De Programma-matrix Informatie over educatieve programma's kunnen wij terugvinden op de Programma-matrix. De Programma-matrix is een elektronische databank gemaakt in samenwerking met Nederland. De nieuwe versie van deze matrix zal enkel via het internet kunnen geraadpleegd worden. http://www.programmamatrix.be/ Functie van de Programma-matrix De Programma-matrix is een elektronische database waarin educatieve software volgens een vast stramien van objectieve kenmerken wordt beschreven. Het vaste stramien maakt het mogelijk programma s onderling op dezelfde kenmerken te vergelijken.
Doel van de Programma-matrix De Programma-matrix ondersteunt scholen bij het maken van verantwoorde keuze voor educatieve software, passend bij de wijze waarop binnen de groep of school les wordt gegeven. Dit op maat kiezen wordt mogelijk door de bij de school passende zoekcriteria in te voeren. Vervolgens wordt in het gehele aanbod gezocht naar programma s die bij die criteria passen. Beschrijvingen per programma De beschrijvingen zijn zakelijk en objectief. Er wordt geen oordeel of evaluatie gegeven. Alle educatieve programma s die normaal op de markt verkrijgbaar zijn voor het primair onderwijs worden in de Programma-matrix beschreven. Indien een programma door anderen is beoordeeld of geëëvalueerd en via een website is gepubliceerd, dan wordt vanuit de Programma-matrix een koppeling aangebracht. Op de Programma-matrix worden heel veel educatieve computerprogramma's beschreven, daarvan kunnen er ook een aantal in demo-versie bekeken worden. Het is dus een handig hulpmiddel voor wie informatie zoekt over educatieve software. Informatie opvragen over één of meerdere programma's. Wanneer je de matrix opstart, verschijnen 3 tabbladen waarvan "Overzicht programma's" actief is. Overzicht programma's. In dit scherm zien we drie vensters: - Alle programma's: de alfabetische lijst van de al dan niet geselecteerde programma's. Met een icoon dat aanduidt of het programma geschikt is als leermiddel (het boekje), gereedschap (hamer en tang) of bedoeld is voor thuisgebruik (huisje). - De aspecten: bij een programma kunnen wij 14 aspecten nalezen. - Het rechtervenster toont de informatie over een aspect van het gekozen programma. Een selectie maken Als u de Programma-matrix start, dan krijgt u een overzicht van alle beschreven programma's. Van elk programma kunt u diverse aspecten bekijken. Voor geregistreerde gebruikers is er de mogelijkheid om een zoekprofiel te maken. Een zoekprofiel bestaat uit een (combinatie van) criteria, op basis waarvan een selectie uit het totaal aantal programma's wordt gemaakt, die voldoet aan deze criteria. U kunt zo bij voorbeeld een lijst met rekenprogramma's voor leerlingen van 7-9 jaar opvragen.
Op het tabblad Zoekprofiel klikt u op de knop Nieuw. Er opent nu een vervolgvenster. -Klik in Stap 1 op een criterium, vervolgens in Stap 2 en eventueel in Stap 3. U kunt eventueel in de laatste stap meerdere vinkjes zetten. - Klik op de knop Opslaan om uw keuze vast te leggen. - Ga eventueel weer terug naar stap 1 voor een combinatie van criteria. - Sla ook deze criteria op. - Klik op Sluiten als u alle gewenste criteria geselecteerd heeft. -Klik op het tabblad Zoekprofiel op Selectie uitvoeren. Opmerking: Bij een combinatie van teveel criteria, zullen er waarschijnlijk geen programma's meer zijn, die aan alle criteria voldoen! Opdracht: Stel een aantal criteria in, typisch voor uw klas of graad. Stel ze in onder het tabblad Kies selectiecriteria. Bekijk dan de programmagegevens (de verschillende aspecten) van een aantal programma's. Ga na of je het programma in demo-versie kunt bekijken en doe dit dan ook.
De aspecten: bij een programma kunnen wij 14 aspecten nalezen. Meer uitleg Korte omschrijving Het programma wordt zo kort mogelijk samengevat om een eerste indruk van de inhoud en opzet te kunnen krijgen. Het icoontje geeft aan, of de software als leermiddel, als gereedschap of voor de thuismarkt bedoeld is. COO/CBO-aspecten COO staat voor Computer Ondersteund Onderwijs en CBO staat voor Computer Beheerd Onderwijs. Met behulp van deze beschrijving kan in een kort overzicht direct zichtbaar worden gemaakt welk type ondersteuning het programma biedt in het leerproces: in welke mate biedt het instructie, oefening, toetsing, registratie, nalyse of planning. Hoe langer een balk achter zo n functie is, hoe groter de mate van ondersteuning (facilitering). Alle losse ondersteunende functies bij elkaar leveren een inschatting in van de mate waarin een programma ondersteunend is. Is het vooral een vorm van ondersteuning via instructie of oefening (COO), of geeft het iets meer ondersteuning door bijvoorbeeld handelingen van kinderen te registreren (COO+) of beheert het een (groot) deel van het onderwijsproces zelfstandig, analyse en planning, zonder directe tussenkomst van een leerkracht of ouder (CBO). Inhoudelijke aspecten In dit aspect worden de volgende onderdelen beschreven: onder welke wettelijke kerndoelen of ontwikkelingsdoelen valt het programma, wat is het doel van het programma, sluit het wel of niet aan bij een specifieke onderwijsmethode, wordt er een leermodel gehanteerd, is er sprake van inhoudelijke differentiatie, wat is de opbouw en zijn er instelmogelijkheden. Doelgroep In dit aspect wordt nader omschreven voor wie het programma is bedoeld: specifiek voor de school of voor de thuismarkt, voor welke groep of leeftijdscategorie, voor een individuele leerkracht of alleen zinvol inzetbaar als een (deel van het) team het gebruikt of is het remediëërend van aard. Randvoorwaarden Worden er vanuit het programma eisen gesteld aan de beginsituatie van leerlingen of leerkrachten (veronderstelde vaardigheden of kennis)? Hoe lang duurt het voordat een kind of leerkracht/ouder een programma voldoende kent om er mee te kunnen werken? Organisatorische aspecten In welke vorm biedt het programma ondersteuning voor klassenmanagement (is er bijvoorbeeld een beurtensysteem ingebouwd of een tijdsbeperking), is het programma uitsluitend bedoeld voor individueel werken of kan er ook met twee of meer kinderen mee gewerkt worden, wat is de contacttijd (hoe lang is een kind met een deel of het hele programma aan het werk). Hulpmaterialen Worden er bij het programma hulpmaterialen geleverd zoals bijvoorbeeld een quick start of een apart werkboekje. Technische aspecten Welke eisen worden aan de configuratie gesteld (bijvoorbeeld het besturingsysteem), welke hardware is minimaal noodzakelijk (cd-rom, internetverbinding, intern geheugen etc.), hoe verloopt de installatieprocedure en op welke wijze wordt het programma bestuurd (muis, toetsenbord, spraak etc.) Feedback In welke vorm reageert het programma op handelingen van een kind. Geeft het procedurele feedback (meer gericht op de voortgang) of geeft het inhoudelijke feedback (gericht op de kwaliteit van de handeling). Beschrijvingen Indien er over een programma een artikel, evaluatie of recensie is geschreven wordt hiernaar verwezen of wordt er een hyperlink naar de betreffende website aangebracht. Zakelijke gegevens Wat kost een programma, uit welke onderdelen bestaat het, wat is het recente versienummer, is er sprake van update/upgrade- of abonnementsysteem. Uitgever In dit aspect worden alle relevante naam- en adresgegevens van de uitgever van het betreffende programma opgenomen.
Een van de aspecten is de score op de lijn van COO-CBO. We gaan hier nog even dieper op in: Bij COO -programma's (ComputerOndersteundOnderwijs) verzorgt de leerkracht zelf de lessen in een bepaald vak aan kinderen. Hij/zij gebruikt een COO-programma voor een bepaald onderdeel van zijn lesgeven, bijvoorbeeld om kinderen te laten oefenen of om een toets af te nemen. De leerkracht moet zelf zorgen voor de controle van de resultaten en de consequenties die dat heeft voor de volgende oefenstof. Bij COO+ -programma's verzorgt een programma in ieder geval de registratie van wat een kind gedaan heeft in het programma. Dit maakt het voor de leerkracht mogelijk om naderhand te kijken wat een kind goed of fout heeft gedaan en of er nieuwe instructie of meer oefening nodig is. Dit soort programma's biedt de leerkracht iets meer ondersteuning bij een aantal onderdelen van het lesgeven. Bij CBO -programma's (ComputerBeheerdOnderwijs) echter neemt een dergelijk programma een groot deel van die leshandelingen voor 'eigen' rekening. De leerkracht heeft een aantal samenhangende taken als het ware overgedragen aan het computerprogramma. Een dergelijk programma geeft bijvoorbeeld instructie, laat het kind daarna oefeningen maken en als die goed gaan volgt er automatisch een toets. Als de score op de toets niet goed is, analyseert het programma de oorzaken en biedt vervolgens opnieuw instructie en oefening voor de gemaakte fouten. Dit soort programma's neemt een deel van het lesgeven van de leerkracht over maar nooit de verantwoordelijkheid! Opmerking: de inschatting van de plaats van een programma op de lijn van COO naar CBO betekent niet dat een COO-programma een matig of een slecht programma zou zijn ten opzichte van een CBO-programma. Ieder programma heeft zijn eigen kwaliteiten en mogelijkheden. De plaats op de lijn geeft de mate van facilitering voor de leerkracht aan. In de programmagegevens vindt u dit schema terug onder het aspect COO/CBO.