Waterschappen en Energieakkoord
|
|
- Brigitta Claessens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Waterschappen en Energieakkoord Energiekansen in het Waterbeheer Hennie Roorda/Rafaël Lazaroms Unie van Waterschappen mei 5,
2 Waar staan de waterschappen voor? Waterveiligheid (veilig wonen en werken achter de dijken) Watersysteem (droge voeten, voldoende water) Afvalwaterzuivering (huishoudens en bedrijven) Begroting 2,9 miljard (+ 1,3 miljard investeringen) Waarvan helft inkoop en uitbesteding bedrijfsleven: 2 miljard mei 5,
3 Klimaatproblematiek grote uitdaging waterbeheer Waterschappen ondervinden de gevolgen van de klimaatverandering in het dagelijks werk: - zeespiegelstijging - meer waterafvoer grote rivieren - toename intensiteit neerslag - lagere periodes van extreme droogtes Adaptie: Wij doen de nodige aanpassingen: dijkversterkingen, robuuste watersystemen, waterberging Mitigatie: Minder broeikassen en meer duurzame energie. Voorbeeld geven. mei 5,
4 Wat draagt de waterschapsector bij? Energieverbruik waterschappen ongeveer 10 PJ (gelijk aan huishoudens) 85% afvalwaterzuivering en 10% poldergemalen Zuiveren van afvalwater kost dus veel energie. MAAR AFVALWATER OOK GROTE BRON VAN ENERGIE mei 5,
5 Rioolwaterzuivering wordt Energiefabriek Waardoor: Waterschappen uit afvalwater steeds meer energie halen, in de vorm van biogas productie duurzame energie nu al 2,3 PJ bedraagt (bijna 25 % van eigen behoefte): 100 miljoen kuub De Energienota van 90 miljoen, fors naar beneden bijgesteld kan worden, met lagere waterschapslasten als gevolg! mei 5,
6 En. Grondstoffenfabriek (fosfaat, celluloze, Co2) 2 8 mei
7 Energiefabrieken in de steigers: 12 in 2015
8 Ambities van de waterschappen in SER akkoord 40% duurzame waterschapsenergie in 2020: (4 PJ) - Biogas en elektriciteit uit RWZI's - Restwarmte uit effluent en riolering - Windenergie (zuiveringen en bij dijken) - Zonne-energie (burgercoöperaties) - Waterkracht (gemalen, kanalen) naast energieproductie ook terugwinnen van grondstoffen, zoals fosfaat, cellulose, alginaat, polymeren, etc. Samen met gemeenten, bedrijfsleven en burgers Duurzaamheid en kostenefficiency gaan goed samen! mei 5,
9 Aandachtspunten en kansen Wet- en regelgeving vaak niet toegespitst op productie van lokale duurzame energie (aanbesteding, energiewetgeving, wettelijke taak). SDE is nog onvoldoende gericht op biogas: (potentie van 100 naar 200 miljoen kuub) Mooiste kansen zitten in de lokale samenwerking met gemeenten en bedrijfsleven: Zie Kansenkaart afvalwaterketen Voorbeeld: RWZI Den Bosch van Waterschap Aa en Maas - biogasproductie 5 miljoen kuub; opwerking tot groen gas - 3 miljoen kuub gemeente naar Den Bosch vuilniswagens - 2 miljoen kuub naar Heineken - restwarmte verbranding snoeihout naar RWZI waterschap - structurele kostenbesparing mogelijk 1 miljoen per jaar! mei 6,
10 Waterschap als partner in duurzame energie Waterschappen zitten volop in een duurzame transitie Kansen voor duurzame energiewinning: veel biomassa en grondareaal Duurzaamheid is niet duur! De mooiste kansen kunnen we alleen samen oppakken met gemeenten, bedrijfsleven en burgers. mei 5,
11 Concrete Acties Energieakkoord 2014 Kansenkaart Afvalwaterketen Congres Afvalwaterketen november 2014 Onderzoek veiligheidaspecten windmolens bij dijken (STOWA) Handreiking Wind en Zon Rapportage Zonnepanelen voor burgers op waterschapsterrein Juridische handreiking levering van energie en grondstoffen Intervisie 3 projecten plaatsing windmolens en zonnepanelen Mogelijke aansluiting poldergemalen bij MJA (2015) Digitale kaart duurzame energie (website) Project Mobiliteit (stimuleringsprogramma Lean and Green) Aanbevelingen rekenmethodiek duurzame investeringen mei 5,
12 Voor meer informatie Routekaart en Kansenkaart afvalwaterketen: mei 5,
KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN
KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN AKKOORDEN EN GREEN DEALS Rafaël Lazaroms Coördinator Energie en duurzaamheid Unie van Waterschappen 1. Duurzaamheid en taken waterschappen 2. Duurzame ambities in akkoorden
Nadere informatieWATER- SCHAPPEN & ENERGIE
WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld
Nadere informatieSAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen
SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen Duopresentatie Hennie Roorda en Tanja Klip 1. Ambities en resultaten waterschappen
Nadere informatieGREEN DEAL DUURZAME ENERGIE
GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE In kort bestek Rafael Lazaroms INHOUDSOPGAVE 1. Wat houdt het in? 2. Motieven, doelstellingen en ambities 3. Organisatiestructuur GELOOFWAARDIGE BOODSCHAP Waterschappen hebben
Nadere informatieKlimaatakkoord Rijk en UvW
Klimaatakkoord Rijk en UvW Politieke en beleidsmatige context (klimaatbeleid) Rafaël Lazaroms 25 mei 2010 1 Inhoud presentatie Voorstellen Internationaal en nationaal klimaatbeleid Positie waterschappen
Nadere informatieC-195 Green Deal Energie Unie van Waterschappen - Rijk
C-195 Green Deal Energie Unie van Waterschappen - Rijk Partijen 1. De Minister van Economische Zaken, de heer H.G.J. Kamp en de Minister van Infrastructuur en Milieu, mevrouw drs. M.H. Schultz van Haegen
Nadere informatieDe economische betekenis van waterschappen. mr.drs. Peter C.G. Glas Voorzitter Unie van Waterschappen 5 september 2013
De economische betekenis van waterschappen mr.drs. Peter C.G. Glas Voorzitter Unie van Waterschappen 5 september 2013 1 Gefeliciteerd! 2 opzet Waterschappen en ons land Strijd tegen het water Deltaplan
Nadere informatieFOSFAATFABRIEK. Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat
FOSFAATFABRIEK Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) (Rafaël Lazaroms, coördinator klimaat en energie Unie van Waterschappen) 1 mei 2012 1 Inhoud presentatie Green
Nadere informatieVisie op duurzaamheid
Visie op duurzaamheid Duurzaamheid als aanjager van toekomstbestendige vooruitgang Als functionele overheid voor waterbeheer ondervinden de waterschappen als geen ander de gevolgen van klimaatverandering.
Nadere informatieCirculaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen
Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen Douwe Jan Tilkema directeur Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Definitie van de competentie ondernemerschap Signaleren van kansen in de
Nadere informatieMJA-Sectorrapport Afvalwaterzuiveringsbeheer
MJA-Sectorrapport 2013 Afvalwaterzuiveringsbeheer Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Afvalwaterzuiveringsbeheer Datum: 140617 Status: Definitief Kenmerk: 1235678/223/HVDK/cc/156024 Locatie: Utrecht Contactpersoon:
Nadere informatieVERKLARING Green Deal tussen Unie van waterschappen en Rijksoverheid
VERKLARING Green Deal tussen Unie van waterschappen en Rijksoverheid Ondergetekenden: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, ieder
Nadere informatieDenktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016
Denktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016 1. In de startblokken Wat doen we al rond dit onderwerp We produceren elektriciteit en warmte door middel van gisting van al ons slib en verbranding
Nadere informatieInleiding KNAG 7 december 2012. Dijkgraaf Herman Dijk
Inleiding KNAG 7 december 2012 Dijkgraaf Herman Dijk WATERSCHAPPEN IN NEDERLAND 25 GEBIED GROOT SALLAND oppervlakte: 120.000 ha, inwoners: 360.000 26% onder zeeniveau Wanneer geen dijken/duinen: 66% regelmatig
Nadere informatieMeerjarenplan MJA
Auteur Peter Knaapen en Rafaël Lazaroms Datum 9 juli 2013 Versie - Status Definitief 2013 2016 Waterschappen houden vaste koers en versnellen Vierjaarlijks sectoroverzicht van de voorgenomen energiemaatregelen
Nadere informatieInleiding KIVI Kring Stedendriehoek. Inleider: dijkgraaf Herman Dijk
Inleiding KIVI Kring Stedendriehoek Inleider: dijkgraaf Herman Dijk WATERSCHAPPEN IN NEDERLAND 26 GEBIED GROOT SALLAND oppervlakte: 120.000 ha, inwoners: 360.000 ALGEMEEN BESTUUR voorzitter + 25 leden
Nadere informatieDB-vergadering 05-03-2013 MEDEDELING INZAKE KLIMAATMONITOR
DB-vergadering 05-03-2013 MEDEDELING INZAKE KLIMAATMONITOR./. Bij brief van 15 februari 2013 heeft de Unie van Waterschappen het eindrapport van de Klimaatmonitor 2012 aangeboden, inclusief de verkenning
Nadere informatieVoorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie
Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische
Nadere informatiedatum ons kenmerk contactpersoon 24 november 2014 75763/IP R.J.J. Lazaroms bijlage(n) uw kenmerk e-mail 2 - rlazaroms@uvw.nl
De leden-waterschappen t.a.v. het dagelijks bestuur datum ons kenmerk contactpersoon 24 november 2014 75763/IP R.J.J. Lazaroms bijlage(n) uw kenmerk e-mail 2 - rlazaroms@uvw.nl betreft Juridische handreiking
Nadere informatieMJA-Sectorrapport Afvalwaterzuiveringsbeheer
MJA-Sectorrapport 2015 Afvalwaterzuiveringsbeheer Colofon Projectnaam: MJA-monitoring 2015 Sector: Afvalwaterzuiveringsbeheer Datum: 161017 Status: Kenmerk: Locatie: Contactpersoon: Definitief HVDK/156024
Nadere informatieLocal Energy Solutions
24 mei 2011 Warmtelevering vanuit energiefabriek Apeldoorn Ontwikkeling van energie voor eigen gebruik naar externe levering aanleiding samenwerking warmteleiding Zuidbroek extra energie uit slachtafval
Nadere informatieEnergie uit afvalwater
Energie uit afvalwater 15 november 2011 Giel Geraeds en Ad de Man Waterschapsbedrijf Limburg is een samenwerkingsverband van Waterschap Peel en Maasvallei en Waterschap Roer en Overmaas Onderwerpen Introductie
Nadere informatieTOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF
TOILETPAPIER UIT AFVALWATER, EEN WAARDEVOLLE GRONDSTOF 19 juni 2014 Yede van der Kooij voorzitter werkgroep Cellulose Yede van der Kooij Studies, consulting and research Sludge Wastewater Waste Bio based
Nadere informatieKansen voor duurzame opwekking van energie bij Waterschap De Dommel
Page 1 of 5 Kansen voor duurzame opwekking van energie bij Waterschap De Dommel Auteur: Anne Bosma, Tony Flameling, Toine van Dartel, Ruud Holtzer Bedrijfsnaam: Tauw, Waterschap De Dommel Rioolwaterzuiveringen
Nadere informatieEnergie en Grondstoffenfabriek Amersfoort
Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Amersfoort, 2017 Henry van Veldhuizen https://www.youtube.com/watch?v=5bzezh4xqhu Inhoud Ontwikkelingen Energie en Grondstoffen Landelijke visie en aanpak Visie
Nadere informatieWaterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch
Voorbeeldprojecten Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Data Contact: Waterschap Aa en Maas Meer informatie: www.aaenmaas.nl Water Hitte
Nadere informatieklimaatmonitor waterschappen 2014
Imagine the result klimaatmonitor waterschappen 2014 Monitoring klimaatakkoord Rijk Waterschappen 2010-2020 Unie van Waterschappen, Den Haag KLIMAATMONITOR WATERSCHAPPEN 2014 UNIE VAN WATERSCHAPPEN DEN
Nadere informatieBedrijfsvergelijking (2009)
Artikel Afvalwaterzuivering Energie onder één noemer Mirabella Mulder (Mirabella Mulder Waste Water Management) Jos Frijns (KWR Watercycle Research Institute) Ad de Man (Waterschapsbedrijf Limburg) Henri
Nadere informatieNetwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA
Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA Bio-based Economy Den Haag, 17 april 2013 VAVI VAVI is een belangenvereniging die de belangen behartigt van 7 Nederlandse ondernemingen binnen de aardappelverwerkende
Nadere informatieAfvalwater zuiveren Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014
Afvalwater zuiveren 1970-2030 Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014 Even voorstellen: Mathijs Oosterhuis (T32, 1993) Specialisatie: milieutechnologie 1999-2003 TNO-MEP 2003-heden Waterschap
Nadere informatieMJA-Sectorrapport Afvalwaterzuiveringsbeheer
MJA-Sectorrapport 2014 Afvalwaterzuiveringsbeheer Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Afvalwaterzuiveringsbeheer Datum: 150625 Status: definitief Kenmerk: 1235678/156024/HVDK Locatie: Utrecht Contactpersoon:
Nadere informatieImagine the result. Klimaatmonitor Monitoring klimaatakkoord Rijk Waterschappen Unie van Waterschappen, Den Haag
Imagine the result Monitoring klimaatakkoord Rijk Waterschappen 2010-2020 Unie van Waterschappen, Den Haag KLIMAATMONITOR 2012 UNIE VAN WATERSCHAPPEN DEN HAAG 1 november 2012 076767015:0.1 Definitief
Nadere informatieVersie: 3.0 Status: definitief Datum: 1 juni Marktconsultatie / inspiratiesessie Grondstoffen waterschap Zuiderzeeland
Marktconsultatie / inspiratiesessie Grondstoffen waterschap Zuiderzeeland Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Marktconsultatie... 4 2.1 Aanleiding... 4 2.2 Doel van de marktconsultatie... 4 2.3 Contactgegevens...
Nadere informatieEn de juridische aspecten van duurzame energie en grondstoffen
OVER DE STILLE, GROENE REVOLUTIE VAN DE WATERSCHAPPEN En de juridische aspecten van duurzame energie en grondstoffen Rafael Lazaroms* De waterschappen zijn hun werkzaamheden in hoog tempo aan het verduurzamen.
Nadere informatieThermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath
Openbaar Eindrapport Projectnummer: Projecttitel: DEI1400022 Thermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath 1 SAMENVATTING Dit project is een demonstratie van energiewinning uit hernieuwbare
Nadere informatieKLIMAATMONITOR WATERSCHAPPEN 2014
KLIMAATMONITOR WATERSCHAPPEN 2014 UNIE VAN WATERSCHAPPEN DEN HAAG 30 september 2014 076767015:0.1 - Definitief B02015.000180.0100 Inhoud Samenvatting... 3 Inleiding... 7 1 Achtergrond, opzet & uitvoering...
Nadere informatieCirculaire economie voor de waterschappen
Circulaire economie voor de waterschappen Inez van Tilburg, 27-9-2018 De waterschappen Voldoende water Schoon water Veilig water Wat is circulaire economie? Minimaliseren van gebruik primaire grondstoffen
Nadere informatieVloeibaar goud: de routekaart afvalwaterketen
Vloeibaar goud: de routekaart afvalwaterketen De huidige situatie Het meeste water dat we in huis of bedrijf gebruiken, spoelt via de riolering naar een rioolwaterzuivering (rwzi). De 350 rwzi s zuiveren
Nadere informatieMest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015
Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen A. Visser Maart 2015 André Visser Sinds 1999 bij Royal HaskoningDHV Actief op het vlak duurzaamheid en circulaire economie - energiefabriek - grondstoffenfabriek
Nadere informatieDuurzame watersystemen
TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE Maar water kost toch niets? Waterverbruik en klimaatverandering Infrastructuur Drinkwater Afvalwater Hemelwater Waterverbruik en klimaatverandering Drinkwater
Nadere informatieGroen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?
Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ.
Nadere informatieminder meer!! we gaan de uitdaging aan! kostenstijging beperken, uitgangspunt: 12,7 miljoen/jaar in 2020
ambities: minder meer!! we gaan de uitdaging aan! kostenstijging beperken, uitgangspunt: 12,7 miljoen/jaar in 2020 deskundigheid (uitvoering watertaken) door gezamenlijke aanpak ontwikkelen en door schaal
Nadere informatieImagine the result. Klimaatmonitor 2012. Monitoring klimaatakkoord Rijk Waterschappen 2010-2020 Unie van Waterschappen, Den Haag
Imagine the result Klimaatmonitor 2012 Monitoring klimaatakkoord Rijk Waterschappen 2010-2020 Unie van Waterschappen, Den Haag KLIMAATMONITOR 2012 UNIE VAN WATERSCHAPPEN DEN HAAG 1 november 2012 076767015:0.1
Nadere informatieACTIEPLAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN EN DUURZAAM GWW
ACTIEPLAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN EN DUURZAAM GWW Opbouw van ons actieplan Speerpunten: Acties: Samenwerking voortzetten en uitbouwen Iedereen bewust maken Verder vooruit kijken Wat blijven
Nadere informatieKlimaatakkoord Unie en Rijk 2010-2020
Klimaatakkoord Unie en Rijk 2010-2020 VROM 0165 april 2010 Deze brochure is een samenwerking tussen: Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Ministerie van Landbouw, Natuur
Nadere informatieForum relinen 2014. "Renoveren als instrument voor verbeteren doelmatigheid" Huidige situatie. Opbouw. Visitatiecommissie.
Forum Relinen & Rioolbeheer 2014 Datum: 20 november 2014 in Hotel Vianen Organisatie: Stichting Kenniscentrum Rioolrenovaties "Renoveren als instrument voor verbeteren doelmatigheid" Wat is doelmatigheid?
Nadere informatieHOE GEVEN WE GEZAMENLIJK INHOUD AAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE
HOE GEVEN WE GEZAMENLIJK INHOUD AAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE 1. Duurzaamheid en circulariteit 2. Aanpak Rijk 3. Ons voorstel 4. In de praktijk van alledag 5. Duurzaam GWW en circulair inkopen 6. Discussie
Nadere informatieC-174 Green Deal Grondstoffen Unie van Waterschappen Rijk
C-174 Green Deal Grondstoffen Unie van Waterschappen Rijk Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, de heer H.G.J. Kamp en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, mevrouw W.J. Mansveld,
Nadere informatieWorkshop: Onderzoeksprogramma Energie in het watersysteem
Workshop: Onderzoeksprogramma Energie in het watersysteem 2016-2018 Datum: Donderdag 7 april 2016 Tijd: 09:30 12.30 uur, met aansluitend lunch Locatie: Antropia, Hoofdstraat 8, 3972 LA Driebergen (http://www.antropia.nl/route/)
Nadere informatieDUURZAAMHEID: WAT MAG HET KOSTEN?
32 A DUURZAAMHEID: WAT MAG HET KOSTEN? Hoe de wereld omgaat met het klimaat, wordt deze maand duidelijk op de VN-klimaattop in Parijs. Intussen loopt de Nederlandse watersector voorop met duurzaamheid.
Nadere informatieRuimtelijke Adaptatie en andere ontwikkelingen. Nan Zevenhek Algemeen Bestuur waterschap De Dommel 24 november 2017
Ruimtelijke Adaptatie en andere ontwikkelingen Nan Zevenhek Algemeen Bestuur waterschap De Dommel 24 november 2017 Index Wat is Ruimtelijke Adaptatie Waarom is het nodig en wat kost het? Invloed van belastingheffing
Nadere informatieOnderwerp: Kaders voor windenergie
Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013 Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Vaststellen van beleidskaders voor windenergie-initiatieven; 2. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark
Nadere informatieRWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek
RWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek Waterschap De Dommel Het idee + Afvalwater zuiveringsslib = Waarom RWZI Tilburg? RWZI Tilburg (cap. 350.000 i.e.; 8.000 ton d.s.) alleen aanpassingen in de
Nadere informatieUw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander
Pieter van der Ploeg Strategie Alliander Inhoud 1. Wat is Alliander 2. Van ambitie naar concrete vraag 3. Van nu en hier naar daar en straks en hoe kom ik daar 4. Wie doen mee 5. Voorbeeld van belang van
Nadere informatieDe prijs van het Nederlandse waterbeheer
De prijs van het Nederlandse waterbeheer Sas Terpstra Simon Troost Amersfoort 22 september 2015 De huidige financiering wat kost het waterbeheer? miljard De prijs van het Nederlandse waterbeheer 22 september
Nadere informatieSamenwerking in de waterketen Leren van lessen uit de waterpraktijk Het succes van de 44 regio s
Samenwerking in de waterketen Leren van lessen uit de waterpraktijk Het succes van de 44 regio s Jeroen Smarius: covoorzitter kernteam samenwerking waterketen namens VNG Gemeentesecretaris Uden Harm Küpers:
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieSynergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie
Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie
Nadere informatieOpgebouwd uit 6380 miljoen voor riolering (taak gemeente) en zuivering (taak waterschap) en 670 miljoen voor het drinkwater.
NR. GEMEENTE ĮJ INC 1 7 O KT 2014 CLnr. Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad 4 # ŕ Vereniging van Nederlandse Gemeenten informatiecentrum tel. uw kenmerk bijlage(n) (070) 373 8393 1 betreft
Nadere informatieZuiver Afvalwater 2012
Zuiver Afvalwater 2012 Pagina 1 van 24 Zuiver Afvalwater 2012 Landelijke rapportage Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer - Concept 21 oktober 2013 - Zuiver Afvalwater 2012 Pagina 2 van 24 Voorwoord Voor
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatieHOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND. Circulaire kansen en knelpunten December 2018
HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND Circulaire kansen en knelpunten December 2018 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE & AANPAK WAT IS EEN CIRCULAIR HOOGHEEMRAADSCHAP? Definities Karakteristieken Belangrijke kringlopen
Nadere informatieBossche energieconvenant
Bossche energieconvenant Bossche bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieBeleid Programmalijn 3 Duurzaam zuiveren Vastgesteld door het BOSAZ op 21 april 2016
Beleid Programmalijn 3 Duurzaam zuiveren Vastgesteld door het BOSAZ op 21 april 2016 De SAZ+ werkt volgens vier programmalijnen naar de stip op de horizon: 1. Van vervangen naar verbeteren 2. Aanpak rioolvreemd
Nadere informatieSLIM SAMENWERKEN AAN GROENE WATERSCHAPPEN VAN GREEN DEAL NAAR PRAKTIJKONDERZOEK
SLIM SAMENWERKEN AAN GROENE WATERSCHAPPEN VAN GREEN DEAL NAAR PRAKTIJKONDERZOEK 2017 03 SLIM SAMENWERKEN AAN GROENE WATERSCHAPPEN 1 TITELPAGE 2017 03 2 SLIM SAMENWERKEN AAN GROENE WATERSCHAPPEN SLIM SAMENWERKEN
Nadere informatieOnderwerp: Kaders voor windenergie
Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013 Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark bij de Spinder te Tilburg; 2. Kaders vast te stellen
Nadere informatieEnergie jaarverslag Energie Jaarverslag 2018
Energie jaarverslag 2018 Energie Jaarverslag 2018 Energie jaarverslag 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2 Samenvatting... 5 3 Energiebeleid... 8 4 Doelstelling 1: 24% energie-efficiënter werken tussen
Nadere informatieEnergie jaarverslag Energie jaarverslag 2017
Energie jaarverslag 2017 Energie jaarverslag 2017 Energie jaarverslag 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2 Samenvatting... 5 3 Energiebeleid... 7 4 Doelstelling 1: 24% energie-efficiënter werken tussen
Nadere informatiede slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie
de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie 1 Alliander is van jou Wij staan voor een energievoorziening die iedereen onder gelijke condities toegang geeft
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Beleidsnota duurzame energie en innovatie
Beleidsnota duurzame energie en innovatie Op weg naar een energieneutraal waterschap Datum 21 oktober 2014 Opgemaakt door afdeling Planvorming Kenmerk Pagina 2 van 23 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Beleidsuitgangspunten
Nadere informatieVOORSTEL AB AGENDAPUNT :
VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : F.K.L. Spijkervet AB CATEGORIE : B-STUK (Beleidsstuk) VERGADERING D.D. : 26 november 2013 NUMMER : WM/MIW/RGo/7977 OPSTELLER : R. Gort, 0522-276805 FUNCTIE
Nadere informatieVersnellingsplan duurzaamheid
Behandelend ambtenaar: V.S. van den Berg Beleidsveldbeheerder: A. Verberne Portefeuillehouder: J. van der Aa, tijdelijk H. Hieltjes Ambtenaar aanwezig bij het DT: Ja Zaaknr. : 16.ZK19707/17.B0130 Kenmerk
Nadere informatieJuridische Handreiking Duurzame Energie & Grondstoffen. Workshop 5 maart 2015
Juridische Handreiking Duurzame Energie & Grondstoffen Workshop 5 maart 2015 Inhoud Workshop Energierecht 1. Introductie 2. Inleiding elektriciteit 3. Inleiding gas 4. Inleiding warmte 5. Casus (2 x) 1.
Nadere informatieHoeveel km² wind, zon, biomassa is er nodig om het Nederlandse energie verbruik (3200PJ) te verduurzamen? 6000km² ~ ~ 15%
Zon op Water Meervoudig ruimtegebruik door inpassing drijvende zonnepanelen in nat areaal Sunfloat Rik Jonker, coördinator zonneenergie bij het Programma Energie RWS, trekker expertgroep zon namens Unie
Nadere informatieMaak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo
Maak werk van zon & wind Tynaarlo Aanleiding Najaarsnota 2008 aankondiging plannen voor duurzame energie Voorjaar 2009 ontwikkelen scenario s Mei 2009 raadpleging inwoners Tynaarlo Juni 2009 voorstellen
Nadere informatieDe juridische verankering van energieopwekkende waterschappen
De juridische verankering van energieopwekkende waterschappen Sander van t Foort 1. Inleiding en probleemstelling Waterschappen hebben ingevolge de Waterwet (Ww) en Waterschapswet (Wsw) als traditionele
Nadere informatieWaterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta
Waterschap Hollandse Delta dynamiek in de delta Inhoud De dynamiek in de tijd Een dynamische ruimte De opgaven nu en voor de toekomst Water besturen Functionele overheid Algemeen belang en specifiek belang
Nadere informatieDe klimaatneutrale waterketen
De klimaatneutrale waterketen Jos Frijns Lelystad, 13 februari 2009 Klimaatverandering: adaptatie ja, maar ook mitigatie Belang van mitigatie voor watersector Gevolgen worden vooral zichtbaar in de waterketen,
Nadere informatieONTWIKKELAGENDA GRONDSTOFFEN VERSTANDIG OP WEG NAAR EEN CIRCULAIR WATERSCHAP IN 2050
ONTWIKKELAGENDA GRONDSTOFFEN 2018-2021 VERSTANDIG OP WEG NAAR EEN CIRCULAIR WATERSCHAP IN 2050 Verstandig op weg naar een circulair waterschap in 2050 Waterschap Zuiderzeeland wil in 2050 een circulair
Nadere informatieEljo Vos Aandeelhoudersmanagement. 8 december 2015 Gorinchem
Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement 8 december 2015 Gorinchem Introductie HVC Opgericht in 1991 voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval Ballotage overeenkomst op basis van Samen uit, samen thuis wel
Nadere informatieSymposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014
Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx
Nadere informatieZuiver Afvalwater 2012. Landelijke rapportage Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer
Zuiver Afvalwater 2012 Landelijke rapportage Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer Colofon Uitgave Unie van Waterschappen Postbus 93218 2509 AE Den Haag www.uvw.nl November 2013 Deze publicatie wordt ook
Nadere informatieNije enerzjy foar Fryslân. september 2013
Nije enerzjy foar Fryslân september 2013 Inleiding Nije enerzjy foar Fryslân - 1 Nije enerzjy foar Fryslân Nije enerzjy foar Fryslân geeft een beeld van feiten en cijfers op het gebied van duurzame energie.
Nadere informatieWaterschap als energieleverancier of als
Herman Havekes (UvW) Waterschap als energieleverancier of als grondstoffenproducent Wat mag wel, wat mag niet? 24 mei 2011 1 Juridische context Technische mogelijkheden van energieproductie en grondstoffenwinning
Nadere informatieEljo Vos-Brandjes HVC. Stage raadsleden Dordrecht
Eljo Vos-Brandjes HVC Stage raadsleden Dordrecht Historie HVC Opgericht (1991) voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval uit regio Na loslaten beleidsuitgangspunt regionale/provinciale zelfvoorziening
Nadere informatieEnergiepark Olburgen. Een samenwerking van Waterstromen B.V., Waterschap Rijn & IJssel & Aviko BV. Door Arnold Veldhuis
Energiepark Olburgen Een samenwerking van Waterstromen B.V., Waterschap Rijn & IJssel & Aviko BV Door Arnold Veldhuis Waterstromen B.V. 18 maart 2015 Onderwerpen Over Waterstromen Locatie Olburgen Huidige
Nadere informatieDE RWZI VAN DE TOEKOMST LOGGE INSTALLATIE OF BOUWPAKKET? AFVALPUNT OF OMZETPUNT? ... .»0. Tekst Marloes Hooimeijer 1 Beeld istockphoto. ai di é... ...
. ai di é..........»0...... Tekst Marloes Hooimeijer 1 Beeld istockphoto DE RWZI VAN DE TOEKOMST LOGGE INSTALLATIE OF BOUWPAKKET? AFVALPUNT OF OMZETPUNT? THEMA 5 Zuiveren van rioolwater is niet meer "roeren
Nadere informatieDuurzame aanbesteding voor Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Advies voor de fractie van Water Natuurlijk in AGV
Duurzame aanbesteding voor Waterschap Amstel, Gooi en Vecht Advies voor de fractie van Water Natuurlijk in AGV Duurzame aanbesteding voor Waterschap Amstel, Gooi en Vecht Advies voor de fractie van Water
Nadere informatieBijlage 5: Terugwinnen grondstoffen: toepassingsmogelijkheden voor de rwzi Utrecht (DM 842468)
Bijlage 5: Terugwinnen grondstoffen: toepassingsmogelijkheden voor de rwzi Utrecht (DM 842468) Datum: 10 juli 2014 Ons kenmerk: 842468 Aan: Algemeen Bestuur Van: Willem de Jager, Marlies Verhoeven Betreft
Nadere informatieDuurzaamheid binnen Waterschap Rijn en IJssel. Strategiedocument
Duurzaamheid binnen Waterschap Rijn en IJssel Strategiedocument 0 Titel notitie Onderwerp : Duurzaamheid binnen Waterschap Rijn en IJssel : Duurzaamheidsstrategie Versie : 1.3 Status : Definitief Datum
Nadere informatieWij gáán voor duurzame energie!
Wij gáán voor duurzame energie! onze bijdrage aan energie uit zon, wind, water en bodem Beleidskader Energietransitie, oktober 2018 1. Naar een energieke energietransitie 1. Naar een energieke energietransitie
Nadere informatieLevenscyclusanalyse fosfaat, cellulose, alginaat en PHA uit rioolwater. Geert Bergsma, mei 2017
Levenscyclusanalyse fosfaat, cellulose, alginaat en PHA uit rioolwater Geert Bergsma, mei 2017 LCA Grondstoffen uit rioolwater Fosfaat: eindige grondstof, noodzakelijk voor landbouw PHA: interessante bioplastic
Nadere informatieNaar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving
Naar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving 6 december 2016 Hoofdpunten (Inter)nationale context van de ambitie van Flevoland De energietransitie
Nadere informatieNotitie. Feiten en cijfers Energiehuishouding gemeente Heumen
Notitie HaskoningDHV Nederland B.V. Planning & Strategy Aan: Els Rademacher, Walter van Doesem van de gemeente Heumen Van: Edward Pfeiffer, Ralf Speek, Claudia Algra Datum: 19 november 2015 Kopie: -- Ons
Nadere informatieRiothermie en WKO voor duurzame warmte en koude
Riothermie en WKO voor duurzame warmte en koude Door Arné Boswinkel, Bert Palsma en Rada Sukkar Een aanzienlijk deel van de warmte uit huishoudens en industrie wordt via het afvalwater geloosd. Het potentieel
Nadere informatieAa & Maas: Afvalwaterstrategie
2 Aa & Maas: Afvalwaterstrategie Waarom een afvalwaterstrategie? Aanleiding Ons dagelijks werk is het zuiveren van afvalwater. Hierbij realiseren we, ook in landelijk perspectief, een uitstekende effluentkwaliteit
Nadere informatieDatum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 6.a.
1. Voorblad Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 6.a. Aan de Verenigde Vergadering Landelijke rapportage Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer Aard voorstel Informerend stuk Aantal Bijlagen 3 Voorstel behandeld
Nadere informatie2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?
Energieakkoord voor duurzame groei Juli 2014 WERK IN UITVOERING Ed Nijpels Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? 1 Waarom een Energieakkoord? Perspectief Consistentie Ambitie Realiteit Groei
Nadere informatie