Aanwezigen: Avondvoorzitter Jean Paul Andela (gemeente Rotterdam; JPA)

Bewonersavond Skaeve Huse Gemeente Rotterdam 1 september 2015, 20.35 uur tot 22.20 uur (tweede bijeenkomst) Locatie: LCC Castagnet, Larikslaan 200 te Rotterdam Aanwezigen: Avondvoorzitter Jean Paul Andela (gemeente Rotterdam; JPA) Inleiders Joost Eerdmans (gemeente Rotterdam, wethouder Veiligheid, Handhaving en Buitenruimte; JE), Marjolein Eikenboom (gemeente Rotterdam, teamleider Woonoverlast; ME), Roger van der Kamp (gemeente Rotterdam, projectleider Skaeve Huse; RK) en Maria Molenaar (bestuursvoorzitter Woonstad Rotterdam; MM) Overige sprekers (deskundigen in de zaal) Frans Boot (Politie, teamchef basisteam Midden Schieland; FB), André Hammink (gemeente Rotterdam, gebiedsdirecteur Hillegersberg-Schiebroek en Overschie; AH), Karin Handstede (gemeente Tilburg, directeur Leefbaarheid; KH), Winfried Houtman (gemeente Rotterdam, directeur Maatschappelijke Ontwikkeling; WH), Emile Klep (gemeente Rotterdam, directeur Stadsontwikkeling; EK); Arjen Knoester (gemeente Rotterdam, stedenbouwkundige; AK) en André Vervooren (gemeente Rotterdam, directeur Veiligheid; AV) Publiek 107 bewoners in de zaal Verslag Anneke Waling (externe notulist) Welkom De avondvoorzitter, Jean Paul Andela, opent de bijeenkomst om 20.35 uur en heet de bewoners van harte welkom. Na een toelichting op het project Skaeve Huse krijgen bewoners de gelegenheid om vragen te stellen en hun mening over het project te geven. Het is de bedoeling om het gesprek aan te gaan over Skaeve Huse, net als tijdens een eerdere bewonersbijeenkomst deze avond. Joost Eerdmans (wethouder Veiligheid, Handhaving en Buitenruimte), Maria Molenaar (bestuursvoorzitter Woonstad Rotterdam), Roger van der Kamp (projectleider Skaeve Huse, gemeente Rotterdam) en Marjolein Eikenboom (teamleider Woonoverlast, gemeente Rotterdam) zullen reageren op de inbreng van bewoners. Er zijn nog andere deskundigen van allerlei organisaties aanwezig die mogelijke vragen kunnen beantwoorden met betrekking tot de thema s veiligheid, locatiekeuze, beheer en overlast. Onder hen de teamchef van de politie. Toelichting project wethouder Joost Eerdmans Bij het project Skaeve Huse draait het maar om één ding: het verminderen van structurele woonoverlast die mensen soms radeloos maakt. Het kan gaan om zaken als geluidsoverlast, stankoverlast of intimidaties. 1

Bemiddeling en maatregelen met gele en rode kaarten met aan het einde van het traject huisuitzetting bieden geen oplossing. Mensen komen op straat, gaan zwerven en komen terecht in een andere wijk of gemeente. Daarom wil het college het instrument Skaeve Huse inzetten. De woonvorm Skaeve Huse (letterlijke vertaling: rare huizen) is bedacht in Denemarken om structurele veroorzakers van woonoverlast te huisvesten. Een begeleider houdt er toezicht op dat deze mensen zich beter gaan gedragen en geen overlast meer veroorzaken. In het verlengde daarvan ligt wat wethouder Eerdmans betreft terugkeer naar een normale woonomgeving. Skaeve Huse zijn geen eindstation, maar een tussenstation. Bewoners van Skaeve Huse zijn meestal eenzame mannen van middelbare leeftijd die een teruggetrokken bestaan leiden, maar die in hun omgeving geen normaal woongedrag kunnen laten zien. Hun problemen zijn vaak te licht voor een verblijf in een zorginstelling. Er worden nadrukkelijk geen criminelen in Skaeve Huse gehuisvest. Die horen in de gevangenis thuis. Er komen ook geen gezinnen met kinderen in de Skaeve Huse, omdat het geen geschikte omgeving is om op te groeien. Het plan is om elf sobere containerwoningen van 35 m 2 neer te zetten waar mensen zelfstandig wonen. Er wordt ook een unit geplaatst voor de beheerder. In Nederland zijn er Skaeve Huse sinds 1993. Een aantal projecten is nog in ontwikkeling. Skaeve Huse is een beproefd concept. Het instrument blijkt woonoverlast te verhelpen, zonder dat nieuwe overlast ontstaat in de buurt van de Skaeve Huse, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan: een adequate beheersituatie, een ondertekend zorgcontract, een afstand groter dan 100 m tot normale woongebieden en een afscheiding, een bomenrij, die de huizen aan het zicht van de buitenwereld onttrekt. De politie zegt dat het project mogelijk is in Rotterdam, mits er voldoende toezicht en begeleiding is. De criteria voor de locatiekeuze in Rotterdam zijn: ruimte voor tien tot vijftien containerunits, beheer en toezicht mogelijk, loopafstand tot normale woningen minimaal 300 m, uit het zicht en bereikbaar voor hulpdiensten. Het college van B en W heeft gekozen voor de locatie Soesterbergstraat, die zich op 700 m van de normale woonomgeving bevindt. Het voorstel is om een beheerplan te maken waarin het zorgcontract van bewoners uitgewerkt is en daarop te handhaven. Als mensen zich niet houden aan de regels in of buiten de Skaeve Huse hebben zij een probleem. De beheerder wordt gevestigd in een Skaeve Huse - unit en is 24 uur per dag aanwezig om toezicht te houden en begeleiding te verzorgen. Er komt een meldnummer (24 uur per dag bereikbaar) voor mensen die menen hinder te ondervinden vanuit de Skaeve Huse. Het is de bedoeling om regelmaat en rust te creëren. Dat is ook heel belangrijk voor de bewoners van de Skaeve Huse zelf die niet kunnen omgaan met prikkels in hun woonomgeving. De gemeente wil graag weten welke zorgen er leven bij de bewoners. Heel belangrijk is een begeleidingscommissie, die als eerste adviseur de gemeente informeert over de Skaeve Huse en wat er in het gebied daaromheen gebeurt, en die adviezen geeft over maatregelen om het project tot een succes te maken. De begeleidingscommissie wordt deze maand ingesteld. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden voor de begeleidingscommissie bij projectleider Roger van der Kamp (r.vanderkamp@rotterdam.nl). Tegelijkertijd met het traject van de begeleidingscommissie begint de gebiedscommissieconsultatie. Het college hoopt in november de gebundelde adviezen van de gebiedscommissies te ontvangen. Naar verwachting wordt in januari besloten over het project Skaeve Huse. In het geval van een positief besluit kunnen de woningen rond 2017 verrijzen. Informatie over het project is te vinden op de website www.rotterdam.nl/skaevehuse. Toelichting project Maria Molenaar (Woonstad Rotterdam) De gemeente heeft Woonstad Rotterdam gevraagd om partner te worden in het project. Het betreft de bouw, de exploitatie en het beheer, niet de locatiekeuze en de selectie van bewoners. Woonstad Rotterdam wil een 2

grote bijdrage leveren aan het beheren en realiseren van aantrekkelijke wijken in Rotterdam. Er zijn bewoners die ongelofelijk veel overlast geven en die ondanks allerlei inspanningen niet in het gareel zijn te brengen. Skaeve Huse is een heel goede, allerlaatste noodoplossing, waardoor zowel mensen in woonwijken als de overlastgevers plezierig kunnen wonen. Voorwaarde is dat er geen nieuwe overlast ontstaat voor de buurt waarin Skaeve Huse worden geplaatst. Skaeve Huse is geen pilot. Het is een beproefd concept in Denemarken en Nederland. De resultaten zijn goed, mits er goede begeleiding en een 24-uursklachtenlijn zijn en er een goede afstand is tot normale woningen. Het voorgestelde project voldoet aan deze voorwaarden. Woonstad Rotterdam ziet het als een goede oplossing om te zorgen dat Rotterdamse wijken voor iedereen aantrekkelijk worden en blijven. Vragen en opmerkingen vanuit de zaal Monique Heijkoop: Ik ben bewoner van Schiebroek, maar ook medewerker Zware woonoverlast bij een grote woningcorporatie in Amsterdam. Daar waren de Skaeve Huse niet zo n succes, één gezin werd zelfs uit zijn containerwoning gezet. De bewoners van Skaeve Huse hebben te maken met een enorme problematiek. Zij kunnen niet zomaar terugkeren naar een normale woonomgeving na twee jaar Skaeve Huse. De cijfers wijzen uit dat dit bijna niet gebeurt. Verzoek aan de wethouder om dit aspect toe te lichten. Beheer en begeleiding zijn totaal andere zaken. Het is belangrijk die te scheiden. Wie zijn de convenantpartners? JE: Wij stellen terugkeer als doel. Dat doet niet elke gemeente. Ik ben het met u eens dat terugkeer niet altijd lukt. Sommige mensen hebben levenslange zorg nodig, maar wij willen ook mensen met minder bagage plaatsen. Zij kunnen misschien wel terugkeren in een normale woonomgeving. Het is triest om Skaeve Huse als een eindstation te zien en de bewoners ervan op te geven. Beheer vindt plaats op het terrein zelf. Begeleiding vindt plaats vanuit een zorgtraject, ter plekke of elders. Een zorgcontract is een vereiste. Monique Heijkoop: Het is mooi dat de wethouder idealistisch is en dat hij mensen niet wil opgeven. Maar ik ben een realist. Ik werk al acht jaar met deze doelgroep. Er zijn maar heel weinig mensen die uiteindelijk terug kunnen naar reguliere huisvesting. Dat is de keiharde waarheid. RK: De convenantpartners zijn de partijen die wij ook graag in de begeleidingscommissie willen hebben: ondernemers en omwonenden, politie, GGD en directie Veiligheid. Monique Heijkoop: Hoe intensief is de begeleiding? Ik nodig de wethouder uit om in de buurt van Skaeve Huse te komen logeren om te ervaren hoe het is. WH: Over het contract en het niveau van de begeleiding is nu nog niets te zeggen. Er moet meer inzicht zijn de doelgroep en in de indicatiestelling. Ik denk wel aan één contract voor het gehele complex. Ik ben het met u eens dat het om een groep gaat die meer nodig heeft dan af en toe een uurtje een beheerder op het terrein. Maaike van Vugt: Waarom is nog niet alles bekend als het project geen pilot is? WH: Het project is geen pilot omdat er elders ervaringen mee zijn, maar in Rotterdam moet het nog worden ontwikkeld. Nu zijn wij bezig met de locatiekeuze en het uitleggen van het concept. De invulling van de begeleiding is een volgende stap. Rob Rijn: Als het project Skaeve Huse in Tilburg de maat is voor het project in Rotterdam, dan is terugkeer geen doel. Er wordt geschetst dat met de bewoners van Skaeve Huse contracten worden gesloten en afspraken worden gemaakt. Ik geloof niet dat dit realistisch is. 3

JE: Skaeve Huse is het laatste redmiddel voor de doelgroep. De ervaringen wijzen uit dat mensen deze kans benutten en niet als een dolle door de buurt gaan zwerven en zich niet aan afspraken houden. Wij hebben wel tot doel dat mensen terugkeren. Of het lukt, is een heel goede vraag. Het hangt af van de bagage van mensen en wat daarmee is te doen. Rob Rijn: Ik denk dat u de lat heel hoog legt en dat het project hierdoor kan mislukken. Sylvia Izelaar: Waar worden de Skaeve Huse geplaatst als het project hier niet doorgaat? JE: Ik ga ervan uit dat het wel doorgaat. Het college vindt dit noodzakelijk. Sylvia Izelaar: Dan moet niet gevraagd worden of wij de locatie goedkeuren, maar gewoon worden gezegd: Wij gaan ze daar plaatsen. Dan komt er commentaar van de bewoners van Schiebroek, want eigenlijk staat het vast. Matthijs Leenen: Wat gebeurt er met bewoners van Skaeve Huse als zij zich niet aan afspraken houden? JE: Dan volgt uitzetting, maar wij willen niet dat mensen op straat gaan zwerven. Er wordt dan met Woonstad Rotterdam overlegd over een ander begeleidingsarrangement, bijvoorbeeld in een kliniek. Matthijs Leenen: Ik geloof daar niet in. Ik denk dat de mensen op straat worden gedumpt. Er wordt gesproken over Skaeve Huse als laatste redmiddel, maar nu blijkt er nog een redmiddel onder te liggen. Ron Hofman: Schiebroek is in de dertig jaar dat ik daar woon steeds verder afgegleden en wordt Schiebronx genoemd. Er zijn al allerlei problemen. Eigenlijk is al besloten dat de locatie richting Meijersplein de beste is voor het project en er is niets meer tegenin te brengen. JPA: Ik hoor drie vragen: Wat gebeurt er met het gebied Schiebroek zelf? Hoe is tot deze locatiekeuze gekomen? Wat is de waarde van deze avond, waar hebben wij het precies over? JE: Dit project is nodig als wij willen afkomen van mensen die hun gedrag niet kunnen aanpassen. Wij willen niet dat het opnieuw tot woonoverlast leidt. Ik ben het met u eens. Ik zou dat ook eisen en vragen als ik u was. Uw zorg is die van ons en daarom staan wij hier. Daarom wil ik ook met u zeggen: Dit gaan wij doen. Dat is het plan waarmee wij denken de boel in ieder geval volledig te kunnen beheersen. Laten wij dat met elkaar bespreken in de begeleidingscommissie waarin de corporatie en deskundigen vertegenwoordigd zijn. Het levert op dat alle verschillende onderdelen van de gemeente zich gaan bemoeien met Schiebroek. Ik denk dat wij daarmee echt Schiebroek ook een dienst bewijzen. JE: De locatie is getoetst aan de hand van criteria. Er is een objectieve keuze gemaakt. Besloten is om de locatie Soesterbergstraat voor te leggen. Uiteindelijk besluit het college hierover. Ik denk niet dat u zich zorgen maakt over de huizen, maar over de bewoners ervan. Dat is dan terecht het gespreksonderwerp. Ik nodig u uit om u aan te melden voor de begeleidingscommissie. EK: Er lag een goed herstructureringsplan voor Schiebroek. Er zijn 700 nieuwe woningen gerealiseerd en er zijn er ongeveer 170 in de maak in drie projecten aan de Peppelweg en Teldersweg. Het is een betreurenswaardig feit dat de herstructurering van Schiebroek-Zuid is stilgevallen. Dit komt doordat het speelveld van corporaties, met name Havensteder en Vestia, is ingeperkt en de financiële ruimte minder is geworden. Wij gaan in oktober en november met de corporaties in gesprek over de wijkaanpak en mogelijkheden om aan de gang te gaan. Het zal veel minder een fysieke dan een sociale aanpak zijn. De woorden Schiebronx zijn van u, maar dat willen wij natuurlijk ook niet. Een van de bewoners: De Skaeve Huse kosten toch ook geld? EK: Zeker. 4

Albert Quist: In 1974 ben ik hier komen wonen. Ik ben lang trots geweest dat ik steeds Rotterdammer werd. Dat kreeg een kleine twintig jaar geleden een flinke knauw door het onzalige plan om verslaafden aanpalend aan de wijk te huisvesten. Bewoners kwamen tegenover de ME te staan. Niet voor niets is dat project gestrand. Waarom verschuift de gemeente problemen in plaats van ze op te lossen? JE: Dit project is het allerlaatste redmiddel, omdat al het andere niet werkt. Notoire overlastgevers tijdelijk huisvesten op een afgelegen locatie, dat is de bedoeling van Skaeve Huse. Een van de bewoners: Waar woont u zelf, wethouder? Wilt u Skaeve Huse in uw buurt hebben? JE: Ik woon op 500 m van de nachtopvang. Rotterdam is een grote stad waarin iedereen wel vlakbij een bepaalde maatschappelijke voorziening woont. Een van de bewoners: Als mensen zo problematisch zijn dat alle begeleiding en zorg niet helpen, waarom bestaat dan het idee dat Skaeve Huse wel helpt? Mensen die zich maatschappelijk niet kunnen aanpassen huisvest je toch niet op loopafstand van een woonwijk? Waarom hebben zij ook recht op een fijne woonomgeving? Zet de containers op de Maasvlakte. Daar staan er nog meer. KH: In Tilburg is Skaeve Huse een feit. Elf mensen van verschillende signatuur, die heel problematisch gedrag vertoonden en niet de goede begeleiding konden krijgen in hun grote flats met dunne wandjes, waren een ramp voor hun directe omgeving. Zij zijn in Skaeve Huse terechtgekomen. Voor een belangrijk deel wonen zij daar nog. Het is gelukt om de overlast tot nul te reduceren, zowel bij de Skaeve Huse als in de plaatsen waar deze mensen eerst woonden. Dat is wat met Skaeve Huse wordt beoogd: dat het een oplossing is, als is het maar voor die mensen en de mensen in de omgeving waar zij woonden. Ik begrijp overigens zeer goed dat u sceptisch bent. Maar het project mag gewoon geen overlast veroorzaken voor de omgeving. In Tilburg lukt dat heel goed. Wel met de bewoners (notulist: uit het omliggende gebied?) en met goed beheer. Maria Zwijnenburg: Wij hebben in Schiebroek overlast door de HSL, RandstadRail en een vliegveld. De aanleg van de verbinding tussen de A13 en de A16 zal ook niet geheel zonder overlast verlopen. Ik denk dat deze situatie voor de bewoners van de Skaeve Huse ook niet goed is. Hoe denkt de wethouder daarover? Ik vind het niet prettig om te leven met het idee dat er een 24-uursnummer is dat ik kan bellen als ik overlast ondervind. Ik wil géén overlast buiten die van alle infrastructuur om. Ik heb geen overlast van bewoners in mijn omgeving en dat wil ik zo houden. Ik heb het idee dat er heel erg in het belang van de toekomstige bewoners van de Skaeve Huse wordt gedacht en niet van de huidige bewoners van Schiebroek. JE: Dat is wel de bedoeling. Het gaat er vanavond om het gesprek met u te voeren. Het 24-uursnummer komt er, omdat er anders naar zou worden gevraagd. Ik ga ervan uit dat u het niet zult bellen. Als het toch misgaat, grijpen wij in voordat het te laat is. Daarom kunt u meepraten over voorwaarden, om dingen van tevoren uit te sluiten. Als er alleen maar negatieve ervaringen zouden zijn met Skaeve Huse, dan zou Rotterdam ze niet plaatsen. RK: Er is op een aantal mogelijk geschikte locaties een quickscan verricht door DCMR om de milieuoverlast te bepalen. De conclusie is dat de Soesterbergstraat een geschikte locatie is. Deze past binnen het bestemmingsplan. Een van de bewoners: Hoeveel prikkels door het vliegveld, de metro en de weg kun je hebben als bewoner van de Skaeve Huse? Zij moeten zo min mogelijk worden geprikkeld. JE: Het gaat om prikkels door mensen in hun omgeving. 5

ME: Het gaat hier niet om prikkels van geluid, maar om sociale contacten. Wonen in een portiek met acht mensen is heel anders dan in een container waar de volgende woning op een paar meter afstand staat. In Tilburg ervaren de bewoners dat zij in de Skaeve Huse beter op hun plek zijn, dat zij minder prikkels ervaren en beter tot hun recht komen. Wesley: Wie garandeert de veiligheid van mijn kinderen als bewoners van de Skaeve Huse de wijk ingaan? JE: De Skaeve Huse worden niet omheind en er komt geen pasjessysteem, omdat het niet hoeft. De bewoners zijn geen criminelen. Het zijn mensen die van het pad zijn gelopen. Ik denk dat de Skaeve Huse niets betekenen voor uw kinderen. Een van de bewoners: Hoe is gekomen op het aantal van tien tot vijftien asocontainers? Er wordt gezegd dat de containers nodig zijn, maar wat heeft Schiebroek nodig volgens het college? Welke prioriteiten kent u aan deze wijk toe? JE: Tien tot vijftien is de grens, hoewel er meer kandidaten zijn. Een groter aantal is qua beheer lastiger. Ons voornemen is dat er elf Skaeve Huse komen en niet meer. Femke: Ik heb in het rapport van de SEV gelezen dat in Kampen omwonenden wel degelijk overlast ondervinden door Skaeve Huse, maar dat zij dit niet durven te melden uit angst voor represailles. Door de hoge kosten van het project is het project moeilijk terug te draaien. Welke criteria geeft u op voorhand mee op basis waarvan u kunt vaststellen dat er te veel woonoverlast is? Hoe gaat u dat meten? Wanneer is de nulmeting en wanneer gaat u evalueren? JE: Evalueren zal elke maand gebeuren aan de hand van maandelijkse rapportages van de begeleidingscommissie. Daarna komt er een grootschalige evaluatie door het college over het functioneren van de Skaeve Huse na een halfjaar of een jaar. Het is onacceptabel als hier hetzelfde gebeurt als in Kampen. Als mensen zich niet aan de regels houden, dan worden zij uitgezet. Wij bespreken met de begeleidingscommissie wat de grens is. Een van de bewoners: Waarom worden de slechte delen van Rotterdam naar de goede gehaald? Waarom wordt de ellende niet buiten de wijk gehouden? JE: Er komen ook meldingen van overlast uit Schiebroek. Skaeve Huse is een oplossing voor heel Rotterdam. Ons uitgangspunt is dat de wijk rustig moet blijven, maar de locatie van de Skaeve Huse moet wel afgelegen zijn, maar niet totaal afgesloten. Wij denken dat de bewoners in staat moeten zijn om terug te keren in de bewoonde wereld. Karin: Zijn er succesvolle projecten, zoals in Tilburg, waarin mensen ook terugkeren naar de maatschappij? KH: Mensen die in Tilburg in Skaeve Huse wonen, zijn ook daar gewoon onderdeel van de samenleving. Die gaan boodschappen doen en gaan naar hun cursussen en al dat soort zaken. Het is niet zo dat dit iets is wat buiten de samenleving staat. JPA: Zijn er andere goede voorbeelden van mensen die terugkeren aan de hand van dit soort projecten? RK: In de literatuur kom ik geen expliciete namen tegen, dus ook geen succesverhalen. Wat ik wel tegenkom dat kunt u ook op het internet vinden is bijvoorbeeld een geval in Amsterdam waar het echt faliekant is misgegaan. Als je naar de cijfers kijkt, dan blijkt dat in Tilburg het grootste deel van de mensen toch wel in Skaeve Huse blijven wonen. En er zijn, ook in Denemarken, mensen die terugkeren, maar er zijn ook mensen die niet terugkeren. Dus ik vind het lastig om hierover iets te zeggen op basis van het beschikbare cijfermateriaal. 6

Mevrouw Been: Waarom wordt ervoor gekozen om 1,4 miljoen euro te investeren in Skaeve Huse, terwijl de herstructurering van Schiebroek onder andere om financiële redenen stilligt? Knap eerst Schiebroek op. JE: Skaeve Huse is een stedelijke oplossing voor een stedelijk probleem. Het punt van Schiebroek is genoteerd. Het project levert wel aandacht voor deze wijk op. Wij laten Schiebroek niet onder onze ogen verpauperen. Ik wil de toezegging doen dat de gemeente ook nadenkt over investeren in Schiebroek. Een van de bewoners: Wat als mensen zich niet aan de regels houden, wat dan? Een van de bewoners: Deze mensen hebben dwang en drang op het gebied van huisvesting, maar als zij worden uitgezet, dan staan zij op straat. De kans is heel reëel dat zij gaan zwerven in de wijk. JE: Wij vragen mensen een zorgcontract te tekenen. Wij laten deze mensen niet los. Bewoner: Als zij worden weggestuurd, dan is het zorgcontract niet meer relevant. JE: Als wij weten om wie het gaat, dan wordt gehandhaafd. Bewoner: U hebt geen bestuurlijke dwang om deze mensen uit de wijk te houden. JE: Als er sprake is van overlast, dan moeten wij zorgen dat mensen een nieuwe vorm van begeleiding krijgen. AV: Het team Woonoverlast van directie Veiligheid is dagelijks bezig met woonoverlastsituaties in flatgebouwen. Er is een piramide van interventies, maar wij missen een instrument. Daarom wordt het project Skaeve Huse voorgesteld. Wij staan aan het begin van een traject dat pas in 2017 eindigt. Ik roep u op om met elkaar vast te stellen wat nodig is om te zorgen dat de overlast elders niet wordt herhaald in deze omgeving. In Tilburg is de ervaring dat de overlast vermindert en problemen in de omgeving waar mensen vandaan komen worden opgelost. Een van de bewoners: Ik snap niet dat de afstand tot de dijk 800 m is. Volgens mij is het via de P&R nog geen 400 m tot het metrostation. Ik vind het vreemd dat besloten wordt om elf units te plaatsen, terwijl het SEV adviseert het aantal te beperken tot negen. De Skaeve Huse komen zo n beetje op de meest prikkelbare plek van heel Rotterdam. Ga naar Amsterdam en kijk wat daar is misgegaan. Ik kan mij niet voorstellen dat je dan op deze locatie uitkomt. JE: Als het in Tilburg lukt, dan moet het hier toch zeker lukken? Wij hebben de locaties getoetst aan de hand van criteria, waaronder de afstand en de locatie zelf. Een van de bewoners: Kunt u dat rapport beschikbaar stellen? JPA: Ja, wij kunnen u voorzien van alle beschikbare informatie. AK: Wij hebben gekeken naar de inpassing van de locatie in de omgeving. Belangrijk uitgangspunt is dat er één in- en uitgang van het complex komt. Gezien de plek daarvan is oversteken van de HSL-zone niet aan de orde. Er is een flinke waterpartij en ook een ruimtelijke afscherming met groen, een haag en een hek kunnen ervoor zorgen dat die route niet wordt genomen. Als gewoon de weg wordt gevolgd, dan is de afstand tot het Meijersplein 700 m. Wat betreft DCMR zijn er qua geluidshinder geen belemmeringen om hier een woonbestemming te realiseren. Dat is in het kader van de HSL ook al bekeken en toen is een woonbestemming op deze locatie mogelijk gemaakt. Kirsten van den Herik: Er wordt gesproken over een beproefd concept, maar kan dit cijfermatig worden onderbouwd? Eén geslaagd project in Tilburg zegt niet zoveel. JE: Wij baseren onze mening op het SEV-rapport over alle ervaringen met Skaeve Huse in Nederland. Zeker is dat overlastgevers geen woonoverlast meer veroorzaken in hun oude omgeving. Op dat punt biedt het project 7

een oplossing. Verder is er geen toename van overlastmeldingen in buurten waar Skaeve Huse zijn gebouwd. Aangezien dit nog steeds niets zegt over Rotterdam zetten wij het beheerplan in. Kirsten van den Herik: Ik ben blij dat er kennelijk rapporten zijn, maar waarom krijgen wij dan in deze presentatie geen nadere onderbouwing van de kans op slagen. Iedereen twijfelt aan de succeskans. Een van de bewoners: Elf mensen die ergens anders totaal niet functioneerden worden bij elkaar gezet. Als zij samen op pad gaan in Schiebroek kunnen zij uit verveling allerlei onzin uithalen. Hoeveel van de overlastgevers in Schiebroek komen in de Skaeve Huse? JE: Er zijn 45 meldingen. Bewoner: Ik ben benieuwd hoeveel daarvan in Skaeve Huse komen. JE: De mensen zijn heel eenzaam en teruggetrokken. Het is niet een echte sociale groep. De ervaring is ook niet dat zij eropuit trekken. Zij weten dat dit hun laatste redmiddel is en zij zijn daar heel blij mee. ME: Ik ben van het team dat woonoverlast aanpakt. De 45 meldingen in Schiebroek van dit jaar komen bij ons. Het zijn meldingen die wij als gemeente aanpakken. Dat betekent dat er al ernstige woonoverlast is, anders hoeft de gemeente daar niets aan te doen. Dan lost de corporatie het zelf op of de wijkagent gaat een keer langs. Dat betekent dat wij dit jaar al 45 keer echt hebben moeten optreden in ernstige gevallen. Als het gaat over kandidaten voor Skaeve Huse, dan gaat het om mensen die structureel woonoverlast veroorzaken, waarbij wij misschien overwegen om de woning te sluiten of een van de woningcorporaties overweegt om het huurcontract op te zeggen. Vorig jaar hebben wij een waarschuwing uitgedeeld aan één bewoner van Schiebroek. Op dit moment heeft een van mijn teamleden twee mensen uit Schiebroek op het oog die wel degelijk kandidaten zijn voor Skaeve Huse. Een van de bewoners: Dus concreet gezegd betekent dit dat er twee à vier mensen in Schiebroek zijn die in aanmerking komen. Dat betekent wel dat wij er elf overlastgevers bij krijgen in plaats van vier minder. JE: Het letterlijke verschil is dat vind ik heel belangrijk dat wij het probleem oplossen door mensen op een afgelegen terrein tot zichzelf te laten komen. Dat is dus een probleem minder voor iemand of het nu iemand in Schiebroek is of op Zuid of uit West. Een van de bewoners: De mensen wonen op een afgelegen plek, maar leven in de wijk. Als zij zich in hun huidige woning niet beheerst kunnen gedragen, dan beheersen zij zich echt niet hier in de wijk. JE: Het kenmerk van deze mensen is dat zij geen overlast buiten hun woonomgeving vertonen, maar daarin. Een van de bewoners: Ik mis de procedures die in Nederland zijn afgesproken. Waar kunnen wij inspreken op het advies van DCMR? Wij staan in wezen voor een voldongen feit. Ik vind het heel erg dat wij niet serieus worden genomen. RK: U kunt bezwaar maken tegen het besluit dat in januari of begin volgend jaar wordt genomen. U kunt een zienswijze indienen. Op 30 juni heeft het college een voornemen geuit. Dat is nog geen besluit waartegen u in beroep kunt gaan. Een van de bewoners: Ik mis het politieke proces van de gemeenteraad. JPA: Het proces is nog niet klaar. Deze avond wordt een dialoog gestart. Een van de bewoners: Ik mis echt de planning van het besluitvormingsproces. JPA: Is het mogelijk deze planning bekend te maken? RK: [Knikt instemmend.] Joost van der Wouden: Wat is het referentiekader van de 45 overlastmeldingen vanuit Schiebroek? Hebt u percentages of rekenwaarden? Wat is het landelijk gemiddelde? 8

ME: Wij verwachten voor dit jaar iets meer dan 2000 gevallen van woonoverlast aan te pakken. Op dit moment zijn er 1029, uit mijn hoofd gezegd. Het percentage van Schiebroek kan worden afgezet tegen het geheel, maar dat betekent niet dat het er niet is. Er zijn momenteel in Rotterdam om en nabij 30 mogelijke kandidaten voor Skaeve Huse in beeld. Een van de bewoners: Stel dat het project doorgaat en succesvol is, wordt het dan uitgebreid? JE: Ik ga voor elf units plus een woning voor de beheerder en dat is het. De locatie is daarvoor geschikt. Aan de overkant ligt nog een stuk grond, maar dat heeft geen woonbestemming. Een van de bewoners: Tijdens de eerste bijeenkomst hoorde ik dat DCMR niet heeft gemeten bij de bron van de HSL. Nu hoor ik dat DCMR akkoord gaat met alle geluidsoverlast. Er is toegezegd dat metingen worden verricht. Gaat het project door of wordt het afgeblazen als de geluidsnormen worden overschreden? RK: Dan kan er niet worden gebouwd. Zo simpel is het. Een van de bewoners: Is er in de gevangenis geen vleugel vrij voor deze mensen? Dat kost niet zoveel. Daar zijn alle voorzieningen. JE: Ik geloof niet dat de gevangenis de oplossing is voor deze mensen. Zij horen daar niet thuis. Een van de bewoners: De gevangenis aan de Noordsingel staat leeg. Het is geen gevangenis meer. Huisvest ze daar. Niemand heeft daar last van ze. JPA: Laten wij er rekening mee houden dat wij het hier over mensen hebben. JE: De gevangenis aan de Noordsingel staat middenin een wijk en wij gaan geen gevangenis maken van Skaeve Huse. Thomas: Ik heb vijf jaar geleden een woning gekocht in nieuwbouwproject Assertuinen bij makelaar Spindler. Wij hebben hem gevraagd naar de invloed van dit project op de huizenprijzen in Schiebroek. Spindler geeft aan dat, afgezien van mogelijke overlast, de publiciteit die dit project met zich meebrengt de huizenprijzen al doet dalen. Compenseert de gemeente ons daarvoor? RK: Er moet na het collegebesluit een uitwerkingsplan worden gemaakt, dat waarschijnlijk in januari wordt vastgesteld. Het uitwerkingsplan is voldoende om een planschadeverzoek in te dienen. De planschade bestaat dan uit een waardedaling van onroerend goed. Het wordt wel een juridische procedure. U wordt op de hoogte gehouden. Een van de bewoners: Er zijn allerlei mooie beloftes gedaan in het kader van het Masterplan Schiebroek. Wat krijgen wij: asowoningen die waarde van woningen in elk geval niet laten stijgen. Publiciteit over asowijk Schiebroek draagt niet bij aan de verkoop van nieuw te bouwen woningen bij de Peppelweg. Ik zou die compensatie heel graag zien. Een van de bewoners: U zegt dat het project niet wordt uitgebreid als het succesvol is, maar wordt het ook opgeheven als het een sof wordt? JE: Het wordt geen sof. U kunt meedenken over een succesvol arrangement. Punt is dat het vanavond niet gaat om de huizen zelf, maar om de bewoners ervan. Wij stellen dat zij geen overlast mogen veroorzaken en geen enkele invloed mogen hebben op de leefomgeving. Een van de bewoners: Ik ben inwoner van Schiebroek, maar ook eigenaar van een makelaarskantoor. U kunt zich voorstellen dat het project Skaeve Huse niet als verkoopargument gebruikt zou moeten worden voor de verkoop van Wonen aan de Peppelweg. Ik acht het probleem overigens niet heel groot. 9

Het college van B en W gaat vrij gemakkelijk mee in zaken die op Schiebroek afkomen A13-A16, Zestienhoven, HSL, noem het allemaal maar op en Schiebroek ervaart dat als een last. JE: Ik heb toegezegd dat wij een investering willen doen in onze inzet in Schiebroek. EK: De ontwikkelaar heeft een lijst van 450 mensen met interesse in de eerste 60 woningen van de 130 die nog worden gebouwd. Dan kunnen wij zeggen dat de belangstelling heel snel zal afnemen, maar op dit moment is de belangstelling voor Schiebroek toch nog heel erg groot. Een van de bewoners: Ik draag Skaeve Huse een warm hart toe. Daarover twijfel ik niet, maar wel over gemeente Rotterdam die vaak niet doet wat is beloofd. JE: Ik kom uit de school van iemand die zei: Doe wat je zegt en zeg wat je doet, dus ik voel mij daar wel door aangesproken. Een van de bewoners: Ik heb nog geen enkel steekhoudend argument gehoord met betrekking tot de locatiekeuze. Waarom is nu precies voor deze locatie gekozen? AK: Wij gaan niet in op de aard en de eventuele geschiktheid van alle zestig locaties die wij hebben onderzocht in Rotterdam. Belangrijke criteria voor de beoordeling van locaties vindt u in de Q&A, de vragen en antwoorden. De locatie moet voldoende ruimte bieden en eigendom zijn van de gemeente. Het mag geen industrieterrein zijn in verband met gevarenzones en andere milieubelemmeringen. Er moeten geen ontwikkelplannen bestaan. De locatie moet buiten de directe woonomgeving liggen, minimaal 300 m. Hier is het om en nabij 600 à 700 m. Tegelijkertijd moeten voorzieningen en openbaar vervoer zich op goede afstand bevinden. DCMR zal nader onderzoek verrichten om na te gaan of de locatie voldoet aan de milieueisen. Laura van der Sluijs (gebiedscommissie): Er is hier een overschot aan oude flatgebouwen waar niets mee gebeurt. Er wordt gezegd dat mensen heel blij zijn met een vrijstaande container. Zet er 45 neer voor mensen in Schiebroek. Ik denk dat zij ook heel blij zijn. In de prioritering en budgettering is voorbijgegaan aan wat Schiebroek nodig heeft. JE: Volgens mij zijn er toezeggingen gedaan dat er opnieuw naar wordt gekeken. Laura van der Sluijs: Wat er nu loopt, wordt niet afgezet tegen wat er totaal al af had moeten zijn. In relatie tot de procedure van bezwaar en beroep denk ik dat de woonbestemming een belangrijk criterium is om deze locatie als geschikt aan te duiden. Er heeft ook niemand een zienswijze kunnen indienen op het besluit over de nieuwbouw dat aan de wijk is gepresenteerd. Een van de bewoners: Welke garanties zijn er voor extra politie-inzet en opschaling? FB: Het project is een uitstekend middel om overlast te beperken. Voordeel van dit plan is dat het geïsoleerd en kleinschalig is. Alle disciplines zitten bij elkaar. Mocht er onverhoopt iets gebeuren, dan is de inzet al aanwezig. Toelichting participatieprocedure André Hammink (gebiedsdirecteur) Het participatieproces start met consultatie van de gebiedscommissie in september en oktober. De gebiedscommissie doet de komende periode drie dingen: tijdens kleinschalige bijeenkomsten met bewoners in gesprek gaan over de geschiktheid van de locatie, beheermaatregelen om Skaeve Huse goed in te passen op de locatie en randvoorwaarden. U ontvangt op korte termijn een uitnodiging. De gebiedscommissie neemt de gespreksverslagen mee bij haar advisering. Het tweede onderdeel van het traject zijn enquêtes om te onderzoeken wat leeft bij de bevolking. Het derde is om in gesprek te gaan met betrokkenen bij Skaeve Huse - projecten elders. Eind november zal de gebiedscommissie advies uitbrengen aan de wethouder. 10

Sluiting De avondvoorzitter constateert dat de bewoners vandaag hebben kunnen luisteren naar de plannen voor Skaeve Huse, dat zij toezeggingen hebben gekregen over de omvang en over de plannen voor Schiebroek zelf. Er is een aanvang gemaakt met een dialoog tussen bewoners en gemeente Rotterdam. De avondvoorzitter wenst de bewoners heel veel succes. Hij sluit de bijeenkomst om 22.20 uur. 11