De prijs van het Nederlandse waterbeheer

Transcriptie

1 De prijs van het Nederlandse waterbeheer Sas Terpstra Simon Troost Amersfoort 22 september 2015

2 De huidige financiering wat kost het waterbeheer? miljard De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

3 Waterveiligheid: 1,2 miljard De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

4 Watersysteem: 2,7 miljard euro De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

5 Afvalwaterketen (riolering en zuivering): 3,1 miljard De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

6 Drinkwaterwinning, productie en distributie: 1,4 miljard De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

7 Productiewater: 0,4 miljard euro De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

8 De kosten nemen alsmaar toe Klimaatverandering en bodemdaling vragen grotere inspanning Kosten kunnen tientallen procenten stijgen Forse toename vervangingsopgaven opgeteld jaarlijks honderden miljoenen meer dan nu Aanpak nieuwe probleemstoffen zoals medicijnresten, microplastics, bacterieën. Verdubbelen de zuiveringskosten de komende 10 jaar? De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

9 Kostenstijgingen worden deels ook gedempt Bestuurlijke afspraken (BAW) over doelmatigheid structureel 850 miljoen per jaar vanaf 2020 Opbrengsten uit energie- en grondstoffenfabriek orde grootte een paar honderd miljoen per jaar? Voortdurende innovatie in technieken en processen Accepteren van andere serviceniveaus De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

10 Wie betaalt? miljard De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

11 huishoudens industrie/bedrijven beroepsvaart landbouw natuur recreatie visserij De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

12 Huidige instrumenten om de lasten te innen Watersysteemheffing waterschappen Zuiveringsheffing waterschappen Verontreinigingsheffing waterschappen Rioolheffing gemeenten Leges (vergunningen) Lig-, sluis-, brug- en havengeld Grondwaterheffing provincies Verontreinigingsheffing Rijk Rijksbelasting Drinkwatertarieven De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

13 Belangrijk! Bewustzijn van onderliggende principes Solidariteitsbeginsel Profijtbeginsel Belangbetalingzeggenschap Kostenveroorzakingsbeginsel Vervuiler/ gebruiker betaalt Watersysteem- heffing Drinkwatertarieven De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

14 Wat valt er bij de huidige financiering op? Voornaamste doel is de rekening betaald te krijgen tegen lage perceptiekosten De kosten zitten grotendeels in de infrastructuur/techniek (aanleg, onderhoud, vervanging), veel minder in het gebruik of het product Veel heffingen hebben een generiek karakter ook als ze gebaseerd zijn op principe gebruiker/vervuiler/belanghebbende betaalt De gebruiker heeft nauwelijks invloed op de hoogte van de lasten of anders gezegd: de overheid kan via lasten beperkt sturen op beleidsdoelen De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

15 Constateringen ten aanzien van kosten en lasten Kosten (en lasten) waterbeheer verschillen per gebied/aanbieder en gebruikersgroep en zullen in de toekomst toenemen Lasten kunnen nu al jaarlijks variëren als gevolg van de gehanteerde toedelingssystematiek Niet alle watertaken en -diensten worden direct of volledig betaald door de gebruikers zoals onttrekking van oppervlaktewater en gebruik van de hoofdvaarwegen Gebruikers kunnen de hoogte van de lasten nauwelijks beïnvloeden de regulerende werking van de huidige financieringsinstrumenten is daarmee beperkt Onderling brengen overheden elkaar kosten in rekening die niet terugvloeien naar waterbeheer (met name in drinkwaterdomein: precariobelasting, BoL) De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

16 Is het Nederlandse waterbeheer blijvend betaalbaar? De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

17 Vervanging infrastructuur voor de RWZI s leidt tot minstens 29% stijging van de zuiveringsheffing en waarschijnlijk meer Vervanging infrastructuur van het drinkwaterleidingnet gaat van 75 miljoen euro/jaar naar miljoen euro/jaar en vervanging van overige drinkwaterinfrastructuur is zelfs fors groter De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

18 Is het Nederlandse waterbeheer blijvend betaalbaar? Start met de vervangingsopgave! Moet zonder meer gebeuren Het gaat om (water)maatregelen met ruimtelijke, economische en sociale impact Kan planmatig en gebiedsgericht worden vormgegeven Diverse partijen hebben de precieze opgave nog niet in beeld of willen dat onzekere beeld nog niet delen Niet alle overheden mogen financiële reserveringen maken voor de toekomst Hoe pakken we de vervangingsopgave aan als we zouden denken in het principe dat afnemers/gebruikers/vervuilers/belanghebbenden betalen? De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september

19 Sas Terpstra Simon Troost Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.