijkheid van loopbaanadvies. Medewerker Ineke Kaptein: Ik geef mezelf een kans om minder fysiek belast te worden in mijn werk. En het lijkt me leuk een nieuwe baan te hebben in een vertrouwde omgeving. Susanne van Benten werkt als personeelsadviseur in het t Lange Land ziekenhuis te Zoetermeer. 43
Susanne geeft aan dat Virage We willen onze medewerkers een een nieuwe impuls heeft gegeven loopbaantraject aanbieden via een aan loopbaanbeleid binnen methode; het stappenplan. En dat is t Lange Land. ook gelukt, zo vertelt ze. Nieuwe impuls aan loopbaanbeleid Loopbaanbeleid was volgens Susanne in de organisatie ontwikkeld en een deel van de uitvoering werd uitbesteed aan een externe organisatie. Actieve invulling hieraan kon volgens haar hier verbeterd worden. Door Virage is loopbaanontwikkeling een veel actueler onderwerp geworden. 44
Susanne vindt dat medewerkers zelf een dergelijk traject mogen starten en hoeven hiervoor niet naar hun leidinggevenden te gaan. Hierdoor is het stappenplan een veilig instrument om aan loopbaanontwikkeling te doen als je nog niet precies weet hoe en wat je wilt. Veel leidinggevenden staan volgens haar achter loopbaanbegeleiding en faciliteren dat. Ze zijn zich ervan bewust dat ze een medewerker even kwijt zijn aan loopbaanontwikkeling maar ook dat ze uiteindelijk een enthousiastere en gemotiveerde medewerker terugkrijgen. Ik zie steeds meer dat leidinggevenden hun medewerkers attent maken op de mogelijkheid van loopbaanadvies, zo geeft Susanne aan. Volgens Susanne is het uitgangspunt van de organisatie dat een medewerker op de juiste plek op de juiste manier functioneert en trajectadviseurs ondersteunen in het uitvoeren daarvan. Door Virage is loopbaanontwikkeling meer geworden dan het aanbieden van een opleiding. Virage heeft mij duidelijk gemaakt hoe belangrijk de intake en onderzoeksfase in het hele verhaal zijn. Ze geeft aan dat juist dit deel van het loopbaantraject het werk voor haar ontzettend leuk en verdiepend maakt. Door Virage voer ik meer inhoudelijke en diepgaande gesprekken met de deelnemers. Het stappenplan van Virage geeft voortgang en heeft een bewakingsfunctie. Na de afronding van de onderzoeksfase is het voor Susanne van belang dat een deelnemer een plan maakt over hoe hij of zij het gaat aanpakken om in een dergelijke functie te werken. De begeleiding van een deelnemer kan weer verder gaan na het afronden van zijn of haar opleiding. Het gaat om het gehele traject. Daar zitten we nog middenin. Stap vier en vijf van het stappenplan moeten in veel trajecten nog worden ingezet maar we zijn positief over de al genomen stappen. 45
Als je vraagt wat ik lastig heb gevonden aan het project dan is het wel de balans te vinden tussen werken, leren en privé. Maar daar heeft Susanne nog de nodige routine in moeten opbouwen want een nieuw traject starten kost veel energie. Ik werd zeer enthousiast van de gastdocenten en de eindpresentaties. Verdieping van persoonlijke ontwikkeling Een dergelijke opleiding en extra werkzaamheden komen altijd naast je bestaande werk en dat is best zwaar. Op de afdeling kreeg ik alle ruimte en door prioriteiten te stellen lukt het me. Ze vindt het een leuke uitdaging om met haar eigen ontwikkeling aan de slag te gaan en verdieping in bijvoorbeeld de gesprekstechniek te behalen en alert te zijn op de manier waarop de gesprekken gebaseerd zijn. Ik heb vooral geleerd de dingen te laten waar ze horen en de verantwoordelijkheid bij de deelnemers neer te leggen. Ik vond het ook leuk om ervaringen uit te wisselen met ander trajectadviseurs, zegt Susanne. Je ziet dat iedereen toch zijn of haar eigen stijl ontwikkelt en daar leer je ook weer van. Ik merkte dat je in de groep - ook al kom je uit het hele land - toch tegen dezelfde dingen aanloopt. Misschien zijn ze niet eens specifiek voor de zorgbranche. De 46
herkenbaarheid is leuk om te zien en te ervaren hoe anderen daarmee omgaan. Zo merkte zij dat bijvoorbeeld het duaal leren, zoals dat in Virage centraal stond, heel verschillend wordt opgepakt in organisaties. Ik merkte dat binnen onze organisatie best veel geregeld en ontwikkeld is op dat gebied. Onze organisatie staat daar ook open voor, ik merkte dat dit niet in alle organisaties het geval was. Ik ben daardoor tevreden met de organisatie waar ik werk. Interview deelnemer Ineke Kaptein is al zeven jaar afdelingsassistente op de afdeling Chirurgie van het ziekenhuis t Lange Land te Zoetermeer. Deze baan is fysiek belastend en ik wilde wel iets anders en via mijn huidige baan was ik bekend met Virage, zo vertelt Ineke. Ze ging met haar afdelingshoofd in gesprek. Voor een praktisch ingestelde persoon als ik dacht ik dat ik even iets nieuws ging zoeken en dat vervolgens ging doen. Dit was een wat naïeve gedachte want het bleek toch een behoorlijk traject te zijn. Achteraf ben ik er heel blij mee. Ineke heeft diverse vragenlijsten ingevuld, een profielschets gemaakt en diverse gesprekken gevoerd. Door dit traject van Virage ben ik gaan nadenken over wat ik nu eigenlijk wilde en wat haalbaar is voor mij. Hieruit kwam naar voren dat Ineke het belangrijk vond om in het zelfde ziekenhuis te blijven werken. Dus om een opleiding te volgen buiten het ziekenhuis waarbij ik geen garantie had om terug te keren zag ik niet zitten. Daardoor kwam optie twee naar voren; doktersassistente op de polikliniek. Spannend, omdat dit voor mij betekende dat ik anderhalf jaar zou moeten studeren en die studie moet combineren met mijn huidige baan en privé- leven. Toch heb ik besloten om de stap te wagen. Ik werk nu zelfs een aantal uren meer zodat ik straks in mijn eigen tijd stage kan lopen, aldus Ineke. Tot op heden ben ik blij dat ik hem heb gezet en hierin veel steun krijg van mijn directe omgeving. Dat is waarom ik het doe, om mezelf een kans te geven om straks minder fysiek belast te worden in mijn werk. En het lijkt me leuk om straks een nieuwe baan te hebben met nieuwe taken maar in een vertrouwde omgeving. 47