Forum relinen 2014. "Renoveren als instrument voor verbeteren doelmatigheid" Huidige situatie. Opbouw. Visitatiecommissie.

Vergelijkbare documenten
minder meer!! we gaan de uitdaging aan! kostenstijging beperken, uitgangspunt: 12,7 miljoen/jaar in 2020

Duurzame watersystemen

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel afvalwaterketen

Programma Water en klimaatveranderingen

Gezondheid en sanitatie. Imke Leenen

Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV

17 mei Thema avond Gemeentelijk Rioolplan

Denktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016

Financiën rioleringszorg gemeente Utrecht

Waterschappen en Energieakkoord

Onderwerp Afvalwaterplan Limburgse Peelen en Gemeentelijk Rioleringsplan Peel en Maas

Doelmatig beheer waterketen samenvatting-

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel waterketen

Afwegingen bij Afvalwaterzuivering

Feiten over de riolering

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe-

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN

Voorstel voor de Raad

REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI

Voortgang en resultaat aanpak afvalwaterketen

Samenhang en samenvatting vgrp+, Waterplan, BRP

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman

Aa & Maas: Afvalwaterstrategie

Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 25 juni 2013 Betreft Geneesmiddelen in drinkwater en milieu

De prestatie-indicatoren genoemd in de presentaties maken onderdeel uit van de begroting 2017, welke is geagendeerd voor de VV van november 2016.

Hoe groen zijn uw evenementen?

Samenwerken in de waterketen in Zaanstreek Waterland

Ruimtelijke Adaptatie en andere ontwikkelingen. Nan Zevenhek Algemeen Bestuur waterschap De Dommel 24 november 2017

De prijs van het Nederlandse waterbeheer

Raadsvergadering 29 januari Nr.: 11. AAN de gemeenteraad. Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL/W²

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel waterketen

Voortgang en resultaat aanpak afvalwaterketen

Medicijnresten in water: geslachtsverandering bij vissen, maar heeft het ook invloed op de mens? Geneesmiddelen en ecologie

B&W Vergadering. Gemeenteraad B&W Vergadering 6 juni 2017

I-QUA binnen Gemeentelijke Waterbeheer. Harold Soffner, beleidsmedewerker en projectleider I-QUA Gemeente Bernheze 19 oktober 2017

Inleiding KNAG 7 december Dijkgraaf Herman Dijk

dat het met name in het buitengebied, wijken met een apart vuilwaterriool en op bedrijventerreinen wenselijk is om dit verbod te laten gelden;

Afvalwater zuiveren Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel waterketen Stand van zaken voorjaar 2019 In het Bestuursakkoord Water (BA

> Retouradres Postbus EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit! V 3

Financiële consequenties BAW: Alleen de goede dingen doen

Het regent, het regent

Afvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s

Financiële consequenties BAW: Alleen de goede dingen doen

GEZONDHEID EN NIEUWE SANITATIE

INFORMATIEAVOND. HERINRICHTING Molenstraat en s-gravenstraat (ged.) Donderdag 13 juni 2013

Nieuwe sanitatie in Nederland. Bert Palsma

EEN BODEM VOOR WATER


Omgevingswet en gezamenlijk investeringsprogramma

I-Qua. Harold Soffner, Beleidsmedewerker Gemeente Bernheze

Dit heeft in april 2011 geleid tot het ondertekenen door de genoemde koepelorganisaties en het Rijk van het BAW.

Particulieren (J/N) Transitie naar een volledig gescheiden Ja inzameling en verwerking val alle afvalwater, hemelwater en evt. grondwater.

Samenscholing in de afvalwaterketen. een toekomstvisie

Evaluatie van het project. Milieubewust medicijnen voorschrijven door huisartsen in Meppel

Nieuwe sanitatie. Conventionele sanitatie is geweldig. Of misschien?. Hoe kun je dat anders aanpakken? Waarom dan toch nieuwe sanitatie?

Gezondheid & Voeding

Nieuwe sanitatie en energie

Stromingsbeeld Rotterdam

Samenvatting, conclusies en aanbevelingen

Gemeentelijk Riolerings Plan. Toelichting op GRP Kaag en Braassem periode 2014 t/m 2018

Voorstel Gemeenteraad VII- C

Doel: voorkom regenwateroverlast!

Strategie voor de Afvalwaterketen

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen

Jos Brok. Beleidsmedewerker riolering/algemeen beheerder. Afdeling Ruimtelijk Beheer

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

Programma van de avond: vgrp Inwonersbijeenkomst. Positie vgrp5 gemeentebeleid. Even voorstellen. Relaties met beleid / plannen

Gemeentelijk Riolerings Plan

Praktijk voorbeelden samenwerking. Aad Oomens procesmanager

Microverontreinigingen in oppervlaktewater verdienen aandacht

Inzameling, transport en behandeling van afvalwater in Nederland. Situatie per 31 december 2012

Handen ineen bij aanpak verwijderen medicijnresten uit water

Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland. planperiode 2013 t/m 2017

Stedelijke wateropgave. (van traditionele rioolvervanging

riolering Barendrecht

Inleiding KIVI Kring Stedendriehoek. Inleider: dijkgraaf Herman Dijk

Medicijnresten in drinkwater Voorkomen is beter dan genezen. Gezonde Lunch, 7 april 2014 Martien den Blanken, directeur PWN

Antwoordenboekje Lespakket bezoek rioolwaterzuivering Juni 2016

Sneek Noorderhoek. Innovatief concept geëvalueerd. Gemeente Sudwest Fryslan De Wieren Desah bv SNN Provincie Friesland Wetterskip Fryslan

Workshop. Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs

AGENDAPUNT 3.2. ONTWERP. Onderwerp: wijziging Richtlijnen Overname Afvalwater Nummer:

Werkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Wat is de chemische toestand?

Afval en afvalwater: wat kunnen we leren van het verleden? Jeroen Langeveld, TU Delft

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad. Onderwerp: Gemeentelijk Rioleringsplan

Energie uit afvalwater

Portefeuillehouder: E.S. Tijmstra

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

grondstof? Afvalwater als Energie winnen uit afvalwater Verwijderen van medicijnen en hergebruik van meststoffen Veel mogelijkheden

Pidpa Riolering in Zoersel: De Blokskens - Berkenlaan - Aanleg riolering -

Nieuwe stoffen in de waterketen. Jelle Roorda (MWH)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Onderwerp : Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 18Z00178/ M. Wildschut

Raadsstuk. Onderwerp: Het verbrede gemeentelijke rioleringsplan (VGRP)

1-STEP filter rwzi Horstermeer

Transcriptie:

Forum Relinen & Rioolbeheer 2014 Datum: 20 november 2014 in Hotel Vianen Organisatie: Stichting Kenniscentrum Rioolrenovaties "Renoveren als instrument voor verbeteren doelmatigheid" Wat is doelmatigheid? (Aad Oomens, Grontmij) FORUMRELINEN & RIOOLBEHEER 2014 Conclusies. Huidige situatie 2014: relinen 0,3% tov vervanging ~ 1% Bron: Riolering in Beeld 2013 Visitatiecommissie Besparingen in beeld? Vanuit noodzaak samenwerkingswinst te realiseren veelal relinen opgenomen als kostenbesparing. Kostenvoordeel in strategische planning t.o.v. vervanging ook groot, circa 50-60% Rioolheffing voor meer dan helft bepaald door vervangingskosten, dus heeft wel effect! Planvorming In veel GRPen en gezamenlijke plannen van samenwerkende partijen hoge percentages relinen tot wel 85%! Moeten we daar blij mee zijn? Niet de vraag Kan het?, maar Wat mag het kosten? staat centraal. Techniek ingezet op sterke kant of ordinaire bezuiniging?!?

Kunnen we wel overal renoveren? Niet de techniek ter discussie, maar breder de problemen rond de afvalwaterketen. Oftewel; Welke ontwikkeling komen op ons af en kunnen we dat wel aan met onze huidige systemen? Probleemanalyse: wat komt er op Hoe past renoveren in die Conclusies Wat komt er op Nieuwe stoffen : microverontreinigingen en medicijnresten. Terugwinning van grondstoffen: energie, fosfaat, water. Volksgezondheid Klimaatontwikkeling? Wat zijn nieuwe stoffen?? Geneesmiddelen, restanten worden regelmatig aangetroffen in afvalwater mg (10-3 ), effluent µg (10-6 ) en oppervlaktewater ng (10-9 ). Het gaat om een groot aantal stoffen, met langdurige blootstelling aan (zeer) lage concentratie. Geen acute risico s aangetoond, wel effecten op bijvoorbeeld vissen in de buurt van rwzi. Microverontreinigingen (weekmakers, brandvertragers, ). Europees beleid nieuwe stoffen Terugwinning grondstoffen KRW: uitbreiding lijst prioritaire stoffen met 15 chemische stoffen (oa diclofenac). Aanpassing van zuiveringen voor reductie stoffen vergt dure geavanceerde technieken. Europese Commissie heeft dit zelf berekend en stelt dat 18 euro per inwoner niet te veel is. Aanvullende zuiveringsstappen zijn volume gerelateerd! Grondstoffenfabriek P, cellulose, alginaat grijs water P terugwinning: 18% Fosfaat: beperkte voorraad, sterke stijging gebruik en prijs. Uit afvalwaterketen (urine en feces) jaarlijks 10.000 ton fosfaat. Hoe geconcentreerder het afvalwater hoe efficiënter het terugwinnen. 47% urine fosfaat (gram/dag) feces 35%

Volksgezondheid Klimaatverandering Water op straat brengt ook risico s met zich mee voor de volksgezondheid. bron: promotieonderzoek Heleen de Man Scheiden van schoon en vuil heeft duidelijk de voorkeur/is noodzaak. Sittard, wateroverlast kruispunt Nusterweg en Doctor Nolenslaan Perspectief? Riolering kan maximaal zo n 20 mm/uur afvoeren, dus water bergen in openbare ruimte. De ontwikkelingen samengevat: Nieuwe stoffen, terugwinning van grondstoffen en volksgezondheid vragen om aanpassing van onze systemen (scheiden van regen- en vuilwater). + Klimaatverandering onderstreept dat nog sterker. Hoe past renoveren daarin? Samenvatting en conclusie.

Vervanging afschaffen? Huidig beeld: toestand riolering sterk bepalend voor projecten. Maar In kosten vervanging riool ook deel kostenverharding. KKG LR 2007 ø 300 : 40-50% van de kosten ø 700 : 25-40% van de kosten Vaak ook meer dan alleen sleuf toegerekend. bron: Regiorapport Benchmark 2013 Zonder rioolvervanging, geen geld meer voor aanpak van wegen. Hoe dan wel? Inzetten op grootschalige vervanging per wijk. Hoe dan wel? gebiedsgericht Inzetten op grootschalige vervanging per wijk Renoveren ideaal instrument om problemen op te lossen en uitstel tot moment van grootschalige vervanging mogelijk te maken.

Samenvatting en conclusie. Samenvattend Grootschalige inzet van renoveren als eenvoudige kostenbeparing niet juist. Renoveren structureel instrument om grootschalige aanpassing op termijn mogelijk te maken... FORUMRELINEN & RIOOLBEHEER 2014